Www MflMMus rj rr;r :r „DE EEMLANDER" Dames costumes. Prima Ribs travers Lange mouwen f 21.75 F.a. R. VAN DEN BURG MANTELS Willem Groenhuizen LOUIS KLEIN i 1 'e't N'ii' \r JA m Ml 24e Jaargang No. 90 Woensdag 14 October 1923 P8US DER ADVERTEITIEN 1 4 EERSTE BLAD. GrofrianSfeinweg „L'HIRONDELLE" Zilveren Taartscheppen. AT1ERSFÖ0RT BUITENLAND. taart I 2-lCt, Idem Umco per pa»! f 1—, p«f Mil M txxüt T*xTTka"n, lc««a oagclokkag) f CLI J», aieooderigkc nimrai 1 Cj05. AMERSFOORTSCH DAGBLAD «**CTSS»K-U»TeEVEa: J. VALKHOFF. ARNHEMSCH""poORTWAL 2A. POSTAEKCNINQ M*. 47010. TH. I bcoc^iQfcii roer Wt *d«cr« circvtaiR, bcvattrade da Samenstelling Gem. Diensten. In een uitvoerig aan den Raad gericht rapport zie 'het Anverstf. Dagbl. d.d. 5 en 6 October 1.1. dringt het Genootschap „Gemeentezaken" aan op eene allerzonder lingste reorganisatie van de diensten Openb. Werken on Bouw- en Woningtoe zicht en Woningbedrijf: „Vereeniging van die diensten, met uitschakeling van het be heer, het onderhoud enz. van de ongeveer f 1050 gemeentewoningen, die gedistribueerd moeten worden over bestaande en op te richten (f f) boirwvereenigingen. Burgerzin zal de organen scheppen die de werkzaam heden meestal (dus toch niet altijd? S. N.) kosteloos verrichten." Het is niet mijn voornemen op het rapport in den breede in te gaan, noch alle „/beweringen en beschouwingen" stuk voor stuk te ontleden. Te veel tijd en ruim te, au et een evenredig deel aan belangstel ling bij den niet deskundigen lezer, zou daarmede verloren gaan. Ook wensch ik niemand lastig te vallen met eene uiteen zetting van het gevoel van miskenning en ontkenning, zoo ruimschoots in het rapport besloten liggend, van den stillen en moei- zamen arbeid van menig „ambtenaar" (wat geldt tegenwoordig een ambtenaar en zijn werk), waardoor Amersfoort den bescheiden, doch naar omstandigheden en mogelijkhe den behoorlijk werkenden woningdienst kreeg, die het zoo noodig heeft- Slechts moge ik, tegenover „meeningen en beschouwingen" en een allergewaagdst advi-es een stem uit de praktijk laten hoo- ren. Want een grondige desillusie, gTOOte financieele schade en een verwoeste orga nisatie, zouden het onvermijdelijk gevolg zijn, van het toepassen van d!e destructieve methodes door het genootschap aanbevolen. Waarschijnlijk mede om het amphi'bie- adhtig karakter van een (technische) Openbare Werk en dienst, die met een on verteerbaar brok sociaal werk zou zit ten, te ontgaan, zal in het vervolg „de ver betering der volkshuisvesting worden uit gevoerd onder leiding der gemeente, maar met 'behulp van burgers die uit plichtsge voel tegenover de gemeenschap, zich daar voor belangeloos beschikbaar stellen." En die Raad, gehoor gevend aan dit advies, zal „mir nic-hts, dir nichts" een bezuiniging kunnen boeken van 29.500. „Hadden we ze maar", hoor ik meneer Boas zuchten. Hoe staan nu praktijk en ervaring tegen over de illusies van het genootschap? Waarop allereerst te antwoorden ware, dat het uit te voeren werk te omvangrijk en te tijdroovend is om geheel 'belangeloos naast en buiten den gewonen dagelijkschen arbeid verricht te worden. De woningwetgever erkent dan ook zeer mënsChkundig het recht op een „billijke" vergoeding. Voor de bestuurders, wel te verstaan. Deze laatsten moeten, natuurlijk afhankelijk van omstandigheden, bijgestaan worden door technisch en administratief personeel, huurophalers, enz. Slechts bij hooge uitzondering treft men een kleine organisatie met weinig woningen aan, waar bij eenig onderdeel der werkzaamheden door een belangstellend bestuurder koste loos wordt verricht. Daaraan, doch dan als regel, denkt het genootschap klaarblijkelijk als het voorstelt vereenigingen te stichten met een niet te groot aantal woningen. Hadden de he eren pra ctisohe ervaring, dan zouden zij weten, dat slechts bij uit zondering het werk der kleine vereenigin gen goedkoop is, dat zij dus doorgaans duur werken. Kunnen de g r o o ter e vereenigingen bij een ellerzuinigst beheer soms uitkomen met het door het Rijk gefixeerde bedrag voor „algemoene onkosten" 7.50 per woning en per jaar (waarboven dan kosten van be moeiingen welke het onderhoud raken, handig ofschoon niet ten onrechte en „com- merciëel" juist op „onderhoud'' worden ge bracht), de k 1 e i«n e vereenigingen kunnen er zeker niet mee uit- Brengt alzoo de verbrokkeling in kleine groepjes financieele na de el1 en, in stede van bezuiniging, ook op het terrein der sociale bemoeiingen en van een goede huur- en woningpolitiek werkt een dusda nige verbrokkeling uitermate schadelijk. (Ter opheffing waarvan, volgens0het ge nootschap, de woninginspectrice heelend zou kunnen optreden. Hebbpn de heeren zich werkelijk ingedacht in dezen sisyp'hus- arbeid?) Zoo kwam het herhaaldelijk voor, dat vereenigingen een kortzichtige huur- politiek voerden of slechts begrensde groepsbelangen in het oog hielden* waar door de openbare kassen voor groote be dragen werden benadeeld. Het kwaad was van dien omvang, dat bij de jongste wijzi ging der Woningwet hiertegen bepalingen werden opgenomen! (Waarover onder meer). Het is dan ook buitengewoon oppervlak kig, ja haast misleidend, want met de prak tijk volstrekt in tegenspraak, als in het rap port generaliseer end, dus om als maatstaf te dienen! wordt gezegd: „Bui tendien, en dit is in het onderha vige geval' (sp8tieering van mij S. N.) van groote waarde, de uitkomsten over het geheeie land hebben bewezen, dat ver eenigingen, zooals hier bedoeld, goedkoo- per werken." Zeker er zijn tal van vereenigingen midden in de practijk staande erken ik dit ten volle en zeer gaarne die prachtig wer ken en wier kosten binnen.redelijke perken blijven. Doch ook het tegendeel komt voor I Kennen de heeren de in dit verband met opzet gepubliceerde accountants-rappor ten van den Directeur-Generaal van de Volksgezondheid Ik meen, dat er onder hen zijn die deze vraag bevestigend zullen moeten beantwoorden. Waarom dan over die feiten heengegleden en luchthartig „beweringen" neergeschreven Bovendien is de bewering van het ge nootschap uitermate onbillijk. De Amers- foortsche Volkshuisvestingdienst werkt zeer sober en naar verhouding goedkoop. Zeker naar verhouding niet duurder dan de ver eenigingen I Wat het genootschap zou kun nen blijken, indien het, rekeninghoudend met alle factoren en dus ookmet denongelijksoortigen arbeiden het ongel ij ksoortig bezit, de uit gaven van den Gemeentelijken Dienst, die 1060 woningen, waaronder 450 overal verspreide oude woningen, beheert, verge leek met de totale uitgaven van de v:jf Amersfoortsche Vereenigingen die 860 uitsluitend nieuwe, voor de beter ge situeerde arbeiders en voor ambtenaren bestemde woningwet-woningen beheeren. Nog een ander feit boven reeds aange haald, houd ik het genootschap voor. De noodzakelijk geachte wijziging van de art. 5 en 8 van het woningbesluit werd als vcvlgt door den Min. van Arb. toegelicht: „De in de vraag bedoelde bepalingen zijn in het woninigbesluit opgenomen om een einde te kunnen maken aan den ongezondën toe stand die zich geleidelijk heeft ontwikkeld. Er zijn al in den loop van de laatste jaren talrijke vereenigingen opgericht, die volgens de toenmaals geldende voorschriften moes ten worden toegelaten als vereenigingen, werkzaam uitsluitend in het belang ter ver betering der volkshuisvesting, omdat haar statuten aan de voorschriften voldeden, maar van welke hetzij bij voorbaat, hetzij blijkens de ervaring, niets voor de ver betering der volkshuisvesting viel te ver wachten. Er zijn vele kleine vereenigingen, welker kunnen en willen nauwelijks toe reikend is om enkele woningen te stichten voor den kleinen kring harer leden en die, is dat bereikt, zich bepalen tot het verhuren aan haar leden tegen zoo ï'aag mogelijken prijs. Zoo doet het zich voor, dat in kleine gemeenten eenige kleine vereenigingetjes naast elkaar voortsukkelen. De ervaring heeft 'bovendien geleerd, dat er vereeni gingen zijn, die in kunnen of willen ten aanzien van het beheer bij matige eischen verre ten achter blijven. Deze woekering van vereenigingen zon der kracht is een toestand, dien de Wetgever niet heeft gewild' en die voor het al- gemeenbelangenhetbelangvan Rijks- en Gemeentekassen (spat. van mij S- N.) niet kan worden toegelaten. Tot dusver ontbrak een bepaling, die de 'bevoegdheid gaf om dat alles tegen te gaan." Een-toestand dus, waarvan de wetgever, op grond van tal van feiten, verklaart dat zij voor het algemeen belang en het belang van Rijks- en Gemeentekassen niet toelaat baar is, adviseert het Genootschap in het leven te roepen 1 Even betrouwbaar als het advies in het juist toegelichte verband is, is het ten aan zien van de voorgespiegelde bezuinigingen, indien opheffing of liever distributie van het woningbezit mogelijk ware. Het is niet noodig hierop diep in te gaan. De nuchter denkende, met inzicht van zaken toegeruste lezer kan dat zelf beoordeelen. Het salaris van den buitengewonen opzichter drukt niet op de 'begrootingbezuiniging op onderhoud houdt in de eerste schrede op den weg tot achteruitgang van het bezit met het onvermijdelijk gevolg mettertijd dieper in den buidel te m o e t e n grijpen (denk b-v. aan Amersfoort's straten); een magazijn bezit de woningdienst niet, gekocht .wordt rechtstreeks ol uit het magazijn Op. Werk., waardoor dit laatste aan een gezonde con currentie het hoofd heeft te biedenhuur- ophaling moet, evenals a 11 e a n d er e werk zaamheden ook door de vereenigingen be taald worden (laat het genootschap even heel gewoon deze zaak „irienschkundig" en ook denkend aan de naaste toekomst, als velen van de initiatiefnemers zullen heen gegaan zijn, beziën); distributie van het wo ningbezit zou groote kosten meebrengen tengevolge van de dan noodzakelijke ver scherping en uitbreiding van de controle (technisch, financieel en administratief) en tengevolge van de verzwaring van de taak en de plicht der gemeente het woningbezit dienstbaar te maken aan een doelmatige woningpolitiek; het getuigt van groote on kunde het voor te stellen, dat de woning inspectrice die taak zou kunnen volbrengen; de diensten Openbare Werken en Bouw en Woningtoezicht hebben reeds nu één gebouw, één telefooninstallatie, één typiste, één concierge; duizenden per jaar zouden langen tijd aan wachtgeld moeten worden uitgegeven, enz. enz. Ernstig zou ik 'het.genootschap in over weging willen geveni zijn ontwerp en be- RECI AIV»F:S. Van 1—4 régels 4.05, elke regel moer 1.— Onvergelijkelijke toonschoonheid Vertegenwoordigers NERGENS G0EDK00PER LANGESTRAAT 16-18 AMERSFOORT Goud, ZtSver en Uurwerken Langestraat 43 Tel. 852 Reparatieinrichting voor Uurwerken, UTRECHTSCHElSTRAAT hm. y <T> *.Vm Am stZfAZ, t JKOOIMAN rekeningen nog eens, doch dan met k e n- nis van zaken en inachtneming van alle factoren, te herzien. Het zal dan blijken dat verwerkelijking van een plan als in zijn rapport gegeven, geen bezuiniging doch verlies zou meebrengen. De argumentatie van de heeren i. z. de organisatorische plaats van het Bouw- en Woningtoezicht en de Volkshuisvesting in verband met het uitbreidingsplan, de be vordering van den woningbouw, het wo- ningonderzoek e. d. (raakt onderdeel en Aan te special en aard om er hier op te kunnen ingaan. Ik moge slëohts opmerken, dat ik het 'hartgrondig oneens ben met de heeren en ook 'hier „ontwrichting" in plaats van rop'bouw", „verhoogirug van kosten" in plaats van „bezuiniging" zie. Ten slotte nog dit: het woningbezit van gemeente en vereenigingen verte genwoordigt een millioenenbezit En nu kan men de zaak keeren of wenden hoe men wil, dat bezit blijft gemeensahapsbezit en dus gemeenschapszorg, met heel de groote verantwoordelijkheid niet al leen g e 1 d e i ij k, daaraan' verbonden! Ook laat alles zich nu eenmaal niet in geld uitdrukken! Mogen de verantwoordelijke gemeentebestuurders de zaak ook van die zijde bezien en zich niet op gezag van de onderteekenaars van het rapport laten ver leiden tot een opportuniteitspolitiek van zoo bedenkelijken aard' al9 in dit rapport wordt aangeraden te volgen. J. SCHULTE NORDHOLT, Directeur Dienst Bouwtoezicht en Woningvoorz i en i ng. Arnhem, 10 October 1925. DE CONFERENTIE VAN LOCARNO. HET OFFICIEELE COMMUNIQUÉ. Na afloop van de voltallige vergadering van de conferentie van gisteren, die van 5 tot 6 uur heeft geduurd, is het volgende commu- n;quc uitgegeven In de vergadering van hedenmiddag is het volledig verslag van de juristen overgelegd over den laatsten stand van de herzieningen, die hun voor een definitieve redactie van het waorborgverdrag waren opgedragen. Wat be treft het grootste deel van den besproken tekst, is men het eens geworden; er zijn slechts en kele punten oongehouden tot latere bespreking. De volgende vergadering heeft vanmiddag pleats. DE CONFERENTIE VAN DINSDAGMIDDAG. Gistermiddag hebben de ministers weer an derhalf uur geconfereerd. De conferentie on derzocht, de artikelen van het arbitrngetrac- taat voor de" grens in het Oosten en officieus verluidt, dat enkele punten voorbehouden cn naar de deskundigen venvezen zijn. Aan de bijeenkomst waren verscheidene onderh .ndschc gesprekken tusschcn gedelegeerden voorafge gaan. De Engelsche bladen bevatten telegram men, waarin de hoop wordt uitgesproken, dat de conferentie nog deze week tot een voor spoedig einde gebracht zou kunnen worden. KEMPNER ZAL AAN DE DUITSCHE KABINETSLEDEN VERSLAG UITBRENGEN. B e r 1 ij n 13 Oct. (H. N.) Vanavond ko men de te Berlijn aanwezige leden van het kabinet bijeen om het verslag van staatssecre taris Kempner, die kort tevoren te Berlijn zal aankomen, over den stand der onderhandelin gen te Locarno aan te hooren. Morgenochtend zal Kempner door rijkspresident von Hinden burg worden ontvangen, daar Hindenburg van daag verhinderd is, aangezien hij de bografe- nis van zijn schoonzuster bij moet wonen en eerst vanavond laat te Berlijn terugkeert. Het is nog niet bekend, wanneer Kempner naar Locarno zal terugkeeren. Naar verluidt, zal hij ook besprekingen voeren met de partijleiders, vooral met de Duitsch-nationalen. De Duitsch- nationalen hadden oorspronkelijk verlangd, dat te Locarno tot een definitieve wijziging van art. 16 zou worden besloten. Dit is echter on- mogelijk, aangezien men te Locarno niet be voegd is om het statuut van den volkenbond te wijzigen en daar slechts particuliere afspra ken met de aanwezige leden van den volkeiv bond gemaakt kunnen worden. De Voss. Ztg. en het Berl. Tagebl. melden, dat het vergelijk te Locarno betreffende art. 16 op den volgenden grondslag tot stand is ge komen: Engeland, Frankrijk, België en Italië zullen verklaren, dat Duitsrhland, indien zich een conflict voordoet, niet geisoleerd zal staan, in dien het in den raad van den volkenbond zijn veto uitspreekt, wat betreft Duitschlands deel neming aan militaire en economische sancties en het trekken van troepen door Duitschlond in verband met den gevaarlijken toestand van Duitschland op militair en economisch gebied door zijn ligging in het midden van Europa. Staatssecretaris Kempner is gistermiddag om 2 uur te Frankfort aangekomen en heeft tegen 3 uur zijn reis naar Berlijn per vliegtuig voort gezet, waar hij tegen den avond arriveerde. DE TOESTAND ERNSTIGER GEWORDEN? Locarno, 13 Oct. (H. N.) De zitting der conferentie is tot hedenmiddag 5 uur uit gesteld. De toestand schijnt eenigszins ernsti ger te worden beoordeeld, naar aanleiding van een uitlating van Briand, die verklaarde, dat de conferentie thans in een critiek stadium is gekomen. FRANKRUKS WAARBORGING DER OOSTELIJKE VERDRAGEN. De juristen aan hef werk. Gisteren hielden blijkens een bericht uit Locarno de juristen zich bezig met de uitwer king van een formule, die in het Rijnpact het recht der Franschen toe inteiventie ter waar borging van de orbitragevrdragen in het Oos ten reserveert. Te dezer zake zou men op weg naar een belangrijke toenadering zijn. HET EINDE DER CONFERENTIE AANSTAANDE Een, optimistisch bericht. Van Biitschc zijde wordt uit Locarno tge meld, dat er verschillende aanwijzingen zijn, dat dc conferentie de volgende week op bc- vredigendc wijze zal eindigen, maar het is niet onwaarschijnlijk, aldus wordt er aan toege voegd, dot sommige regelingen, wanrovei men het eens wordt, „ad referendum" zullen worden gesloten. P DUITSCHLAND EN POLEN. Skrzynski fn contact met de Duitscho ofgevoardigden. Gisterochtend verscheen Skrzynsky, de Pool- sche minister van buitenlondscho zaken, in ho tel Esplanade om den Duitschcn rijkskanselier een bezoek te brengen, dat tien minuten duurde. Skrzynski had vervolgens een ondor- houd var. ongeveer een uur met Stxescmenn. Het bezoek nnn den rijkskanselier was slechts een beleefdhcidsvisjte. Do besprekingen von Strcscmnnn met Skrzynski betroffen in de eerste plaats de totstandkoming van een even tueel tc sluiten Diritsch-Poolsch arbitiagcvcr- drag. Volgens oen R. C.-tclegrom uit Londen asn de N. R. Ct. wordx gemeld, dot Skrzynski kort na zijn onderhoud met Stresemann heeft ver klaard, dat de bespreking hem volkomen heeft bevredigd en dof er geen moeilijkheden meer aan een legoHng in den weg staan. DE HOUDING VAN CHAMBERLAIN TEN OPZICHTE VAN POLEN. Pa rij s13 Oct. (H. N.) De Poolsche mi nister van buitenlondsche zaken, Skrzynski, heeft tegenover 'Fransche journalisten hulde gebracht aan dc buitengewoon correcte hou ding, welke Chamberlain ten opzichte van Po len aanneemt. Het is te begrijpen, dat Engl and er zich voor wacht om door het verdrag, dat tusschen Frankrijk en Polen bestaat, en de mogelijke gevolgen daarvan aan den Rijn, in een oorlog te worden gewikkeld. Aan den an-# deren kont heeft Engeland ondubbelzinnig te kennen gegeven, dat het altijd royaal aan zijn verplichtingen, voortspruitende uit zijn h'd- maatschap van den Volkenbond, zal voldoen. Chamberlain begrijpt, dot Polen, afgezien van het arbitrage-verdrag, zijn onafhankelijkheid door bondgenootschappen tracht te vorsterken. EEN DELEGATIE UIT HET SAA.RGEBIED. Locarno, 13 Oct. (H. N.) Vanmorgen is een delegatie uit het Saorgebied aangeko men, die zich bij dr. Stresemann heeft oervge- meld. Aangezien Stresemann op dat oogenblik zijn besprekingen met Skrzynski voeide, moest de ontmoeting tot lo'cer worden uitgesteld. Eén der leden dezer delegatie verklaarde, dat de delegatie naar Locarno is gegaan om contact te krijgen met de leden der Duitsehe delegatie en dozo in te lichten over de stem ming in het Saai gebied. Eischen wil cfe dele gatie nier stel'cn. In verbond hiermede wordt er op gewezen dat reeds verleden jaar een verandering in dé houding der regeeringscommissie van het Soargebied merkbaai is geworden. Hef Saat* gebied kost Frankrijk ieder jaar een belang rijk bedrog, terwijl bij de viering van het TOOO-jorig bestaan van het Rijnland aan do Fransche regeering gebleken is, dat bij een ïeferendum nog niet 1 pet der stemmen voor Frankrijk zou worden uitgebracht. Hoe langer het referendum wordt uitgesteld, des te meer zol het nationale gcWten in het Soargebied ontwaken. Ook in toonaangevende kringen von den volkenbond is men volgens deze voorspelling van oordeel, dat Frankrijk hef risico voor een referendum niet kan aanvaarden, danr het de nederlaag zal leiden. De toestand is heden ten dage zoo, dn'c de stemming in het Soargebied een ernstig gevaar voor Elzas-Lotharingen vormt. Intusschcn kan oen een oplossing van het vioagstuk van hot Saorgebied nier worden gedacht, zoolang do bezetting van het Rijn land niet in een voor Duirschlond gunstigen zin is geregeld, aangezien anders het bcstuvrs- stelsl voor het Saorgebied wellicht geregeld zou worden naar hef stelsel, daf thans voor het bezette Rijnland gebied geldt. DE COMPROMIS-FORMULE INZAKE ART. 16. Wat zij inhoudt. Naar uit Locarno vernomen woidt, zijn de Britsche, Fransche en Duitsehe gedelegeerden het eeens geworden over de interpretatie van oitikpl 16 na Duitschland's toetreden tot den Volkenbond. De formule heeft den vorm von een verklaring, welke geteekend zol worden door alle mogendheden, die het Rijnveilig- heidspoct teekenen. De tekst van de formule luidt: De mogendheden, die het Rijn veiligheids- poet teekenen, juichen de verklaring van de Duitsehe regeering toe, dat zij bereid is on voorwaardelijk lid te worden van den Volken bond. Tegelijkertijd wenschen de mogendhe den, die het pact leekenen, met inbegrip van Duitschland, inzake de interpretatie van artikel 16 van het Volkenbondspact, te verklaren, dat de werkelijke beteekenis van dit en van de an dere artikelen is, dat alle leden van den Vol kenbond individueel en collectief moeten sa menwerken om den algemeenen vrede tc hand haven. Bij deze somenwerking moet rekening gehouden worden met dc materieele mogelijk heden en de geografische positie van iedcren individueelen staat. Deze formule is nog niet aanvaard door de Italianen, die nog besprekingen voeren, tenein de enkele materieele voordeelen te behalen. Tevens wordt vernomen, dot Chamberlain Zondag j.l. een telegram gezonden heeft aan Baldwin, waarin hij de hoop te kennen geeft, dat deze conferentie nog deze week tot een succesrijk eeinde zal komen. DEFINITIEVE AANVAARDING VAN HET •RIJNPACT DOOR ALLE PARTIJEN? De Petit Parisien seint uit Locarno, dat de definitieve tekst van het Rijnpact door de Dratschers en de geallieerden is aangenomen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1925 | | pagina 1