ELVIRA VOOR PIANO'S Mill Gebr. PERZINA VAN DEN BURG L. KLEIN - Utrechfschestraat Adviezen voor Geldbelegging Verhuring van Lips Safe -Loketten FEUILLETON. 18QNHEMEHTSPRIJS „DE EEMLANDER" PRIIS DER ADVERIENTIFK met inbegrip van een EERSTE BLAD. BUITENLAND. DE MOOR Deli- Zandblad Piano's Vleugels van Hofleveranciers van H. M. de Koningin. DUNNE ZOIVSER JAPONNEN AARDIGE ZOMER HOEDEN N.V. MIDDENSTANDS GREDIETBANK ARNHEM SGHESTR. De Terugkeer ven Klompvoet. 23e Jaargang No. 273 per 3 maanden voor Amers» per po*l 1 1per week (met gratis verzekering tegen ongelokkcs) f 0.17* afzonderlijke nummers AMERSFOORTSCH DAGBLAD DJRECTEUR-UITQEVER- J- VALKHOFF BUREAU: ,b. cwk wiiucicn. ««.snurr, ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING N*. 47B10. TIL IMT. 81». Vrijdag 22 Mei 1925 bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie dingen en Ucidadigheids-adveitenttën voor de helft der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeclige bepalingen voor het adverleercn. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. DUITSCHLAND. MOTIES VAN WANTROUWEN IN DEN RIJKSDAG VERWORPEN. B e r 1 ij n, 20 M e i. (H. N.) De rijksdag heeft vandaag de motie van wantrouwen, door de sociaal-democraten ingediend, met 214 tegen 129 stemmen en 25 onthoudingen verworpen. Voor stemden behalve de sociaal-democraten ook de communisten en de nationaal-socialis- ten, terwijl de democraten en enkele Völkischen zich van stemming onthielden. De meeste Völ kischen stemden legen de motie. Ook e^n com munistische motie van wantrouwen» tegen Stre- semann gericht, werd met de stemmen der communisten, sociaal-democraten, nationaal- socialisten en Völkischen voor verworpen, evenzoo een motie van wantrouwen togen den rijkskanselier. Bij de stemming over deze laat ste motie onthielden zich de Völkischen. Daar op werden de voorstellen tot vaststelling van de salarissen van den rijkskanselier, den minis ter van buitenlandsche zeken en den rijkspre sident goedgekeurd. DE ONTWAPENING VAN DUITSCHLAND. Een verklaring van Chamberlain. Jn antwoord op een vraag in het Lagerhuis heeft Chamberlain zijn vroegere verklaring her haald. dot voorgesteld is de geallieerde nota aan de Duitsche regeering inzake Duitschlands in gebreke blijven op het stuk der ontwapening te publiceeren. Het was echter onmogelijk, zei de minister, reeds te zeggen op welken dag de publicatie zou plaats hebben. PARTIJDAG DER SOCIAAL-DEMOCRATEN. B e r 1 ij n, 2 0 Mei. (Ht N.) Het bestuur der sociaal-democratische partij heeft besloten te gen 15 September een partijdag te Heidelberg bijeen te roepen. DIE ZEIT HOUDT OP ALS ZELFSTANDIG ORGAAN TE BESTAAN. B er 1 ij n, 2 0 Mei. (H. N.) Volgens het B. T. zal het blad van de Duitsche volkspartij Die Zeit binnenkort samensmelten met de Tag- liche Rundschau. Die Zeit zal don nog slechts als ondertitel bij de Tagliche Rundschau wor den genoemd. STAKING BIJ DE HARINGVIS SCHERU. De machinisten en. stokers der stoonvtreilers zijn wegens loongeschillen in staking gegaan, tengevolge waarvan, naar de Hamburger Echo meldt, de geheele haringvisscherij op de Noord zee is stopgezet UITSLUITING B e r 1 ij n, 2 0 Mei. (H. N.) Tengevolge van een loonconflict met de machinisten én stakers zijn de fabrieken van Orenstein en Koppel van daag gesloten en is een uitsluiting voor alle arbeiders aangekondigd. Volgens de Vorwarts zou vanmiddag onderhandeld worden over bij legging van het conflict. AUTO-ONGEVAL. Karlsruhe, 20 Met (H. N.) In de buurt van Muehlacker (Wurtemberg) heeft vanmor gen een ernstig auto-ongeluk plaats gehad. Een auto, düe van Stuttgart kwam, reed den Dlinger- heuvel af, waarbij de remmen weigerden. De auto rende met volle kracht tegen het restau rant Zur Rose en werd daarbij vernield. Een der inzittenden werd gedood, 2 anderen werden ernstig gewond- BELGIE. DE BEDREIGDE POSITIE VAN HET KABINET-VANDEVIJVERE. n De inhoud der regeerings- verklaring. De Woensdagmiddag in het parlement voor gelezen regeeringsverldaring zegt onder meer Wij zijn geen partijregeering. Wij willen buiten alle politieke berekening een regee rings- actie voeren, die zich slechts zal bezig houden met de nationale belangen en de sociale be hoeften. Wij gelooven niet, dat wij ons ver gissen, wanneer wij beweren, dat de openbare meening een negatieve gedragslijn moede is, naar een oplossing verlangt en van haar man- datrissen verwacht, dat zij publiekelijk hun verantwoordelijkheid aanvaarden. Op het stuk der buitenlandsche politiek zijn wij van plan trouw te blijven aan de gedragslijn, gevolgd door de vorige kabinetten. Nog nooit hebben de parlementaire besprekingen tweedracht aan het lidht gebracht ten aanzien van de beginse len van geiwapende broederschap, die tot stand werd gebracht tusschen ons en de landen, die onze geallieerden en geassocieerden waren in den grooten oorlog, banden, die heilig zullen blijven. Onze vredelievende vaderlandsliefde verheugt zich in elke daad, die ons nader tot andere landen brengt Bij de waakzame zorg voor onze veiligheid wensöhen wij onaantastbare onafhankelijkheid zoowel op het terrein der economie als dat der politiek, terwijl de vitale behoefte aan com- merdeele expansie ons beslissingen en ge dragslijnen in duidelijke en imperatieve be woordingen voorschrijft België is in deze ge voelens en deze practische inzichten één van zin. Wij wensohen het godsdienstig bestand te eerbiedigen, door de drie groote partijen feite lijk ingesteld en wel door handhaving van dc thans van kracht zijnde wetten en administra tieve rechtspraak. Uit de jongste raadpleging van het kiezerscorps treedt duidelijk de aan wijzing te voorschijn, dat het land het bezit van de sociale verzekering wensöht te hand haven en te versterken. Wij zullen dezen wil eerbiedigen. Het vredelievende België mag niets verzuimen om de internationale arbeids wetgeving, een groote factor voor den vrede, te volmaken. Het i9 onze sociale plicht en in het belang van onze nijverheid gemeenschappe lijk aanbeveling te doen tot ratificatie van de conventie van Washington nopens den acht- urendag. Een zoodanige ratificatie moet wor den ondergeschikt gemaakt aan de goedkeu ring van de groote concurreeTende landen. Wij meenen,- dat onze regeering niet zal mogen nalaten ten spoedigste over te gaan tot een volledig onderzoek. Aan den grondslag van onze militaire vesti ging, van onzen beschavingsarbeid en van onze economische expansie in den Congo zal met kracht en methodisch worden voortgewerkt en wel door op den voorgrond van onze be moeiingen te plaatsen de ontwikkeling van de bevolking en zijn physieke, moreels en intel- lectueele verheffing. Liberalen cn socialisten zul len vandaag het kabinet ten val brengen. Nadat de regeeringsverklaring in de Kamer was voorgelezen, diehde Max, de burgemeester van Brussel en liberaal afgevaardigde, een motie in, uitsprekende, dat het kabinet niet geschikt is om de moeilijkheden van den parle mentairen toestand op te lossen. De socialist Vandervelde zeide, dat er in het parlement een meerderheid van democraten is, die een demo cratische meerderheid willen vormen, welke het land een stevige regeering zal kunnen geven en dat om die reden de socialisten vóór de motie der liberalen zullen stemmen. Het debat zal vandaag worden gesloten. ENGELAND. DE RECHTEN OP ZIJDE Naar vernomen wordt, heeft de kanselier van de schatkist thans zijn onderzoek inzake de voorgestelde belasting op zijde teneinde ge bracht. Naar de 'bladen vernemen, is reeds een beslissing genomen omtrent de wijzigingen, die hij zal voorstellen. Churchill heeft te kennen gegeven, dat hij in overleg met de Londensche Kamer van Koophandel en de zijdevereeniging een aanmerkelijke verlaging zal aanbrengen in het tarief op natuurlijke en kunstzijde. HET OUDERDOMSPENSIOEN. Het Lagerhuis heeft met 277 stemmen 112 stemmen het regeeoingsvocrstel aangenomen, Fa. BRANDSEN Langestraat 8 Tel- 129 Petitos 6 cent Bouquet 8 Extra 10 in uitgebreide keuze Zie de Etalages „L'HIRONDELLE" 16-18 Lang estraat - Amersfoort voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Langegracht No. 4 - Telefoon 304 dat den staat machtigt in het begrootingsjaoi 1926'27 en de negen volgende jaTen iedei jaar 4 miilioen pond sterling bij t© dragen vooi het ouderdomspensioen. MAARSCHALK FRENCH. De toestand hopeloos. Volgens een meóedeeling van de geneeshee- ren is veldmaarschalk graaf Van Yperen ach teruitgaande en is er weinig hoop meer op her stel. Het bulletin van hedenochtend luidde ech ter een weinigje gunstiger, doch de verzwakking blijft voortduren. DE CRISIS IN DE MA CHINENIJVERHEID. Do arbeiders willen niet langer werken. Het congres van de vakvereenigingen in de machinenijverheid heeft met algemecne stem men een motie aangenomen om niet met de patroons te onderhandelen op den grondslag van verlenging van den arbeidsduur en ver krijging van de loonen voor nacht- en over werk. NOODWEER BOVEN ENGELAND. Dichte mist over het Kanaal. Londen, 19 Mei (Cour.) Het hevige on weer van gisteravond laaf verkoelde hier de atmosfeer, maar berokkende in do wereldstad geen schade. Andere streken van Engeland kwamen er minder goed af. De bliksem slóeg op verschillende plaatsen in en beschadigde een oantal huizen. Te South Shields werd een man gedood en twee andere personen gewond, terwijl nabij Brighton na het onweer 27 scha pen dood in een weide werden gevonden Dover heeft het ergste onweer sedert vele jaren ervaren en heden voormiddag hing een dichte mist over hert Kanaal, die aldaar en tevens te Southampton den KanaaldienSt vertraagde. In een der landbouwdistricten van Cheshire werden graanvelden, wegen en sportterreinen door een wolkbreuk overstroomd. De stortre gen was ook bijzonder erg in het graafschap Lincoln. Te Lowestoft liep tijdens den storm de reddingsboot uit om de bemanning van enkele visschersschuiten in veiligheid te bren gen. Het omroepen van de eerste opera-uitvoering alhier in Covent Garden werd gisteravond door hef onweer voor do talrijke radio-liefhebbers bedorven. NOORWEGEN. DE NOORDPOOL-VLUCHT VAN AMUNDSEN. De Noordpool reeds bereikt De Vossische Zeitung verneemt uit Kingsbay van boord van het schip van Amundsen, de „From", d.d. 20 Mei, dat Amundsen misschien reeds aan de Noordpool is. Maandag verklaar de men de meteorologische weersgesteldheid gunstig voor Dinsdag en Woensdag, zocdat Amundsen tot de start besloot. Het bericht werd echter niet verspreid, voordat do vliegtui gen onder weg waren. De start geschiedde te Kingsbay onder ideale weerstoestanden. Daar de ijstoestanden in het Noorden ongunstig zijn en dus geen open water voorhanden is, heb ben de vliegtuigen langszij van het schip 'bij dë start benzine-voorroden ingenomen. De vlie gers zijn nu misschien reeds aan de Nooidpool geland en met hun opnemingen bezig. Misschien zijn zij zelfs reeds op den terugtocht SPANJE. EEN ZOON VAN BLASCO IBANEZ GEARRESTEERD. Berlijn, 2 0 Mei. (H. N. Draadloos). Vol gens een bericht uit Madrid is de zoon van den bekenden Spaanschen schrijver Blasco Ibanez, Valence Ibanez, in opdracht van het directo rium gearresteerd ITALIË. HET WETSONTWERP TEGEN DE GEHEIME VEREENIGINGEN AAN GENOMEN. Met 289 tegen 4 stemmen heeft de Kamer' bij gchcimo stemming de wet tegen de geheid rrto vercenigingen aangenomen. Alleen de fas cistische afgevaardigden namen aan de stem ming deel. EEN BOM-AANSLAG OP EEN OUD-MINISTER. De Triburm verneemt uit Parma, dat onbe kenden 's nachts twee bommen hebben ge worpen in het kantoor van notaris Micheli, oud- minister van onderwijs. Er is weinig schade aangericht. v OOSTENRIJK. WEENEN GEEN CENTRUM VAN COMMUNISTISCHE PROPAGANDA. W ecnen 20 Mei. (H. N.) Volgens een bericht uit Belgrado heeft do Oostenrijkscha gezant te Belgrado gisteren in het ministerie van buitenlandsche zaken van Zuid-Sloviö mee gedeeld, dat do Oostenrijksche regeering krachtige maatregelen treft tegen de commu nistische en revolutionair© elementen, die van Weencn uit de revolutionaire pogingen op den Balkan besturen. In verband hiermede wordt van officieele rijde verklaard, dat het bericht uit Belgrado in dezen vorm niet in overeen stemming met de feiten is. Men wijst erop, dat d© bewering, als zoudo Wecnen een centrum van communistische propaganda zijn, niet in overeenstemming met de waarheid is, hoewel niet ontkend wordt, dat enkele communistische propagandisten getracht hebben van Weeneit uit revolutionaire propaganda te voeren. Juist is, dat gisteren en eergisteren 20 in politiek opzicht ongewcnschte personen te Wecnen aan zeggingen hebben ontvangen, dat ril h'©t land moeten verlaten. lil ANTI-SEMIETISME. f Weencn, 20 Mei (V. D.) Het tecKrdschö collego is gisteren gesloten, daar de studenten besloten hadden do Joodsche studenten voor één dag uit te sluiten ter eero van een Duit- schen professor, die in de Joodsche bladen wal aangevallen, HONGARIJE. EEN VOORGENOMEN AANSLAG. f-' Uit Boedapest wordt gemeld, dat Woensdag ochtend in een tramwagen een pakje gevonden werd, dat aan den regeeringscommissaris Ripka geadresseerd was. Het werd afgegeven op het bureau gevonden goederen- Do geadresseerde! weigerde het pakje, omdat het er verdacht uit zag. Toen de politie het in het bijzijn van een vakman voor ontplofbare stoffen had geopend, bleek er een blikken doos in te ritten met kruit cn een lont. Verder was er een briefje bij, waar in stond, dat dit slechts een proefbom was, maar dot er voor de heele familie bommen konden worden geleverd. Er wordt een onder zoek ingesteld BULGARIJE. DE AAN BULGARIJE TOEGESTANE EXTRA-TROEPEN. f Een verklaring von Chamberlain, In het Lagerhuis wejrd minister Chamberlain gevraagd, of de Bulgaarsche regeering om ver lenging had gevraagd van de periode, gedu rende welke de extro-trocpcn in Bulgarije mochten worden gehandhaafd. Chamberlain zeide, dot officieel een dergelijk verzoek nieit was gedaan en dat hij ook niet verwachtte, dat het gedaan zou worden. Het besluit van Het is onbillijk van den cirkel, den hoek te verwijten, dat hij recht is. MULTATULI. ..ti: door VALENTINE WILLIAMS. Geautoriseerde vertaling van W. E. Pont, 30 „Noch eins I Wanneer U soms door een licht gevoel van geraaktheid over een of ander wat ik heb gezegd of gedaan geneigd zoudt zijn represaillemaatregelen te nemen of welke maat regelen ook met het doel U te mengen in eh in het onderzoekingswerk van mijzelf en mijn metgezellen, laat mij U dan waarschu wen, dat ik de middelen bezit om U" hij zweeg even en voegde er toen veelbeteekcnend bij „en Uw vriend tot rede te brengen. Kin der I" Zijn stem klonk triomfantelijk, toen hij zich tot zijn metgezellen wendde. „Ich hab's I" Met een schreeuw van opwinding verdrong de havelooze bende zich om hem heen. Zij wa ren mij schijnbaar totaal vergeten. Ik wierp een laatsten blik op Grundt, die zwaar op zijn stok leunde en in zijn eenen, grooten harigen klauw het kleine stukje geolied papier hoog in de lucht hief. Verslagen sloop ik Heen* V HOOFDSTUK. „Die Fünf-und-achtziger", Wie mij van achter zag heensluipen, het hoofd omlaag, de schouders moedeloos naar voren hangend, moet ongetwijfeld den indruk hebben gekregen van een diep-verslagen on gelukkige, zooals ik daar langzaam het ravijn afdaalde. Maar zoodra ik uit het gezicht van de kwaadaardige troep op de rots was, sprong ik in het dichtste deel van het bosch en na mijzelf een honderd meter met moeite door het dikke struikgewas heen geworsteld te heb ben, viel ik warm en ademloos neer. Het kon mij niet schelen of ik gevolgd werd of niet Ik wilde alleen zijn om mijn gedach ten te ordenen, om na te denken. Mijn hoofd tolde nog van den schok, dien mijn onverhoopt geluk mij bezorgd had. Vijf minuten geleden zou ik nauwelijks een kwartje op mijn leven hebben durven verwedden. En nu had ik mijn vrijheid terug, had ik ouden Klompvoet door hem een gemakkelijke overwinning te bezor gen, in den waan gebracht, dot hij „boven Jon" was en had ik de oplossing van het moeilijkste punt van het heele codebericht Bij de gedachte, dat het Grundt zelf was, die mij de oplossing had gegeven, waarnaar ik tot op dat oogenblik vergeefs had gezocht leunde ik achterover en lachte. „Na de Somme en de Hindenburglinie", had hij gezegd, „hebben onze dappere „Vijf-en- tachtigers" even hard het land aan jullie En gel schen als onze zeelui. „Unscre braven Fünf-und-achtzigcr" die Duitsche woorden had hij gebruikt en mij daarmee plotseling een beetje matrozentaal voor den geest gebracht dat ik zoo lang gele den gehoord had, maar al weer bijna verge ten was I „Die Fünf-und-achtrigerI" Hoeveel herinneringen aan de dagen van voor den oor log wekten die woorden op I Een diner in Kiel in den salon van een Duitsch oorlogschip waar alles schitterde van decoraties op de blauw met goud uniformen; een feestmaaltijd aan de gemeenschappelijke tafel van de Keizer-Frans- Huzaren in Stettinen altijd waren leger en vloot „het" gesprek geweest aan tafeL Voor de Keizerlijke Marine bestond het Duitsche le ger (met een tikje geringschatting, want de rivaliteit tusschen die beiden was groot) uit „die Fünf-und-achtziger", omdat het 35ste Re giment infanterie het garnizoen vormde van Kiel, Duitschlands eerste oorlogshavcn. Het garnizoen van Kiel I Klompvoet stond, zooals de heele omgeving van zijn meester in nauwe betrekking tot de vloot, de eigen schepping van den Keizer. Die Marineuitdrukking kwam hem van zelf in den mond, en terwijl hij de woor den uitsprak, schoot mij onmiddellijk het co debericht te binden. „Flimmer', flimmer' viel Die Gamison von Kiel". Het garnizoen van Kiel stelde het getal 85 voor. Wat beteekende het bericht dus Heliograaf. 85. Kompaspeiling op 27°. Vijf cn tochtig, begreep ik dadelijk, was de hoek voor den heliograaf, dus luidde het bericht Stel den heliograaf op een hoek van 85° (d. L vanaf do waterpasinrichting, aangezien hij zoo was bevestigd, dat hij alleen maar van boven naar beneden kon bewegen) bij een kompaspeiling van 27° Het gevoel, dat kleine spiegel veilig in mijn zak zat, gaf mij moed. Klompvoet, dat wist ik, zou fn do toespeling op het garnizoen van Kiel onmiddellijk het getal 85 herkennen Maar de spiegel was het uitgangspunt voor het heele bericht. En hij had nooit geweten, daf er spiegel op het graf was I Die maak te op de wijze waarop hij bevestigd was, de eerste helft van het bericht zoo klaar als de dag. Zonder dit punt, waar alles om ging, zou het getal zelfs geen waarde hebben voor Klomp voet. Zelfs wanneer zijn merkwaardig slim brein de toespeling op een heliograaf in dien eersten regel zou vermoeden, hod hij nog den spiegel niet I In ieder geval zouden zij», t .aspoiingen ci- door vertraagd worden. En tijd was voor mij alles. Zes dagen moesten verloopen, overlegde ik, voordat het jacht terugkomen kon. Hoeveel van die dagen zou ik mijn vrijheid genieten? Want zoodra Klompvoet besefte, dat hij om den tuin geleid was, zou hij, dof wist ik zeker, zijn langen grijparm opnieuw naar mij uitstrek ken. Ik zou een veilige schuilplaats moeten, vin den. Tk dacht in dit verband aan het hooge ge deelte van het eiland, ergens tusschen die hoo ge vulkanische pieken maar voor het oogen blik was handelen geboden. In het licht van de nieuwe gegevens, die ik nu bezat, moest ik mijn onderzoek bij het graf voortzetten en wel zon der een oogenblik te verliezen. Wat de rest van het bericht betreft, vooral die onbegrijpe lijke muziekmaten, die ik vast in mijn hoofd geprent had, wel, iedere dog heeft genoeg aan zijn eigen kwaad I Dc keek op mijn horloge. Het was twintig minuten over elf. „Mittag "stond er op het bericht, duidelijk een aanwijzing van den tijd, waarop de proef met den heliograaf moest ge nomen worden. Wanneer ik handelen wilde, moest het dadelijk gebeuren. Gelukkig kon het graf niet ver verwijderd zijn van de plek, waar ik nu was. Maar wat deed Klompvoet Het geluid van stemmen klonk als antwoord op mijn vraag de stemmen klonken In de nabijheid. Ik boog de takken vóór mij ecnigs- zins op zjj en zag toen een rfj mannen, die achter elkaar door hef bosch liepen, geen twin tig pos von mij verwijderd. Zij schenen een soort pad te volgen, want ze liepen geregeld door, de een achter den ander Ik legde mij plat neer achter de beschuttende struik, alleen mijn hoofd moest ik iets ophef fen om de mannen te kunnen zien toen z(j voorbijgingen. Nu drongen enkele Duitsche zinnen tot mij door. Zij spraken van iomand, dien zij „rooden Itzig" noemden, een jood, dia het bericht voor hen ontcijferen moest Itzig was blijkbaar ziek, want er werd iets gezegd van „daf de Jood wel beter zou zijn, zoodra hij hoorde, dot do schat binnen hun bereik was." Beteekende dit,, dat zij naar hun kamp te ruggingen Dan was de kust vrij voor het werk, dot ik zonder uitstel verrichten moest Vijf minuten, berekende ik, zouden genoeg zijn voor mijn doeL Met aandacht keek ik uit naar Klompvoet Daar kwam hij, de achtste in de rij, achter aan hobbelend met strak gelaat,' grimmig en zwijgend. Een oogenblik stonden zo stil. De gene, die vóór Klompvoet uitliep, een magere, donkere man, nam zijn panama af om zijn ge zicht af te vegen. Tot mijn verbazing was het Custrin...; Custrin, dien ik het laatst gezien had, toen hij naast Marjorie Garth bovenaan den lodder van de „Naomi" stond om ons een vaarwel toe te wuiven, toen de sloep ons naat den wal bracht...» i (Wordt vervolgd.) 'j

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1925 | | pagina 1