WIJNHANDEL J. A. SCHOTtrtMAN Zn.
ALLE SOORTEN Ie KWALITEIT
BINNENLAND,
Fa. L. v. ACHTERBERG»
de, bij de aanvaarding van het presidentschap
„Wij houden in deze moeilijke dagen vast aan
het centrale bestuur. Dc rijksgrondwet is voor
ons geen speelgoed". Voorts sprak hij de ver
wachting uit, dat de rijksregeeriDg met krach
tige hand het voortbestaan des rijks zou be
schermen en zonder aanzien des persoons zou
ingrijpen om de grooto economische gevaren
te overwinnen. Het Zuid-Westen van het rijk
zal hen, die aan den Rijn en de Roer om het
bestaan des rijks kampen, broederlijk bescher
men. Met een oproep tot eendracht besloot
de president zijn toespraak.
SAKSEN EN HET RIJK.
Het geschil tusschen Zeïgner
en Berlijn voor het Staats-
gercchtshof.
Uit Berlijn wordt d.d. gisteren gemeld
De Saksische regeering heeft naar aanleiding
van het optreden van de rijksregeering, den
rijkspresident en den rijkscommissaris dr. Heinze
tegen de regeering-Zejgner de beslissing van
het Staatsgerechtshof ingeroepen.
DE TOESTAND IN THÜRINGEN.
Erfurth, 7 Nov. (W. B.) De militaire be
velhebber in het 5de commando heeft, met het
oog op het voortbestaan van de communisti
sche honderdschappen in Thüringen en de door
hun gepleegde gewelddaden en ingrijpen in het
economische leven, aan den bevelhebber van
de 3de divisie cavallerie opgedragen met de
hem ter beschikking staande troepen de voor
de handhaving van de orde noodzakelijke maat
regelen te treffen. De Thuringsche londspolitie
is daarom aan hem ondergeschikt gemaakt.
DE RIJKSMARK.
Een verordening van de rijks-
regeering.
Berlijn, 7 Nov. (W-B.). Een verordening
over de verplichtng tot het accepteeren van
rijksmarken bij binnenlandsche handelstrans
acties verbiedt het afsluiten of de uitvoering
van overeenkomsten inzake de levering van
waren of het doen van prestaties te weigeren,
indien in rijksmarken zou worden betaald.
Bveneens verplicht de verordening tot afgifte
van waren tegen rijksmarken overeenkomstig
'bestaande overeenkomsten.
De verordening bepaalt verder, dat de rijks
mark in betaling moet worden aangenomen tot
die waarde, die zij volgens de officieele notce-
ring van de Berlijnsche beurs heeft.
Het afsluiten van transacties in strijd met deze
verordening is nietig en wordt met zware straf
fen bedreigd. De verordening is niet van kracht
bij transacties, waarbij volgens de deviezen-
wetgeving in bratenlondsche woorden mag wor
den betaald.
De verordening treedt in werking op den dag
van afkondiging in de pers.
HET INDEX-CIJFER.
B e r 1 ij n, 7 Nov. (W. B.) Het rijksindex
cijfer voor de kosten van levensonderhoud is,
vergeleken met dat van de vorige week, met
620.5 pet. gestegen. Het gemiddelde voor
October is, vergeleken met dat voor Septem
ber, met 24.280 pet. gestegen.
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Bizonderhcdcn over de nnti-sesniti-
sche plunderingen te Berlijn.
D.d. gisteren wordt rat Berlijn aan het Hbld.
gemeld
Volgens mededcelmg der politie te Berlijn
hebben de maatregelen der politie tegen de
plunderaars succes gehad. In het geheel zijn
530 personen gearresteerd, waarvan er 117
voor den rechter van instructie zullen worden
gebracht wegens land vredebreuk. Onder de ge
arresteerden is een groot eantnl misdadige ele
menten.
Ook in den afgeloopen nacht wordt nog van
enkele gevallen van plundering en poging tot
plundering melding gemaakt Ofschoon heden
ochtend van nieuwe onrust slechts weinig te
merken was, zal de politie voorloopig in
„höchster Alarmbereitschaft" blijven.
In de Jodenwijk is de afgeloopen nacht rustig
voorbijgegaan. Ook heden zorgt een sterke po
litiemacht daar voor de handhaving van de
orde. De toegangen der straten zijn door sterke
wachtposten afgezet. De bewoners ven dit kwar
tier blijven meest in hun huizen. Met uitzon
dering der bakkerswinkels 2ijn alle winkels hieT
ook heden gesloten.
Volgens de berichten, die vanavond om 7 uur
bekend waren, hebbc. vandaag nergens te Ber
lijn plunderingen van noemenswaardigen om
vang plaats gehad. Overal valt een verminde
ring van de onrust vast te stellen. Cok in de
Jodenwijk is het rustig. De kleine Galiclsche
winkeliers en handarbeiders, die daar wonen,
openen langzamerhand hun winkels weer, of
schoon :n de aangrenzende straten nog samen
scholingen plaats hebben, die echter meer aan
nieuwsgierigheid don aan kwade bedoelingen
haar ontstaan re danken hebben. In totaal zit
ten op het oogenbltk nog 300 ttijdens de plun
deringen gearresteerde personen op het politic-
presidium gevangen. Het wordt hoe langer hoe
waarschijnlijker, dat de misdadige elementen
van de begrijpelijke opwinding der bevolking
over het duurder worden der levensmiddelen
profijt hebben getrokken en dat grootc geor
ganiseerde benden de menigte stelselmatig heb-
ben opgeruid om hun slag te kunnen slaan.
Deze ervaring heeft men in het bizonder ln
den afgeloopen nacht opgedaan in Moebit en in
het centrum der stad, waar misdadigers met be
hulp van moderne inbrekersverktuigen niet al
leen levensmiddelenzaken, doch ook juweliers-
zaken poogden te plunderen, waarbij dc politie
echter tusscheribcide kwam. Wanneer de onge
regeldheden zich mochten herhalen, dan zal in
geval van nood ook de rijksweer tegen de plun
deraars optreden. Totnogtoe is de veiligheids
politie voor het onderdrukken van de ongere
geldheden geheel voldoende gebleken.
Ook in den loop van den avend zijn er geen
verdere plunderingen van zaken voorgevallen.
In 't geheel zijn er vandaag slechts 10 a 15 ge
vallen van plundering van winkels bij de politie
aangegeven. In het „Scheunenviertcl" heerschtc
volmaakte rust. De politie wordt om nieuwe
incidenten te voorkomen gereed gehouden, zij
blijft In z.g. „erhöhter Alarmbereitschaft".
Gisteren geen herhaling der
Berlijnsche relletjes.
D.d. gisteren wordt uit Berlijn bericht
De maatregelen, door de Berlijnsche politie
genomen tot voorkoming van plunderingen,
fc«dden volledig succes, zoodat behalve eenige
•laatselijke buitensporigheden in den nacht, ge
durende Woensdag in het algemeen rust
heerschtc. Dinsdag zijn bij de plunderingen
530 personen gevangen genomen. De stemming
der Berlijnsche bevolking is door het verder stij
gen van de prijzen der levensmiddelen t.og
steeds zeer opgewonden. Heel dreigend is de
steeds ongunstiger wordende arbeidsmarkt en
de toeneming van het aantal werkloozen, van
wie tot heden meer dan 200,000 zijn inge
schreven.
ENGELAND.
HET STREVEN NAAR PROTECTIE.
Algcmecnc verkiezingen aanstaande?
Londen, 7 Nov (N. T. A. Draadloos). Al
gemeen acht men het zeker, dat een algemeene
verkiezing, met „bescherming van de nationale
nijverheid" tot leuze, voor de deur staat. In
middels heeft de regecring nog geen definitief
besluit genomen. Men meldt, dat er verschil
van meening bestaat in conservatieve kringen
of de regeering haar beroep op het volk reeds
in December moet doen don wel of zij moet
wachten tot eind Januari. Zij, die aan den laatst
genoemden tijd dc voorkeur geven, zeggen, dat
er zoodoende meer tijd zal kunnen worden ver
kregen om de voornaamste punten van de fis
cale politiek der regeering aan het publiek dui
delijk te maken, terwijl het overigens ook moge
lijk zou worden een parlement met een doartoe
strekkend mandaat samen te stellen, voor mid
den Februari de nieuwe zitting begint. Het be
long der laatstgenoemde overweging ligt hier
in. dat het parlement van midden Februari tot
einde Maart zich steeds in hoofdzaak bezig
houdt met de bcgrooting voor het a.s. fir.an-
cieele jaar, terwijl deze midden April steeds
wordt ingediend. Deze werkwijze zou ernstig
de gevolgen ondervinden van een verandering
der fiscale politiële. Aanstaande week komt het
parlement bijeen in slotzitting van het tegen
woordig jear en men vermoedt, dat teger. dien
tijd de conservatieve leiders het over den da
tum eens zullen rijn geworden.
Inmiddels zijn de deskundigen van het de-
departement van handel bezig met het vraag
stuk van het atrief van invoerrechten te onder
zoeken. Het resultaat van dit onderzoek zal
worden voorgelegd aan een commissie van ad
vies, die één dezer dagen benoemd zal wor
den en waarin zoowel zakenlieden als econo-'
misten en statistici zullen worden benoemd.
Associted Portland Cement Cy.
Londen, 7 Nov. (R.) Een nieuwe .maat
schappij, verbonden met de Anglo Atlantic
Corporation en met een kapitaal van
f 1,000,000, verkreeg de controle over de
Associated Portland Cement Cy.
Naar gemeld wordt, zijn verschillende groe
pen gevormd voor de ontwikkeling der industrie
in het Brjtsche Rijk.
ITALIË.
Mussolini over Jlalië's luchtpolitiek.
Rome, 7 N o v. (V. D.) Mussolini heeft
een bezoek gebracht aan het vliegveld van
Ciampino, ter gelegenheid waarvan hij een
rede hield, waarin hij o. m. het volgende zcide
Ik weet niet of dc toekomstige oorlog ge
voerd zal worden in de lucht, op Zee of te
land. Wij moeten echter afwachten wat de an
dere naties zullen doen. Als de anderen zich
wapenen in de lucht, don zal Italië dit ook
doen. De schitterende Italiansche tradities op
luchtvaartgebied slonn geboekt in de harten
der Italiaansche vliegers. Op 31 October heb
ben 300 vliegmachines boven Rome gedemon
streerd zonder dat zich eenig incident heeft
voorgedaon. Het volgend jaar zullen dit er
zeker 1000 zijn. Wij zijn dit aan ons zelf ver
plicht Om deze luchtpolitiek te rechtvaardi
gen, heeft men slechts de kaart 'van de wereld
voor zich te nemen, om te zien, dat Italië nooit
genoeg vliegmachines kan hebben om zich te
verdedigen.
POLEN.
DE STAKINGSACTIE.
De stand der staking.
Warschau, 6 Nov. (P. T. A.). De alge
meene staking, afgekondigd voor Maandog
door de Poolsche socialistische partij ten teeken
van protest tegen de gedeeltelijke militarisatie
der spoorwegen is mislukt. Met uitzondering
van Warschau, Wilna en Krakau, waar de ar
beiders in enkele fabrieken den arbeid neerleg
den, heersch't in de andere declcn van Polen,
met name in het industrieele centrum Lodz en
in Opper-Silezië, een normale toestand, terwijl
de treinenloop bijna normaal is. Verscheidene
pogingen om het spoorwegverkeer met War
schau en op enkele plaatsen op hel platteland
te belemmeren misluktqn. Socialistische afge
vaardigden wendden zich tot minister Korfanty
om hem om zijn tusschenkomst bij de regee
ring te verzoeken. Korfanty legde de eischen
der stakers aan den ministcraad voor, die na
beraadslaging besloot, bij zijn tegenwoordige
houding te volharden.
Ernstige botsing tusschen arbeiders
cn militairen*
Warschau, 7 Nov. (B. T. A.) In den
loop der relletjs, die gisterenmiddag te Krakau
plaats hadden, zijn 25 personen gedood. 49
ernstig gewond en 29 licht. Des avonds keerde
de rust terug.
Krakau, 7 Nov. (V. D.). Heden hebben
tc Krakau weer ernstige botsingen plaats ge
had. De arbeiders raakten slaags met de po
litie en de militairen. Gemeld wordt dut de
orbeiders een massavuur op dc militairen open
den. De cavalerie en pantserauto's moesten den
militairen te hulp snellen. Ook uit het naphta-
gebied van Borislof wordt melding gemaakt
van ernstige gevechten tusschen arbeiders en
militairen.
BULGARIJE.
HET ZUÏD-SLAVISCHE ULTIMATUM.
De inwilliging der eischen.
B e 1 g r a d o, 7 Nov. (B. T. A.) Overeen
komstig de bepaling in het ultimatum van
Zuid-Slovië heeft een Bulgaorsche legerafdee-
ling met vaandel hedenmorgen de eerbewijzen
gebracht aan de Zuid-Slavische vlag voor de
legatie te Sofia. Ook can de andere eischen is
voldaan.
RUSLAND.
DE RUSSISCHE GRONDWET.
Moskou, 7 No^. ;\V. B.) Heden is ir het
Kremlin de derde zitting van het centraal uit
voerend bewind van den sovjetbond geopend
onder voorzitterschap van Tsjeofjskof, den pre
sident van het comité van Wit-Rusland. Men is
begonnen met de behandeling van de grond
wet voor den bond.
CTR. STBAA T 17 - - - TELEFOON 14.*>
Per ffSesch Per Anker
Gewas 1920 Raymond SVèsoau F 1.F 40.—
Gewas 1917 St. Emiüon F 1.60 F 65.—
De Staatscourant van heden 3 November
bevat o.a. de volgende Kon. besluiten
eervol ontslagen wegens overbodigheid D.
W. Binken als commissie der Landsdrukkerij
bevorderd bij het ministerie van Financiën
tot adiunct-commies J. H. van Zwijndrecht,
klerk.
ontbonden met dank de commissie inzake
het vraagstuk der samenstelling van de dienst
vakken der directe belastingen en registratie,
cn de toegevoegde secretaris Mr. A. H. Seyl-
houwer tc Amsterdam, eervol ontslagen met
dnnk.
DE EX-KROONPRINS.
Een weinig zeggend bericht uit
Londen.
Reuter meldt uit Londen, d-d. 7 Nov., dat
aanwijzingen zijn als zou het vertrek van den
ex-kroonprins naar Duitschland niet zoo spoe
dig geschieden als men aanvankelijk vermoedde.
Ofschoon dc geallieeidcn tot dusverre officieel
'geen stappen hebben gedaan, kunnen die geno
men worden wanneer de zaak van urgent be
lang wordt. Het is echter twijfelachtig, of de
Nederlandsche regeering den ex-kroonprins kun
weigeren heen te gaan onder zekere voorwaar
den.
DE KABINETSCRISIS.
Minister Colijn aan het woord.
Dinsdagavond zal minister Colijn, naar dc
Stand, meldt, in de Raamkerk op de Hugo de
Grootkade te Amsterdam op uitnoodiging van
dc Centrale Antirev. kïesverecniging Nederland
en Oranje spreken over het onderwerp: Rond
om de crisis.
KOESTEEU 5 7 b. «1. Varkeusutarkt
BESTELKANT08R: LAXCESTSHT 10
Een rede van mr. Marchant.
Voor de Vrijz.-Dem. Vcreeniging te Am
sterdam heeft gisteravond het Kamerlid mr.
H. P. Marchant gesproken over de gevolgen
van de verwerping van de Vlootwet en ovei de
ministerieele crisis. De drukbezochte vergade
ring werd geopend door prof. Kranenburg, die
mr. Marchant en de V. D. Kamerfractie dank
bracht voor hun werk inzake de actie tegen
de Vlootwet.
Mr. Marchant noemde in den aanvang
vnn zijn rede de beantwoording van de vruag:
wat nu van groot gewicht voor de V. D
partij en wel omdat hét purlementuire stelsel
de laatste jaren zoo ontzaglijk veel in ons land
bedorven heeft. Aan de V. D. is thans de taak
orn de praktijk van het parlementaire stelsel
weer te brengen in het rechte spoor I Spr. her
innerde er aan, dat toen in T9I3 de onvergete
lijke Bos belast was met de formatie van een
kabinet, deze de onderhandelingen in het open
baar gevoerd en de desbetreffende brieven ge
publiceerd heeft Hij was de ceiste die dit in
't openbaar deed en helous ook de laatste.
(Applaés.) Hoeveel waarde zou 't hebben ge
had nis in den zomer van 1922, toen Colijn de
Zwitsersche bergen beklom, de onderhandelin
gen von den kabinetsformateur Ru va publie
kelijk waren gevoerdDe eerste eisch voor
het herstel is don ook de openbaarheid, pu
blieke behandeling von de publieke zaak
Spr. stelde deze vraagmoeten we de staat
kundige groepeering van thans houden of met
onderen te zamen die veranderen Hij zeide
cr van overtuigd te zijn dut bij nieuwe ver
kiezingen de V. D. in de Kamer vooruit zou
den gaan Maar dat is thans niet liet voor
naamste. Aan de orde is allereerst de kabi
netscrisis. Haar voorgeschiedenis ging spr. na.
De leider van een kabinet moet de drager zijn
van een program, betoogde spr. Maar dat was
bij den leider van het „zet-ministerie"-Ruys,
welks roomoamste kracht in zijn continuïteit
lag, niet het geval. De V D Bond betreurt
geenszins het aftreden van het kabinet, slechts
dut 't zoo laat geschied is. Van enkele mi
nisters verheugt ons zelfs het heengaan
bijzonder, aldus spr., en spr. zeide dit niet om
dien ministers een trap na te geven, mear uit
vrees dat ze nog eens op hun besluit mochten
terugkomen. (Gelach.) Ook het verdwijnen van
den appendix van het kabinet verheugde spr.
zeer, nml. het nu noodzakelijk heengaan van
oud-minister Van Usselsteyn, die belast was
met de herziening van de bezoldiging der
ambtenaren.
Wat nu Bij de beantwoording van die
vraag kantte spr. zich allereerst tegen dege
nen, die om een soort Mussolini-regeering
roepen. Nederland moge bespaard blijven voor
een revolutionnaire beweging om een Musso
lini te krijgen en voor de dan noodzakelijke
nieuwe revolutionnaire beweging om hem
weer kwijt te ruken. Neen, we moeten een nieu
we parlementaire regeering krijgen. Maur hoe
Colijn zeide spr. zal spijt hebben van
zijn advies om Troelstra kabinetsformateur te
maken. Spijtomdat hij zijn advies als een on
mogelijkheid heeft bedoeld. Hij wilde jaaar vo
ren schuiven den man van November 1918 op
dat men loter bij een eventueel optreden van
een ministerieï-TroelstTa zou zeggen Geef ons
Colijn terug I Is iemand, die zulk een advies
geeft, een ernstig man T e heterogene be-
standdeelen zouden zulk een ministerie moe
ten steunenWijnkoop cn mej Van Dorp,
enz. (Hilariteit.)
Wat de tegenwoordige coalitie betreft stel
de spr. Colijn de vroag, of Colijn enkele jaren
geleden niet oordeelde dat er een andere meer*
derheidsformatic moest zijn dan de coalitie tei
rechterzijde en dat die vervangen moest wor
den door een democratische meerderheids-
groepeering von rechts cn links.
De Roomschen zijn de coalitie meer trouw
gebleven dan de Protestanten, betoogde spr
aan de hand ven feiten uit de Kamer. Den 9en
Nov. '22 heeft Colijn in de Komcr (bij de Ie-
gc-rdebotten) de stem van de 10 Roomschen
tegen de Vlootwet voorbereid I
Op 9 Nov. '22 was Colijn bezig het gro? te
delven van Colijn van 26 Oct. 1923, toen met
het „tegen", „tegen", „tegen" Colijn zachtjes
in de kuil zakte en den dood vond
Spr. ging na hetgeen in de Kamer bij de be
handeling van de Vlootwet geschied isde
heer de Savornin Lohman noemde in een
particulieren brief het Kamervotum misselijk,
maar spr. wilde op grond von een 23-jarigen
ervaring wel verklaren., dat de verdediging
von de Vlootwet door de regeering het aller-
misselijkste is geweest, dat spr. ooit beleefd
hed. (Applaus.) Nu de Vlootwet verworpen
is, weet men aan de rechterzijde niets dan het
slechtste van do oppositie te vertellen. Doch
spr. protesteerde er tegen, dot men to rech
terzijde thans niets beters weet te doen dan de
oppositie voor te stellen als bestaande uit
slechte vaderlanders.
Thans het nieuwe kabinet
Er moet nu, een meerderheid zijndat
is voor de toekomst dè eerste eisch. En, ten
tweede, moet die meerderheid, ook wat de mi
litaire zaken betreft, een program hebben,
waarop het vertrouwen van hot volk steunt.
In de derde plaats moet het zeker zijn, dat
het nieuwe kabinet vasten grond onder de
voeten cn afstand gedaan heeft van het vast
houden aan een coalitie ter rechterzijde. Sa
menwerking van alle democraten, van welke
afstamming ook, is de eisch der vrijz. dem.
Moor geen gevaarlijke proefnemingen I Erkent
eerlijk, dat ge niet meer samen kunt gaan
dat is de eisch, welken de vrijz. dem. de rech
terzijde thans hebben te stellen. Een program
van samenwerking der democraten is dnn na
der te formuleeren. Het sluitend maken van
het budget blijft dan het eerst noodzakelijke
er moet bezuinigd worden allereerst op de uit
gaven, waar de volkskracht buiten staat Er
moet op de militaire uitgaven in de eerste
plaats bezuinigd worden.
Bij het oplossen van het vraagstuk van do
kabinetsformatie moet men niet profiteeren
van op 't oogenblik juist gunstige omstandig
heden. Goed en secuur, aldus eindigde spr.,
moet een kabinet gevormd worden op de
door spr. geschetste grondslagen kon dat niet
gelukken dan moeten dc vrijz. dom. zich ont
houden van medewerkingzij die gelooven
haasten niet. (Applnus).
TWEEDE KAMER.
Bijeengeroepen op Woensdag cls.
Do 1 weedc Kamer is thans bijeengeroepen
legen Woensdag 14 dezer, des namiddags te
1 uur. In die vergadering zal mededeeling wor
den gedaan van het besluit der Centrale Sectie
om het door den heer Fleskens ingediende
wetsvoorstel, tot verlenging vnn den geldig
heidsduur van het Schoenenwetje, dadelijk na
afloop van deze vergadering in de afdeelingen
te doen onderzoeken.
HET KIESSTELSEL VOOR DE
TWEEDE KAMER.
Een initiatief-voorstel van
mej. Van Dorp.
Ingediend is een voorstel van wet van mej.
Van Dorp, „tot nadere regeling van de ver
kiezing van leden von de Tweede Kamer der
Staten-Generoal door de daartoe bevoegd ver
klaarde kiezers en de toepassing op die verkie
zing van het stelsel van evenredige vertegen-
•cordiging."
Blijkens de Memorie vnn Toelichting heeft de
indiening van dit wetsvoorstel ten doel, een
vergelijking uit te lokken tusschen het daarin
uitgewerkte stelsel van evenredige vertegen
woordiging en het thans geldende.
De schrijfster der memorie schelst allereerst
het thans geldende stelsel en de daartegen ge
rezen oppositie.
Zij meent, dot de door haar voorgestelde
regeling beter is in de erkenning van de be-
teekenis van het kiezen.
Zij meent, dat de door haar voorgestelde
regeling beter is in dc erkenning van de be-
teckenas von het kiezen. Kiesrecht vestigt een
band tusschen den kiezer en den condidaat,
waarbij de eerste vertrouwen schenkt, dat de
laatste bij hem heeft gewekt De candidaat-
stelling gaat bij het voorgestelde stelsel uit v
veertig kiezers, die met goedvinden van den
ccndidaat oen verklaring inleveren in het kies
district Dat veertigtal wordt verwacht ook bij
dc nieuwe regeling gewoonlijk zijn oorsprong te
hebben in een tot een partij behoorende kies-
vereeniging, maar juist bij deze krijgt zulke
candidaatstelling een geheel andere betcekcnis. 1
De candidaat wordt niet voorgesteld nan hoo-
gcr partijbestuur, muar rechtstreeks aan de kie
zers, en door de bepaling, dat de candidaat
slechts nog cendideturen in de andere kies
districten van denzclfden kieskring mag aan
nemen, wordt de goede verhouding tusschen
kiezer en candidaat hersteld. Of hij gekozen
wordt, hangt enkel af van het stemmental, dat
direct of indirect op hem wordt uitgebracht of
overgedragen.
Om ''o beteekenis van de voorgestelde ver
andering juist te beoordeclen, stelle men zich
de samenstelling van de partij bij beide stelsels
voor oogen. Bij het bestaande stelsel zijn de
hoofdbesturen, die de partijlijsten opmaken en
zich natuurlijk op de eerste plaatsen stellen,
inderdaad eenige van herkiezing en leiding ver
zekerde souvereine machthebbers, wier betrek
kelijke macht en invloed ofhangt van het aan
tal partijleden, dat de kiezers hun toevoegen,
zonder dat dezen werkelijken invloed kunnen
oefenen op de personen dier leden.
Bij het nieuwe stelsel zullen ook die leiders
zelf in een der 18 kieskringen gekozen moeten
worden en weer gelijkwaardige leden der partij
zijn, die, om leiders te kunnen blijven, door
de leden als zoodanig gekozen moeten worden.
Von hun persoonlijk standpunt beschouwd
zullen zij geen zoo vaste, maar werkelijk hoo-
gere stelling erlangen, indien zij èn het vertrou
wen van kiezers èn dat hunner partijleden door
op hen persoonlijk uitgebrachte stemmen kun
nen bewijzen.
De reusachtige ciifors, die in het proces-vcr-
baal der verkiezingen achter hun nomen zijn
te vinden, bewijzen slechts het aantal hunner
partijgenooten. Wilden zij bij het tegenwoordige
stelsel bewijs von persoonlijk vertrouwen erlan
gen, dan zouden zij een voorstel moeten steu
nen, dat bij verwerping van het bij dit ontwerp
in overweging gegevcne in aanmerking zou kun
nen komen, om de rangorde der namen op de
partijlijsten bij loting te bepalen en de toeken
ning ven de aan de partij toegewezen zetels
naar mate van de op de candidaten persoonlijk
uitgebrachte stemmen.
Het technische deel van het voorstel ver-
eischt weinig bijzondere toelichting.
Een verdeeling des lands in 18 kieskringen,
in welke 5 a 6 vertegenwoordigers der kiezers
met toepassing van het beginsel van evenredige
vertegenwoordiging gekozen worden, past vol
komen in het voorgedragen stelsel.
Dit aantal \vordt dan behouden, doch de in
deeling des lands daarin behoeft wijziging,
welke na aanneming van het voorstel bij na
dere wet zal behooren te worden gemaakt.
Bij dit voorstel wordt de grootte von een
kieskring gelimiteerd tusschen 4/100 en ca.
7/100 van 's lands bevolking.
Rotterdam kan dan ongedeeld blijven, doch
Amsterdam moet worden verdeeld. De verhoo
ging von het aantal kiezers, dat een candidaat
kon voordragen, tot 40, wordt voorgesteld, om
dat dit cijfer onder de werking der Kieswet
1896 geen aanleiding tot bezwaar heeft gege
ven. Het is onnoodig, het optreden van niet-
ernstige candidaten te gemakkelijk te maken.
Mocht de voorgedragen wijziging van het
verkiezingsstelsel voor de Tweede Kamer in
gang vinden, dan zal zij voor de Provinciale
Staten en gemeenteraden moeten volgen.
Het wordt echter onnoodig geacht die wijzi
gingen reeds nu te formuleeren.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
Mr. Delprat hervat z'n werk
zaamheden aan de Ned. Bank.
Naar het Hbld. verneemt, zal mr. G. H. M.
Delprat nog deze week Den Hoog verloten en
zijn werkzaamheden aan de Nederlandsche
Bank hervatten.
M. A. B. O. en Postgiro.
In verband met den open brief van den
bi A. B. O. ann den minister van Waterstaat
schrijft de heer A. W. Kymmell, directeur van
den postcheque- en girodienst in een ingezon
den stukje in de N. R. Cti o.m.
„De courant is nu eenmaal voor een amb
tenaar niet de plaats om polemiek te voeren.
Alleen wensch ik te waarschuwen tegen het
maken von gevolgtrekkingen uit de gegeven
eenzijdige voorstelling. Die eenzijdigheid moge
alleen reeds daaruit blijken, dat de machani-
cien van den leverancier der machines uit
drukkelijk heeft verklaard, dut het personeel
van den girodienst met het onderhoud en het
bedrijfsvaordig houden der machines belast
alleszins daartoe bekwaam was."
Hoogere rentevergoeding ge
vraagd.
De Vereenïging van Provinciale Bankiers en
Commissionairs in Effecten (Bond voor den
Geld- en Effectenhandel in de Provincie, voor
zitter de heer O. J. Engelberts, secretaris mr.
F. Del Campo) heeft in zake den Postcheque-
en Girodienst den volgenden brief gericht aan
den Minister van Waterstaat:
„Tn onze bestuursvergaderingen zijn herhaal
delijk d* misstanden besproken, in het leven
geroepen eerst door de ontreddering, later
door stopzetting van den Postcheque- en Giro
dienst Ten gevolge van deze betreurenswaar
dige gebeurtenissen hekben de rekeninghou
ders bij dien dienst de beschikking over hun,
aafi denzelve toevertrouwde gelden gedurende
langcren of korteren tijd verloren en lijden zij
daardoor ernstige schade.
Het komt ons voor, dat de dienst, die deze
schade veroorzaakt heeft, al het mogelijke moet
doen om daarvoor vergoeding te geven en wij
wenden ons daarom tot Uwe Excellentie met het
verzoek te bevorderen, dat de rente, welke de
dienst aan zijn rekeninghouders vergoedt, zal zijn
de wettelijke interest in dc pluuts van 1J^ pCt,
zulks van het oogenb'ik af, waarop de reke
ninghouder door de stopzetting of daarvoor de
beschikking over zijn tegoed zijns ondanks ver
loren heeft tot op den datum waarop hij over
zijn tegoed weder geheel op gewone wijze heeft
kunnen beschikken.
Door dezen maatregel zal zeker nog lang
niet alle schade, welke dc Girodienst heeft te
weeggebracht, geheel kunnen worden vergoed,
doch dat hij genomen wordv, is wel het minste,
wat de rekeninghouders van dien dienst mogen
eischen.
Het zal ons aangenaam zijn, van Uwe Excel
lentie te mogen vernemen, dat hij bereid is een
beschikking in den door ons gewenschten zin
te nemen".
BEGRAFENIS F. A. R. PADBERG.
In leven majoor-aalmoezenier.
Op het roomsch-katholieke kerkhof te Ede is
gistermorgen begraven het stoffelijk overschot
van den heer F. A. R. Padberg, pastoor vnn
de gornizoenskerk aldaar, majoor-oaimoezenier,
