TE
"stadsnieuws.
"klewibetovr
cm iiateriaai.
BEWAKING VAN DE GRENS.
In verbond met den toestand
in Duitschlond.
fr* verband met den gespannen toestand in
het Duitscho grensgebied, wordt no ar uit
Heerlen aan de Tel. wordt gemeld de Ncder-
landsche grens door politie cn marechaussee
uit Kerkrede en Heerlen streng bewaakt.
UIT HET TEXTIELBEDRIJF.
Geen medewerking aan 'de
partieele staking.
Do Federatie van Textielarbeiders heeft beslo
ten, geen medewerking te verleenen aan een
partieele staking, welke door de textielarbeiders-
bonden Pe Eendracht, St. Lambertus en Unitas
op een of twee fabrieken te Enschedé zal wor
den aangekondigd, als de loonsverlaging van
10 percent door de Twentsohe fabrikanten niet
wordt teruggenomen
DE BELASTING-OORLOG TE ZAANDIJK.
Nieuwe beslagleggingen.
Naar wij vernemen zullen in de a.s. week
wederom te Zaandijk eenjgo beslagleggingen
plaats vinden.
Ditmaal betreft het particuliere, die weige
ren de Rijks- en gemeentebelasting te voldoen.
(Msb.)
VOETBALLEN OP ZONDAG.
De Staphorster rechtzaak.
De Hooge Raad heeft verworpen het beroep
van J. van der R. en zes anderen, te zomen vor
mende het bestuur van de Mcppelcr Voetbal
vereniging „Alcides", die door den kanton
rechter te Zwolle waren veroordeeld tot een
geldboete van 5, subs. 3 dagen hechtenis, we
gens het op Zondag houden eener openbare ver
makelijkheid (het houden van een voetbalwed
strijd op Zondag in de gemeente Staphorst).
OPLICHTINGSPRACTIJKEN.
Ten nadeele van O.-I. ambte
naren met verlof of gepension-
neerd.
Den heer A. B. Ten Berge, lid van den Indi-
schen Volksraad, thans tijdelijk hier to lande,
bereikten klachten, dat Oost-Indischo ambtena
ren met verlof of gepensionneerd, ccnige weken
na hun aankomst hier te lande bezocht worden
cioor z.g. kooplieden, die bij hun aanbiedingen
niet schromen den indruk to wekken, alsof zij
met toestemming en aanbeveling van den minis
ter van koloniën handelen. Zij beginne mot al
lerlei schoonschijnende aanbiedingen op het ge
bied van onderkleeding, enz. tegen zoodanige
prijzen, dat meestal zeer groote bestellingen ge
daan wordn. Deze goederen zijn echter nimmer
direct voorhandnze zijn of wel op het starion
öf in het buitenland, doch zullen ten spoedigste
onder rembours gezonden worden, hetgeen nim
mer plaats vindt. Is het vertrouwen op deze
wijzo gewonnen, mede door het opsommen van
bekende Indische ambtenaren, aan wie reeds ge
leverd werd, waarbij gewoonlijk nog de inmen
ging komt van een quasi-bediende, die ook Ma-
leisch spreekt, dan volgt aanbieding van „Engel-
sche coupons" voor costuums. Deze zijn wel
aanwezig in de voorstaande auto en direct
leverbaar.
De cliNnt loopt er dan gewoonlijk in en be
taalt voor inferieure stof hooge prijzen, niet gel
den het vier- of vijfvoud van de waarde.
Deze praktijken schijnen reeds geruimen tijd
beoefend te worden, met het gevolg, dat menig
een voor belangrijke bedragen er de dupe van
geworden is.
De heer Ten Berge heeft een en ander Tpee-
gedeeld aan den minister van koloniën in een
brief, aan het slot waarvan hij zegt
„Van waar bedoelde individuen opgave van
de adressen von Indische verlofgangers en ge-
pensionneerden, welke ze inderdaad nauwkeu
rig kennen, krijgen, is mij niet bekend. Indien
er vanwege uw departement opgaven mochten
worden verstrekt, zoo zal Uwe Excellentie dit in
het belang van de verlofgangers en goponsion-
neerden zeker wel aan de betrokken afdeeling
willn vrbieden. Het meest doeltreffend komt
mij echter voor, indien iedere verlofganger (ge-
pensionneer de) hetzij in Indié, hetzij na eerste
aanmelding bij uw departement, attent werd ge
maakt op bovenvermelde praktijken, waarvan
velen, vooral zij, die lang in Indië vertoefd heb
ben, de dupe worden."
DE MOORDAANSLAG TE
VALKENSWAARD.
De uitspraak tegen mevr. Pcsmet,
Het gerechtshof te Den Bosch wees gister
arrest in de zaak tegen mevr. Desmet, die door
de rechtbank terzake van den moordaanslag te
Valkensweard op den heer Desmet was vrijge
sproken.
Het hof sprak mevrouw Desmet vrij van de
haar ten Jaste gelegde poging tot vergiftiging,
doch veroordeelde haar wegens medeplichtig
heid aan poging tot moord tot vier jaqr gevan
genisstraf, met aftrek der geheele preventieve
hechtenis.
In het arrest overwoog het Hof, dat beklaag
de het pistool aan Kerssemakers Het brengen,
terwijl zij wist, dat Kerssemakers hoar man
ermede zou trachten to dooden.
Bij het voorlezen van het arrest riep de be
klaagde, toen de president tot deze overweging
was genaderd„Neen president, dat wist ik
niet"
Bekl. werd onmiddellijk gevangengenomen.
Haar verdediger was eveneens aanwezig. Op de
publieke tribune was veel belangstelling.
Wij vernemen, dat mevr. Desmet tegen net
arrest van het gerechtshof bij den hoogen raad
in cassatie zal gaan.
MOORDAANSLAG EN DIEFSTAL
Te Groningen.
De heer B, wonende in de Plujmerstraat te
Groningen, die gisternacht omstreeks half twee
thuis gekomen en naar bed gegaan was, werd
tegen drie uur verschrikt wakker, doordien twee
handen om zijn hols waren gelegd, die hem
bijna smoorden. Hij wist zich met moeito los
te rukken en dc onbekende dader vluchtte naar
beneden
Op het hulpgeroep van den heer B. kwamen
huisgenootcn, twee neven, naar beneden. Zij
worstelden enkele oogenbllkken met den dader,
maar konden hem niet vasthouden, zoodat deze
door de voordeur wist te ontkomen
De recherche, die met een en ander in ken
nis werd gesteld, ving direct een onderzoek aan,
en, hoewel aanvankelijk door den heer B geen
diefstal was geconstateerd, bleek lotcr, dat uit
een commode een bedrog van 900 was ont
vreemd. v
De beer B. bekwam een bloedende wonde
qon den hals, die" echter niet ernstig is.
Van den dader tot nu toe geen spoor.
Omstreeks drie uur hebben twee personen op
den hoek van de Pluimerstraat en het Damster-
diep gefloten, die daarna langs het Damsterdiep
zijn verdwenen.
Nader wordt aan de T c J. gemeld, dat de
recherche er In geslaigd is den bedrijver van
den moordaanslag en den diefstal te ontdekken,
ofschoon nog niet te vatten. De bestolene had
ecnige jaren geleden uit medelijden zijn zuster,
die weduwe was geworden, met drie kinderen
bij zich in huis genomen De oudste dezer kin
deren, de 23-jarige H. B. V., is veertien dagen
geleden weggegaan om in Limburg werk in
een der mijnen te zoeken. Hij is daad inderdaad
geweest, doch hij is kort geleden als werklooze
teruggekomen, hetgeen hem inmiddels niet ver
hinderde dezer dagen in Wildervank te gaan
trouwen Zondag is hij 's nachts in de woning
in de Pluimerstraat teruggekomen. Met een val-
schen sleutel opende hij de deur cn aangezien
hij de situatie van het huis goed kende, wist hij
gemakkelijk door te dringen tot de plaats, waar
zijn oom het geld placht te bewaren. Na het
plegen van den diefstal heelt hij toen getracht
zijn oom te wurgen.
GEVECHT TUSSCHEN STROOPERS EN
JACHTOPZIENERS.
Een strcopcr gedood.
Zondagmorgen is het te Laogkeppel in een
bosch aan den ouden Zutfenschenweg tot een
trelfen gekomen tusschen een drietal stroopers
en drie jachtopzieners. Toen de jachtopzieners
de stroopers wilden arresteeren, volgde hevig
verzet De messer. werden getrokken en de
jachtopzieners hiermede bedreigd. Herhaaldo
sommaties om 't verzet te staken mochten niet
baten ci» toen een der stroopers met het ge
opende mes kwair aanzetten om zijn inmiddels
gearresteerden broer te ontzetten, loste een der
jachtopzieners een schot op hem, waardoor de
strooper doodeljjk werd getroffen. Onmiddellijk
werd geneeskundige hulp gehaald, maar na een
tweetal uren trad de dood in. De kogèl was
juist onder het hart in het lichaam gedrongen.
Het lijk werd inbeslaggcnomen. Het parket te
Arnhem is gewaarschuwd. Van de verwarring
maakten de twee andere stroopers gebruik om
te ontvluchten.
Do overleden strooper, Johan Jansen, is af
komstig uit Emmerik, gehuwd en veder van 3
kinderen.
De tweede dader is inmiddels gearresteerd.
Ook de arrestatie van den derden strooper is
spoedig te verwachtten.
DE STEENKOLEN-DIEFSTAL TH
ROERMOND.
Blijkens onderzoek is thans bewezen, zoo
wordt uit Roermond aan de C L gemeld
dat do depotambtenaarE. plm. 320 ton kolen
aan handelaren en particulieren verkocht heeft.
Aangezien de wagoninhoud varieerde van 10
tot 20 ton, mag men gerust aonnemen, dat de
Ncd Spoorwegen voor ruim 20 wagons zijn
benadeeld. De diefstallen werden gepleegd van
1920 of.
Dot het voor den aangehoudene een onmis
baarheid was geworden, getuigt het volgende.
E. was wegens overcompleet aan personeel
van 13 Juni '22 af t.m. 13 Juni 1925 op wacht
geld gesteld. Nauwelijks echter in zijn vroe
gere functio terug, ging de ontvreemding weer
hear normalen gang. De eerste vermiste wagon
na zijn terugkomst bij de S.S dateert van 21
Jqni 1923, dus 8 dagen later De aangehouden
kolenhandelaar A., die in deze drie jaar de
grootste kwontums kolen ven E. betrok, kan
niet van heling verdacht weden, en is dan
ook weer op vrije voeten gesteld. E. verkocht
da kolen steeds voor den geldenden verkoop
prijs, nooit onder de waarde, terwijl hij overi
gens voorgaf de leverancier te zijn van de grin-
derij Linne. Zoodoende wekte dit don ook bij
de diverse opkoopers, niet den minsten arg
waan,
UIT ZIJN AMBT ONTZET.
J. R,, deurwaarder bij het kantongerecht te
Zwolle, is met ingang van gister uit den dienst
ontzet.
EEN AUTOBUS NAAR BENEDEN GESTORT.
Veje gewpnden.
Toen Zondagmorgen de autobus, die den di?rst
onderhoudt tusschen Overdinkel-Losser en En
schede, een twintigtal processicgangers naar
Overdinkel wilde brengen, kwam de bus in een
kromming van den smallen provincialen straat»
weg, vlak voor de z.g. Ellermansbrug (brug
over het riviertje de Dinkcl) te ver op den berm
van den weg, kantelde en stortte ecnige meters
near beneden.
Er zijn vele gewonden. Acht slachtoffers wer
den de vingers en andere ledematen gebroken.
Deze werden naar het ziekenhuis te Enschede
veivoerd. Dc gewonden zijn allen uit Enschede
afkomstig.
ERNSTIG ONGELUK.
Een voerman onder de stoomtram.
Zondagochtend ruim 8 uur had op den
Schenkweg te Den Haag een ernstig ongeval
plaats. Juist toen de stoomtram naar Leiden
wegreed, schrok het paard van den vrachtwa
gen, bestuurd door den 55-jarigen koetsier T.
Sch. uit de Jacob Catsstraat. Het paard drong
achteruit, zoodat de wagen tegen de rijdende
tram botste. Door den schok viel S. van den
bok en geraakte onder de locomotief. Hij werd
op slag gedood. Per auto van den Gem. ge
neeskundigen dienst is hij naar het politiepost
huis Theresiastraat vervoerd. Den machinist
treft naar het politieonderzoek heeft uitgemaakt
geen schuld. Het slachtoffer was gehuwd en
laat vrouw en kinderen na.
MOTOR-ONGELUKKEN.
Tc Zundvoort
Zaterdagnacht heeft een ernstig motoronge
luk plaats gehad op den Nieuwen Zeeboule
vard te Zandvoort Toen dr. Van Veen uit Over-
vecn met zijn auto den Boulevard passeerde
des nachts om halfeen, vond hij even voorbij
de laatste villa een persoon in bewusteloo-
j zen toestand op den straatweg liggen. Bij na
der onderzoek bleek hem, dat hier een motor
ongeluk had plaats gehad, daar een eind verder
op den Boulevard een omgeslagen motorrij
wiel log.
Dr. Van Veen vervoerde den bewustelooze
i in zijn auto naar Zandvoort, deed aangifte bij
j do politie, terwijl hij een onderzoek bij den
1 patiënt instelde.
De rechterknie en het rechterscheenbeen ble
ken geheel ontveld, terwijl Ket gelaat loel'jZi
was toegetakeld, zoodat men vermoedde, dat
de motorrijder met het hoofd voorover op de
strootsteenen was gevallen.
Doordat de patiënt in zijn ijlkoorts steeds
den naam „Henri" noemde, meende men, dat
een reisgezel op do duozitting eveneens een
ongeluk was overkomen- Dadelijk gtelde de po
litie op de plaats van het ongeluk een onder
zoek in, maar geen tweede persoon werd ge
vonden.
De zoo onfortuinlijke motorrijdor bleek te
zijn de heer Verschure, wonende te Amster
dam, Keizersgracht, Dr. Van Veen achtte di
recte overbrenging naar het gasthuis noodza
kelijk, waarop de patiënt naar het Sint Eliza-
bethsgastljuia to Haarlem werd vervoerd.
Botsing tusschen auto en
j -n. motorfiets.
Toen Zaterdagmiddag de heer Jos. do Bont
van uit Tilburg op een ford-chassis naar Hel
mond reed, is hij nabij Mierlo in botsing ge
komen met een motorrijder. De heer De Bont,
die boven op het leeg chassis zat, sloeg tenge
volge van de botsing achterover van den wagen
af cn bekwam vrij ernstige kwetsuren aan ar
men en becnen, terwijl de ford in een sloot
terecht kwam en ernstig gehavend werd. De
motorrijder schijnt er nog erger aai\ toe te zijn
daar de vanuit Woensel ontboden geneeskun
dige hulp verder vervoer verbood. De heer De
Bont, die eveneens in bewustejoozen toestand
werd opgenomen, is lat,er per auto naar Tilburg
teruggevoerd.
KORTE BERICHTEN.
Baldadigheid.
In het bericht omtrent cene gepleegde bal
dadigheid onder Roosendaal, voorkomende in
ons vorig nummer, werd gewag gemaakt van
een verwonden burgemeester. Uit het bericht
was een paar regels te voren weggevallen de
vermelding, dot de getroffenne dc burgemees
ter von Brouwershaven was.
Verduistering.
De heer C. E. uit de Corn. Jolstraot in Den
Haag heeft aangifte gedaan van verduistering
van 5500 door zekeren J. J.
Noodlottige val.
De expediteur H- Luikens, te Nieuw-Buincn,
vie) bij zijn werkzaamheden door het breken
van een touw van den zolder af cn kwam met
het hoofd op den steenen grond te vallen; hij
brak den nek en was op slag dood.
Bekneld geraakt.
Een arbeider M, S. bij de glasfabriek van
Bakker, eveneens te Nieuw-Buinen, kwam be
kneld tussch§n een locomobiel en een muur cn
werd zwaar inwendig gekneusd opgenomen; zijn
toestond is hoogst bedenkelijk.
School- cn Kerknieuws.
DS. GROOT ENZERINK.
Ds. Joh. W. Groot Enzerink, te Leiden, heeft
andermaal een operatie ondergaan. Zijn toe
stond is, naar het Ved. meldt, langzaam achter
uitgaande
Dr. F. v. Gheel Gildemeester.
Het „Vad." meldt, dat..dr. F. van Gheel Gil-
dömccster Zondag bij de leiding van den dienst
jn de Wilhelmina-kerkt te 's-Gravenhage on
gesteld is geworden. Met hulp daalde hij van
den preekstoel af. Gelukkig voelde hij zich later
beter, maar hij moet nu' voorloopig het bed
houden en voljedig rust nemen,
Marktwezen.
De commissie voor middenstandszaken van
de Kamer van Koophandel en een commissie
uit de drie Amersfoortsche Middenstandsorga
nisaties hebben onderstaand adres gericht aan
'den Raad dezer gemeente.
I Herhaaldelijk bereikten de besturen der jVIid-
denstandsorganisaties, alsmede het bureau der
Kamer van Koophandel alhier allerlei klachten,
bijzonderlijk uit winkelierskringen omtrent min
der gewenschle marktpraktijken, die nan vele
bona-fide winkeliers onbillijke schade berok
kenen en in den kring der geregelde markt
kooplieden zelve eveneens worden betreurd. De
commissie voor m ddenstandszG.ken uit de Ka
mer van Koophandel en een commissie uit de
3 Amersfoortsche middenstandsorganisaties
namen het vraagstuk in behandeling cn onder
zochten, wat in het plaatselijk marktwezen
moest gereorganiseerd worden, wilde de markt
in haar opzet geen onbillijke concurrent van de
bona-fide winkeliers worden.
Genoemde commissies Rebben naar aanlei
ding van het bovenstaande een schrijven ge
richt tot B. en \V. te Amersfoort, waarin ge-
specifiscerd de wenschen ter reorganisatie van
het marktwezen alhier werden kenbaar ge
maakt. Op dit adres van 23 Mei ontvingen de
adressanten 28 Juni een antwoord zonder na
dere motiveering, dat op geenerlei wijze aan
ons verzoek kon worden voldaan. 24 Juli 1.1.
verzochten adressanten aan B. en W. de motie
ven voor deze afwijzende houding te mogen
vernemen, op welk schrijven de commissies
voornoemd echter geen antwoord ontvingen.
Om deze reden richten zij thans hun wen
schen tot uw college, in dc hoop en verwach
ting, dat door een ernstige overweging cn be
spreking deze wenschen recht zullen wederva
ren, en zoo mogelijk verwerkelijkt worden.
Waar op elk handelsterrein de goede handel
dient te worden gesteund, daar is duarmede in
strijd het z.g. „standv. erken", waarom dit ook
onder de vele klachten tegen de huidige markt
regeling als de voornaamste bron van ergernis
kan v/orden geacht. Hieronder is te verstaan
het door luidruchtig optreden lokken van kijk-
lustigcn, wuardoor nevenstands in het gedrang
komen, en bovendien praktisch jn de hand wor
den gewerkt, dat niet in de eerste plants de
kwaliteit van de koopwaar, maar de persoon
van den verkooper beslist, hetgeen voor dc be
vordering van een goeden handel niet wensche-
lijk is. Dit stand werken worde tegengegaan.
Voorts worden personen beneden 18 (even
tueel 21) jaar niet als marktkoopman erker.d.
De huurprijs voor een stand worde voor den
tijd van 4 weken en bij vooruitbetaling vol
daan.
Zij, die aldus een stand hebben gehuurd, ver
liezen op den marktdag voor dien dag hun
recht daarop, indien zij om 9 uur voormiddags
nog niet op hun plaats aanwezig zijn. De markt
meester zij dan bevoegd, voor dien keer deze
rulmto toe te wijzen, aan een sollicitant tegen
Betaling door dezen van den prijs voor I maal,
terwijl bij deze toewijzing den voorrang heb
ben zij, die in het hierna te noemen markt-
register zijn ingeschreven en verder gerekend
wordt met de belangen der plaatselijke markt
kooplieden. De marktmeester behoude echter
het recht van de sollicitatievolgorde af te wij
ken, indien deze moeilijkheden op zou leveren
door het naast elkander plaatsen van kooplie
den in gelijksoortige waar. De huurders van
een stand voot langeren tijd verliezen hun
recht daarop, indien zij gedurende 3 achter
eenvolgende weken daarvan geen gebruik heb
ben gemaakt
Van de geregelde en bona-fide marktverVoo-
pers wordo een marktregister aangelegd en bij
gehouden, waaraan toegevoegd worde een
plattegrond der markt met daarop aangegeven
de stands en de namen der huurders.
Voor het verkrijgen van een stand worde ver-
eischt het bezit van een legitimatiekaart der
gemeente, waarop portret en handieekening
van den houder, welke kaart aan marktmeester
cn politie op verzoek moet getoond worden.
Deze kaart worde alleen verstrekt aan den
marktverkooper en aan diegenen, wier aanwe
zigheid aan zijn stand hit voor de hierna te
noemen marktcommissie heeft aannemelijk ge
maakt, waarom de aanvrage om zulk een legi
timatiekaart van een advies van genoemde
commissie gepaard ga.
Het loopende venten op en in den geheelet>
omtrek der markt worde verboden en met na
druk tegengegaan.
Ingesteld worde een marktcommisisie, die tot
taak hebbe het gemeentebestuur bij te staan
in het toezicht op de naleving der bepalingen.
Deze commissie behondele tevens allerlei klach
ten von en tegen marktkooplieden en diene ver
der van advies. Daartoe zij hare samenstelling
aldusEen voorzitter van gemeentewege; 2 uit
den winkelstand ter plaatse; 2 uit den kring
der marktkooplieden, waarvan 1 aan te wijzen
door den bond van Marktkooplieden in Neder
land en I Amersfoortsche marktkoopman; 2
particulieren niet-kooplieden.
Voorts worde met kracht de hand gehouden
aan bestaande of, bij ontstentenis, in te stellen
voorschriften in de plaatselijke" politieverorde
ningen tegen het bezigen van taal en plegen
van daden, die als zedekwetsend of beleedigend
en verdachtmakend voor personen of groepen
kunnen worden aangemerkt.
Ondergeteekenden zijn gaarne bereid, indien
uw college zulks wenscht, één en ander nader
mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Waar de commissies, in den aanhef genoemd,
deze zaak ernstig hebben overwogen en ook
met den marktmeester alhier en het bestuur
van den Ned. Bond voq Marktkooplieden be
sproken, dringen zij met den meesten nadruk
bij uw college aan op tot stand brenging eener
reorganisatie der bepalingen en op naleving in
den zin als bedoeld in dit adre§,
Examens.
Aan het alhier gehouden examen voor cos-
tumièrq werd deelgenomen door II candidaten.
Geslaagd zijn de dames, leerlingen der mode
vakschool C. E. Bcstelink, alhier, C. de Winter,
R. Ekkel, Z. Busse, T. Lasseur, T. Lenteling, A.
de Geus, A. Tondeur en R. van Keken allen
alhier en de dames G. Speelberg en M. Stolp,
beiden uit Hoogland.
Voor het examen costumière-Iingerie is als
eenige candidaat geslaagd mej, Bakker,
Glindhorst.
Uitvaart mr. H. J. M- van den Berg h.
Nadat gisterochtend te II uur in de kerk van
Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart, aan de Langc-
gracht de plechtige uitvaartdienst had plaats
gehad, was om ongeveer kwart voor één een
gioote schare belangstellenden op het R.-K.
kerkhof aanwezig om de begrafenis van wijlen
mr. H. J. M. van den Bergh bjj te wonen. On
der hen, die zich op de begraafplaats hadden
verzameld, merkten wij o. a. op, den heer mr.
Claringbould, deken von de Orde.von Advocaten
te Utrecht; mr. van Son, kantonrechter en mr.
Muller Massis, griffier bij het -kantongerecht al
hier; een deputatie van bestuur en leeraren van
j de Ambachtsschool; een deputatie van het Roo-
de Kruis; de burgemeesters van Amersfoort,
Hoevelaken, Soest, Doorn, Houten, Leusden,
Rhenen, enz, benevens tal van particuliere
vrienden van den overledene.
Nadat de kist, die vooraf gegaan werd door
oen aparte baar vol bloemstukken, in de groeve
v/as neergelaten, trad allereerst naar voren de
heer mr. Claringbould, deken van de orde van
advocaten.
„Met van den Bergh gaat een collega heen,
die zeer hoog stond aangeschreven, niet alleen
om zijn kunde, doch ook om zijn karaktereigen
schappen. Wie van den Bergh tegenover zich
had, had oen scherp tegenstander. Toch bleef
luj altijd hoffelijk en openlijk. Daarom had hij
reeds spoedig een grooten vriendenkring ge
kregen, niet alleen in zijn praktijk, maar ook
daarbuiten. Zijn werk en zijn omgang met ons
zal altijd door ons op hoogen prijs worden ge
steld."
Namens het Roode Kruis en het bestuur van
de Ambachtsschool werd het woord gevoerd
door ds. Visser, die in enkele gevoelvolle woor
den den overledene schetste als een man, die
zich gaf, zooals hij was, Spreker wil hem hier
dank brengen voor alles wat hij èn voor het
Roode Kruis èn voor de Ambachtsschool deed.
De heer Beijnen, voorzitter van de sociëteit
„Concordia", sprak enkele woorden namens le
den van de sociëteit, waarvan de overledene
een zeer gezien lid was. Spreker wilde echter I
niet alleen woorden van sympathie uiten, doch I
tevens zijn deelneming betuigen tegenover de J
familie van den overledene. Een mensch met
een groot, gevoelig hort is heengegaan. Door
alle socjëteits-leden, door oud en jong, werd
h(j bemind. Doch nimmer zal de herinnering
aan mr. van den Bergh verjoren gaan.
Nadat mr. van Son namens het kantongerecht
nog enkele waardeerende woorden gesproken
had, dankte een zwager van den overledene, de
heer W. van der Koogh, voor de betoonde be-
longstelling.
MUZIEK.
Abonnementsconcert Carl Flesch»
We spreken en schrijven veel over mat
schappelijke verwordingwat feitelijk niet jui#t
kan ?ijn, omdat om te „ver"-worden er eerst iets
geweest moet zijn. Een maatschappij om tc ver
worden, een samenleving in den nobelen zin van
een Thoreau bijvoorbeeld hebben wc nog niet
gekend. En sommigen zijn juist bezig de maat
schappij °P to bouwen uit materiaal, wat niet
steeds vooraf vuur-, rek- of drukproeven heeft
ondergaan I
In 't dagelijksch gesprek over den meatschap-
pelijken toestand en over de nationale en inter
nationale verwording, hanteert men gaarne als
bewijsvoering tot de komende deboelp de ver
wording in de kunst, dat is dan de hang
naqr het nieuwe. Dit nu is reeds in beginsel
onjuist, omdat kunst cn samenleving slechts in
enkele gelukkige gevallen eenigen invloed op
elkaar kunnen uitoefenen. Evenwel, men doet
het toch en wanneer ik in den trein of op het
balcon van de tram hoor„wanorde I overal,
waar je ook komt was laatst op een ten
toonstelling van schilderijen. Modern werk, mo
derne schilderkunst noemen ze zulk geklodder
nog. Ben zóó weer weggeloopen. Kon er geen
touw aan vastknoopen. Moderne muziek
Próat me d'r niet van. Snijdt me door de ziel.
Scheurt m'n trommelvlies aan flarden. Wat ze
bedoelen met die moderne muziek Niks na
tuurlijk, misschien wat herrie. Een lief melo
dietje, zoo een, wat je kunt g\ee-zingcn, jc
hóórt er haast niet meer I" dan meen ik,
dat deze „men" het niet bij het rechte eind
heeft
Kunst is niet iets, wat men zich kan aan
schaffen, gelijk een hoed of een mantel of p\eu-
belenmen kon zjch ook niet kunstgenot ver
werven door het betalen van z'n entrée op cèn
concert. Hiertoe is positieve inspanning noodig
en bovenal inzicht. Kunst „bevredigt" nimmer,
want als hef bevredigt, dan voldoet het aan
eischen, waaraan zij nimmer mag noch kan
voldoen. De kunst bevredigt hoogstens alleen
hem, die als geestelijk vader van het werk ge
kenmerkt kon worden.
Wanneer men dus in de „mooie" muziek bij
voorbeeld de inenschelijk traagheid-van-geest
opmerkt, dan is dit een negatieve kwaliteit, die
jujst in tegenstelling met de agressiviteit der
„leelijke" muziek aandoet als een-opgedirkte
oude vrijster, wie het alleen te doen is om
eenig kinderachtig tooisel, om de verkommerde
gelaatsuitdrukking wat op te fleuren.
En zoo is het gesteld met het Vioolconcert
van Tsehaikowsky.
Deze brave man, die ondertusschen genoeg
handelsman was om kans te zien zijn muziek
als „de" Russische muziek vanuit Petersburg
te exportecrcn, deze brave man was niet meel
den een schakel in de geschiedenis der Russi
sche muziek, die onder andere door een „mu
zikale" geest als Peter de Groote (die met
voorliefde de groote trom lach niet be
speelde) bevorderd werd. Bovendien is de Rus
sische muziek pas een goede honderd jaar oud
en is de eenvoudige, oprechte figuur Mous-
sorgsky van veel grooter beteekenis dan tien
Tschaikovvsky's, De muziek van dezen cc ipo-
nist heeft geen of weinig geestrijke invallen
zij is hol, droog, vervelend en pretentieus. Zij
bezit overvloedige tautologieën, is gjllend. waar
zij fel moest zijn, stomp en mat, waar zij ont
roeren moest.
Ook dit vioolconcert is niet beter, wellicht
pog minder dsn bijvoorbeeld zijn 5c sympho
nic. De thema's zijn achter elkaar geplaatst nis
kralen in eer. snoer, zonder eenig organisch
verband en de zwakke plekken Z'jn volgestort
door een overvloed van harmonische „bind
middelen" (een soort muzikale gelatine) waar
door het geheele werk kleverig en onsmakelijk
is geworden, 't Is muziek, welke iemand blauwe
plekken in den schedel bezorgt.
Onbegrijpelijk mag het heeten, hoe een men
a[s Flesch, een man van buitengewone violisti-
sche gaven meent goed te doen Tsaikowsky's
concert weer op te diepen uit den poej der (ge
lukzalige) Vergetelheid.
Neen, als ik aan verwording denk, dan is het
bevredigen van middejmatig-gespannen ver
wachtingen in den vorm van suikerzoete mu
ziekjes-zonder-inhoud eerder een stap in ach-
terwaartsche richting, don welke „leelijke" mo
derne muziek ook. Zeker er is sujker-zoete, ja
zelfs honig-zQete muziek, welke niet zonder be
teekenis is ik denk aan Flesch, tocgiftje het
„Abcndlicd" van Schumann. Men gelievo mij
dus wel goed tc begrijpen, alhoewel men meent,
dat een dagblad-artikel tusschen do regels
door moet gelezen worden.
Flesch was in uitnemende conditioals het
niet eenigszjns vreemd mocht schijnen, ?ou ik
zeggen als „Zev" of „Papyrus". Vol nerveuse
bewogenheid en vol van een onstuimige agili-
tcjt. Hij speelde zeker het best de vier kleine
stukjes door Kreisler gearrangeerd hierin had
I Flesch zich zelf weer gevonden. In het pure
melos, in de fijngeboetscerde cantilenen, die
1 hem geen psychische conflicten kunnen ver-
oorzaken, is hij het sterkst. Het is op dezen
j avond bewezen, dat het beter en gelukkiger
voor een kunstenaar is een pagina goede mu-
j ziek treffend en subliem te spelen dan boek-
j deelen vol klaterende bijkomstigheden.
J De noviteit voor Amersfoortde Suite van
I 0. W. Komgpld de jeugdige Weenscho com-
l ponist is volmaakt onbelangrijk.
In de romantische zijden van Schumann en
I Mendelssohn zou Korngold tot de „school" be
hoord hebben thans doet men geen nieuwen
wijh meer in oude zakken.
P, TTGGERS.
lu ceulrum der sia<1 nog eenige
iti een (e bouwen Auto-garage
4 10,— per maand,
j Br. oml. No. 7255 bnr. Ami. Dngbl.
DurigoPembaur.
Op het Te Aboimements-Concert Hans
Augustin op Zaterdag 27 October in Amicitia
zal Ilona Durigo voordragen Oud. ItaL Aria's
van Gluck en cene reeks der mooiste liederen
van Schubert en Wolf. Van Pembaur staan op
het programma Sonate A gr. t van Mozart,
Fqntosie op 49 F J<1. t. van Chopin ep de Rhopr
acdie No. 12 von Liszt
Concert JL J. H e g e r a o t"V.A
Belangstellenden herinneren wij aan het volks,
concert, dat do arbeideis-muziekvereeniging
„H. J. Hegeront" morgenavond zal geven in do
concertzaal „De Valk". De aanvang is bepaald
