Prima Medicinale Levertraan
Gebruikte
Piano's
BERG-HOTEL
Fa. R. van den Burg
NERGENS GOEDKOOFER
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
Langestraat 23 - A. VAN DE WEG - Tel. 217
WINTERJASSEN
DE ADELAAR
DoorSoopend
voorradig
Thé - Dansant
Willem Groenhuizen
BLUTHNER
IBOtOiEMENISPRUS 7 j7* -
PRIIS DER ADVERTENTIEN
EERSTE BLAD.
Arreh. straat
MANTELS
„L'HÏRONDELLE"
Zondag van 3—6 uur
Zilveren tafelmessen
PIAhOHANDEL L. KLEIN
UIT DEN OMTREK.
24e Jaargang No. 75
toort 2-10, idem tranco
per poet 1 5.per weck (met gratis Tcrrekenag
Hgon oagelakkea) 0.17*, alxooderlijke -t
f CjOS.
AMEBSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 26 September 1925
OtRSCTEUR-UITQEVERJ. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N#. 470IO. TEl_ INT. OIA.
van 1-4 regels f LD3
met inbegrip van eer»
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Llcldadigheids-adve.tentrën voor de kdft
der prijs. Voor handel cn bedriji bestaan zeer
voordeeligc bepalingen voor het adverfccrcn. Hene
circulaire, bevattende de vooiwaax dcw. woedt op
aanvraag toegezonden.
VOLKENBOND.
ENGELAND EN HET ARBITRAGE-
VRAAGSTUK.
Een brief van het Britsche
ministerie van builcnland-
sche zaken.
Londen, 25 Sept. (H.N.) De opvatting
der Engelsche regeering omtrent arbitrage bij
internationale geschillen wordt uiteengezet in
een brief, die op last van Austen Chamberlain
door het ministerie van buitenlandsche zaken
gezonden is aan den nationalen raad, ter voor
koming van den oorlog, in antwoord op een
petitie, waarin er op aangedrongen wordt, dot
de regeering onverwijld het beginsel van ar
bitrage in alle internationale geschillen zal
aanvaarden.
In dezen brief, die vandaag gepubliceerd is,
wordt er op gewezen, dat met betrekking tot
geschillen, die waarschijnlijk tot e£n breuk
zullen leiden, do Engelsche regeering reeds
volgens art 15 van het covenant gebonden
is, om het geschil aan arbitrage of aan den
raad van den volkenbond te onderwerpen.
Deze verplichting is ten volle door de regee
ring aanvaard en zij wenscht zich daaraan niet
te onttrekken.
Wat geschillen van dezen aard betreft, zou
derhalve het eenige resultaat van het aanvaar
den der gedwongen jurisdictie van het per
manente hof te 's Grovenhage zijn, dot alle
geschillen, behoorende tot de categorieën, om
schreven in aft. 36 van het statuut, naar het
permanente gerechtshof zouden worden ver
wezen, terwijl het thans aan de Engelsche re~
geering vrij staat, indien zij dit wenscht, deze
geschillen door den raad van den volkenbond
te doen behandelen.
Volgens de meening van de Engelsche re
geering, die deze kwestie heeft overwogen, zal
het niet verstandig zijn, van dit recht afstand
te doen. Er zouden zich verschillen kunnen
voordoen, die, hoewel onder een der catego
rieën, vermeld in art. 36, vallende, toch van
ioodanigen aard zijn, dat zij beter geschikt
kunnen worden door behandeling door den
raad van den volkenbond dan door een be
slissing van het permanente gerechtshof.
Ook is het niet duidelijk, hoe men redelij
kerwijze bezwaar tegen deze houding kan heb
ben, daar het doel van het covenant is te waar
borgen, dat geschillen, die waarschijnlijk tot
een breuk zullen leiden, door vredelievende
middelen geregeld worden en indien geoor-
tltteld wordt, dat in een bizonder geval door
behandeling door den raad dit resultaat beter
bereikt kan worden dan door behandeling voor
het gerechtshof, is er geen reden, waarom deze
weg niet gevolgd zal worden.
Wat de geschillen betreft, die onder art. 36
vellen en niet zoodanig zijn, dat zij vermoe
delijk tot een breuk zullen leiden, merkt Cham
berlain op, dat bij zijn weten geen enkel land
imeer heeft gedaan dan Engeland, om het be
ginsel te bevorderen, dat dergelijke geschillen
door arbitrage worden beslecht. Er is een be
langrijk aantal verdragen van arbitrage gslo-
ten tusschen het vereenigde koninkrijk en bui
tenlandsche mogendheden, waarbij bepaald is,
dat geschillen van juridischen aard of geschil
len over de uitlegging der verdragen aan ar
bitrage zullen 'worden onderworpen, mits zij
niet betrekking hebben op de vitale belangen,
de onafhankelijkheid of de eer van de contrac-
teerende staten.
Bovendien heeft de regeering reed® volgens
art. 13 van ht covenant erkend, dat geschillen
van dezen aard over het algemeen in aanmer
king komen, om aan arbitrage te worden
onderworpen. De vraag is daarom in werke
lijkheid of het verstandig van de regeering
zou zijn, om voor gevallen, waarbij® g-een oor
logsgevaar bestaat, bij voorbaat toe te stem
men om alle geschillen aan arbitrage te onder
werpen, die zich mochten voordoen, zelfs in
dien daarbij vitale belangen of de onafhanke
lijkheid van den staat betrokken zouden zijn.
Sedert de oprichting van het permanente
bof oorspronkelijk in 1020 besloten werd, is
de opvatting der achtereenvolgende Engelsche
regeeringen geweest, dat het niet verstandig
zou zijn, een zoo verstrekkende verplichting
te aanvaarden. Er moet ook rekening worden
gehouden met sommige overwegingen, die het
geheele Engelsche rijk betreffen. De samen
stelling van het Britsche rijk is in den grond
der zaak niet unitarisch en het zou daarom
gevaarlijk zijn, om te handelen, alsof dit wel
het geval was. Bij iederen stap moet de goed
keuring van de dominoris en van Britsch-Indië
verzekerd zijn en het zou ongewenscht zijn
ni et-nauwkeurig omschreven verplichtingen
aan te gaan, waarvan de uitvoering wellicht
onmogelijk zou blijken.
D© debatten over de arbitrage,
veiligheid en ontwapening.
Uit Genèvé wordt d.d. 25 Sept. bericht
Do Assemblée geeft heden haar conclusie
haar aanleiding van de debatten over de arbi
trage, veiligheid en ontwapening, die is samen
gevat in drie resoluties, een Spaansche, een
Japansche en een Belgische, welke elkaar aan
vullen. Robert Cecil steunde de voorgestelde
resoluties en spoorde de Assemblée aan ver
trouwen te hebben in de toekomst van den
Volkenbond. Jouvcnel zeide, dat het protocol
niet dood was, daar in de toekomst de regee
ringen den Volkenbond zouden uitnoodigen
bij hun internationale combinaties te inter-
venieeren.
Einde der discussies. Vandaag
zal de Volkenbondsvergadering
n worden gesloten. De moties
Inzake veiligheid en ontwapening
aangenomen.
De Assemblée eindigde gisteren de bespre
king over het vraagstuk der arbitrage, veilig
heid en ontwapening».
Sokal (Polen) zeide, dat hij vóór de voor
gestelde teksten zou stemmen, die hij be
schouwde als de uiting van de Assemblée om
de continuïteit van den arbeid van don Vol
kenbond te verzekeren.
Copola (Italië) was op het stuk der ontwa
pening van meening, dat de methode van het
opdragen van uitgebreid onderzoek aan om
vangrijke lichamen nutteloos, zelfs gevaarlijk,
was, vooral wegens do publiciteit, die zij uit
lokte. Hij hernieuwde vervolgens de- verkla
ringen, die hij in de ontwapeningscommissie
deed.
Hymans (België) betuigde de instemming
van zijn land met de resoluties en deelde
mede, dat de Belgische regeering hem op
dracht had gegeven zich aan te sluiten bij de
facultactieve clausule van het statuut van
het Internationaal Hof van Justitie.
Palacios (Spanje) constateerde dat dc aan
neming door de Assemblée van de resolutie
van Spanje een aanpassing van den Volken
bond aan de internationale werkelijkheid
vormde. Het debat werd daarna gesloten. De
rapporten en de resoluties werden aangeno
men.
Aangezien ook dc commissies met haar
werk gereed zijn gekomen, zal dc Volken-
bondsvergadering heden worden gesloten.
Torreinaenkoop voor den Vol
kenbond. Vertrek der Turk-
sche afvaardiging.
De Volkenbondsvergadering hechtte giste
ren haar goedkeuring aan het commissiebe
sluit over den aankoop van het terrein, waar
de nieuwe zetel van den Volkenbond geves
tigd zal worden. Eveneens werd de motie aan
genomen, waarin de medewerking van den
Volkenbond voorgesteld wordt voor het door
de p^rs bevorderen van den vrede.
De Turkschc delegatie is naar Angora ver
trokken.
DUITSCHLAND.
HINDENBURG NAAR DRESDEN
De Saksische regecring heeft den rijkspre
sident uitgenoodigd in de tweede helft von Oc
tober een bezoek aan Dresden te brengen.
DE DLQTSCHE VEILIGHEIDS-
VOORSTELLEN.
Duitschland zal voorstellen de
conferentie op 5 Oct. te Luzcrn
te houden.
Volgens <3e Lokal 'Anzeiger zullen de Duit-
sche gezanten mondeling aan de betrokken
regeeringen het Duitsche antwoord overbren
gen. Als plaats van bijeenkomst zal Luzern
worden voorgesteld en als datum van begin
der conferentie 5 October.
De minister-presidenten der af
zonderlijke landen eveneens
voor deelneming aan de veilig
heidsconferentie te Luzern.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld, dat in
de vei&adering van staats- en minister-presi
denten, die tot gistermiddag duurde, Stres
mann een uitvoerig rapport heeft uitgebracht.
Na een langdurige bespreking, waarbij ook de
rijkskanselier het woord nam, werd algemeene
instemming met het besluit van de ïijksregee-
ring vastgesteld om een internationale samen
komst in Zwitserland te houden.
VERKIEZINGEN IN PRUISEN.
In het seniorenconvent van den Pruisischen
landdag is men tot overeenstemming gekomen
over den dag voor de districts- en provinciale
verkiezingen. Zij zullen 29 November plaats
hebben.
GEEN VERLAGING DER SPOORWEG-
TARIEVEN.
In een vergadering van het bestuur der Duit
sche Rijksspoorwegmaatschappij werd medege
deeld, dat het op het oogenblik niet mogelijk
is een algemeene tariefverlaging te doen in
treden
DE STRIJD TEGEN DE DUURTE.
Maatregelen ter verlaging van
het prijsniveau.
een bijeenkomst van de staats- en minis
ter-presidenten der landen met de rijksregee-
ring zijn de maatregelen, die de rijksregeering
denkt te nemen voor het drukken der prijzen
goedgekeurd. Er werd steun ter uitvoering van
die maatregelen toegezegd.
SEVERING CONTRA HITLER.
Severing, de Pruisische minister van binncn-
landsche zaken, heeft Hitier verboden in Prui
sen het woord te voeren, zoowel in openbare
als in particuliere bijeenkomsten.
VERHITTE GEMOEDEREN.
Hamburg, 25 Sept. (H. N.) Bij een
vergadering der socialisten, in het volkshuis
te Altona is het, nadat een communistische
spreker ruim een uur aan het woord was ge
weest, 'rot een vechtpartij gekomen, waarbij
verschillende deelnemers aan de vergadering
ernstig mishandeld werden. Een lid van de
Rosbachgroep moest naar het ziekenhuis wor
den overgebracht.
DIEFSTALLEN TE HAMBURG.
Voor de strafkamer te Hamburg staan thans
440 personen terecht, die van December 1923
tot December 1924 groote hoeveelheden ex
portgoederen hebben gestolen.
EEN ERNSTIGE FABRIEKSBRAND.
H a m m, 25 Sept. (H. N.) Gisteravond is
er in de vertinnerij van de Westfaalsche Union,
behoorende aan de Phoenix Act. Ges., een
brand uitgebroken, tengevolge waarvan het
gebouw tot den grond afbrandde. De directie
beeft besloten, ten einde de arbeiders niet
broodeloos te maken, dczc voor de afbraak en
het optrekken van een nieuw gebouw aan het
werk te stellen.
RECLAMES.
Van 1—4 rogels 4.05. elke regel meer 1.—
Aanbevolen door H.H. Doctoren voor zwakke en
klierachtige kinderen.
Dagelijks ontvangen wij nieuwe
ttomt U hiervan eens overtuigen onze prijzen zijn
het laagst, onze modellen uitmuntend.
Langestraat 40
Telefoon 224
16/18 Langestr. Amersfoort
Goud, Zilver en Uurwerken
Langestraat 43 Tel. 852
Reparatieinrichting voor Uurwerken;
PiANO'S en VLEUGELS
UTRECHTSCHE STRAAT
BELGIE.
DE WETHOUDERSCRISIS TE BERGEN
OPGELOST.
De reeds maanden aanhoudende crisis in het
gemeentebestuur van Bergen, waar, om redengn
van plaatselijk-politieken aard, de wethouders
ontslag namen en den burgemeester alleen lie
ten in het college van B. en W. heeft, naar de
correspondent der N. R. Ct. te Brussel meldt,
op een vrij onverwachte wijze haar beslag ge
kregen. Bij een stemming in den raad voor
het vervangen van twee der ontslagnemende
katholieke wethouders en een onlangs overle
den liberaal, onthielden de socialisten zich, ter
wijl de liberalen op' een socialist stemden. Het
gevolg was, dat drie katholieke wethouders
werden gekozen, waardoor de katholieken, voor
de eerste maal in de geschiedenis van de hoofd
stad van het roode Henegouwen, thans in het
college van B. en W. over de meerderheid be
schikken.
ENGELAND.
ENGELAND EN HET DUITSCHE
TOLTARIEF.
Londen, 25 Sept. (H. N.) De hoofdredac
teur van de Financial Times publiceert 'in dit
blad een en ander uit een onderhoud, dat hij
met een bekend Engelsch handelsman te Berlijn
over het Duitsche toltarief cn onder© vraag
stukken heeft gehad. Hij wijst cr daarbij op,
dot de Engelsche exporteurs, die gebruik willen
maken van de kans, die Duitschland thans
biedt, bereid móeten ziji> credieten te verschaf
fen. Geld voor het financieren van den handel
is in Duitschland op het oogenblik onder dc
15 -niet te verkrijgen en zelfs don in vele
gevallen nog niet. Het is twijfelachtig, of het
voor den Engclschen handel in het algemeen
wel gewenscht is het Dawesplon ten volle uit
te voeren.
HET CONFLICT IN DE MIJN NIJVERHEID.
Mecningsverschillcn over dc
vöTtolkin'g vun het indertijd
bereikte vergelijk.
Baldwin, de eerste minister, heeft gisteren
stenografische aanteekeningen overlegd vnn
clc verklaring, waarbij hij dc beslissing von de
mijnwerkers overbracht, n.l. dot Z'J zouden
„doorgaan", alsof de bestaande overeenkomst
nog in werking was. Hij voegde er bij, dut
het vukvereenigingscongres, welks bestuur
deelnam non de onderhandelingen, blijkbaar de
bcsissing in dezen zin had begrepen en hij
haalde Ten bewijze hiervan den brief uon, door
het vokvercenigingscongres aan de aangeslo
ten vereenigingen gericht. Ook de vorceniging
van mijneienaors vatte het zoo op, gelijk bleek
uit haar overeenkomst met het departement
voor mijnwezen. De mijnwerkers beroepen
zich vcornamelijk op de bewoordingen, wuarin
het crcdict voor de'subsidie bij het Lagerhuis
werd ingediend en waarin gezegd werd, dat
de werkelijke loonen, aan de arbeiders betaald
in ieder district, cp een peil zullen zijn, niet
lager dun het minimum ingevolge de over
eenkomst van 1924.
De secretaris van den mijn-
werkersbond wil rechtskun
dig advies inwinnen.
Een telegram von het R- C.-bureau te Lon
den aan dc N. R. C., gedateerd 25 Sept., houdt
in
Cook, de secretaris van den mijnwerkers-
bond, is voornemens juridisch advies in te win
nen over de vraag-, of dc premiet' het recht
heeft zich te houden arin zijn verklaring, af
gelegd op de conferentie, waar de regeling
in het mijnbedrijf tot stand is gekomen, nu
het g'eblekcn is, dut deze verklaring afwijkt
van het voorstel van den minister van financiën
z. de subsidie aan de mijnen, dat in het
parlement is- aangenomen. Daurvoor heeft
Cook afschrift gevruagd van het stenografisch
verslag van Baldwin's verklaring. Het spreekt
echter vanzelf, dat de minister' van financiën
met zijn voorstel aan het parlement slechts
door een vergissing in de redactie is afgewe
ken van hetgeen aanvankelijk met Buldwin
was overeengekomen.
Cook heeft zelfs de andere vakvereenigin-
gen geraadpleegd over de wcnschelijkhcid van
een nieuwe bedreiging met een algemecene
stoking, doch deze antwoordden, dat zij in
elk geval het resultaat van de conferentie der
gedelegeerden willen afwachten, welke 19
October begint.
BOTSING TUSSCHEN MOHAMMEDANEN
EN HINDOES.
Gemeld wordt uit Delhi d.d. 24 Sept.
Ernstige ongeregeldheden hebben te Ali-
garh plaats gevonden. Hier hebben Mohamme
danen een Hindoe-processie met stecnen ge
gooid, tengevolge waarvan een geregeld ge
vecht is ontstaan. 'Zestig Mohammedanen zijn
gewond en verscheidene gedood. Van d© Hin
does werden twaalf gewond, terwijl een groot
aantal lichte kwetsuren opiep.
EEN REUSACHTIGE ROG GEVANGEN.
Twee visschers uit Brighton zijn uit het Ka
naal teruggekeerd met een reusachtigen leven
den rog, die in het aquarium te Brighton is
ondergebracht. Twee uur lang zijn de visschers
in hun kleine motorboot ermee bezig geweest
den visch, die in hun netten was geraakt en
deze stukscheurde, meester te worden. Het
dier, dat 7 voet long en 5 voet breed was, en
dat 300 pond bleek te wegen, ontwikkelde
bij dit gevecht zulk een kracht, dot het de boot,
die met een motor van 13 P.K. werkte, tot
stilstand bracht.
POLEN.
POI.EN-S ECONOMISCHE EN FINANCIEELE
HERVORMINGEN.
Britsch advies.
Berlijn, 2 5 Sept. (V. D.) Volgens de
Daily Express is de Engelsche finencieele des
kundige Sir William Goode door de Poolsche
regecring uitgenoodigd zijn advies te willen
geven inzake de tenuitvoerlegging der Pool
sche economische en finencieele 'hervormingen.
HONGARIJE.
EEN NIEUWE G0LDEENHE1D.
Boedapest, 25 Sept. (H. N.) De Hon-
gaarsche regeering heeft thans het besluit ge
nomen een nieuwe gcldccnheid in te voeren.
Dit zal dc gouden kroon worden. De regecring
zal na de bijeenkomst von het pat lament een
desbetreffend wetsontwerp indienen. De waar
de vnn 1 Kg. fijn goud wordt gelijk gesteld
niet 3280 gouden1 kronen. Bij dc omrekening
zal de waarde van een gouden kroon gelijk
zijn aan die von 14,500 papier-kronen. Met
kleine geld zal voor het grootste pedeelle uit
nikkelen munt bestaan. Naar gcme'd wo:dt,
heeft het ministerie van financiën in dc lantsto
maanden groote hoeveelheden zilver aange
kocht om dooruil één-kronenstukken tc ia.cn
slaan.
NOORDAFRIKA.
DE STRIJD IN MAROKKO.
Een succes der Pronschcn.
Van Fronsche zijde werd gisteren uit Fez ge
meld, dot de vijand volledig werd verrast door
dc behendige cn stoutmoedige beweging dor
'Fransche troepon, die schitterend Djebel Book-
sjocn, Kerfel cn Konnsocn genomen hebben.
Hij is overhaast gevlucht met achterlating vnn
twee kanonnen en veel munitie. Een tegenaan
val vnn den vijand werd gebroken door do
artillerie, terwijl dc vliegers den vijand, die üv
wanorde terugtrok, karchtig aanvielen.
De Spuunschc vliegers werpen
proclamaties.
Spoonsche vliegers hebben blijkens een be
richt uit Melillo proclamaties geworpen in het
gebied van dc opstandelingen, waarbij hun drio
dagen tijd gegeven wordt zich te onderwerpen.
Anders zullen de Sponnsche troepen hun grond
gebied binnen rukken.
Gebrek aan levensmiddelen
bij dc Rif fijnen
Berlijn, 2 5 .Sept. (V. D.) Volgens een
bericht uit Madrid doet zich bij 'de Riff-Koby-
len het gebrek aan levensmiddelen steeds ster
ker gevoelen, zoodat het aantal overloopers
voortduw- .d toeneemt.
Een Spnnnsclic tctugtoclit bij Alhu-
ccmas. Het o.s. Spuonsch-Fran-
schc offensief.
Een officieel Sponnsch communiqué houdt in,'
dot de terugtrekkende beweging, die de troepen
Donderdag in den sector van Alhucemas hob-
ben uitgevoerd, zonder incident is verloopcn.
De Fronsche en Spaansche bevelhebbers stel-
ien de laatste details vast van het offensief,
dat dc Fronschen thons onverwijld in samen
werking met de Spanjaarden zullen uitvoeren,
PERZIE.
DE RELLETJES TE TEHERAN.
Londen, 2 5 Sept. (H. N.) Volgens be
richten Wit Teheran is daar de staat vort. beleg
afgekondigd, daar do regeering voor een uit-'
breeding der opstootjes bevreesd is. Militair®
patrouilles doorkruisen de stad en bij de Rus
sische legatie is een speciale wacht gesteld.
Talrijke arrestaties hebben plaats gehad. Door
dien brood op grooter schaal verkrijgbaar is
gesteld, is een zekere ontspanning ingetre
den, zoodat de bazars weer geopend zijn.
VEREENIGDE STATEN.
ONDERZEEËR GEZONKEN.
37 dooden.
Uit New-York wordt gemeld, dot de onder
zeeboot S 51 gezonken is tengevolge von een
botsing, die gisteravond half acht 20 mijl ten
Oosten van Blockeilnnd met het stoomschip
City of Rome plaats had.
Gemeld wordt, dat 37 personen aan boord
van de onderzeeboot verdronken zijn, terwijl
drie personen door het stoomschip werden ge
red.
PROVINCIALE STATEN.
De vacature-van de Westeringh.
Utrecht. Wegens het a.s. vertrek vpn den
heer H. A. van de Westeringh, burgemeester
der gemeente Veenendaal, uit deze provincie,
ontstaat een vacature in de Staten van Utrecht.
Opvolger op de lijst is de heer H. Haring,
lid van den raad van Wilnis.
NEDERLANDSCHE JAARBEURS.
Utrecht. De ledenvergadering van de
Vereeniging tot het houden van Jaarbeur
zen in Nederland heeft in de vacature, ont
staan door het bedanken van den heer
Henri Polak tot lid van het Algemeen Be
stuur benoemd den heer Dr. Ir. Th. van
der Waerden, Lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal te Amsterdam. De
heer van der Waerden heeft deze benoe
ming aanvaard.
DE SLOTLAAN-VERBETERING.
De oude tramrails zullen opge?
broken worden.
Zeist. Veel is er in den laatsten tijd ge
sproken en geschreven over den slechten toe
stand, waarin de Slotlaan en Donkerelaan ver-
keeren. Niet enkel, dat het er door de verleg
ging van de tramlijnen naar het midden Vart
de Slotlaan gevaarlijk werd, opk de oude tram
baan, welke geheel intact was gelaten en waar
aan niets meer gedaan werd, leverde door de
slechte bestrating, vol kuilen en modder een
allesbehalve mooie weg voor wandelaars df
fietsers op. Vooral ook in de Donkerelaan leek
het wel of de straat op vele plekken herschapen
was in een imitatie Dam-poel.
We vernemen nu echter, dat de volgend®
week de Directie van de O. S. M. de oude rails
zal laten opbreken, waardoor de straat weer
in haar geheel in een fatsoenlijken verkeersweg
zal herschapen worden, wat het wandelend eo
rijdend publiek ten goede zal komen.
