CADEAU
OCCASION
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
RegenMantels
Piano GLASS f475.-
Pianohandel L. KLEIN,
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS j m;f'D ;;or
duitschland.
fit:
belc.ie.
t" frankrijk.
engeland.
zweden.
A. VAN DE WEG - LANGESTRAAT 23
J Mode-Magazijn
j Langestraat 36
ST. NICOLAAS EN ZIJN KNECHT I
Utrechtschestr.
spanje.
italië.
tsjecho-slowakije.
oostenrijk.
polen.
zuid-sla vie.
estland.
china.
vereenigde staten.
KOLONIËN.
23e Jaargang No. 132
loort 2.10, Idem lianco
per post f 3.—, per week (met pratis verzekering
legen ongelukken) f 0.17* afzonderlijke nummers
1 C.05.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
n
BUREAU*
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING N°. 47910.' TEE- INT. 813.
Dinsdag 2 December 1924
PRIJS DER ADYERÏENÏIfN met inbegrip van et
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbn
dingen en Licldadighcids-adveitentiSn voor de hel
der prijs. Voor handel cn bedrijt bestaan ze*
vooideclige bepalingen voor het adverteeren. Hen
circulaire, bevattende de vooiwaarden, wordt c.
aanvraag toegezonden.
Hierboven geven wij hei portret van DR. A. W.
BRONSVELD, den bekenden predikant te Utrecht,
wiens overBijden wij gisteren meldden.
-IOl
EEN SCHOTSCH KORPORAAL
VEROORDEELD.
Keulen, 1 Dec. (W. B.) De Engclscho
krijgsraad veroordeelde een Schotschcn korpo
raal wegens moord op een Duitsch meisje te
Keulen tot vijftien jaar gevangenisstraf.
KLOPPARTIJEN.
Stuttgart, 1 Dec. (W. B.) In een so
ciaal-democratische verkiezingsvergadering bij.
Stuttgart kwam het tot een vinnig handge
meen tusschen volgelingen van de Rcichsban-
ner en communisten. Verscheidene vergade-
ringbezockers werden door de communisten le
vensgevaarlijk gewond. De politie arresteerde
verscheidene personen.
Stettin, I Dec. (W. B.) In een plaats in
Pommeten ontstonden na afloop van een
Duitsch-nationale vergadering botsingen tus
schen communisten en Duitsch-Völkischen,
waarbij een 19-jarig arbeider beide oogen wer
den uitgestoken.
Ber 1 ijn, 1 Dec. (W. B.) In een plaatsje in
Silezië werden bij een botsing tusschen leden
van de Reichsbanncr en van de Bismarck-
bund zeven dezer laatsten ernstig gekwetst.
DE BELGISCHE DOUANERECHTEN EN
FORD.
A n t w e r p e n, I Dec. (B. T. A.) Er is een
regeling getroffen tusschen Ford en de Bel
gische douane, waardoor de werkplaatsen van
Ford bij Antwerpen weldra heropend kunnen
worden.
EEN WERVELSTORM TE NICE.
Nice, T Dec. (B. T. A.) Een zestig perso
nen zijn licht gewond door een wervelstorm,
die om 4 uur 's middags over de stad woedde
en 20 seconden duurde. Boomen werden ont
worteld, voertuigen omvergeworpen en ruiten
verbrijzeld. Er werd schade aangericht op een
terrein van een vierkante kilometer.
DE OPENING VAN HET LAGERHUIS.
Het nieuwe parlement zal vandaag voor de
eerste maal bijeen komen. Het eerste werk van
het Lagerhuis zal de verkiezing zijn van den
speakerde herbenoeming van Whitley tot dit
ambt is een uitgemaakte zaak. De beëediging
de leden zal Woensdag beginnen en Donder
dag worden voortgezet. De plechtige opening
van het parlement zal den volgenden Dinsdag
9 December plaats hebben. Dan zal de koning
de troonrede in het Hoogcrhuis voorlezen. Men
verwacht, dat de trov ede een lang document
zal zijn en de regeeringspolitiek voor het jaar
1925 zal aanduiden. Het is de gewoonte om
het debat over het adres van ar'-"oord op de
troonrede te beginnen met een bespreking van
de buitenlandschc politiek, maar dit keer zal
werkelijk critiek op het buitenlandsch beleid
worden uitgesteld tot den terugkeer van Aus
ten Chamberlain, den minister van buitenland-
sche zaken, van de vergadering van den Vol
kenbondsraad te Rome. Na de algemeene be
schouwingen over het adres van antwoord op
den 9den en lCdcn December zal het debat
worden opgeschort tot den I5den December,
tegen welken dag Chamberlain, naar men
hoopt, weer op zijn post zal zijn. In den tus-
schenlijd zal voortgang gemaakt worden met
dringende wetsontwerpen. Het parlement zal
worden verdaagd op den 19den December en
de zitting zal worden heropend in de tweedo
week van Februari.
De parlementaire fractie der liberale partij
zal vandaag vergaderen om haar leider te kie
zen voor deze zittingsperiode. Dit is noodzake
lijk geworden door het feit, dat Asquith bij de
onlangs gehouden algemeene verkiezingen niet
is herkozen. Zonder twijfel zal Lloyd George
worden verkozen, ofschoon een aantal leden
der partij, onder) eiding van kapitein Wedg
wood Bonn zich daartegen zal kanten.
De Labour-porty zal morgen vergaderen om
Ramsay Macdonald als leider te herkiezen.
HET CONFLICT MET EG7PTE.
t Het kabinet-Ziwar aanvaardt
alle Britsche eischen.
Londen, I Dec. (R.) Naar uit Cairo wordt
gemeld, zijn thans formeel de documenten uit
gewisseld, waarbij de Egyptische regcering de
rest der Britsche voorwaarden aanvaardt
Ontslagaanvrage van Egypti
sche ministers.
Cairo, I Dec. (R.) De ministers van on
derwijs en openbare werken hebben hun ont
slag ingediend. De redenen van de ontslagaan
vrage worden niet vermeld. Verwacht wordt
dat de minister van verkeer ook zijn ontslag
zal aanvragen.
Op aanraden* van Zngloel pasja zijn de me
dische studenten weer aon het werk gegaan.
De instituten van onderwijs functionneeren
vandaag weer normaal.
Ontruiming der douanekan
toren te Alcxandrië.
Cairo, I Dec. (R) Allenby heeft de ont
ruiming gelast van de douanekantoren te
Alexandrie, die bezet waren om de vervulling
van het ultimatum af tc dwingen
DE HANDELSOVEREENKOMST MEE
DUITSCHLAND.
Londen, I Dec. (R.) De handelsovereen
komst tusschen Engeland en Duitschland is
gesloten, uitgezonderd ten aanzien van één
punt. De overeenkomst zal deze week formeel
geteekend worden. Er bestaat nog altijd ver
schil van meening betreffende de 'heffing van
26 van uit Duitschland geïmporteerde goe
deren.
HET WEER IN ENGELAND.
Het is in Engeland, evenals hier te lande,
voor den tijd van het jaQr bizonder zocht. Het
was gistermiddag om 2 uur te Londen zelfs
warmer dan in het midden van Juni. Het mi
nisterie van luchtwezen voorspelt het aanhou
den van het warme weer. November is te Lon
den dioger geweest dan Juni, Juli en Augustus.
ZWEDEN EN HET PROTOCOL VAN
GENEVE.
Scherpe kritiek van Trygger.
Stockholm, I Dec. (W. BTryg-ger, de
oud minister-president, heeft zich in een rede
voering scherp tegen de bepalingen van het
protocol van Gcnfcvc gekeerd. Er is reden to
RECLAMES. Prijs 1—3 regels 3.05, clko regel meer 1.—
Essences voor Borstplaat - Eau de Cologne - Coty -
4711 - Boldoot - Zeepen in luxe verpakking
is heden bij ons te gast gekomen en
heeft voor groot en klein een passend
I
I
I
i
i Hoeden
Mantel
Capes
Keuze uit zeer groote sorteering
Dames- Hoeden en Confectie Magazijn
„L'HIRONDELLE"
16-18 Langestraat - AMERSFOORT
voor f 875.
vreezen, zei hij, dot de ontevredenheid over
de vredesverdragen zal toenemen en dat de
voornaamste voorwaarde vcor het behoud van
den vrede, de moreel? ontwapening, uit zal
blijven. De paragraaf over dc ontwapening is
heel onverstandig cn onduidelijk.
DE SCHATTEN DER AARDE
Be r 1 ij n, 1 Dec. (N. T. A. Draadloos). Te
Castaguede in de Pyreneeën moet op 130 M.
diepte een 90 M. dikke laag kali zijn ontdekt,
terwijl voorts nog een groote petrolcumbron
zou zijn aangeboord.
MUSSOLINI OVER HET FASCISME.
Rome, I Dec. (B. T. A.) Mussolini heeft
een omzendbrief aan het gewestelijke directo
rium der fascisten gestuurd, waarin hij aan
dringt op een volkomen herziening van de fas
cistische mentaliteit. Hij wijst iedere samen-
erking met de oud-strijders af. De fascistische
partij moet zich ernstig herzien, opdat zij in
de toekomst sterk en zegevierend weze.
KARL KAUTSK7 NAAR PRAAG.
Praag, I Dec. (W. B.) Karl Kautsky, de
leider der Duitsche socialisten, is door Masa-
ryk, den president van Tsjecho-Slowakije, uit-
genoodigd om naar Praag te komen. Hij heeft
de uitnoodiging aangenomen. Van verschillen
de kanten wordt gemeld, dat dit bezoek de
evcntueelc toetreding van de Duitsche sociaal
democraten tot de regeering betreft.
DE -AANSLAG OP SEIPEL.
De dader tot 3M jaar gevan
genisstraf veroordeeld.
Weencn, T Dec. (W. B.) Vandaag is het
proces begonnen tegen Jaworek, den dader van
den aanslag op Seipel. De medische deskundi
gen verklaarden, dat Jaworek geestelijk weinig
ontwikkeld is, maar voor zijn daad ten volle
verantwoordelijk kan worden gesteld.
Weenen, I Dec. (W. B.) Nadat de aan
klacht tegen Jaworek voorgelezen was, verzocht
dc verdediger het proces aar de jury te ver
wijzen, omdat het een politiek misdrijf betrof;
de beklaagde zou sociaal-democraat zijn. De
rechtbank wees het verzoek van de hand, daar
het misdrijf van poging tot moord volgens de
wettelijke bepalingen door dc schepenrechtbonk
behandeld dient te worden. Bij zijn verhoor ver
klaarde Jaworek, dat het niet zijn bedoeling
was geweest den bondskanselier te dooden. Op
de vraag of hij aan politiek deed, antwoordde
hij ontkennend. Hij had op een vergadering,
waarin veeJ. op den bondsvoorzitter was afge
geven, een weerzin tegen Seipel gekregen. Toen
hij den kanselier op het station tegenover zich
zag, kon hij zich niet meer bedwingen. Over
de bizonderheden van zijn misdaad kon hij
niets meedeelen.
Weenen, 1 Dec. (B. T. A.) Jaworek is
veroordeeld tot 314 jaar gevangenisstraf.
De rechtbank liet verzachtende omstandig
heden gelden.
DE TOESTAND IN HET OOSTEN.
Be r 1 ij n, 1 Dec. (N. T. A. Draadloos). Dc
nationalistische partijen in den Poolschen land
dag cischcn afkondiging van den uitzonderings
toestand over de oostelijke streken, wnor naar
het heet bijna volkomen anarchie heerscht. De
linksche partijen der regecring bestrijden het
voorstel wegens den slechten indruk, dien het
op het buitenland zou maken. Thugutt dreigt
met aftreden ingeval het voorstel zou worden
aangenomen..
DE KROATISCHE BEWEGING.
Belgrado, 1 Dec. (V. D.) Te Zagreb
(Agram) heeft een conferentie van de Kroat
sche vereeniging Hrvatska Zajednica plaats ge
vonden, waarin besloten is de partij van.nu af
aan op republikeinschen grondslag te vestigen.
DE COMMUNISTISCHE ACTIVITEIT.
Weenen, 1 Dcc. (V. DDc „Pc-litika" te
Belgrado publiceert ecnige documenten, be
helzende een door Moskou uitgewerkt plan om
einde Januari 1925 in Zuid-Slavië een revolu
tie te doen uitbreken. De regeering zal alle bij
hef complot betrokken personen voor het 'ge
recht dagen.
EEN COMMUNISTISCHE OPSTAND.
De poging der bolsjewisten mislukt.
R e v a 1, ID c^. (B. T. A.) Vandaag om
half zes deden gewapende communisten een
aanval op ecnige regeerings- en militaire ge
bouwen. De aanvn] werd onmiddellijk gestuit.
De orde weid hersteld. In de andere steden
cn op het platteland werd de orde niet ver
stoord
Vele personen gedood en ge
wond.
Revo!, 1 Dcc. (W. BGewapende bols
jewisten bezetten hedenmorgen het hoofdsta
tion cn deden een poging om zich van de
officieele gebouwen, het telegraafkantoor, enz.
meester te maken. Vele politieagenten werden
gedood. Er ontstonden hevige gevechten, waar
bij van handgranaten en machicgeweren ge
bruik werd gemaakt. In den loop van don och
tend werd het hoofdstation door troepen ontzet
Het kasteel werd omsingeld. De minister van
verkeer werd op weg naar het station ver
moord. Ook overigens is het aantal dooden cn
gewonden groot De staat van beleg werd af
gekondigd. De Estlondsche generaal Laidoner
heeft onbeperkte volmacht.
Volgens latere berichten is de orde her
steld. De verliezen der communisten zijn ge
weldig groot, doch nog niet nauwkeurig vast
gesteld. Op zestig communisten werd het
standrecht toegepast.
Re va 1, 1 Dec. (B. T. A.) 's Avonds 7 uur.
De troepen en de politie hebben de orde her
steld. Een bosch in den omtrek, waarin com
munisten zijn gesignaleerd, is omsingeld.
Nadere bizonderheden over de<
revolutiepoging.
R e v a 1, 1 Dec. (B. T. A.) Verscheidene
troepen gewapende bolsjewisten bezetten he
denochtend onverwacht het Centraal Station
en het ministerie van oorlog. Zij wierpen bom
men in de benedenverdieping van hef post- en
telegraafkantoor en trachten daarop hun in
twee gevangenissen opgesloten kameraden, die
zich daar na het jongste groote communisten
proces als veroordeelden bevinden, te bevrij
den. Zij drongen door in het paleis van het
hoofd van den Staat en in het parlement. De
aanvallers, waarvan een gedeelte in mi'itoire
uniform waren gekleed, werden overal, donk
zij de moedige houding van de leerlingen der
Militair-e school en onderofficieren, terugge
dreven met verliezen aan dooden en gekwet
sten. De minister van verkeerswezen werd ge
dood op het ooqenblik, dat hij zich naar het
station begaf Hoewel de opstond onderdrukt
is, werd toch de staat van beleg afgekondigd
en generaal Laidoner tot opperbevelhebber be
noemd. De enquetes duren onafgebroken voort
en gedurig hebben arrestaties plaats.
R e v a 1, 1 Dec. (B. T. A.) De holsjewisten
zouden juist ecnige officieren gaan fusil'eeren,
die zij van hun bed hadden gelicht en vervol
gens tot voor het station hodd?n gebracht,
doch werden daarin verhinderd door de aan
komst van een detachement der militaire
sdhooL
teur werd op straat doodgeschoten. Dc krijg"
rood is zijn zittingen begonnen. Een aantal g«
arresteerden was in het bezit van een buitc
landsch pospoort. Den vorigen dag was
Russische vertegenwoordiger Kubitsky uit Mc
kou oongekomen.
Volgens een telegram van gisteren één i
des namiddags uit Rcval, werden do tanks
pantserauto's uit het centrum der stad ten.
genomen cn worden zij door militaire patrou'
les beschermd. De rust is geheel hersteld.
Volgens een W. B.-bericht heeft deze revol
tic-poging aan een 50-tal mcnschcn het leve
gekost.
H c 1 s i n g f o r s, 1 Dec. (B. T. A.) Naar ui
Revol wordt gemeld, heeft generool Laidoner in
de Kamer bekend gemaakt, dat bij dc poging
tot revolutie 5 officieren, 3 cadetten, 2 soldo-
tcn, 5 politiebeambten cn 4 burgers werden ge
dood; 5 officieren, 7 cadetten en 3 soldaten
werden ernstig gekwetst. Voorts liepen nog een
40-tal personen lichte verwondingen op. Zestig
communisten werden gearresteerd.
DE BURGEROORLOG.
Japon cischt schadevergoeding.
B e r 1 ij n, I Dec. (N. T. A. Druadloos).
Volgens een bericht uit Tokio eischt de Japan-
schc regecring van de Chinccscho wegens
schade, gedurende den laatsten burgeroorlog
aan Japansche eigendommen aangericht, een
bedrog van 10 millioen yen.
DE FRANSCHE SCHULD AAN AMERIKA.
Washington, 1 Dec. (R.) Na afloop
von de vergadering van do commissie voor de
biritenlandscho schulden („funding commis
sion") is meegedeeld, dot Frankrijk een over
eenkomst wcnschtc te sluiten ter fundeering
von zijn oorlogsschuld en dot de onderhande
lingen dienaangaande tusschen Mellon cn Jus-4
scrand zullen worden voortgezet.
NOODLOTTIGE BOTSING VAN
TRAMWAGENS.
13 personen gedood.
B e r 1 ij n, I Dec. (N. T. A. Draadloos). In
Sngilow (Michigan) zijn bij een botsing van
tree tramwagens 13 personen gedood.
Oost-In die.
AARDSCHOKKEN OP JAVA.
Wederom in Wonosobov
Reuter seint ons uit Batavia
Te Wonosobo worden nieuwe aardschokken
waargenomen. Totnutoc zijn er drie dooden.
DE RAMP TE WONOSOBO.
De samenstelling van het
comité tot leniging van den
nood.
Tot het eere-comité is alsnog toegetreden
mr. W. Sonnevcld, oud-lid van den Raad von
Ned.-Indië, voorzitter van Oost en West.
Het Comité tot leniging van den nood te
Wonoboso heeft zich ols volgt samengesteld:
voorzitter R. Zuyderhoff, lid van de Algem.
Rekenkamer, voorzitter van de afdeeling Den
Haag van Oost cn West; onder-voorzitter L.
A. Bakhuis, oud-administrateur Dep. von Ko
loniën; sea-etoris Rn. Ms. Noto Soeroto, re
dacteur van „Ocdaya" penningmeester. Laan
van Meerdervoort 80, den Hoog; F. Weijcr-
mnn, oud-employé der Deli-Mij.leden: mevr.
D. Raadt van Oldenbarneveltvan Moorsse-
veen; mevr. C. von AssenSol; S. do Bordes,
dir. der Unie-Bank te Den Haag; J. C. Bou-
doin, gepens. kapt. O.-I. legermr. R. P*
Not, Soebagio, Ind. rechterl. ambtenaar; R.
Hedi, Ind. rechterl. ambtenaar; J. L. Ch. von
Beetem, gepens. Ie luit.W. Kcppel Hessc-
link, reserve-luitenant.
EEN REQUEST VAN DE GRONDPARTIJ.
Een lnndwaordcbclasting ge
vraagd.
De Grondpartij heeft een adres gezonden
aan de gemeenten Amsterdam, Rotterdam,
Den Hoog, Utrecht en Groningen, waarin ver
zocht wordt adhesie te betuigen aan het re
quest van de partij aon den minister von finan
ciën of zelfstandig zoodanig request in te die
nen tot directe invoering van een landwoorde-
belasting d.w.z. een belasting op de markt
waarde von den blooten grond zonder gebou
wen en opstollen ter geleidelijke vervanging
van belastingen en retributies welke thans op
arbeid, handel cn bedrijf drukken.
ONTGINNING VAN HET MIJNVELD
TE VLODROP?
Noor de L. K. uit goede bron verneemt, zal
binnenkort een particulier consortium worden
gevormd voor de ontginning von het mijnveld
te Vlodrop. De voorbereidende werkzaamheden
zoifden in vollen gang zijn.
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS.
Helsingfors, I Dec. (B. T. A.) Volgens
berichten uit Revol werd een politiebureau
geheel verwoest door de communisten. Voor
het hoofdbureau had een geregeld gevecht
plaats. Het station kon eerst na een gevecht,
dat twee uur duurde, door de regeeringstroepen
veroverd worden. Aan de cadettenschool was de
strijd nog al scherp. Twee cadetten werden ge
dood en negen gekwetst. Een offirier-instruc-
Woorvon dc verkoop geschiedt
ten bate van Kinderbescherming.
Van 15 December tot en met 15 Januari wor
den weer weldadigheidspostzcgels verkrijgbaar
gesteld. Deze zegels zijn vervaardigd naar een
ontwerp van George Rueter en vertoonen een
kinderkopje tusschen twee engelcnfiguren. Do
verkoop van deze zegels geschiedt ten bate van
den Nederlandschen Boqd tot Kinderbescher
ming.
De zegels worden verkrijgbaar gesteld in drio
soorten met een frankeerwaarde van onder
scheidenlijk 2, 7 y, en 10 cent. De verkoopprijs
van deze zegels is vastgesteld op onderschei
denlijk 4, II en 12 cent.
Op deze zegels, waarvan dc geldigheidsduur
niet is beperkt, zijn overigens van toepassing
