AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"*"«""°"°*- is» DERDE BLAD. BINNENLAND. UIT DEN OMTREK. 22e Jaargang No 101 Uit de Per». DE VERWERPING DER VLOOTWET. De Nieuwe Rotterdams che Cou- r o n t (vrijz.), zal over den uitslag- der Kamer stemming niet juichen, al zal ze over het aftre den dezer regeering niet treuren. Naar de mee ning van het j>lad had 'het kabinet-Ruys reeds in 1921 bij zijn besluit, om af te treden, moe ten blijven en plaats moeten maken voor een kabinet, voor hetwelk bezuiniging hoofdpunt was van het program De N. R. Ct zet dan uiteen, dat door het mini sten e-Ruys nimmer is voldaan aan het financieele program, dat de vlootwetcommissic heeft gesteld, en vervolgt „Men kan met recht van de regeering zeggen Gij hebt het zoo gewild. Stond dus van den aanvang of de zaak zwak, te ontkennen valt niet, dat de regee ring bij do mondelinge verdediging haar geen goed heeft gedaan. Wij laten in het midden, of het juist gezien was, dat van de zijde der Kamer de meening van den gou verneur-generaal van Ned.-Indië in debat werd gebracht, maar van het oogenblik af, dat dit geschiedde, had de regeering of botweg elk antwoord moeten schuldig blij ven, of een gepreciseerd bescheid moeten geven. De wijze, waarop aan de groene ta fel om de netelige kwestie heen gedraaid is, heeft de positie dc-r regeering zeker nog verzwakt. Ook de nu en don wel wat luch- tige wijze, waarop over de financieele ver plichtingen, die de vlootwet zou opleggen, gesproken werd, in tegenstelling met den ernst en de sombere klanken, die in de millioenennota waren ten beste gegeven, was niet bij uitstek geschikt, om vertrou wen te wekken en weifelaars over te halen. Ten slotte heeft zonder twijfel de onhandige cn min oirbare wijze, waarop de minister president op de rooxnsche afvalligen heeft pogen invloed te oefenen cn hun stem voor het ontwerp te winnen, het tegendeel van een nuttig effect gehad. Intusschen, gedane zaken nemen geen keer. Het lot van het kabinet cn van de vlootwet is nu beslist en de zaak van de vloot is er slecht door gediend. Dit betreu ren wij. Ware het ontwerp, waarbij op het oogenblik geen haast was, kalmpjes nog wat blijven liggen tot de regeering zeg over een of twee jaar eene sluitende be grooting had kunnen aanbieden, dan zou het, ja, zeker ook nog wel bestrijding heb ben ontmoet; het zou wellicht ook niet pre cies, zooals het nu luidde, in beraadslaging zijn gekomen, doch naar de inzichten, die dan overhcerschend zouden zijn, herzien aan het oordeel der Kamer zijn onderwor pen, maar het had dan toch een veel beter kans gehad, wijl het dan niet meer mor dicus allen, voor wie de verantwoorde lijkheid voor 's lands financiën de zorg is, die hen het zwaarst drukt, tegen zich zou hebben gehad. Nu is het heele ontwerp voor goed van de dagorde af en wij vree zen, dat het in geen lange jaren meer daar op kan worden gebracht De Maasbode (r.k.) schrijft Al mogen vrij bekend veronderstellen, dat wij van meet-af geen groote voorstanders zijn geweest van de nu verworpen Vloot wet, dat neemt niet weg, dat wij ten zeer ste betreuren de politieke gevolgen, wel ke hare verwerping noodwendig na zich sleepen moet. Uit de verschillende verzekeringen dien aangaande door den minister-president afgelegd staat het onomstootelijk vast, dal het geheele kabinet zijn demissie aan H.M. j de Koningin zal aanbieden. De tien katho lieke leden der Kamer, die zich wij begrijpen na heel veel zielcstrijd hebben verplicht gerekend aan het ministerie hun vertrouwen opte zeggen, waren niet onkundig van de gevolgen welke him te genstem zou hebben Zij hebben welbewust geoordeeld, dat het heengaan van deze be windslieden een minder kwaad dient te worden geacht dan het votceren van deze wetmen kan het ministerie-Ruys de Beerenbrouck dus geen verwijt er van ma ken, dat het voor de leiding van 's lands zuken niet langer wenscht verantwoorde lijk te blijven en heengaat. Immers aan een tweede mogelijkheid Kameront binding kan in de huidige omstandig heden niet worden gedacht. Dat de val van het kabinet, hetwelk sinds 9 September 1918 dus ruim vijf jaren aan het bewind was ons land voor een crisis plaatst als nog zelden in onze parlementaire geschiedenis viel op te los sen, is buiten kijf. Ondanks een rechtsche meerderheid van 60 leden, waarop het steunde sinds de laatste stembus, heeft het ten slotte hetzelfde struikelblok op zijn v/eg gevonden als verschillende vorige mi nisteries, de defensie-kwestie, welke 't trou wens reeds eerder cn bij herhaling ernstige moeilijkheden had bezorgd. Het was o.i. bij deze Vlootwet de fout 'der regeering, dot zij voor de doorvoering het psychologisch moment koos, hetwelk eigenlijk het meest geschikt leek om de wet te doen tuimelen. Nog in de slotzit ting van gisteren nam mr. van Schaik den gedachtengong over van mr. Dresselhuys: waarom kon de regeering niet een paar maanden wachten, totdat wij den finan- cieelen toestand kunnen overzien en het over de maatregelen tot dekking van het tekort eens zijn geworden De al te groote haast, waarmee nadat het ontwerp ruim een jaar was blijven liggen thans op doorvoering der voordracht werd aange stuurd, is een der hoofdoorzaken van de mislukking. Waarom, zoo vragen we ons af, moest toch de regeering juist op dit moment, nu zij vol zorgen is over de fi nanciering der landshuishouding, zich dezo extra zorg op den hals laden Wij eerbiedigen hoor standpunt dat in langer uitstel een gevaar ligt voor de onaf hankelijkheid van Indiëmaar begrijpen doen we het niet de vTöogpWat nu antwoordt het blad: Volgens de zienswijze van den premier is de vorming van een nieuw kabinet uit de rechterzijde onmogelijk en wij geloo- ven, dat Z. E. hierin juist zag. Theoretisch zou men kunnen redenecren over het be ginsel van den dcfensieplicht denken allen ter rechterzijde nog gelijk (mr. Van Schaik stipuleerde het gisteren nog eens extra)te gen een vlootplan als zoodanig zal men zich zelfs uit den Katholieken oppositiehoek niet verzettenwanner slechts de Kamer do jaar- lïjksche contróle bewaart over hetgebn ten aanzien van dc landsverdediging heeft te ge schieden en men haar dot toezicht niet fei telijk voor jaren ontneemt, is er aan dien kant geen verzet te dachten. Met een wijzi ging in den finanaeclen opzet der plannen zou derhalve veel gewonnen zijn. Practisch zal het intusschen wel hierop neerkomen, dat voorloopig in andere rich ting naar een oplossing zal worden gezocht En dan komt natuurlijk alweer do linker zijde allereerst aan bod, die met een frac tie der Katholieken de scherven maakte. Het behoeft niet gezegd, dat zij voor de zoo- veelsto maal haar onmacht zal moeten be tuigen. En dan tenzij men aan rechts nieuwe menschcn bereid vindt om op het gebied der defensie naar een nieuw accoord te trachten zien wij ten slotte geen ande ren uitweg dan een zaken-kabinet of een extra-parlementair ministerie a la Cort van der Linden, dat don intusschen een overwe gend rechts cachet zou kunnen dragen. Want 't dunkt ons toch uitgesloten, dat van Katholieke zijde zou worden ingegaan op dc lokstem van uiterst links, al heeft ook mr. Troelstra zich bereid verklaard den minis- terrok aan te schieten. Hoe het zij, een tijdperk van groote zorg voor H. M. de Koningin en Hare ad viseurs staat voor de deur. Moge het Haar ook ditmaal gegeven zijn, het schip van staat door de branding van dit oogenblik weer in veilige koers te sturen. De Hoefijzer-redacteur, tevens kamerover- zichtschnjver, van het Handelsblad (vrijz.) zegt o-a. De politieke crisis waarvoor we nu komen te staan, zal niet gemakkelijk op te lossen wezen, doordien ze niet is veroorzaakt door een zelfstandige politieke partij, doch door een groep uit een der regeeringspaitijen. En de leider van die groep, de heer Van Schaik, heeft zich (en de zijnen) heden bij voorbaat gevrijwaard tegen een politie- k e afzondering, door uitdrukkelijk te ven- klaren, dat zijn verzet alleen ging tegen dit concrete ontwerp en dot hij het, wat de noodzakelijkheid van verdediging van Indië en van de defensie In 't algemeen be treft, eens was met de regeering en met den heer Nolens. Wij betreuren het gevallen votum zeer. Uitstel hadden wij zéér in 's lands belang geacht, de verwerping van deze Vlootwet echter lijkt ons in alle opzichten beden kelijk De kans dat vrij een behoorlijk or ganisch geheel als vloot in Indië krijgen, iets waarmee we althans onze neutraliteit kunnen hondhaven, zal nu wel niet' gauw terugkeeren. Konden we daartegenover nu zeggen zooals bij uitstel het geval ware geweest dat de baan nu vrij was ge maakt voor sterke al gem eene bezuiniging, dan ware dat althans nog een troost ge- weesL Maar het tegendeel is het geval. Want het heele kabinet heeft zijn lot aan dc Vlootwet verbonden en ook elk der minis ters afzonderlijk (naar minister Ruys gis teren zeide). Dus ook de heer Colijn. Ook de zoo hoog noodige bezuiniging is heden (we zullen daarover morgen meer zeggen) feitelijk afgestemd. Er» we zien een kabinet heengaan, welks politieke grondslag niet de onze was en op welks daden v/e soms kritiek moesten oefenen, maar dat, gegeven den uitslag der laatste stembus, nog zoo kwaad niet was en waarvan we meer don één lid we noemen nu slechts de hoeren Van Karne- beek en Colijn met groot leedwezen zul len zien aftreden. In alle opzichten dus, voor de defensie, voor de financiën, voor onze politiek, is de dag van heden een dies ater te ach ten. Alleen de menschen die niets wil len, geen defensie, geen bezuinigingen en ook geen aormaJen politieken toestand, opdat zij de bestaande orde beter kunnen ondermijnen, kunnen juichen. Het is hun dag geweest. De dag der Nederlandsche nihilisten. Berichte*. BEZUINIGING. De reorganisatie dc. ~emacht in het Ziriderfrontier. Wegens bezuiniging heeft, gelijk men weet, de Minister van Marine bepaald, dat de te Vlis- singen gestationneerde scheepsmacht zal wor den ingekrompen en de positie van comman dant der marine te Middelburg in vredestijd komt te vervollen. De inkrimping zal echter ge leidelijk geschieden. Als gevolg daarvan wordt het in dienst zijnd materiaal, te Vlissingen ge stationeerd, teruggebracht tot complex wacht schip, Vali, één pontserboot en een mijnenleg- ger, en zullen de onderzeeboten Comelis Dreb- bel, Z-booten en Voorwaarts naar Willemsoord worden overgevoerd, terwijl dc Vali vandaar naar Vlissingen wordt overgebracht. Wacht schip en Vali zullen dan te Vlissingen één com plex vormen, onder bevel van een stationscom mandant De geheele scheepsmacht en alle in richtingen der marine in Nederland (met uit zondering van de werven) komen, onder een nog te bepalen datum, rechtstreeks onder bevel van den commandant der marine te Willemsoord. Aan den stations commandant te Vlissingen wordt toegevoegd een zee-officier als chef van den staf en een officier van administratie als intendant Opgeheven worden de functies van hoofdofficier van gezondheid en hoofdofficier van den M. S. D., adjudant en secretaris, terwijl het overig daarbij dienend personeel, zoowel burgerlijk, als militair, zal worden .verplaatst, c.q. ontslagen. DE HERCLASSIFICATIE VAN HET SPOORWEGPERSONEEL. Antwoord op dc vragen ran den heer Moltmaker. Hef antwoord van den minister van Water staat op de vragen van den heer Moltmaker. lid van de Eerste Kamer, betreffende de herclassi- ficetie van het spoorwegpersoneel in 4 klassen, luidt als volg: Aan het met het advies van den Loonraad in. hoofdzaak overeenstemmende voorstel der spoorwegdirectie, om aan de drie loonklassen van het spoorwegpersoneel een vierde met hoo- geren standplaatsaftrek toe te voegen, is goed keuring verleend, omdat daardoor meer dan te voren rekening wordt gehouden met den levens standaard in de goedkoopcre plaatsen van het platteland. Deze overweging rechtvaardigde goedkeuring, afgezien van de vraag, in hoe verre dergelijke maatregelen tevens noodig zijn voor het Rijkspersoneel. Omtrent den vervolgens door een deel der vakvereenigingen geopperden twijfel, of deze goedkeuring strookt met een in October 1922 tusscben directio en vereenigingen gemaakte afspraak, is een onderzoek aanhangig, waarbij voor de vereenigingen gelegenheid zal zijn na der van Haar opvatting te doen blijkèn. De uit komst van dit onderzoek behoort te worden af gewacht. De meening, dat de tijd van invoering van de nieuwe loonklasse zou zijn gekozen zonder in- ochtneming van een daarvoor in het Reglement Dienstvoorwaorden bepaalden termijn, wordt niet gedeeld» evenmin als ten aanzien van vo rige overeenkomstige gevallen. BEWAKING VAN EEN SPOORWEG OVERGANG. Vragen van den heer Alborda. Door den heer Albarda zijn aan den Minister van Waterstaat ©enige vragen gesteld aangaande den overweg over de spoorlijn AlmeloSalz- bergen in het baanvak OldenzaalDudtsche grens, bij wachtpost 35, in verband met het voornemen dat zou bestaan ovn de bewaking daarvan op te heffen. DE AMBTENAARSSALARISSEN. Protcsteerende onderwijzers. Het comité crit het Nederi. Onderwijzers Ge nootschap, de Vcreeniging van hoofden van scholen en de Vereeniging voor M. U. L. O. had tegen gisteravond te Amsterdam een open bare vergadering uitgeschreven, om te pro testeeren tegen de voorgenomen intrekking van artikel 40 van het Bezoldigingsbesluit. Na rede voeringen van het Tweede Kamerlid Th. M. Ke telaar en dr. C P. Gunning, rector van het ly ceum te Amsterdam, werd de volgende motie aangenomen: De vergadering enz. kennis genomen heb bende van de plannen der regeering tot intrek king van artikel 40 van het bezoldigingsbesluit en tot salarisvermindering; hoewel volkomen be reid mede te werken tot elke redelijke bezuini ging; spreekt haar scherpe afkeuring uit over deze woordbreuk en schending van rechtsver- plichtingen en protesteert ten sterkste tegen elke vermindering van dc salarissen yan ambtenaren en onderwijzers, zoolang~Yifet overtuigend ge bleken is, dat de beoogde bezuiniging niet op andere wijze kan worden verkregen. RADIO-NIEUWS. Draadloos concert der N. S. F. Dc dames Oostervcld (viool) en Deutekom (piano) zullen a.s. Zondag, 28 October voor den N S.F.-zender optreden. Het programma isT. Serenade, Schuyer. 2. Chanson Louis XIII, Kreisler. 3. Ases Tod, Grieg. 4. Czardas, Monti. 5. Andante, 7e Con cert Bériot. 6. Thais, Massenet 7. Idylle, Mac. Dowell. 8. Aria v. Antonia, Lotti. 9. Allegro, Ernst 10. Lc déluge, Saint Saëns. Tevens is aangezocht dc heer Kubbinga uit Laren (bariton-zanger) voor het zingen van enkele operafrngmenten. EEN ORANJE-NASSAU-MUSEUM. Een uitvloeisel der Oranje-Nassau- tentoonstelling. Men meldt ons uit 's Gravenhage: In een op 24 October gehouden ledenverga dering der Vereeniging „O ran je-Nassau Ten toonstelling werd mededeeling gedaan van de resultaten der goed geslaagde tentoonstelling m de Gothische zaal alhier, en werd met groote ingenomenheid vernomen, dat de deelhebbers in het waarborgfonds vrijwel alle het hun toe komende saldo ter beschikking van het Bestuur hebben gelaten. Besloten werd, in het vertrouwen van het voortduren der gebleken groote belangstelling, te blijven bestaart onder den naam „Oranje- Nasseu Museum" en zich ten doel te stellen verzamelingen bijeen te brengen, welke een beeld geven van de ontwikkeling van het Oran je-huis in zijne verhouding tot het Nederland sche volk, alsmede het voorbereiden en inrich ten van tentoonstellingen ter viering of herden king van belangrijke geschiedkundige gebeurte- HET NIEUWE R. K. ZIEKENHUIS TE NIJMEGEN. Eerste steenlegging. De Deken van Nijmegen, Mgr. C. A. A. van Son, heeft Donderdag in tegenwoordigheid van vele autoriteiten cn belangstellenden den eersten steen gelegd voor het nieuwe R. K. Canisius- ziekenhuis, dat aan de Verlengde Groenestraat zal verrijzen en een zeer fraai complex belooft te worden. Bij deze plechtigheid hebben, be halve de Deken, het woord gevoerd de voorzit ter van de stichting C. M. V. Roothaan, burge meester F. M. A. van Schaeck Mathon, dr. Perencure namens den Nijmeegschen Genees kundigen Kring cn D. J. Haspels namens het Wilhelmina-zickenhuis. WERK VOOR DE METAALINDUSTRIE UIT ZUID-AMERiKA? Met medewerking onzer regeering. Naar het Volk verneemt, worden door be middeling van de regeering sinds cenigen tijd met metaal-industrieelen onderhandelingen ge voerd, die beoogen eenige groove orders voor de machine-industrie, uit Zuid-Amerika afkom stig, in ons land te doen uitvoeren. De regeering zou bereid zijn daartoe haar medewerking te verleenen. Als deze onderhandelingen tot een gunstig resultaat leiden zol daarvan een belangrijke vermindering van de werkeloosheid het gevolg zijn. Het blad kan aan het bovenstaande nog toe voegen. dot in de Amsterdamscho metaalbedrij ven waarschijnlijk slechts een gering deel van de orders in uitvoering zal worden gegeven. Wel ligt het in het voornemen het teekenwerk geheel in de hoofdstad te laten verrichten, aan gezien de centralisatie daarvan reer wenschelijk wordt geacht. UIT DE TEXTIEL-INDUSTRIE. De staking te Enschedé. De Maandag a.s. op de fabriek Kremersmat- ten der firma Van Heek en Co. te Enschedé ingaande staking omvat alleen dc wevers, ten getale van ruim 200. In deze weverij is een be trekkelijk groot aantal jeugdige personen werk zaam, terwijl van de ouderen ongeveer dqr helft is georganiseerd. In hoeverre de ongeorganiseerden het sta kingsparool der organisaties zullen opvolgen, moet worden afgewacht Failb'ssementen in Nederland. Volgens mededeeling van het Handelsinfor matiebureau van v. d. Graaf en Co. s Bureaux voor den Handel zijn over de ofgeloopen week, eindigende 26 Oct. in Nederland uitgesproken 83 faillissementen tegen 69 faillissementen in dezelfde week van het vorige jaar. Van I Januari tot en met 26 Oct 1923 3382 faillissementen tegen 2555 over hetzelfde tijd perk van het vorige jaar. DE VERDUISTERINGEN TE MAASDAM. De burgemeester als beklaagde. De officier van justitie bij de rechtbank te Dordrecht wijzigde gisteren na verder onder zoek in de zaak van L. E. M. KI., gewezen bur gemeester van Maasdam, waarbij bleek, dat de door beklaagde beschuldigde heer v. d. W. ge heel onschuldig is, zijn eisch, en requireerde tegen bekL thons 3 jaar gevangenisstraf. De verdediger pleitte clementie. Uitspraak heden over 14 dagen. Zooals men zich wellicht zal herinneren werd KL beschuldigd van verduistering ten nadeele veri de gemeente Maasdam van pl.m. f 113,000 door de aitgifte van valsche leeningen. In de rechtzitting van 21 September j.l. beschuldigde KI. den heer v. <L W. van het opstellen der stukken. Het O. M. cischte toenmaals 2 jaar gevangenisstraf tegen KL Er vond echter geen uitspraak plaats,, doch er werd- een nader on derzoek gelast. vf ALS CHE MUNTERÜ. Behandeling voor de Dordlsche rechtbank. Voor de arr. rechtbank te Dordrecht stond terecht E. Th. J. uit Dordrecht wegens valsche munterij op betrekkelijk uitgebreide schaal. Beklaagde bekende volledig. De officier eischte 2 jaar gevangenisstraf met aftrek van voor arrest. Mr. De Nerée de Babberich pleitte clementie. De uitspraak werd bepaald op 9 November a.s. OPLICHTING. Een aangeteekende brief met ier anten-knipsels. Voor 't gerechtshof te Arnhem is Donderdag behandeld de zaak van den boomkweeker J W. A. v. d. G. te Bennekom, die terzake van oplichting, door middel van een aangetecken- den brief, door dc rechtbank te Arnhem tot 9 maanden gevangenisstraf was veroordeeld. Be klaagde zou den ambtenaar van het halppost- kantoor te Bennekom bewogen hebben aan zijn bediende af te geven een recu van een aonge- teekenden brief, waai op vermeld stond 2T0. De brief die bestemd was voor een firma in Duitschland bevatte bij aankomst geen bank biljetten, maar kranten-knipsels. Bekl. ontkende. Bij dc marechaussee te Ben nekom heeft hij een bekentenis afgelegd, maar volgens hem op aandrang der nwechaussée. Bij het verhoor, dat hy onderging, ried de opperwachtmeester hem aan te bekennen, dan kon hij naar zijn vrouw terugkeeren. Ten slotte heeft beklaagde bekend om maar naar huis te kunnen gaan. De president wees bekL er op, dat hij door zijn houding verdenking van diefstal op post beambten werpt. Bekl. bleef er bij dat hij alleen bekende om naar zijn vrouw terug te kunnen keeren. Als getuige-deskundige werd gehoord dr. M- J. van Erp Taalman Kip, die verklaarde dat de cel in het arrestantenlokaal te Wugeningen, waar bekl. na zijn aanhouding werd opgesloten, twee meter hoog en drie meter in het vierkant is de cel geeft den indruk van absolute duis ternis. Naast de cel is de stol van de mare- chaussée-kazerne waar Is eenige paarden staan te trappelen. De deskundige kan zich indenken, dnt iemand no een verblijf van eenige dagen in deze cel geestelijk zoo kleinmoedig kan worden, dat hij alles doet om uit dit ver blijf te worden ontslagen en dus ook een be kentenis zou afleggen, al was hij onschuldig. Blijkens het rapport der deskundigen die het couvert van den aangetcekenden brief onder zochten, dr. Hesselink en dr. v. Ledden Hulse bosch is de brief na gesloten te zijn geopend en daarna met een onder plakmiddel dicht gemaakt. De advocaat-generaal, mr. Cropius, eischie veroordeeling van beklaagde met bevestiging van het vonnis der rechtbank tot 9 maanden gevangenisstraf. De verdediger mr. M. J. Wolff te Arnhem pleitte vrijspraak er o.a. op wijzende dat het openen van den brief niet door beklaagde ge schiedde, daar het toch niet aannemelijk is. dat deze rich van een ander plakmiddel dan het oorspronkelijke zou hebben bediend. ONGEVAL OP DEN RIJN. Twee Nederlanders verdronken. Op den Rijn bij Uerdingen is naar uit Krefeld aan de Tel. wordt gemeld een boot omgeslagen, waarin twee Nederlanders gezeten ivoren. Beiden zijn verdronken. De slachtoffers moeten jongelui trit de om geving van Rotterdam zijn. De oorzaak van het ongcial was te wijten aan hun poging om een in het water drijvend vat in de boot te tillen. HOOG WATER. Op dc WaoL Uit Tiel wordt van gisterenavond gemeld; j De Waal wast op het oogenblik buitengewoon snel. Alle laadplaatsen zullen hedennacht ondcr- loopen. Men tracht de ter verscheping aange voerde suikerbieten le bergen. Dc steenfabrie ken zullen groote schade lijden. GEMEENTERAAD VAN UTRECHT. In de Donderdag gehouden raadszitting kwam aan de orde de voordracht betreffende de re organisatie van den gemeentelijken groenten- en vischverkoop, met de voorstellen van mevr Secrève—Bregman (S. D. A. P.) en den heer Frijda (Middenstands-Unie). Mevr. Secrève—Bregman stalde voor, de voorstellen van B. en W. te aanvaarden, onder voorbehoud, dat de gemeentelijke groentenver- koop eerst dan zal worden beëindigd, indien de' ingestelde merkten voor klem-verkoop, ook voor zooveel den groentenverkoop betreft, ge slaagd kunnen worden geacht De heer Frijda had een voorstel ingediend om den groentenverkoop aan het einde van het dienstjaar 1923 te beëindigen en het weekloon van ten hoogste 5. aan de verkoopers toe te kennen, te laten vervallen. De lieer Vermooten (A.-R.) stelde voor, de gemeentelijke groenten- en vischkioskcn open baar te verpachten. B. en W. hadden voorgesteld, nu de omzet minder was geworden, den verkoop aan de kramen te doen geschieden voor risico van de verkoopers, tegen door het levensmiddelen- kantoor te bepalen prijzen, met toekenning aan de verkoopers, boven hunne provisie, van een klein weekloon van hoogstens 5. Over deze voordracht ontspon zich een uit- voerigo discussie. De heer Vermooten schrapte in rijn voorstel de woorden „groenten- en" en voegde er aan loe: „dat d© verkoop moet geschieden met inachtneming von door B. en W. vast te stellen maximum-prijzen". Ook mevr. Secrève—Bregman wijzigde haar voorstel in dien geest, dat de dienst niet op 1 April automatisch zou worden stopgezet, en B. en W. uitgenoodigd werden in verband met de resultaten der door hen voorgestelde reorga nisatie te zijner tijd, zoo noodig, met nieuwe vc.rsteilen te komen. B. en W. verklaarden rich bereid in plaats van „T April" te lezen: „in het voorjaar 1924". Het voorstel van den heer Frijda (stopzet ting groentenverkoop aan het einde van het loopend dienstjaar) werd verworpen met 22 tegen T5 stemmen. Het voorstel-Vermooten (verpachting kiosken vischvoorriening) werd aangenomen met 19 te gen 18 stemmen. Wethouder De Waal Malefijt (A.-R.) vroeg, in verband met den uitslag der stemmingen, schorsing der beraadslagingen over deze voor d/acht Hierna werd in behandeling genomen een voordracht betreffende een nadere regeling van het vakonderwijs op de openbare lagere scho len. B. er. W. stellen voor in klassan T en 2 van de scholen met 6-jarigen en in de klassen 1, 2 en 3 van de scholen met 7-jarigen leergang het onderwijs in de lichamelijke opvoeding en nuttige handwerken voortaan te doen geven door de klasse-onderwijzers, waardoor voor de gemeente een besparing zal worden verkregen van 61.000 per jaar, waartegenover staat een nieuwe uitgaaf van 35.800 wegens wachtgeld, welke echter spoedig met 15 tot 40 procent zal worden verminderd. Bij de discussie stelden de heeren Boomsma (S. D. A. P.) en Sparenburg (S. D- A. P.) voor de beperking slechts te doen plaats vindon in de twee laagste klassen van alle openbare scholen en dan voor ontslag in aanmerking te doen komen allereerst hen, die op wochtgeld wenschen gesteld te worden on daarna ver volgens rij, die de minste dienstjaren hebben. Finanoieel Overzicht. In ons vorig weekoverzicht wezen wij op de beweging, die in sommige financieele en indus- triëele knngen in Engeland gaande is inzake een anti-deflatie-politiek, en die hier en daar reeds is omgeslagen in het openlijke aanprij zen van inflatie. Dat reeds het aanroeren van deze snaar fatale gevolgen kan hebben, is wel gebleken uit de scherpe daling in den Ponden- koers. Deze is te Amsterdam voorbijgaand tot 11.54 gedaald, tegen een noteering van 11.60 in het begin van deze maand. Ook in New- York zijn Ponden om dezelfde reden aanmer kelijk ingezakt. De officiëele tegenspraak der desbetreffende geruchten heeft echter dadelijk een noemenswaardig herstel uitgelokt, wel een bewjjs, van hoeveel beteekenis de houding der officiëele organen ten opzichte van de regeling van den biljettenomloop wordt geacht Intusschen heeft, naast deze incidenteele oor zaak van schommelingen in de wisselkoersen in de afgeloopen week blijkbaar nog een meer algemeene oorzaak haar uitwerking doen gevoe len. Immers zijn Ponden, ondanks het schie lijke herstel, dat op de „inflatie-paniek" is ge volgd, te New-York toch nog aanmerkelijk la ger gebleven dan zjj vóór dien tijd waren, ter wijl ook de noteeringen der andere Europee- sche wisselkoersen, onzen Hollandschen gul den niet uitgezonderd, in New-York vrij aan merkelijk zijn gedaald. De algemeene ruilver houding der Europeesche geldsoorten tegen over den dollar is blijkbaar nog altijd min of meer wankel, wat niet te verwonderen \valt bij de sterk uiteenloopende conjunctuur aan deze en aan gene zijde van den Oceaan en bij het feit, dat de Vereenigde Staten thans het eenige land zijn, hetwelk feitelijk nog den gouden standaard heeft. Er heeft in ons land eenige ongerustheid be staan met het oog op de rijzing van den dol larkoers, of, wat hetzelfde is, de vermindering van de waarde van den gulden tegenover het Amerikaansche gèld. Men vreest nog altijd in sommige kringen hier te lande voor een inilatie van het ruilmiddel, en meent in elke rijzing van den dollar een aanwijzing te zien, dat deze toe stand inderdaad begint te dreigen. Het behoeft nauwelijks betoogd, dat een dergelijk criterium bijzonder ondeugdelijk is, zoolang kan worden aangetoond, dat niet alleen de gulden, maar

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 9