KOK'S Brandstoffenhandel en Electrische Anthraciet Brekerij
WIJNHANDEL J.A. SCHOTERMAN Zn.
reeds KOK'S ANTHRACIET GEPROBEERD?
U. M. O.
Wil hebben prima waar voor de iaaqste prijzen en dragen znrg mor spoedige en accurate bediening
FA J. W. van ACHTERBERG H
HUTSSPAARBANK
«.Ui - HE!»
"mg.
MEUBELMAGAZIJNEN
BEHANGERIJ STOFFEERDERIJ
MA1SON DE JAGER EN Zn.
KERSTKRANSEN
SLUIT U m 311 OEN
jFHAALBIENST
UJRECHTSCHEWEG
Morgen 2 uur n.m.
Terrein H.V.C. Gewone prijzen.
SIGAREKIAAGAZIJH ,,'t SPD8THÜIS
S. H. MASSA
Magaz. „De Dom"
STADSNIEUWS.
Kolenpark Soesterweg Spoor Telefoon 863.
Bestslhnlzen: Pantenbnrgerlaan 6 Utrechtscbeweg 71, Tel 539.
Snmatrastraat 20 (Depot Ververij Paithe)
WESTSINGEL 12-13 TEL. 238.
BEZOEKT ONZE
CTB. S'l'R.4A T 17 - TELEFOON 145
Per flesch Per Anker
Gewas 1920 Raymond Macau F 1.F 40.
Gewas 1917 St. Emilion F 1.60 F 65.
BOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOB
O
LUNCHROOM - CONFISERIE
TELEF. 115 LANGESTRAAT 56
Het Bestuur der A. P. V. „DE LUCHT
POST" verzoekt H.H. PostduivenLicfhebbers
aangesloten bij de N. A. B. v. P. uiterlijk
MAANDAG 17 DECEMBER
hun Invulling formulieren te doen inzenden.
Voetbal wedstrijd
(Utrecht)
LANGESTRAAT 80. - TEL. 100
bericht zijir stadgenootcn, dat de
voetbaluitslagen van het geheele
land draadloos bij hem worden op
genomen en reeds half vijf bij hem
bekend zijn.
H BOK KING ft ZOON
ATi tVl tJEl!
Uroiiieerl vau «Ie gelegenheid.
ij ruiiueu eenige Wiuiernrtl-
uelen op zooals
KACHELS, mCHElPlMEH, BEDKRUIKEH
Komt ziel cn ovcriuigl
Aanbevelend GEBRE. DE VRIES
.1>2 NA<> \Ei T" l'ir. straat.
HAVIK 41 T£L. 292
Prima Boerenjcitgens.en
•meisjes op Brandewijn
f 1.95 per literpot.
f 105
Varkensmarkt - Amersfoort.
Speciale atdfclln^r
werk heeft samen?ewerkt",--hebben liern uitge-
noodigd vandaag aanwezig te willen zijn
Jn het Restaurant Twee ^Steden te den
Haag, ten einde daar hun gelukwenschen
in ontvangst te nemen mej/.zijn 70sten verjaar
dag. ^r.
Aan deze uitnoodiging zal de heer De Wilde
gevolg geven.
DE ECONOMIE BU DE WERKEN DER
MAASKANALISATIE IN EIGEN BEHEER.
Een brief van den minister van
waterstaaL
Aan een brief, door ir. C. Wesemann te
Roermond gericht aan den minister von Water
staat inzake „de economie bij de werken der
Maaskanalisatie in eigen beheer" ontleenen de
technische bladen der bouwbedrijven belang
wekkende bijzonderheden om aan te toonen,
dat niet alleen de bouwsom, maar ook de bouw
tijd het dubbele bedraagt van de taming.
Eenige feiten in den brief aangehaald mogen
hier volgen:
De Achilleshiel bij de Maaskanalisatie, welke
in eigen beheer door den Rijkswaterstaat wordt
uitgevoerd, is en blijft het groote, deels over
complete, deels ondoelmatige arbeidsmateriaal,
in verband met een min gelukkige regeling en
organisatie van de bouwwerken. Tot 31 Decem
ber 1920 is, blijkens het „Verslag en Balans
voor 2.45 millioen guldens materiaal aange
schaft, welk bedrag tot I Juli 1922 wel tot
ten naastenbij 2.7 miUioen zal zijn opgcloopcn
Dit'materiaa! is grootendeeis aangeschaft, resp
besteld in 1918 tot begin 1920, dus in een tijd,
toen alle prijzen met inbegrip van de bedrijis-
Uw beurs is zoo zwaai*.
Onze kas is zoo licht.
Wordt lid toch van U. M. O.
Kom doe eens Uw plicht.
Lidmaatschap 1.50.
Secretariaat 16 BlankenheimstraaL
Maison de Coiffure
WIJERSSTKAAT 14. Tel. 205
S
I
I
1
f
I
Spéciale behandeling legen alt
t allen en afbreken van het haar.
Ham-zalf Uaarzeep voorkomt
de roos en het vet worden j|
▼an het haar.
middelen (steenkool enz.) op het hoogst waren.
Om iets te noemen: het materiaal voor de ver
laging van het grondwater (aanschaffingskósten
meet dan 1,000,000) had zonder bezwaar tot
meer dan twee-derde van den omvang kunnen
veiminderd worden, indien het bedrijf anders
geregeld en anders ingericht ware. Minstens 20
locomobielen met meer don 1000 P.K., later nog
vermeerderd met elertromotoren, gezamenlijk
ongeveer 300 P K., zouden bij geschikte rege
ling overcompleet zijn geweest. Tot I Juli 1922
is op vier plaatsen totaal meer dan 50 mil
lioen M3. water gepompt, bedrijfskosten in 3K
bouwput 1,200,000 Bij een geringere op-
voei hoogte in 't algemeen had een belangrijk
bedrag aan bedrijfskosten kunnen bespaard zijn.
Tegelijk met een beperking in het aangeschafte
pompmoteriaal, had de verlaging van het grond
water tot I Juli 1922 verscheidene honderd
duizenden guldens goedkooper kunnen uitvallen
De schrijver haalt nog meer staaltjes aan van
deze exploitatie: de aanschaffing van overbodige
locomobiel (kosten 500,000), één kilometer
van de krachtcentrale te Linne, wat onnoodig
was geweest, als men deze centrale op den
keerdam had gebouwd, waar nu de locomobielen
staan. Hetzelfde geldt voor de sluis in den keer
dam te Roermond, die ook dicht bij elkaar
liggen. Het principe: één krachtcentrale voor
elk tweetal bouwplaatsen zou bij een goede in
richting von het bedrijf practisch en economisch
geweest zijn. Bij het kabelkraanbedrijf te Linne
rekent de schrijver een kraan van 100,000
overbodig. Sluiswerken als te Linne cn Roer-
jmond kosten voor een volledig pompbedrijf en
verder materieel aan bedrijfskosten en afschrij
ving gemiddeld een 50,000 per werkmaand.
Met een economischer kraanaonleg (aanschaf
fingskósten in 1919/20 90,000 100,000)
zouden, wanneer die beide sluiswerken daar
door slechts één maand eerder gereed kwamen,
de kosten er reeds uitgehaald zijn, en dan had
men ze voor andere sluizen gratis gehad l
Van 1918/19—1930/32 zal ten hoogste een
deel van het omvangrijk materieel, zooals de
inrichting van bureau's en werkplaatsen en
eenig zwaar railmateriaal, het uithouden. In het
algemeen genomen, zal het meerendoel van het
materiaal de afschrijvingen bedragen vol
gens de „Balans 1020" 15 18 pCt. ten
decle, b.v voor loodsen en keten nog meer
vóór 1932 nog eenmaal vernieuwd moeten wor
den, zij het dan ook tegen belangrijk lagere
prijzen dan in 1918/20. De totale uitgave voor
materioal zal bij het einde der bouwperiode in
1932 naar schatting ten minste 4,000.000
beloopen.
De schrijver komt ten slotte tot de volgende
conclusies
Behalve de tijdsomstandigheden en plaatse
lijke gesteldheid, hebben hoofdzakelijk de vol
gende feiten op de tot nu toe bestede bouwkos
ten van de Maaskanalisatie een ongunstigen
invloed geoefend:
1. Het gebruik van elk op zichzelf werkende
locomobielen bij het bouw- en pompbedrijf, in
plaats van een krachtcentrale op elk der wer
ken te Linne en te Roermond, en een electrisoh
pompbedrijf ten dienste der putbemaling.
2. Het oppompen van het grondwater uit de
boWputtcn tot de volle hoogte van het maai
veld, en de daaruit voortvloeiende te groote
opvoerhoogte van het pompwater (op sommige
punten bijna 3 MeterI), de dienovereenkomstig
te groote bedrijfskosten en de van begin af nan
in te grooten omvang (voor drie bouwwerken)
aanwezige pompwerktuigen (20 locomobielen
-f- 300 P.K. aan electromotoren).
3. Bij den sluisbouw te Linne is met het
pompen en het voorloopige betonwerk met
volle krocht begonnen, voordat het gereed
schap dit laatste compleet en bedrijfsklaar
aanwezig was. Het pompbedrijf alleen kost
te Linne per dag gemiddeld 60 X 60 X 24
X 0.5 X 0.022 rond 1000 gulden. Het
derde pomp- en bouwjaar in den gereed zijn-
den bouwput beteekent voor zulke sluiswerken
zoo goed als geheel extTa-onkosten en neemt
het materieel ten nadeele van andere bouw
plaatsen onnoodig lang in beslag.
4. a. De zware kabelkranen von Bleichert
waren voor deze sluiswerken met het hierbij
gevolgde werksysteem eep fout, inzonderheid
in verband met de ongeschikte plaatsing der
betonmolens te Linne.
b. De Engelsche kabelkraan, die geen dienst
kon doenhet ontbreken van de tweede der
drie aanwezige kabclkranen voor het betonwerk
aan de sluis te Roermond in 1921 de nood
zakelijkheid van een steiger voor het bcton-
storten met zijn extra-kosten aan hout enz., bo
ven de drie reeds aanwezige kabelkranen,
maakten het werk onnoodig duurder.
5. Het verkrijgen van grint en zand, en hun
tronsport naar do betonmolens, geschiedde
langs een te langen weg (spoor) en was der
halve on-economisch.
6. Groote kosten voor hulpgebouwen, lood
sen en keten (tot 31 Dec. 1920 215,000.—
afschrijvingen 20—25 pet.).
7. Het in eigen beheer uit de hand uitgevoer
de grondwerk, dat veel duurder werd dan in
oungenomen werk.
8. De tot 8 uren per dag verkorte werktijd.
9. Het ten deele overcomplete en ten deele
niet volledig gebruikte moferieel met zijne af
schrijvingen.
De uitvoering der Maaskanalisatie in eigen
beheer door den Rijkswaterstaat stoot in nouw
verbond met het omvangrijke materieel, dat
door de conjunctuur sterk in waarde vermin
derd is. Het scheiden van dit eigen beheer zal
zwaar vaL'en, voor.nl waar het hier een geliefd
troetelkind geldt. Maar het moet geschieden
Er moet een eind aan komen. Vnnneer men
er niet in slaagt, aannemers voot dit groote
werk te vinden wellicht onder afstand van
het materieel in het bijzonder dot voor de
grondwatcrverlaging opdat het eindelijk eens
onder krachtige, deskundige en ecnomische lei
ding kome, dreigt de Maaskanalisatie in eigen
beheer van den Rijkswaterstaat op een groote
teleurstelling uit te loopen.
Men spreekt er reeds van, dat het werk ten-
naastenbij het dubbele zal kosten van de ge
raamde bouwsom, die in 19T5 op 18 millioen
gulden is begroot. Tot op heden is feitelijk
reeds de helft van dit bedrag verbruikt, terwijl
nog slechts ongeveer het vierde gedeelte van
het werk is voltooid.
Alzoo I de bouwsom het dubbele en de bouw
tijd (192/33) het dubbele I
Die lange bouwtijd zal een extra-factor in de
verhoogde kosten van het werk brengen. Men
denke aan het materieel, heel de beheers-in-
richting, renteverlies, enz.
De Maaskanalisatie kan eerst in verband
met het kanaol MaasbrachtMaastricht tot
haar volle recht komen.
Werpt de Maaskanalisatie in dezen haar
schoduwen vooruit Indien ook het genoemde
hoofdkanaal in denzelfden geest wordt aange
pakt en uitgevoerd als tot dusveT de Maas
kanalisatie en b.v. ook haar petekind, het ka
naal WessemNederweert, hoe lang zal dot
don nog duren, en wat zal dat alles ten slotte
kosten Hoe zal zulk een kapitaal zijn rente
opbrengen
vraag is meer, of er in vergelijking tot het
werk een teveel aan ambtenaren is. En dan
moet allereerst opgemerkt worden, dat on
der dit volgn. ook zjjn opgenomen, de jaar
wedden van de ambtenaren ten kantore
van den Gemeente-Ontvanger en van liet
Bureau Maatschappelijk Werk, alsmede een
bedrag, te betalen aan de Centrale Boek
houding, wegens kosten van Verificatie.
Overigens meenen B. en W. te mogen op
merken, dat de Secretarie dezer Gemeente
nimmer rjjkcltik met personeel bezet was.
terwijl zij nochtans de mogelijkheid niet
uitgesloten achten, dat een verlenging van
arbeidsduur mettertijd tot eenige vermin
dering aanleiding kan geven.
De politieadministratie is de laatste
jaren aanmerkelijk uitgebreider geworden,
vooral door dé abnormale vermeerdering
der rijkswetten.
De Inspecteurs en Brigadier-majoor van
Politie zyn uiteraard ambtenaren voor
den actieven politiedienst en het is onge-
wenscht hen met nog meerdere administra
tieve werkzaamheden te belasten dan thans
reeds het geval is.
De beide klerken zijn om die reden dan
ook hoogst noodzakelijk.
Dat de politie „te zwaar is voorzien van
personeel" kan niet worden toegegeven;
het kost reeds moeite genoeg om eenigszins
tegemoet te komen aan dikwijls gerecht
vaardigde klachten. Men vergete echter
niet, dat niettegenstaande de vrij sterke
uitbreiding der gemeente in de laatste
jaren, geen vermeerdering van personeel is woorden voorkomen is don ook vrij moei-
Nieuwe uitgaven.
De ontdekking van Joost
Gelderop, door F. de Sin
clair.
Uitg. van Holkema cn Wa-
rendorf, Amsterdam.
Een toeval bracht Joost Gelderop tot een,
vooral in oorlogstijd, bijzondere ontdekking.
Wanneer een voorwerp zich bevindt in het
snijpunt van twee loodlijnen, waarvan de
eene getrokken wordt uit het middelpunt
van een radiator van Herz en de andere uit
het middelpunt van den energiebron der neo-
emanatie zoo noemde hij de alleen aan
hem bekende krachtbron dan zal dat voor
werp worden blootgesteld aan een hitte van
minstens 500 gr. Celsius. Stikgassen, vlam
menwerpers enz. zinken in 't niet bij zoo'n
hoschavingsobject. Geen wonder dan ook,
dat de Duitschers, na geslaagde proefnemin
gen, gaarne de uitvinding willen cxploitec-
ren. Maar de opperste legerleiding moet een
cn ander eerst zien en als Joost na veel
avonturen in De Dry Molekens op de heeren
wacht, vernietigen vijandelijke vliegers do
hoeve. Van Joost geen spoor meer, maar zijn
dagboek wordt in het puin gevonden en
Sinclair weet op de hem eigen losse manier
het wel en wee van onzen ontdekker aan de
vergetelheid te ontrukken.
De Incabruld door Ph. ExeL
Uitg. Nygh en v. Ditmar's
Uitg. Mij. Rotterdam.
Een roman uit de historie van Peru. Voor
velen zal dat wel onbekend terrein zijn en
het eerste gedeelte, waarin tal van vreemde
De Gemeentebegrooting 1924.
II.
De opmerking in de eerste afdeeling ge
maakt, dat voor jaarwedden ambtenaren
der Gemeente-secretarie, enz. ongeveer
1/10 deel der belasting noodig is, geeft
geen maatstaf van beoordeeling aan. De
aangevraagd. Op hulp van marechaussee
en militaire politie valt voor den gewonen
dienst niet te rekeneu.
De bedoeling van dezen post is geheel
zooals ze luidt n.l. de subsid'e te vcJeenen
aan het Groene Kruis. B. en W. achten het
niet gewenseht, dat de Gemeente mede
werkt tot een splitsing in de zorg voor zui
gelingen over twee instellingen en kunnen
daarom geen aanleiding vinden gunstig te
adviseeren op het adres van de afdeeling
Amersfoort en omstreken van deu Nederl.
Boud tot bescherming van Zuigelingen.
B. en W. overwegen de schoolbibliothe
ken tot een centraal geheel te vormen.
Tot nu toe is één openbare school voor
voorbereidend lager onderwas voldoende
gebleken. B. en TV. kunnen niet toezeggen
een regeling in overweging te nemen voor
het steunen van het bijzonder voorberei
dend lager onderwijs samen te stellen.
Nog niet is met zekerheid te zeggen of
het Rjjk voor de oprichting van een nieuwe
Handelsschool medewerking zal verleen cn.
Evenals vorig jear blijven B. en W. prijs
stellen op het behoud van den Direc
teur van Onderwijs. De vele vraagstukken
op bet gebied van onderwijs eischeu d-a-
kundigc voorlichting in hooge mate.
De opbrengst der kohieren van de per-
soneelc belasting, voor zooveel de gemeente-
opcenten betreft, bedraagt thans volgens
van den Inspecteur der Directe belastin
gen verkregen opgaven 105 480.57. De
mogelijkheid is derhalve niet uitgesloten,
dat de opbrengst in 1924 hooger zal zjjn
dan de raming aangeeft. B. en TV. hebben
daarom in verband met de wijziging van
het hoofdstuk „buitengewoon lager onder
wijs" die opbrengst met die meerdere las
ten verhoogd. Het komt hun veiliger voor
geen meerdere verhooging te ramen.
De m de afdeelingen oangevoerde awju-
ïnenten tot intrekking der verordening op
de zakelijke belasting op het bedrjf heb
ben B. en TV. geen aanleiding Irnrowri §*-
ven, wijziging in hun standpunt te bMi-
gen. Nogmaals wijzen zij op de wjjzijjfcy, bij
Raadsbesluit van 29 Mei j.l. in de Veror
dening- aangebracht, waaruit blykt, dat de
belasting voor bedrijven, waar gemiddeld
10 tot 20 arbeiders werkzaam zijn, bedraagt
f 5.per arbeider boven 9. Zjj kunnen
zich niet voorstellen, dat er ondernemers
zyn, die ter wille van f 5.belasting een
arbeider zullen ontslaan.
TVcgens de geringe medewerking van
eenige huiseigenaren aan de Langestraat
en het nog niet goedgekeurd zijn van de
begroeting was het niet mogelijk vóór den
zomer het eerste gedeelte von de Lange
straat gereed te krijgen en waar na het sei
zoen de Utrechtsehestraat vóór is gegaan,
moest in verhand met het verkeer met de
verbetering van de Langestraat gewacht
worden.
Nog dit jaar wordt dat work aanbesteed
en het ligt in de bedoeling, zoo voldoende
medewerking van de huiseigenaren ver
kregen worat cn ook door Gcd. Staten
geen bezwaar wordt gemaakt, het tweede
gedeelte direct in het voorjaar aan te be
steden, opdat het verkeer tijdens de zomer
maanden geen belemmering zal ondervin
den.
B. en TV. kunnen zich voreenigen met
het in de tweede afdeeling geuite denk
beeld, om eenige wijziging te brengen in de
bestaande wachtgeldvcrordening, doch zou
den daaraan een beperkende bepaling wil
len toevoegen voor het op 31 December '23
aanwezig personeel. Zij voegen hieraan toe,
dat het zeer onbillijk zou zijn om in ver
band met een voorgestelde opheffing eener
betrekking expres te voren een verslechte
ring in de wachtgeldregeling vast te stel
len.
Ter voldoening aan het verzoek van een
lid der tweede afdeeling deelen B. en TV.
lijk te lezen. De macht der Inca's wordt Qns
geschetst, als ook de gewoonte zich een
zustervrouw te kiezen. Maya dc meest gelief
de dochter van Huayna Capac zal met Huas-
car, zijn opvolger, moeten huwen, maar zij
bemint Atahualpa, een zoon van een andere
vrouw van Huayna. Do tweedracht hierdoor
ontstaan, maakt het Pizarro en zijn kornui
ten gemakkelijk het machtige rijk der Inca's
te veroveren. De dorst naar goud drijft hen
tot de afschuwelijkste daden, welke het
handjevol vreemdelingen in het Incarijk
vrijwel ongestoord bedrijven. Als Maya
hoort, dat haar Atahualpa den dood heeft
gevonden, maakt een kleine dolk een eind
ann haar leven.
De vrijwel passieve rol der hoofdpersonen
en de vele beschrijvingen vol vreemde woor
den, maken het boek niet altijd even lees
baar. Pizarro's werk tegenover de natuurvol
ken wordt er heel goed in weergegeven, en
dit zal ook wel het geval zijn met de zeden
en gewoonten van het Incarijk.
Zoo bekend, werd dit boek als „histori
sche roman" bekroond.
Ons eigen tijdschrift.
Uitg. C. J. v. Houten en Zn.
TVeesp.
Hc4 Decembernummer bevat o. a. Jan
Steeu'u Sinterklaasfeest door Anne Hallema;
I De Glijbaan door A. B. van Tienhoven; Beer-
neken van Geulen door Hendrik Odink;
Merkwaardige Sinterklaasgebruiken op onze
WaddeiKÜanden door D. j. v. d. Ven en een
blijspel in één bedrijf „Sinterklaas" door F.
de Sinclair, herder Vele kleinere bijdragen
en tal van fraaie reproducties.
Orpheus, redactie C. S.
Adama van Scheltema en
Laurens v. d. Waals.
Uitg. De Waelburgh, Bla-
ricum.
Onder dezen titel is een nieuw maand
schrift verschenen, dat zich uitsluitend aan
dichterlijke letterkunde zal wijden.
„Daarmede", zegt de Redactie, „streven wij
er naar een beweging der laatste decennia
verder te voeren: de terugkeer der liefde van
ons volk voor zijn dichtkunst, waarin bet
eenmaal zoo groot is geweest, die het zoo
lang ter harte ging en waarvan het, naar
wij hopen, slechts tijdelijk heeft kunnen
vervreemden.
Schoon wij onze bepaalde overtuiging heb
ben omtrent de richting waarin de poëzie
thans hare schoonste ontwikkelingskansen
heeft en daarbij op een nco-romantische
kunst doelen, zullen wij die slechts in ons
persoonlijk werk trachten te verwezenlijken:
wij roepen hier geen eigen leuze uit en
heffen geen grocpsbanier omhoog, omdat wij
overtuigd zijn dat ons taalgebied daar te
klein voor Is en wijl wij meenen dat de dag
voor „verzamelen" is gekomen; dus willen
wij zonder eenige persoonlijke, wijsgeerige,
of andere dan louter esthetische voorkeur,
zooveel mogelijk onzer waarachtig Neder-
landsche dichters op dezen Zandberg ver
eenigen als op een vluchtheuvel te mid
den van de stormen om ons heen.
Vonk's Reisgids.
Uitg. Pottcrstr. 7, Utrecht.
Dit handige boekje, bevattende auto-, boot-,
tram- en vliegdienstcn, wordt 9teeds uitge
breider het laatste nummer telt reeds 224
pagina's. Wel een bewijs, dat tal van dien
sten er In zijn opgenomen. In den tegen-
woordigen tijd, nu overal autobussen het
verkeer vergemakkelijken, is het boekje dan
ook een welkome gids, die in menig opzicht
voor reizenden van groot nut is.
De Vrouw en haar huis,
Kerstnummer.
Uitg. v. Holkema en TVa-
rendorf, Amsterdam.
Dit fraaie maandschrift onder do zoo be
kwame redactie vaji Elis M. Rogge is thans
ook met een Kerstnummer gekomen In
hoofdzaak zijn artikelen opgenomen, waarin
de Kerstgedachte op verschillende wijze is
verwerkt cn riAarnaast geeft het stukken, die
mede. dat het gezamenlijk personeel der ge- spreken van de voorbereiding van het Kerst-
meente en hare bdrgven (met uitzondering feest ln het gezin, om de Kerstdagen in huls
der brandweer) beloopt 336 en dat het ge- te maken tot dagen van vreugde en geluk,
zaménljjk salaris bedraagt 730.245.25 De fleurige, symbolische kerstboom is ont-
alles berekend naar don toestand op 1 Jan. worpen en op steen geteekend door Tine
1924. Baanders.
