AMERSFOORTSCH DAGBLAD ÏENNISPANTALONS DE EEMLANDER BUITENLAND. FEUILLETON. ZELFBEDROG. Katoenen en Flanellen. 22e Jaargang No. 87 ABONNIMENTSPRUS j~3 7^" r* tooit f 2.10, Idem traoco per post f 3.—. per week (met «ratfa verzekering 1 togn» ongelukken) 0J76, afzonderlijke ntxmme» 1 0.05. 99 DIRECTEUR-UITGEVER: X VALKHOFF. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING N°. 47910. TEL. INT. 613. Donderdag II October 1923 PRUS DER ADVERTEHTIEH met Inbegrip van eem bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie» dingen en Llefdadigbeids-adveitentiën voor de helft der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordedige bepalingen voor het adverleeren. Een« circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt oj» aanvraag toegezonden. j DUITSCHLAND. UIT DEN RIJKSDAG. De 'suppletoire begrooting aangenomen. B.rlijn, 10 Oct. (W. B.) Dc rijksdag nam Kaden in alle drie lezingen de vierde supple toire bcgrooting voor 1923 aan, dia door een leening en rijksschotkistbiljetten 578.000 bil- lioen vlottend wil ronken, waarvan 30.000 bil- lioen zijn bestemd voor den aankoop van broodgraan. De wet op den werktijd. Berlijn, 10 Oct. (V7. B.) Het senioren convent bepaalde, dat de Rijksdag na ,4e ver daging van morgen op Donderdag der a.s. week weer voor enkele dogen rol bijeenkomen ter afhandeling van de wet op den werktijd. DE MACHTIGINGSWET. D.d. gisteren wordt uit Berlijn aan de Maas bode geseind Niettegenstaande de hoopvolle berichten, volgens welke Amerikaonsche fianciers in de nieuwe bank denken te participeeren en een ander land waren-credieten zal geven, zakt de mark de laatste dogen met een snelheid, die al het tot nu toe geziene ver overtreft Inder daad gaf men hedenmiddag meer dan 4 mil liard mark voor een dollar. Deze catastrofale inzinking, die nog verer gerd wordt door een stijging van de prijzen, welke buiten alle verhouding tot de daling van de mark staat, vestigt de aandacht op de noodzakelijkheid van een snel en diep ingrij pen. Maar de regeering kan niets doen, zoo lang zij haar extra-volmachten niet gekregen heeft en daar de eind-stemming daarover he den in den rijksdag gesaboteerd werd, zal do beslissing daarover eerst morgen vallen. Daar voor het verleenen van deze bevoegd heden de grondwet aangetast wordt, moeten van de 400 rijksdagleden minstens 310 aan wezig zijn. Van dezen moeten weer 206 voor het wetsvoorstel stemmen. Behalve de commu nisten en de Duitsch-notionalen zullen om trent 30 socialisten en 15 leden van de volks partij zich onzijdig houden of tegenstemmen. Dagen de voorstonders echter in voldoenden getale op, dan is het pleit gewonnen. Naar ik uit goede bron verneem, zal de 'regeering zich, als zij verslagen wordt, niet gerechtigd achten daaruit de gewone parle mentaire conclusie te trekken, maar zal zij zich, gezien den zeer precairen toestand, waar in het land verkeert, verplicht achten tot buitengewone stappen over te gaan. Krijgt zij haar wetsvoorstel er dcor, dan •kan men do eerstvolgende dagen een ware hagelbui van dictoriale maatregelen ver wachten, welke de bedoeling hebben allereerst in den financieelen nood te voorzien. DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED. Frankrijk en het Duitsche verzoek om te onderhandelen. P a r ij s, 10 Oct. (Havas). De Duitsche zaak gelastigde gaf hedenmorgen aan Poincaré den wensch zijner regeering te kennen om deel te nemen aan de onderhandelingen nopens de her vatting van het werk en van de kolenleveringen in het Roergebied door de instelling van een gemengde commissie, waarin Frankrijk, België en Duitschland door een gelijk aantal leden zou den vertegenwoordigd zijn. Er is alle reden aan te nemen, dat Poincaré dit verzoek heeft afgewezen. De geallieerde ver tegenwoordigers behandelen deze kwesties ter plaatse met de plaatselijke autoriteiten der be zette gebieden. De besprekingen hebben reeds positieve resultaten opgeleverd en geleid tot een voorloopigc overeenkomst met de groep Otto Wolff. De toelating van afgevaardigden van Berlijn zou slechts de aanstaande oplos sing kunnen vertragen. Het schijnt, dat de Duitsche zaakgelastigde niet gesproken heeft over een eventueele her vatting der algemeene onderhandelingen tus- schen het Duitsche rijk en de geallieerden met het oog op de regeling der schadevergoedingen. Wanneer de staking van het lijdelijk verzet ge heel een feit is geworden, heeft het Duitsche rijk slechts voorstellen te richten tot de commissie van herstel of de geallieerde regecringen, die deze aanhangig zullen maken bij de commissie van herstel, die met de uitvoering van het ver drag van Versailles is belast. De Temps zet het standpunt van de Fransche regeering ten aanzien van den eisch der Duit sche regeering uiteen en constateert, dat het antwoord, dat door Parijs en Brussel is gegeven, in geen enkel opzicht een hindernis vormt voor de onderhandelingen, die later zouden kunnen worden geopend tusschen de gezamenlijke ge allieerden en Duitschland, als het lijdelijk ver zet geëindigd zal zijn en de Duitsche regee ring voorstellen betreffende de betaling zal heb ben gedaan. Verre van den weg tot een over eenkomst te versperren, brengt de Fransche regeering Duitschland juist weer op dien weg terug, meent het blad. De Rijksbond der Duitsche industrie cn de houding der Roerindustrieelen. Berlijn, 10 Oct. (W. B.) Vrijdag komt het bestuur van den rijksbond der Duitsche industrie bijeen ter bespreking van den poli- tieken toestand, met name van het optreden der Roerindustrieelen. De werkhervatting. Keulen, 10 Oct. (W. B.). Naar de Rhei- nische Zeitung van bevoegde zijde verneemt, hebben Dinsdag onderhandelingen plaats gehad tusschen gevolmachtigden der mijnwerkersor ganisaties en het bestuur der door de Franschen bezette mijn Liblar in het bruinkolengebied over de hervatting van den arbeid. Volgens het blad erkenden de Franschen op geformu leerde vragen der organisaties(1). de tarief- overeenkomsten, (2). de bedrijfsradenwet onder voorwaarde, dat bij hervatting van het werk dft verkiezing van den bcdrijfsread zal plaats heb ben, (3). toekenning der kolen voor de arbei ders onder voorwaarde, dat van de hen toeko mende hoeveelheid van honderd centenaars per jaar twee-centenaars worden verstrekt, (4). de sociaal-politieke maatregelen voor de arbeiders in het algemeen. Op dezen grondslag wordt het werk in mijn Liblar hervat. De kwestie van den verlengden arbeidstijd. D u s s e 1 d o r p, TO Oct. (B, T. A.) In ver band met de beroering, in sommige arbeiders kringen gewekt door de aankondiging van den verlengden arbeidsduur de beroering uitte zich zelfs door bedreiging met de algemeene staking zijn de mijneigenaren op hun beslis sing teruggekomen. Zij hebben de uitvoering van hun voornemens tot later uitgesteld. P a r ij s, 10 O c t. (N. T. A. Draadloos). Naar het schijnt, zien de industrieelen in het Roer gebied ef van het denkbeeld van verlenging van den arbeidsdag. De afgevaardigden en syn dicaten van de Roer, die te Gelsenkirchen heb ben vergaderd, hebben zich er mede tevreden gesteld de onwettigheid te bewijzen van het besluit der werkgevers tot verlenging van den arbeidsdag in de mijnen. Evenwel namen ze kere elementen een agressieve houding aan tc-n opzichte van de werkgevers. Zoo heeft het Christelijk mijnwerkers-syndicaat in de Roer een resolutie ter kennis van de regeering ge bracht, waarin onmiddellijk arrestatie der mijn eigenaars wordt geëischt wegens overtreding der Duitsche arbeidswetgeving, alsmede van de rondwet van het rijk. Aon den anderen kant hebben sommige be- drijfsraden zich verklaard voor een algemeene neerlegging van het werk in de mijnen. Met het oog op dezen toestond hebben 'de mijneigenaars de aanplakbiljetten, waarin aan kondiging werd gedaan, dat men zou terugkec- ren tot den arbeidstijd van vóór den oorlog, doen vervangen door nieuwe kennisgevingen, waarin wordt aangekondigd, dat voorloopig de arbeidsduur niet zal worden verlengd, en dat onverwijld onderhandelingen zullen worden ge opend te Berlijn tusschen vertegenwoordigers der werkgevers en werknemers ter oplossing van de kwestie. De bezettingsautoriteiten staan natuurlijk ge heel buiten het conflict. DE ECONOMISCHE CRISIS. De duurto der levensmiddelen. Berlijn, 10 Oct (W. B.) Een brood bui ten de distributie kost van morgen of 110 mil- liocn mark. De oorzaak daarvan is, dat de meel- prijs gisteren met ruim drie milliard mark per 100 K.G. is gestegen. Keulen, 10 Oct. (W. B.) Morgen kost een klein broodje hier negen millioen, een bruinbrood van drie pond 200 millioen mark, B er 1 ijn, 10 Oct. (W. B.) De avondbladen berichten, dat de levensmiddelenprijzen in de markthallen en winkels te Berlijn gisteren op nieuw heel wat de hoogte zijn ingegaan. Op de markt voor vetten hadden verhoogingen plaats van 100 millioen. Do prijsverhoogingen in Beieren. Münchon, 10 Oct (W. B.) Naar offi cieel verluidt, is uit economische besprekingen bij den olgemecnen staatscommissoris gebleken» dat de banken door zijn hooge tarieven aan merkelijk mede schuldig zijn aan de overstel pende prijsverhoogingen. V/anneei de banken niet vrijwillig toegeven, zou d9 algemeene Staatscommissaris ingrijpen. DE MONETAIRE VERWARRING. Mcatregelen der regeering. Uit Berlijn wordt d.d. gisteren aan de Tel. gemeld: Naar wij vernemen zal de regeering morgen, terstond na de aanneming van de machtigings wet, de navolgende vijf, reeds gereed liggende, verordeningen uitvaardigen: 1. oprichting van een valuta-bank; 2. stopzetting van de bankbiljetten-pers; 3. beperking van de Rijksuitgaven; 4. beperking van den invoer; 5. intrekking van verschillende demobilisatie- verordeningen. (Dit laatste bcteekent o.a. de annuleering van de verplichte tewerkstelling van oorlogs-invalieden). Vandaag krijgen wij dan toch inderdaad het gevoel, dat het einde nabij is. Welk einde? Dèt weten wij niet. Hoe, waarom, wat, welk wij weten het allemaal niet. Wij staan alleen „L5 HIROStëDELLE" I6|I8 Langestraat, Amsrstoort. PELTERIJEN IN RUIME KEUZE; ALS SEAL - SKUNG - OPPOSSUM - B1BEKET - VOS Enz. - - - maar paf van de officieele beursnoteering, die den dollar noemt met 't bijna niet meer te lezen cijfer van 2.967.567.500 mark, het En- gelsche pond met 13.466250.C00 cn onzer, goe den Nederlandschen gulden met 1.163.087.560. En terwijl wij nog in verbijstering naar deze cijfers staan te kijken, wordt ons yerteld, dat de nabeursnoteeringen al weer zooveel hooger zijn, dot de dollar maar steeds doordraaft naar 3, 4, 5, ja zelfs near 7 milliard. En na inzin king is hij blijven staan op 5 milliard met een negental cijfers er achter I Wij kunnen het maar niet begrijpen. Wij weten het hier wel, dat het met de binnenlandsche cn met de bui- tenlandsche politiek meer en veel meer dan erg is. Maar5 milliard voor den dollar I Is het don zóó verschrikkelijk erg? De avond bladen, welke npg niet eens de avondnoteerin- gen kennen, puiten zich olie uit in gissingen, óarom het toch zoo ontzettend wordt. Het Berliner Tageblatt gewaagt van de geheimzin nigheid van de onderhandelingen in het Roer gebied. De Vorwarts veronderstelt, dat de Duit sche zaakgelastigde te Parijs bij Poincaré een échec heeft geleden. En natuurlijk worden ook de onderhandelingen van de industrieelen met Frankrijk er bij gehaald, waarvan de een iets hoopt, de ander iets vreest. Er wordt gesproker! over het Rijnland, dat vandaag toch zeker weer voor Yi gedeelte de vraag naar deviezen ver tegenwoordigde. Men vraagt van alles, men put zich uit in gissingen en weet toch het rechte niet, en zonder er iets van to snappen, zoekt men toch naar de oplossing. Natuurlijk doet dit in de eerste plaats de Vossischc Zeitung en haar hoofdredacteur, Gcorg Bernhardt, die als financicclc specialist tot de menschen behoort. die Duitschland willen redden door hervorming van het geldwezen. Alsof het geld iets anders is of kan wezen dan een representatie van wat er toch in de eerste plaats aanwezig moet zijn aan waarde, of althans aan mogelijkheid om eerlang waarde te produceeren. Hij verdedigt nog eens zijn denkbeeld om in den overgangstijd een geldbank te stichten, die gegrondvest zal zijn op hypotheek, op industrie en landbouw. De regeering had dit denkbeeld reeds lang aanvaard als het middel om het spoedigste aan geld te komen en Bernhardt wijst ct nu op, dat er intusschen weken en weken verloopen zijn zonder dat er iets is gebeurd, ®n dot het ook nu wel weer weken zal duren, voordat het plan tot uitvoering kon komen, terwijl Duitschland bij een dollarstand van drie milliard toch niet meer wachten kan. Terloops vertelt hij er dan nog bij, dat de Directeur van dé Darmstadter Grosznational Bank, Dr. Hjalmar Schacht, in den tijd van de kabinetscrisis door den rijkskanselier is verzocht als minister op te treden, doch dit geweigerd heeft, omdat hij het niet eens was met het plan van de geldbank. Bij al deze geschiedenissen wordt hier steeds weer de naam van Stinnes genoemd, en men komt er zelfs toe de verboden taal te spreken door te zeggen„Les affaires sont les affaires." Het uit den oorlog bekende goed Duitsche woord .rücksichtslos" doet weder opgeld. Intusschen wordt in financieel© kringen de aandrang steeds grooter naar een voorloopige oplossing, en de banken, die vroeger voor het denkbeeld van een geldbank varen, komen nu met den eisch, dot de goudbiljettcn als betaal middel zullen gelden. Dr. Schacht heeft voor de democratische rijks dagfractie een plan ontwikkeld van een goud- biljetteribank, die hij „Bank van Duitschland" zou willen noemen, welke een in goud of devie zen te storten kapitaal zou hebben van ten minste 500 millioen, welk bedrag in het buiten land moet worden gegarandeerd. De biljetten- uitgifte van deze bank zou aanvankelijk gedekt moeten worden voor de eene helft door goud en deviezen, voor de andere helft door handels- wissels. Een andere specialiteit, de Hamburgsche ban kier Marburg, oefent ook al critiek uit op de nieuwe geldbank en zegt, dat de biljetten van de nieuwe bank al heel spoedig weer aan infla tie onderhevig zullen zijn. Wellicht is dit het eerste verstandige woord, dat over de „Wahrungs"-plannen wordt ge sproken. Duitschland heeft geleefd van den hoogen boom, de hooge boom is leeg geplukt en de natuur zal jarenlang haar werk moeten doen, voor er in Duitschland weer een hooge boom staat, waarvan te plukken volt. Voorloopig stijgt de dollar tot 4, 5, 6 milli ard, morgen tot .10 milliard, en de versmade halve cent, dien wij niet meer tellen, is vandaag een ruime 6 millioen Duitsche marken waard I HET GOUDAGIO DER DOUANERECHTEN. Voor het tijdsverloop van 13 tot en met 16 October a.s. is het gouagio bij betaling van douanerechten in Duitschland vastgesteld op 24.290.999.90 procent. Een goudmark wordt dus voor betaling van douanerechten gelijk ge steld met 245 millioen papiermark. EEN HAMBURGSCHE LEENING. Wolff seint uit Hamburg De inschrijving op de leening groot 1 mil lioen ten laste van den staat Homburg, heeft zoowel in het binnen- al in het buitenland zoo veel belangstelling ontmoet, dot het eerste ge deelte ervan, groot 300,000, kort na den in schrijvingsdag, reeds overteekend was. De re geering heeft in het succes aanleiding gevon den de inschrijving op een verder gedeelte der leening open te stellen! CUNO'S ONDERHANDELINGEN IN AMERIKA. Uit Berlijn wordt d.d. heden gemeld: De ex-rijkskanselier Cuno heeft in Amerika onderhandelingen gevoerd, welke op het punt staan te eindigen. Een overeenkomst zal worden gesloten, volgens welke Amerikaansch kapitaal zal deelnemen aan de nieuwe goudmarkenbank, zooals deze op het oogenblik is ontworpen. Hitler legt de leiding neer van den KampfbuniL Daar op de vergadering te Neurenberg de be langrijkste groep van Hitler's strijdhond zich beslist achter de politiek van den Beierschen commissaris-generaal von Kahr gesteld heeft, legde Hitler de pos aanvaarde leiding van den strijdhond neder. DE ROTE FAHNE VERBODEN. Berlijn, 10 Oct. (W. B.) De rijksweermi- nister heeft tot nader order de Rote Fahnc verboden, omdat deze oproept tot voorbereiding van de algemeene politieke staking en de sol daten van de rijksweer opwekt tot ongehoor zaamheid en actieve deelneming aan de politiek. ARRESTATIE VAN COMMUNISTEN. Breslau, 1,0 Oct (W. B.). Hier zijn van daag een groot aantal communisten gearres teerd, onder wie leden van het districtsbestuur van Silezië .'.en bufeaupersoneel van de Schle- sisch Arbeiterzeitung. De aanhoudingen staan in verband met een communistische propaganda voor de instelling eener arbeiders- en boeren- regeering in Duitschland. EEN ARRESTATIE. Berlijn, 10 Oct (W. B.) Volgens 4e avondbladen werd gisteren door het Duitsche douanegrens-commissariaat te Bodenbach de directeur van een grooto verzekerings-maat- schappij te Berlijn, in wiens bezit vreemde va luta ter Ivaardo van 16, volgens één blad zeJfs van 40, billioen papiermark werd gevonden, gearresteerd. BELGIE. De gearresteerde Duitsche vliegers vrijgelaten. Brussel, 10 Oct. (B. T. A.) De drie Dtót- sche vliegers, die onlangs te Knocke zijn aam- gehouden, zijn in vrijheid gesteld. Hun werd verzocht binnen 24 uur het Belgisch gebied te verlaten. De instructie der zaak is niet geëin digd, maar de gevangenhouding der Duitschers was niet noodig. FRANKRIJK. Het Duitsche gezantschap to Parijs. De Daily News heeft gemeld, dat prins von Bulow benoemd zal worden tot Duitsch gezant te Parijs. Te Parijs heeft men hiervan tot dus ver nog gecnerlei bevestiging ontvangen, ENGELAND. DE RIJKSCONFERENTIE. Londen, 10 Oct (R.) De gisteren ge houden besprekingen in de rijksconferentie over de voorkeur heeft een onmiddellijke reactie ge wekt in Britsche politieke kringen. Alle teeke- ncn wijzen er op, dat de fiscale kwestie her leeft en alle partijen beginnen zich te roeren. In liberale kringen wordt te verstaan gegeven, dat met het oog op de belofte, door Bonar Law gegeven, dat er geen wijziging zou worden ge bracht in het fiscale stelsel, zoolang het tegen woordige parlement zit, de aanvaarding van een uitgebreider stelsel von voorkeur in het aanstaande voorjaar een verkiezing kan veroor zaken. Uit Londen, d.d. 10 Oct.: In de zitting van de economische rijksconferentie is vandaag de kwestie van voorkeur bij publieke aanbestedin gen in het geheele rijk ter sprake gebracht. Men meldt, dat een commissie is gevormd uit ver tegenwoordigers der dominions, Indië en de ko loniën om rapport uit te brengen aan de oeco- nomische conferentie over de uitvoerbaarheid van sommige methodes, door den Australischen premier gisteren uiteen gezet in verband met de bevordering van den afzet van voedingsmidde len en ruwe landbouwproducten, die binnen het Britsche rijk zijn voortgebracht. De door hem aangegeven methodes hebben betrekking op fiscale subsidies, invoervergunningen en stabi- lisecring von prijzen. In de vergadering van de rijksconfereptie zelf, die morgen onder voorzitterschap van Baldwin plaats heeft, zal lord Robert Cecil verslag uit brengen over het werk van den Volkenbond. Massey en Smuts, de premiers van Nieuw Zeeland en Zuid-Afriko, zijn vandaag door den koning op Buckingham paleis in audiëntie ont vangen. naar het Noorsch van JOHAN BOJER door D. Logeman—van der Willigen. 26 Toen Norby en Marit in de schemering in de ar naar huis reden, verzamelden een massa menschen' zich om hen heen. Het was een volmaakte huldiging. Al de getuigen van Wangen hadden vandaag een dwaas figuur geslagen, zoo goed had Norby zijn zaakjes in orde. Toen Norby de leidsels aantrok om weg (e rijden kwam toevallig Wangen voorbij. Hij zag er wanhopend uit Maar toen hij zijn tegenstander in het oog kreeg, kwam hij plotseling op hem af en gilde met een vertrokken gezicht, terwijl hij zijn vuist balde: „Wacht maar, schurk dat je bent! Je verbeeldt je wel, dat je vandaag gewon nen hebt, maar wacht maar! Naar het tucht huis zal je, jij zoowel als zij, die daar naast je zit!" Hij maakte zich gereed om op hen los te vliegen, maar een paar kqrels pakten hem van achteren bij den kraai? cn trokken hem mee, niettegenstaande hij hevig tegen stribbelde. „O, die brandewijn!" zeido een oude man èn ke^fc Wangen hoofdschuddend na. „Ik zag, dat die consul hem in het hotel riep en hem inschonk." „Het zou het beste zijn als de politie hem maar dadelijk oppakte!" zeido een ander, terwijl hij Norby vol sympathie aankeek. Norby glimlachte, klapte met de zweep. en reed weg. terwijl allen de muts voor hem Afnamen. Hij was moe. Hij had vandaag zooveel gemoedsbewegingen gehad. Hij las nog voortdurend zijn verklaring voor en zag de tronie van Ilerlufsen... Daar zou hij zich over amuseeren. zoo lang hij leefde. Toen zij de Norby-hoeve opreden ver scheen Ingeborg op de trap en riep op een verschrikten toon: „O, Einarl" „Einar? Hij is immers naar stad gegaan?" zeide Marit die het eerst de ar uit was. „Zij hebben hem hier gebracht!" zeide Ingeborg. „Ik heb om den dokter getelefo neerd." VII. De heldere maan prijkt tusschen zeilende, zilveren wolken en straalt in den diepen nacht .over sneeuwvelden en bosschen. De gebouwen en de vlaggestok van dc Norby- hoeve werpen hun schaduwen over de glin sterende sneeuw. De sleden op de plaats rusten op den zijkant, opdat het ijzer niet in de sneeuw zal vast vriezen. Een eenzame hond loopt huilend cn blaffend om het huis, omdat niemand hem binnen laat, hoewel er nog licht door een zoldervenster brandt. Vroeg in den nacht moest een van de ge- pensionneerde arbeiders oven zijn bed uit en liep voorzichtig op zijn pbntoffels naar het venster. De maan scheen hem recht in het gezicht, terwijl hij naar het hoofdge bouw bleef kijken. De andere man is ook wakker geworden hij hijgt even vóór hij vraagt: „Er brandt zeker wel licht bij Einar?" „Ja." De man bij het raam haalde zijn schouders op, omdat hij rilde en vervolgde: Ik ben benieuwd of er eenige verandering is?" Nu hoorde men ook de oude vrouw in het andere kamertje zich in haar bed omkeeren en mompelen: „De hond heeft zoo akelig gehuild vannacht, hPP.aald niflt yeel gords,* - 1 1 Pauze. De oude man blijft door het raam den zilverlichten nacht instaren naar het verlichte raam in het hoofdgebouw. „Ik hoorde een uil krassen gisteren nacht," zeide dc blinde plotseling in zijn bed en hijgde. „En ik heb geen uilen hier on de hoeve gehoord sinds de oude Norby gestorven is." „Ach, ja die Einar is altijd een goede jongen geweest," zeide de oude vrouw. „De Heer zij zijn ziel genadig!" Toen ontstond er een nieuwe pauze. „Het is of er iets heen en weer loopt in de groote zaal," zegt dc oude man bij het raam. vanaf f 3.90. joh. van duk Langestraat 116 Tel. 70 Maar dadelijk er op haast hij zich naar bed alsof hij geschrikt was. Na een oogenblikjo zegt dc blinde: „Liep dc geest van den ouden Norby gewoonlijk niet in de grooto zaal op cn neer?" En uit het andere kamertje klonk er een stem. „Als er van nacht iemand heen cn weer loopt dan weten we wel wat cr ge beurt." De maan toekende twee ramen dwars op den grond. De groote klok aan den muur sloeg twee uur. En de oudjes keerden zich eens om en trokken de dekens oyer het hoofd, De groote zaal van de hoeve ligt tusschen Einar s kamer en het vertrek waar het dienstpersoneel slaapt. En daar loopt wer kelijk een gedaante op onhoorbare, vilten pantoffels heen en weer. De maan werpt een lichtvloed over den vloer en de ijsbloe men op de ruiten gelijken kleine, zilveren vlammen. Maar de man, die heen on weer loopt, blijft in de schaduw. Eindelijk blijft hij bij het venster stil staan en kijkt naar buiten. En daar buiten in den nacht is het dood stil. De sterren schitteren tusschen de blan ke wolken en ginds bij den bengrand, in het Noorden liggen roode en zwarte banken als een Wonderlijk tweekleurig land. De oude man heeft zijn overjas aan en de handen diep m zijn zakken. De deur wordt geopend en Ingeborg komt met een kaars in de hand binnen. „Hoe gaat het?" vraagt Norby stil. „Kom binnen, vader." „Wil Einar het?" „Neen, moeder Hij spuwt weer bloed." Maar de oude man trok de schouders op en antwoordde: „Dat gebeurt dikwijls bij longontsteking. Ga maar naar bed en houd je kalm. Hij is jong en sterk, hij zal er wel doorkomen." Ingeborg ging stil heen. Norby begon weer heen en weer te loopen. Het gaf niets of ze den dokter nu alweer haalden, de ziekte moest haar verloop hebben. Maar Norby liep heen en weer, omdat hij niet slapen kon en de vrouwen hem in de nabijheid wilden hebben. „Hemel," dacht hij, „ik hoop dat het maar goed afloopt." Maar het vreeselijkste was, dat hij oogenblikken had waarop hij hoopte, dat het maar niet goed zou afloopen. Hij had er zelf het land over als dergelijke ge dachten in hem opkwamen. Ze zwermden als wespen, die hem steken wilden, om hem heen. Hij kon er zoo bang van worden, dat hij lust kreeg zichzelf te ranselen. Maar de wespen kwamen altijd weer. Zoo slecht had den de menschen hem door die vervloekt© zaak met Wangen gemaakt. Zeker vergaf hij den jongen. Hij zou nooit die snaar meer aanroeren als de jongen beter werd. Maar... maar..., die ziekte was zoo plotseling op dia woede gevolgd. Er was iets noodig om de kleinste herinnering er aan te doen verdwij nen. Hij bleef weer bij het venster stilstaan en keek in den lichten nacht naar buiten. De wind kwam nu uit het Oosten, en zond sneeuwwolken over de bergen heen. Hè, wat zou het leven heerlijk zijn als dia nare zaak de wereld uit was en hij de oude Norby weer wezen kon. Hij wilde alleen maar vrede op zijn hoeve hebben. En kreeg hij die? Neen, zij haalden hem met lui als Wangen in pesterijen, ze wilden dat hij ver kwistingen als die steenfabriek zou steunen ...en als hij zich dan los wilde nikken, dreigden zij hem met de gevangenis. Dan kochten zij getuigen om en zetten den zoon tegen den vader op. En hoe kwam het dat Einar ziek was?! Hadden ze hem niet naar het verhoor ge lokt, dan zat hij nu in de stad in zijn boe ken te studeeren, in plaats van op een win terdag zonder overjas buiten te loopen en' zich een longontsteking op den hals te halen. En als hij nu eens stierf? Dan zon het de schuld zijn van hen, dio Jiem naar de stad gelokt hadden. Of zij zich ook in de handen zouden wrijven als Norby dien zoon ook verliezen moest. Want het was hun gelukt, hem zijn oudste te ontnemen. Plotseling begonnen zijn lippen te trillen, terwijl hij daar in het maanlicht stond. „Zou het hun lukken? Zouden ze dat genot hebben?" En plotaeling ging hij naar de deur. „Dc zal toch maar om den dokter gaan," dacht h& £?oicit vetyslgtj

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1