WIJNHANDEL J.A. SCHOTERMAN Zn.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"20
(inderkleeam
Gewas 1920 Raymond Macau F 1.F 40.—
Gewas 1917 St. Emilion F 1.60 F 65.—
TWEEDE BLAD.
Willem Groenhuizen
EIKEN HANGKLOKKEN KEI KWARTIERSLAG
FEUILLETON.
ZELFBEDROG.
BINNENLAND.
Magaz. „De Dom".
Maison de Coiffure
Katoenen en Flanellen.
JOH. \/m DIJK
22e Jaargang
No 95
1923
CTB. STRAAT 17
TELEFOON 115
Per flesch Per Anker
9os mooie Amersfoort.
H erfstwandeling.
We hebben samen dezen zomer heel wat
afgewandeld of -gefietst. Dit zal onze laatste
wandeling zijn. Misschien is er dezen win
ter nog gelegenheid om samen hier of daar
een kijkje te nemen, dat is hcelemaal niet
onmogelijk, maar voorloopig zal dit onze
Jaatste tocht zijn.
Als ik zoo de ramen van m'n kamertje,
waar ik dit zit te schrijven uitkijk, dan be
hoef ik heusch geen kalender, die me ver
telt, dat het midden October is. Hoe loeit de
herfstwind, hoe zwiepi hij de regenvlagen in
het gezicht der tobbende fietsers en fietsters
op den weg. Maar ook hoe strooit hij al
de bladeren over de al meer en meer afkoe
lende aarde.
Let eens op dat afgevallen bladl Hoe
prachtig is dat soms gekleurd! Niet alleen
de wilde wingerd aan uw woning kleurt zijn
blad in den nazomer en herfst rood. Lijster
bes, braam, etc. kunnen het ook prachtig
doen. En dan vooral: die roodc eik, welke
de menschen gewoonlijk Amerikaansche eik
noemen. Ge kunt ze op den Utrechtschen
weg bij Sint Louis in allerlei nuances be
wonderen.
Als ik echter van mooie Roode eiken wil
genieten en de kleurenweelde der bladeren
in den herfst genieten, dan weet ik nooit
mooiere plek dan de laan, die van den Leus-
denveg rechtuit op het Huis „Nimmerdor"
aanloopt. Daar staat een bordje op met dat
akelige artikel 461 Wetboek van Strafrecht.
Maar op verzoek geeft de eigenaar wandel-
kaarten af en ik geloof niet,, dat de toezicht
houder ook zonder kaart een rustig wan
delaar zal lastig vallen.
Hier in deze laan bewonder ik ten eerste
de mooie tegenstellingen van het bruin tegen
het groen der hooge dennen, waarvan links
en rechts van de laan mooie collecties staan.
Hier varieert de kleur der bladeren van lecr-
bruin, reebruin, kastanjebruin tot roze en
rood. Ook het geel laat zich gelden en ik
vind om dezen tijd van het jaar de laan oo
z'n mooist.
Dit is één herfstgenoegen.
Een ander is, bij flinke forsche windvla
gen onder de ruischende dennen te genieten
van den frisschen herfstwind. Dat kunt ge
hier in Nimmerdor ook te kust cn te keur
evengoed als in hel Hooge Mikkenbosch van
Birkhoven.
Maar wc zijn nu eenmaal op stap naar
Nimmerdor en Birkhoven bezoeken we later
wel weer!
Voorbij het huisje, dat aan den tol zoo
schilderachtig langs het eikengroen komt
gluren, is een plek met beuken beplant. Let
eens op dat bruine dek, dat het beukenblad
vormt op den bodem, die daardoor tegen al
te strenge vorst gevrijwaard wordt.
Als men het tenminste laat liggen, want
het wo.rdt uit het bosch soms al te veel weg
gehaald. Is daar in de dennen niet iemand
aan het naaldenharken of is het mos, dat
weggehaald wordt? Voor het bosch is geen
van beide gevallen een voordeel.
We laten dc dennenrijtjes echter links lig
gen en stappen door de mooie beukenlaan
op het hecre'nhuis aan. We zeggen daar:
mooie beukenlaan, doch we vreezen, dat de
mooiste tijd al voorbij is. De laan vertoont
veel dood hout cn sommige booinen zijn be
zet geweest met de prachtige porcelein-
zwammetjes. prachtig voor den natuurmin
naar. misschien minder voor den eigenaar,
die weet, dat zijn boonien er door worden
opgeruimd op den langen duur.
Aan 't eind van de laan rechtsaf. Langs
den zandweg, die in de sloot nog de resten
heeft van de mooie Koningsvaren, eenig in
deze streek, komen we dicht bij de school
voor wijsbegeerte. Hier zwerven we nogeens
de dennenbosschen door, komen op het fiets
pad naar de Treek, doch trekken op den
LllEmlr. A3. Tel. 852. l'oalr. 75821
GOUD- ZILVER en UURWERKEN.
VANAF t 33
naar het Noorsch
van
JOHAN BOJER
door
D. Logeman—van der Willigen.
31
Indien dominee Borring nu alleen en niet
onder den invloed van het oogcnblik ge
weest was, zou hij geantwoord hebben:
„Maar al is Christus nu voor jouw zonde
gestorven en al kom jij nu in liet Konink
rijk der hemelen, dan komt Wangen er
door jouw zonde toch niet beter af!" Dit
zweefde hem nu ook voor. Maar opzien en
die oude, angstige oogen ontmoeten dat
was iets anders.
„Gelooft de dominee, dat er genade voor
mij is?" klonk het eindelijk uit liet bed. En
nu moest Borring antwoorden.
„Ja," zeide hij cn keek op.
„Wil de dommee voor mij bidden?" zeide
Lars, terwijl hij zijn pruim verhuisdo.
Borring stond op en vouwde de handen,
Maar waar zou hij om bidden?. Hij dacht
aan Wangen.
toren van Oud Leusden «aan, vol waardee
ring voor het heerlijke groen der dennen, dat
ook in den winter blijft! Hoe 't komt? Erg
eenvoudig: de dennennaalden vallen eerst na
2 of 3 jaar af en dus zitten er altijd een
paar jaargangen groen aan. Frisschen we
meteen de kegelkennis in de Soesterduinen
opgedaan nog eens op?
Nog een enkele paddenstoel prijkt op den
mosbodem in vollen fleur. Hier en daar aan
gevreten door konijnen of eekhorens, die, let
er maar eens op, om giftigheid ook al niet
veel bekommerd zijn. Zij schijnen er andere
magen op na te houden dan homo sapiens.
Ook de vogels pikken de zwammen aan.
Dat zal wel meest zijn om de larven der in
secten, die ze bevatten. Hier en daar is in
den mosbodem een ondiep kuiltje gekrabd.
In den winter kunt ge daar heel wat van
vinden in ons oude bekende'Reebosch, waar
dc hertentruffels soms zoo veel voorkomen.
Wie dat doen, moet ge eens zien uit te vis-
schen. De geleerden zijn het er niet erg over
eens of herten, konijnen of eekhorens het
doen.
We wandelen bij Oud Lcusdens kerk
langs en het fietspad op, dat bij „Vleugel
slag" aan Laan 1914 uitkomt. Keer u zoo
nu en dan eens om! Wat variaties van groen
en geel en bruin! Wat heerlijke vergezichten.
De adelaarsvarens bovenaan het pad z-ijn
aJ. crg geel, tenminste, voor zoover ze er nog
zijn. Ze worden er erg weggehaald en voor
bedvulling gebiuikt, zonder de stengels dan.
Hebt ge zoo'n stengel aan zijn voet weieens
doorgesneden en den dubbelen adelaar, die
bijv. in het Duitsche en Groningsche wapen
voorkomt, opgemerkt.
Vandaar de naam, nietwaar?
Moeten we nu huiswaarts of nog een
boschje om? Waar eiken staan, let eens op
de eikels. Zijn ze gestreept, nog al flink en
op een langen gemecnschappelijken steel
gezeten, soms wel 7 bij elkaar, dan hebben
we met den meest gewonen, den Zomereik
te doen. De Wintereik heeft bosjes van
hoogstens 3 eikels met erg korte steeltjes.
Hij houdt zijn blad tot ver in den winter
soms, als de andere reeds lang blader
loos is.
Even wat beukenootjes rapen, die er, als
de vorst de iongc beukenbloesem in Mei niet
heeft vernield, om dezen tijd altijd zijn. We
knabbelen er al loopende een paar op, den
ken even aan de olieschaarschte in de mobi
lisatie. toen we mudden hebben verzameld
cn steken er wat in den zak om thuis te
poffen.
We waren op dezen tocht dubhel cn
dwars in de gelegenheid de verschillen tus-
schen zomer en. herfst, herfst en voorjaar
op te teckcnen. En nu letten we nog alleen
maar op dc planten. Zagen we naar omhoog
naar de trekkende vogels, die Zuidwaarts,
de bonte kraaien, die uit het Noorden
komen?
Laten wc veel van zulke frissche tochten
maken! Naar dc Stompert, de Soesterdui
nen, Birkhoven, de Eeinpolders, Hoogland,
't is al om 't even. Overal en altijd is wat
aardigs op te merken terwijl we er gezond
heid bij op doen.
Wc hopen, dai u er lustig op los kuiert en
roepen u een tot-weerziens toe, in den win
ter, misschien; in 't voorjaar, bij leven en
wel zijn, zeker!
gegevens bedragen: tekorten: 119,179,000,
15,644,000, buitengew. dienst f 91,761,000,
vlootuitbreiding f 9,814,000, voedselvoorzie
ning 1,960,000.
De uitkomsten zijn derhalve voor den ge-
heelen dienst ongeveer 130 milliocn gunstiger
dan de raming en wel voor den gewonen dienst
ruinjx 102'/S millioen en voor den buitengewo
nen dienst bijna 2914 millioen; daarentegen
eischte de voedselvoorziening rond 2 millioen,
waarop niet gerekend was.
Voor zooveel den gewonen dienst betreft, is
gemeld resultaat, ondanks de 'zeer belangrijke
tegenvallers op de bedrijven en de producten
voornamelijk te danken aan een aanzienlijke be
sparing op de uitgaven (74 millioen), zoomede
aan een vermeerdering van de inkomsten, (on
geveer 28,4 millioen.)
Evcnbedoelde besparing van 74 millioen stelt
ten duidelijkste de goede gevolgen in het licht
van de aan het einde van 1921 aangevangen
stelselmatige bezuiniging.
Uit een overzicht der ontvangsten blijkt, dat
de belastingen rond 145J4 millioen meer hebben
opgebracht don de raming. Dit resultaat is, niet
tegenstaande tegenvallers, tot een totaal-bedrag
van rond 10 millioen op enkele andere belas
tingen, vooral te danken aan de hoogere op
brengst van de inkomstenbelasting, die de ra
ming met ruim 105K millioen heeft overtroffen,
cn aen de baten van rond 50 millioen uit de
overige belastingen, waarvan 43.4 millioen al
leen uit de Nederlandsche en de Indische oor
logswinstbelasting. die voor memorie geraamd
was. De aanzienlijk hoogere opbrengst der in
komstenbelasting is uitsluitend het gevolg van
betalingen ter zake van de aanslagen over
vroegere jaren.
De lagere opbrengst der monopolies en 'der
bedrijven is hoofdzakelijk het gevo'g van de
minder gunstige economische omstandigheden
en, voor zooveel de producten betreft, van de
prijsdaling en den geringeren afzet. Wat de
monopolies aangaat, bleef de opbrengst van het
opiummiddel bijna 9 millioen, die van het zout-
middel bijra I millioen beneden de raming;
daarentegen overschreden de ontvangsten uit
de pondhuizen dc raming met ruim 2.6 mil
lioen. Van de producten bleven Boschwezen
bijna 15.5 millioen cn steenkolen rond 14.7
millioen beneden de raming, terwijl van de
bedrijven havens bijna 10 milliocn, post-, tele
graaf- en telefoondienst ruim 6 millioen en
spoor- en tramwegen bijna 34 millioen bij de
raming achter bleven.
Op den buitengewonen dienst is een meeval
ler te constateeren van 29Y< millioen. Dit is
het gevolg van een besparing op de uitgaven
van rond 34 millicen, waartegenover echter
staat een derving van inkomsten ad ƒ4'? mil
lioen.
Deze besparing is te danken aan het door de
bezuiniging noodzakelijk geworden langzamer
tempo van uitvoering van reeds ondernomen
werken cn ven het prijsgeven van uitbreidings
plannen, welke niet of eerst na geruimen tijd
rendabel zijn. Aldus is het mogelijk gebleken
om op de spoor- cn tramwegen bijna 25 mii-
liocn, op de havens bijna 5 millioen en op den
post-, telegraaf- cn telefoondienst ruim 4 mil
licen te besparen. ---
Voor de vlootuitbreidmg behoefde slechts
weinig meer te worden uitgegeven dan geraamd
werd.
Verwachtingen vcor T925. Met inachtne
ming van verschillende na de vaststelling van
de begrooting aangenomen cn ingediende wet
ten, zullen de eindcijfers van de bdgrooting voor
1923 bedragen
Ceheelen Gewone Buitengew. Vloot-
dienst dienst dienst uitbreid.
1000 gl. TOCOgl. TOOOgl.TOOOgl.
Ui'g.tven 795,502 69-^408 91,075 9,82!
Middelen 613,610 608,182 328 5,100
rekend is, dan mag derhalve voor 1923 een
overschot op dien dienst worden verwacht van
rond 6V, millioen.
De op den buitengewonen dienst te verwach
ten meevaller van 9)4 millioen zal voornamelijk
zijn te danken aan bezuiniging op de uitgaven
van bedrijven als de landsdrukkerij, de post-,
telegraaf- en telefoondienst, cn de spoor- en
tramwegen, waarvan de opbrengsten in de laat
ste jaren ernstig teleurstelden.
Ontwerp-begTooting voor 1924. Het voorlig
gend ontwerp tot definitieve vaststelling der be
grooting voor 1924 wijst de volgende cijfers
aan:
Middelen totaal 637,398,717 Ned. Indie
629,251,247, Nederland ƒ8,147,470.
Tekort totaal 81,315,655 Ned. Indië Ne
derland ƒ145,481,019.
Overschot totaal Ned. Indië 62,165,364,
Nederland
Uitgaven totaal 718,714,372, Ned. Indië
567,085,883, Nederland ƒ151,628,489.
Het thans aangeboden ontwerp wijst bijna 3
ton meer oan uitgaven en rond 3.8 millioen
minder aan middelen aan dan de voorloopig
vastgestelde begrooting, waardoor het eind
resultaat 4.1 millioen ongunstiger wordt. Dit
verschil spruit in hoofdzaak voort uit de ver
laging van de raming der opbrengst van de
aardoliebelasting met 3 millioen.
Naar de gebruikelijke hoofdgroepen gesplitst
c-rtoond de ontwerp-begrooting voor 1924 het
volgend beeld (in duizenden guldens):
Geheele Gewone Buitengew. Vlootuit-
dienst dienst dienst breid.
Uitgaven ƒ718,714 ƒ654,643 ƒ58,356 ƒ5715
Middelen 637,399 ƒ631,853 446 ƒ5100
Tekort
101,692 86,225 90,745 4,721
LNDISCHE BEGROOTING.
Bij dc Tweede Kamer ingediend.
Ingediend is de begrooting van Ned. Indië
voor het dienstjaar 1924. Hieraan wordt het
volgende ontleend
Uitkomsten over 1922
Terwijl dc raming voor 1922 de volgende cij
fers aanwees: tekorten: totaal ƒ249,171,000,
gew. dienst ƒ118,210,000, buiteng. dienst
ƒ121,221,000, vlootuitbreiding ƒ9,740,000,
hebben de uitkomsten volgens de voorloopige
Blijkens de verwachtingen voor 1923 zal het
tekort van den gehcclcn dienst ongeveer 3
millioen tegenvallen. Het deficit van den ge
wonen dienst zal waarschijnlijk rond 12.4 mil
lioen ongunstiger worden, waartegenover staat
dat het slot van den buitengewonen dienst ver
moedelijk rond 9)4 millioen zal meevallen.
De tegenvaller op de ontvangsten spruit tot
een beloop van bijna 18 millioen voort uit min
dere baten tengevolge van den minder gunstrgen
economischen toestond, en voor 12} millioen
uit een mindere opbrengst der belastingen.
Wordt evenwel in aanmerking genomen, dat
de inkomstenbelasting, de productenbelastingcn
en de oorlogswinstbelosting in dit jaar aanzien
lijk hoogere baten zullen geven don waarop ge-
Tekort 81,315 22,790 ƒ57,910 615
Uit een vergelijking met raming voor 1923
blijkt dat voor den gewonen dienst bijna 63 J4
millioen, voor den buitengewonen dienst 32.8
millioen, en voor de vlootuitbreiding ongeveer
4.1 'millioen gunstiger is dan de cijfers der over
eenkomstige diensten voor 1923.
De uitgaven voor den gewon«?n dienst voor
1924 zijn ruim 39% millioen loger geraamd dan
voor 1923. Deze verlaging vloeit voort uit de
omstandigheid dat voor 1924 minder geraamd
is: voor monopolies 5.2 millioen, voor produc
ten 1.2 millioen, voor bedrijven 9.9 millioen an
dere landsuitgaven 23.5 millioen.
De meerdere opbrengst der middelen van den
gewonen dienst voor 1924 ad bijna 23.7 mil
lioen, houdt verband met de verwachting dat
meer zullen opbrengen: belastingen 30.3 mil
lioen, producten 7.7 millioen, ontvangsten
rechtstreeks tegenover uitgaven staande daaren
tegen minder 13.7 millioen. monopolies 2.5
millioen, bedrijven 25.4 millioen.
Tot de doling ad 32.7 millioen van de uitga
ven op den buitengewonen dienst voor 1924
dragen inzonderheid bij: bedrijven: voor 27.1
millioen, bestuursuitgavenr'voor 8.6 milliocn.
Hiertegenover staat, dat voor monopolies
ruim 1.8 milliocn, en voor producten ruim 1.1
millioen meer noodig wordt geacht dan in 1923.
De lagere raming der uitgaven voor de Vloot
uitbreiding ten bedrage van rond 4.1 millioen
hcudt voornamelijk verband met geringere kos
ten van oankoopen van kruisers en onderzee
booten.
Gelijk te voorzien was, is het voor 1924 nog
niet mogen gelukken, evenwicht te brengen tus-
schen de inkomsten en de uitgaven voor den ge
wonen dienst. Nochtans stelt de opmerkelijke
vermindering van het voor 1923 geraamd te
kort op dien dienst van 86.2 milliocn tot 22.8
millioen voor 1924 of met rond 65.5 millioen,
duidelijk in het licht dot bij de samenstelling
van de onderhorige begrooting ernstig gestreeft
is t«">t terugkeer tot gezonder budgetoerc ver
houdingen.
DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
Enormiteiten cn bureaucratie.
Een lezer meldt aan de N. R. Ct. het vol
gende geval
Hij heeft een rij wiel overtreding begaan. Ten
einde strafvervolging te voorkomen, transigeert
hij met den ambtenaar van het O. M. Hij heeft
10 boete te betalen.
28 Augustus gireert hij door middei van den
Postgirodienst het bedrag ten behoeve van den
ontvanger der registratie. Hij ontvangt daarvan
bewijs van afschrijving, in den vorm van den
gccentraliseerden dienstgeperforeerd 30. 8.
23. Door den ombtcnonr van het openbaar mi
nisterie aan zijn verplichting herinnerd, met
dreigement dat bij verzuim van betaling toch
nog tot vervolging zal worden overgegaan,
schrijft de lezer, dat hij per giro betaald heeft.
In antwoord ontvangt hij bericht, „dot bij den
Varkengmarkt - Amersfoort-
Speciale atdecllng:
RH oieAlt
j RTJERSSTRAAT 14. - Tel. 205
Speciale behandeling tegen nlt n
vallen en albreken ran bet haar.
BTaarzalt - Raarzeep voorkomt
I de roos en het vet werden
van het haar.
heer ontvanger der registratie geen bericht is
■ingekomen van de per postgiro betaalde 10
transactie".
Op verzoek van den ambieninr O. M. zendt
hij nu zi;n bewijs van afschrijving aan dien
ambtenaar in-
Tot zijn verbazing ontvangt hij nu zijn be-
wijsje terug „met beleefde opmeiking, dat dit
nöch is geteekend, nöch is afgestempeld en dus
niet als bewijs van storting kan worden be
schouwd, nu bovendien de ontvanger van ont
vangst of overschrijving niets afweet. Uwe
zaak wordt 19 dezer verder behandeld".
De lezer een bankdirecteur, het is na het
briefje van het O. M., dat het zaakje niet best
schijnt te vertrouwen, niet onaardig dit erbij
te weten schrijft ons
„M. a. w. de Staat, die onrechtvaardig den
rekeninghouders hun geld onthoudt, ontkent bo
vendien de waarde van zijn eigen bewijzen van
kwijting. In „het burger" zou men dergelijke
practijken als onbeschaamde chicane kwalificee-
ren. Wat moet er van het toch al zoo poovere
rechtsbewustzijn der massa terecht komen als
de overheid blijft voortgaan het zelf op zoo'n
ergerlijke wijze te verkrachten
Men kon er een vraag bijvoegen Wat moet
er toch worden van onze rechtsbedeeling, als
de vervolgende ambtenaren zich door zulk ver
gedreven formalisme loten leiden, als deze amb
tenaar O. M.
Een burgemeester schrijft ann het blad
Er zijn altijd personen, die halsstarrig vast
houden oan 't geen eenmaal is besloten.
Zoo zendt de minister van binnenlandsche za
ke» en landbouw thafvs, door bemiddeling van
de Gedeputeerde Staten op 17 October 1925,
een schrijver van 22 Februari 1923 aan de ge
meentebesturen, waarin bepaald wordt d8t uit-'
keeringen wegens gemeentelijke inkomstenbe
lasting etc. zullen plaats Kebben per post
giro aan het eind van de maanden Juli tot
en met Maart.
Zou men in Den Haag niot weten, dat de g:ro
:s stopgezet
NEDERLAND EN HET SUEZKANAAL,
De Hollandsche vlag goed
vertegenwoordigd.
De N. R. Ct.-correspondent te Parijs schrijft
d.d. 17 October:
Sinds den oorlog is de Nederlandsche vlag
op den weg van Suez telkens ruimer vertegen
woordigd. In 1922 vertoonde ze een vooruit
gang met 875.000 ton of 68 procent, verge
leken met 1915. In dit jaar was die netto ton
nage 1.287.000, in 1922 2.161.000. Het bulle
tin der maatschappij herinnert eraan, dat vóór
den oorlog slechts drie geregelde Nederland
sche diensten, 92 procent van de gansrhe vaart
onder die vlag vertegenwoordigend, daarin
voorzagen: de Rott. Lloyd (44 procent) de Ne
derland (43 procent) en de Oceaan Mij. met
5 procent. Soms zorgden tot de eerste twee
meotschappijen behoorende vrochtbooten voor
de verbinding met Britsch-Indië. De Oceaan
was alleen door handelsschepen vertegenwoor
digd, alle op den weg naar Batavia. Buiten die
diensten vervoerde de Ind. Lloyd op de heen
reis kolen naar Britsch Indië, vanwaar zijn
schepen, met inheemsche voortbrengselen bela
den, terugkwamen. Stoomschepen van de Kon.
Pakctvoort Mij. gingen naar Ned. Indie om er
een plaatselijken dienst uit te voeren en keer-
Dc zon scheen zoo vriendelijk op den met
dennegroen bestiooidcn vloer en wierp ook
eenigc stralen over dc oude deken en het
hemd van den zieke. Het leek een bode
van Hem, die Zijn zon laat stralen over
boozen en goeden, dacht dc predikant. En
het. was hier zoo armoedig en hulpbehoe
vend in het kleine kamertje en de twee
arme, oude luidjes wekten zulk een drang
naar barmhartig wezen in zijn gemoed op;
dat bij God ook begon te bidden om barm
hartig te zijn.
Toen hij gedaan had, huilde de vrouw en
snoot weer haar neus met haar vingers.
De stervende lag met dc handen gevouwen
op de deken, terwijl zijn oogen dwaalden
cn hij vergat te pruimen.
Toen de predikant weer ging zitten,
spuwde dc man en zeide: „Wil de dominee
mij de heilige sacramenten toedienen?"
Borring stond machinaal op en opende
zijn valies. Hij hoorde de zwaluwen in den
lichten dag buiten voorbij het venster vlie
gen en de spreeuwen in de dakgoot. Dit
scheen weer een boodschap, dat het leven
grootcr was dan de menschclijke opvatting
van recht en onrecht.
Toen hij zijn priesterklccren nan on wijn
in den altaarbeker gegoten had, zeide hij
met gezonken hoofd: „Lars het verhoor voor
de jury heeft de volgende weck plaats. Zou'
je je vrouvV niet vrajgen er heen te gaan
en in jou plants te getuigen? Ik kan be
krachtigen wat jij nu gebiecht hebt."
„Zeker," zeide de oude man, die verlan
gend naar den beker keek. De vrouw zucht
te op haar bank maar ging toen naar
haar man, haalde de pruim uit den mond
cn l*gde die op de vensterbank.
Toen de predikant gereed was met de
sacramenten en de priesterkleeren weer had
ingepakt bleef hij bij het bed van den ster
vende zitten. Het scheen of Lars slechts ge
wacht had op de sacramenten en de ver
geving van zijn zonden want hij zakte nu
plotseling in elkaar en zijn oogen begonnen
dicht te vallen. Maar hij opende ze weer
en keek zijn vrouw aan. Zij begreep hem,
ging naar het venster en stak hem dc half
uitgekouwde pruim weer in den mond. Lars
keek haar aan alsof hij zeggen wilde: „Ja,
dat was het!"
De predikant stond op en zeide góeiendag.
Toen zaïg dc stervende eerst weer hem en
toen liefderijk zijn vrouw aan en fluisterde:
„Neen, laat ze maar niet gaan getuigen,
want dan ontneemt hij haar het huisje.'
„Goed," zeide Borring een weinig onze
ker, maar bleef staan.
vanaf f 3.S0.
Langestraat 116 Tel. 70
De oude Lars glimlachte, omdat nu alles
zoo merkwaardig opklaarde zoowel het
tildelijke als het eeuwige en zonk diep in de
kussens. Toen wilde hij het'hoofd opheffen
alsof hij spuwen wilde, maar kon niet, ver
slikte zich aün de tabak, kreeg een hoest
aanval en begon te rochelen. Een oogenblik
later hield ook dat op.
De vrouw stond hem even aan te staren,
maar ging toen beslist naar het bed en
drukte ziju oogleden toe. Toen wendde zij
zich tot den predikant.
„Goddank" zeide zij bewogen „nu weet ik
ten minste dat Lars zalig gestorven is."
Toen Borring met het valies in zijn hand
naar huis wandelde, bleef hij buiten op den
berg even staan ging daarna op een steen
zitten het hoofd in de hand en keek naar
het dorp.
Altijd als hij de vergeving der zonden
had uitgesproken, voelde hij zich vreesclijk
ongelukkig. Ten eerste was hij niet over
tuigd. dat God hem opgedragen had zonden
te vergeven en ten tweede geloofde hij vol
strekt niet in vergiffenis. En toch had hij
in den loop des tijds zijn hand op duizenden
hoofden gelegd en hun die gevaarlijke troost
in het gemoed gelogen. En thans? Nu was
hij weer ongelukkig. Nooit had hij helder
der dan nu het onbeduidende gezien van
vergeving en vergiffenis schenken. Al ver
gaf God nu Lars Kleven, was het hem
ook opgedragen uit Wangen's naam te ver
geven? Niettegenstaande alle vergiffenis
zou Wangen misschien toch onschuldig ver
oordeeld worden. En Wangen's huisgezin,
dot het trof..."'
Neen, een slechte daad is iets dat eenmaal
in beweging misschien nooit stil blijft staan.
En er is vervolg, en voortzetting, die ver
spreidt zich als een besmettelijke ziekte cn
niemand weet wanneer en waar die op
houdt Zelfs aan ons oog onttrokken, toch
wordt de weg vervolgd. Wie zal hier ver
geven? God? Is het Hem opgedragen ook
uit naam van de onschuldige menschen te
vergeven?
Zoo dacht de predikant, terwijl hij daar
zat. En toen hij naar huis iging was hij be
droefd en beschaamd, zooals zoo dikwijls
door het uitoefenen van een ceremonie,
waar hij niet sterk genoeg voor was zich
aan te onttrekken.
Maar wat viel hem nu te doen? De biecht
van een stervende is heilig.
V.
Mevrouw Wangen had ongeduldig öp (Ie
stoet van do werklieden gewacht De mid
delen, die zij eerst bij haar man veracht
had, had zij- nu zelf te baat genomen en er
zich aan vastgeklampt, juist als iemand in
wanhoop ik weet met wat zou doen.
Maar sinds dien dag. dat de consul de
werklieden zoo dronken had gemaakt, dat
zij de heclc streek schrik aanjoegen, begre
pen Wangen cn zijn vrouw beiden, dat hun
zoogenaamde lotgenooten hun meer schado
dan goed gedaan hadden. Want iedereen
begreep, dat Wangen er de hand aan had
en nu begonnen zelfs Norby's ergste vij
anden sympathie voor hem te gevoelen en
zich van Wangen af te wenden.
En naar mate dc zitting der jury nader
de werd de angst alleen te staan bij Wan
gen steeds grooter. Hij moest getuigen heb
ben en nu vertrouwde hij de getuigen niet
langer, hij vermoedde dat iedereen hem
haatte.
Maar als hij 's nachts zijn eigen onschuld
blank poetste, zag hij het tooneel in het
Grand Hotel, waar het stuk ondertcekend
word, steeds levendiger voor zich. Eerst was
hij niet zoo heel zeker geweest dat het wel
daar was. Maar nadat hij het eens gezegd
had, werd hot waarschijnlijker cn hoe meer
hij het zeide des te zekerder werd hij er van,
dat het daar gebeurd was en nergens
anders. Nu herinnerde hij zich zelfs, waar
zij zaten. Norby, Haarstad cn hij dronken
na 't eten een kopje koffie. Maar waren er
geen anderen? Gesteld, dat er nu nog
iemand bij geweest was, die alles gezien
had?
(Wordt vervolgd), J
