JAC. I. VAN MUNSTER
H. LeitibrecStls
Msissldraat 12
DE MOOR" Firma Brandsenj
SATIN PUMPS
Socieleli AMICITIA. Amersioorl
EVA BONHEUR
iHEiSFIIITSC!
DAGBLAD
- liEHflI -
IET «WEI
FlflT-BEUCATESSEI
Vanaf heden zijn de gratis monsters
vei ks JJtjfoaar in allele S«iasse2_.ksiJ
te Amersfooort.
f 5,00 f 5,00
N. A. ym WÖUBEf^BEIRCa
PRIMA VERSCHE ROOMBOTER
f 1.27- p8r pond
Versciie eieren Th cent.
PLAATST UW£
KLEINE ANNONCES
TEL. 61
EDAMMER., R00M-
LN LÜX KAAS
angestraat 8 Teïef 129 Amersfoort
Nimmer heeft 'n merk zulk een
succes gehad als Blue Band,
De bijzondere kwaliteit is de
oorzaak, dat één enkele proef
ieder tci vaste afnemer maakt-
Ste! nu niet uit, maar waag
morgen vroeg Lfw monster
BLUE BAND.
Op 26 November vertrok deze commissie
naar Frankrijk. De eerste bespreking- vond
plaats te Brussel met den secretaris von de
Chr. Landarbeiders-Internationale, den heer Ca-
rels, die zich reeds van den toestand in Frank
rijk op de hoogte had gesteld. Het onderhoud
had een informeerend karakter.
In den namiddag werd de Fransche grens ge
passeerd en kwam de commissie te Feignies.
De chef von het Immigratie-bureau voor den
landbouw, afdeeling Feignies, was aan den
trein Bereidwillig werden alle gevraagde in
lichtingen verstrekt.
•Aan de commissie bleek, dot
le. de chef, die voor de plaatsing en her
plaatsing zorgt en met de arbeiders moet om
gaan, geen Hollandsch kent; hij spreekt slechts
een weinig gebroken Duifsch.
2e- het bureau voornamelijk in het alge
meen van belang is voor het plaatsen van sei
zoen-arbeiders in den landbouw (AprilOct.)
3e. wat de Hollandsche arbeiders betreft, er
iii 1922 en 1923 pl.m. 914 arbeiders via het
bureau in Frenkrijk zifn komen werken; pl.m.
500 voor seizoen-arbeid en pl.m. 400 als vaste
boerenknecht
Daarbij zijn 15 gezinnen meest met 1 a 2
kinderen.
4e. de landbouwers niet geheel voldaan zijn
over de vaardigheid van de Hollandsche arbei
ders voor seizoen-arbeid. Zij vragen dan ook
in de eerste plaats Belgische werkkrachten. Als
seizoen-arbeiders zijn in 1923 raast Belgen
het meest Polen, Tsjechen en Italianen aange
worven.
Hollandsche arbeiders, die den bietenbouw
kennen, b.v. uit Groningen, Friesland en Noord-
Biabant, zouden, wanneer zij voldoden, in het
komende seizoen geplaatst kunnen worden. Als
vaste knechts voldoen de Hollandsche arbei
ders zeer wel, beter dan de arbeiders uit andere
landen.
5e. het loon pl.m. 200 h 250 francs per
maand bedraagt. (Inwonend). Van dit bedrag
moet als regel de wosch betaald worden. De
kosten hiervoor komen op 50 a 40 francs per
maand.
De chef blijkt gehouden Hollandsche arbeiders
in Noord-Frankrijk te plaotsen, omdat daar dc
loonen het hoogst zijn. Zuidelijker, in dc Om
geving van Parijs, bedraagt het loon pl.m. 150
lr. Van dit bedrag kunnen de Hollandsche ar
beiders er niet komen.
Voor den arbeider, die met zijn gezin over
komt, is het loon pl.m. 400 francs plus woning
en groenten. Wanneer dc vrouw meewerkt,
wordt soms 200 francs, soms uurloon betaald
(pl.m. 0.75 francs per uur).
6c. de arbeidstijdi vrijwel onbeperkt is; er
wordt dikwijls 15 a 17 uur per dog gewerkt.
7e. in enkele gevallen een arbeidsovereen
komst gesloten wordt tusschen landbouwer en
arbeider, doch det men zich van weerszijden
niet altüd aan die overeenkomst houdt.
8e. ais regel door de landbouwers niet naor
godsdienst gevraagd wordt,
9e. voor de landbouwers een sterke organi
satie bestaat, doch de landarbeiders in Noord-
Frankrijk zoo goed als niet georganiseerd zijn
Te Parijs confereerde do Commissie met den
Nederlandschen consul-generaal. Zij deelt om
trent deze conferentie mede:
De Consul-Generaal bleek niet voldoende ge
oriënteerd over de godsdienstige verzorging der
Ncderlandsche arbeiders. De slaapgelegenheid
op het platteland moet te wenschen laten. Er
blijkt: dat de Fransche autoriteiten de immi
gratie van Nederlandsche werkkrachten niet be
paald noodzakelijk achten;
dat Frankrijk wel drinsjend behoefte heeft aan
buitenlandsche arbeidskrachten, doch dat die
met tienduizenden komen uit België, Italië, Polen
en Tsjecho-Slowakije;
dat de emigratie van Nederlanders naar
Frankrijk wordt beschouwd als een Neder-
landsch belang.
Aan het slot der discussie bleek vrij alge
meen de wenschelijkhcid, om den Nederland
schen autoriteiten in overweging- te geven, det
er
le. in Feignies en Tourcois (grensplaatsen)
komt een (onbezoldigd) vice-consulaai om de
bepalingen van de Hollandsche emigrantc-n te
behartigen;
2e. dient le komen een vooraf vastgesteld
contract aan te gaan tusschen den emigrant en
den Franschen landbouwer, een contract dat
dient te steunen op een tractaat, te sluiten door
de Ncderlandsche en Fransche regeering; eer.
verdrag als reeds gesloten tusscen de Fransche
en Italiaonsche regeeringen
Tot slot bracht de commissie een bezoek aan
tien boerderijen in de streek van Fourmies, waar
zij met verscheidene Ncderlandsche arbeiders
sprak.
Als resultaat van haar onderzoek komt de
commissie, na ernstige overweging, tot de con
clusie, dat zij niet zonder meer de emigratie
naar Frankrijk kan aanbevelen. Zij raadt den
arbeiders dringend aan niet naar Frankrijk te
gaan dit advies geldt op de eerste plaats de
Katholieke arbeiders dan in geregeld overleg
met hun vakorganisatie.
De Commissie is van oordeel, dat de Ncder
landsche autoriteiten groote verantwoording op
zich Inden, wanneer, zonder meer, op de arbei
ders druk wordt uitgeoefend om naar Frankrijk
te emigreeren;
„Wanneer de Nederlandsche Overheden, of
overheidsinstellingen, de emigratie direct of in
direct bevorderen, is het gewenscht, dat zij
zorgen:
„dat d?n arbeiders in het emigratie-land loo-
nend werk en behoorlijke slaapgelegenheid ver
zekerd is; 9
„dat, zoo noodig, hulp kan geboden worden
door het benoemen van eenige (onbezoldigde)
vice-consuls;
„dat een tractaat tot stand komt, waardoor
de rechtstoestand en arbeidsvoorwaarden wor
den geregeld;
„dat door samenwerking met de daarvoor ge
schikte organisaties maatregelen worden geno
men, waardoor de godsdienstige belangen der
emigranten behoorliik behartigd worden."
DE TECHNISCHE ONTWIKKELING
IN HET BAKKERSBEDRIJF.
Naar aanleiding van de moder
niseering der Korenschoof-
Broodfabriek te Rotterdam.
Het valt tc begrijpen dot men in werklieden
kringen wel eens met zekere vrees de geweldige
ontwikkeling der techniek in tal van groote be
drijven gadeslaat. De machines vervangen in
hunna steeds groote volmaaktheid méér en méér
den handenarbeid. In dit verband Is niet zonder
belang hetgeen van werknemerszijde wordt ge
schreven over de technische ontwikkeling in het
bakkersbedrijfonze aandacht werd getrokken
door een artikel in „De Bode", waarin van werk
liedenkant wordt geprezen wat er in dc groote
broodfabrieken van „De Korenschoof" te Rot
terdam door moderniseering der machineriën in
dit bedrijf is veranderd. Wij meenen te weten
dat wat daar in Rotterdam tot stand kwam, reeds
eerder bij „Dc Korenschoof' ook te Utrecht
werd ingevoerd, zij het dan al, dat de Rotter-
damsche installatie nieuwer, en derhalve ook
alweer een verbeterde uitgave van het automa
tische bakkersbedrijf beteekent. „De Bode"
dan schrijft naar aonleiding van een bezoek aan
de Rotterdamsche fabriek o m.
Onze collega's, die mede de zaak in oogen-
schoaw hebben genomen, zullen het met ons eens
zijn, wanneer wij zeggen Hier is het volmaakte
bereikt
Op het oogenblü werkt nog niet alles ge
smeerd, b.v. de opmaakmachine hapert nog, doch
dit is slechts een kwestie van tijd. Wanneer wij
ons dus indenken, dat alles goed functionneert,
dan krijgen we het volgende beeld De deeg-
kamer bevindt zich aan het einde der fabriek.
Deze kamer wordt door centrale verwarming
steeds op dezelfde temperatuur gehouden. In
de deegkamer bevindt zich een automatische
bascule, waaronder de deegkuipen worden ge
plaatst. Deze bascule weegt de juiste hoeveel
heid bloem of meel, hetwelk gestort wordt in de
kuip. Alleen bij onachtzaamheid zijn fouten
mogelijk, terwijl de controle der bascule elke
afwijking aanwijst. Het benoodigde water, dat
haar temperatuur ontleent aan de ovenwarmte,
bevindt zich in gesloten metalen bakken boven
de draaiende kuipen en ontlast zich hierin op
juiste temperatuur en in juiste hoeveelheid.
Voor het melkbrood is een soeciele melk-
rentrale ingericht. Deze bevindt zich hoven de
deegkamer op dö eerste verdieping. Ook daar
wordt automatisch gezorgd voor den aanvo'er
naar de deegkuipen.
Een drietal kneedmachines verricht haar taak,
terv "d er een afzond =>rlirke machine is om de
delgen z.g- dnor te slaan.
Zoodra de ingrediënten, zooals bloem, vocht,
gist en zout zich hebben vermengd, wordt de
kuio met een dr-ksel afgesloten, zoodat hy
giene en ve*'ligheid volkomen gewaarborgd zijn.
Het overgooien van het d*eg in troggen of wa
gens is overbodig geworden, dank zij het aan
tal beschikbare kuipen. Is een deeg z.g. rijp
don wordt de kuip onder een ophefmar-hine ge
reden. Deze trekt als een magne~t de kuio met
haar inhoud nis een veer omhoog en stort het
deeg in een daarvoor bestemden trechter. Thans
begint zonder onderbreking de bewerking van
het deeg.
Van den trechter komt het deeg in dc ver-
deelmachine. welke verdeelt op juist gewicht
de stukjes worden eenigsrins opgebold en vol
len door 4 gaten naast elkaar, in 4 zich naast
elkaar bevindende linnen zakjes, die, ten einde
plakken te voorkomen, automatisch met rijst-
meel bestoven worden. Deze rijen zakjes volgen
elkaar regelmatig op, goon d^or een hooge kast
en komen ten slotte gerezen boven de onmaak-
macbine terecht. Naar gelang hei wit of bruin
broed zal worden, wordt het tem.no van voor
waarts schuiven der zahms geregeld, voor wit
brood duurt het riizen 20, voor bnrinhrood 15
minuten. De zakjes ontlosten thans haar in
houd in de opmaakmachine met de regelmaat
der klok levert deze de opgemaakte brroren af.
Eenige personen nemen ze in ontvangst en leg
gen ze in blikken of op planken, naar gelang
het bus- of vloerbrood moet worden.
Vloé brood zooals Tijgers, Snijers e. a. wor
den op bestoven planken gelegd tusschen klam
pen, zoodat zij met een geheele rii ineens op
den ovcnvloe: kunnen worden geschoven. Bus
sen worden in het juiste aantal op p'onken go-
plaatst- Thans vclgt het rijsproces, waarvan
het systeem ook weer geheel afwijkt von het
thans gevolgde. De rijskosten zijn rü. draaien
de ijzeren spijlen, waarop de planken met brood
wqVden geplaatst. Automatisch gaan zij naar
boven, drijven in een glaz.en kast boven den
o*ven (die 27 Meter lang is) en het brood ont
vangt de benoodigde warmte om te rijzen
(die bij de huidige ovens verloren goat) van de
uitstraling van den oven Nadat zij de geheele
lengte van den oven gepasseerd zijn komen zij
terug naai den ovenmond, zijn voldoende go-
rezen, zakken omlaag en worden door 2 per
sonen in den oven geschoven.
Deze oven is een wonder van constructie.
Dc vloer bestaat uit ijzeren platen van circe
50 centimeter breedte. Ze hebben de lengte
van de ovenbreedte. Hondeiden gaspit jes,
nan een der konten van den oven aangebracht,
zorgen voot den toevoer van gas en ondei den
vloer en boven de kruin vlammen dc piije?
tiea: wa-mte uit. Op eenigen afstand zijn z.g.
kijkgaten gemaakt, zoodat men regelmatig kan
controlceren of 't bakproces zijn g'oeden gang
maakt Men behoeft slechts op een knopje te
drukken om op een klok aangewezen te zien,
in welk gedeelte van den oven dan ook de be
noodigde temperatuur heerscht. Deze knn naar
behoefte onmiddellijk in elk gedeelte van den
oven verhoegd of verlaagd worden.
De snelheid, waarmede het brood voort-
schuift in den oven, word* geregeld naar ge
lang dc behoefte en do soort van brood
Langs de z.g kijkgaten weidt het brood ge
streken door middel van een aan een langen
stok be\estigde borstel. Is nu het brood gebak
ken dan komt het aan het einde van den oven
te voorschijn Een man en een hulpje zijn vol
doende om de brooden uit de blikken te halen
De ledige blikken worden op een steeds voort-
schuivendcn ilsocen transportband gelegd en
vinden hare plauts van bestemming vanzelf
terug.
Het b*ood loopt over een cireu!eet enden
ttansportcur rechtstreeks van den oven naai
het magazijn, waar het over de geheele lengte
van het magazijn vlak voor de loketten warm
in de wagens geladen kan worden. Deze oven
lc-ve-t 2700 brooden pc-r uur of ongeveer de
hoeveelheid van 7 dubbele heetwaterovens.
Voor Iaden of lossen behoeft nooit te worden
gewacht, zoodat het altijd doorgaat.
Men begrijpt ook, -dot wij dit produa vnn
menscheÜjkcn geest en energie, met de groot
ste bewondering, hebben aanschouwd, doch
tevens met. huivering hebben gedacht aan de
gevolgen dei technische ontwikkeling in ons
bedrijf. De meest tegenstrijdige gevoelens vech
ten dan in je om den voorrang. Aan de eene
zijde de wetenschap, dot het zoo komen moet
en alleen op deze wijze de geheele maatschap
pij kan profiteeren van de technische ontwik
keling aan de andere zijde d9 wiskundige ze
kerheid, dat weeï een aantal menschen uit hun
werk en haar broodwinning gestooten zal wor
den Daarnaast, en voor d° groote steden reeds
in drt naaste toekomstde uitschakeling van
behoefte aan vakkennis.
Aanbevelend.
ZUIDSINGEL 3 b/d. VAHKENSMARHT.
GR. SPUI 29.
TEL 723
MAANDAG, 10 MAART (3 UUR)
optreden van Mevrouw DE EOEK-VAN RIJK met haar
schitterend QCzei-chap.
NA HAAR GROOT SUCCES in RELEIö en FRANKRIJK.
in 3 bedrijven van HERMAN HEIJERMANS.
EVA BONHEUS Mevr. E. DE BOER-VAN RIJK.
Alle Baiïcnlandsche Bladen waren vol lof over deze
buitengewone voorstelling, die niet alleen een groot suc
ces van Mevr. de Boer was, doch ook voor de overige
leden van het gezelschap een triumf werd. Voor binnen
landsche bladen, zie groote biljetten.
Prijzen le Rang 1.75 (leden ?oc. 1.50), 2e Rang
1.25, plus 15 stcd. bel. en 10 auteursrecht.
Plaatsbespreking niet per telefoon, op den dag der uit
voering 's middags half één.
Voorverkoop Sigarenmagazijn VIERDAG. Utrechtsche
straat.
naad en aanbod,
dienstpersoneel,
Buizen Ic huur.
of tt koop
kamers eantjefcoden
of «jevraaad
in hef
SUCCES VERZEKERD
Een adverfentio welke
driemaal ter plaatsing wordt
opgegeven wordt VIERMAAL
oenlaatst.
MKfOl 10 cl. p. p.
strams n,„
SPERO E801KT1ES 35
HIUV.I 22
SFIHIZIE tri fis!
Nik 22-25
AKD JV.E uil liet
klik 28
ALIES PRIMA
KWALITEIT
Prima SAMMIES 28 cl per blik
Pfiina LEVERPASTEI 15 cent per
groot blik.
ROOSE ZALM 50 een' per blik.
Doosje Gruyère
kaas f 0.85 en f I.H)
ADVOCAAT
van Hollandsche Eieren
en Prima Brandewijn.
2.25 per flesch
1.20 flesch
ROODE en WITTE
PORTWIJNEN
KINA-WIJN MALAGA
LUCAS EOLS
HULSTKAMP
WYNAND FOCKÏNK
p. flasch, p. anker
BORDEAUX WIJNEN
St. Emilion gewas 1921 1— 10.—
Bordeaux Vieux 1918 1.20 50.—
Cantenac 191S 1.35 55.—
St. Emilion 1917 1.60 62.—
VERMOUTH
MARTINI EN ROSSI
1.75 p. Literflesch
Samoswijn
Sam-s
Muscaat Samos
1.25
1.50
Genever. Brandewijn
Gestookte Citroen, Bitters
3.20 p. fl.
Mier is Hm
nmméerEhseBamii'^Mmn
Daarom hebben wij besloten, U gratis
te laten kennis maken met de bijzondere
eigenschappen van BLUE BAND.
Bij alle vooraanstaande winkeliers is een
beperkt aantal monsters voorradip.
-«i
vcrtr'j-k.-rr in :U trkcr.dcpone's
