AMERSFOOBTSCH DAGBLAD
buitenland.
feuilleton.
ZELFBEDROG.
DE EEMLANDER"
PBUS DEK AÖ?ERTEKT1EH met inbegrip van een
„L'HIROfêDELLE"
ROKKEN
PHILIPS LAMPEN
P. NiEROP Langestr. 90
Christofle Zilver
B. NIEWEG
22e Jaargang No. 102
per post f 1- per weck (met gratis rerrekenn$
lapt» ongelukken) f 0.I76. afzonderlijke mnomers
f Oj05.
Maandag 29 Ootober 1923
99
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N*. «7910. TEL. INT. 613.
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienstaanbie»
dingen eo Licfdadiglieids^dvcjteiiticD voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordeel ïge bepalingen voor het ad verletten- Een#
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE SCHADELOOSSTELLING
Prankrijk en het Britsche
conferentieplan.
P a r ij s, 2 7 Oct (B. T. A.) Poincaré zal
morgen te Sampigny uiteenzetten in welken
geest van samenwerking en intei geallieerde
solidariteit hij de vorming aanvaardt van een
commissie van deskundigen, die belast zal zijn
met het schatten van de capaciteit van Duitsch-
land om te betalen. Ook zal Poincaré don de
waarborgen mcedeclcn, die hij onmisbaar acht
om hetgeen geschiedt te houden binnen het
raam van het verdrag van Versailles
Poincarc's aangekondigde rede
voering.
Poincaré heeft gisterenmiddag te Sampigny
een rede gehouden, waarin hij het Fransche
standpunt aangaf nopens de voorgestelde in
ternationale conferentie inzake Duitschlands be-
taolvcrmogen. Hij zeide de medewerking van
Amerika te begroeten, maar zette uiteen, dat
naar de meening van de Fransche regeering do
conferentie ondergeschikt moet zijn aan de
commissie van herstel en zich binnen het raam
van het vredesverdrag moet houden. Hij voegde
er bij, dot Frankrijk met zijn concessies tot het
uiterste gaat en onmogelijk nog verder kan
gaan.
Dc Fransche premier houdt
een fel onli-Duitsche rede.
Allereerst besprak hij den toestand in
Duitschland en het bezette gebied en zeide dien
aangaande, dat Duitschlond met veel gerucht
het einde van het lijdelijk verzet in dc Roer
aankondigde, waarom hij het raadzaam achtte
alle illusies te vermijden door een afwachtende
houding aan te nemen. Helaas blijken maar al
te zeer dc intrige en ontwijkingen van Duitsch-
land. Voordat wij verleden jaar panden in be
zit namen, verklaarde Duitschland niet bij
machte te zijn de hoeveelheid steenkool, door
<le commissie van herstel vastgesteld, aan
Prankrijk te leveren, daar deze voor de Duit
sche industrie noodig was.
Dit jaar bewees ons echter, dat Duitschland
■de rereischte kolen heel goed had kunnen le-
■veren. Daarop veranderde Duitschland echter
van tactiek en verklaarde niet in staat te zijn
dc stecnkoolleveringcn te kunnen betalen. Hier
uit blijkt, dat de verandering van motieven van
Duitschland niets anders dan huichelarij was.
De Duitschc politiek van inflatie cn gebrek aan
goeden wil, gepaard met financieele wonorde,
üciddcn tot binncnlandsche troebelen.
Een strijd tegen concuriecrende belangen
riep eveneens weer het oude antagonisme van
de Duitschc staten wakker en terwijl Pruisen,
Beieren en Saksen elkaor verantwoordelijk gin
gen stellen voor een toestand, die zij zelf hiel
pen scheppen, ontstond in het bezette gebied
«en spontane beweging onder dc bevolking, dia
xeeds langen tijd tegen de Pruisische overheer-
;sching was gekant.
Het initiatief tot heze beweging ging niet
van ons uit, de schandelijke aantijging, door
de Duitsche regeering verspreid in Europa en
Amerika, kan de waarheid niet verbloemen,
want zij is voor ons, toeschouwers, duidelijk.
Wat morgen ook de samenstelling van het
Duitsche rijk moge zijn en de verstandhouding
fusschen dc staten, die bij de onderteckcning
van het vredesverdrag het Duitsche rijk vorm
den. aldus Poincarc volgens de vertaling der re
de door de Cour., wij zullen het geweten van hun
bevolking geen geweld aandoen en wij denken
geen oogenblik aan annexatie, doch wij zullen
niet ophouden van hen parmanente waarborgen
te eischen.
De waarborgen, ons te Versailles tocgesteon,
bleven uit, Duitschland verlamde maandenlang
de controle van de inter-geallieerde militaire
commissie Het verbrak de meeste van zijn
aangegane verbintenissen inzake het aantal en
het uitrusten van mannen onder de wapenen.
Het heeft zijn militoristischen invloed niet of-
geschaft. Zoo snel men het staal maar kon doen
smelten, werden weer nieuwe kanonnen en am
munitie aangemaakt, terwijl tevens een lucht
vloot werd uitgerust en onder dit alles liet
Duitschlond rustig toe, dot weer wraakplannen
werden gekoesterd. Wij moeten dus op onzo
hoede - zijn.
Frankrijk wü betaald worden.
Wij zijn niet geneigd onze rechten op scha
devergoeding te laten varen. Al hetgeen ge
schiedt bewijst, hoe goed wij deden door pen
den te nemen; was dat niet geschied, dan had
Duitschland zich ten koste van ons kunnen ver
rijken. Duitschlund heeft er thans zelf belnng
bij zoo spoedig mogelijk maatregelen te treffen,
ten einde zijn crediteuren te kunnen betalen,
maor geen enke! pand zuilen wij opgeven, voor
dat ons het totaal bedrag van onze schadever
goeding is uitbetaald.
Wal onze geallieerden betreft, verlongen wij
van hen niets meer don eerbiediging van het
vredesverdrag, dat zij met ons onderteekenden.
De Duitsche schulden werden nauwkeurig
door do Commissie van Herstel vastgesteld, na
een langdurig onderzoek naar de Duitsche be
talingscapaciteiten, terwijl zij na herhaalde
getuigenissen door vertegenwoordigers der
Duitsche regeering, door dc commissie van
herstel te hoog bevonden en verminderd wer
den.
Het vastgestelde bedrag werd aan Duitsch
land medegedeeld en aanvaard door de regee
ring van Lloyd George; het vormde de basis
van den staat van betalingen, 5 Mei 1921 op
gesteld krachtens een voorstel van het Londcn-
sche kabinet. Deze staat van betalingen werd
aan Duitschland medegedeeld in den vorm van
een ultimatum.
Poincarc houdt vnst oan den bc-
talingsstaot van 5 Mei 1921.
Het vastgestelde totale bedrag is derhalve de
finitief en aangezien dc vaststelling geschiedde
ter uitvoering van de bepalingen van het vre
desverdrag, kan dit niet zonder onze toestem
ming worden gewijzigd. Inderdaad geeft het
vredesverdrag nadrukkelijk te kennen, dat geen
vermindering van betaling aan Duitschlond kon
worden toegestaan zonder eenparige instemming
van de creditcur-regecringen. Frankrijk heeft te
veel geleden om aan een dergelijke verminde
ring zijn goedkeuring te kunnen hechten.
De raming van het Duitsche bc-
taalvermogcn.
Men vraagt ons aanhoudend over te gaan tot
een juiste raming van Duitschlands betolings-
capociteit. Wat wordt hiermede bedoeld
Als het doel is indirect te komen tot een ver
mindering van het totaal der Duitsche schul
den, dan zijn wij vast besloten daarmede niet
in te stemmen. Ligt 't echter in de bedoeling uit
te vinden, wat Duitschland morgen en in de
naaste toekomst zal kunnen betalen, dan vinden
wij zoo'n ondeizock beslist noodzakelijk.
Aon dc commissie von Herstel werd reeds
bij het vredesverdrag opdracht gegeven van
tijd tot tijd het betaüngsvcrmogcn van Duitsch
land tc schatten naar gelang van de verander
de economische en financieele omstandighe
den. Dit is een der belangrijkste lunctics van
de Commissie van Herstel, die haar niet kan
worden ontnomen. Dit zou een onvermijdelijke
verdenking loden op de commissie, die steeds
blijken gaf van bevoegdheid en onpartijdig
heid.
De commissie heeft te zorgen, dat haar be
raadslagingen worden bijgewoond door een
niot-officiecJcn vcrtcgcnwooi digcr van Ame
rika, een consciëntieus man. Ook behooren tot
haar leden Engclschc Italiaansche cn Belgische
gedelegeerden, die allen mannen van aanzien
zijn. Van den voorzitter der commissie wil ik
niet spreken. Hij is een Franschmon en mijn
vriend. Men kan echter niet zeggen, dat hij
tekort is geschoten in ervaring. De conclusie
ligt voor dc hand. De Commissie van Herstel
is verplicht vertegenwoordigers van Duitsch
land tc hooren alvorens zij een beslissing neemt
omtrent Duitschlands betab'ngscapaciteit.
Duitschland heeft pos onlangs het contact her
steld met dc commissie, die ongetwijfeld spoe
dig gedelegeerden der Duitsche regccring zal
hooren.
Bolduins' uitnoodiging.
Er werd pas een openlijk beroep op mij ge
daan door den Engclschen premier, met wien
ik tot mijn vreugde onlangs te Parijs een zeer
hartelijke ontmoeting heb gehad. Hij richtte tot
mij de uitnoodiging mijn goedkeuring te hech
ten aan een internationale conferentie of een
commissie van experts onder de auspiciën van
de commissie van herstel. Mij werd verzocht
mijzelf wel driemaal te wiljen bedenken alvo
rens die uitnoodiging af te wijzen. Het is on-
noodig te zeggen, dat ieder voorstel van den
Engclschen premier in ernstige overweging
dient te worden genomen. De rede van Bald
win werd drie dagen gelegen uitgesproken en
ik heb er meer dan drie maal over ogedacht.
Ik zeide tot mijzelf, dat wij het eens zijn over
de meest belangrijke punten, zoodra maor door
de geallieerden de kwestie van de schadeloos
stelling te regelen valt en gemeenschappelijke
maatregelen moeten worden besproken om de
betaling to verzekeren. Daarbij hebben wij meer
don iemand anders belnng, zoodnt wij niet zoo
dwaas zullen zijn de zaak op de. lange baan
te schuiven.
Ook wij hopen met den Engelschen premier,
dat Amerika er in zal toestemmen zich niet
langer geheel afzijdig van de Europeesche aan
gelegenheden te houden. Hoe grooter de econo
mische, financieele en morceje solidariteit van
de Oude cn Nieuwe Wereld is, des te beter
zal dc zaak van Europa worden gediend.
Moor wat zal de internationale conferentie
moeten bespreken cn hoe zal hij moeten zijn
samengesteld? Wat zol zijn haar verhouding
tot en samenwerking met de regeeringen en dc
commissie van herstel Dat zijn enkele van de
vraagstukken, die in mijn gedachten opkwa
men. Laten wij hopen, dat die internationale
conferentie niet zol uitloopcn op langdurige, te
genstrijdige en nuttelooze besprekingen, ter
wijl wfj wachten op steenen cn dakpannen voor
het herstel ven onze verwoeste huizen.
Dames- en Meisjes-Maotelmagazyn
I6|is Langestraat, Amerstoort
J'-licn en
fantasie
0,90 4,50
geheel ce
2>lixseer<l
17.50
9 75
Witte
Blouses
model catoquo
11.50 6.90
Fluweelen
Japonnes
25.5o
17.50
i/oor
Meisjes
17.50
14.50
Wollen
OVERBLOUSES
6.50 3 25
Als de Engdschc premier er niet aan denkt,
Duitschland uit tc noodigen in dc conferentie
een plaats in te nemen, maar als hij evenals
wij slechts samenwerking van Amerika wenscht
tc krijgen, dan zullen wij het daoiover gemak
kelijk eens worden. Wapt die zaak werd reeds
te Parijs,. Washington, .Brussel cn Rome be
sproken.
De Commissie \an Herstel bestaat evenwel.
Zij houdt zich icdcrcn dag bezig met onderzoe
kingen en schattingen. Het zou gemakkelijk
zijn, den officieusen vertegenwoordiger van
Amerika te verzoeken een Ameiikaanschcn
expert aun te wijzen om met de Fransche, En-
gelschc, italiaansche en Belgische experts nu
tc gaan wut Duitschland in werkelijkheid kan
betalen. Ook zol gemakkelijk vnn Duitschland
veilongd kur\nen worden om een program tot
herstel van zijn financiën cn geldmiddelen aan
te bieden en een plan voor de betaling der
schadevergoeding. Dit alles zou blijven binnen
het kader van het vredesverdrag.
Aan de commissie von herstel
mag niet worden gcraokt.
Wij kunnen er echter niet m toestemmen,
dat de commissie van herstel uit huar functie
ontheven zol worden, of dat zij zal worden
vervangen door een ander lichaam, waarin onze
invloed, die reeds zeer gering is, naar verhou
ding van onze belangen, verder zal worden in
gekrompen.
Dc grens van onze concessie is bereikt cn
verder zullen wij niet gaan. Vier jaar long heb
ben wij, niettegenstaande het vredesverdrag, de
kosten moeten dragen van alle concessies, die
aan Duitschlond zijn verleend. Dit is genoeg.
Wij zuljen nooit vergeten, wat onze geallieerden
hebben gedaan voor de gemeenschappelijke
zegepraal, maar wij zijn het, die het meest
hebben geleden cn op onzen bodem werd t
pleif van den oorlog beslist. Wij wenschen niet
zoo goed als a'le kosten tc dragen" van dc zaak,
die voor ons allen van vitaal be'ong was. Ook
wenschen wij niet blootgesteld te blijven aan
een nieuwe invasie aan onze Oostgrens, door
president Wilson terecht de grens van dc vrij
heid genoemd. Zou die grens opnieuw worden
overgetrokken, don zullen alle geallieerden daar
eveneens door worden bedreigd.
Onze politiek van waakzaamheid is daarom
niet zelfzuchtig, doch wordt geboden door het
welzijn van ons volk. Door deze politiek te
verzaken, zullen wij niet alleen Frankrijk ver
raden, maar ook oan de geheel© wereld een
slechten dienst bewijzen.
Frankrijk en het Britsche confc-
renticplan.
Londen, 27 Oct. (N. T. A. Draadloos).
Het Fransche antwoord op de Engelsche medc-
decling met betrekking tot de voorgestelde
oeconomische conferentie, waaraan Amerika wil
deelnemen, als alle geallieerden toestemmen
om tegenwoordig te zijn, is gisteravond op
het ministerie van buitcnlandsche zaken ont
vangen. Men verneemt, dat het antwoord een
beperkte aanvaarding van het onderzoek naar
Duitschlands bctnalvcrmogen inhoudt, met dien
verstande, dat een dergelijke commissie zou
moeten zijn een adviseerend lichaam en zou
werken onder de auspiciën van de commissie
van herstel. Dc juiste inhoud van de Fransche
mededecling is nog niet bekend gemaakt, maar
men gelooft, dat de beperkende bepalingen, die
de Fransche regeering wenscht te stellen in
verband met dc voorwaarden voor het instel
len van een dergelijke commissie, nauwkeurig
zullen worden nagegaan door het Engelsche ka
binet in het begin van de volgende week.
Geen nieuwe conferentie, maar
slechts de benoeming van een
deskundigencommissie?
Londen, 27 Oct (R.) Reuter verneemt,
dat thans aangenomen wordt in welingelichte
kringen, dat er in verband met het Fransche
antwoord geen volledige nieuwe conferentie za!
plaats hebber». Dc Britsche regeering heeft van
dc Fransche instemming ontvangen met het
denkbeeld, dat de commissie van herstel een
nieuwe commissie van deskundigen zal benoe
men, teneinde Duitschland's betaalvermogen te
onderzoeken binnen de voorwaarden van het ver
drag van Versailles. Men verwacht, dat de com
missie vr.n herstel Amerika cn de andere bond-
genooten zal uitnoodigen in de voorgeste rlc
commissie zitting tc nemen.
België stemt in met het Engelsche
voorstel.
Brussel, 2 7 Oct. (B. T. A.) De Belgische
regeering heelt den kabinetten te Londen en
Washington doen weten, dat zij instemt met het
tweede, door dc Amerikaansche regeering ge
formuleerde voorstel, n.l. om de Duitsche be-
talingscapacitcit te doen vaststellen door een
college van deskundigen, door de Commissie
van Herstel te benoemen.
Italië en het Britsche voorstel.
Rome, 27 Oct. (Stefnni). De Italiaansche
regeering heeft een gunstig antwoord gegeven
op dc Engelsche nota betreffende het zenden
var» een gemeenschappelijke uitnoodiging aan
dc Ver. St. om met de geallieerden een oplos
sing te zoeken van het vraogstuk der schade
loosstelling.
EEN GROOTE DUITSCHE LEENING.
N e vv-7 orlc, 2 8 Oct. (R Terwijl het de
partement van Staat zich strikt houdt aon het
voorstel, omschreven in de jongste correspon
dentie tusschen Curzon en Hughes ten aanzien
van de voorgestelde internationale commissie
van deskundigen voor het schadeloosstellings-
vraagstuk, brengen de bladen belangrijke be
richten omtrent een grootor Duitschc leening,
voornamelijk in Amerika te plaatsen. Deze be
richten zijn klaarblijkelijk bedoeld om nar» te
sturen op een wereldconferentie.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Fransche financieele deskundigen
naar Dusseldorp.
P a r ij s2 7 Oct. (B. T. A.) De regeering
heeft Schweisguth, den directeur van het Cre
dit National, en een inspecteur van de finan-
ciën naar Dusseldorp gezonden om dc finan
cieele kwestie in het algemeen te bestudeeren.
De plunderingen te Dusseldorp.
Dusseldorp, 27 Oct. (W. B.) Tot in den
avond duurden de samenscholingen en plun
deringen voort. De plunderaars pasten daarbij
twee nieuwe methodes toe. In sommige geval
len sloegen zij alles kort en klein zonder iets
mee te nemen, in andere zaken eischten zij af
gifte van goederen, hetgeen meestal plaats
vond. Vele wagens met levensmiddelen werden
leeggeplunderd. Niettegenstaande de groote in
spanning von de politic slaagde zij er niet over
al in de orde te herstellen. Café's en hotels
moesten voor een deel, door de werkloozen
Klcrtco gedwongen, sluiten. Ook de bioscopen
moesten met de voorstellingen ophouden. Bij
een aanval op een politiepost werd een 16-
jarige jongen gedood. Wegens de gisting is
het dagelijks van krocht worden van den staat
van beleg op 8 uur vastgesteld.
Ongeregeldheden.
Brussel, 27 Oct (B. T. A.) Uit Dussel
dorp wordt dd. heden gemeld, dat bij do on
lusten van gisteren tc Bochirm 4 menschen ge
dood cn 16 gewond werden door geweesscho-
ten, gelost op een groep vrachtauto's, die in-
fantcriepatrouilles overbrachten, en op Duit
sche politieagenten. Er zijn eenige winkels ge
plunderd.
Te Gelsenkirschen waren er vijf gewonden
in den loop van een botsing met de blauwe
politie. In de geheele Fransche bezettingszone
bleef het kalm, ook in de steden die voor het
separatisme gewonnen zijn.
De separatisten hebben in de buitenwijken
van Duisburg een aantal personen gevangen
genomen, dio winkels plunderden.
in prijs verlaagd
le etalage. Vraagt prijscourant
Langestraat 39 - - Tel. 462
BEIEREN EN HET RIJK.
Het opperbevel der Beïersche
rijksweerbaarheid.
Berlijn, 2 7 Oct (W. B.) Onder verwij
zing naar het besluit van de conferentie van
minister-presidenten, op 24 dezer te Berlijn ge
houden, heeft de rijksregeering aan de Beier-
sche het verzoek gericht om het constitutio-
ncele opperbevel over het Bciersche deel vnn
de rijksweerbnarheid zoo spoedig mogelijk' te
herstellen.
SAKSEN EN HET RIJlL
Strescmann verlangt het aftreden
der Saksische regeering.
B c r 1 ij n, 2 7 Oct (W. B.) Nadot de com
munistische leden van de Saksische regeering
in een oproep de Soksischc bevolking hebben
aangespoord tot daden van geweld cn verzet
tegen het rijksgezag, heeft dc rijkskanselier
Zeigner, den Saksischen minister-president, uit-
genoodigd (aufgefordert) het aftreden van de
Saksische regeering tot stand te brengen, aan
gezien dc rijksregeering de tegenwoordige Sak
sische regeering niet meer erkent als een lands-
regecring in den zin van de rijksconstitutie. De
rijkskanselier verklaart tevens, dat hij het ant
woord van den Saksischen minister-president in
den loop van morgen verwacht en deelt de
maatregelen mede, die d© rijksregeering ingeval
van weigering van haar verzoek onmiddellijk zal
nemen.
Dc Saksische regccring weigert
af te treden.
Dresden, 28 Oct. (W. B.) De Saksische
regeering verklaart niet aan het verzoek der
rijksregeering om af te treden te kunnen vol
doen, wijl alleen dc landdag gerechtigd is zulk
een verzoek tot haar te richten. Zij is echter
Arbeid doet olie leed vergeten. Burrow.
naar het Noorsch
van
JOH AN BOJER
door
V. Logeman—van der Willigen.
40
En nu was het groote oogenblik voor
Mevrouw Thora gekomen cn zij voelde haar
hart bonzen van vreugde en trots. Want er
was z<x>veel oneenigiicid geweest tusschen
Hepgen en Norby. En nu zou Heggen een
feestrede voor zijn \ijand houden. Dat was
liaar werk. Eu tusschon Heggen en den kan
tonrechter was er ook zooveel onceuighcid
geweest. En nu had zij Heggen de dochter
van den kantonrechter als dame gegeven
want heden avond zouden allen elkaar
vinden en elkaar loeren verstaan.
„Is hit niet mooi?" fluisterde zij tegen
haar tatelgenooJcn. terwijl zij den spreker
aankeek. De zon stond op het punt van
onder tc gaan en de laatste strepen speel
den in de mooie glazen op de tafel en deden
dc tulpen in dc groote bouqucltcn schit
teren.
De vorken hielden stil en allen keerden
zjrh naar den flinkcn spreker. Zijn slem
trilde van aandoening cn Thora had hem
nooit zoo mooi hooren spreken als hij nu
voor zijn vroegcrcn vijand sprak.
Hij noemde du feest een gebeurtenis \oor
de streek Hij hield het glas in do cevie hand.
plukte met dc andere aan zijn baard en
keek door zijn bril iri hei vage. De zon zond
een streep over zün voorhoofd.
Het was een gebeurtenis, ómdat hii nog
nooit zoovele zeer uitcenloopcnde menschen
vercenigd had gezien voor een gemeen
schappelijk doel. een gemeenschappelijke
behoefte om goed te doen. Want uit de
Middeleeuwen verdeelden de twee partijen
der Birkebcincrs en der Bagers ons
land eigenlijk nog altijd in twee declcu.
Maar heden avond scheen hij een Lentebode
in dit feest waar tc nemen. Het was of luj
als de heilige Olaf het heele land overzag
met zijn blauwe bergen cn blanke fjorden,
of hij zag over hoeven en hekken en in dc
duizenden gemoederen en luj zag reeds
den dag aanbreken, waarop alle menschen
in een Zondagsstemming vercenigd zouden
zijn. samcngchiid tot een broederschap ver
cenigd om de Jcelijke machten te bestrijden,
enigd om lien tc helpen, die onrecht
geleden hebben. Welke godsdienst, welke
parlii we ook toegedaan zijn om één
ding zullen wc het van nu af eens zijn: dat
het menschehjke staat boven al het verschil
in mecning. En als de rncnsch Norby ver
volgd en belasterd wordt zooals onlungs,
dan komen wij aangeloopen dan sluiten wij
een broederketen om hein heen en zeggen.
..Hier zijn wij, je brooders en zuslcrs, Knut
Norby. Wij zullen je schoon wasschen. Hier
zi|i» wij!"
Onder die aangrijpende speech hoorde
men nauwelijks een ademhaling, voordat
een stil weenen merkbaar werd. Dat was
Mevrouw Heggen, die altijd huilde als haar
man sprak.
Verscheidene oogen richtten zich langza
merhand \an den spreker naar de ceregas-
ten. Mevrouw Norby had fie oogen vol tra
nen en glimlachte. Maar Norbv schudde
bescheiden het hoofd als wilde hij zeggen:
„Nu is het «genopc, Heggen!"
Toen de speech eindelijk uit \va« en men
opstond om met dc ccrcgasten te klinken
viel de eigenaar van dc stoomzagerij uit:
„Leve Norby en zijn vrouw! Hiep, hiep,.
hoera!" En zijn geestdrift werkte aansteke
lijk en liet „hoera!" klonk uit aller monden.
Ingeborg keek met vochtige oogen voor
zich uit Zij was een cn al blijdschap. Zij
bedaehf hoe geduldig haar \ader alle ver
volgingen tuedragen had, zij dacht aan haar
gebeden en zag onwillekeurig omhoog:
„Dank, o God!" zuchtte zij, ..urndat Gij mijn
geheden verhoorde!" Ën het was* of zij een
schare schutsengelen boven de hoofden
hnrer ouders zag.
Nu keek moeder haar aan, beiden hadden
tranen in de oogen eii glimlachten. Zij her
innerden zich den nacht toen zij niet naar
bed durfden gaan na de vverkhedenstoet op
Norby.
Maar Mant Norby had het gevoel, dat
alle kwaad cn achterdocht nu aan het smel
ten was en uitgehuild moest worden. En het
was zoo n heerlijk ■gevoel, dat zij er voort
durend onder glimlachte.
Maar het zou nog érger worden, toen
Thora \an Lidarende opstond, nadat de
vorken weer even gerammeld hadden en
een speech op Marlt hield. Hiei sloeg het
hart van een vrouw en moedor haar tegen.
Hier werd er gesproken over den strijd, dien
Marit gehad had orn haar man te steunen
onder zijn tegenspoed, terwijl zij tegelijker
tijd bij een doodzieken zoon moest waken.
Uit was een daad, éen van de vrouwelijke
heldendaden, die zplden bp feesten genoemd
worflcn, maar die zoo dikwijls, zoo heel dik
wijls in stilte uitgeoefend worden.
Niemand had ooit een vrouw zoo welspre
kend igehoord, Zi| scheen zoo teer en jong,
niettegenstaande haar vijf cn veertig jaren
zoo vol vuur en hart. Men verbaasde zich
dat deze warmte haar niet overweldigde,
zoodat zij in tranen uitbarstte, maar zij
glimlachte den gehcrlen t»id, hoewel haar
oogen vochtig waren. Allen moesten toe
geven. dat zij moo; was in haar eenvoudige,
zwarte japon met het kleine, witten kanten
kraagje aai den hals. En het W3i.niet te_
verwonderen, dat zij warm was. Want zij
dacht voortdurend aan haar eigen zoon, den
kiemen Gunnar van Lidarende, die nu met
kinkhoest tc bed lag. Het gejuich en hoera
voor Mevrouw Norby was oor\ erdoovend,
terwijl Marit Norby in luid snikken uit
barstte. Want het was waar. Het was een
treurige tijd geweest.
En Einar kwam ook onder den indruk
door de wijze waarop er op zijn moedor en
op zijn ziekte gespeechd werd en hii stond
op om met zijn ouders te klinken.
Het was langzamerhand zoo donker ge
worden. dat de groote hanglampen hoven
do tafel aangestoken moesten worden. En
hoewel er slechts vruchtenwijn was gedron
ken, was de stemming toch zoo gestegen,
dat dc meeste aangezichten rood schitterden
in de lampcstralen, het gesprek levendig
was en er vroolijk gelachen werd.
De twee juryleden hadden een plaats
het uiteinde van cl© tafel gekregen en dc
een zeido zachtjes tegen den ander: „Is het
geen gewoonte om de eeregast rond te dra
gen?"
„Laten we 't eens afwachten!" zeide de
ander voorzichtig.
Hoe noemden wc Norby ook weer toen we
met hem op de landbouwschool gingen?'
„Dikzak," zeide de ander en deed zijn best
om stilletjes een beentje af te kluiven.
En de ander begon te glimlachen, want
het was zoo vermakelijk, dat zij eens zulke
goede vrienden met Norby «geweest waren,
dat ze hem dien bijnaam hadden durven
geven.
Maar nu ontstond er een stilte, daar Norbv
zelf aan zijn glas tikte. Hij stond wat verhit
op en keek eerst Marit en toen de gasten
aan: Zijn stem klonk dik toen hij zeide:
„Ik wil alleen maar uit naam van mijn
vrouw cn mij zelf danken. En au -zou ik
u willen verzoeken een glas te ledigen op
de gezondheid van lieden, waaraan ik heden
^vgnd denken moet, op dc gezondheid van
de jury. En toen er geklonken was, riep
Thora opgewonden: „Leve de jury! Leve de
jury!"
Er ontstond groote bijval en de dikke
houtzager had weer succes met zijn „Hiep
hiep hoera!" Een van de twee jury-leden
stond op en zeide: „Kom nu dragen we hem
rond."
„Laten wc afwachten!" sloog de ander
voor. „Neen," zeide de eerste „we zullen
den menschen toonen, dat we Wangen's
beschuldiging van partijdigheid ontkennen."
Toen stond ook dc ander op en gingen
zij stil op Norby af. Eerst stribbelde deze
tegen, maar toen het cenc jury-lid zeide:
„kom nu dikzak," en hem optilde en hem
zeide de armen orn hun hals te slaan,, toen
kwamen de herinneringen uit vroeger dagen
hem voor den geest, lachte hij en gaf zich
gewonnen. Allen juichten toen hij rondge
dragen werd Toen hij weer op zijn plaats
zat. zeide Thora tegen de vrouw van een
jongen hecreboer: ..Dat moeten we ook met
Mevrouw Norby doen!" En toen droegen ze
ook Mant rond.
De stemming van den houtzager begon
langzamerhand te dalen. Terwijl die bij de
anderen door de champagnecidcr steeg,
fluisterde bij den burgemeester in: „Geloof
je, dat we bij de koffie ook niet een klein
glaasje krijgen?"
De aangesprokene schudde het hoofd en
de houtzager zuchtte diep en streek met de
hand over zijn voorhoofd.
(Wordt vervolgd).
