Totale Uitverkoop
MANTELS
«flSBEMtlTSPRUS tL3x,a
DE EEMLANDER
F8US DER ADVEBIEITIER ■»*i inbegrip v*n een
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
Langestraat 36
opheffing MANTEL afdeeling.
Zie de speciale étalage.
F"ü.veSv dejv BURG
„L'HIRONDELLE"
A
24e Jaargang No. 109
per poet 1 X—, per weak fm«* pratt) «amkctiat
tagas oapelaitkaa) f 0.17», «Iwilwljjhi mmmmtm
t COS.
AMERSFOOBTSCH DAGBLAD
>7
(KWnUHHTKVU, 4. VALKHOFF, .«NHeMSCHE^ORTWAL 2A.
P35T«EKtWIM «7*10. TB. IBT. CU.
Donderdag 5 November 1925
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienvtoaab'#*
dingen en Licidadighelde^dee.tentiia wor 4* Wfft
der pr^js. V#or handel cn bedriji btitai Mr
Yooideeligc beoalincen voeg bei adeericetea Heoe
dien aire, bevattende de vootw
aanvraag toegesoeden.
NA DE CONFERENTIE VAN
LOCARNO.
DE EVENTUEELE AFWIJZING
VAN HET PACT VAN LOCARNO
DOOR DUITSCHLAND.
Een afzonderlijk Britsch-Fransch
verdrag.
Uit Parijs wordt gemeld, dot de Petit Parisien
Stresemnnns mededeeling bevestigt, volgens
welke Frankrijk en Engeland te Locarno een
afzonderlijk pact hebben gesloten ter verdedi
ging tegen Duitschland, in geval Duitschland
het Locarno-pact z<yi afwijzen. Ook België zou
hierbij toegetreden zijn.
DE HOUDING DER DUITSCHE PARTIJEN.
Luther confereert.
De rijkskanselier, dr. Luther, en de rijks
minister van buitenlandsche zaken, dr. Strè'-
semann, bespraken gisterenmiddag den politie-
ken toestand met de vertegenwoordigers van
dé democraten, dc Duitsch-nationalen en de
sociaal-democraten. De centrum-partij hield
een besloten vergadering. Zij maakte na af
loop een besluit bekend, waarin o.m. de op
vatting wordt uitgesproken, dat de houding,
welke de Duitsch-nationalen tegenover het ver
drag van Locarno hebben ingenomen, verdere
samenwerking met hen in een regeering uit
sluit.
Dc economische vereeniging
voor Locarno.
In aansluiting op de Dinsdag gevoerde be
sprekingen met vertegenwoordigers van het
centrum, de Duitsche volkspartij en de Beier-
sche volkspartij ontving de rijkskanselier gis
teren twee vertegenwoordigers van de econo
mische vereeniging. t
Het resultaat der besprekingen was, drat de
vertegenwoordigers der economische vereeni
ging den rijkskanselier meedeelden, dat zij zich
aansluiten bij het standpunt. Dinsdag door de
drie partijen, dip door vertrouwensmannen in
de regecring zijn vertegenwoordigd, ingeno-
met
DUITSCHLAND.
NIEUWE GEZANTEN DOOR
VON HINDENBURG ONTVANGEN.
B e r 1 ij n, 4 Nov. (V.D.) De rijkspiesident
ontving heden in tegenwoordigheid van den
rijksminister van buitenlandsche zaken, tot het
in ontvangst nemen hunner geloofsbrieven, den
nieuwen gezant van Afghanistan, Achmed Ali
Khan, den nieuwen gezant van Columbia Lopez
en den nieuwen gezant van Hongarije Von
Konya.
DE ONTWAPENING VAN DUTTSCHJLAND.
Het antwoord van den gezantenraad op de
laatste Duitsche nota inzake het ontwapenings-
vraagstuk wordt volgens een bericht uit Ber-
b'jn 10 dezer te Berlijn verwacht.
Uit Parijs wordt gemeld, dat het rapport van
de intergeallieerde militair^ commissie over de
Duitsche ontwapening Duitschlands goeden wil
constateert sedert Locarno, vooral wat betreft
de fabrieken van Kvupp. Het rapport is daaren
tegen pessimistisch betreffende de organisatie
der politie, die een gewoon gekazerneerd leger
vormt en voorts heeft het rapport grieven tegen
de samenstelling van den generolen staf en het
bestaan van geheime organisaties.
P a r ij s 5 Nov. (V. D.) De conferentie van
ambassadeurs zal morgen het rapport van de
intergeallieerde militaire commissie in zake de
ontwapening van Duitschland bestudeeren.
DE STRIJD TEGEN DE DUURTE.
De rijkskanselier ontving gisteren in tegen
woordigheid van den rijksminister van voed
selvoorziening, graaf Kanitz, en van minister
dr. Krohne, vertegenwoordigers van den klein
handel in de levensmiddelen-branche, inge
volge hun verzoek om een onderhoud over de
actie tot prijsverlaging. Afgezien van enkele
bezwaren, die genoemde vertegenwoordigers
aanvoerden betreffende de practische tenuit
voerlegging der regeeringsmaategelen, was
men het volkomen eens, dat de actie tegen de
duurte ten opzichte van alle bij den handel
betrokken groepen krachtig moest worden
doorgezet.
De Beiersche regeering heeft een verorde
ning uitgevaardigd ojn tot prijsdaling te gera
ken. In deze verordening wordt o.m. gezegd,
dat het tegenwoordige peil veel te hoog is en
een gevaar voor het economische leven
teekent.
EEN VERBODEN BIJEENKOMST DER
NATIONAAL-SOCIALISTISCHE PARTD.
De politie te München heeft het „herden
kingsuur dat de nationaal-sorialistische paitij
Zondag wilde houden voor de gevallenen ven
9 November 1923 (den dag van den Hitier-
Putsch) verboden.
GEËINDIGD ARBEIDSCONFLICT.
Berlijn, 4 Nov. (H.N.). Het loonconflict
bij de gasmaatschappijen is geëindigd, door
dien een scheidsrechterlijke uitspraak aange
nomen is, waarbij het uurloon voor mannelijke
arbeiders met drip en voor vrouwen met twee
pfennig wordt verhoogd.
HET DOLKSTOOTPROCES.
Het rijksdaglid Fischer als ge-
tuige-deskundige.
D.d. 4 Nov. wordt uit Berlijn aan de N. R.
C. gemeld:
In het dolkstootproces is heden Fischer, de
mocratisch lid van den Rijksdag en algemeen
secretaris van de parlementaire commissie van
onderzoek, als deskundige gehoord. Hij zette
eerst uiteen, wot eigenlijk onder de uitdrukking
„dolkstoot" diende te worden verstaan. Zij, die
dit woord gebruiken, staan op het standpunt,
dat de revolutie en dc gebeurtenissen, waar
mede zij gepaard ging, de beslissende oorzaak
van dc Duitsche nederlaag zijn. Zij, die non den
dolkstoot gelooven, richten hun verwijten ean
de twee socialistische partijen, die er tijdens den
oorlog bestonden, die zich intusschen weer ver-
oenigd hebben. Er is echter in de Süddeutsche
Monatshefte ook sproke geweest van de zoo
genaamde ,November-misdadigers. Dit zijn de
personen, die bij de revolutie een leidende rol
hebben gespeeld, zooals bijv. Ebert en Schci-
demonn. Het titelblad van de aan den dolk
stoot gewijde nummers van de Süddeutsche
Monatshefte stelt een weerloozen Duitschen
soldaat voor, die in den rug wordt aangevallen.
Dit titelblad herinnert aan Fransche en Belgi
sche karikaturen uit den eersten tijd van den
oorlog en verraadt de ware bedoeling von deze
publicaties. Indien prof. Kossmann geen be
paalde partij met zijn publicaties had willen
treffen, had hij voorzichtiger moeten zijn, ten
einde niet verkeerd te worden begrepen. Het
was er hem echter geenszins om te doen de
sociaal-democratie niet te beschuldigen. Hij
richtte zijn aanvallen tegen deze partij, die op
het oogenblik van het verschijnen van de num
mers van dc Süddeutsche Monatshefte weer
eensgezind optrad. Overigens heeft prof. Koss
mann ook zijn verwijten gericht tegen de so
ciaal-democratische partij, toen ook nog de on
afhankelijke partij bestond.
Dr. Fischer verklaarde voorts, dot ten tijde,
dat iedereen elk stuk koper, zink of lood, dat
hij in zijn woning kon vinden, voor het vader
land offerde, men nooit heeft gehoord, dat in-
het keizerlijke slot dit voorbeeld werd gevolgd
en dat men er daar aan dacht de goudreserven
op het altaar des vaderlands te offeren. De kei
zer heeft toen ook niet verklaard, dat hij slecht»:
met blikken lepels zou eten, zoolang zijn volk
gebrek leed. De Duitsche vorsten zouden zich
ook met de hen door de distributie toegewezen
levensmiddelen hebben tevreden moeten stel
len en ieder hunner, die zulks niet deed, eer
loos hebben moeten verklaren. Op een derge
lijke wijze zou men den goeden geest onder het
volk hebben aongewakkerd.
Zeer nadeclig voor de stemming waren voorts
ook de onjuiste beririiten V8n dc opperste le
gerbestuur. Toen noch het plan van von Schlie-
ben, noch de duikbootoorlog, noch het offen
sief van T918 het gewenschte resultaat hadden
opgeleverd, moest de gomeene man wel tot de
overtuiging komen, dat de regeering niet voor
haar taak berekend was. Toen het offensief
mislukte, was het moor al te begrijpelijk, dat
gezegd werd: zoo ken het onmogelijk verder
gaan. Iedereen begon de waarheid te doorzien.
Iedereen begreep, dat iets nieirws moest ge
beuren. Het is psychologisch geheel onmoge
lijk thans net te doen. alsof men in September
T9I8 nog een leger had, dot met vreugde in
den strijd ging. Op de vraag of men den strijd
had kunnen voortzetten, moet spreker beslist
ontkennend antwoorden. De strijd was onmo
gelijk toen er geen aannemelijk doel meer be
stond.
Van den dolkstoot blijft eigenlijk niets over.
Er is geen dolkstoot geweest. Men heeft slechts
le doen met een illusie van dc conservatieve
partij, die verraders noodig had. De legende
van den dolkstoot is het antwoord op den roep
naar verraders. Spreker meent ten slotte, dat
Ebert het werk van Bismarck heeft gered en hij
is ervan overtuigd, dat de geschiedenis dit
eenmaal zal erkennen.
HET PROCES TEGEN DE K. P. D.
Verdaging sine die.
Het door het staatsgerechtshof ter bescher
ming der republiek op 16 Nov. vastgestelde
proces tegen het bestuur der Duitsche commu
nistische partij, Hecker c.s., is voor onbepnal-
den tijd verdaagd.
SPIONNEN VEROORDEELD.
Wegens diefstal van geheime stukken te
Darmstadt en Kassei in de jaren 1923 en '24
heeft het rijksgerechtshof den beklaagde
Schmidt veroordeeld tot 8 jaar tuchthuisstraf,
10 jaar eerverlies en plaatsing onder politie
toezicht, met aftrek ven I jaar preventieve hech
tenis en don beklaagde Hofer tot twee jaai en
twee maanden tuchthuisstraf en vijf jaar eer
verlies, met aftrek van I jaar en twee maanden
preventieve hechtenis.
MIJNONGEVAL
Bij een mijnontplofling nabij Mors zijn twee
erbeiders gedocd
ZES ROEIBOOTEN OMGESLAGEN.
Eén persoon vermist.
Bij een oefening van een instituut voor
lichaamsontwikkeling met zes roeibocten op
het Tegeler meer zijn door den golfslag alle
zes booten omgeslagen. Von de 32 roeiers
zijn er 31 gered. Eén man wordt nog vermist.
FRANKRIJK
DE MOEILIJKHEDEN DER FRANSCHEN
IN SYRIË.
I
Een officieele uiteenzetting om
trent het gebeurde te Damoscus.
HetI Fransche ministerie van buitenlandsche
zaken deelt met betrekking tot de onlusten te
Damascus op 18 October mede:
Dien ochtend waren twee benden, die optra-
RECLAMES.
Prijs 1—3 rcsels f S.OS elke resel meer f 1.-
wegens
Spotkoopjes
NERGENS GOEOKOOPER
LANGESTRAAT 16-18
AMERSFOORT
@5i)Eiy)(k£yw(5)
IMQPMIlffL L^UgflK)
den in den omtrek van Damoscus, gebruik
makende van het feit, dot de colonne-Ga mei in
in een anderen sector vocht, dc inlandschc wij
ken Chagoer en Meidon binnengetrokken, waar
zij snel de Syrische politie cn gendarmerie
overweldigden. Alle verdachte elementen, die
op plundering belust waren, sloten zich aan
bij de benden en trachtten naar andere wijken
op te rukken. Om de oproerlingen tot rede te
brengen, liet het opperbevel acht kanonschoten
lossen. De oproerlingen aarzelden, waarop het
opperbevel, gebruik makende van het respijt,
de Europeesche wijken liet afzetten.
In den ochtend van 19 Oct. hervatten de op
roerlingen hun schietpartij en trachtten zij te
vergeefs andere wijken te overweldigen. Aan
gezien het opperbevel het beter achtte een
gevecht van man tot man met den tegenstan
der, die veel sterker in getal was, te voorko
men, liet het in verlangzamend tempo een ze
ker aantal gronaten schieten op de inlandsche
wijken, waar samenscholingen werden gesigna
leerd.
In den ochtend van 20 Oct. boden de op
standelingen hun onderwerping aan en tegen
den middag was de rust teruggekeerd.
De ter onderdrukking von den opstand ge
nomen maatregelen zijn zeer maticr geweest in
verhouding tot den omvang van de beweging.
Er is geen enkel Europeesch burger gedood of
gewond. De troepen hadden ongeveer tien doo-
den, w.o. drie Frorischen, en ongeveer dertig
gewonden, w. o. twee Franschen. De rebellen,
die ongeveer vijftig Armeniërs en twee Tripoli
tanen hebben vermoord, hadden 200 gewon
den. De schade is beperkt gebleven tot de in
landsche wijken, waarin geen enkel Arabisch
gebouw, dat van architectonisch of historisch
belang is, is geraakt. Het paleis Azem is on
geschonden, behalve een vleugel, die onlangs
was gebouwd. Er is slechts één huis platgescho
ten in de Jodenwijk en een twintigtal huizen
door bommen beschadigd. Verder zijn cr en
kele tientallen inlandsche huizen geblakerd of
beschadigd ten gevolge van den brand in de
wijk Chagoer.
De wenschen der Drusen.
In een interview met eenige toonaangevende
Drusen spraken dezen niet onvriendelijk over
generaal Sorroil, maar zij zeiden, dat hij niet
had getracht hun standpunt te begrijpen en dot
de töestand ten slotte ondragelijk was gewor
den. Toen gevraagd werd, wat hun eischen
waren, antwoordden de Drusen, dat zij tevre
den zouden zijn met wat Irak "bezit.
Ameriknanschc torpedobooten
naar Beiroet.
Twee Amerikaansche torpedobooljagers, die
te Alexandria op instructies gewacht hebben,
zijn in allerijl naar Beiroet gestoomd.
De zending der torpedojagers wordt van
Amerikoonsche zijde een voorzorgsmaatregel
genoemd. Men acht het leven der Amerikanen
te Beiroet en Damascus niet onmiddellijk be
dreigd.
Uit Syrië wordt blijkens een telegram uit
Cairo gemeld, dot de Franschen een straf
expeditie vóórbereiden tegen dc opstandelin
gen, die thans Damascus geheel omsinge'en.
Het aantal opstandelingen neemt dagelijks toe
tengevolge van dc nonkomst van vluchtelingen
uit de verwoeste dorpen. Intusschen wordt
Damascus versterkt. Op verschillende plaatsen
wordt sabotage op dc spooi wegen gepleegd.
ENGELAND.
DE OPVOLGER VAN MINISTER WOOD.
Guinness, financieel secretaris van de schot-
kist, is tot minister van landbouw benoemd als
opvolger van Wood, den nieuwen onder
koning van Indië.
KRASSIN RUSSISCH ZAAKGELASTIGDE.
Op verzoek van de Russische regeering heeft
de Engelsche regeering dc benoeming goed
gekeurd van Krossin tot Russisch zaakgelas
tigde le Londen. Krassin is vroeger al Rus
sisch gezant te Londen geweest, maar heeft
de laatste twee maanden Rusland te Parijs ver
tegenwoordigd. Hij wordt door vervangen door
Rakofski. die tot dusver gezant te Londen is
geweest.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Londen, 4 Nov. (V.D.) Dc Londensche
gemeenteraadsverkiezingen hadden tot resul
taat, dot 364 Labourcandidaten gekozen zijn
en 1002 enndidoten, welke de gemeenteher
vormers en andere kleinere partijen vertegen
woordigen. Labour won dus 87 zetels. De ar
beiders behaalden de meerderheid in 8 Lon
densche steden, terwijl Labour vóór de ver
kiezing de meerderheid in 6 steden had. In
de andere steden is Labour in dc minderheid,
hoewel zij hoor vertegenwoordigers in vele ge
vallen versterkt heeft.
BIRKENHEAD OVER DE BRITSCHE
FINANCIËN
Birkenhead, de minister ven Indië, heeft te
Dumfries verklaard, dat het grootste gevaar
was, dat Engeland als volk meer uitgaf dan
het verdiende en dot de handelsbalans ongun
stig is. Wij moeten, zei Birkenhead, of onze
nationale uitgaven va-minderen, of wij zullen
onze begrooting niet longer in evenwicht kun
nen houden en afdalen tot dc gevaarlijke kunst
grepen van de financiën der Latijnsche volken.
Wij zijn voornemens door gezonde maatrege
len onze begrooting in evenwicht te houden
en de waarde von onzen wisselkoers te hand
haven.
DE WONINGBOUW IN ENGELAND
EN SCHOTLAND.
Gisteren gepubliceerde cijfers-wijzen uit, dat
in Engeland en Wales het tekort aan woningen
aanmerkelijk is verminderd. Vóór den oorlog
waren or naar schatting per jaar 80,000 hui
zen noodig om aan de vermeerdering der be
volking tegemoet te komen. In het jaar, dat
3T Maart 1925 is geëindigd, werden niet min
der dan 137,000 huizen gebouwd, terwijl nog
steeds net bouwen wordt voortgegaan. Het
blijkt nndazijds, dat in Schotland de woning
bouw geen gelijken tred heeft gehouden met
de toeneming van de bevolking. Verwacht
wordt dat de premier, die vandaag te Aber
deen een rede zal houden, zich over dit pro
bleem zo? uitlaten.
DE AANEENSLUITING DER
ARBEIDERSORGANISATIES.
Heden begint in Londen de vakverecnigings-
conferenrie, welke over de groote alliantie van
de gewichtigste vokvereenigingen zal onder
handelen. Hierdoor zullen 5 millioen arbeiders
in een groote arbeidersorganisatie ven Enge
land vereenigd worden, die bij loonclicten een
beslissende rol zal spelen.
BRITSCHE JONGENS NAAR AUSTRALIË.
Een nieuw emigraticsysteem.
Londen, 3 Nov. (H.N.) Vanmorgen zijn
150 jongens uit Londen naar Australië vertrok
ken, die de pioniers zijn voor de beweging om
geschikte emigranten uit Engeland naar Austra
lië te zenden. De meeste jongens zullen bij
hun aankomst terstond op het land gaan, waar
zij in verschillende beroepen zullen worden
opgeleid, o.a. in de vruchtenteelt.
DE KATOENSTAKING TE BOMBA7.
De staking in de katoenfobrieken te Bombay
duurt voort en er is geen enkelo aanwijzing,
dat zij spoedig zal eindigen.
DE MARCONISTENSTAKING
GEËINDIGD.
De staking bij de Morconi-maatschappij is
opgeheven. Do negen ontslagen telegrafisten
zijn weer in dienst genomen.
DE VERVOLGING DER COMMUNISTEN.
Dc communisten, aan wie voor den ma
gistraat in Bowstreot het voorverhoor is afge
nomen, zijn noor den rechter verwezen. Zij
werden tegen borgstorting op vrije voeten ge
steld.
EEN MIJNONGELUK.
Doodon, gewonden en vermisten.
Bij het nederstortcn van oordc in een steen
koolmijn te Pendleton bij Manchester werden
drie mijnwerkers gedood cn twee gewond, ter
wijl drie mijnwerkers vermist worden.
MIJNARBEIDERS TE GLASGOW
OMGEKOMEN.
Een gewelf is ingestort in een mijn te Glas
gow, waardoor vijf arbeiders werden ingesleten.
De vijf arbeiders werden gedood, terwijl één
orbeider levensgevaarlijk word gewond. De
mijn is de oudsto mijn van de wereld.
OOSTENRIJK.
DE AFGEWENDE STAKING.
Bezuiniging door legerbcperking.
Weencn, 4 Nov (H.N.). De salaristoo-
slag der ambtenaren, waardoor de stoking ver
meden is, zal een bedrog van ongeveer 15 mil
lioen schellingen vereischen. Dit bodrog zai
gevonden worden door bezuiniging o.a. op do
uitgaven voor het leger. Dc soldaten, die in
1926 het leger verlaten, zullen niet vervangen
weiden, zoodot dc sterkte met ongeveer 2000
man zal verminderen
De nationale vergadering moet het desbe
treffende wetsontwerp nog bekrachtigen.
HONGARIJE.
EEN JUBILEUM VAN DE HONGAARSCHE
AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN.
Boedapest, 3 Nov. (H.N.) Onder gTOO-
te deelneming van de internationale weten
schappelijke wereld heeft dc Hongaorsche
academie van wetenschappen vandaag hoor
TOO-jorig bestaan gevierd. Uit verschillende
landen woonden gedelegeerden de plechtigheid
bij. Rijksbestuurder Horthy heeft den voorzit
ter cn den olgcmecnen secretaris van de aca
demie dc hoogste Hongoarsche onderschei
ding, hef kruis van verdienste eerste klasse,
verleend.
DE CAMPAGNE VOOR UITTREDING UTT
DEN VOLKENBOND.
Tsjechische kritiek.
De Prager Presse bespreekt in "en hoofd
artikel de Hongaorsche campagne voor uittre
ding uit den Volkenbond. Deze campagne is
volgens het blad een tqt uiting komen van de
teleurstelling over de resultoten van Locamo,
daar Locarno de Hongoarsche verwachtingen
inzake een opheffing der vredesverdragen ver
nietigde. Deze campagne is zeer onverstandig
op het oogenblik, dat de Volkenbond de metho*
des von Locorno een groo'O overwinning doet
behalen cn illustreert Ongunstig de Hongaorsche
politieke mentaliteit
NOORD AFRIKA.
DE STRIJD IN MAROKKO.
Dc vredesvoorwaarden van
Abd-cl-Krim.
Volgens de Daily Express zond Abd-el-Krim
zijn vredesvoorwaarden aan den resident-gene
raal Steeg. Hij eischt, in plants van de onaf
hankelijkheid van het Riff-gebied, de territo
riale souverciniteit von Marokko onder den
sultan, hetwelk de onafhankelijkheid van he<
Riffgebied inhoudt. Intusschen richten dc Fran
schen hun winterkwartieren in.
PERZ1E.
DE ONTTRONING VAN DEN SJAH".
De mocht voorloopig in handen
van Riza Khan.
Dc afzetting van de Kadzjar-dynastie door
de Medzjliss (het parlement) was het uitvloeisel
ecner uitbarsting van het nationale gevoel in
geheel Perzië tegen de dynastie, aldus liclft
een telegram uit Teheran in. De Medzjliss ver
trouwde voorloopig de macht toe aan Riza
Khan, terwijl de beslissing ten aanzien van
den permanenten r eg eer in gs vorm werd over
gelaten aan de constitueerende vergadering.
De minister van financiën is benoemd tot
waarnemend premier.
CHINA.
DE DOUANenCONFERENTTE.
Men meent aldus een telegram uit Pe
king dat de vergadering van Dinsdag van
de commissie voor douane-eutonomie de at
mosfeer heeft gezuiverd. Naar verluidt is de
Engelsche delegatie, die het grootendeels eens
is met de Amerikoonsche voorstellen, niet van
plan een afzonderlijk voorstel te doen, daar
zij van meening is, dat de voorstellen, tot dus
ver gedaan, niet met elkaar onvereenigboar
zijn en dat zij een behoorlijken grondslag voor
bespreking vormen.
