WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN Zn.
u.
BERICHT AAN HET PUBLIEK
KOK's BRANDSTOFFENHANDEL KOL ER PARK, SQESTERWEG Telephoon No.
Eigen gemaakte Kinderkleding.
Bestelhuizen: Utrechtscheweg 71 Tel. 539
PUNTENBURGERLAAN 6 (Depot Ververij Palthe)
Sumatrastraat 20
MAISON DE JAGER EN Zn.
K. ELZENAAR
.,DE MABNEET" Utrechtschestr. 12
I
I
ftfagaz.
De Dom"
De tijd voor opdoen van brandstoffen raakt voorbij; wij hebben thans een vluggen besteldienst ingericht ten gerieve van onze verbruikers metkleineop-
slagruimte. Alle dagelijksche bestellingen zullen ten spoedigste per vrachtauto worden bezorgd. Steeds zullen wij zorgen voor eerste kwaliteit Anthraciet,
gruis- en steenvrij en voor zoo laag mogelijke prijzen.
Beleefd Aanbevelend
w w w
O LUNCHROOM CONFISERIE
t I K. SIBAiT 17
Gewas 1920 Raymond Macau
Gewas 1917 St. Emilion
Telefoon hs
Per flesch Per Anker
F 1.F 4Q.-
F 1.60 F 65.-
JLaneoar. S4 Tel. 538 Amersfoort
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Advertentie-Bureau
trekt IJ aan door pry$ en kwaliteit
»- ZIET DE ÉTALAGES -»c
Aanbevelend: GEBRS. DE VRIES
Maison de Coiffure
1VUEKSSTKAAT 11. Te!. 203
Speciale behandeling legen uit
rallen en afbreken ran het haar.
IZaarzalt Haarzeep roorkoinl
de roos en bet vel werden
van het haar.
To be or not to be
Zoo zucht het U. M. 0. pad,
Kom geef U op als lid.
Zeer zeker helpt dat wat.
Lidmaatschap 1.50.
Secretariaat, 16 Blankenheimstraat.
Varkensmarkt
- Amersfoort.
Speciale afdeeling
Voor de Fijnproevers!!
De geuriesle sigaar die alles overtreft,
is het merk
..ffOOI GOOI"
in prijzen van O lot 25 cent
H. BOKKING 8t ZOON.
- - LANGESTRAAT 80. -
DE VLOOTWET.
Dc luchtverdediging van Ned.-Indic.
Voor de Haegsche afdeeling van den Vrij
heidsbond heeft de heer W. J. C. Schuurman,
majoor van den gencralen staf. Donderdagavond
een discussie ingeleid over de vraag, welke
rol de luchtverdediging kan spelen bij de ver
dediging van Nederlandsch-Indic.
Na een algemeene inleiding overgaande tot
een beschouwing van het militaiT gebruik van
vliegtuigen, wees spreker er op, hoe sedert
1914 dit gebruik met reuzenschreden is voor
uitgegaan, hoe Engeland een eigen ministerie
van luchtvaart invoerde, hoe, de mogendheden
die door de overeenkomst van Washington
eenigszins (lang niet geheel) gebonden zijn
in de ontwikkeling der vloot, thans met volle
kracht arbeiden aan de uitbreiding der lucht-
strijdmachtcn cn ten slotte vooral op de merk
waardige houding van Engeland in het Roer
conflict, welke z.i. voor een zeer groot deel is
toe te schrijven aan het feit dat Frankrijk thans
over een zeer overmachtige luchtvloot beschikt,
terwijl vroeger Engeland met zijn overmach
tige zeevloot de wet kon voorschrijven.
Daarom is de vraag gerezen of in Indië niet
nog veel meer dan in Europa met zijn klei
ne afstanden voor den verdediger het be
zit ecner krachtige luchtvloot niet zal zijn het
meest afdoende middel ter verzekering van
neutraliteit en onafhankelijkheid.
Immers een aanvaller zal zeer ver van
de eigen vliegbasis verwijderd niet dan met
zeer greote moeite, wellicht in het geheel niet,
het overwicht in de lucht kunnen verkrijgen.
En kan Nederland dot overwicht behouden
dan is naar sprekers mecning Indié met zulk
een luchtstrijdmacht veilig te noemen.
Daarom moet worden nagegaan of de groot
te en vorm van ons Indische rijk, het klimaat,
de aard zijner bevolking cn vooral ook de aan
zulk oen strijdmacht verbonden uitgaven het
scheppen der bovenbedoelde luchtvloot moge
lijk maken, waerbij er aan moet worden ge
dacht dat iA een eilandenrijk ook de zeevloot
niet beneden een zekere sterkte zal mogen da
len-
Spreker ging nu achtereenvolgens deze ver
schillende factoren na zonder (omdat hij geen
deskundige is op het gebied van Indische toe
standen dn van de Marine- en luchtvaartdienst)
ter zake met een eigen welomlijnde meening te
komen maar meer met het oogmerk om als in
leider tot het debat, te trachten de vraagpun
ten die zich hierbij voordoen eenvoudig en
scherp te formuleeren, in de hoop dat straks
in het debat de verschillende aanwezige des
kundigen ter zake hun licht zouden kunnen
doen schijnen, opdat na afloop daarvan een
zij het voorloopige meening daaromtrent
zou kunnen worden gevormd.
Het debat werd geopend door den heer van
Hengel, die zich in hoofdzaak wilde beperken
tot de waarde van het luchtwapen voor de ver
dediging van Indië. Men moet hiermede wat
voorzichtig zijn, aangezien het nog het fasci-
neerende van het nieuwe bezit- In Amerika ge
nomen proeven hebben uitgewezen, dat het
vliegtuig de schepen niet kan vervangen. Als,
eerste bezwaar is de beperkte werkingsfeer te
noemen. Een met bommen geladen vliegtuig
vliegt niet verder dan ICO mijl. Een tweede
bezwaar is de afhankelijkheid van het weer.
Spr. meende voorts, dat het absoluut niet ze
ker is, dat wij in Indië het meesterschap in de
lucht zullen kunnen verwerven. Richten wij ons
verdedigingssysteem hieröf» in en het lukt ons
niet het meesterschap in de lucht te venver-
In dië aan 15 vliegkampen heeft gedacht. Daar
bij komt dan nog de verdediging dezer
kampen. Men loope dus niet te licht over de
kostenberekening Keen. Sprekers conclusie was
dan ook, dat men zich bij de verdediging yan
Indië niet bijna uitsluitend op het vliegtuig
mag inrichten. De Vlootwet ruimt z.i. aan het
vliegtuig de plaats in, die het toekomt. Als
hulpmiddel kan het vliegtuig niet worden ge
mist. Doch men hoede zich voor overdreven
verwachtingen.
De heer N i e u w e n h u i s, die als marine
officier in Indië groote vliegtochen heef ge-
maak't, deelde mede, dat voor de tegenwoordi
ge vliegtuigen het vliegen in Indië geen bezwa
ren oplevert. De inlander zal waarschijnlijk
geen goede vliegenier worden, doch wel een
bruikbaar mechanicien. De Japanner is ook
geen goed vliegenier, in tegenstelling met den
Chinees. De heer van Hengel wees op de be
perkte radius, doch vergat, dat in Indië bijna
uitsluitend gebruik zal worden gemaakt van
watervliegtuigen, die zonder benzine-verbruik
op het water kunnen blijven wachten totdat
zij moet optreden. Het weder in Indië is bijna
altijd goed. Mist komt nagenoeg niet voor. Bo
vendien zou een luchtmacht een bijzonder goed
politiewapen zijn tegen den binnenlondschen
vijand. Het vliegtuig maakt namelijk op de in-
landsche bevolking een grooten indruk- Spr.
bepleitte voorts de instelling van een gecom-
bineerden land- en watervliegdienst, hetgeen
zeer zeker tot bezuiniging zou leiden. Op het
oogenblik worden verschillende dubbele diciv-
sen onderhouden. In Engeland heeft men dan
ook sinds eenige jaren de luchtvaartdiensten
gecombineerd.
De hec-r Koster betwijfelde of het wel
gemakkelijk zou vallen om een uitgebreiden In-
dischen vlicgdienst van personeel te voorzien.
Reeds thans kan men niet voldoende menschen
krijgen voor de 20 vliegtuigen, die wij in Indië
hebben. Hoe zou men dan een luchtvloot van
540 vliegtuigen kunnen bemannen De animo
is nu eenmaal niet groot genoeg om in dienst
van den staat der Nederlanden gevaar te loo'
pen den nek te breken. In oorlogstijd ontwaakt
het rasseninstinct, doch in vredestijd zal men
zijn kracht moeten zoeken op minder gevaar
lijk gebied. De inleider heeft don ook de volk:
psyche le veel buiten beschouwing gelaten-
Men durft onze eigen artillerie niet eens over
de infanterie heen te laten schieten, ofschoon
het gevaar toch zeer gering is.
Voorts was spr. van oordeel, dat de inlei
der hedenavond over de luchtvaart als weer
middel niets had medegedeeld, wat niet ook
in een provinciaal dagblad avond aan avond te
lezen valt. Spr. betreurde het, dat de Vlootwet,
die iets goeds had moeten brengen voer ons
vaderland in het tegendeel verkeerd is door de
hevige agitatie, die er tegen is gevoerd.
Majoor Hardenbcrg wilde uit het korps
luchtofficieien een woord van hulde brengen
nan den inleider voor de wijze waarop hij de
bfiteekenis van de luchtmacht voor de verdedi
ging van Indië naar voren heeft gebracht. De
defensie van Indië moet niet gezien worden in
het „to be or not be" van de vloot, doch in
de trilogielandmacht, zeemacht en lucht
macht I Men dient ook rekening te houden met
de groote verwachtingen, die omtrent de lucht
vaart billijkerwijs mogen worden gekoesterd.
Ook houde men in het oog, dat het burgerlijk
luchtverkeer voor Indië van groote beteekenis
ken worden, hetgeen mede van belang zou kun
nen blijken voor de militaire luchtvaart. Ten
slotte wees spr op het gewicht van een krach
tige luchtvloot in Indië vcor een eventueclen
militairen bondgenoot.-
De inleider, majoor Schuurman, vond in
de gehouden redevoeringen slechts aanleiding
tot enkele brute opmerkingen. Dat een bom-
menvliegtuig slechts honderd mijl zou kunnen
afleggen kon spr. in geenen deele toegeven. Er
is geen enkele reden om niet aan te nemen,
dat binnen korten tijd .de hommenvliegtuigen
geen 4C0 b 500 K-M. achtereen zullen kunnen
afleggen. Wat dc beweerde overschatting van
het vliegtuig betreft, stelde spr. de vraag of
men in het licht der oorlogservaringen dan zoo
vast overtuigd kan zijn, dat de duikboot in de
toekomst het aangewezen wapen zal blijken.
Voorts bleek spr. het pessimisme van den
heer Koster niet te doelen.
VOORZITTERSVERGADERING „ONS
BELANG".
Gister gehouden in het Gebouw
voor K. en W.
In een der zalen van het Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen werd gister eene ver
gadering gehouden door het Hoofdbestuur van
de Onderoff. Vereeniging „Ons Belang met de
voorzitters der afdeelingen.
Deze vergadering werd uitgeschreven met het
doel te bespreken, welke maatregelen genomen
dienen te worden in verband met de aange
kondigde salnrisvcrmindering van het Rijks
personeel, in 't bijzonder het militair perso
neel beneden den rang van officier.
De vergodering wordt om half een geopend
door den voorzitter, de heer W. Wijk met een
algemeene inleiding.
De heer Brandwijk geeft daama een histo-
ring wel een weg om cr toe te geraken, doch
moreel heeft zij het recht niet
De zinspreuk „nood breekt wet" mag nooit
gelden, want door niets mag de wet opzij ge
schoven worden.
Als de Regeering deze garantie niet absoluut
gestand doet, zou twijfel kunnen rijzen aan de
andere door de Staat gestelde gerantiën, zooals
b.v. bij de Rijkspostspaarbank en de Vrijwil
lige ouderdomsverzekering.
Waar de geheele commissie voor georgani
seerd overleg met oud-minister De Vries aan
het hoofd tegen intrekking van artikel 40 is,
mag, vooral nu de optimistische uitlating van
minister Colijn over het in 1925 sluitend zijn
van het budget, twijfel besteen aan de noodza
kelijkheid.
Vervolgens besprak de heer Brandwijk nog de
onrechtmatige salarisvermindering met 5 die
het militair personeel reeds heeft ondergaan
De heer Spaans bespreekt daama de econo
mische zijde van de salarisverlaging.
Do militairen hebben reeds tal van offers ge
bracht, 5 salarisvermindering, &y3 pen
sioenstorting, zoodat zij met de vermindering
op I Januari 1924 in salaris zouden zijn ach
teruit gegaan 33 V3
Bovendien zijn bij de vaststelling der salaris
schalen in 1920 de bedragen ruim 10 geble
ven beneden hetgeen door de Staatscommissie
noodig werd geacht, zoodat dc militairen hun
offer reeds ruimschoots hebben gebracht.
De daling van het levenspeil motiveert bo
vendien absoluut niet een zoodanige verlaging.
Hij geeft tal van voorbeelden aan, waarop
bezuinigd kan worden alvorens het sluitend
maken van het budget uitsluitend wordt ver
haald op het rijkspersoneel.
Vervolgens krijgt de heer Klooster het woord
over de bezuiniging van de salaris-regeling
van het rijkspersoneel.
Bij de vaststelling der salarisschalen inge
volge het voorstel der commissie-Idenburg en
ook bij die volgens het rapport der commis
sie van Oorschot, bleven do salarissen der
onderofficieren beneden het peil, wat door die
commissie werd noodig geachf in verband met
het peil van beschaving en ontwikkeling, waar
aan do onderofficieren moeten voldoen.
Ruim 10 werd door den toenmaligen mi
nister van oorlog afgenomen van hetgeen door
de commissie van Oorschot als het uiterste
minimum noodzakelijk werd geacht.
Van die bedragen werd in 1922 reeds we
der 5 afgenomen, zoodat de militairen thans
reeds 15 achter staan bij de rijksburger-
ambtenoren Daarbij gevoegd de verschillende
inkrimpingen en afschaffingen van bijslagen
enz staan de onderofficieren thans beneden het
bedrag, dat noodig zou zijn, om hun positie in
verhouding te brengen met hetgeen waarop
zij rechtmatig aanspraken zouden kunnen ma
ken. Zij kunnen don ook geen verdere verla
ging van hun levenspeil aanvaarden, daar dit
hen terug zou dringen naar den treurigen toe
stond van vóór 1914.
Na het vaststellen van een program van ac
tio tot verweer, zooals die door het hoofdbe
stuur en door de afdeelingen zal worden ge-
voer^, werd dc vergadering gesloten.
ven, don zijn wij reddeloos verloren Dit is niet risch overzjc[„ van het totstandkoming ven
het gevel met de duikboot, die heer weerde orliheI 40 van het BezoldiginsbesluiL
altijd behoudt. Wat nu de kosten betreft, wees
spr. op de hooge exploitatiekosten, die 50 pCt.
van de oonschoffingskosten bedragen. De ver
voerkosten zijn voor het vliegtuig' tientallen
mhlen hoogcr dan voor schepen. Een andere
kwestie is d'c perscnecl-organisatie. Buitenge
woon zuinig berekend komt men per vliegtuig
toe met 12 menschen, Daarbij komt de aan
leg en de verdediging van vliegkampen. Met
den aanleg vun een vliegkamp .is alleen reeds
500.000 gemoeid, terwijl do inleider voor
Hij memoreert de interpellaties van het Ka
merlid Ketelaar op II Mei 1922 en die van het
kamerlid TroelstTa op 16 November 1922 en
de duorop door minister de Geer gedane posi
tieve toezegging dat nooit geraakt kon worden
aan de salarissen van de ambtenoren die voor
of op I Juli 1922 benoemd zijn. Volgens alge
meen geldende begrippen heeft de regeering
niet het recht artikel 40 in te trekken met te
rugwerkende krocht.
Formeel is er zegt men, dus voor de Regee-
VERBOD VAN SCHOENINVOER.
43 zaken voor de Maastrichtsche
rechtbank.
Voor de rechtbank te Maastricht zijn niet
minder dan 43 zaken behandeld, alle betrek
king hebbende op den verboden invoer van
schoenen.
Hc-t O. M-, waargenomen door mr. Kneepkens,
cischte in al deze zaken een geldboete wisse
lend tusschen I tot 5 gulden, plus verbeurd
verklaring der ingevoerde schoenen. Men was
dus niet alleen zijn schoenen kwijt, doch moest
nog boete betalen bovendien.
Alle beklaagden zeiden niet geweten te heb
ben dat de invoer van schoenen verboden was.
DE RAMP VAN SAINT SAUVEUR.
Begrafenis mevr. Jacot.
Het stoffelijk overschot van mevr. J. A. E.
Jacot—Van Koolbergen, een der slachtoffers
an St. Sauveur, is gisteren op Rustoord I te
Diemerbrug ter aarde besteld.
Er was veel belangstelling.
Gesproken werd door den heer Benier na
mens de familie, door een afgevaardigde van
het bestuur der Roisvereeniging, terwijl een
schoonzoon dankte namens de familie.
DE VERONGELUKTE BAGGERMOLEN.
Twee lijken aangespoeld.
Uit Parijs wordt aan de Msb. geseind
Op het strand te Villersville, dus vrijwel-
tegenover de plek, waar het eerste lijk is drij
vende gevonden zijn de lijken aangespoeld van
een ongeveer 40-jarige schippersvrouw en van
ccn ongeveer 6-jorig meisje, die beiden, naar
vermoed wordt, tot de opvarenden van de Nor
mandie hebben behoord. De beide lijken zijn
te Deauville voorloopig geborgen. De naspo
ringen om den gezonken baggermolen terug te
vinden, hebben nog steeds geen resultaat ge
had.
EEN DÉRAILLEMENT OP
T KANTJE AF.
Een restauratiewagen van den D-
trcin VlissingenBerlijn even uit
't spoor.
Men meldt aan dc Geld., dat dc reizigers in
den Mittel-Europaische Express van Vlissin
genBerlijn te Oss aan een groot gevaar ont
snapt zijn.
Het moet Woensdagavond gebeurd zijn op
den laatsten wissel, welke uitgaat van Oss naar
Nijmegen.
In bliksemsnelle vaart stoof de lange harmo-
nicatrein over den wissel en ging er ook rats
over, tot plots de restauratiewagen uit de rails
vloog.
De passagiers schrokken, werden tegen
elkander opgeworpen, de kopjes en schoteltjes
met koffie, thee en melk vlogen links en rechts
van de tafeltjes.
Er heerschte oogenblikkelijk een ontstellende
angst onder de talrijke passagiers, die zich ter
stond de ellendigste gevolgen van vroegere dé
raillementen herinnerden.
Het was ook slechts een moment van angstig
wachten op wat gebeuren zou.
Weldra keerde de rust terug, toen men ze
kerheid had, dat alles zonder verdere ongeluk
ken zou afloopen. De volgende wagens hadden
door de groote snelheid den even gederailleeT-
den restauratiewagen weer in de spoorlijn ge
duwd en in razende vaart joeg de van het onge
val onkundige machinist zijn trein noar Nijhte-
gen.
De Duitsche kellners ruimden ijlings de uiter
lijke kenteekenen van het kortstondige deraü-
leeren op; vernielde kopjes "en vaasjes waren
vlug weggeborgen, de vloer werd gereinigd
alle omgevallen stoelen werden weer gauw
overeind gezet. De sneltrein ijlde in den avond
voort, alsof er niets gebeurd was.
De passagiers, weldra weer onder den angst
uit, wenschten elkander geluk. Een Nijmeegsche
passagiers, die in verbouwereerdheid even zijn
valiesje met horloges had laten staan, attra
peerde een Erigelsche reisgenoot, die juist bezig
was dat valiesje wederrechtelijk open te breken.
In internationale treinen kan men nog steeds
de zonderlingste typen ontmoeten, die het on
derscheid tusschen mijn en dijn zoo nauw niet
nemen.
Men veronderstelt, dat het even-uit-de-rails-
vliegen van den restauratiewagen zijn oorzaak
kan vinden in het even-onklaar zijn van den
wissel als gevolg van de vele regens.
Het is maar een veronderstelling even
goed als men beweert, dat de machinist met te
groote snelheid over den wissel zou zijn ge
gaan.
Hoofdzaak is, dat het déraillement geen ern
stige gevolgen gehad heeft voor de vele passa
giers.
KORTE BERICHTEN.
OVERTREDING DER OPIUMWET.
Door een ass.-apotheker,.
Een apothekers-assistent had zich Donderdag
voor de Vierde Kamer der rechtbank te Am
sterdam te verantwoorden wegens het afleve
ren van een derivaat van opium binnen 't Ko
ninkrijk der Nederlanden, gepleegd op verschil
lende tijdstippen in 1922 en 1923
Uit do behandeling van deze zaak bleek, dat
beklaagde aan een dame herhaaldelijk tablet
ten morphine en ook wel cocaïne afleverde.
Hij deed dit volgens zijn zeggen onder pressie
van de dame en haar echtgenoot, die goeda
klonten van de apotheek waren, aanvankelijk
op een Duitsch recept. De dame verklaarde,
dat zij nooit een recept voor morphine in haar
bezit had gehad. Volgens haar is de beklaagde
oorzaak, dat zij morphiniste is geworden.
Het O. M. eischte veertien degen hechtenis
tegen den beklaagde.
Uitspraak 25 October.
DIEFSTALLEN IN EEN HOTEL
Tc Amsterdam,
Men meldt ons uit Amsterdam, dat daar tot
driemaal toe diefstallen zijn gepleegd in het
„De Oude Graaf" in de Kalverstraat.
hotel
Terwijl de logeergast slaapt, klimt iemand de
kamer binneX en snuffelt de kleeren na.
Het laatste geval heeft zich voorgedaan in
den nacht van Woensdag op Donderdag- Uit
de jas van een der logeergasten is toen weg
genomen een portefeuille met 100 coupons van
de Nederlandsche Staatsleeningen 1918 en
1919. Bovendien zijn in deze portefeuille ge
borgen 400 gulden in bankpapier, een chèque,
een spoor-abonnement en nog enkele andere
stukken van waarde.
Uit de broekzak is de portemonnaie verdwe
nen.. Daarin was o.a. een gouden tiendollar-
stuk.
De politie heeft thans een zeer uitgebreid
onderzoek ingesteld. Zij heeft nagegaan of wel
licht op de tijdstippen von de diefstallen de
zelfde logeergasten aanwezig waren.
Het hotelpersoneel is aan een verhoor onder
worpen, maar dit onderzoek heeft geen resultaat
opgeleverd.
De nummers van de coupons zijn bekend.
Deze luiden: Van de Staalsleening 1918 de Juni-
coupons no. 180483/4, van de Staatsleening
1919 de Oct.-coupons 350635/6, 100241/5,
258219/27, 258183'203, 350309, 350341,
61669/77, 61789/95, 100226/8, 350310/2 en
618003/7
Hoog water.
Door den regenval is het water in Friesland
zoo hoog geworden dat het Provinciaal stoom
gemaal te Tacozijl gister weer in werking ge
steld is. Dag en nacht werkt het gemaal.
Staking.
Donderdag is onder de losse arbeiders aan de
N. V. Aardappelmeelfabriek De Toekomst te
Nieuwcompagnie, gem. Hoogczand, een werk
staking uitgebroken om betere arbeidsvoor
waarden te bedingen.
Een oneerlijk architect.
Een architect, die dezen zomer gelden van
Eindhovenscho aannemers aannam, om daar
voor bouwmaterialen te leveren, week naar
Duitschland uit, zonder aan de opdrachten te
voldoen. Hij is thans tijdens een kort verblijf
te Vaals aangehouden en naar 's-Bosch over
gebracht.
Ontduiking der Oorlogswinst
belasting?
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft behan
deld de zaak tegen een koopman te Groningen,
dien de rechtbank aldaar in verband met be
weerde ontduiking der Oorlogswinstbelasting
had vrijgesproken.
Blijkens de dagvaarding heeft hij: a. op 10
LNov. aan den adjunct-inspecteur der directe
