PROBE E RT U DIT EENS!!
DeRadio Concerten
Abdijsiroop
I
l
„DE ADELAAR"
ÏIw verkoudheid
WAARSCHUWING
NUTSSPAARBANK
Jl
FA J.W.VANACHTERBERGH
MAISON DE JAGER EN Zn.
oimscn i.
A. H. VAN NIEDWKERK
SCHILLETJE
II T
-r—J-
lu
Ter kennismaking zijn wij van plan onze kleine GLORIA ANTHRACIET, afmeting l2|25 m.m. (voor elke kachel geschikt)
tijdelijk af te leveren per 4 H.L. a f 10.- FRANCO THUIS. Wordt als al onze andere soorten gruis- en steenvrij geleverd
KOK'S BRANDSTOFFENHANDEL EN ELECTRISCHE BREKERIJ - Kolenpark Soesterweg - Telef. 863
WESTSiNGEL 12-13 TEL. 238.
1 MEUBELMAGAZIJNEN I
4
BEHANGERIJ STOFFEERDERIJ
0 mniown VJ L j n u u i\ Ln z-n.
APPELBOLLEN
Prima leeren motorjekkers f35.- I
rubber - 18.-
LANGESTRAAT 40 mm TELEPHOON 224
MAGAZIJN
VOORWAARTS"
STANDAARD - TOESTEL
Electr. Techn. Bureau
„AMERSFOORT"
TELEFOON 291
verergert met het uur en kan
ontaarden inborstaandoening
Wacht dus niet neem dadelijk
GEBR. DE VRIES
AMERSFOORISCH DAGSIAD
Rente 3 60»°j - onvsorwaardelijke
Maison de Coiffure
H. Bokking Zn.
Sumatrastraat 20 Langestraat 25 Z==ZZ^:
Bestelhuizen: van Persijnstraat 4
Uirechtscheweg 71
(Depöt Veiverij Palthe)
BEZOEKT ONZE
LANGESTRAAT 56 - CHOCOLATERIE - TELEF. 115
CONFISERIE - PATISSERIE
■OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO'
KOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOooa
LANGES I'RAA T 60
J5
TELEPHOON 529
Zoo juist ontvangen Prachtcollectie Eetserviezen
Ziet de etalage - Prijzen scherp concurreerend.
in dit blad vermeld, vangt men
schitterend op met
ons 2 lamps-
Inlichtingen:
Puntenburgiaan 40a.
Werkplaats: Valkestraat 10
Wij waarschuwen U eens tc komen kij
ken naar de prijzen onzer kachels.
Meer adverteren wij niet.
Uzerwarenmagazijn „DE MAGNEET"
UTRECHTSCEESTRAAT 12.
AFD Advertentie Bureau
Arnhemsche Poortwal 2a.
Tel. 513
Plaatsing van
advertentiesin
alle bladen zonder
prijsverhooging B
ALDEGONDESTRAAT 105—107.
ELECTR. MEUBELFABRIEK,
TEL. 343.
BEHANGERIJ,
STOFFEERDERIJ.
Is U gesteld op goed werk. vraagt
nog heden (vrijblijvend, prijzen aan.
dan
gat in de romp van het vliegtuig gestooten. De
W. 58 vertrok daarop alleen naar Texel.
De W. 68 blijft defect in de Lemmer-haven
liggen.
De W. 68 was bemand met de officieren
Mulder en Schat. De W. 58 met luit. Brunner
en 'waarnemer Schot.
VLIEGONGEVAL.
Het vliegtuig D 24 is Donderdagavond tij
dens de nachtelijke oefeningen tegen een wa
termolen nabij het vliegkamp De Koog gevlo
gen. De bestuurder, luitenant ter zee J. A.
Gauw kreeg een* zeer lichte kwetsuur. Het
vliegtuig werd zwaar beschadigd.
HIJERSSTKAAT 14. iel. 305
Speciale behandeling legen nit
Tallen en afbreken ran het haar»
Haarzalt Ilaaraseep voorkom f
de roos en hef vel worden
van het liaar-
Versiert Uw liuis met
Kunstaardewerk
I' Lage prijzen. Ziet onze étalage.
PLATEELBAKKERIJ
GOUDA en SCHOONHOVEN.
Aanbevelend:
LANGESTRAAT 80.
Flnanoieel Overzicht.
Dultschland toetreden tot den
Volkenbond De toestand op
de Geldmarkt De positie der
Nederlandsche schatkist Ne
derland als centrum voor den
wolhandeld De Nederland
sche scheepsbouwindustrie als
concurrente voor de Engelsche
werven Wijziging in de ka
pitalisatie der Rotterdamsche
Bankvereeniging.
De fondsenmarkt in afwach
ting van de politieke ontwikke
ling.
De fondsenbeurs heeft in de laatste veertien
dagen opnieuw een afwisselend verloop gehad,
onder den invloed van de elkaar voortdurend
tegensprekende berichten ten aanzien van
Duitschlands buitenlandsche politiek. Eerst was
het de groote kwestie van de nota omtrent
Duitschlands schuld aan den oorlog, daarna het
vraagstuk van Duitschlands al of niet toetreden
tot den Volkenbond. Op zich zelf brengt het na
tuurlijk geen wijziging in-den algemeenen loop
van zaken, of Duitschland al dan niet protesteert
tegen het Verdrag van Versailles. Het is waar
lijk wel genoeg bekend, dat dit verdrag Duitsch
lands instemming niet heeft, en van een gewa
pend verzet kan in afzienbaren tijd in elk geval
geen sprake zijn. Men staat dus voor kwesties
van louter theoretisch belang.
Niettemin zijn zij échter van beteekenis, in
zooverre dat het voor de mentaliteit der Duit-*
sche regeering niet onverschillig is, of deze de
hand, die haar thans door de Entente-landen is
toegestoken, al dan niet grijpt. Het gevaar, dat
de nog altijd teere vei^iouding opnieuw zal wor
den bedorven door een Duitsche protestnota,
schijnt thans gelukkig wel van de baan te zijn.
Daarentegen is het met Duitschlands toetreden
tot den Volkenbond niet zoo glad verloopen, als
velen juist in het belang van betere internatio
nale verhoudingen hadden gehoopt. Na lange
aarzeling heeft de Duitsche regeering zich thans
weliswaar „in principe" bereid verklaard tot toe
treding. Het schijnt, dat zij aan die toetreding
wederom zulke voorwaarden wil verbinden, dal
toch weder langdurige onderhandelingen noo-
dig zullen zijn, zoodat van een beslissing in elk
geval wel niets zal kunnen komen tijdens de
huidige zitting van den Volkenbond.
Van Engelsche zijde stuurt-men nu op een
aparte winterzitting aan, teneinde de kwestie
zoo spoedig mogelijk haar beslag te doen krij
gen. In elk geval zou dit weer beteekenen, dat
op zijn minst weer een paar maanden onzeke"-
heid blijft bestaan. Bovendien moet men echter
in aanmerking nemen, dat zoowel in Duitsch
land zelf als in Engeland en in Frankrijk de
regeering hoogst wankelbaar is. Uitstel kan
reeds hierdoor nieuwe complicaties, eventueel
zelfs afstel beteekenen. Onder die omstandighe
den is het te begrijpen, dat de berichten tenslotte
cpn teleurstellenden invloed op de beurs hebben
uitgeoefend, en dat deze, behoudens korte perio
den van grooter bedrijvigheid, in het algemeen
terughouding aan den dag is blijven leggen.
De invloed van de najaars
eischen op de geldmarkt.
H II
Likeur van bijzonder fijne
A I
samenstelling
nl
p. f 1. f 3.4o
.hl
li 2
4 I
1 1
S. H MASSA
Hiertoe hebben echter ook andere omstandig
heden bijgedragen, in de eerste plaats wel de
positie der geldmarkt. Juist in de laatste veer
tien dagen is geld overal vrij belangrijk duurder
geworden, voornamelijk echter wei in ons eigen
land, waar de prolongatie-koers in korten tijd
van 2 tot 4J/2 is gestegen en waar particulier
disconto die beweging geheel heeft gevolgd. Na
tuurlijk is dit voor een deel een gevolg van de
gewone najaarseischen op de geldmarkt, die
dezen keer nog intensiever zijn dan gewoonlijk,
in verband met de gedeeltelijke mislukking van
den graanoogst hier te lande. Immers is het hier
door noodig geworden, een belangrijk grooter
hoeveelheid graan uit de Vereenigde Staten etc.
j in te voeren. Het verschil ten nadeele der Neder-
1 landsche betalingsbalans wordt door bevoegde
beoordeelaars op ca. f 20 millioen getaxeerd.
De storting op de Indische
leenipg.
Daarnevens doet zich een factor van tijdelij-
ken aard gevoelen, nl. de storting op de nieuwe
Indische leening van f 75 millioen. Hoeveel hier
voor noodig is geweest, valt niet met zekerheid
na te gaan. Immers is noch het bedrag der toe
wijzing hier te lande, noch dat in Ned. Indië of
ficieel gepubliceerd. Volgens officieuze berich
ten was in Indië voor ca. f 45 millioen inge
schreven en zou voor ca. f 15 millioen zijn toe
gewezen. Als dit juist is, zou met de volstor
ting van het in Nederland gestorte bedrag ruim
f 55 millioen gemoeid zijn geweest, rekening
houdende met het feit, dat de leening een paar
percent onder pari is uitgegeven en dat boven
dien nog syndicaatscommissie en onkosten moe
ten worden afgetrokken, die samen eveneens al
licht een paar percent zullen hebben bedragen.
Die schatting komt vrijwel overeen met de
ermeerdering van het opereerend kapitaal der
Nederlandsche Bank, blijkens den j.l. Woensdag
gepubliceerden weekstaat, waarin deze crediet-
vraag ten vol Ie tot uitdrukking komt. Immers zijn
de binnenlandsche wissels, na aftrek van het
terugbetaalde schatkistpapier met f 6 millioen
gestegen, de beleeningen met f 25 millioen,
terwijl bovendien de rekening-courant saldo's
van particulieren met f 9 millioen zijn gedaald.
De mogelijkheid van disconto-
verhooglng.
Die gelden zullen geleidelijk wel weer voor
een groot gedeelte naar de bank terugvloeien.
Niettemin blijft echter de stijging der geld
koersen toch zeer markant, vooral nu ook parti
culier disconto de beweging van de prolongatie-
rente geheel heeft gevolgd. Men vraagt zich af,
of dit niet op vrees kan wijzen, dat de Neder
landsche Bank tenslotte bij den grooten omvang,
die de vraag naar zicht New York blijkbaar
heeft en die in korten tijd tot een zoo aanzien
lijke vermindering van haar tegoed op het bui
tenland heeft geleid, genoodzaakt zou kunnen
wordep tot een disconto-verhooging tot bescher
ming van haar metaalvoorraad. Inderdaad zou
het dien kant kunnen opgaan, indien de tegen
woordige beweging aanhoudt. Echter heeft men
nog altijd rekening te houden met de mogelijk
heid. dat zij slechts van tijdelijken aard zal blij
ken te zijn, omdat tegenover de grootere vraag
naar dollars wegens de sterke graanimporten he:
feit staat, dat voor invoer van katoen en petro
leum met belangrijk kleinere bedragen dan ge
woonlijk zal kunnen worden volstaan, dank zij
de sterke verlaging, die in de laatste maanden
den prijs van deze beide stapelproducten
heeft plaats gevonden.
Voorloopig blijft afwachten dus nog de bood
schap, temeer omdat men ook nog rekening
heeft te houden met de mogelijkheid, dat de
wisselportefeuille der Nederlandsche Bank eer
lang weder een versterking zou kunnen onder
gaan, indien de geruchten omtrent een voorge
nomen Indische dollarleening juist mochten blij
ken te zijn geweest. Dit laatste wordt echter
wel iets minder waarschijnlijk, nu er reeds een
kleine drie weken zijn verloopen, sinds die ge
ruchten zijn opgedoken, terwijl de bevestiging
tot nu toe is uitgebleven.
Aflossing van vlottende schuld.
Intusschen heeft de plaatsing der jongste In
dische guldensleening reeds het gunstige gevolg
gehad, dat Indië in staat is geweest, een aan
merkelijk bedrag van het bij de Nederlandsche
schatkist opgenomen voorschot terug te betalen.
Wel is hiervoor niet het geheele provenu van
de leening aangewend, doch blijkbaar alleen dat
an het in ons eigen land geplaatste gedeelte.
Dit is intusschen toch nog, zooals gezegd, meer
dan f 55 millioen, welk bedrag grootendeels is
gebruikt voor aflossing van schatkistpapier, ter
wijl ook de rest eerlang voor hetzelfde doel zal
worden gebezigd. Hierdoor is het mogelijk ge
weest, het rechtstreeks bij de Nederlandsche
Bank geplaatste schatkistpapier, dat tot het
aanzienlijke bedrag van f 46 millioen was opge-
loopen, in één slag geheel te delgen, zoodat de
centrale credietinstelling thans geen schatkist
papier meer in portefeuille heeft. Dit beteeken'
natuurlijk een belangrijke versterking van haar
positie, waarmede rekening moet worden ge
houden bij de beoordeeling van de vooruitzich
ten der geldmarkt hier te lande.
Vermeerdering van bet schat
kistpapier In de toekomst te
wachten.
Intusschen is het nog de vraag, of deze gun
stige toestand ten aanzien van het schatkistpa
pier gehandhaafd zal kunnen worden. Uit de
Millioenen Nota is gebleken, dat voor dekking
van oude tekorten, doorvoering van publieke
werken, kanaal- en spoorwegaanleg, uitbreiding
der Staatsmijnen enz. nog een bedrag van een
goede f 100 millioen noodig zal zijn. De regee
ring zal stellig wel niet weder in de oude fout
vervallen, deze uitgaven jaren lang met vlotten
de schuld te financieren. Wel zal dit echter
waarschijnlijk tijdelijk het geval moeten zijn, tot
het cijfer hoog genoeg is opgeloopen, om een
staatsleening van flinken omvang te kunnen
emitteeren, en tot hiervoor op de geldmarkt een
geschikt oogenblik zich voordoet. Als deze op
vatting juist blijkt, dan zal de portefeuille v
echatkistpapier "van de Nederlandsche Bank in
den loop der eerstvolgende maanden wellicht
weder een vrij aanmerkelijk bedrag kunnen be
reiken. Uit den aard der zaak behoeft hiertegen
echter geen bezwaar te worden gemaakt, zoo
lang het zeker is, dat men slechts met een trans
actie van voorbijgaaanden aard te doen heeft en
dat de uitgaven zelf in hoofdzaak voor produc
tieve doeleinden dienen.
'zij vroeger gecentraliseerd was, uit welke plaats
de groote Duitsche huizen, die er vóór den oor
log den wolhandel hebben gecontroleerd, ten
gevolge van den krijg zijn verdreven.
Verschillende van die firma's hebben zich toen
in ons land gevestigd. Het is hun gelukt, bij onze
banken belangstelling op te wekken voor deze
zaken, waarmede een enorm kapitaal gemoeid
is, maar die door den aard van het rembours-
crediet tot de solide en winstgevende bankzaken
behooren. Wat thans geschiedt, is een perma
nente samenwerking van deze verschillende
bankbelangen en van de groote Duitsche en
Nederlandsche wolfirma's In een nieuw verband,
de bovengenoemde Wolbank, die opgericht
wordt met een aandeelenkapitaal van f 12 mil
lioen waarvan de helft geplaatst en volgestort is.
Het gevaar, dat de wolhandel zich weder bul
ten onze grenzen zal verplaatsen, kan hierdoor
als afgewend worden beschouwd. Tevens is hit
nu zeker, dat ons land op dit belangrijke ter
rein van het rembourscrediet permanent een rol
van beteekenis zal blijven vervullen. Natuurlijk
zijn nu hiervoor ook echter blijvend aanmerke
lijke middelen noodig. Een deel daarvan zal de
nieuwe instelling verkrijgen in den vorm van
een crediet, dat haar door Engelsche bankiers
huizen ter beschikking wordt gesteld.
Engel&che bestellingen voor
Nederlandsche scheepswerven-
In verband met de verstijving der geldmarkt
zijn de koersen van beleggingswaarden in de
laatste dagen iets afgebrokkeld. In het algemeen
trouwens viel in de tweede helft der berichts-
periode een flauwere stemming waar te nemen.
Speciaal was dit het geval met enkele iodustri-
eclc waarden, in de eerste plaats wel de aandee-
len onzer scheepswerven, die na een scherpe
rijzing weder sterk in koers zijn teruggegaan.
De aanvankelijke willige houding voor de*e
fondsen heeft verband gehouden met de berich
ten. betreffende de waarschijnlijke plaatsing van
belangrijke scheepsbouworders voor rekening
van de Anglo-Saxon, een der voornaamste on
dermaatschappijen van de Koninklijke-Shelt-
groep, die, naar verluidt, voor de helft bij dc
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij 'e
Amsterdam en voor de andere helft bij de Roi-
terdamsche Droogdok Mij. geplaats zouden wor
den.
Elk van deze beide ondernemingen zal zoo
goed als zeker drie tankschepen, ieder ter waar
de van ca. 6.200.000, voor deze onderneming
krijgen te bouwen. Om tal van redenen heeft
dit bericht in sterke mate de aandacht getrok
ken. In de eerste plaats bleek eruit, dat onze
scheepsbouw, die eenige maanden geleden ten
gevolge van de Fransche valuta-concurrentie,
zoo zeer bij het buiteland ten achter was ge
raakt, dat dc order voor een mailschip van de
.Nederland" op een Fransche werf moest wor
den geplaatst, thans weer behoorlijk mee kan.
Oprichting
bank.
der N. V. Wol
Ook met productieve staatsuitgaven zal men
overigens voorzichtig moeten zijn, met het oog
op den buitengewonen omvang der eischen, d.e
ook het bedrijfsleven nog aan de geldmarkt zal
gaan stellen, zoodra de zaken in het algemeen
cr wat beter gaan voorstaan. Een staaltje hier
van, en wel een, dat voor ons bedrijfsleven bij
zonder heugelijk is, levert de aankondiging van
de oprichting der N. V. Wolbank hier te land
op. Op zich zelf gaat het betrekkelijk niet om
een nieuwe zaak. Reeds sinds het einde van der.
oorlog bezit Amsterdam een belangrijke wol
markt. Deze is afkomstig uit Antwerpen, waar
De orders met
vaard.
verlies aan-
In de tweede plaats heeft het bericht ïn Enge
land veel stof doen opwaaien, omdat men zich
thans daar te lande bezorgd maakt over het con-
currentie-vermogen van den Britschen scheeps
bouw, die naar het heette met haar laagste of
fertes nog 12bij de Nederlandsche ten ach
ter was gebleven. Dit laatste is intusschen door
de directie der Nederlandsche Scheepsbouw
Maatschappij officieel tegengesproken; het ver
schil blijkt niet meer te hebben bedragen dan
ca. 5 In de eerste plaats echter heeft de me-
dedeeling een sterke hausse in de aandeelen
onzer scheepsbouw-maatschappijen uitgelokt,
omdat men thans weder loonend werk voor der.
boeg begon te zien.
Helaas blijkt deze laatste opvatting onjuist te
zijn geweest. Van officiëelc zijde is uitdrukke
lijk medegedeeld, dat deze nieuwe order ook
weder met verlies is aanvaard, teneinde de werk
organisatie intact te houden en dat vermoedelijk
ook in jaren niet op dividend kan worden gere
kend, voor zoover de aandeelen der Nederlan.1-
sclie Scheepsbouw Mij. betreft. Na deze offi-
ciëele verklaring is de koers dan ook weder met
sprongen teruggeloopen.
Een ander bericht, dat de aandacht heeft ge
trokken, maar in tegenstelling met het bovenge
noemde geen directe uitwerking op het koers-
niveau heeft gehad, was een mededeeling om
trent een voorgenomen verandering in de kapi
talisatie van de Rotterdamsche Bankvereeniging.
Waarin deze wijziging zal bestaan, is nog niet
nader aangeduid. Alleen is bekend geworden,
dat er geen sprake is van een afstempeling op
de aandeelen. Waarschijnlijk zal het dus wel in
de bedoeling liggen, een gedeelte der reserves
af te schrijven, teneinde alle dubieuze posten u'*.
de balans te doen verdwijnen. Dit zou ongetwij
feld een verstandige politiek zijn, die het aan
zien dezer instelling geenszins zou schaden, doch
integendeel aan het publiek de overtuiging zou
bijbrengen, dat de bank door het zuiveren van
haar balanspositie weer de oude krachtige ste1-
ling zou hernemen, waarin zij zich gedurende
zoo langen tijd heeft verheugd. Blijkbaar is de
zaak ook ter beurze in dezen zin opgevat, daar
de koers der aandeelen geen nadeeiige gevolgen
van het bericht heeft ondervonden, al zullen na
tuurlijk nadere berichten omtrent den aard der
in te dienen voorstellen afgewacht moeten wor
den.
In de olie-afdeeling was de stemming geduren
de het grootste deel der berichtsperiode flauw,
in aansluiting aan de verlaging in de prijzen
van petroleum en stookolie in de Ver. Staten en
Engeland, en de verdere berichten betreffende
overproductie in Amerika. Vast gestemd waren
daarentegen rubberwaarden, in verband met de
voortzetting der beperking van den aanplant :n
de Britsche koloniën. Ook thee-aandeelen onder
scheidden zich weder door een vaste stemming,
op grond van de voortdurende willige houding
der thee-markt, de gunstige statistische posit e
van het product, en de verdere voórverkoopeii
door verschillende ondernemingen.
