AMERSFOORTSCH DAGBLAD
de eemlander
prijs der adveriehtiêh 2
BUITENLAND.
duitschland.
ls hiro^delle"
isjis lanasstraat. AaDrsteort.
wollen g©ed!er@ra
belgie. 1
engeland.
spanje.
tsjecho slowakije.
roemenie.
zuid-sla vie.
FEUILLETON.
ZELFBEDROG.
22e jaargang No. 84
per post f 1—, per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.17®. afzonderlijke nummers
f 0.05.
99
99
DIRECTEUR-UITGEVER: J. YALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N°. 47910. TEL. INT. 513.
Maandag 3 Oclo
bewijsnummer, elke regel meer
dingen en Licfdadigheids-adve
der prijs. Voor handel cn dsu.v
voordeeligc bepalingen voor het ad verleeren.
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt o»
aanvraag toegezonden.
het nieuwe kabinet.
De samenstelling.
Berl ijn, 6 O c t. (W. B.) Het nieuwe rijks
kabinet is als volgt samengesteld
Rijkskanselier Stresemarm, die ook buiten-
landsche zaken blijft voeren
Wederopbouw Schmidt
Binnenlandsche Zaken Sollmann
Financiën dr. Luther
Economische zaken dr. Koeth;
Arbeid dr. Brauns
Justitie dr. Radbruch
Rijksweer dr. Gessier;
Schatkist Hoefler
Verkeer Oeser
Voedselvoorziening nog niet bezet
Bezette gebieden Fuchs.
De kwestie van den achturigen
werkdag.
Berlijn, 6 Oct (W. B.) In de interfrac-
tioneele commissie, die den afgeloopen nacht de
kwestie van den achturigen werkdag met den
rijksminister van arbeid heeft behandeld, is men
om drie uur vannacht tot overeenstemming geko
men betreffende de formule, waarmee de rijks
kanselier in zijn voor heden aangekondigde ver
klaringen deze aangelegenheid zal behandelen.
Deze luidt
De groote nood, waarin ons land verkeert,
maakt een verhooging der productie dringend
noodzakelijk. Deze kon alleen worden bereikt
door een algeheel gebruik maken van de tegen
woordige veroveringen op het gebied van geor
ganiseerde verbetering van ons economisch
leven en door den vlijtigen arbeid van ieder op
zich zelf.
Door een verhooging der productie tengevolge
van genoemde middelen zal ook een nieuwe re
geling van de wet op den arbeidstijd met be
houd in principe van den acht-urigen werkdag,
den normalen werkdag, niet zijn te ontgaan.
Daarbij is de mogelijkheid van een volgens
tarief en wet overschrijden van den vastgestel-
den arbeidstijd noodzakelijk in het belang 'van
de rijkseconomie, ten einde een verhoogde en
een goedkooper productie te kunnen bereiken.
Ook kunnen deze overeenstemmings-beginse-
len worden gebruikt bij de openbare diensten.
DE REGEERINGSVERKLARING VAN
5TRESEMANN.
Een uiteenzetting ven de bui-
tenlandsche politiek.
B e r 1 ij n, 6 c t. (W. B.) De rijkskanselier
heeft vanmiddag in den rijksdag, nadat hij het
nieuwe kabinet had* voorgesteld, de regeerings-
verklaring afgelegd. In zijn rede behandelde hij
den door het opgeven van het lijdelijk verzet
geschapen politieken toestand en verklaarde,
dat de bevolking van het Roergebied iets ver
droeg, dat alle grenzen te buiten ging van
wat menschen hoe dan ook verdragen kun
nen. (Levendige bijval.) Het was echter duide
lijk, dat met verzet alleen de Franschen en
Belgen niet meer uit het bezette gebied te krij
gen waren. Hoe zwakker het verzet werd, hoe
moeilijker het werd het in diplomatiek op
zicht te exploiteeren. Tekortschieten op finan
cieel en materieel gebied toonde den bezettcn-
den mogendheden, Roe het met Duitschland ge
steld was. Bij de voortdurende doling van den
muntvoet, die geen enkele technische maat
regel kon tegenhouden, konden wij geen diplo
matiek succes behalen. Wij moesten een for
mule vinden, waardoor het mogelijk was het
prijsgeven van het lijdelijk verzet voor poli
tieke onderhandelingen, aan te wenden. Ik heb
in dit opzicht echec geleden. Wij waren be
reid een formule aan te nemen, die op geheel
andere wijze de hervatting van den arbeid wil
de regelen dan Frankrijk verlangde. Wij heb
ben al ons best gedaan de besprekingen le her
vatten en wilden verder gaan dan den in het
meorandum van 7 Juni neergelegden woai-
borg, daar ik den indirecten borg in een direc-
tcn veranderde en daarmede den grondslag
voor een internationale leening verschafte,
waardoor de mogelijkheid gegeven was Frank
rijk uit het Roergebied te krijgen. Op deze
wijze moest een atmosfeer geschapen worden
1 om zoowel het prijsgeven van het lijdelijk ver»
zet, de invrijheidstelling van de gevangenen
en den terugkeer van de verbannencn naar hun
haardsteden, als de hervatting van de onder
handelingen in vollen omvang te verkrijgen.
Wij hebben zulke voorstellen voorgelegd, De
hoopgevende onderhandelingen werden afge
broken tengevolge van den eisch, dien de mi-
nister-president tegenover andere 'mogendhe
den doordreef, dat Duitschland het lijdelijk
verzet onvoorwaardelijk moest opgeven.
In de rede, die lord Curzon gisteren hield,
heeft hij er niet over gerept, welk standpunt
de Engelsche regeering thans inneemt, maar
alleen gezegd welke raadgevingen de regeering
aan de regeering van Cuno heeft gegeven. Zij
had gezegd, dat een vroeger opgeven van het
lijdelijk verzet er toe had kunnen leiden, dat
rijkskanselier Cuno het verzet niet-onvoor-
waardelijk had behoeven op te geven. Elke
poging onzerzijds om den eenen bondgenoot
tegen den anderen uit te spelen, zou een poli
tieke domheid zijn. De eenige mogelijkheid van
een oplossing van het schadevergoedingsvraag-
stuk kan slechts bestaan in overeenstemming
tusschen de geallieerden eenerzijds en Duitsch
land anderzijds. Onze aanbiedingen zijn van
verdere strekking dan ooit een volk heeft aan
geboden. Zij gaan de bepalingen van het vre
desverdrag verre te boven. Zij gaan uit van
de groote gedachte, ook beslag te leggen op
de groote gedachte, ook beslag te leggen op
de vermogens der particuliere bedrijven. Des
niettegenstaande boden ook deze aanbiedingen
geen grondslag voor verdere onderhandelingen.
Wij lieten echter den eisch, dat wij weer over
het Roergebied de beschikking krijgen, niet
varen en zullen hem ook nooit opgeven en
nooit opgeven den strijd om de menschenrech-
ten der bevolking. (Levendige bijval.) Onze
vraag nopens het herstel van geordende toe
standen in het bezette gebied is niet beant
woord. Wij zullen ze herhalen. Bedenkelijk
zijn de gebeurtenissen met betrekking tot ce
Fransche regie.
Op één ding wil ik den nadruk leggen. Ons
behoort de grond, ons behoort het land, ons
behoort de souvereiniteit in dit land. (Storm
achtige bijval.) Dat blijft bestaan, dat zal ook
in de verre toekomst zoo blijven. Zijn dc ver
klaringen juist, die Poincaré tegenover Baldwin
moet hebben afgelegd, n.l. dat hij geen an
nexaties, geen inbreuk op onze territoriale
souvereine rechten wil, dan heeft hij thans de
beste gelegenheid ten overstaan van de gc-
heele wereld twijfelaars den mond te snoeien
door bij de onderhandelingen te toonen, dat
zijn woord hem ernst is. Men zegt, dat de
Duitsche regeering eerst haar goeden wil moet
hebben getoond. Maar wat moet Duitschland,
buiten hetgeen wij hebben aangeboden te pies
teeren, dan nog meer aanbieden Het is het
laatste wat het volk aanbieden kan. Wij hebben
den wil om tot overeenstemming te komen,
maar er zijn aan het kunnen van het Duitsche
volk grenzen gesteld.
Beschouwingen op binncn-
landsch-politiek gebied.
Ber 1 ijn, 6 Oct. (W. B.) Aon het slot zij
ner rede zeide Stresemann nog het volgende
Wij moeten een nieuwe geldsoort instellen. Van
het meeste belang is echter een poging om
het economisch leven zelf gezond te maken.
Voorstellen/die ik heb gedaan voor de onmid
dellijke overgave van het bezit aan het rijk, zijn
de verststrekkendste, die ooit ten aanzien van
het bezit zijn gedaan. Wij moeten ons daar
toe ook bezig houden met de prijsvorming,
die bij ons vormen heeft aangenomen, die wij
niet meer kunnen verdragen. (Stormachtige bij
val.) Wij moeten in.de prijspolitiek ingujpen.
opdat niet de r.oodige verhooging der presta
ties wordt tegengewerkt door ongerechtvaor-
digd-hooge prijzen. Hierop zullen verordenin
gen betrekking hebben, waarvoor wij u mach
tiging vrogc-n. Deze machtigingswet moet u1
ons geven. (Onrust bij de communisten.) Dat
de staat van beleg is afgekondigd ligt (lot
links) aan u. (Stormachtige interrupties bij de
communisten.) En het is duidelijk, dat dc
staat van beleg zich tegen hen keert, die voor
het bestaan van den staat een gevaar zijn
(Stormachtig lawaai links.) Wij moeten plich
ten vervullen, niet alleen op dit oogenblik,
maar ook tegenover de geslachten, die na ons
komen. (Stormachtige bijval bij de meerder-
heidsparlijenfel gesis en foeigeroep bij de
communisten.)
De discussies tot vanmiddag
verdaagd.
B e r 1 ij n, 6 Oct. (W. B.) Na een korte be
spreking van de regeling van werkzaamheden
werd de bespreking van de regeeringsverkla-
ring op Maandagmiddag 12 uur vastgesteld.
BEIEREN EN HET RIJK.
Uitlatingen van Von Kohr.
München, 6 Oct (W. B.) Met betrekking
tot de op grond van persoonlijke uitlatingen van
Von Kohr, den staatscommissaris-generaal, in
het buitenland verspreide berichten stelt het
Wolff-Bureau het volgende vast:
Von Kahr heeft herhaaldelijk verklaard, dat
het behoud of het herstel van het absolute
staatsgezag in het belang van het geheele rijk
en dat, naar bij hem vaststaat, een krachtig
Beieren tevens een stevige steun van het rijk
zal zijn.
München, 7 O c t.- (W. B.) Staatscommis
saris-generaal Von Kahr heeft tegenover de
vertegenwoordigers der biritenlandsche pers
zich uitgelaten omtrent de in het buitenland
verspreide geruchten over Beieren en verklaar-
dat hij er naar streeft om de leugens, dat
Duitschland alléén schuld aan den oorlog zou
hebben, te vernietigen evengoed als de bewe
ring, dat Beieren naar eigen onafhankelijkheid
zou streven en dat hij alle nationale krachten
wenscht samen te trekken. Voor een gezond
sterk Duitschland zijn sterke afzonderlijke staten
noodig. Een afscheidingspolitiek wordt in
Beieren niet gevoerd. Hij wenscht een staats
vorm volgens de beginselen van Bismarck, wat
met afscheiding echter niets te maken heeft.
En ook wil Beieren zich niet onttrekken aan
den gemeenschappelijken nood van het Duit
sche volk. Beieren is door talrijke, economische
en historische banden met de andere Duitsche
staten verbonden.
De vraag is of het herstel van de monarchie
moet wijken voor he! lot van het Duitsche volk
ij
Overb'ouses - Jerseys
j Kinderpakjes - Jurkjes
Slobkousen Direcloirs
en hij verklaarde, dat de Beieren overwegend
monarchistisch gezind zijn.
Tegenover de geruchten, dat hij de uitroe
ping van de Beiersche monarchie zou begun
stigen verklaarde Von Kahr nogmaals, dat hij
geen avcnturierspolitiek voert.
DE SCHADEVERGOEDING.
De Duitsche prestaties.
Pèrijs, 6 Oct. (N. T. A. Draadloos). Vol
gens de door de commissie van herstel gepubli
ceerde verklaring betreffende de door Duitsch
land gedane herstel-betalingen en de toewijzing
daarvan aan de verschillende mogendheden, die
daarop recht hadden, heeft Duitschland tot 15
Juni 1925 een bedrag van 5.494.782.000 goud
marken betaald in baar en notura. Van dit be
drag ontving Frankrijk 1.805.967.000 mark. Na
aftrek van voorschotten voor kolen aan Duitsch
land, van de kosten voor het bezettingsleger en
voor de controle-commissie bedraagt het be
schikbare bedrag 241.000.911 goudmark.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Dusseldorp, 6 Oct. (W. B.) De bezet-
tir.gsautoriteiten hebben alle politieke somen
komsten voor Zondag verboden. De separatisten
hadden voor dezen dag een rouwplechtigheid
georganiseerd, maar het gemeentebestuur heeft
geweigerd hiervoor een zaal beschikbaar te stel
len. De Franschen hebben nu den eerste-burge-
mcester gelast - voor Zaterdagmiddag een zaal
beschikbaar te stellen. Het houden van een
rouwbetoaging door de separatisten blijft echter
verboden.
De besprekingen tusschen do Duit
sche industrieclcn en de Fransche
autoriteiten.
Brussel, 6 Oct. (B. T. A.) Stinnes en de
andere gedelegeerden, die met Degoutte ge
sproken hebben, zijn later naar Berlijn vertrok
ken, om aan de rijksregeering het resultaat van
het onderhoud mede te deelen.
Dusseldorp, 6 Oct. (B. T. A.) Generaal
Degoutte heeft gisteren geconfereerd met Stin
nes, met den directeur van de Deutsch-Luxem-
bourg, met den president van dit consortium
en met den directeur der fiscale mijnen over
de hervatting van het werk in het Roergebied
en over de vaststelling van een voorloopigen
modus betreffende de leveringen in natura ten
behoeve van het herstel.
Een Fransche tegenspraak.
Dusseldorp, 6 Oct. (B. T. A.) Door ver
schillende bladen wordt een bericht gepubli
ceerd, volgens hetwelk generaal Degoutte ver
tegenwoordigers van de vakvereenigingen te
Dusseldorp zou hebben ontvangen, aan wie hij
zou hebben verklaard, dat hij de opheffing van
den 8-urigen werkdag en invoering van een
10-urigen werkdag voor de bezette gebieden
zou wensohen. Het bericht wordt absoluut te
gengesproken.
Vreemde levensverzekeringsmaat
schappijen in het bezette gebied
toegelaten.
Koblenz, 6 Oct. (B. T. A.) De hooge in-
tergeallieerde commissie in Rijnland heeft vast
gesteld, dat niet-Duitsche levensverzekerings
maatschappijen zich in de bezette gebieden mo
gen vestigen en alle transacties mogen doen
met het personeel der commissie en de ge
allieerde legers in hun nationale munt.
De Britsche arbeiders en Cut-
zon's verklaring.
Londen, 6 Oct (R.) De gemeenschappe
lijke commissie van het vakvereenigingscongres
en de arbeiderspartij, die te Londen vergaderd
heeft, heeft haar diepen spijt uitgedrukt over
Curzon's mcdedeeling, dat de Engelsche regee-
ring op voorstellen van Frankrijk wacht voor de
regeling van de Europeesche problemen. De bij
eenkomst drong er op aan, dat de regeering ter
stond zou verklaren tegen eenigerlei openlijke
of bedekte onncxatie van Duitsch gebied te zijn
gekant
Ter dood veroordeelde Duitschers
gratie verleend.
Dusseldorp, 7 Oct. (B. T. A.) De presi
dent der Fransche republiek heeft de doodstraf
tegen zeven Duitschers, uitgesproken op 29 Juni
door den krijgsraad te Mainz, veranderd ii
levenslangen dwangarbeid.
DE ECONOMISCHE CRISIS.
De duurte.
Te Berlijn wordt de prijs von een tramrit op
10 millioen gebracht, de broodprijs op 58 mil-
lioen.
Een tramrit zal te Keiden van 15 October af
20 millioen kosten, een trawebrood sea draff
pond kost 24 M millioen.
DE DUITSCHE StfJRSBANK.
Berlijn, 6 Oct (W. B-) De staat van de
Rijksbank per 22 Sept. wijst aan, dat de bil-
jettencirculatie steeg met 5444 biilioen tot
86272 biilioen. Daarnaast steeg het het bedrag
aan vreemd geld van 19544 biilioen tot 61528
biilioen. De goudvoorraad verminderde met 20
millioen goudmark, ,die voor aankoop van bui-
toni andsche betaalmiddelen zijn gebruikt
Duitsche belastingen.
Berlijn, 6 Oct (W. B.) Volgens een offi-
cieele mededeeling wordt in de tweede October-
helft de belastingmultiplicator gebracht op 8.
Het goud-ogio der douanerechten.
Wolff seint uit Berlijn:
Van 10 tot en met 12 October is het goud-
ngio voor de betaling van douanerechten in
Duitschland vastgesteld op 15,699,999,900
procent. Een goudmark voor de douanebetalin
gen wordt gerekend gelijk te staan met 157
millioen papiermark.
Naklanken van den moord op Rathenau.
Leipzig, 6 Oct (W. B.) Wegens hulp
verleening aan de moordenaars van Rathenau
zei de student Johannes Peters uit Neuklosfer
zich 10 October voor het staatsgerechtshof
moeten verantwoorden, evenals de handelsbe
diende Gottfried Wiese uit Wendisch-Weh-
ninge en de koopman Paul Büsch uit Lenzen-
DE INTERNATIONALE MARITIEME
COMMISSIE.
Het ontwerp-verdrag nopens het
cognossement
Brussel, 6 Oct (B. T. 'A.). De gedele
geerden der internationale maritieme commissie
kwamen heden op het departement van biri
tenlandsche zaken onder voorzitterschap van
Fronck, minister van koloniën, bijeen. De ver
gadering hield zich bezig met het onderzoek
van de opmerkingen, door de delegaties in het
midden gebracht betreffende het ontwerp-ver
drag nopens het cognossement dat wat do
kern betreft ten doel heeft de clausules tot vrij
stelling, opgenomen onder dit hoofdstuk, dat
zoo belangrijk is voor het handelsverkeer der
wereld en voor het handelsrecht internationaal
te regelen.
Lloyd George's reis naar de Ver. Sb
en Canada.
N e w-Y o r k6 Oct. (R.) Lloyd George, die
geestdriftig verwelkomd is bij zijn aankomst
gisteren, is vandaag naar Canada vertrokken.
De staking op de scheepswerven.
Londen, 6 Oct. (R.) Tengevolge van in-
formeele onderhandelingen verwacht men, dat
de betrokken partijen binnenkort bepaalde stap
pen zullen doen om te komen tot een regelipg
van het geschil op de scheepswerven en de uit
sluiting van de lietelmakcrs.
ONDER HET NIEUWE BEWIND,
Maatregelen tegenover de politie.
Madrid, 6 Oct. (B. T. A.) De gouverneur
heeft alle insp'ecteurs van de stedelijke politie
ontslagen en alle agenten, die met het toezicht
op de markten belast waren. Kolonel Tafur van
de genie is benoemd tot directeur-generaal der
posterijen.
Vermindering van 't militaire
contingent
Madrid, 6 Oct. (B. T. A.) Het directorium
besloot het jaarlijksch militaire contingent te
verminderen met 14.000 man.
Geen conversie der biriten
landsche schuld.
Het directorium ontkent, dat de regeering van
plan zou zijn de biritenlandsche schuld te con-
verteeren en de belasting op het effectenbezit
te verhoogen.
DE STAKING IN DE MIJNEN GEËINDIGD.
Praag, 7 Oct. (B. T. A.) De mijnwerkers
staking, die 116,000 arbeiders omvatte, is ge-
«ndfgd, doordat patroons en werklieden
eens zijn geworden.
Baocffanisstie ran het leger.
Boekarest, 6 Oct (B. T. A.). Een nieuw
ontwerp tot reorganisatie van het Roemeensche
leger voorziet in de verdwijning van de ver
schillen, die tusschen het actieve kader en het
reservekader bestaan, en verzekert de continuï
teit van het commando. Het ontwerp voorziet
verder in de oefening van het volk in de wa
penen in tijd von vrede door het in het leven
roepen van een hoogen raad van nationale ver
dediging in de coördinatie van de bestaande
economische behoeften met de militaire be
hoeften en wel door het verminderen van den
militairen diensttijd tot het onontbeerlijke mi
nimum, noodig voor de lichamelijke ontwikke
ling en militaire opleiding van het volk.
ZUID-SLAVIË EN GRIEKENLAND.
Athene, 6 Oct. (B. T. A.) De conventie
betreffende de vrije zone van Saloniki en de
bijbehoorende protocollen zijn door Zuid-Sla-
vië's gezant en Griekenland's minister van biri
tenlandsche zaken geteckend.
Het geweten is het beste boek over moraal,
dat men steeds dient te raadplegen.
Pascal.
naar het Noorsch
van
JOHAN BOJER
door
D. Logeman—van der Willigen.
23
Hij stak een kaars aan en keek haar vra
gend aan. Haar oogen- glinsterden bepaald
van vreugde.
„Ja, Einar, God heeft mij een teeken ge
geven. Je vergist je en dat wist ik. Maar nu
moet je vader om vergiffenis gaan smee-
ken."
En zij streelde hem over het voorhoofd en
verdween bijna onhoorbaar.
„Arme Ingeborg, dacht Einar. Dat jonge
meisje dat grijs haar van verdriet gekregen
had, die non, die steeds met haar gedachten
aan den anderen kant van het graf ver
toefde zou hij nu haar ook al ongelukkig
moeten maken, door morgen
„Bedenk Einar, dat je vooral geen consi
deratie met je familie gebruiken moet
V.
Toen Norby den volgenden dag van huis
reed zat zijn vrouw naast hem. Als er iets
ernstigs op handen was wilde hij haar altijd
bij zich hebben.
Het was een tgrijze winterdag en er woed
de eèn ware sneeuwstorm. Toen zij de hoeve
uitdraaiden dacht Norby;
„Ik ben benieuwd hoe 't staan zal als we
weer bimien rijden.
Zoo was dus de dag aangebroken, dien hij
eens zoo vreesde, maar die gestadig zoo on-
meedoogend genaderd was. Nu was hij niet
bang. Nu was hij ongeduldig om voor den
dag te kunnen komen, als een opgewonden
speler, die slechts aan de winst denkt.
Een vaag wantrouwen, dat iemand Einar
opgestookt had maakte zijn opwinding des
te grooter. Die lui schaamden zich voor
niets! Zij kochten getuigen als -die Sören
Kvikne bijvoorbeeld. Zij beproefden den zoon
tegen den vader op te zetten. Maar wacht
eens!
De rechtzaal ligt aan de Sond, dat is het
centrum der gemeente en daar woont de
overheid in de buurt op hun hoeven. Op dc
dunne strepen over de sneeuwvlakten, die
wogen aanduidden, zag men zwarte stippen;
dat waren menschen die naar het gerecht
gingen. Vandaag zouden de plaatsen voor
het publiek wel alle bezet zijn.
De eerste, dien Norby zag toen hij aan
kwam, was I-Ierlufsen in zijn groote wolven
pels en het eerste wat hij deed, toen hij de
slee uitstapte, was naar hem toegaan om
hem goeienclag te zeggen. I-Ierlufsen kwam
ook reeds naar hem toe, als twee magneten,
die naar elkaar toegetrokken worden. De
handdruk was warm en de twee glimlachen
de gezichten straalden van vreugde elkaar
te zien. Beiden dachten: „Ik zou vandaag
niet in jouw plaats willen zijn!" Daarom in
viteerde Herlufsen Norby op koffie in het
hotel, maar Norby stond er op, dat hij dit
maal tracteeren zou.
De deuren waren bijna te nauw voor de
twee in pels gehulde heeren. En 'onder cle
koffie werden zij weldra dc beste vrienden,
door kwaacl te spreken van den een of ander,
dien zij beiden haatten. De groote zaak zelf
roerden zij maar even heel voorzichtig aan
uit angst dat de een den ander doorzien zou.
Buiten woei er een gure oostenwind, die
met den sneeuwstorm, rook meevoerde van
de naburige fabrieken. De menschen sloegen
cle handen op elkaar van de kou. Sommi
gen gingen den bakkerswinkel in, en deden
alsof zij brood kochten, alleen om zich daar
te kunnen warmen. Eindelijk kwam de over
heid, het gerechtslokaal werd geopend en
de menschen stroomden naar binnen, terwijl
zii op de trappen de sneeuw van zich af-'
stampten.
Toen Mant Norby binnen kwam zag zij
onder het publiek de vrouw van den predi
kant en Thora van Lidarende. Beiden groet
ten vriendelijk,* ter^vijl zij plaats voor haar
maakten tusschen hen beiden in.
Toen Wangen voor de rechtbank stond cri
zijn onschuld verklaarde, keerde de weduwe
zich naar Marit met een zucht en een paar
oogen, die zeiden: „Anne man wat ben je
dom."
Maar Thora van Lidarende voelde nu
reeds behoefte om in tranen uit te barsten.
Wangen zag bleek en was vermagerd. Zijn,
hals in zijn boord was zoo dun en zijn ach
terhoofd zoo groot geworden. Zijn rug scheen
bepaald gebógen. Arme man! Als hij nu
maar bekennen wilde!
Het viel Mevrouw Thora geen seconde in,
dat haar opvatting van Wangén's schuld
wel eens niet. de ware kon zijn, terwijl zij
den igeheelen tijd medelijden met hem voel
de. En die opvatting had van het eerste
oogenblik af een rij mooie en menschlicven-
de gedachten bij haar wakker geroepen,
daarom dacht zij er ook maar niet over hoe
die ontstaan waren. Volgens een van deze
mooie denkbeelden moest zij een offer bren
gen, bijvoorbeeld Wangen'3 kind tot zich
nemen en een overtuiging, waan oor men
iets opoffert, maakt niet alleen die overtui
ging tot een zekerheid maar Wordt iemand
zelfs dierbaar, een stuk van bepaalde morale
waarde.
„Arme Wangen!" dacht zij. „God weet of
hij dit allemaal eigenlijk niet van zijn va'der
geërfd heeft. Maar het menschelijk gerecht i
houdt met dergelijke bespiegelingen geen
consideratie. Dat is onbarmhartig."
En onwillekeurig zag zij een maatschappij
voor zich waar het gerecht anders was.
Als eerste getuige werd Knut Norby op
geroepen. Nu was het oogenblik gekomen,
■dat hij eens zoo gevreesd had. Nu zou hij
moeten zeggen, dat hij niet geteekend had
voor Wangen.
Maar toen hij het gangetje inkwam was
hij even opgewonden als de speler, die goe
de kaarten heeft en ongeduldig is ze uit te
spelen. Hij was ei; voor alles op bedacht toch
vooral mets te vergeten. Toen hij de knop
van de deur omklemde zeicle een stem ver
af: „Keer om! HeOs nog tijd!" Maar de
stem 'was al te ver weg. „Is hot waar, dat
je die weduwe bedrogen hebt?" zeide een
andere stem en die dwong hëmWar.gen eens
een klap in het gezicht te geven. Toen hij
binnen trad, trok hij even de schouders op,
zooals hij altijd deed ais hij wist, dat er veel
menschen naar hem keken. De eerste, dien
hij zag was Wangen op de bank der aan
klagers en toen hun oogen elkaar even
kruisten voelde Norby een doffe woede in
zich opkomen. Hij herinnerde zich alles wat
Wangen van hem uitgestrooid had. „Wacht
maar," dacht hij.
Op weg naar den rechter zag hij, dat de
vrouw van den predikant en Mevrouw
Thora hem toeknikten en dit monterde hem
wat op. Toen hij zag, dat het niet de presi
dent zelf was, maar zijn plaatsvervanger,
voelde hij zich gekrenkt De president kon
zijn plaatsvervanger zenden voor zaken van
weinig belang, maar niet als het Knut Nor
by gold.
En toen de jonge man met het lorgnet en
het dunne baardje hem aanmaande de waar
heid te zeggen, kreeg Norby lust om te la
chen. Dat kereltje fungeerde hier als over
heid! Hij had gehoord dat hetzelfde heertje
den laatsten Zaterdagavond stomdronken
was geweest bij den advocaat Basting! En
daar zat Basting ook, die kerel uit het ar-,
menhuis en beproefde er uit te zien als een
verstandig man. Vandaag was hij present
om Wangen te helpen, die gek. Zeker, dit
was wel een gerecht om respect voor te
hebben.
De vragen begonnen. Het was zoo gemak
kelijk voor Norby om. te antwoorden, juist
omdat Basting daar als 'twarp op de wacht
stond. Ja, op de wacht had hij ook gestaan
om Norby uit het bankbestuur te krijgen en
cr zelf in te komen. Er werd beslag op de
boel van dien armen drommel gelegd en hij
was al dankbaar als hij een rekening van
twee kronen te innen had. En die zou daar
op wacht staan voor Knut Norby! En als hij
Einar nu eens
„Wangen beweert dat hij zich duidelijk
herinnert waar de onderteekening plaats
had," zeide de vice-president.
„Ik zou ook wel eens willen weten waar
dat was," zeide Norby vriendelijk.
De rechter wendde zich tot WangeS. „Was
het niet in het Grand Café?"
Wangen stond op. En zijn oogen straalden
even warm nu, dat hij zeide dat het in
't Grand Café geschiedde, als toen hij zeide,
dat hij onschuldig was.
Dit maakte op Norby een komieken in
druk. En hij antwoordde met diepe over
tuiging: „Dit document heb ik niet onder
teekend."
Bij deze woorden hoorde hij een klein vip-
nig lachje van Wangen en dit maakte zijn
ibloed aan 't koken.
„Ik zal je iets geven om om te lachen,
wacht maar!"
Maar toen gebeurde ér iets wat Norby niet
verwacht had. De rechter kreeg een papier,
en reikte het hem óver. „Hier is het docu
ment," zeide hij. „En daar staat uw naam.
Wilt u eens zien of het schrift op het uwe
gelijkt? U zou de zaak ook wel eens kunnen
vergeten hebben."
(Wordt yeryojgi)