AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER" Zaterdag 20 Dec. 1924
UIT DEN OMTREK.
23e Jaargang
No. 148
KOLO^ÏËW.
OOST-INDIE.
DE SULTAN VAN DELI.
De regcering bekrachtigde de acten voor het
verbond ter bevestiging van den sul ton van
Deli in zijn ambt. De sultan bereidt naar aan-
icidjncr hiervan een fecr^ voor in zijn paleizen,
die geheel gerestaureerd zijn.
DOOR STIKGAS OMGEKOMEN.
Uil Weltevreden wordt geseind:
Een inlandsch opnemer, die moest nagaan
hoeveel stikgas uit den Papandaian ontsnapte,
is daarbij omgekomen.
Tweede Kamer.
Vrijdag tiras aan de orde de oorlogsbegroo-
tir.g.
De heer Van Zadelhoff betoogt, dal het»
vraagstuk ontwapening een stuk proctischc poli-
dek is geworden. Van de soc.-dem. fractie is
ïcrlang een voorstel tot ontwapening te ver-
vachten. Het protocol van Gcnovc legt ons
jeen verplichting tot bewapening op. Alleen
*en algemcenc werkstaking kon oorlog voor-
comcn.
De heer Deckers waarschuwt tegen een
zijdige nationale ontwapening. Het leger moet
tot het minimum worden teruggebracht De
tegenwoordige formatie is toch niet te hand
haven. Verschillende inspecties kunnen verval
len. Het geld voor de herhalingsoefeningen geeft
geen voldoende rendement.
Spr. bepleit betere promotie voor officieren
en onderofficieren, alsmede regeling der rechts
positie der laatstcn. De relletje bij xle herha
lingsoefeningen werden overdreven voorgesteld.
Spr. huldigt het verlofskader.
De heer Ketelaar bepleit de belangen der
op wachtgeld gestelde onderofficieren.
Na de pauze werd de Indische begrooting
aangenomen met 57 tegen 25 stemmen (die der
soc.-dem., vrijz.-dem. en communisten).
Het amendement-Boon om niet te verhoogen
het salaris van den gouverneur van Curasao
wordt aangenomen met 45 tegen 58 stemmen.
De begrooting van het Departement van
Koloniën werd aangenomen bij zitten en op
staan.
De heer Boon trok zijn motie inzake de
Vlissingsche haven in.
De heer Duymaer van Twist is tegen
nationclè ontwapening op grond \*an zijn be
ginselen. Hij acht dit nationale zelfmoord. Er
is bezuiniging mogelijk op vooroefening, de
Koninklijke Militaire Academie, den geneeskun
digen dienst en de scholen voor verlofsofficieren.
De heer Ter Hall bepleit de belangen van
de op wachtgeld gestelde muzikanten en van
voor 1920 gepensioneerden en sergeant-vliege
niers.
De heer Dressclhuys betoogd, dat een
zijdige nationale ontwapening technisch-we ten-
schappelijk en uit een Volkenbondsoogpunt heeft
afgedaan. Aan ons leger ontbreekt veel inzake
encadriering, oefening en uitrusting. De bezui
niging is onvoldoende. De artillerie is zec-r on
volledig toegerust.
Spr. bestrijdt de St a n d a a r d-brachure. Hij
vraagt of de regeering critisch of opbouwend
naar do ontwapeningsconferentie zal gann. Spr.
wil een staatscommissie om de regecring te ud-
viseeren -over de te volgen lijn cn over Ge
neve. Hij zal alléén voor de begrooting stem
men als zijn wenschen worden vervuld.
De heer T i 1 u n u s (C.H.) acht de belang
stelling voor het leger wel groot maar gaat
meer in afbrekenden .zin dan opbouwenden.
Spr. gaat verschillende bezuinigingen na. Met
dc meeste kan hij zich niet vereenigen. Op
heffing von niet strikt noodige functies acht
hij gewenscht, vooral van dc controleerende
functies. Voorts vraagt hij meer toelichting
bij divèrse posten. De ongeregeldheden zijn
onaangenaam geweest. Met belangstelling ziet
hij het onderzoeksrapport tegemoet. Als een
hoofdofficier inderdaad de ongeregeldheden
heeft in de hond gewerkt, moet de officier on
herroepelijk worden ontslagen. Spr. meent
dot beter detailocfeningen dan oefeningen in
groot verband waren gehouden. Hij zal bijv.
de door acn heer Ter Laan aangekondigde
motie tegen de herhalingsoefeningen steunen.
Op enkele punten van de rede van den heer
Dressclhuys oefent hij critiek. Het bezuini
gingsplan van de Standoord acht hij niet in
het belang van het land. De reclame ligt er te
dik op. Ook spr. meent dat op sommige pun
ten door vereenvoudiging nadere bezuiniging
is te verkrijgen.
Dc vergadering wordt verdaagd tot Maan
dag 1 uur.
Berichten.
VERBLINDENDE AUTOMOBIEL-
VERLICHTING.
Antwoord op vragen van hel
Kamerlid Ter I'ItvlI.
Op vragen van het Tweede Kamerlid Ter
Hall betreffende het nemen van maatregelen
legen de verblindende automobielveriichting,
heeft de minister van waterstaat geantwoord
Het is den op.cbrgeteekcnde bekend, dat het
gebruik van verblindende automobielveriichting
herhaaldelijk ongevallen tengevolge heeft ge-*
had.
Intusschen mege worden opgemerkt, dat en
kele van de in de eerste vraag genoemde on
gevallen wellicht niet aan het gebruik van zoo
danige verlichting schijnen te mogen werden
geweten.
In den loop van October j.l. is tot don on
dergetekende een adres gerient, waarbij er
de aandacht op werd gcvesljg^, dat lenzen in
den handel zijn gebracht welke, gebezigd bij
schijnwerpers van motorrijtuigen, dc nadoelen,
welke aan verblindende verlichting zijn verbon
den, zouden opheffen. Met het vraagstuk ven
verblindende verlichting door automobielen
houdt zich reeds bezig een door de Kon. Ned.
Autc-C'ub tot dit doel in het leven geroepen
deskundige commissie, waarin o.a. zitting heeft
een vertegenwoordiger van het departement van
waterstaat, die ondcrjeteckcndc van den stand
van het onderzoek op de hoogte houdt, terwijl
ondergeteekeneb ook van andere zijde voor
lichting ontvangt. Intusschen wil hij met het
oog op het groote belong der zaak, na over
leg met de ovengenoemde K. N. A. C., over
wegen, of er wellicht aanleiding bestaat tot
aanvulling van de bestaande of instelling van
een nieuwe commissie te dezer zake.
Zoodra ondergetcekcndc het mogelijk zal
achten, dat ^oor de totstandkoming van een
voorschrift aon het gemelde euvel op afdoende
wijze cn zonder bezwaar voor het verkeer een
einde zou kunnen worden gemaakt, zal hij niet
nalaten de totstandkoming ven zoodanig voor
schrift te bevorderen.
Zooals uit art. 2 der motor- cn rijv/ielwet
blijkt, behoort het uitvaardigen van een ver
bod inzake het gebruik van verblindende ver
lichting door motorrijtuigen tot do bevoegdheid
der Krccn.
DE RECLAME OP DE POSTSTEMPELS.
Voor 1925 dc opbrengst
80.000 minder.
In de Memorie van Antwoord op de P. T. T.~
bogTooting zegt de minister hot te betreuren,
dat de eerste reclame, welke met financieel
voordeel in de poststempel werd opgenomen,
ten gevolge van de toen kenbaar geworden op
vattingen, niet kon worden gehandhaafd,
loen de begrooting van 1924 zonder opmer
king de stempel reclame als bron van inkom
sten aannam, meende de minister voor zich dc
conclusie te mogen trekken, dat ren proef ge
ntrien mocht worden. Het is niet gemakkelijk
voor zulk een kostbaar object in de tegen
woordige omstandigheden een gegadigde te
vinden. Het contract was voor zes maanden,
geldig. De baten te noemen acht de minister
minder gewenscht, met het cog op de ccn-
currecrende reclame. Wel kan hij zeggen, dat
nu hij betalende reclames in de poststempels
niet meer doet opnemen, voor 1925 de ge
raamde opbrengst der postreclame met
80.000 moet worden verminderd. De betrok
ken firma, die vooruit betaalde, zooals de ge
woonte is, is gecrediteerd voor den tijd gedu
rende welke dc réclame niet heeft kunnen loo-
pen.
De minister acht reclame op reisobjecten
een nieuwe bron van inkomsten, waarbij ech
ter z.i. voorzichtigheid gebeden is Een enkele
verrassing, die zich hierbij voordoet, zooals
met de Blue Band-reclame, behoort tcf het
bekende leergeld. Dat een bedrijf in de tegen
woordige omstandigheden de reclames echter,
cis zijnde een kunstmiddel, zou mceten opge
ven, meent dc minister vooralsnog niet te moé
ten onderschrijven.
DE NIEUWE POSTZEGELS.
Mededeeling van den minister
van waterstaat.
In de memorie van antwoord nopens de be
grooting der posterijen schrijft de minister
van Waterstaat, dat de indruk dat telkens weer
nieuwe postzegels worden uitgegeven zal zijn
gewekt door de omstandigheid dat de uitgi'te
ven de gclcTenhcidszegc's te samen met de
uitgifte van definitieve zegels van het cijfcrtypc
en het beeUenislype een vrijwel regelmatige
reeks vormde. De nieuwe 1, 2, 2j-i en 4 cents-
postzegels (een yliegende vogel boven de gol
ven) strekken ter vervanging van dn vroeger
ook in de Tweede Kamer afgekeurde cijfer-
typen. Het nieuwe beelteni-riype is het defini
tief zegel, dat de verouderde uilgirte van 1893
en de jubileumzogels zal,vervangen. Te begin
nen met het zegel van 5 cents verschijnen deze
zegels thans met een beeltenis van de Koningin
Als deze serie: compleet is, zal ook de schijn
van te zijn afgeweken van de vroegere ge
woonte zijn opgeheven.
Dot de jubileumzegels wat klocker van for
maat waren cn wat fovscher van druk, had zijn
oorzaak in Ket fecste'ijk karakter der herden
king, waarvan zij ook naar 'het buitenland had
den te getuigen.
Hoe het esthetisch oordeel over postzegels
heeft te luiden, goed- of afkeurend, kan de mi
nister nief uitmaken. Hij onthouct zich dan ook
van eenig oordcel daaromtrent Wél kan hij de
verzekering geven dot met zorg en overleg
tot de keuze van de ontwerpers wordt overge
gaan. Hij meent dot hierdoor althans dit zal
verzekerd zijn dat de zegels na verloop van
tijd niet onbelangrijk zullen blijken.
HET MISBRUIK VAN MODERNE
VERDOOVINGSMIDDELEN.
Een voordrecht van prol. Van Itallic.
Voor het Hygiënisch Genootschap te Den
Haag heeft prof. dr. L. van Itallie, hooglceraar
te Leiden, een voordracht gehouden overHet
misbruik van moderne verdoovingsmiddelen.
De vergadering werd mede cbor verschillende
politie-autoritciten bijgewoond, o.a. ce politie
deskundige dr. Van Ledden Hulscbos, de Arn-
sterdamsche commissarissen Pateer en Ver
steeg en de inspecteur der Haagsche centrale
recherche Drenth.
Prof. Ven Itallic stelde op den voorgrond,
clot verdcovende middelen in handen ven de
medici zeer zeker heilzamen invloed hebben.
Een medicus kan een patiënt een of meer doses
van een verdoovend middel voorschrijven cn
zal hiervan don den gunstigen invloed zien,
totdat hij op een oogenblik meent, dat het
voldoende, is. En dan zal hij adviseeren cr mede
op te houden. Nu kan het voorkomen, dat men
in dat geval buiten den waard, i. c. den patiënt,
heeft gerekend. Deze toch vindt in den gun-
sligcn invloed aonlc'ding er mede door te gaan
cn zal steeds de dosis gaan vergrooten. Een
vergiftiging kan daarvan het slot zijn. Dit is de
kwade zijde cn daartegen moet gestreden wor
den. Daarbij komen het eerst in aanmerking
do plantaardige middelen, waarvan spr. o.a.
noemde het opium cn dc coca. Men kan al een
heel eind komen, wanneer men streng de hond
zou houden can art. 50 van de phnrmaceutischc
wei. Dc apotheker zal zeer voorzichtig zijn in
do afgifte von yerdoovendc sloffen cn des
noods nog con waarschuwende stem laten hoo-
ren, maar <h niet-deskur.dige, in welk verband
spr. or op wees, dot iedereen zich drogist kon
noemen, zal rcecs tevreden zijn als hij slechts
een zoet winstje kan maken. Uit zijn praktijk
kon spr. gevallen van vergiftiging met veronal
mW^deelen, waarbij die stof niet uit een apo
theek werd. verkregen, maar gewoon in den
hendel gekocht.
Waarom zijn Arabieren en Chineezcn zoo
geprneadestincerd op het gebruik van opium?
Wanneer men opium of morphine gebruikt,
neemt men in het begin verschijnselen van acn-
genomen aard waar; een zeker welbehagen ont
staat. Wanneer de lijder dot eens gehad heeft,
zal hij telkens trachten dat gevoel terug te
krijgen Maar dat zal hem niet lukken of hij
zal telkens cn telkens de dosis moeten verhoo
gen. Dezelfde ouphoristische werking, die men
von do morphine cn heroirre geniet, bezitten
ook de dicodidc en eucodal, die langs chemi-
schcn weg verkregen kunnen worden. Spreker
wees er op, hoe men zich door recept-verval-
«chirur in het bezit wist te stellen van deze
middelen, manr ook allerlei andere manieren
zijn toegepast om zich morphine te verschaf
fen.
Vervolgens besprak spr. de cocaine, waar
van eveneens een euphoristische, ccn opwek
kende werking uitgaat. Dc cocair.c heeft heel
veel operatics mogelijk gemaakt, menig lijder
heeft cr zijn leven aan te danken gehad. Maar
ook dit heeft zijn nasleep gehad. Men meende
in de cocaine een prachtig middel te hebben
gevonden om de morphine te bestrijden. Dit
heelt ten gevolge gehad, dat cr in Amerika
in ploats van een morphinemanic een cocaïnis-
me in het leven heeft.geroepen.
In Europa, speciaal in Frankrijk, is echter
evenals in Amerika het verkcopen van snuif-
middelen, die cocaïne bevatten, naar voren
gekomen. De verkoopers van dergelijke mid
delen zijn in den regel mcnschcn, die al reeds
het een en ander op hun kerfstok hebben en
door de justitie worden gezocht.
In Amerika is niet alleen het snuiven van de
cocaïne, maar ook dot van de heroïne aan de
orde van den dag, wanneer men althans de
desbetreffende berichten mag gelooven.
Tot don aanvang ven het kwaad komende,
wees spr. er op, dat deze in ons land niet van
groote bcleekenis isheroïne kent men zelfs
in 't geheel niet, behalve dan dat oen enkele
medicus die stof gebruikt. In Amerika heeft
men berekend, dat daar 269,000 gebruikers van
verdoover.de middelen zijn. Maar er zijn ook
nog heele andere cijfers genoemd; men moet
daarmede dan ook zeer voorzichtig zijn.
Spr. deelde vervolgens een en ander mede
over de geschiedenis van de opium-bestrijding,
de daaruit voortgesproten opium-oorlogen Uis-
schen Engeland en China en de in den loop
vnn den tijd gehouden opium-conferenties.
Ook in ons land komen inderdaad gevallen
/oor van morphinemanic, al neemt hot aantal
dan ook af. Wij hebben toen de wet van 1914
gekregen. De bestrijding behoeft niet zoover
te gaan, dot men de productie van be
paalde stoffen verbied. Men kan volstaan met
te bepalen dat zij alleen op een recept, dat
slechts één keer mag- worden afgegeven, mo
gen worden verkocht.
Vervolgens besprak prof. van Itallic nog de
synthetische middelen, welke slaapverwekkend
zijn. Deze middelen zijn nooit in handen van
het publick gekomen. Men 'heeft echter zekere
soorten von pastilles in den handel gebracht,
waarin die stoffen zijn verwerkt cn die <üo aan
leiding zijn geworden lot verslaafdheid aan de
moderne slaapmiddelen. Gevaar in de aanwen
ding bestaat bij al die middelen. In medische
handen zullen ook deze middelen in den re
gel onschadelijk zijn; spr. gaf eenigc voor
beelden, dat zij ook nog wel eens gevaar kun
nen opleveren.
Wat in ieder geval voorkomen moet worden,
is het gebruiken van verdoovingsmiddelen op
eigen houtje. Daarheen zal het zwaartepunt
van de bestrijding moeten verlegd worden. Men
moet beginnen met alleen de verstrekking van
dergelijke middelen op rt-ccpt toe te laten.
Maar ook de medicus kan hier medewerken
en zorgen dat de patiënten niet weten, wat zij
precies innemen cn welke doses zij moeten heb
ben, Daarnaast kunnen zij dan nog dc patiënten
opvoeden en waarschuwen tegen het gebruik
van verdoovende middelen.
Hierna bestond gelegenheid lot het stellen
van vragen aan prof. van Itallic, waarvan door
eenige aanwezigen gebruik werd gemaakt.
HET COLLECTIEF CONTRACT IN HET
BOEKDRUKKERSBEDRIJF.
Thans door alle partijen goed
gekeurd.
In de gister te Amsterdam gehouden verga
dering van den Christelijken Grafischcn Bond
zijn de collectieve contracten in het drukkers
en bindersbedrijf goedgekeurd. Thans hebben
betrokken partijen zich met dc nieuwe C. A. O.
vcrccnigd.
DE MOORD TE PUTTERSHOEK.
Uitspraak der Dordtsche rechtbank.
De rechtbank te Dordrecht heeft een schip
persknecht wegens moord te Puttcrshoek op
J. Zoutemans gepleegd, veroordeeld tot vijt
jaren gevangenisstraf.
DE KERKBRAND TE BURGH.
Dc schuldige voor de rcchtbonk.
Gister werd voor de Arrondissements-Recht-
bank te Middelburg behandeld de zaak tegen
L. J. V., 28 jaar, van beroep smid, te Burgh.
Hem was ten laste gelegd terzake dat de brand
ven de Neck Herv. Kerk en kerktoren in o»
nabij de gemeente Burgh op of omstreeks 25
September 7924 aan zijne schuld te wijten is,
doordat hij op roekelooze, onvoorzichtige cn
ondoordachte wijze heeft gehandeld, zooals
nader in de dagvaarding is omschreven, terwijl
door dien brand gemeen gevaar is ontstaan
voor goederen en wel voor die kerk cn toren
cn voor de zich daarin bevindende goederen
cn voor de huizen in de onmiddellijke nabijheid
dier kerk en kerktoren.
Nadat beklaagde toch opdracht had gekre
gen d? dokgooten van die kerk cn kerktoren te
herstellen, is hij onder anderen op 25 Septem
ber 1924 aan het werk gegaan in de dakgoot
van dc kerk cm de dokgooten te rcparceren cn
zoo noodig dicht te soldeercn. Hij heeft voor
dut soldecïen een benzinedamp met open steek
vlam gebruikt, welke benzinclamp was gevuld
met gasoline, terwijl hij geen kap cn soldeer
bout in de benzinclamp had gestoken. Ook
heeft hij dc spleten in de dakgoot, die hij moest
dichtsoldeeren cn de metalen ploten in de dak
goot, die hij aan elkaar vast moest soldceren,
niet voor het soldceren met spijkers gehecht.
In deze zaak werden veertien getuigen, onder
wie twee deskuntïigen, gehoord.
Als verdediger trod op Mr. J. J. Adriosnsc,
advocaat en procureur tc Middelburg.
Het O. M. eischic 2 maanden voorwaarde
lijke gevangenisstraf met ccn proeftijd von 3
jaar.
KORTE BERICHTEN.
Door een auto overreden.
Woensdagmiddag is het zesjarig dochtertje
van den tramwegarbcidcr K. Vcgelin vóór diens
woning aan den straatweg Nytop-RottcvnÜc
nabij Drachten door een nulo uit Rottcvnlle
aangereden. Het kind speelde op den weg, had
de naderende auto niet gemerkt en zou nog
dwars over den weg steken toen het werd aan
gegrepen. Direct met dezelfde auto is het kind
naar een arts tc Drachten overgebracht, waar
het spoedig overleed.
Op den Coolsingel te Rotterdam is Donder
dagmiddag een man van ongeveer 50 j. door
een outo overreden. Het slachtoffer, dot naar
het ziekenhuis werd gebrocht, is door, zonder
dnt hij ccnigc inlichtingen heeft kunnen ver
strekken omtrent zijn persoon, overleden. Stuk
ken, waaruit zijn identiteit zou kunnen blijken,
zijn op hem niet gevonden, zoodot men 's
avonds nog niet wist wie dc ongelukkige was.
Nader is gebleken dat het is de 76-jorige
heer IT.H., oud-directeur van dc Scciélc com-
mcrcialc du Soudnn Fron^nis.
Letsel dcor schuld.
Aon den poelier M. S., die in do Utrechtsche-
straat te Amsterdam met zijn Ford-automobiel
een wielrijder zoodanig aanreed, dat deze gedu
rende eenigen tijd zijn beroepsbezigheden niet
kon verrichten, is door do rechtbank 6 weken
gevangenisstraf opgelegd, wegens het non zijn
schuld te wijten hebben, dat een ander lichame
lijk letsel kreeg. Het O. M. had 4 maanden
hechtenis gecischt.
Koppelarij.
De 46-jnrige C. W. S., bijgenaamd madame
Louise, is door de Amsterdamsche rechtbank
veroordeeld tot 6 maanden gevangenssti af we
gens koppelarij (art. 250bis W. v. St.), von
Jonuari tot October 1924 gepleegd in een per
ceel aon de Rijnstraat te Amsterdam. Het O. M.
had ook 6 maanden, gevangenisstraf gcëischt.
Huiselijk drama.
In ccn gezin in de Vosjessteeg te Zwolle was
al langen tijd onecnighcid. Donderdag* kwam
het tot ccn uitbarsting-. Onder het «ten heeft
de man z'n bord vol aardappelen op h-et hoofd
\an zijn vrouw kapot geslagen. Zij werd ern
stig aan het hoofd cn den rechterpols gewond
en bloedde hevig Na vcorloopig verbonden
te zijn is zij naar het ziekenhuis overgebracht,
vermoedelijk is een pees von de hand doorge
sneden, zoodot drio vingers stijf zullen blijven.
De man is naar het politiebureau overgebracht.
Bronden.
Gistermorgen omstreeks half elf heeft een
felle brand gewoed op de derde verdieping
van perceel Hobbcmnkude 68 te Amsterdam.
Toen de brandweer verscheen, stond de wo
ning reeds in lichte laaie. De brandweer wist
echter het vuur tot deze étage te beperken. Do
benedenverdiepingen leder onder het b'usch-
watcr.
De bakkerij van de firma Hagedoorn to
Vccndcm is vannacht geheel uitgebrand.
Twee glazenwasschcrs gevallen.
Hedenmiddag zijn twee glozenwasschers in
de Valeriusstraot te Amsterdam van een lodder
gevallen. Beiden zijn naar het Wiihelminagast-
hvis vervoerd. Hun toestand laat zich vrij ern
stig aanzien.
2de gemeentelijke hoogercburgerschool met
vijfjarigen cursus met gewijzigd leerplan te
Rotterdam, Bergsingel, directeur W. Toose;
do bijzondere hoogercburgerschool van de
Hoogczar.dsche Schoolvcreenigmg tc Hooge-
zand.
NED. ISRAEL. KERK.
Vergadering Ccntrtlc Commissie.
In de vergadering von de Centrale Commis
sie tot dc zaken von het Ned. Isr. Kerkgenoot
schap is hulde gebrocht aan de nagedachtenis
von het overleden lid mr. H. L. Iraëls cn staats
raad prof. Oppcnhcim, oud-pres.-curotor vort
he: Ned. Isr. Seminarium.
Tot voorzitter werd gekozen mr. B. E. As-
scher.
Tot leden der Permanente Commissie werden
herkozen de leden mr. B. E. Asschcr, dr. S. J.
Philips, J. H. Rubens cn A. Simons Mz. In
de vocaturc-Isrocls werd gekozen mr. A. Prins.
Tot ondervoorzitter werd 'herkozen dc heer
A. Sanders te Rotterdam cn tot leden van de
commissie van arbltrago worden gekozen da
hccrcn mr. B. E. Asschcr, 'A. Sonders, A. Si
mons Mz., J. M. Wolff cn mr. J. Hamburger.
Vervolgens kwamen in behandeling do 9
Maart in overweging genomen wijzigingen van
het reglement der Centr. Commissie.
Dc suppletoire begrooting van /I6.74848
ter verstrekking van steun aan gemeenten ten
behoeve va^ de bezoldiging van haar onder
wijzer-kerkelijk ambtenaar werd goedgekeurd.
Bij de rondvraag heeft de heer Lobstein de
wcrvscholijkheid van de verzorging der rcli-
gicusc belangen der Israëlieten in Ned. Indiö
bepleit, waarvan overweging door de Perm.
Commissie is toegezegd.
School- en Kerknieuws.
DE L1TERAJR-ECONOMISCHE AFDEELING
DER H. B. S.
De minister van onderwijs, kunsten en weten
schappen brengt tor algemeen e kennis:
le. dat eenc liternir-economischc efdeeling (nï-
deeling A) is verbonden aon de navolgende
hoogere burgerscholen:
Rijkshoogercburgerschool te Alkmaar;
idem tc Velsen;
het Christelijk lyceum in 't Gooi te Hilver
sum;
de Christelijke hoogercburgerschool met vijf
jarigen cursus te Amsterdam (Moredsestroat
no. 21);
Rijkshoogereburgcrschool te Middelburg;
idem te Goes;
de vrije school voor middelbaar, handels- cn
voorbereidend hooger onderwijs te Rotterdam
(Witte de Withstraat no. 27);
de bijzondere hoogercburgerschool met vijf
jarigen cursus tc Voorschoten (directeur II.
Wul lings);
Rij'kshoogereburgerschool te Wageningen
het Canisius-college te Nijmegen;
Rijkshoogereburgcrschool te Vcnlo;
idem tc Amersfoort;
het Baarnsch lyceum te Beam;
Rijkshoogereburgcrschool te Hariingen;
2e. dat elk der navolgende scholen eene zelf
standige literair-economische hoogere burger
school (H.B.S. A) vormt
1ste gemeentelijke hoogercburgerschool met
vijfjarigen cursus met gewijzigd leerplan te
Amsterdam, Raamplein I, directeur dr. J. Hoek-
sems;
2de gemeentelijke hoogercburgerschool met
vijfjarigen cursus met gewijzigd leerplan to
Amsterdam, P. L. Takslroat, directeur mr. dr.
M. Spaander;
gemeentelijke hoogereburgcrschool met vijf
jarigen cursus met gewijzigd leerplan tc Haar
lem, directeur S. Elzingc;
1ste gemeentelijke hoogereburgerschco! met
vijfjarigen cursus met gewijzigd leerplan te
Rotterdam, van Alkemadeplein, directeur M.
Eikelenbopm;
VRIJZINNIG-DEMOCRATISCHE BOND.
Mr. H. P. Marchont over dc
Ontwapening.
Gisteravond werd in hotel de l'Europe te
Utrecht door den Vrijz.-Domocr. Bond een
drukbezochte openbare vergadering gehouden,
waar als spreker optrad de lieer Mr. H. P.
Marchant, Jid van de Tweede Kamer der Sta-
t en-Gene raai.
De Voorzitter opende met een woord van
v.elkom tot de aanwezigen cn ving aan met een
kerte beschouwing tc houden over de demo
cratische gedachte.
Dc wedren aldus dc heer Berghuis tus-
schcn de beide partijen is weer begonnen en
allen trachten in zoo groot mogelijk aantal den
eindstreep te bereiken. Aan aanvallen op
elkander, soms ook aan verdachtmakingen zal
het ook nu wel niet ontbreken. Het is toch
onomstootelijk waar, dat in de verkiezingscam
pagne velen zich niet ontzien, door krachtig
af te geven op den politieleen tegenstander, daar
uit munt tc slaan voor eigen begecren. Wij
zullen dat in ons betoog zooveel mogelijk na
laten een strijd op deze wijze gevoerd, heeft
nimmer onze sympathie kunnen krijgen. Het
gaat cr niet om, wat de onderen nalieten of ver
keerd deden. Integendeel, de kiezers hebben
recht, te weten niet alleen wat in het partij
program der politieke partijen voorkomt, doch
ook hoo er naar gestreefd is oni wat neer
gelegd is in het partij program, in het afgcloo-
pen tijdperk tot uitvoering is tc brengen. Een
verkiezingscampagne moet dan ook worden in
gezet met 't geven van een rekening en verant
woording over wat bij den vorigen verkiezings
strijd werd beloofd. Wat heeft men cr non door
schoone verkiezingsleuzen het volk voor zich
trachten tc winnen, terwijl men in gebreke blijft
met hand en tand de toevertrouwde belangen
te verdedigen en te behartigen. Ecrsto cisch
is, dat men zooveel mogelijk op zijn post blijft,
cn tracht uitvoering te geven aan wat men be
loofd heeft. Het is met groote blijdschap, da.
wij van onze aftredende Kamerleden kunner.
zeggen Gij hebt uw plicht niet alleen, maar
gij hebt meer gedaan. Spreker doet vervolgens
eenigc grepen uit het werkprogram der portij,
die hijvervolgens aan een nadere beschouwing-
onderwerpt. Onze helaas zoo vroeg overleden
partijleider Dr. D. Bos, vervolgt de heer Berg
huis, schreef in November 1914 in een bro
chure, getiteldVrijzinnige gedachten in moe;
lijken tijd
Vernieling en verwoesting van de werker-
der beschaving, verderf, verwording cn
verwildering van de volken, dot is hei
troosleloozc beeld van dezen tijd. Slechts
wie over dc felle branding van het hedci
heen hot oog richt op den verren horizor
der toekomst, ontdekt misschien het lich'
der hoop op duurzamen vrede cn vooruit
gang der mcnschheid.
Vooruitgang der nic-nsolihcid is juist wat c-
vrijzinnigen trachten te bereiken. Daarin lig
geheel het probleem eener nieuwe richting i
de maatschappelijke verhoudingen op alle te.
reinen van het leven. Wij wenschen allorccr
door dc vrije ontwikkeling en ontplooiing vc
alle krachten, die in ons volk rusten, dat li'
individu de plaats in de maatschappij krijj
waarop het krachtens kennis cn wetensch
recht heeft, waarbij stand- en sectebelangen g
heel ter zijde worden gesteld. Alleen de zc
verworven kennis cn wetenschap heeft waart
niet het bezit van geld cn goederen. Dc ma."
schappij is nimmer vooruitgegaan door t
groep der bezitters van vele rijkdommen. I
historie heeft ons geleerd, dat juist die grot
den vooruitgang tegenhield, en eigenbelang i
de hoogste cn de meeste beschouwden. De g
volgen vnn dit kwaad zijn thans het beeld, c'.
onze huidige maatschappij tc zien geeft. C
dit punt concentreeren wij in hoofdzaak on
krachten. Tegenover het kerkelijk dogma he,,
ben wij onze vrijheid in denken en gedachte
uiting. Tegenover de aanmatiging van „chri
telijkheid" els het privaat bezit der orthodc.
protestanten en katholieken verheffen wij on.
stem cn cischen voor ieder onzer de vrijhei-
op om onze godsdienstige beginselen te beli
den elk op zijn wijze. Maar ook tegenov'
hen, die den klassenstrijd prediken en de thco
rieën van Marx thans nog aanvaarden* als bas;
voor het oeconomisch leven, nemen wij stellinj
De S. D. A. P. blijft voor or.s immer de onvrij
zinnige, daar zij zich vastlegt op lecrstellinge.
die voor de vrije ontplooiing van het oecon:
misch leven, beletselen moeten zijn.
