Avondvergadering van Dinsdag 18 Dcc.
Afwezig de heer Noordewier.
Behandeling gemcentcbcgrooting dienst 1924.
Mej. Middelburg is niet voldaan, ze had
een krachtiger* beantwoording verwacht en ze
vreest, dnt we hoe «langer hoe meer in den put
zullen raken. Een meer grondige bezuiniging is
noodig. Alle ambtenaren en werklieden moeten
langer werken, opdat o!le ofdeelingen met min
der personeel kunnen werken, om te beginnen
door afschaffing van den directeur van onder
wijs. Dan wil ik reorganisatie der centrale boek
houding, herziening der subsidies, afschaffing,
der wethouderspensioencn met behoud voor hen
die het hebben.
De heer Spiekerman zal geen politieke
beschouwingen houden, mnor meer de econo
mische zijde bezien. Hoe komen we tot ver
mindering van den financieelen druk, die op de
gemeente rust? Deze geest bezielde ons en ook
de wethouders bij de eerste vergadering der
rechtsche fracties Des te meer is te verwonde
ren dat B. en W. in hun antwoord geheel pas
sief bljjven. Zien zij de noodzakelijkheid van
bezuiniging don niet in? Ik wijs op het grond
bedrijf en het woningbedrijf en de veel te zwaar
belaste gasfabriek. En daarnaast een vertrek
der meer gegoeden uit dc stad.
Door doelmatige arbeidsverdeeling moeten wc
tot bezuiniging komen, het moet niet kunnen
voorkomen, dat door den eenen dienst wordt
afgebroken wet door den anderen dienst wordt
opgebouwd.
Hot is dan ook niet te verwonderen, dat B.
en W. genoodzaakt zijn zware winsten te halen
uit de bedrijven, terwijl de hatelijkp belasting
op de bedrijven moet blijven bestaan. Als zij
meegaan met de bezuinigingen, die bij de arti
kelen zullen worden voorgesteld, don zullen we
misschien wat geld kunnen afstaan voor Vreem
delingenverkeer om dc menschen naar hier te
trekken.
De heer S c h r ij v e r wijst er op, dot de
Communistische Partij bij de verkiezingen rond
uit heeft verklaasd in den Raad niets voor de
arbeiders te kunnen doen. Zij weet dat de pro
paganda voor de werkgevers ligt op de straat.
Niettemin is een hunner in den Raad gebracht,
die slechts ral optreden als protest. Ik zal dan
ook wel tegen deze begrooling stemmen. Aan
rente cn politie moet een half millioen worden,
opgebracht. Van dat eeuwig geleen moeten we
af, de bezitters moeten we niet nog rijker ma
ken.
De politie bezit een te zwaar cn te groot
hoofd, dat weet men in de gemeente wel. Van
bovenaf moet bezuinigd worden. Er is een over
belasting van hoofden bij alle diensten. In de
hoogere regionen is een te over van hoofden.
Dat het onderwijs geld kost is te begrijpen.
Dat we echter een directeur van onderwijs heb
ben met een loopknecht, dat is wel wat erg.
Ook hebben wo een gymnasium waar heel
wat bij moet. Nu dit alleen voor de gegoeden
is moeten ze het maar zelf betalen.
Van de armen wordt nog zooveel mogelijk
getrokken, cn komen ze bij den crisissteun dan
krijgen ze een aalmoes.
De gemeente behartigt geen enkel belang om
de ziekte onder dc arbeiders te bestrijden. Voor
de wegen op den Berg worden duizenden uitge
trokken cn de menschen van Teut, Bolder
straat, enz. kunnen niet door hun straat gaan
en als het regent hebben zc de riviertjes voor
de deur. We moeten het maar eens omkeeren
en den bezitters de aalmcesjes geven.
De belpstingen zijn hier niet mnlsch. Wel zijn
we al jaren bezig met de belastingen te verla
gen, maar op do biljetten worden de bedragen
steeds hooger. De bourgeoisie scheldt de werk
lieden cn ambtenaren voor lijntrekkers, maar zij
vergeten dat voor rente bijna 400,000 wordt
betaald. Dat is zondegcld. Alles wat de heeren
bezitten wordt door de arbeiders opgebracht.
Maar dit belet hun niet de diktatuur over de
arbeiders uit te oefenen. Wij willen de diktatuur
van het proletariaat, d. w. z. dat de wet der
arbeidersklasse de hoogste wet zal zijn in dc
samenleving en dat zij die niet werken ook
niets te zeggen hebben.
Ter bezuiniging moet de geheel j administratie
worden vereenvoudigd. De belastingen moeten
zoo zijn, dat voor noodzakelijk levensonderhoud
minstens 1500 moet worden afgetrokken. De
communisten willen het geld holen van de in
komens boven de 1500 en door een heffing
van de kapitalen boven 20,000.
De heer M u i 1 w ij k wil de laatste verkie
zingen eens de revue laten passecren. Heden
middag is wel gebleken, dat we hier zitten voor
een bepaalde richting. Als we nu eens laten pns-
seeren wat voorafgegaan is aan de verkiezingen,
dan zien we dot 4 jaar geleden ook een verkie
zing is gehouden, maar nog alleen onder het
mannenkiesrecht. We leefden toen nog onder de
vevolutatiedagen von Nov. 1918 en de heeren
Dresselhuys c. s. waren zoo democratisch, dat
zc 25 jaar oversloegen in één dag. Bij de laatste
verkiezing was dat al wat geluwd en begon
men aan al de verbeteringen der arbeiders te
tomen en in tal von orgonisaties is het gelukt
het loon terug le brengen tot dat van voor den
oorlog. Daarnaast hebben we ditmaal het vrou
wenkiesrecht in de praktijk gehad. En de vrou
wen zijn van huis uit bchoudener en door op
haar geocfcnden druk hebben zij dun ook dik
wijls haar stem verkeerd uitgebrecht. Dc ge
schiedenis leert, dat als ze voor de tweede maal
haar stem uitbrengen, dot ze dit dan beter doen.
Door de evenredige vertegenwoordiging zijn
verschillende politieke partijen als paddenstoe
len uit den grond gerezen. Door den kiezers wat
te beloven krijgen ze ecnigen oanhang, maar
ook dit is gebleken, dat van al die beloften en
schoone leuzen niets terecht komt. Wc hebben
er hier een levend voorbeeld van.
Alle partijen hebben hun best gedaan om to
zorgen, dat dc sociaal-democraten in minder
aantal terug kwamen'.
We hebben dc ontevredenen gehad, later
herdoopt in onafhankelijken, maar ook die nuam
is niet gced. Zc hadden zich moeten noemen
de tevredenen, want hier in den Rood heeft hij
zich nog steeds bij de conservatieven aange
sloten. Met het aonbevelingsbiljet zijn de hee
ren aanbevolen met allerlei hoedunigheden, die
met het Gemeentebelong niets uitstaande heb
ben. Al die aanbevelingen betcekeney niets. Een
400-menschen hebben zich geleend hun stem
te verdoen en hun stem aan deze menschen te
geven.
De vrijzinnig-democraten hebben, met uitzon
dering van den heer Ruitenberg, die ik als wer
kelijk vrijz.-dcmocraot aanmerk, allen condido-
ten die in die partij niet thuis hooren. Het twee
de lid ir.ej. ?diddelburg zou een sierood zijn vnn
den Vrijheidsbond. In het verleden heelt deze
partij door haar candidaten getoond, dat ze
blij mag zijn er zoo te zijn afgekomen.
De Vrijheidsbonders zijn de bezuinigers aan
den verkeerden kant; ze zullen niet beginnen
van boven, maar van beneden en zullen ons
daarbij tegenover zich vinden.
De communisten zijn voorzichtiger, ze beloven
niets, moar zij eischen. En als we nu gaan zien,
wat ze eischcn, don blijft er toch een bedroefd
klein beetje over. Ze laten de kastanjes door de
socienl-democraten uit het vuur halen cn komen
met heel bescheiden wenschen. Bij de wethou-
dersverkiczing, toen onze partij een trap werd
gegeven, kregen we geen.steun van Schrijver,
neen, hij hielp de heeren nog een beetje.
Wat hebben we gezien by de Vlootwet. B. en
W. gaven een antwoord, zooals we dat wel kon
den denken en Schrijver heeft zich daarbij neer
gelegd en gevraagd of B. en W. er goed over
wilden denken.
Over goed onderwijs schrijven zc in hun ma-
nifestje, cn bij de opheffing van de school op
Puntenburg speelde hij de tegenstanders in de
kaart.
En teen de heer Spiekermen klaagde over
dc 23 Sept.-demonstratie op Zondag, hield
Schrijver zijn mond. Bij dit alles komt nog en
dat is minder mooi vnn Schrijver, dat hij bij
zijn kornuiten met allerlei verdachtmakingen
voor den dag komt, om zelf de edele figuur te
spelen.
Tot cn met heden hebben wc niets anders ge
hoord dan beleefde verzoeken en beleefde vra
gen, dus heel iets anders dan eischen.
De Christ.-Historischen blijven ook in de ruim
te; ze schrijven niet te komen met beloften en
schoon© leuzen, maar ze willen mannen van
karakter in den Raad, die naar eer en geweten
de geestelijke en stoffelijke belangen der ge
meente zonder aanzien des persoons behartigen.
In dezen Raad is wel gebleken, dat de heeren
wel kijken uit welken hoek de wind waait.
Over de lijst van den heer Veis Heijn zou
ik een heelen avond kunnen praten, want die
zijn zich te buiten gegaan aan een politiek, die
is beijeden alle peil.
In een der biljetten wordt gezegd, dot de
anti-revolutionaire partij een democratische
partij is in den waren zin des woords, die op
komt voor het gchcele volk en niet voor een
deel zooals de sociaal-democratische partij; dat
is een valsche democratie. Dc soc.-dem. partij
kunnen wel christenen onder hun leden toe
laten, maar dan zij v het leden waar alle merg
en fut is uitgehaald. Verder wordt er in gezegd,
dat de soc.-dem. de kerk den rug heeft toege
keerd en den Zondag als dag van vermaak
beschouwt. Ik geloof, dot ze in d:ze niet eer-
liik zijn. Wij beschouwen den Zondag niet als
dag von vermaak, maar volledigheidshalve had-
8en ze can ook de R.-K. partij moeten noemen.
En den is er nog een uitlating over onvervul
bare wenschen, waarvan onze berooide gemeen-
tefinanciên het gevolg zijn. Koddig is het, dat
ol wat in dat courantje staat geschreven, mede
voor verantwoording komt van den wethouder,
die ochter de groene tafel 2it en wel me'Je ver
antwoordelijk zal zijn voor dat geschrijf.
De katholieke partij heeft veel stemmen ge
kregen, doordat de vrouwen haar stem hebben
uitgebracht onder hoogen druk, ten bewijze
waarvan spr. een citaat aanhaalt van den zeer
eerw. heer Jos. Krijnen, dnt de kinderen op
tveejarigen leeftijd ven staatswege worden op
gevoed. Dat moet wel indruk moken. Dan heb
ik nog een mooi papiertje waarin dr. Jorisscn
wordt aanbevolen op een vroolijke wijze, ik
wil het wel zingen nis dc heeren meezingen.
In de Toorts is dit manifest „heiligschennis"
genoemd, welk artikel door spr. wordt voor
gelezen. V-
Lees nu eens onze bladen door en zoek dan
een bericht, een" artikeltje, dat op zoo laag peil
staat. Al wat wij hebben geschreven was zake
lijk. Het resultaat is geweest, dat we een Rood
hr-bben, die vertegenwoordigt de helft plus één.
Ik kom nu even op de wethouders-geschie
denis Het resultaat is de helft plus één en dat
is ook tot uiting gekomen in de' wethouders-
verkiezing. In Juli hebben we een schrijven ge
kregen van de rechtsche fracties, waarin werd
meegedeeld, dat krachtens haar sterkte onze
fractie recht heeft op één zetel, moor Hofland
mochten we niet aanwijzen. Spr. leest de daar
op gevolgde correspondentie voor. Toen men
had opgevangen, det de S. D. A. P. een ver
gadering zou houden, heeft men dat waarschijn
lijk aangegrepen om van de lastige soc.-dem.
partij af te komen. In de bladen verscheen een
bericht, dot de soc.-dem. fractie geen wethou-
derszetel meer zou aanvaarden en daar scheen
op gewoc":te hebben. De corresponden
tie ging toen door, maar men bleef de klip ont
zeilen en men kent het eind van het lied. De
correspondentie is overgelegd nan de leden van
den Raad en ik zou wel eens willen vragen of
een en ander in vol overleg met ol de fracties
is gebeurd. Wat zeggen de heeren van deze
correspondentie?
In de eerste vergadering van September heeft
Hofland gezegd, dat door den voorzitter van
den Road is uitgesproken, dot hij een onbe
trouwbaar persoon is. Ik heb al uitgeken,
het gaat toch niet ann iemand onbetrouwbaar
heid te verwijten zonder met positieve gegevens
te komen. In een der eerste vergaderingen van
de financieele commissie heeft de voorzitter
gezegd, dat antwoord gnat longs mij heen.
Maar dat gaat niet op. We moeten eerlijk en
oprecht met elkaar omgaan, anders is samen
werking onmogelijk. Bij deze begrooting heb
ben we een prachtige gelegenheid deze fout te
herstellen. Onze fractie zol niet dulden als on
betrouwbaar te worden aangemerkt. Wij rien
met belangstelling het ontwoord van d© recht
sche fracties en van den voorzitter tegemoet.
De heer Bons had gehoopt, dot de bezui
nigingscommissie niet in het debat zou komen.
In Nov. '22 is deze commissie geïnstalleerd en
praktisch kon ze pas in April '23 gaan wer
ken. Het rapport is op komst, maar de zaken
die naor voren daarin worden gebracht, eischen
overleg cn uitvoerige bespreking, zoodat ze
voor deze begrooting geen waarde kunnen heb
ben.
We hebben besprekingen gevoprd met ver
schillende ambtenaren cn daardoor zijn ver
schillende zaken naar voren gekomen, die hier
al behandeld worden. De commissie heeft de
aandacht gevestigd op do boekhoudmachines
en ook nog op verschillende andeie maatrege
len de aandacht gevestigd.
De bczuinigingscommissie wil een verande
ring in de administratie van het woningbedrijf
en van de centrale boekhouding. In den loop
van Januari zol het rapport wel ter tafel komen.
In 1913 betaalden we aan belasting
f 192.577.35, dot is per hoofd 8.01 en in
1921 was het bedrag 1.078 788.98 J4 of
33.42^4 per hoofd. Nu zijn allerlei diensten
wel toegenomen maar een vergrooting van 4
maal zooveel is toch wel erg. In het antwoord
van B. en W. nu kunnen we geen positieve lijn
bemerken. Wel zeggen ze een geleidelijke lijn
te willen volgen in de bezuiniging, moar die ge
leidelijke lijn heb ik niet kunnen ontdekken.
B. en W. wijzen steeds op de uitbreiding van
de gemeente, maar ik begrijp niet dat het daar
door moeilijker is geworden de begrooting
kloppend te krijgen. Deze uitbreiding heeft
toch meegebracht een aantal nieuwe bewoners,
die toch ook belasting opbrengen, zoodst het
een het onder wel zal dekken.
Nu is de heer Muilwijk zeer bescheiden ge
weest in zijn beoordceling van andere partijen.
Maar er is ook een blaadje verspTeid „Stemt
rood", waarin da heer Wibout schrijft, dat het
parool niet mag zijn, dot aan de loonen vnn de
werklieden niet mog worden geraakt. Hoewel ik
lid ben van den Vrijheidsbond kan ik me met
dit standpunt volkomen vercenigcn en wan
neer het college komt met voorstellen om de
loonen in overeenstemming te brengen met de
particuliere loonen, dan kunnen ze rekenen op
den steun der sociool-democraten.
Dc begrijp niet dat de heer Muilwijk dat al
near voren heeft gebracht over de verschil
lende partijen, een beetje bescheidenheid had
hem wel gepast, waar hun getal is teruggeloo-
pen cn dat nog wel, terwijl het getal raadsle
den is uitgebreid.
De heer De Lange acht de raadsleden niet
de menschen om op te treden als censor van
wat bij de verkiezingen is geschreven.
Als rechtsche raadsfractie moeten wij opko
men tegen de beschuldiging, dot we hier een
machtspositie innemen. Wij zijn te zeer over
tuigd, dot de helft plus één niet de mocht kan
uitoefenen. Ook mrenen we, dot wij moeten
samenwerken. Von S. D. A. P.-zijde is gezegd,
dat dit is gebleken bij de wethoudersverkiczing.
Ik moet dat tegenspreken. Bij rechts was wel
degelijk de meening, dat de S. D. A. P. van het
college deel uit zou maken. Het bezwaar tegen
den heer Hofland gold niet de richting, moar
den persoon. Wij handhaven den regel, dat
iedere fractie zelf moet uitmaken, wion ze wil
aanwijzen, moar geen regel zonder uitzonde
ringen. Nu is gezegd, dat do fractie het beleid
van den heer Hofland heeft goedgekeurd,
mnar dat kunnen wij juist niet goedkeuren.
Wij achten het niet goed, dat ccn wethouder
verantwoording verschuldigd is aan zijn fractie.
Hij is verantwoordelijk voor den Rand. De wet*
houdersverkiezing kon dan ook niet anders
uitvallen dan ze uitgevallen is. Wij betreuren
het, dnt het zoo is geloopcn, want wij mee-
nen, dat het in het belang van de gemeente
zou zijn geweest ols een lid der S. D. A. P.
zitting in het college had genomen. Wij achten
het dan ook diet gerechtvaardigd dat de heeren
een oppositie voeren ols zij doen. De heeren
moeten ons niet kwalijk nemen ols wij mecnen
bepaalde maatregelen niet te kunnen steunen.
De Rand is niet minder democratisch saamge-
steld dan de vorige, zoowel links ols rechts.
De belangen der arbeiders zijn bij rechts vei
liger dan bij de S. D. A. P. Wij stellen den
eisch van sociale gemeentepolitiek, moor wij
eischen niet op het monopolie daarvan. Wij
stellen onze gemeente-politiek tegenover de ra
dicaal socialistische.
Uitvoerig betoogt spr., dot de sociael-demo-
creten alleen van overheidsbemoeiing heil ver
wachten. D© gemeentelijke overheid heeft zeer
zeker een sociale taak, moar binnen zekere
grenzen. In crisistijd -wordt deze teak uitge
breid, moar men moet er op aandringen, dat
deze weer zoo spoedig mogelijk beperkt wordt.
Gemeentelijke exploitatie van bepaalde be
drijven wordt door rechts meer aanvaard uit
opportuniteit don uit beginseL
Wij zijn niet te vinden voor uitbreiding der
gemeentelijke bemoeiing buiten de crisislasten.
Het college had voorbereidingen moeten tref
fen om te komen tot stappen, waarvan de wen»
schelijkheid gevoeld wordt. Zoo is al bij de be
grooting voor T923 de aandacht gevestigd op
do 48-urige werkweek en nu willen B. en W.
er overleg over plegen. Die zaak had reeds
zoover moeten zijn, dat ze in 1924 kon worden
uitgevoerd.
Voor salarisvermindering over de heele linfo
ocht ik den tijd nog niet gekomen. Maar als de
loonstandaard blijft dalen don zal men ook niet
kunnen ontkomen aan een herziening in dolen
de richting. Doarom moeten B. en W. nagaan
öf niet tot een herziening moet worden geko
men.
Het college blijkt overtuigd te zijn van zui
nigheid, maar toch doet het me leed, dat daar
van praktisch zoo weinig op deze begrooting
tot uiting komt.
Wat bet belastbaar inkomen betreft, bevinden
w© ons in dalende richting, voorzichtigheid is
dus wel aanbevolen.
Jn theorie kon men prachtig spreken over het
recht der nooduitkeering, moor in de praktijk
zal er wol weinig van terecht komen. De nood
uitkeering stond in verband met den belasting
druk der Gemeenten cn bedroeg voor Amers
foort ICO pet. De financieele voorziening tus-
schen Rijk en Gemeente moet gewijzigd wor
den, maar nu het Rijk er nog slechter voorstoot
dan vele gemeenten moeten we er olies opzet
ten om de gemeentelijke huishouding te verso
beren.
De heer Von Veen herinnert er aan dat de
heer Muilwijk den Vrijheidsbond genoemd heeft
een partij van bezuiniging ia do verkeerde
richting. De Vrijheidsbond vindt het ze©r noo
dig geld uit te geven voor tol van zaken, die de
soc.-dem. ook willen Maar wij willen bezuini
gen op dingen, die minder noodig zijn. Een
bezuiniging op de loonen cn salarissen is geen
tornen van boneden af maar een tornen aan
alle verhoudingen.
Aan onze werklieden cn ambtenaren beta
len we 660.000. Als we daarvan 10 pet. af
namen zou dat een kwestie zijn van 66.000.
Nu wil ik niet zeggen dat we zoover moeten
gaan, maar ik zou toch wel willen, dat een der
eerste vragen, die aan liet georganiseerd over
leg worden voorgelegd, zou zijn oen verminde
ring der loonen en salarissen. Dan verwacht Ik,
dot ook van den kant der organisaties zal
worden ingezien, dat ecnige verlaging mogelijk
is. Nemen we 5 pet. don is dat al 30.000 en
don kunnen we de zakelijke belasting op het
bedrijf al dadelijk afschaffen. Want die moet
weg omdat die de bron van inkomsten tegen
houdt. B. en W. willen daar niet aan. Zij zoe
ken het alleen in verlenging van den arbeidstijd.
Maar dat zie ik niet als bezuiniging, maar meer
als een maatregel om goed en degelijk werk te
krijgen.
Óok moet bij de bezuiniging een verminde
ring van het salaris der wethouders worden
overwogen.
En dan de wachtgeldregeling, die is te ab
surd en moet hoog noodig gewijzigd worden.
Wat ook veranderd moet werden is de pen
sioneering van de wethouders.
Ten slotte bepleit spreker de instelling cener
Schoonheidscommissie.
De heer G r a o f f acht het noodzakelijk recht
te zetten wat de heer Muilwijk heeft gezegd
over de November-beweging van 1918. Men
moet do menschen niet w-ijs moken, dot de
vruchten van socialen arbeid die na den oor
log gekomen zijn, een gevolg zijn van de Ne-
vember-revolutie. Ook pnrtijgenooten \an den
heer Muilwijk hebben er niet dat oppervlakkige
oordeel over. Minister Aolberse heeft in de
Kamer uiteengezet, dot hij met zijn program
bij de regeering is gekomen en gezegd heeft,
als je dat program onderschrijft kun Je mij
krijgen aJs minister. Laat men dus dergelijk©
goedkoope argumenten hier niet bezigen.
Van beginselstandpunt uit is er een onover
komelijke klove tusschen de menschen die den
invloed van God uitschakelen en de Christenen,
die de Almacht Gods erkennen. De grondstel
lingen der soc-democrotcn zijn absoluut in
strijd met de grondstellingen der Christus-
belijders.
Dat de meerderheid van de helft plus een
zou ontstaan zijn door de pamfletten is toch
vreemd, want er is geen partij die zoo op het
sentiment der masso weet to spelen als do
S. D. A. P. Dat is gebleken bij do Vlootwet.
Hoe we denken over de gevoerde correspon
dentie, de heer Muilwijk weet dat ik er geen
bichtvader op nahoudt en ik meen daarover te
megen zwijgen.
Do heer M u i 1 w ij k Dat is het gemakke
lijkst.
De heer Granff; Laat dc heer Von Veen
de ziektekiem der bezuiniging die hem te pak
ken heeft bestrijden, want de begrooting is niet
zoo ongunstig dot bezuiniging op de loonen
noodzakelijk is.
Dc hoer Hofland: Deze vergadering is ont
staan uit politieke verkiezingen on in rechten is
een raadsvergadering een politieke vergadering.
Zoo gezien is cr niets tegen de begrooting in
politischen zin te beschouwen. Men kan het ook
wel economisch doen, maar men zal dan toch
komen tot het politiek inzicht, dat het econo
misch inzicht beheerscht. Iedereen geeft in zijn
woord can weerspiegeling van zijn gedachten-
leven, en voor zoover ik weet is er maar één
persoon hieT in den Raad, die mei tot een staat
kundige partij behoort
De plicht is allereerst te beantwoorden de
vraag, wat can deze begrooting is voorafge
gaan. We moeten vooraf vaststellen den geest,
welken deze begrooting beheerscht. Hoe was
de houding cn de positie van de rechtsche frac
tie, speciaal der anti-revolutionair© leden, tiidens
do vorige begrooting en bij de behandeling van
vragen van beleid in den jongsten tijd
Is het college indordaod, wat de anti-revolu
tionairen hebben venvacht en gewenscht
Toen de vorige begrooting op tafel lag, is van
anti-rev. zijde geweldig tegen die begrooting
gefulmineerd We kunnen hun bezwaren samen
vatten in dezo woorden er is niet genoeg be
zuinigd, B. en W. hebben geen drang tot be
zuiniging geoefend, er moeten drastische maat
regelen worden genomen, wij kunnen die lijn
niet volgen en we zullen tegen de begroot ng
stemmen.
We hadden dus mogen verwachten, dat de
anti-revolutionairen eenzelfde houding zouden
aannemen als weer een dei gelijke begrooting
tor tafel kwam. De heeren hebben tegen de
begrooting van 1923 gestemd, omdat zij niet
wilden volgen den weg door die begTOoting aan
gegeven. Maar nu hadden zij bij de wethouders
verkiezing niet alleen den wethouder van finan
ciën als slachtoffer moeten kiezen, maar don had
men daar andere mannen moeten stellen. Dat
heeft men niet gedaan en pmtij politische over
wegingen zullen daaraan wel niet vreemd zijn.
De heer Graaf f heeft al een klein tipje van den
sluier opgelicht. Hij heeft gezegd, geen biecht
vader te hebben, maar daarmee is men er niet
af. Men heeft toon stelling genomen tegenover
de begrooting, omdat daar aan do tafel zot een
sociaal-democraat.
Door den heer de Tnngc' is toen het verwijt
tot het college gericht, dat wij „op-zien-komen"
speelden. Ik heb-dat-nadrukkelijk weersproken,
maar de heeren hielden, hun standpunt vol. Als
gij in die dagen eerlijke politiek had gespeeld,
had ge zelf daar moeten gaan zitten. Want deze
begrooting ademt nog den geest van den vori-
gen wethouder van' financiën, el heb ik er zelf
geen invloed op- gehad. Nu hadt ge met de
zelfde critiek moetenko men. Maar nu zit cr
geen sociaal-democraat in het college. Wel zit
er een linksche wethouder. Moar als ik ooit een
staaltje van slecht© politieke zeden heb gezien,
dan is het vorig maal geweest, det men met oen
voorstel komt een commissie te benoemen die
het college, dat men pos zelf gekozen heeft,
niet wilde.
Men kent de geschiedenis, niet waar
In de vergadering van 30 Jan. heeft men een
motie van afkeuring in het college aangenomen.
Als meneen sikkepitje verantwoordelijkheids
gevoel had gehad voor zijn daad, hod men daar
zelf moeten gaan zitten of de menschen er moe
ten zetten die de motie gesteund hebben. En
daarbij waren ook de partijgenooten van mij, die
men had kunnen kiezen. Als men de wethouders
verkiezing niet beschouwt als het vergeven van
baantjes en men er da politieke beteekenis van
erkent, dan ken men dat niet binnenskamers
afmaken, maar moet men verantwoording daar
van afleggen voor de kiezers.
Een onderlinge goede verhouding der fracties
kan er pos komen als er volkomen klaarheid
komt. Al neem ik er goede nota van, dat de
heer de Lange samenwerking wil, dan neemt dat
niet weg, dat er eerst klaarheid moet komen.
Bcontv/wordt de samenstelling van het col
lege en de verdeeling der functies nu ean de
gevoerde critiek
Ik meon, dat de samenstelling niets veranderd
is. D© critiek ging langs de lijn StadigBons
en nu had één hunner in het college moeten
treden om do begrooting anders saarn te stellen
dan de vorige. Ook had men dan moeten blij
ven bij vier wethouders. Er is gesproken van
bezuiniging en een der wethouders heeft gezegd
dat er geen werk voor vier was. Maar heeft
men zich wel eens afgevraagd of de belangrijke
post van financiën wel goed was bij den Burge
meester. Ik heb nooit den indruk gekregen, dat
dot zijn sterkste zijde was, integendeel, ik heb
wel d?n indruk gekregen, dat het zijn zwakste is.
Alleilei vraagstukken, tot de nietigste toe, staan
in verband met de gemecnte-financiën en afge
zien nu van het feit dat de Burgemeester, ook
gelet op zijn verleden, niet de meest aange
wezen man daarvoor is, moet ik vragen, waar i
het Burgemeestersambt zooveel van den persoon
vraag t, of bet wel goed gezien was, het getal -
wethouders uit bezuiniging te verminderen. Met -f
het oog op de evenredig© vertegenwoordiging «I
zou het noodig zijn geweest, het aantal wethou-
ders op 4 te houden en ook met het oog op de
onderlinge samenwerking in den Rand.
Noch in zijn samenstelling, noch in zijn aan
tal, noch in zijn verdeeling der functies beant
woordt het college aan den uitslag der verkie
zingen, terwijl de heeren, vooral de anti-revó-
lutionaire leden, die op de vorig© begrooting
zoon felle critiek hebben geoefend, niet Kobben
gedaan wat ze moesten doen, n.l. zitting, nemen
in het college.
Do heer Hofland breekt hier zijn rede af,
waarna de vergadering wordt verdaagd tot
Woensdagmiddag 2 uur.
Garnizoen.
Bij Kon. besluit van 15 dezer zijn benoemd
bij het reserve-personeel der landmacht, tot
reserve-tweede-luitenant:
a. bij het wapen der infanterie, bij het 5e
regiment, de vaandrigs, J. L. van Heek, Ch.
L. Warendorf, P. van Campen, J. H. H.
Stroink en R. Korteweg, allen van het korps;
bij het 16de regiment, de vaandrigs L.7W.'
Ingelse, W. F. Winkelman, G. M. Ak va'p
Vugt, P. H. van Scherpcnzeel cn A. van-
Noppen, allen van het korps; r' vóV
bij het 21ste regiment, de vaandrigs ,E..
H. de Vries, J. Pot appel, W. J. Care^j'5/.^--
L. Schrikkel, allen van het korps; '.y
bij het 18de regiment, de vaandrigs.G,
Luttikhuizen, J. J. H. Stcsscn, H. J. JJaber.->&
F. Doorn cn K. Leyns, allen van hoi KDrpsj
b. bij het wapen der artillerie» 5de'
regiment veld-artilierie, de kora.etteip. J: E.
ter Haar, E. T. Kuiper en H. teif=fcdeö,^l- -
len van bet korps;
c.. bij het wapen der cavalleriey'il/ftet j ste
regiment huzaren, cle kornetten baron
Mackay en P. van Netten, beiden van het
korps; bij het Ilde regiment huzaren, de kor
netten P. E. Moes, E. L. baron van Har.den-
broek van Lookhorst, L. N. M. van der Put,
F. M. Ch. Pels Rijcken en D. W. van-Dam,
allen van het korps. A
Bij Koninklijk Besluit van 5 December
1923 no. 49 is den kapitein-adjudant Y.
Baan van het 21ste regiment infanterie op
zijne aanvraag een eervol ontslag uft den
militairen dienst verleend en genoemde of
ficier benoemd en aangesteld tot-Veserve-
kapitein bij gemeld regiment. ,.ty.
Den sergeant G. W. M. Struijk van hei/5e
regiment infanterie is, te rekenen van, 26 Fe
bruari 1923.de Bronzen Medaille voor ..tróawen
dienst toegekêad.
Leger de# H e i 1 s.
Wij vestigen hierbij de aandacht op oe adtfer-
tentie voorkomende in dit blad omtrent. de
„potcoliecte" van het Leger des Heijg. Wij mee-
nen dat het genoeg bekend is daf^róÉS^Sot-
collecte" komt ten bate van het uuSménfefher
Kerstgave aan de armen onzer. .jUftL- zortdcr
aanzien van richting, partij of
De aanvragen om een „KerstgaW*- zijn-voor
al dit jaar zeer^ele. Een ieijcr h<&ȏ, het Leger
des Heils zpo veel gezinnen "^ils~:maar mogelijk
is, té gedenken, opdat poÊL. vele behoeftigen
TÊCti'tr-yBtoïfjk Kerstfeest** mogen vieren.
De "poften zullen geplaatsLworclcn og<d^%r-
kéhsmarkt, bij 't Postkantoor veil- Statiöü.^
TOONEEL;
DoUtsche VoIksSpfclschar.
In verband met de licfdadigh©idsopvoeringrr.
hedenavond in Amicitift' 'trptv jheophilus-Toten-
Tonz door de Duitsche J&gcfèntcn kunnen wij
nég vermelden dat dezO^ysterie-spelen Moan-;
dogavonji in Utrecht de vólle Mei «ciy>
groot succes hebben! gehêfd. Het U. D. ichrijft--
hierover:
„al was bij enkele.(n.1. der optredenden^
de klove tusschen dilettant en geroutineerd© £e-
roepsacteur weinig merkbaar.
Bij de spelenden was de rol van Thcophilu^
den „Canocius irregularis" die zichzelf aan aen
duivel verkoopt teneinde met diens hulp d&n
bisschop van Odensé uit zijn ambt tc sto&jn
en diens plaats in te nemen doch ten sfo\Q|fè>p
voorspraak der maagd Maria in genade ^égfdt
aangenomen, wel in de beste handen. De
man die deze rol vervulde, had een Jraafifefe-
nuanceerd, sympathiek en daarenbo\te4S?zeer
duidelijk stemgeluid, en wat meer is> zijn dicti©
had vrome bezieling en naïeve Ontroering. Sa-,:.
tanas en de „Gauskler" Waren-' zöQ Venijnige.'
diabolisch, lenig en listig, als men 'ma'dr. vTÏtié»
schen kan. En verder zouden ook degenen
fungeerden voor Maria, den decaan.:, en de
„Ktimmerer" met onderscheiding mógfen ge*
noemd worden."
Voordracht over Egypte.'
Gisteravond hield dc heer Dr. R. MiejJcma
In de Remonstrantsche Kerk zijn tweede voor
dracht over Egypte. Werd in de eerste lezing,
ongeveer een week geleden, uitsluitend gespro
ken over Noord-Egyptc met de steden Cairo en
Alexandrië, gisteravond werd meer speciaal het
Zuidelijk gedeelte van dit land behandeld, waar
0. m. gelegen is het land van Thebe en de stad
Luxor. Tenslotte werd nog een uitstapje ge
maakt naar Abessinié. Het Zuidelijk gedeelte
van Egypte is wel het oudste gedeelte wat
bouwkunst betreft, dje vooral groot was.tijdens
de 18de dynastie.
In het kort vertelde spreker het een en ander
over de godsdienst van de Egyptenarcn. Het
Egyptische volk wordt in zijn geheele leven en
vooral ook in zijn godsdienst gekenschetst door
de traditie. Aan de hand van enkele duidelijke
lichtbeelden werden hiervan cenige voorbeelden
gegeven. Merkwaardig was hierbij op tc mer
ken, hoe de Egyptische godeli voorgesteld wor
den als personen met dierenkoppen. Op duide
lijke wijze werd verklaard en ook door lan
taarnplaatjes getoond hoe de Egyptcnaren zich
voorstelden, dat het hart van een overledene
gewogen werd. Werd het gewicht goed bevon
den, dan werd de eigenaar van dat hart voor
den god Osyris geleid. Het voornaamste van
Egypte is dan ook zijn godsdienst en in die
godsdienst treedt de onsterfelijkheidsgedachtc
buitengewoon sterk naar voren.
Ook de bouwwerken zijn buitengewoon mooi
en zuiver gehouden. Dc tempels zijn, in tegen
stelling met de huizen, die meestal van hout
zijn vervaardigd, geheel uit steen opgetrokken.
In verband hiermede wijst spreker op verschil
lende bijzonderheden in den bouwtrant Ook te
Luxor kregen wij verschillende tempels te zien.
Vervolgens werd een bezoek gebracht aan
het dal van de Koningsgraven, waar zich 0. a.
