WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN Zn.
BESTELT HOS DEZE MAND Bil OHS DDI OMDSTOFfEN. U HEBT DAN u.WINTER EERSTE KLAS WAAR IH HDIS EH KOOPT THANS NOC VOOR ZSIRPRIIZEI'
KOK's BRARDSTOFFENHANDEL
U. M. O.
£iqen paalde Kinderklseding.
NÜTSSPAARBANK
Fa J. W.van achterbergh
KOLENPARK, SOESTERWEG, TELEFOON No. 863
i t.i eoo
Sumatrasfraat 20
Bestelhuizen
PUNTENBURGERLAAN 6
Utrechtscheweg 71 Tel. 539
(Depot Ververij Palthe)
WESTSINGEL 12—13
MEUBELMAGAZIJNEN^
BEHANGERiJ STOFFEERDER! J
MA1SON DE JAGER EN Zn.
Dagelijks versche prima B0TERSPR1TS.
Maison de Coiffure
H. ELZENAAR
TWEEDE WINKEL
GEBR. DE VRIES
EVlagaz. „De Dom"
Wssrborg dar ismaenle Amersfoort
Ingezonden Stukken.
DIB. STRAAT 17 TELEFOON 145
Per flesch Per Anker
Gewas 1920 Raymond Macau F 1.F 40.—
Gewas 1917 St. Emilion F 1.60 F 65.—
BEZOEKT ONZE
|ïX>000<X>0000000000000<300000ö0003
LUNCHROOM CONFISERIE
TELEF. 115 - - LANGESTRAAT 56
EOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOl
WIJERSSTRAAT 14. - Tel. 205
Speciale behandeling tegen nit
vallen en albreken Tan bet haar.
Haarzalf - Haarareep roorkoml
de roes en het Tet worden
van het baar.
Langesr. 84 Tel. 52S Amersloorj
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Advertentie-Bureau
Hedenavond 8 nnr opening van onze
C TB ECHTSCHE8TR A AT 14
Spseiale aanbieding in EMAILLE F3RNQIZEN EX KACHELS
Een auto is een lastfe machien,
Werpt stol op, zoodat men niets kan zien.
Een fietser is daarvan bevrijdt,
Als hij de U. M. O. paan berijdt.
Lidmaatschap 1.50.
Secretariaat, 16 BlankenheimstraaL
Het koude voorjaar was oorzaak van een ach
terlijken stand der gewassen cn had tct gevolg,
dat deze een korte groeiperiode hebben gehad.
Behoudens cenige dagen in de eerste helft %'an
Juli en van 3 tot 15 Augustus, was ook in den
zomer het weer niet bijzonder gunstig voor de
ontwikkeling der gewassen, terwijl bovendien de
oogsttijd, die later viel dan in andere jaren, niet
zeer gunstig was door regenval
In Augustus was de temperatuar ruim
beneden normaal, terwijl in de laatste drie we
ken dier maand temperaturen boven 25° wei
nig voorkwamen.
Gemiddeld over het geheele land bedroeg de
neerslag 93 m.M. tegen 80 m.M. normaal. In
Limburg was de regenval beneden normaal, ter-
in Overijssel Gelderland, Utrecht en het ooste
lijk deel van Noordbrabant groote maandsom-
men voorkwamen. Het aantal uren zonneschijn
bedroeg gemiddeld 212 tegen 170 normaal.
Ook van 123 September was de tempera
tuur gemiddeld yt 0 beneden normaal. De hoe
veelheid neerslag was in Noordholland ver
boven en in de overige deelen des lands vrij
wel gelijk aan de normale. De Bilt registreerde
126 uren zonneschijn tegen 114 normaal.
Het korrelgewicht der granen valt in het al-
meen tegen, terwijl de korrels klein zijn. Daar
de oogst laat was en het weer voor den groei
der stoppelgewassen niet gunstig, vertoonen
deze een vrij slechten tot matigen stand.
Suikerbieten en cichorei vertoonen veel nei
ging tot doorschieten, terwijl de ontwikkeling
derw ortels te wcnschcn overlaat
De late oordappels blijven lang groen en
gaan hier en daar uitloopen; ziekten komen op
verschillende plaatsen voor, doch nemen tot
heden nog geen ernstig karakter aan. Voor
bieten en aardappelen wordt zeer naar droog
weer verlangd,
Varkensmarkt - AmersJoot'!
Speciale afdeellng:
Voor de Fijnproevers!!
De geurigste sigaar die alios overtreft,
is het merk
„MOOI GOOI"
in prijzen van 6 tot 25 cent
H. BOKKING ZOON.
LANGESTRAAT 80.
UTRECHTSCHEWEG 9
Pensioengerechtigden
ontvangen hnn pen-
sioenzeer gemakkelijk
door bemiddeling der
Spaarbank
Traagt inlichtingen ten
kantore der Spaarbank.
KEXTE 3.60 c.
Het minder gunstige oogstweer had vooral op
de haver en de peulvruchten een nadeeb'gen in
vloed, zoodat de qualiteit achteruitging.
In het algemeen leverden granen en peul
vruchten veel stroo.
Von de verschillende gewassen in de onder
scheiden deelen des lands kon verder het vol
gende worden gezegd
Tarwe gaf een goeden oogst, met uitzonde
ring voor Zeeland en Zuid-Limburg, waar deze
zeer goed tot goed, cn voor Groningen, waar hij
vrij goed was.
R o g g e stond in opbrengst bij de tarwe ten
achter. Alleen in Noordbrabant was het gewas
goed. Een vrij goed tot goed gewas werd ge
oogst in Drente, Utrecht en Limburg. Elders
was het vrij goed, behalve in Groningen, waar
een matige oogst werd verkregen.
W intergerst was goed in Zeeland cn
Noordbrahant en vrij goed tot goed in Gronin
gen, terwijl in Friesland cn Noordholland de
stand vrij goed was.
Zomergerst leverde in Friesland en Lim
burg een goed gewas, in Groningen vrij goed
tot goed en in Noordhollnnd vrij goed.
Ha ver. Behalve in Limburg, waar zij zeer
goed tot goed, en in Groningen en Noordhol-
lend, waar zij vrij goed was, leverde de haver
overal een goed gewas.
Kanariezaad was In Groningen vrij goed
cn in Friesland cn Zuidholland goed.
Boekweit wos matig in Drente, Overijs-
I sel en Utrecht en vrij slecht in Noordbrabant.
Vcldboonen gaven een vrij goeden
oogst; in Zeeland was deze goed en in Noord
brahant matig.
Erwten gaven een goeden oogst in Zuidhol
land, Zeeland, Noordbrabant en Limburg; in
Friesland was het gewas matig en overol was
de stand vrij goed. -
Bruine boonen geven een vrij slechten stand
te zien.
Vlas was zeer goed tot goed in Zeeland,
gced in Groningen, Zuidholland en Noordbra
bant en vrij goed in Friesland en Noordholland.
Koolzaad gaf een goeden oogst. In Noord
holland was deze vrij goed.
Mosterdzaad gaf een vrij goeden tot goeden
oogst, behalve in Utrecht, waar het gewas ma
tig was.
Blauwmaanzaad was vrij goed en in Noord-
holland matig.
Karwij was vrij goed in Zuidholland, Zee
land en Noordbrabant, matig in Friesland en
vrij slecht in Groningen en Noordholland.
Tabak staat zeer goed in Utrecht en vrij
goed tot goed in Gelderland.
Consumptie aardappelen staan goed op de
Friesche klei, vrij goed tot goed in Overijsel
en Noordholland, matig in Gelderland en
Utrecht en vrij goed in de andere provinciën.
De qualiteit is over het algemeen vrij goed tot
goed.
Fabrieksaardappelen staan goed in Overijsel
en een deel van Friesland, vrij goed tot goed
in Drenthe en vrij goed in Groningen en zuid
oostelijk Friesland.
Suikerbieten vertoonen algemeen een vrij
goeden standalleen in Drenthe en Overijsel is
de stand vrij goed tot goed.
Voederbieten komen in stand met de suiker
bieten overeen.
Koolrapen sttdn goed in Drenthe, Gelder
land, Utrecht en Zuidhoiland; elders is de stand
vrij goed.
Cichorei staat vrij goed in Zuidholland, Zee
land en Noorbrabant cn vrij slecht in Friesland.
Uien staan goed in Friesland en noordelijk
Zuidholland cn vrij goed in Noordholland,
zuidelijk Zuidholland en Zeeland.
Herfstknollen staan vrij goed in Friesland,
Utrecht cn Zeeland, matig in Drenthe, Over
ijssel, Gelderland cn Noordbrabant en vrij
slecht in Groningen en Limburg.
Spurrie staat slecht in Groningen, vrij slecht
in Limburg en matig in de andere provinciën.
Klavers. Zoowel jonge als oude klaver ver
toonen over het algemeen een goeden stand.
In Zeeland is de oude klaver zeer goed tot
goed en in Groningen en Overijsel vertoont de
jonge klaver een vrij goeden stand.
Graslanden geven in de meeste deelen des
lands een zeer goeden tot goeden stand te
zienin Gelderland cn Zeeland is de stand
goed en in Limburg vrij goed.
Resumé. Door de correspondenten wordt de
stand opgegeven in cijfers, waarbij 100 uit
muntend, 90 zeer goed, 70 goed, 60
vrij goed, 50 T=matiff^,-40 vrijslecht, 30
slecht cn TO mislukt.
Leidt men uit de voor de verschillende stre
ken opgegeven cijfers, onder inachtneming der
beteelde oppervlakte, het cijfer af voor het ge
heele land, dan verkrijgt men het volgende
resultaat, waarbij het tusschen haakjes ge
plaatste cijfer den stond op 18 September 1922
aangeeft
tarwe j i i 71.6 (61.4)
rogge 4 62,9 (66,1)
wintergerst i 65,3 (66,3)
zomergerst 65,9 (67.7)
boekweit. 44 (55.1)
haver 69.6 (50.9)
veldboonen 62,8 (62,9)
erwten 63.9 (61,4)
bruine boonen 44.9 (63.9)
kanariezaad 63,9 (63,8)
mosterdzaad
64,3 (56,8)
consumtie-aardappeien 59,2 (74.8)
fabrieksaardappelen tig 61,9 (74,8)
suikerbieten k i 59,3 (70,5)
voederbieten f 60,9 (75,5)
koolrapen i g 63,4 (69,7)
uien i i i i 62,1 (82,8)
cichorei 58.1 (75.8)
weiland i 75,9 (70,3)
Ten slotte zij opgemerkt, dat een gemiddelde
oogst kan worden aangeduid door het cijfer 67.
(St)
CENTRALE COMMISSIE VOOR GEORGANI
SEERD OVERLEG.
Brief aan de regeering met ge
gevens over loonen.
Als vervolg op een brief van 17 September
heeft de Centrale Commissie voor Georgani
seerd Overleg in Ambtenoarszaken dd. 25 Sep
tember den volgenden brief aan de regeering
gezonden:
In aansluiting met de cijfers omtrent de loo
nen volgens de collectieve arbeidsovereenkom
sten in het nevensvermeld advies opgenomen
moge de Centrale Commissie der Regecring
voorts nog aanbieden bijgaanden staat, eerst
den 2Ten dezer van het Centraal Bureau voor
de Statistiek ontvangen.
Hoewel volgens genoemd Bureau dit over
zicht in het eerstvolgend maandblad gepubli
ceerd zal worden, moge de Commissie liet reeds
thans onder de aandacht der regeering bren
gen.
De staat geeft een overzicht van de mini
mum loonen in 5 groote gemeenten voor een
aantal beroepen, én wel in 1920, 1921 en 1923,
vergeleken met het loon in Januari 1914.
In den staat zijn dus uitsluitend die loonen op-
genomen, welke zoowel in Januari 1914 als in
latere jaren bij collectief contract waren vast
gesteld. Om deze reden konden geen loonen
voor Utrecht worden gegeven, daar in deze ge
meente in Januari 1914 geen collectieve con
tracten golden, welke vergelijking met latere
jaren toelaten.
In plaats van ütredtt is nu Haarlem geko
men.
Voor zoover boven het contractueel vastge
stelde minimumloon een, eveneens bij collectieve
overeenkomst vastgestelde duurtebijslag of
gratificatie werd verstrekt, is deze in het in
den staat vermelde loon begrepen.
Ten einde de gegevens zoo recent mogelijk
te-doen zijn werd voor het jaar 1923 het loon
in Juli in plaats van dat in Januari beschouwd.
Zulks geschiedde ook voor 1921, daar het hoog
tepunt van het loon voor meerdere beroepen on
geveer in het begin van den zomer van 1921
bleek te zijn bereikt.
Uit genoemden staat volgt, dat indien men
het loon in Januari 1914 in de betrokken ge
meente op TOO stelt, dit loon in Juli 1923 wordt
weergegeven door:
beroepen *dü?' B.« ss. sr
Handzetter
Mechinezctter
Boekbinder
Timmerman
Metselaar
Schilder
Stucadoor
Loodgieter
Grondwerker
Electricien
Monteur (Tel.)
234 236 236 246 236
228 230 230 238 229
273 299 265 - -
230 245 255 268
230 230 - 268
- i-, 252 250
- 247 - -
226 m
227, 243 i-i
*-i 211 w
- 196 196 -
Bakkersgezel (23 j.) 257 257 26? 283 300
Brouwerij-arbeider 265 256 i
Tuinbouw® rbeider 157 f
Koopvaardijmatroos 227 t-j tri .t
Stoker 219
Voor de ambtenaren bedraagt, volgens de re-
geeringsmededeeling op blz. 17 van het advies
vermeld, bij een vcrhoudingscijfer van 100
voor het salaris in 1914, het salaris volgens het
Bezoldigingsbesluit 1920: voor alle ambten ge
middeld 216, voor de middelbare ambten ge
middeld 159.
Volgens den overzichtsstaat is dus slechts het
cijfer van den tuinbouwarbeider te Amsterdam
lager dan het cijfer voor de ambtenaren. Overi
gens gaan de verhoudingscijfers der minima vol
gens dexe collectieve contracten alle verre uit
boven het gemiddelde cijfer van het salaris
(minimum en maximum) voor de ambtenaren,
zelfs met uitzondering slechts van de mon
teurs te 's-Gravenhage en te Rotterdam boven
het gemiddelde cijfer voor de meest verhoogde
groep, nl. dat der lagere ambtenaren.
Bij dezen brief was gevoegd een staat van de
loonen volgens de collectieve arbeidsovereen
komsten in een 5-tal groote gemeenten in 1914,
1920,1921 en 1923 en een brief namens den di
recteur van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek aan den secretaris der Centrale Com
missie voor Georganiseerd Overleg in Ambte
naarszaken, met verzoek aan deze gegevens
geen publiciteit do<$r middel van de pers te ver-
leenen, alvorens de September-aflevering van
het Maandschrift, waarin het staatje is opgeno
men, verschenen is.
opnemen ten ingttonden atukken beteekmé
ftensrint dot de Redactie md den inhoud
instemt,
Po eopio toordt aan den ineender miêi
teruggegeven.
Amersfoort, 28 Sept. 1923.
Mijnheer de Redacteur!
Een kort antwoord aan den Heer P. Graaff,
Voor plaatsing mijn dank.
Mr. Graaff.
U hebt, zooals U terecht zegt, een zeer on
aangename taak op U genomen om op te roei
en tegen den wassenden stroom van ontevre
denheid. Die taak zal voor U niet alleen zeer
onaangenaam zijn maar deze zal zeer moei-
I ij k worden, want meer en meer gaan de oogen
open dergenen, die nu nog, evenals U, zich naar
één kant oriënteeren.
U moet ook Uw oogen eens uitwrijven en
naar een anderen kant kijken dan die, welke de
Driestarschrijver in de Standaard (Hoofdredac
teur H. Colijn, minister) U aanwijst. Die kant is,
vooral om de door li aangehaalde aanbeve
ling zeer... verdacht.
ïk wil Colijn niet de baas af zijn. Voor die
eer pas ik.
En cijfers? Nu U weet heel goed, dat dat
rustige dingen zijn, die men Leef aardig
groepeeren kan, zonder nog onjuist te zijn.
En het lijmstokje, dat U den arbeiders toe
steekt, dat de vlootbouw hen brood zal geven,
acht Ik uit den booze. Het op die wijze brood
verdienen zal velen arbeiders onwelkom zijn. Ik
zoude liever zien, dat zij hnn brood verdienden
aanwerken des Vredes, dan aan wer-
ken des Verderfs.
En of het behoorlijk :s of niet zich te schik
ken in het volgens U onvermijdelijke is een per
soonlijke appreciatie, vooral waar ccn andere
oplossing zeer wel mogelijk is.
Heer Graaff niet met het hoofd in den
schoot afwachten, wat Colijn c. s. over ons zul
len beslissen, maar zoo lang v.ij kunnen et
hoofd omhoog en met alle kracht, die in
ons is op wettige en behoorlijke wijze gesne
den om de slagen, die men ons en ons gezin wil
toebrengen af te weren. Ook al wordt getracht
dien aanslag goed tc praten door den Driestar-
schrijver van de Standaard (Hoofdredacteur
Minister Colijn).
Hiermede Mijnheer de Redacteur sluit ik van
mijn kant de discussie, aan de lezers overlatend
te kiezen tusschen een m. i. onwaardige berus
ting, zooals de Heer Graaff predikt en tusschen
waardig protest zooals door mij (en ik ben in
deze in zeer goed gezelschap, men leze maar
eens alle dagbladen) wordt voorgestaan.
Hoogachtend,
F. W. A. I. MOREL.
vol wijze, lieve gelatenheid..."
Wel is het een vreemde wereld, waarin we
rondgeleid worden, vreemd vooral voor onze
Westersche begrippen maar de vaak fel realis
tische wijze, waarop de schrijvers lief en Jeed
van het leven van allen dag daar in het zon
beschenen land aan de Nijl uitzingen, voert ons
mee en openbaart ons, in zijn vreemdsoortige
verscheidenheid, het Oosten zooals dit is.
i T i 1 b u r g als woonstad en nijver
heidscentrum door A. J. A. C. v. Delft.
Het gemeentebestuur van Tilburg heeft met
de firma D. Y. Alta te Amsterdam een over
eenkomst gesloten tot uitgifte van een reclame-
boek voor Tilburg, waarvan ons een exmeplaar
wordt toegezonden. De samenstelling er van was
blijkbaar in goede handen. Op alles wat Tilburg
als woonstad en nijverheidscentrum aantrekke
lijk maakt is de aandacht gevestigd, terwijl tal
van fraaie kiekjes den tekst verluchten. Het lijkt
dan ook in alle opzichten een practisch boek,
dat er zeker toe zal bijdragen de voordeelen,
welke Tilburg biedt, in ruimen kring bekend te
maken.
Couranten Catalogus.
Uitg. van Staal en Co. Rotterdam.
Hierin zijn opgenomen naamlijsten van de in
Nederland verschijnende dag-, week- en adver
tentiebladen, met tal van gegevens omtrent ta
rieven, dagen van verschijning, richting, enz.
Verder een opgave van de in Ned.-Indië ver
schijnende politieke, letterkundige en vakbladen,
terwijl een vrij uitvoerig overzicht wordt ge
geven van de voornaamste bladen der wereld.
Voor adverteerders is het een bruikbare gids,
die ook aan administraties van verschillende
bladen zeer welkom zal zijn.
De uitgave is keurig verzorgd en doet van
StaaPs Advertentiebureau alle eer aan.
Het September nummer van „Ons eigen
tijdschrif t", de keurig verzorgde uitgave
van de firma C. J. van Houten en Zoon te
Weesp geeft o.a. een novelle van Elisabeth
Zernike „Herfst'' en een belangwekkend artikel
van J. D. C. van Dokkum, over „Erfgooiers en
erfgooierij".
Verder zeer lezenswaardige bijdragen vani
den architect Jan Wils over „Buiten Wonen",
van Jonkvr. Dr. C. H. de Jonge „Over smaak en
smaakmisleiding" en van Dr. J. van der Valk een
spel in drie bedrijven „De Bedelaar".
Wij ontvingen het tweede nummer van het
„Tijdschrift voor het Onderwijs in de Aardrijks
kunde", waarin een belangwekkend artikel voor
komt van G. J. A. Mulder over „Nieuwe inzich
ten in de Aardrijkskunde".
Verder o.a. bijdragen over: De volkstelling in
Ned. Indië; Landbeschrijvingen en „Iets over het
Japansche woonhuis".
Belangstellenden kunnen gratis een exemplaar
verkrijgen aan de administratie, Bosch en
Vaartstraat 15rood Haarlem.
AGENDA.
Dagelijks
Openbare leeszaal en bibliotKeeï. Laantje 2.
R. K. Openbare leeszaal en bibliotheek,
Leeszaal Handelsregister. Arnhemse he weg 23.
Theosofische Bibliotheek. Laantje 3.
Museum Flehite, Westsingel
Bioscoop Langestraat. -V—
2829 Sept. Amicitio. Viering 25-jarig Kex
staan „Ons Belang."
30 Sept. Concertzaal De Valk. Voorst v.
Arbeidcis Ontwikkeling.
25 Oct Concertzaal Dê Valk. Chr. Jon gem.
Ver.
6 Oct. Amicitia. Operetteiritvoering „Da
Kleine Stem."
9 Oct Tweede voordracht van de Amersf.
Loge der Theos. Ver. in het zaaltje van den
heer Klaassen. Achter de Amh. PoortwaL
10IT Oct Foyer Amicitia. Demonstratie
Leverszeep.
13 Oct. Amicitia. HolL Tooneelver. (Dir. E.
W. de Blauw).
1314 Oct Concertzaal De Valk, Feestavond
Spoor- en Tramwegpersoneel.
15 Oct. Amicitia. Jubileumsvoorst Mevr. do
Boerv. Rijk.
18 Oct Amicitia. Nutslezing Ed. Verkade
(Hamlet).
21 Oct. Concertzaal De Valk. Joodsche feest
avond.
22 Oct Amicitia. Ie Ab. Concert de Koos.
23 Oct. Derde Voordracht van de Amersf.
Loge der Theos. Ver. in het zaaltje van den
heer Klaassen. Achter de Amh. PoortwaL
24 Oct Concertzaal De Valk. Feestavond
Friesche Selskip.
27 Oct Amicitia. Te Ab. Concert Augustin.
30 October. Amicitia. Eerste uitvoering Chr.
mannenkoor „Jubal".
8 Nov. Amicitia. HoU. Tooneelver. (Dir. E,
W. de Blauw).
15, 16 en 17 Novermber „De Valk". Fancy
Fair, Chr. Padvinders Organisatie.
Nieuwe uitgaven,
G o h a door Albert Adès en Albert
Josipovici.
Uitg. v. Holkema en Warendorf, Am
sterdam.
Octave Mirbeau, die voor de oorspronkelijke
Fransche uitgave van „Het boek van Goha den
onnoozele" een voorrede schreef, getuigt: Je
n'ai compris POrient, je ne Pai vécu que le Jour
oil j'ai Iu „Goha le Simple". En Top Naeff, die
de vlotte vertaling van Alice van Nahuijs In
leidt, zegt van dit boek: „Het fel en zachtzinnig
werk niet zijn grillige hoofdlijn en fijne vertak
kingen, naturalisme, maar met den kleurenglans,
den stillen gloed van een Oostersch sprookje en
Financieel Overzicht.
Wat reeds langen tijd kon worden voorzien,
is thans eindelijk werkelijkheid geworden. De
Duitsche regeerir.g heeft besloten, het lijdelijk
verzet aan de Ruhr te doen staken en de arbei
ders aan te raden, het werk te hervatten, zon
der dat het gelukt is, hiervoor van de Franschcn
eenigerlei concessie te bedingen. Dit Is dus een
onvoorwaardelijk strijken van de wapenen en
een even smadelijke nederlaag als die, welke
voor Duitschland het einde van den grooten
oorlog heeft gekenmerkt.
De vraag dringt zich natuurlijk op, of men
het inderdaad tot zulk een vernederend einde
had moeten en behoeven te laten komen. Die
vraag kan niet anders dan ontkennend worden
beantwoord. Reeds sinds maanden lang was
het duidelijk, dat de Franschen, al behaalden zij
geen aanzienlijke materieele voordeelen uit de
Ruhrbezetting, zich toch zoodanig daar te lande
