AMERSFOORTSCH DAGBLAD de eemlander prijs der adveriehtiêh 2 BUITENLAND. duitschland. ls hiro^delle" isjis lanasstraat. AaDrsteort. wollen g©ed!er@ra belgie. 1 engeland. spanje. tsjecho slowakije. roemenie. zuid-sla vie. FEUILLETON. ZELFBEDROG. 22e jaargang No. 84 per post f 1—, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17®. afzonderlijke nummers f 0.05. 99 99 DIRECTEUR-UITGEVER: J. YALKHOFF. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING N°. 47910. TEL. INT. 513. Maandag 3 Oclo bewijsnummer, elke regel meer dingen en Licfdadigheids-adve der prijs. Voor handel cn dsu.v voordeeligc bepalingen voor het ad verleeren. circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt o» aanvraag toegezonden. het nieuwe kabinet. De samenstelling. Berl ijn, 6 O c t. (W. B.) Het nieuwe rijks kabinet is als volgt samengesteld Rijkskanselier Stresemarm, die ook buiten- landsche zaken blijft voeren Wederopbouw Schmidt Binnenlandsche Zaken Sollmann Financiën dr. Luther Economische zaken dr. Koeth; Arbeid dr. Brauns Justitie dr. Radbruch Rijksweer dr. Gessier; Schatkist Hoefler Verkeer Oeser Voedselvoorziening nog niet bezet Bezette gebieden Fuchs. De kwestie van den achturigen werkdag. Berlijn, 6 Oct (W. B.) In de interfrac- tioneele commissie, die den afgeloopen nacht de kwestie van den achturigen werkdag met den rijksminister van arbeid heeft behandeld, is men om drie uur vannacht tot overeenstemming geko men betreffende de formule, waarmee de rijks kanselier in zijn voor heden aangekondigde ver klaringen deze aangelegenheid zal behandelen. Deze luidt De groote nood, waarin ons land verkeert, maakt een verhooging der productie dringend noodzakelijk. Deze kon alleen worden bereikt door een algeheel gebruik maken van de tegen woordige veroveringen op het gebied van geor ganiseerde verbetering van ons economisch leven en door den vlijtigen arbeid van ieder op zich zelf. Door een verhooging der productie tengevolge van genoemde middelen zal ook een nieuwe re geling van de wet op den arbeidstijd met be houd in principe van den acht-urigen werkdag, den normalen werkdag, niet zijn te ontgaan. Daarbij is de mogelijkheid van een volgens tarief en wet overschrijden van den vastgestel- den arbeidstijd noodzakelijk in het belang 'van de rijkseconomie, ten einde een verhoogde en een goedkooper productie te kunnen bereiken. Ook kunnen deze overeenstemmings-beginse- len worden gebruikt bij de openbare diensten. DE REGEERINGSVERKLARING VAN 5TRESEMANN. Een uiteenzetting ven de bui- tenlandsche politiek. B e r 1 ij n, 6 c t. (W. B.) De rijkskanselier heeft vanmiddag in den rijksdag, nadat hij het nieuwe kabinet had* voorgesteld, de regeerings- verklaring afgelegd. In zijn rede behandelde hij den door het opgeven van het lijdelijk verzet geschapen politieken toestand en verklaarde, dat de bevolking van het Roergebied iets ver droeg, dat alle grenzen te buiten ging van wat menschen hoe dan ook verdragen kun nen. (Levendige bijval.) Het was echter duide lijk, dat met verzet alleen de Franschen en Belgen niet meer uit het bezette gebied te krij gen waren. Hoe zwakker het verzet werd, hoe moeilijker het werd het in diplomatiek op zicht te exploiteeren. Tekortschieten op finan cieel en materieel gebied toonde den bezettcn- den mogendheden, Roe het met Duitschland ge steld was. Bij de voortdurende doling van den muntvoet, die geen enkele technische maat regel kon tegenhouden, konden wij geen diplo matiek succes behalen. Wij moesten een for mule vinden, waardoor het mogelijk was het prijsgeven van het lijdelijk verzet voor poli tieke onderhandelingen, aan te wenden. Ik heb in dit opzicht echec geleden. Wij waren be reid een formule aan te nemen, die op geheel andere wijze de hervatting van den arbeid wil de regelen dan Frankrijk verlangde. Wij heb ben al ons best gedaan de besprekingen le her vatten en wilden verder gaan dan den in het meorandum van 7 Juni neergelegden woai- borg, daar ik den indirecten borg in een direc- tcn veranderde en daarmede den grondslag voor een internationale leening verschafte, waardoor de mogelijkheid gegeven was Frank rijk uit het Roergebied te krijgen. Op deze wijze moest een atmosfeer geschapen worden 1 om zoowel het prijsgeven van het lijdelijk ver» zet, de invrijheidstelling van de gevangenen en den terugkeer van de verbannencn naar hun haardsteden, als de hervatting van de onder handelingen in vollen omvang te verkrijgen. Wij hebben zulke voorstellen voorgelegd, De hoopgevende onderhandelingen werden afge broken tengevolge van den eisch, dien de mi- nister-president tegenover andere 'mogendhe den doordreef, dat Duitschland het lijdelijk verzet onvoorwaardelijk moest opgeven. In de rede, die lord Curzon gisteren hield, heeft hij er niet over gerept, welk standpunt de Engelsche regeering thans inneemt, maar alleen gezegd welke raadgevingen de regeering aan de regeering van Cuno heeft gegeven. Zij had gezegd, dat een vroeger opgeven van het lijdelijk verzet er toe had kunnen leiden, dat rijkskanselier Cuno het verzet niet-onvoor- waardelijk had behoeven op te geven. Elke poging onzerzijds om den eenen bondgenoot tegen den anderen uit te spelen, zou een poli tieke domheid zijn. De eenige mogelijkheid van een oplossing van het schadevergoedingsvraag- stuk kan slechts bestaan in overeenstemming tusschen de geallieerden eenerzijds en Duitsch land anderzijds. Onze aanbiedingen zijn van verdere strekking dan ooit een volk heeft aan geboden. Zij gaan de bepalingen van het vre desverdrag verre te boven. Zij gaan uit van de groote gedachte, ook beslag te leggen op de groote gedachte, ook beslag te leggen op de vermogens der particuliere bedrijven. Des niettegenstaande boden ook deze aanbiedingen geen grondslag voor verdere onderhandelingen. Wij lieten echter den eisch, dat wij weer over het Roergebied de beschikking krijgen, niet varen en zullen hem ook nooit opgeven en nooit opgeven den strijd om de menschenrech- ten der bevolking. (Levendige bijval.) Onze vraag nopens het herstel van geordende toe standen in het bezette gebied is niet beant woord. Wij zullen ze herhalen. Bedenkelijk zijn de gebeurtenissen met betrekking tot ce Fransche regie. Op één ding wil ik den nadruk leggen. Ons behoort de grond, ons behoort het land, ons behoort de souvereiniteit in dit land. (Storm achtige bijval.) Dat blijft bestaan, dat zal ook in de verre toekomst zoo blijven. Zijn dc ver klaringen juist, die Poincaré tegenover Baldwin moet hebben afgelegd, n.l. dat hij geen an nexaties, geen inbreuk op onze territoriale souvereine rechten wil, dan heeft hij thans de beste gelegenheid ten overstaan van de gc- heele wereld twijfelaars den mond te snoeien door bij de onderhandelingen te toonen, dat zijn woord hem ernst is. Men zegt, dat de Duitsche regeering eerst haar goeden wil moet hebben getoond. Maar wat moet Duitschland, buiten hetgeen wij hebben aangeboden te pies teeren, dan nog meer aanbieden Het is het laatste wat het volk aanbieden kan. Wij hebben den wil om tot overeenstemming te komen, maar er zijn aan het kunnen van het Duitsche volk grenzen gesteld. Beschouwingen op binncn- landsch-politiek gebied. Ber 1 ijn, 6 Oct. (W. B.) Aon het slot zij ner rede zeide Stresemann nog het volgende Wij moeten een nieuwe geldsoort instellen. Van het meeste belang is echter een poging om het economisch leven zelf gezond te maken. Voorstellen/die ik heb gedaan voor de onmid dellijke overgave van het bezit aan het rijk, zijn de verststrekkendste, die ooit ten aanzien van het bezit zijn gedaan. Wij moeten ons daar toe ook bezig houden met de prijsvorming, die bij ons vormen heeft aangenomen, die wij niet meer kunnen verdragen. (Stormachtige bij val.) Wij moeten in.de prijspolitiek ingujpen. opdat niet de r.oodige verhooging der presta ties wordt tegengewerkt door ongerechtvaor- digd-hooge prijzen. Hierop zullen verordenin gen betrekking hebben, waarvoor wij u mach tiging vrogc-n. Deze machtigingswet moet u1 ons geven. (Onrust bij de communisten.) Dat de staat van beleg is afgekondigd ligt (lot links) aan u. (Stormachtige interrupties bij de communisten.) En het is duidelijk, dat dc staat van beleg zich tegen hen keert, die voor het bestaan van den staat een gevaar zijn (Stormachtig lawaai links.) Wij moeten plich ten vervullen, niet alleen op dit oogenblik, maar ook tegenover de geslachten, die na ons komen. (Stormachtige bijval bij de meerder- heidsparlijenfel gesis en foeigeroep bij de communisten.) De discussies tot vanmiddag verdaagd. B e r 1 ij n, 6 Oct. (W. B.) Na een korte be spreking van de regeling van werkzaamheden werd de bespreking van de regeeringsverkla- ring op Maandagmiddag 12 uur vastgesteld. BEIEREN EN HET RIJK. Uitlatingen van Von Kohr. München, 6 Oct (W. B.) Met betrekking tot de op grond van persoonlijke uitlatingen van Von Kohr, den staatscommissaris-generaal, in het buitenland verspreide berichten stelt het Wolff-Bureau het volgende vast: Von Kahr heeft herhaaldelijk verklaard, dat het behoud of het herstel van het absolute staatsgezag in het belang van het geheele rijk en dat, naar bij hem vaststaat, een krachtig Beieren tevens een stevige steun van het rijk zal zijn. München, 7 O c t.- (W. B.) Staatscommis saris-generaal Von Kahr heeft tegenover de vertegenwoordigers der biritenlandsche pers zich uitgelaten omtrent de in het buitenland verspreide geruchten over Beieren en verklaar- dat hij er naar streeft om de leugens, dat Duitschland alléén schuld aan den oorlog zou hebben, te vernietigen evengoed als de bewe ring, dat Beieren naar eigen onafhankelijkheid zou streven en dat hij alle nationale krachten wenscht samen te trekken. Voor een gezond sterk Duitschland zijn sterke afzonderlijke staten noodig. Een afscheidingspolitiek wordt in Beieren niet gevoerd. Hij wenscht een staats vorm volgens de beginselen van Bismarck, wat met afscheiding echter niets te maken heeft. En ook wil Beieren zich niet onttrekken aan den gemeenschappelijken nood van het Duit sche volk. Beieren is door talrijke, economische en historische banden met de andere Duitsche staten verbonden. De vraag is of het herstel van de monarchie moet wijken voor he! lot van het Duitsche volk ij Overb'ouses - Jerseys j Kinderpakjes - Jurkjes Slobkousen Direcloirs en hij verklaarde, dat de Beieren overwegend monarchistisch gezind zijn. Tegenover de geruchten, dat hij de uitroe ping van de Beiersche monarchie zou begun stigen verklaarde Von Kahr nogmaals, dat hij geen avcnturierspolitiek voert. DE SCHADEVERGOEDING. De Duitsche prestaties. Pèrijs, 6 Oct. (N. T. A. Draadloos). Vol gens de door de commissie van herstel gepubli ceerde verklaring betreffende de door Duitsch land gedane herstel-betalingen en de toewijzing daarvan aan de verschillende mogendheden, die daarop recht hadden, heeft Duitschland tot 15 Juni 1925 een bedrag van 5.494.782.000 goud marken betaald in baar en notura. Van dit be drag ontving Frankrijk 1.805.967.000 mark. Na aftrek van voorschotten voor kolen aan Duitsch land, van de kosten voor het bezettingsleger en voor de controle-commissie bedraagt het be schikbare bedrag 241.000.911 goudmark. DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED. Dusseldorp, 6 Oct. (W. B.) De bezet- tir.gsautoriteiten hebben alle politieke somen komsten voor Zondag verboden. De separatisten hadden voor dezen dag een rouwplechtigheid georganiseerd, maar het gemeentebestuur heeft geweigerd hiervoor een zaal beschikbaar te stel len. De Franschen hebben nu den eerste-burge- mcester gelast - voor Zaterdagmiddag een zaal beschikbaar te stellen. Het houden van een rouwbetoaging door de separatisten blijft echter verboden. De besprekingen tusschen do Duit sche industrieclcn en de Fransche autoriteiten. Brussel, 6 Oct. (B. T. A.) Stinnes en de andere gedelegeerden, die met Degoutte ge sproken hebben, zijn later naar Berlijn vertrok ken, om aan de rijksregeering het resultaat van het onderhoud mede te deelen. Dusseldorp, 6 Oct. (B. T. A.) Generaal Degoutte heeft gisteren geconfereerd met Stin nes, met den directeur van de Deutsch-Luxem- bourg, met den president van dit consortium en met den directeur der fiscale mijnen over de hervatting van het werk in het Roergebied en over de vaststelling van een voorloopigen modus betreffende de leveringen in natura ten behoeve van het herstel. Een Fransche tegenspraak. Dusseldorp, 6 Oct. (B. T. A.) Door ver schillende bladen wordt een bericht gepubli ceerd, volgens hetwelk generaal Degoutte ver tegenwoordigers van de vakvereenigingen te Dusseldorp zou hebben ontvangen, aan wie hij zou hebben verklaard, dat hij de opheffing van den 8-urigen werkdag en invoering van een 10-urigen werkdag voor de bezette gebieden zou wensohen. Het bericht wordt absoluut te gengesproken. Vreemde levensverzekeringsmaat schappijen in het bezette gebied toegelaten. Koblenz, 6 Oct. (B. T. A.) De hooge in- tergeallieerde commissie in Rijnland heeft vast gesteld, dat niet-Duitsche levensverzekerings maatschappijen zich in de bezette gebieden mo gen vestigen en alle transacties mogen doen met het personeel der commissie en de ge allieerde legers in hun nationale munt. De Britsche arbeiders en Cut- zon's verklaring. Londen, 6 Oct (R.) De gemeenschappe lijke commissie van het vakvereenigingscongres en de arbeiderspartij, die te Londen vergaderd heeft, heeft haar diepen spijt uitgedrukt over Curzon's mcdedeeling, dat de Engelsche regee- ring op voorstellen van Frankrijk wacht voor de regeling van de Europeesche problemen. De bij eenkomst drong er op aan, dat de regeering ter stond zou verklaren tegen eenigerlei openlijke of bedekte onncxatie van Duitsch gebied te zijn gekant Ter dood veroordeelde Duitschers gratie verleend. Dusseldorp, 7 Oct. (B. T. A.) De presi dent der Fransche republiek heeft de doodstraf tegen zeven Duitschers, uitgesproken op 29 Juni door den krijgsraad te Mainz, veranderd ii levenslangen dwangarbeid. DE ECONOMISCHE CRISIS. De duurte. Te Berlijn wordt de prijs von een tramrit op 10 millioen gebracht, de broodprijs op 58 mil- lioen. Een tramrit zal te Keiden van 15 October af 20 millioen kosten, een trawebrood sea draff pond kost 24 M millioen. DE DUITSCHE StfJRSBANK. Berlijn, 6 Oct (W. B-) De staat van de Rijksbank per 22 Sept. wijst aan, dat de bil- jettencirculatie steeg met 5444 biilioen tot 86272 biilioen. Daarnaast steeg het het bedrag aan vreemd geld van 19544 biilioen tot 61528 biilioen. De goudvoorraad verminderde met 20 millioen goudmark, ,die voor aankoop van bui- toni andsche betaalmiddelen zijn gebruikt Duitsche belastingen. Berlijn, 6 Oct (W. B.) Volgens een offi- cieele mededeeling wordt in de tweede October- helft de belastingmultiplicator gebracht op 8. Het goud-ogio der douanerechten. Wolff seint uit Berlijn: Van 10 tot en met 12 October is het goud- ngio voor de betaling van douanerechten in Duitschland vastgesteld op 15,699,999,900 procent. Een goudmark voor de douanebetalin gen wordt gerekend gelijk te staan met 157 millioen papiermark. Naklanken van den moord op Rathenau. Leipzig, 6 Oct (W. B.) Wegens hulp verleening aan de moordenaars van Rathenau zei de student Johannes Peters uit Neuklosfer zich 10 October voor het staatsgerechtshof moeten verantwoorden, evenals de handelsbe diende Gottfried Wiese uit Wendisch-Weh- ninge en de koopman Paul Büsch uit Lenzen- DE INTERNATIONALE MARITIEME COMMISSIE. Het ontwerp-verdrag nopens het cognossement Brussel, 6 Oct (B. T. 'A.). De gedele geerden der internationale maritieme commissie kwamen heden op het departement van biri tenlandsche zaken onder voorzitterschap van Fronck, minister van koloniën, bijeen. De ver gadering hield zich bezig met het onderzoek van de opmerkingen, door de delegaties in het midden gebracht betreffende het ontwerp-ver drag nopens het cognossement dat wat do kern betreft ten doel heeft de clausules tot vrij stelling, opgenomen onder dit hoofdstuk, dat zoo belangrijk is voor het handelsverkeer der wereld en voor het handelsrecht internationaal te regelen. Lloyd George's reis naar de Ver. Sb en Canada. N e w-Y o r k6 Oct. (R.) Lloyd George, die geestdriftig verwelkomd is bij zijn aankomst gisteren, is vandaag naar Canada vertrokken. De staking op de scheepswerven. Londen, 6 Oct. (R.) Tengevolge van in- formeele onderhandelingen verwacht men, dat de betrokken partijen binnenkort bepaalde stap pen zullen doen om te komen tot een regelipg van het geschil op de scheepswerven en de uit sluiting van de lietelmakcrs. ONDER HET NIEUWE BEWIND, Maatregelen tegenover de politie. Madrid, 6 Oct. (B. T. A.) De gouverneur heeft alle insp'ecteurs van de stedelijke politie ontslagen en alle agenten, die met het toezicht op de markten belast waren. Kolonel Tafur van de genie is benoemd tot directeur-generaal der posterijen. Vermindering van 't militaire contingent Madrid, 6 Oct. (B. T. A.) Het directorium besloot het jaarlijksch militaire contingent te verminderen met 14.000 man. Geen conversie der biriten landsche schuld. Het directorium ontkent, dat de regeering van plan zou zijn de biritenlandsche schuld te con- verteeren en de belasting op het effectenbezit te verhoogen. DE STAKING IN DE MIJNEN GEËINDIGD. Praag, 7 Oct. (B. T. A.) De mijnwerkers staking, die 116,000 arbeiders omvatte, is ge- «ndfgd, doordat patroons en werklieden eens zijn geworden. Baocffanisstie ran het leger. Boekarest, 6 Oct (B. T. A.). Een nieuw ontwerp tot reorganisatie van het Roemeensche leger voorziet in de verdwijning van de ver schillen, die tusschen het actieve kader en het reservekader bestaan, en verzekert de continuï teit van het commando. Het ontwerp voorziet verder in de oefening van het volk in de wa penen in tijd von vrede door het in het leven roepen van een hoogen raad van nationale ver dediging in de coördinatie van de bestaande economische behoeften met de militaire be hoeften en wel door het verminderen van den militairen diensttijd tot het onontbeerlijke mi nimum, noodig voor de lichamelijke ontwikke ling en militaire opleiding van het volk. ZUID-SLAVIË EN GRIEKENLAND. Athene, 6 Oct. (B. T. A.) De conventie betreffende de vrije zone van Saloniki en de bijbehoorende protocollen zijn door Zuid-Sla- vië's gezant en Griekenland's minister van biri tenlandsche zaken geteckend. Het geweten is het beste boek over moraal, dat men steeds dient te raadplegen. Pascal. naar het Noorsch van JOHAN BOJER door D. Logeman—van der Willigen. 23 Hij stak een kaars aan en keek haar vra gend aan. Haar oogen- glinsterden bepaald van vreugde. „Ja, Einar, God heeft mij een teeken ge geven. Je vergist je en dat wist ik. Maar nu moet je vader om vergiffenis gaan smee- ken." En zij streelde hem over het voorhoofd en verdween bijna onhoorbaar. „Arme Ingeborg, dacht Einar. Dat jonge meisje dat grijs haar van verdriet gekregen had, die non, die steeds met haar gedachten aan den anderen kant van het graf ver toefde zou hij nu haar ook al ongelukkig moeten maken, door morgen „Bedenk Einar, dat je vooral geen consi deratie met je familie gebruiken moet V. Toen Norby den volgenden dag van huis reed zat zijn vrouw naast hem. Als er iets ernstigs op handen was wilde hij haar altijd bij zich hebben. Het was een tgrijze winterdag en er woed de eèn ware sneeuwstorm. Toen zij de hoeve uitdraaiden dacht Norby; „Ik ben benieuwd hoe 't staan zal als we weer bimien rijden. Zoo was dus de dag aangebroken, dien hij eens zoo vreesde, maar die gestadig zoo on- meedoogend genaderd was. Nu was hij niet bang. Nu was hij ongeduldig om voor den dag te kunnen komen, als een opgewonden speler, die slechts aan de winst denkt. Een vaag wantrouwen, dat iemand Einar opgestookt had maakte zijn opwinding des te grooter. Die lui schaamden zich voor niets! Zij kochten getuigen als -die Sören Kvikne bijvoorbeeld. Zij beproefden den zoon tegen den vader op te zetten. Maar wacht eens! De rechtzaal ligt aan de Sond, dat is het centrum der gemeente en daar woont de overheid in de buurt op hun hoeven. Op dc dunne strepen over de sneeuwvlakten, die wogen aanduidden, zag men zwarte stippen; dat waren menschen die naar het gerecht gingen. Vandaag zouden de plaatsen voor het publiek wel alle bezet zijn. De eerste, dien Norby zag toen hij aan kwam, was I-Ierlufsen in zijn groote wolven pels en het eerste wat hij deed, toen hij de slee uitstapte, was naar hem toegaan om hem goeienclag te zeggen. I-Ierlufsen kwam ook reeds naar hem toe, als twee magneten, die naar elkaar toegetrokken worden. De handdruk was warm en de twee glimlachen de gezichten straalden van vreugde elkaar te zien. Beiden dachten: „Ik zou vandaag niet in jouw plaats willen zijn!" Daarom in viteerde Herlufsen Norby op koffie in het hotel, maar Norby stond er op, dat hij dit maal tracteeren zou. De deuren waren bijna te nauw voor de twee in pels gehulde heeren. En 'onder cle koffie werden zij weldra dc beste vrienden, door kwaacl te spreken van den een of ander, dien zij beiden haatten. De groote zaak zelf roerden zij maar even heel voorzichtig aan uit angst dat de een den ander doorzien zou. Buiten woei er een gure oostenwind, die met den sneeuwstorm, rook meevoerde van de naburige fabrieken. De menschen sloegen cle handen op elkaar van de kou. Sommi gen gingen den bakkerswinkel in, en deden alsof zij brood kochten, alleen om zich daar te kunnen warmen. Eindelijk kwam de over heid, het gerechtslokaal werd geopend en de menschen stroomden naar binnen, terwijl zii op de trappen de sneeuw van zich af-' stampten. Toen Mant Norby binnen kwam zag zij onder het publiek de vrouw van den predi kant en Thora van Lidarende. Beiden groet ten vriendelijk,* ter^vijl zij plaats voor haar maakten tusschen hen beiden in. Toen Wangen voor de rechtbank stond cri zijn onschuld verklaarde, keerde de weduwe zich naar Marit met een zucht en een paar oogen, die zeiden: „Anne man wat ben je dom." Maar Thora van Lidarende voelde nu reeds behoefte om in tranen uit te barsten. Wangen zag bleek en was vermagerd. Zijn, hals in zijn boord was zoo dun en zijn ach terhoofd zoo groot geworden. Zijn rug scheen bepaald gebógen. Arme man! Als hij nu maar bekennen wilde! Het viel Mevrouw Thora geen seconde in, dat haar opvatting van Wangén's schuld wel eens niet. de ware kon zijn, terwijl zij den igeheelen tijd medelijden met hem voel de. En die opvatting had van het eerste oogenblik af een rij mooie en menschlicven- de gedachten bij haar wakker geroepen, daarom dacht zij er ook maar niet over hoe die ontstaan waren. Volgens een van deze mooie denkbeelden moest zij een offer bren gen, bijvoorbeeld Wangen'3 kind tot zich nemen en een overtuiging, waan oor men iets opoffert, maakt niet alleen die overtui ging tot een zekerheid maar Wordt iemand zelfs dierbaar, een stuk van bepaalde morale waarde. „Arme Wangen!" dacht zij. „God weet of hij dit allemaal eigenlijk niet van zijn va'der geërfd heeft. Maar het menschelijk gerecht i houdt met dergelijke bespiegelingen geen consideratie. Dat is onbarmhartig." En onwillekeurig zag zij een maatschappij voor zich waar het gerecht anders was. Als eerste getuige werd Knut Norby op geroepen. Nu was het oogenblik gekomen, ■dat hij eens zoo gevreesd had. Nu zou hij moeten zeggen, dat hij niet geteekend had voor Wangen. Maar toen hij het gangetje inkwam was hij even opgewonden als de speler, die goe de kaarten heeft en ongeduldig is ze uit te spelen. Hij was ei; voor alles op bedacht toch vooral mets te vergeten. Toen hij de knop van de deur omklemde zeicle een stem ver af: „Keer om! HeOs nog tijd!" Maar de stem 'was al te ver weg. „Is hot waar, dat je die weduwe bedrogen hebt?" zeide een andere stem en die dwong hëmWar.gen eens een klap in het gezicht te geven. Toen hij binnen trad, trok hij even de schouders op, zooals hij altijd deed ais hij wist, dat er veel menschen naar hem keken. De eerste, dien hij zag was Wangen op de bank der aan klagers en toen hun oogen elkaar even kruisten voelde Norby een doffe woede in zich opkomen. Hij herinnerde zich alles wat Wangen van hem uitgestrooid had. „Wacht maar," dacht hij. Op weg naar den rechter zag hij, dat de vrouw van den predikant en Mevrouw Thora hem toeknikten en dit monterde hem wat op. Toen hij zag, dat het niet de presi dent zelf was, maar zijn plaatsvervanger, voelde hij zich gekrenkt De president kon zijn plaatsvervanger zenden voor zaken van weinig belang, maar niet als het Knut Nor by gold. En toen de jonge man met het lorgnet en het dunne baardje hem aanmaande de waar heid te zeggen, kreeg Norby lust om te la chen. Dat kereltje fungeerde hier als over heid! Hij had gehoord dat hetzelfde heertje den laatsten Zaterdagavond stomdronken was geweest bij den advocaat Basting! En daar zat Basting ook, die kerel uit het ar-, menhuis en beproefde er uit te zien als een verstandig man. Vandaag was hij present om Wangen te helpen, die gek. Zeker, dit was wel een gerecht om respect voor te hebben. De vragen begonnen. Het was zoo gemak kelijk voor Norby om. te antwoorden, juist omdat Basting daar als 'twarp op de wacht stond. Ja, op de wacht had hij ook gestaan om Norby uit het bankbestuur te krijgen en cr zelf in te komen. Er werd beslag op de boel van dien armen drommel gelegd en hij was al dankbaar als hij een rekening van twee kronen te innen had. En die zou daar op wacht staan voor Knut Norby! En als hij Einar nu eens „Wangen beweert dat hij zich duidelijk herinnert waar de onderteekening plaats had," zeide de vice-president. „Ik zou ook wel eens willen weten waar dat was," zeide Norby vriendelijk. De rechter wendde zich tot WangeS. „Was het niet in het Grand Café?" Wangen stond op. En zijn oogen straalden even warm nu, dat hij zeide dat het in 't Grand Café geschiedde, als toen hij zeide, dat hij onschuldig was. Dit maakte op Norby een komieken in druk. En hij antwoordde met diepe over tuiging: „Dit document heb ik niet onder teekend." Bij deze woorden hoorde hij een klein vip- nig lachje van Wangen en dit maakte zijn ibloed aan 't koken. „Ik zal je iets geven om om te lachen, wacht maar!" Maar toen gebeurde ér iets wat Norby niet verwacht had. De rechter kreeg een papier, en reikte het hem óver. „Hier is het docu ment," zeide hij. „En daar staat uw naam. Wilt u eens zien of het schrift op het uwe gelijkt? U zou de zaak ook wel eens kunnen vergeten hebben." (Wordt yeryojgi)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1