AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander" Zaterdag 9 Febr. 1924
BINNENLAND.
DERDE BLAD.
No. 188
22e Jaargang
Brieven uit Rotterdam
Steunverlecning. Meer
werk. Bedenkelijke werk
verschaffing. Het drukke
verkeer. Tram en bus.
Een uitgaaf die overbodig
schijnt
Verleden jaar heeft men in Rotterdam van
gemeentewege aan 14.980 personen onder
stand verstrekt tot een bedrag van
6.584.098.liy2 en 129.681.58 aan kolen-
geld.
Als de verwachtingen ook maar voor een
deel vervuld worden zal 1923 het record
jaar blijven, wat de werkloosheid betreft Er
zijn inderdaad hoopvolle voorteekenen, en
vooral met de scheepvaart schijnt het lang
niet slecht te gaan. Er komt voortdurend
meer schot in het aantal opgelegde sche
pen. De Rottcrd. Lloyd heeft dc Deli en de
Djamber naar Zuid-Amerika gedirigeerd
voor het vervoeren van graan naar Europa;
de Palembang is naar Britsch-Indië vertrok
ken om rijst te laden. Van dc maatschap
pijen „Triton" en „Rotterdam" varen reeds
oenigen tijd drie schepen in een vrijwel go
regelden dienst Egypte—Engeland. Het s.s.
Walcheren is in Z.-Amenka om graan te la
den.
Het is zeker juist gezien dat men, van
overheidswege, alles wil steunen wat de
werkverruiming gunstig beïnvloedt. Maar in
sommige opzichten mag men toch alweer
niet te ver gaan. Zoo staat er op dc agenda
voor de raadsvergadering van Donderdag 31
Januari een voorstel tot het verleenen van
medewerking ten behoeve van een opdracht
voor buitenlandsche rekening aan een
scheepsbouw-maatschappij zonder meer. En
juist deze te groote soberheid van een der
gelijk voorstel, hot niet voorkomen daarvan
onder de gedrukte stukken, zoodat men niet
weet wat dit voor een opdracht is, welke
maatschappij erbij wordt betrokken en hoe
groot het voorgestelde subsidie moet zijn
al deze verdoezelde bijzonderheden maken
dat men er zeer sceptisch tegenover staat.
Daar komt nog iets hij. Het is niet de
eerste maal dat een dergelijk voorstel op de
agenda staat Vroeger was men er niet zoo
geheimzinnig mee. Bij de behandeling is
toen al in den raad gevraagd: scheppen wij
geen gevaarlijk precedent? Vandaag is het
de firma Allan Co. Morgen is het de
Scheepsbouw Mij., Nieuwe Waterweg to
Schiedam. Overmorgen kan er weer een an
der voor een dergelijk subsidie'aankloppen.
Ir. Plate heeft, in een artikel waarvan de
strekking is bepaald in het opschrift: „Een
verkeerde oplossing van het werkloosheids
vraagstuk" in de Econ. Stat. Berichten erop
gewezen, dat Allan Co., die begin *23 een
subsidie van f 10.000 had gekregen, 8 per
cent dividend uitkeerde. Doch men zal
moeilijk kunnen beweren, dat dit een buiten
gewoon hooge winst is. Het kapitaal, in deze
onderneming gestoken, behoort niet aan de
gemeenschap, de ondernemers konden rede
lijke rente bedingen. Maar een heel andere
vraag is of men op deze wijze mag door
gaan om kunstmatig de mededinging van
het buitenland krachteloos te maken. Het
feit dat men dit voorstel geheim houdt
schijnt te wijzen op vrees voor represailles.
Maar ook in ander opzicht is deze stcunver-
leening, wanneer zij niet hooge uitzonde
ring blijft, buitengewoon gevaarlijk en zeer
ongezond.
Intusschcn zal, ook al wordt over het voor
stel zelf waarschijnlijk in openbare verga
dering weinig of niets gezegd, over de wijze
van indiening nog wel door eenige leden ge
sproken worden.
Er schijnt hard te worden gewerkt aan de
bestudecring van het autobus-vraagstuk; al
zou men in het belang van de veiligheid wel
wenschen dat de conclusies spoedig bekend
worden, toch schijnt het zoo ingewikkeld dat
men zoover nog niet is. Het voorstel is n.l.
aan den raad gedaan om de. concessie voor
de standplaatsen nog met drie maanden te
verlengen. B. en W. zullen, naar,wordt i
loofd, zeer binnenkort op de zaak terug ko
men.
Dat is hoog ïioodig. Tn den laatstcn tijd
gebeuren er nogal wat ongelukken, ook al
loopen die dan meestal nogal gelukkig af.
Het lijkt wel of er gedurig meer autobussen
bijkomen en de meeste ervan zijn Ford-
jes. Een telling, op een willekeurig uur van
den dag gedurende 15 minuten gehouden,
gaf tot resultaat dat op den Coolsingol te
genover de Van Oldcnbarneveldtstraat 46
bussen en 42 andere auto's passeerden, op
't Beursplein 40 en 36, op 't Bolwerk (ver
keer van en naar den linker-Maasoevor) 10
en 37. Als de Koninglnnebrug een oogenblik
gesloten is geweest kan men dc laatste cij
fers wel minstens verdubbelen. Van dc 126
pnsseerende bussen waren 97 Ford wagens
met 1 tons vracht-chasis. die 16 personen
mogen vervoeren. Wanneer we nu het ge
wicht per persoon niet hoogcr dan 60 K.G.
schatten, dan blijkt daaruit dat een volle
Fordbus feitelijk altijd eenigszins overbelast
is. En dan hebben de wagens buitengewoon
veel te lijden en van het rijden in de stad,
waar het kan, moet zeer snel gereden wor
den, waaraan .vastzit het dikwijls remmen,
herhaaldelijk terugschakelen en weer vlug
laten opnemen, een serie handelingen die
de mechanische- en de overbrengingsorga
nen sterk irriteeren. Er wordt dus van een
Rotterdamscnc autobus heel wat gevergd, en
het is heelemaal geen kunst om zoo n wa
gen in betrekkelijk korten tijd totaal op te
rijden. Herhaaldelijk is reeds op een rege
ling van het verkeer aangedrongen, omdat
zich het gemis daarvan eiken dag kan wre
ken. Dat dit nog niet gebeurd is mag een
wonder heeten. U kunt b.v. in één van de
drukste straten, b.v. in, de Boymansstraat.
loopend, opmerken, dat een omnibus vlak
langs het trottoir passeert en dat plotseling
het portier wordt opengezwaaid over het
trottoir, terwijl de wagen rijdt Licht kan
een voorbijganger daarmee in hotsing ko
men. Deze manoeuvre gebeurt om een pas
sagier gedurende het rijden in of uit den
Inmiddels heeft de heer Van Aalten
het voorstel ingediend het bedoelde voorstel
alsnog opte nemen in de verzameling ge
drukte stukken.
wagen te laten. Dat dit hoogst gevaarlijk is,
niet alleen voor den haastigen passagier,
hoeft niet nader te worden aangetoond.
Jammer genoeg is dit niet strafbaar.
De tram gaat de concurrentie ernstig op
vatten. Dezer dagen is een proef genomen
met een motortram. een dubbelen éénmans-
wagen, naar Overschio. Op dit traject heeft
de R.E.T.M. trouwens niet veel concurrentie.
Van meer belang zal het voor haar zijn het
drukke autobusvervoer naar den linker
Maasoever te bestrijden met lijn 12, die van
Tuindorp naar hot Neeltjesplein rijden zal
over een brug die den spoorweg overspant
bij IJsselmonde. Maar de bussen zullen van
die brug evengoed gebruik kunnen maken.
Dan is het wachten voor den overweg bij
Hillesluis voorgoed achter den rug. Aan 't
eind van het jaar zal het werk gereed zijn.
Merkwaardig is dat het verkeer, dat nu
door de Rozcstraat is geleid, dan op de
Oranjeboomstraat zal zijn aangewezen. Ver
leden jaar heeft de Raad, met het oog op
het enorme verkeer, besloten de Rozestraat
te verbeteren, den beruchtcn muur weg te
breken, en de breedte van de straat te ver
dubbelen. Maar als die werkzaamheden hun
beslag gekregen hebben, zal alle verkeer,
of althans het Rrootstc gedeelte, aangewezen'
zijn op de Oranjeboomstraat...
f
DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
De installatie der -commissic-
König.
Bij de installatie van de commissie-König,
welke tot opdracht heeft van advies 'te dienen
omtrent de proncipieele vragen, welke zich
voordoen bij de weder openstelling van den
postcheque- cn girodienst, heeft de minister
van Waterstaat, de heer van Swtfog, de navol
gende rede uitgesproken:
Het is mij een voorrecht U hier verecnigd
te zien en U, mede uit naam van mijn ambtge
noot van Financiën, welkom te heeten bij het
aanvaarden van uwe taak.
Ik voel mij allereerst gedrongen U mijn dank
te betuigen, dat U bereid zijt geweest deze taak
op U te nemen. Ik ontveins mij niet, dat die
taak een zeer moeilijke is. Hoezeci ik hoop en
verwacht, dot Uwe beraadslagingen een rustig
en welovenvogen verloop zullen kunnen heb
ben, toch zijn de omstandigheden, waaronder
Uwe werkzaamheden zullen plaats hebben,
sterk verschillend van die, waaronder vele an
dere commissies kunnen arbeiden.
Uwe commissie staat niet, zoonis vele an
dere voor een onontgonnen terrein, integendeel.
Op het terrein Uwer toekomstige werkzaamheid
heeft zich cenige maanden geleden de ontred
dering voltrokken van een wijdvertakt en nut
tig maatschappelijk organisme. Het gaat er
thans om zoo spoedig als slechts mogelijk is dit
organisme zijn gezonde werking te hergeven.
(Uwe taak mist derhalve de aantrekkelijkheid,
die een eersten opbouw eigen is).
Niettemin is zij een zeer gewichtige en zijn
hare resultaten van vérstrekkend belang.
De Regecring toch is zich ervan bewust, dat
zij de verantwoordelijkheid voor dit herstel
slechts ten volle zal kunnen dragen, als zij door
den arbeid Uwer Commissie volledig zal zijn in
gelicht omtrent de gestelde vragen.
Het is U bekend, dat aan het herstel van den
postchèque- cn girodienst met kracht wordt ge
werkt. Het mag een voorrecht heeten, dat de
Nederlandsche Bank daartoe de leidende krach
ten heeft willen beschikbaar stellen. Het volledig
herstel zal tweeërlei moeten omvatten: wegrui
men en wederopbouwen. Deze beide werkzaam
heden staan niet los van elkaar, integendeel zij
zijn zeer nauw aan elkaar verbonden De re
constructie der rekeningen van den dog van in
gang der centralisatie tot op den dag vnn slui
ting van den dienst, met als resultaat het vast
stellen van de saldi der rekeninghouders, zal al
leen kunnen slagen, als zij geschiedt volgens
een bepaald, met overleg gekozen systeem. Hij.
die den wegruimingsarbeid ter hond neemt,
verricht, behalve vcorarbeid voor den weder-
opwbouw, trouwens reeds in zekere mate het
werk van den wederopbouw zelf; al strekt na
tuurlijk deze laatste arbeid nog heel wat verder.
Hoe nauw de beide werkzaamheden, waarop
ik daareven doelde, samenhangen, blijkt ook
uit het rapport en advies, dat de Nederlandsche
Bank over den postcheque- cn girodienst uit-
hiacht. Dat rapport en advies is een gevolg
van de bereidverklaring der Bank haar gevoe
len te doen kennen over den toestand van het
bedrijf en de middelen van herstel; het bevat
behalve dat en het kan niet anders, ook
belangrijke inzichten omtrent de toekomstige
organisatie van den dienst. Uwe werkzaamheden
zullen met name op de toekomst moeten zijn
gericht. Ik vertrouw, dal door uw*orbeid een
voste, zekere richtsnoer voor de goede werking
cn het richtig beheer van den herstelden post
chèque- en girodienst zal verkregen worden
Tijdens uwe werkzaamheden zal het werk
der reconstructie zijn voortgang hebben. Ik ben
er evenwel van overtuigd dat beide niet zon
der onderlinge aanraking zullen verloopen. De
waarnemend directeui van den dienst zal als lid
uwer commissie uwe beraadslagingen verdiepen
met zijne op proctische ervaring gegronde in
zichten en zonder twijfel ook aan die beraad
slagingen waardevolle gegevens voor de vol
voering zijner moeilijke taak kunnen ontleencn.
Er zal zonder twijfel in uw midden soms ver-
slhil van inzicht blijken te bestaan. Dat zal
echter alzijdige overweging van de vraagstuk
ken waaromtrent uw advies wordt gevraagd,
ten goede komen en zoo. wat ik vertrouw, die
overweging tot eenstemmigheid van oordeel
deidt, ae waarde var. uw advies voor mijn ambt
genoot van financiën en mij zeer verhoogen.
Het komt mij voor, dat bij de vraagstukken
die het herstel van den postchèque- en giro
dienst stelt, de techniek der administratie een
belangrijke rol speelt. Ik ben er van overtuigd
dat wanneer uwe commissie zulks ter verrui
ming der inzichten noodzakelijk acht, zij daarin
aanleiding zal vinden, deskundigen op het ge
bied der administratie, ook op dat der me
chanische administietie, te hooren.
De Tweede Kamer der Staten-Generaal, aan
wie ik overlegging van uw rapport heb toege
zegd, en ook het publiek, zien een spoedig re
sultaat uwer werkzaamheden met spanning te
gemoet De postchèque- en girodienst wos een
populair instituut, misschien het populairste
onzer overheidsinstituten.
De dienst had in zijn gedecentraliseerde!!
vorm de genegenheid van het publiek gewon
nen. Velen bepleiten daarom terugkeer tot den
ouden toestond. Natuurlijk kan het gemak voor
den gebruiker niet de eenige maatstaf bij do
overweging van d« vraagstukken der reorgani
satie zijn. Het komt mij voor, dat u zelf uw
arbeid dan geslaagd zult rekenen, wanneer uw
reorganisatievoorstellen noost de technisch bes
te organisatie den gebruiker het grootste ge
rief verzekeren.
En hiermede verklaar .k uwe comitvissie voor
gelnstalelerd
Antwoord vai\ den Voor
zitter.
De Voorzitter van de Commissie, de heer
König, beantwoordde deze instailatie-rede a]s
volgt
Excellentie I
Het zij mij vergund, namens de Commissie,
met een enkel woord op het door U gesprokene
tc antwoorden.
Voorerest voel ik mij gedrongen Uwe Excel
lentie en Haren Ambtgenoot van Financiën tc
donken voor het vertrouwen, dat zij blijkens de
verstrekte opdracht, in dc Commissie stellen. Dc
kon U verzekeren, dat dc Commissie er naar zal
streven het resultaat horer werkzaamheden aan
dat vertrouwen evenredig tc doen zijn.
Het herstel van den postchèque- en girodienst
zou een aangelegenheid van belangrijk eenvou
diger aard zijn, wanneer men niet anders dan
de voor eenige maanden ingetreden ontreddering
had te overwinnen, d.w.z. den dienst in oude,
beproefde banen, terug te brengen. Maar juist
ook de toekomst stelt hier groote vraagstukken.
Omtrent dc grondbeginselen van den dienst is
diepgaand verschil van inzicht mogelijk. Het
vraagstuk von den wedefopbouw van den dienst
heeft zoovele zijden, de belangen van den dienst
zijn zoo somengeweven met vele andere staats-
en maatschappelijke belangen, de vraagstukken
van inwendige organisatie zijn zoo vele, dat er
aanvankelijk bijna niet anders don een veelheid
van standpunten en mitsdien van inzichten daar
omtrent kan bestaan.
De beteekenis nu van de instelling dezer
Commissie acht ik vooral dcorin gelegen, dat in
haar de plaats is geschapen, waar al deze be
langen op hunne waards kunnen worden geschat
en door onderlinge afweging tot een eenheid van
inzicht kunnen worden samengevoegd. Wan
neer dit de geest is, die de werkzaamheden der
Commissie bezielt, dan zal haar arbeid voor de
toekomst van den postchèque- en girodienst,
naar mijne meening, van groote waarde kun
nen zijn.
Uwe Excellentie en Haar ambtgenoot van
Financiën hebben ten dezen, naar het mij voor
komt, zoo gunstig mogelijke voorwaarden ge
schapen, door de algemcene financiecle belan
gen des Rjjks en die van handel en industrie,
naast de meer algemeene belangen der gebrui
kers cn van den dienst, op zoo kundige wijze
te doen vertegenwoordigen. Ik moet U daar
voor in het bijzonder mijn dank betuigen.
Ik ben er van overtuigd, dot de Commissie
niets zal verzuimen wot tot een volledige ken
nis der onderscheidene vraagstukken zou bij
dragen. Mocht daartoe het hooren van deskun
digen op eenig gebied kunnen dienstig zijn, don
zal zij daartoe zeker overgaan.
Uwe Excellentie houde zich overtuigd van de
ernst waarmede de commissie haren arbeid
aanvatde resultaten waartoe die arbeid zal
leiden, mogen haar vertrouwen in dat van ha
ren ambtgenoot bevestigen.
De verzekering, dat de commissie met den
meestcn spoed -zal arbeiden, mag, nnor mijne
meening, bijkans overbodig heeten.
Excellentie, mij rest voor het oogenblik niet
anders, dan u uit naam der commissie donk te
zeggen, <?nt u aanleiding heeft gevonden ook
namens uwen ambtgenoot van financiën, hare
eerste vergadering te openen
Ik verklaar hiermede het voorzitterschap der
commissie te aanvaarden.
De commissie bestaat uit de heeren ir. A.
A. H. W. König, voorzitter; prof. mr. dr. Q. W.
J. Bruins, mr. dr. A. van Doorninck, thesaurier-
generaal bij het departement van financiën; mr.
dr. H H A van Gybland Oosterhoff, mr.
P. 't Hooft, waarn. directeur van den postcheque
en girodienst; A P F. Duijnstee, inspecteur der
P.*T. te Maastricht; mr F R. J. Dubois, secre
taris van de Kamer van Koophandel te Am
sterdam, leden, terwijl secretaris der commissie
is de heer W. M. H. Somers, hoofdcommies
bij het departement van financiën.
BURGEMEESTER VAN WAALWIJK.
Het Kamerlid Stulemcijer aan
gewezen.
Naar de Tel. verneemt, is binnen enkele
dagen de benoeming te wachten van den heer
H. Stulemeijer, lid van de Tweede Kamer en
oud-wethquder van Rotterdam tot burgemees
ter van Waalwijk.
GEEN ANTWERPEN—RIJN KANAAL
Men meldt aan het JLimb. Dagbl."
Volgens betrouwbare inlichtingen, die wij
deze week kregen, zou in den boezem der
commissie een streven bestaan, om af te zien
van de verbinding AntwerpenRijn, niet al
leen wegens de hooge kosten, maar ook omdat
deze over Nederlondsch gebied moet loopen en
dus zou onderworpen zijn aan denwille
keur der Nederlandsche overheden.
DE BOUW VAN HET MAILSCHIP
DER MIJ. NEDERLAND. 1
Een uiteenzetting der zaak
•voor zoover de Regeering
daarbij betrokken is geweest
In verband met de vragen der heeren Kuiper
en Van den Tempel betreffende de bemoeiingen
der regeering om den bouw van een schip der
Stoomvaartmaatschappij Nederland, thans aan
een Fransche werf opgedragen, aan een Neder
landsche onderneming te doen toewijzen, heeft
de heer Ruys de Beerenbrouck, minister van
Binnen!. Zaken en Landbouw, het volgende ge
antwoord
Het komt den ondergeteekende die de beant
woording van de vragen der heeren Kuiper en
Van den Tempel betreffende het mailschip der
Mij. Nederland op zich heeft genomen, aan
gezien deze aangelegenheid door zijn Departe
ment is behandeld, wenschelijk voor, het ant-
woord op de vragen te laten voorafgaan door
een uiteenzetting der zaak, voor zoover de re
gecring daarbij betrokken is geweest.
Op 18 December van het vorige jaar heeft
één der directeuren der Mij. Nederland een
korte bespreking gehad met den Minister von
Financiën over de door dien directeur gestelde
vraag, of dc regeering wilde medewerken den
bouw van een door zijn maatschappij te be
stellen mailschip in ons land te verzekeren.
Vóór 18 December is geenerlei beroep op de
regeering gedaan om voor den bouw in ons
land hulp tc verleenen.
Aangezien op 18 December juist dc inter
departementale commissie, welke in zaken be
treffende werkloozensteun de regeering advi
seert, zou vergaderen, verzocht dc Minister von
Financiën dezo commissie 3e door don direc
teur der maatschappij aanhangig gemaakte
zaak nader onder de oogen to zien.
De commissie heeft aan dit verzoek onmid
dellijk voldaan en met dien directeur onder
handeld. Het resultaat van haar besprekingen
heeft zij neergelogd in een advies aan onder
geteekende, dd. IQ December IJ., waarvan oen
uittreksel ter inzage von dc leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ter griffie
van de" Kamer wordt gedeponeerd. Opcnboor-
making van dit advies komt ondergeteekende
met het oog op den inhoud ongewenscht voor.
Uit dat advies blifkt, dot de inschrijvingen
der Nederlandsche combinoties ongeveer gelijk
waren, en d eEngclsche aanbiedingen geen aan
leiding gaven om de Nederlandsche industrio
voorbij te gaan. doch dot dc Fransche inschrij
vingen belangrijk lager waren.
Aangezien de Mij. Nederland, gelijk aan de
commissie door den hiervoren bedoelden di
recteur werd medegedeeld, or toe wilde mede
werken, den bouw hier te lande, hetzij te Am
sterdam, hetzij te Rotterdam, to doen plaats
vinden, werd met dezen directeur nagegaan, op
welke wijze dit kon geschieden. Uit de cijfers in
het ter griffie gedeponeerde advies blijkt hoe
het mogelijk scheen, daar de maatschappij vol
gens den directeur met verschillende factoren
rekening wilde houden, o.m. door het meeval
len van den inschrijvingsprijs, haar contract
met de Nederlondschd Scheepsbouwmaatschap
pij, minder uitgaven van toezicht enz. cn korter
levertijd, door een overheidssubsidie het werk
hier te houden.
Door ondergeteekende werd do commissie
daarop medegedeeld, dat het noodig geraamde
subsidie tot een maximum van 300,000 kon
worden toegezegd.
De commissie had, toen zij Dinsdag T8 De
cember 1.1. over deze aangelegenheid verga
derde. het vertrouwen, dot den daoropvolgcn-
den Donderdag door dc commissarissen der
Mij,, Nederland" een gunstig besluit zou wor
den genomen.
Tot haar leedwezen zag de Commissie zich
evenwel genoodzaakt, bij schrijven van 22 De
cember 1923, een nader advies uit le brengen,
dat eveheens ter griffie is gedeponeerd en
waaruit o.m. blijkt, dat ter vergadering van
commissarissen, in verband met het besluit,
om niet een stoomschip, doch een motorschip
te bestellen, het verschil moeilijker te overbrug
gen bleek te zijn, don aanvankelijk was aang
nomen, zoodot de onderhandelingen tot geen
resultaat hadden geleid.
Hoewel het ondergeteekende ongewenscht
voorkomt, veel cijfers te pubücceren, acht hij
het wel noodzakelijk, erop te wijzen, dat
hij de commissie machtigde, zoo noodig, een
regeling voor- te bereiden, welke de overheid
Rijk en gemeente op circa 420.000 zou
komen te stoon. Hoeveel de Mij. „Nederland"
zelf don nog zou hebben te dragen, blijkt uit
Jjet advies der commissie en uit dc eveneens
ter griffie gedeponeerde nota voor de directie
der Stoomvaartmaatschappij „Nederland"
Aan het antwoord op dc vragen wordt het
volgende ontleend
Omtrent de bijdrage, door de gemeente Am
sterdam in het subsidié te betolcn, was nog
niets bepaald, omdat nog niet bekend was, in
welke gemeente het schip zou worden gebouwd,
terwijl bovendien de tijd ontbrak, om alsnog
overieg te plegen.
De Minister heeft kennis genomen van het
geen de dircctcur-gencreal van den Arbeid om
trent de opdracht von den bouw van bedoelde
mailboot uan een buitenlandsche onderneming
in het „Handelsblad" heeft medegedeeld, spe
ciaal van wat daor wordt gezegd van „andere
quaesties", die aon deze zaak vastzitten en
waaromtrent de directc-ur-generaa! zich niet ge
rechtigd acht, mededeeling te doen.
Uit de ter griffie gedeponeerde adviezen
blijkt, aldus de Minister, dat hij bereid is, de
Kamer over zijn aandeel in deze zaok volledig
in te lichten. Die „andere kwesties" zijn dezulke
welke geen betrekking hebben op den werktijd
op onze scheepswerven. Welke dit zijn, blijkr
uit deze adviezen en nota. Bij onderhandeling*
von dezen aard is het om velerlei redenen noo
dig, dat verschillende zaken vertrouwelijk be
handeld kunnen worden. Daarom was het juist
gezien van den directeur-generaol van den
Arbeid, om in het openbaar niet op andere
kwesties in te gaan, hoe sterk zich de belang
stelling ook kenbaar moakte. De Minister depo
neert ter griffie eveneens zijn antwoorden aan
de commissie en meent goed te doen, nog mede
te doelen, dat met de Mij. „Nederland" alleen
mondeling is onderhandleld). Briefwisseling is
niet gevoerd.
Met het gemeentebestuur had eerst overleg
kunnen plaats vinden, zoodra vaststond, dat de
maatschappij de order in Amsterdam en niet te
Rotterdam wilde plaatsen. Dc toezegging der
Regeering werd tevens op zóó korten termijn
gevraagd, dat er geen tijd was derden in dc on
derhandelingen te betrekken.
Aangezien de Minister dc calculaties van de
verschillende inschrijvers niet kent, weet hij niet,
waarom de Fransche werf in vergelijking met dc
Engelsche en Nederlandsche werven, zoo be.
longrijk lager kon inschrijven.
Het negatieve reultoat is volgens mededee
ling van de directie der Mij. „Ncderlond" te
wijten aan het te groote prijsverschil, waardoor
de exploitatie-rekening van dit schip zwaarder
zou worden belast dan de reederij voor haar
bedrijf meende te mogen aanvaarden.
ONGEOORLOOFDE LOTERIJ.
Een zwendelonderneming.
Voor het kantongerecht te Emmen is behan
deld de zaak tegen G J. A. S. en A. B. A.,
directeur en administrateur van de N. V. tot
exploitatie van onroerende goederen in Neder
land Gemeenschappelijk Bezit, beschuldigd, op
25 April 1923 in het hotel Grimmc te Emmen
een loterij teghebben aangelegd, zonder dat daar
voor de vercischtc vergunning was verleend. Op
dien datum had de 3de trekking vnn de 3de
premicleening van de vennootschap plaats.
Ter zitting bleek, dat bekl. A. reeds vijf janr
gevangenisstraf wagens diefstal en oplichting
heeft ondergaan.
De hoofdinspecteur van politie Stolp te Am
sterdam, als getuige gehoord, verklaarde, alle
boeken en bescheiden van de vennoot®chnp,
welke haar kantoor op do Prinsengracht 418 tc
Amsterdam had, in beslag genomen te hebben.
Uit het verhoor von beide beklaagden is hem
gebleken, dht het kapitaal vap de onderneming
slechts 6000 was, terwijl een leening werd
uitgegeven, waaraan premies von een'go hon
derdduizenden guldens waren verbonden. Zijn
indruk was, dot de zaak oen groote zwendel
was. Toen Mi aan beklaagden vroeg, wie do
premies zou moeton betalen, kreeg hij ten ant
woord de aandeelhouders. Er waren echter
geen andere aandeelhouders dan beklaagden
zeiven
Hot O. M. achtte het tcnlaste golegde wettig
en ovortuigend bewezen en eischto tegen be
klaagde A. T maand hechtenis en tegen beklaag
de S. 60 boete, subs. 30 dagen hechtenis.
ONTPLOFFING IN DE BUSKRUITFABRIEK
TE MUIDEN.
Een der klejnc gebouwen
in do lucht gevlogen.
Ongeveer kwart voor négen gisteravond werd
te Amsterdam in het oostelijk gedeelte van
de stad een zware ontploffing gehoord. En-
kelo personen zagen een oogenblik een vuur
gloed cn wel in de richting van het Gooi. Uit
ir formatie in die richting bleek, dat do ontplof
fing hod plaats gehad in de kruitfabriek de
Krijgsman bij Muiccn. Door onbekende oorzoak
is een der kleine gebouwen waar kruit werd
geborgen, met donderend geweld in de lucht
gevlogen.
De oorzoak van het ongeval is tot dusver
onbekend. De ontploffing was zóó hevig, dnt
in Muiden tol van ruiten gesprongen zijn en dc
bevolking verschrikt naar buiten stroomde. Ook
te l)icmen zijn ruiten gesprongen.
Te zes uur gisteravond waren do terreinen
vnn de Nederlandsche springstoffenfabriek (de
Krijgsman) nis altijd door «1 het werkvolk ver
laten. Na do ramp van 1883, waarbij vrijwel
de gehcele fabriek in de lucht is gevlogen, en
tientnllen menschen het leven hebben vorlorcn,
is zij weder opgebouwd volgens een stelseL
waardoor dc kans, dat een ontploffing de ge-
heelo fabriek verwoest, aanmerkelijk vermindord
is. Zij bestaot meldt de N. R. Ct. namelijk
thnns uit een aantal op het uitgestrekte terrein
ver uitcenliggendo fabrieksgebouwtjes, die twee
aan twee tegen elkoar ann do binnenzijde langs
den zeedijk liggen. De muren van dezo gebouw
tjes zijn aon drie kanten, en wel naar do lond-
tijdc, waar ook Muiden ligt, buitengewoon
zwaar; de muren aan de zeezijde echter bestaan
slechts gedeeltelijk uit golfijzeren platen, gc-,
dceltelijk uit glos. Uit dit lichte materiaal zijn
ook dc doken geconstrueerd. Do bedoeling vun
deze constructie ligt voor dc hand; dc dunne
muren bieden niet den minsten weerstand aan
den druk der explosiegassen, zoodot dezo naai
de minst-gevaarlijke, d. 1. naar de zeezijde vrijen
uitweg hebben. De deugdelijkheid van dit stel
sel hoeft bij de ontploffing van gisteravond de
proof uitmuntend doorstaan. De dikke muren
von het gebouwtje XIV, waarin dr ontploffing
is gebeur<X zijn blijven staan cn de ontploffing
hoeft haar groote kracht ontwikkeld recht op
waarts de lucht in, en naar de zeezijde. 'Alleen
werd von het huisje von den dijkwochter, dot
onder aan den zeedijk staat, de kop weggeno
men. Het gezin vnn den dijkwachter is cr echter
ook met den schrik afgekomen.
Onmiddellijk na de ontploffing begaf al het
te Muidcn woonachtige personeel van de fa
briek, overeenkomstig bestaand consigne, zich
naar het terrein van de buskruitfabrick, woor
echter de meest volkomen nachtelijke rast
heerschtc. Ook dc directie cn de burgemeester
von Muiden waren ter plaatse; n.en kon on
middellijk vaststellen dat slechts cén der fa
brieksgebouwtjes vernield was. In dit gebouwtje
lag een hoeveelheid van 500 Kg. nog in be
werking zijnd, dus onverpakt zwart kruit. Hoe
dit tot explosie is gekomen wos in elk geval
gisteravond nog een volkomen raadsel; men kon
cr zeif3 niet naar gissen. Dc directie verzekerde
ons, dat zelfontbranding uifgesloten !s.
De slag van de ontploffing meet o.o. zijn
waargenomen in Enkhuizen cn Hoorn.
INBRAKEN IN HET GOOI.
Do vermoedelijke daders gevat.
Door somenwerking van de Hilversumsche en
de Lorcnsrhe politie is het eindelijk gelukt de
vermoedelijke daders van de talrijke inbreken
in het Gooi in handen te krijgen. Gebleken is
dat een volledige misdndigerscombinntie de tal
rijke misdrijven, te Bussurn, Hilversum, Laren en
Blnricum op hoor geweten heeft. Een viertel in
dividuen is thans gearresteerd, n.l. L. Z., B. R.',
«Hen te Laren woonachtig en H. Z.,
die juist in het Huis van Bewaring een maand
opgesloten was geweest
De politie had reeds eerder tot arrestotie van
dit viertal willen overgaan, daar zij wist dat de
ze mannen deel uitmaakten van een zeer be
ruchte misdndigcrscombjnotic, rnoer zij slaagdo
er niet in, voldoende bewijsmateriaal tegen de
verdochten tc vergaren.
Doch uit de verhooren van de leden van een
endcre misdadigerscombinatie, welke in Novem
ber j.l. veioordeeld werd, bleek de politie ras
dat zij al spoedig tot de arrestatie van eerstge
noemde misdadigerscombinatie zou kunnen
overgaan, hetgeen thnns is geschied Ben zekere
B., die in de strafgevangenis te Arnhem zit op
gesloten, daar hij medeplichtig is aan een reeks
inbraken welke met de in het Gooi gepleegde
misdrijven niets uitstaande hebben, is de di
recte oorzaak geweest van dc arrestotie van het
thans opgesloten viertal. Aan een zeer streng
verhoor onderworpen, deed B verschillonde be
kentenissen, die tot gevolg hadden dat de ge
broeders Z., en de beide R.'s, in arrest werden
gesteld terwijl tevens tot arrestatie werd over
gegaan von S., te Hjlvereum. Notuurlijk zal ook
de tot nieuwe bekentenissen gebrachten B. zich
vooi de Gooische inbraken te verantwoorden krij
gen Hij wordt teruggebracht naar de gevange
nis te Arnhem. S. en Z. zullen naar het Huis
von Bewaring te Amsterdom getransporteerd
worden. Een dei gebroeders Z. heeft reeds een
volledige bekentenis afgelegd. De gestolen
voorwerpen zijn echter nog niet terug gevonden.
