AMERSFOORTSCh DAGBLAD
HOEDEN - CONFECTIE
EXPOSITIE
ABONHEMEMTSPfllJS 3 ^crv
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
,,L' HIRONDELLE"
BINNENLAND.
FEUILLETON.
ZELFBEDROG.
22e Jaargang No. 66
toort f 2.10 Idem tranco
per posi f 3.—, per «reek (met >is ▼erzekcnng
(«ges oogelukJcen) 0.I76, afzonderlijke nummers
1 C.05.
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCBHUER|êoRTWAL 2 A
POSTREKENING N°. 47910. TEL INT. 513.
Maandag 17 September 1923
PRI1S BEK ADïESTESTIéIT mei inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie»
dingen eo Licldadigheids-adveitentiën voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan teer
voordcclige bepalingen voor het advcrleeren Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden wordt op
aanvraag toegezonden.
VOLKENBOND.
De handel in vrouwen en kinderen
Genève, 15 Sept (B. T. A.) De vergade
ring van den Volkenbond heeft vanochtend op
voorstel van Skirmimt (Polen) een aantal mo
ties op het gebied van den handel in vrouwen en
kinderen aangenomen.
De handel in vrouwen en kinderen.
Aon een bericht van den Frenschen draad-
loozcn dienst ontlenen wij nog, dat de gedele
geerde van China de vertegenwoordigers van
den Volkenbond vroeg de openbare mecning
op te wekken tegen den handel in vrouwen en
kinderen.
Mevrouw Littleton (Groot-Brittannië) beval
de opneming van vrouwen in de politiecorpsen
aan.
De Assemblée besloot het bezigen van vrou
wen aan te bevelen in de politiecorpsen, be
last met het tegengaan der prostitutie en de
regeeringen er toe te brengen de ratificatie der
conventie van 1921 goed te keuren.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Minister Fuchs over 't lijdelijk verzet
B e r 1 ij n, 15 Sept. (WB.) In een interview
met het Berliner Tageblatt is Fuchs, de minister
voor het bezette gebied, opgekomen tegen het
verlangen van de Rjjnlandcommissie om de
opengekomen ambtenaarsplaatsen te bezetten.
Hij verklaarde, dat de ambtenaren alleen zijn
verbannen, omdat zij niet voor de overmacht
der commissie wilden buigen. Het Rijnland en
het Roergebied waren tot het lijdelijk verzet
volstrekt niet overgegaan om positie te kiezen
in de kwestie van het herstel zelf, maar om zich
tegen de verbrokkeling te kanten. Het bezette
zoowel als het onbezette Duitschland is bereid
de zwaarste moterieele lasten op zich te nemen.
Met betrekking tot de geleidelijke inkrimping
van de Roer-credieten verklaarde de minister,
dat de arbeiders niet ongerust over de toekomst
behoefden te zijn. De rijksregeering zou, zooals
vanzelf spreekt, doorgaan met te zorgen. De
minister eindigde met te verklaren, dat sinds
het begin ven de werkzaamheden van het kabi-
not zijn streven is geweest het Roer-conflict,
evenals het gcheele vraagstuk van het herstel,
zoo spoedig mogelijk met eere tot een einde te
brengen.
De arbeiders en de lijdelijke
tegenstond.
B e r 1 ij n16 S e p t. (W.-B.). Volgens mede-
deelingen van de bladen uit Essen verklaarden
de vakverenigingen van de spoorwegen en de
vertegenwoordigers der spoorwegdirecties, dot
zij het lijdelijk verzet zullen handhaven, totdat
door onderhandelingen de vrijheid en het be
staan van het Duitschc rijk zal verzekerd zijn.
Inbeslagnemingen.
Keulen, 15 Sept. (W.-B.). Te Duisburg
werden zestig milliard voor de uitbetaling van
loonen aan t p>ersoneol van de Duisburgsche
kabelfabriek, te Bochirm 20 milliard, bestemd
voor steun aan de werkloozen en in Wiesbaden,
het loongeld van verscheidene firma's ten be
drage van 65 milliard door do Fronschen in be
slag genomen.
Opheffing der verkcersofsluiting.
Keu 1 e^n, 15 Sept (W. B.) De verkeers-
afsluiting tusschen het bezette gebied en het
onbezette Duitsche gebied wordt naar men ver
wacht in den nacht op Zondag om 5 uur des
ochtends opgeheven.
(Een ander telegram bevestigt de opheffing
door de hooge geallieerde commissie).
Wflde stakingen.
Keulen, 15 Sept. (W. B.) In het Roer
gebied hebben hier en daar in de mijnen wilde
stakingen plaats. De arbeiders van verschillende
mijnen in het kolengebied aan den linkeroever
van den Rijn zijn in staking gedaan. In het dis
trict Gelscnkirchen hebben de arbeiders der
mijnen {Consolidation en Dahlbusch wegens
buitengewone looneischcn het werk neergelegd.
Bloedige relletjes.
Dusseldorp, 16 Sept. (B. T. A.) Te
Dortmund hebben stakende arbeiders van de
mijn Union het directiegebouw aangevallen. De
politie kwam tusschenbeide, maar werd met
steencn begroet, waarop gevuurd werd, zoodat
twee personen werden gedood en 7 gewond.
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Crisismaatregelen.
B er 1 ijn, 15 Sept. (W. B.) De Pruisische
landdag heeft de verordening van 4 September
ter aanpassing van de belastingcohieren aan de
waardevermindering van het geld in alle drie
lezingen aangenomen. De wetsontwerpen no
pens het overdragen van het staatselectrici-
teitsbedrijf aan een maatschappij op aandeelcn
en van de exploitatie van de domaniale mijnen
aan een naamlooze vennootschap, zijn in twee
de lezing aangenomen.
B e r 1 ij n, 15 Sept. (W. B.) Naar Die Zeit
verneemt, zal de Duitsche regeoring een veror
dening uitvaardigen, waarbij op het aansporen
tot weigering van belasting te betalen, gevan
genisstraf wordt gesteld.
BELANGRIJKE DIEFSTAL.
Berlijn, 15 Sept (W.-B.). Uit een heeren
modemagazijn in do Chorlottcnburgerstrasse
werden in de middagpauze waren, die 500 mil
liard waarde vertegenwoordigen, gestolen. De
eigenar van de zaak heeft 2 milliard belooning
uitgeloofd voor het terugkrijgen ven 't gestolenc.
Een roggovcluta.
Berlijn, 15 Sept. (W. B.) Volgens de Zeit
zou het Duitsche kabinet besloten hebben een
roggevaluta in te voerc die als overgangs-
vaJuta met geldigheid tot het einde van het
oogstjaar is gedacht Daarna zou deze valuta
tegen de betaalmiddelen van de nieuwe goud-
biljettenbarik worden verwisseld. De roggeva-
luta zou in hoofdzaak als betaalmiddel bij den
aankoop van landbouwproducten dienen.
BELGIE.
NOODLANDING VAN EEN DUITSCH
VLIEGTUIG.
5500 milliard mark aan boord.
Brussel, 16 Sept. (B. T. A.) Een Duitsch
vliegtuig, dat poststukken vervoerde tusschen
Duitschland en Engeland, moest een londing
maken in de buurt van Knockc aan do Belgi
sche kust, tengevolge van een motordefect.
Volgens do Nation Belg© zouden drio colb's
van de lading in werkelijkheid 5500 milliard
mark bevatten, die men vermoedt, dat be
stemd waren om het lijdelijk verzet in het
Roergebied te steunen.
De drie Duitschcrs, die de bemanning van
het vliegtuig uitmaakten, betuigden te goeder
trouw te zijn en te gelooven, dat deze colli's
dagbladen bevatten. De marken werdch in be
slag genomen en een onderzoek is ingesteld.
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING IN EEN
FABRIEK.
Daoden cn gewonden.
Charleroi, 15 Sept. (B. T. A.) Vrijdag
avond had een geweldige ontploffing ploats in
een fabriek van de firma Bilcedda Alcssi bij
Quóvy. Vier arbeiders zijn doodelijk gewond.
Een vrouw uit Trelon en twee Poolsche arbei
ders werden door de ontploffing gedood.
FRANKRIJK.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Twee r' oden en vier gewonden.
Grenoble, 15 Sept. (B. T. A.) Heden-
namiddag is een toeristen-auto uit Tours, waar
in een tiental personen hadden plaats genomen,
op den col de St. Bcron bij Chartreure omge
slagen en van een hoogte van duizend meter
naar beneden gestort. Twee personen werden
gedood en vier gewond.
ENGELAND.
HET PROCES-FAHM7.
De beklaagde vrijgesproken.
De jury heeft Zaterdag mevrouw Fahmy van
moord op hoar echtgenoot, Ali Kamel Fahmy
Bey, beschuldigd, vrijgesproken.
SPANJE.
DE STA Al SGREEP.
Overal rustige toestanden.
Madrid, 15 Sept. (B. T. A.) In geheel
Spanje is het rustig. Men verwacht Romanoncs,
den gewezen eerste-ministcr
Primero de Rivera te Madrid
gearriveerd.
Madrid, 15 Sept. (B. T. A.) Generaal
Primero de Rivera is aangekomen. Hij werd be
groet door de meeste generaals en officieren
van het garnizoen. Een geweldige menigte juich
te hem geestdriftig toe.
Een verklaring van Albo.
Biarritz, 15 Sept. (B., T. A.) In een in
terview met de Gazette de Biorritz heeft Alba,
(de afgetreden minister von buitenlandsche za
ken), gezegd, dot hij den koning hod aange
raden het voorgestelde directorium te aanvaar
den. Hij is van meening, dat de staatsgreep
slechts negatieve resultaten kan hebben, omdat
de openbare mecning niet achter stoot.
Het parlement ontbonden.
Madrid, I 6 S e p t. (R.) De koning teckonde
om 9 uur 25 's avonds een decreet, waarbij het
parlement ontbonden werd verklaard.
Het directorium.
Madrid, 15 Sept. (B. T. A.) Primo de
Rivera legde met het gebruikelijke ceremonieel
den eed af als hoofd der nieuwe regcering ten
overstaan van den afgetreden minister Lopez
Munoz. Bij het einde der plechtigheid verklaar
de generaal Primo de Rivera, dat de koning het
decreet had onderteekend voor de benoeming
van de leden van het directorium en wel acht
generaals, vertegenwoordigende de militaire
districten en een schout-bij-nacht von de ma
rine. Bij een ander decreet werd Silvela, hooge
commissaris van Marokko, vervangen door ge
neraal Luiz Aixparu.
I6|i8 Langestraat, Amersfoort.
M a d r i d, 16 S e p t. (B. T. A.) In het decreet
waarbij generaal Primo de Rivera is benoemd
tot president van het militaire directorium, is
de opheffing von alle ministerieele portefeuilles
en het ontslag van den premier bevolen. Het
ondcrstootssccretariaot voor oorlog blijft be
staan.
Alle ministerieele departementen zullen wor
den bestuurd door bevoegde ambtenaren ter af
wikkeling der loopende zaken. De belangrijke
zaken zullen worden voorgelegd aan den presi
dent van het directorium en vervolgens aan de
goedkeuring van den koning.
Barcelona, 16 Sept. (£L T. A.) Kapitein-
generaal Primo de Ravec® heeft aan alle com
mandanten der Spaansche districten geseind,
dat hij belast .'s met de samenstelling van een
nieuwe regeering en dat de -.taat van beleg
alom moet worden afgekondigd. Hij eindigt met
te zeggen, dat hij er zich van bewust is, alle
arbeiders alsmede alle elementen van het leger
aan zijn zijde te hebben en als hun vertegen
woordiger op te treden. Zijn manifest besluit
met de woorden„Leve Spanjel Leve de ko
ning!"
Een Noorsch schip beschoten.
Gibraltar, 16 Sept. (R.) Het Noorsche
bergingsvaartuig Salvator kwam heden hier
aan van Kaap Tres Forces, waar het bezig wasv
geweest met de berging van het oorlogschip
Espana. De schipper rapporteerde, dat op 20
mijl ten Z.O. van Gibraltar door een gewapen
de Spaansche trawler op zijn schip was ge
schoten en hij twee uur werd vastgehouden,
doorzocht en daarna vergunning kreeg zijn
reis te vervolgen
Geëindigde staking.
Bilbao, 15 Sept. (B. T. A.) De staking
is afgeloopen.
OOSTENRIJK.
De Zuid-spoorweg.
Wccnen, 15 Sept. (W. B.) De bespreking
van den commissaris-generaal mr. Zimmerman
met den vertegenwoordiger van de Italiaansche
regeering en dien van de Fransche obligatie
houders van de Zuidspoor-meatschappij betref
fende de overeenkomst inzake de Zuidspoor,
heeft voor Oostenrijk een aanmerkelijke ver
mindering van lasten, voortvloeiend uit de te
Rome gesloten overeenkomst, tengevolge ge
had. Op grond van het bereikte resultaat heeft
de commissaris-generaal aan de Oostenrijksche
regeering medegedeeld, dot hij zijnerzijds geen
bezwaar meer Had tegen de ratificatie van de
Zuidspoor-overecnkomst door den Nationalen
Raod.
ITALIË.
HET CONFLICT MET GRIEKENLAND.
De gecischtc sancties..
Athene, 16 Sept. (B. T. A.). De gezant
van Italië bezocht het ministerie van buiten
landsche zaken om de bijzonderheden te rege
len van de non Italië toegestane voldoeningen.
De minister van oorlog zal 18 September de
gezanten van Italië, Frankrijk cn Engeland be
zoeken ;de divisie Patras zal een compagnie
infanterie met vaandel naar Prevesa zenden.
Een motie van de unie van Vol-
kcnbondsvercenigingen.
G e n v e, 15 Sept. (B. T. A.) De leden van
de unie van Volkcnbondsvereenigingen, die te
Genèvc aanwezig zijn en 16 landen vertegen
woordigen, hebben vanmiddag vergaderd. Na
een langdurige bespreking werd met algemcene
stemmen een motie aangenomen, waarin o.a.
wordt gezegdDe vergadering bevestigt haar
overtuiging, dat de Volkenbond volkomen be
voegd is in het Italiaansch-Grieksch geschil.
Deze oproep zal worden medegedeeld aan de
Volkenbondsvergadering, opdat deze haar stap
pen voortzette. De aanwezige leden van de vcr-
eeniging verplichten zich plechtig hun respec
tieve regeeringen to steunen bij alle maatrege
len, die zij zullen nemen om de uitvoering van
het volkenbondsverdrag te verzekeren.
Ontspanning op Korfoc.
Rome, I 5 Sept. (V. D.). Uit Korfoe wordt
gemeld, dat er ontspanning is ingetreden door
het vertrek van talrijke Italiaansche bewakings-
be ambten.
De Griekschc politie nam den dienst weer
over
De beperkingsmaatregelen voor do scheep
vaart zijn opgeheven.
De Italianen in Tripolis.
Rome, 15 Sept. (B. T. A.) De Corriere
dltalio meldt, dat drie legioenen fascistische
militie onimddellijk naar Tripolis zullen ver
trekken.
DE F1UME-KWESTIE.
Londen, 15 Sept. (R.) Reuter verneemt,
dat het Italiaansche ultimatum aan Zuid-Sla-
vië is verlengd en dat de onderhandelingen wor
den voortgezet op den grondslag von nieuwe
Iioliaansche voorstellen, waarvan de aard on
bekend is.
P a r ij s, 15 Sept. (B. T. A.) De Hongaor-
sche zaakgelastigde spreekt alle berichten, vol
gens welke in Hongarije oorlogstoebercidselen
zouden plaats vinden in verband met de kwes
tie van Fiume, categorisch^ tegen.
Rome, 15 Sept. (B. T. A.) Stefoni is ge
machtigd de alarmeerende berichten inzake
Fiume als onjuist te verklaren evenals de ge
ruchten omtrent mogelijke catastrophalo ge
beurtenissen.
Genève, 15 Sep. (B. T. A.) De indruk, dat
er een ontspanning is ten aanzien van Fiume,
is nog toegenomen dooi de publicatie vanwege
den Volkenbond van een mededeeling, dot do
Italiaansche en de Zuid-Slavische regeering
aan het secretariaat ter registreering en pu
blicatie hebben doen toekomen het verdrag op
12 Nov. 1920 te Rapallo gesloten tusschen
Italië en Zuid-Slavië, zoomede het accooTd en
de cenventies van Santa Morgharita van 25 Oct
1922.
POLEN,
Het Brombergsch® Stoatsscminarium gesloten.
Posen, 15 Sept (Orient). Men bericht
uit Bromberg, dat in deze stad het staatsse-
minorium is gesloten, waar onderwijs werd ge
geven in de Duitsche taal, wegens gemis aan
leerlingen, die oan de Poolsche taal de voor
keur geven.
RUSLAND.
De verhouding tot Zweden.
Moskou, 15 Sept. (W. B.) Iviassin, de
volkscommissaris voor den buitenlandschen
handel, heeft aan het R. T. A. meegedeeld, dot
do sovjet-regeering besloten heeft geen be
stellingen meer in Zweden te doen. Dit besluit
wordt daarmede gemotiveerd, dot Zweden ge
weigerd heeft met sovjet-Rusland een handels
verdrag te sluiten.
Einstein noar Moskou.
Moskou, 15 Sept. (W. B.) Prof. Einstein
wordt einde September te Moskou verwacht.
TURKIJE.
Karagotsj aan de Turken overgedragen.
Constantinopel, 16 Sept. (B. T. A.).
De Grieksche autoriteiten hebben Karagotsj aan
do Turken overgegeven.
Gnlipoli ontruimd.
Constontlnop el, 15 Sept. (V. D.).
Het intergeollieerde bezettingsleger heeft thans
het schiereiland Galipoli geheel ontruimd. In
Marseille zijn de eerste Fransche troepen
transporten uit Konstantinopel aangekomen.
JAPAN.
DE AARDBEVING.
Nieuwe aardschokken.
Tokio, 16 Sept. (R.) Er wordt verwacht,
dat een buitengewone zitting van het parle
ment zal worden gehouden in Oct. a.s. ten
einde de fondsen te voteeren, vereischt voor
den wederopbouw der hoofdstad. De minister
van marine schat het verlies van de zeeha
vens tengevolge van de aardbeving op een
bedrag van 50 milliocn yen.
Nagoya is aangewezen als voornaamste
noordelijke hoven van Japan, tot Tokio en
Yokohama zullen zijn herbouwd.
Gedurende de laatste 24 uren hadden Hevige
aardschokken ploats, waardoor tal van be
schadigde gebouwen met den grond gelijk xijn
gemaakt.
Dc Fransche hulp.
Parijs, 15 Sept (N. T. A.) Het totaal der
eerste lijst van de giften voor het Jopansche
hulpfonds bedraagt 1,228,000 franc. Boven aan
de lijst staan de nomen van den president dar
republiek, de leden der Tegeering en vooraan*
staande financieele instellingen, met name de
Bonque de France met een bedrog van 250,000
frana
Een nieuwe romp.
P a r ij s, 17 Sept. (B. T. A.) Aan de Matin
wordt uit Londen gemeld, dat volgens een telt-
gram uit Osaka bij de cycloon, die Zaterdag
in de buurt van Tottori hcerschte, ongeve®
5000 personen om het leven zijn gekomen. Di:
materieele schade beloopt ongeveer dertig mil-
lioen yen.
HET REGEERINGSJUBILEUM.
Ontvangst van AmerikaanScKe
deputaties.
Hare Majesteit de Koningin heeft Zaterdag
middag, in tegenwocydigheid van Z. K. H. den
Prins in bijzonder gehoor ontvangen in ver
band met haar regeeiingsjubileum
Ten eerste de Nederlandsch-Amerikaanschc
Kamer van Koophandel te New-York, verte
genwoordigd door den voorzitter, den heer
Simmons.
Vervolgens de Sa. Nicholas Society in Ame
rika, eveneens vertegenwoordigd door den heer
Simmons. j.
Het is gevaarlijk bij voorbaat te zeker te zijn
ven geluk.
naar het Noorsch
van
JOHAN BOJER
door
D. Logeman—van der Willigen.
8
En nu had hij den moed ronduit to ant
woorden: „Lieve Karenmet jouw geld
is het al heel slecht
Verder kwam hij niet, want zijn tong
werd dik. In plaats van bang cn wanhopend
was hij nu zóó zeker vergiffenis te vinden,
dat hij gerust bedroefd kon zijn.
En hij had gelijk gehad: zij vloog niet op.
Zij riep hem niet ter verantwoording van al
zijn onware voorspiegelingen. Zij boog het
hoofd, zij zag den commissaris nog voor
zich en antwoordde met een zucht: „Ja, och
ja al£ jc hierin maar onschuldig bent,
dan
„Zeg dat niet, Karen," zeide hij met voch
tige oogen. „Ik vind, dat ik zoo'n groote ver
antwoordelijkheid heb, zoowel tegenover jou,
als
„Ach, het zal allemaal wel terecht ko
men," zeide zij met een blik naar de lampe-
kap. „Als je maar niet je eer verliest."
Nu was het geschied. Nu behoefde hij niet
langer tegen die bekentenis op t© zien, als
hij maar had kunnen vermoeden, dat het
zoo gemakkelijk zou gaan!
„Hoe komt het toch?" dacht hij, toen hij
van tafel opstond Hij vond, dat hij een
zekere verplichting had om zich ongelukkig
te gevoelen en nu kon hij het niet. Hij keek
den .igeheelen tijd op zijn onschuld in die
éëne zaak en dat gevoel van onschuld was
als een lamp, die plotseling in zijn duister
nis was aangestoken en alles bestraalde,
alles verzachtte zonder al het berouw en de
wanhoop die hij in den trein gevoeld had
en waardoor al het zware en drukkende van
die voorafgaande dagen in vage dampen in
de verte wegzonk.
Hij moest in de slaapkamer naar de kin
deren gaan zien en hij ging op den rand
vun het bed van twee kleine meisjes zitten,
die samen sliepen. In den trein had hij zich
onwaardig (gevoeld om kinderen het leven
te geven. Maar nu was hij weer gelukkig
in het bewustzijn vader te wezen.
„Hoe lang geloof je, dat we hier nog
blijven?" vroeg zij, toen hij binnen kwam.
„Geloof je, dat we verhuizen moeten voor
het kleintje komt?"
Het klonk zoo ongowoon gelaten.
„Neen," zeide hij, „daar is geen sprake
van."
Terwijl hij de lamp in de hand hield,
liepen zij het huis even door. Beiden had
den het gevoel, dat dit hun nu weldra ont
nomen zou worden zoodat zij met leege
handen staan en zonder dak zouden wezen.
Zij hielden stil voor een spiegel, een kleed,
een schilderij en keken er naar, terwijl hij
met de andere hand haar om het lijf vast
hield als om haar te steunen.
„Weet je wat," zeide zij met een lichten
zucht, „als die bevalling voorbij is zal lk
prohoeren het zonder meid te doen."
„Neen," zeido hij, „dat behoeft volstrekt
niet."
„Ja, maar Henrik heb je wel bedacht
waar we van zullen leven?"
Hij herinnerde zich een belofte, die hij
zichzelf in den trein gedaan had om alles,
wat ook, maar aan te pakken als zij. aan
wie hij z.ooveel verplicht was, maar zorge
loos kon leven. Maar dat. zeide hij nu niet.
Dat gevoel van onschuld gaf hem onwille
keurig ook een zeker gevoel van trots cn
hij nam zijn toevlucht tot de volgende
woorden:
„Wij zullen hopen, dat wij toch nog een
accoord kunnen maken."
Hij drukte den arm vaster om haar lijf
alsof hij wilde, dat zij die vage hoop met
hem deelcn zou.. En zij drukte zich tegen
hem aan cn legde haar blonde hoofd op
zijn schouder, nu was zij immers eindelijk
zeker, dat hij valsch beschuldigd was en
hierbij vergeleken was al het andere iets,
dat gemakkelijk te boven te komen was.
De meid was uit. Ze waren alleen thuis
en de stilt© rondom deed hen fluisteren.
Zij was moe van het staan en liet zich op
een chaise longue neervallen. En hij ging
naast haar zitten, na eerst de lamp op een
taleltje in de nabijheid gezet te hebben.
Zij bleven zwijgend zitten en staarden
met ape blikken naar de piano. Het kleine
lampje wierp oen matten schijn om hen
heen, terwijl de meubelen uit de kamer ge
heel in het duister verdwenen.
„Vader kwam, terwijl de commissaris
hier was," zeide zij eindelijk.
„Hoe nam hij het op?"
„Iedereen zou Je voor schuldie houden."
zeide hij. En Norby is machtig. Verder komt
vader morgen hier terug, je had immers be
loofd de laatste tien duizend, die hij je be
zorgde, uit de stad mee te brengen."
Wangen liet het hoofd zinken. Hij zag
haar vader voor zich met zijn wit haar en
zijn roode, waterige oogen. Wat zou hij den
man morgen zeggen, nu alles verloren was?
„En die weduwe van Thorstad is hier ge
weest." ging zij door. „Je had haar de helft
beloofd, als je maar eerst uit de stad terug
was
Maar Wangen bleef doorstaren naar de
schaduwen van dc piano. Hij was bang dat
zij vragen zou: „Heb je het geld?"
Zij ging door: „Het is het ergst voor de
werklieden, die nu geen droog brood cn
nergens crcdiet hebben. En dat nog al mid
den in den winter!"
Zij was op het punt in tranen uit te
barsten. Misschien kwamen die morgen ook
wel vragen waar hij bleef met al wat hij
hun beloofd had? Wangen zag in het half
duister zoowel den ouden man met de
roode, waterige oogen vóór zich, als de we
duwe wier vermogen hij verbruikt had, en
de werklieden allen. Zij zouden hem
allen morgen ter verantwoording roepen.
Een rilling liep hem over den rug. En
dezelfde duistere zelfbeschuldiging uit den
trein dook weer in hem op, terwijl het lichte
gevoel van onschuld over de valsche hand-
teekening geheel in het niet zonk, zich ver
wijderde pis een lantaarn die op het punt
is uit te gaan en hem in een duisternis
achterliet, waar de vreeselijkc verantwoor
delijkheid hem wanhopend maakte, waar
het berouw hem \an alle kanten aangreep
en waar hij eeuwig en onherroepelijk vast
zou blijven zitten en gepijnigd worden als
in de hel zelf. En plotseling 6tond hij op.
„Laten wc binnen gaan," zeide hij, de
schouders optrekkend. „Het is hier zoo
koud."
In de eetkamer zette hij dc lamp op tafel
en bleef er een oogonblik naar kijken.
„Als ik er goed over nadenk," zeide hij
eindelijk, „begnjp ik eigenlijk wel waarom
Norby het niet op me voorzien heeft."
„Waarom dan?" vroeg zij in gespannen
verwachting.
Hij bleef onbeweeglijk in dezelfde houding
staan.
„Die man Is eerzuchtig cn ook wraak
gierig. Hij werd dc laatste maal ook niet
tot president van dio zekere commissie ge
kozen en hij denkt .zeker wel, dat 'tmijn
schuld is."
„Wel, lieve hemel!" zuchtte zij.
En hij zag Norby met al zijn opgekropte
wrok op zijn hoeve voor zich, als een mon
ster dat op het punt stond van wraakzucht
te barsten. En deze woedende voorstelling
versterkte Wangen weer in zijn onschulds-
gevoel, dat hem nu een soort draad voor
kwam waaraan hij hing en die niet breken
mocht
Hij hoorde haar goeden nacht zeggen
maar bleef nog staan. Toen hij eindelijk
binnenkwam, stond zij half ontkleed voor
den spiegel cn vlocht haar lang haar voor
den nacht.
„En," zeide hij zacht en scheen een dagen
de redding in dc verte te bespeuren. „Nu
begrijp ik ook waarom Norby verhinderde
dat de kerk van steen zou zijn. De bakkerij
zie je, die zou die verdiensten niet hebben.
Norby wilde het hout er voor leveren..."
Hij begon de kamer op en neer te loopen.
Even later bleef hij staan: „En nu begrijp
ik ook hoe zooveel klanten mc den laatsten
tijd ontvallen zijn. De bakkerij moest weg
ten believe van de groote boschbezittcrs
hier."
„Geloof je 'theusch?" Zij keerde zich van
den spiegel naar hem toe, half uit afschuw
dat de mcnschen zoo slecht konden zijn,
half uit vreugde, dat de ondorgang van de
bakkerij ook zijn schuld niet bleek te zijn.
De wind begon buiten in de groote fa
briekspijpen te huilen. Een deur op don
zolder begon te klepperen dat het huis er
van dreunde.
„Och," zeide zij. „sinds de meid weg is
heeft die deur al staan slaan, maar ik zag
tegen al die trappen op. Wil jij even?"
Hij ging heen. En toen hij beneden kwam
zeide hij: „En het invoeren van den achtuurs
werkdag heeft de rijke lui zeker ook ver
schriktZeker, nu begin ik te begrijpen."
En ieder maal dat hij een nieuwe waar
schijnlijkheid opgroef voor een samenzwe
ring tegen hem, werd er ook een nieuwo
last van zijn eigen schouders genomen.
Daarom groef hij maar door, half angstig
dat hij niet genoeg zou vinden.
t 11/
(Wordt vervolgd).
