25e laargang No. 27 AMERSFOO RTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER"
BINNENLAND.
DERDE BLAD.
KOLONIËN.
Zaterdag
31 Juli 1926
Oost-Indlë,
DE P. E. B.-ZAAK.
De regeering en clc anti-com-
munistischc propaganda in
Indië.
Op VTogen van het Eerste Kamerlid Mendels
1. Acht de minister terwijl, volgens de me-
dedceling er bij brief, d.d. 8 Juli 1926, vanwege
Zijn Excellentie aan deze Komer verstrekt,
„voor de regeering een strikt neutrale houding
was geboden" ten aanzien van de plannen van
den Politiek-Economischen Bond (dep. Oost-
Java) om met steun van den Javo Suiker
Wcrkgeversbond Inlandsche vereenigingen op
te richten voor z.g anti-communistische pro
paganda het met zulk een neutrale hou
ding in overeenstemmig te brengen, dat de re
geering niettemin blijkens dezelfde mededec»
ligen aan de residenten van Bcsoeki, Pasoe-
rccan, Soerabaju, Kediri en Madioen een re*
gceringsschrijven heelt gericht, - waarin hun
werd medegedeeld, dot deze actie van porticu*
licro zijde de volle belangstelling der regeerng
had, en waarin nis het doel dezer actie werd
genoemd het stichten, in de regentschappen
dier residenties van Inlandsche vereenigingen
met een economisch doel, dat zich zou aan
passen aan de behoeften van dc betrokken
streek
2. Waarom is in deze aangelegenheid het
advies gevraagd van den procureur-generaal
van het Hooggerechtshof En hoe luidde het
advies
5. Is de minister bereid aan de Kamer den
tekst mede te dcelen van het bedoelde regee-
ringsschrijven aan de vijf residenten
heelt de minister van koloniën geantwoord:
1 Getoetst aan Nederlandsche toestanden en
vet houdingen, ware een regeeringsschrijven.
als het in vraag I bedoelde, wellicht niet vrij
van bedenking te achten Dat regeeringsschrij
ven dient echter beoordeeld te worden naar
de in Nederlandsch-Indië bestaande locstan
den cn verhoudingen. Inzonderheid behoort
daarbij terdege rekening te worden gehouden
met de destructieve actie, welke door naar in-
temationoal-communistische methodes wer
kende volksleiders onder de inlandsche bevol
king aldaar wordt gevoerd. Deze actie leven
con gevaar op, dat een welwillende houding
ven de overheid tegenover uit de samenleving
opkomende wettige plannen tot bestrijding van
die actie, volkomen rechtvaardigt. Als oen
uiting van deze welwillende houding kon her
regeeringsschriiven, naar de mecning van den
ondergeteckendc, worden gebillijkt. Aan den
plicht om ten opzichte van den onderlingen
strijd der politieke partijen een neutrale hou
ding in acht te nemen, werd daardoor niet te
kort gedaan.
2 cn 3. Voor do beantwoording van dc vra
gen sub 2 en 3 is gedachtenwisseling met den
gouverneur-generaal noodig. Ondergeteekende
behoudt zich voor op deze vragen terug te
komen, zoodra die gedachtenwisseling zal zijn
beëindigd.
DE LIJFSTRAF IN INDIF
Op vragen van het Tweede Kamerlid Kïee-
rekooper
1. Heeft de minister van koloniën kennis ge
nomen van hetgeen gebleken is bij de behan
deling voor den Rand van Justitie, te Podang,
van ccn strafzaak tegen den administrateur
van Soeban Ajom
2. Hebben de ontslellerde bijzonderheden,
bij die behandeling aan het licht getreden, niet
den minister tot het inzicht gebracht, dat he*
dringend noodig is om in Indië de elgemcene
overtuiging te bevestigen, dat lijfseewcld als
tuchtmiddel nimmer kan worden gedoogd
5. Acht dan thans dc minister niet nood
zakelijk, dat voortaan het openbaar gezag in
Indië zich er van onthoude, in dezen het voor
beeld tc geven, door gestraften te tuchtigen
4. Zoo ja. wil dan dc minister met voort
varendheid de noodige stappen doen, om uit
Indië de lijfstraf van overheidswege tc doen
verdwijnen
heeft de minister van koloniën geantwoord:
1. Officieelc berichten omtrent de behande
ling van de strafzaak tegen den administrateur
der onderneming Soeban Ajam door den Road
van Justitie te Podang hebben den onderge
teekende nog niet bcieikt. Wel is hem echter
uit persberichten gebleken, dot hier strafbare
feiten zijn gepleegd, waorteg'cn onmiddellijk
door den recht ei is opgetreden.
2. Ecnig verband of analogie tusschcn dc hier
gebleken, door particulieren gepleegde mis
handelingen en dc lijfstraf, die als uiterst©
tuchtmiddel in strafinrichtingen door do over
heid in enkele gevallen niet kon worden ont
beerd^ vermag hij niet te ontdekken. De bij
zonderheden, uit de behandeling van de straf
zaak gebleken, kunnen den ondergeteekende
dus bezwaarlijk tot het inzicht brengen, dat
lijfstraffen als tuchtmiddel nimmer kunnen
worccn gedoogd.
3 cn 4. De laatste twee vragen vinden in
het bovenstaande reeds hoar beantwoording
Te allen overvloede moge hier nog verwe
zen worden naar hetgeen op bladz 2324
van de memorie van antwoord op het voorloo-
pig verslag der Kamer nopens dc Indische
begrooting voor het loopence jaar is medege
deeld, ten bewijze, dat in Inoië het noodige
verricht is en verricht wordt, om de toepas
sing van de lijfstraf zooveel mogelijk te be
perken. Waar de Indische regeering in deze
volkomen diligent blijkt, bestaat er voor den
ondergeteekende geen reden tot tusschen-
komst
VERSLAGEN OMTRENT 'S RIJKS VER
ZAMELINGEN VAN GESCHIEDENIS
EN KUNST 1925.
Rijksmuseum.
In de met fraaie reproducties naor nieuwe
aanwinsten verschenen bundel muscumvcrsla-
gen is het eerst de hoofddirecteur van het
Rijksmuseum aan het woord, aldus het Hbld.
Dc heer Schmidt Dcgcncr begint zijn verslag
met een hulde aan de nagedachtenis van den
overleden chef der ofd; K. en W, mr. M. S
Duparc
Vervolgens geeft hij een overzicht van den
verrichten en nog te verrichten reorganisatie*
arbeid en van den toestand van het gebouw De
verzameling schilderijen werd verrijkt mot hot
bekende zevental Italiannschc werken, van
welko de directeur een uitvoerige beschrijving
geeft, en met ccnige andere aanwisten, bruik-
Iccnen en geschenken.
Verschillende restauraties werden met zorg
uitgevoerdop oen schijnboor ongeteeker.d
stilleven uit de Hollandsche school, afkomstig
uit de schenking Hoogondijk kwam de hand-
teekening von George Hintz voor den dag, ros
bewijs dat dit interessante stuk van Hamburg*
scho afkomst is. Te Hamburg bloeide oer»
kleine groep van in Holland geschoolde meeï-
tors; Hintz stierf er in T700
Dr Friedlander plaatste op een der schut
tersstukken, ter Historische Tentoonstelling,
volgens den directeur terecht, den naam van
Jan van Scorel, waardoor de toeschrijving
van dit stuk in de oudere edities vnn den ca
talogus weder in cere werd hersteld.
Omtrent het Nederlandsch Museum voor
Geschiedenis en Kunst wordt meegedeeld, dot
de veranderingen, in 1924 begonnen, met suc
ces werden voortgezet Belangrijke schenkln*
gen en legaten verrijkten de collecties edele
metalen, textiel, ceramiek en beeldhouwwerk,
waarbij de zilveren schaal von J Lutma e"t\
eereplaots toekomt tal van interessante voor
werpen werden in bruikleen ontvangen, o.o. de
gedreven zilveren schaal cn schenkkan en de
vier kandelaars van het Doutzonhof, die op de
Hist. Tentoonstelling zoozeer de aandacht trok
ken.
Het verslag ven den hoofddirecteur herin
nert verder aan dc herdenking van het 40-
jarig bestaan van het museum en aan de in
het gebouw gehouden Historische Tentoon»
6telling.
Het museum werd in 1925 bezocht doo»
264.722 personenaan entree-gelden zijn
binnengekomen 26 836.65 voor een te.
drag van 505.20 werd aan afgietsels ver
kocht. De Commissie tot verkoop van photo*
grafieën had wederom groot succes de dooi
haar ten geschenke gegeven zilveren schaal
vnn Lutma werd uit de opbrengst bekostigd,
alsmede de afbetaling van f 5000 voor het
laatste pnnecl dor „Zeven Werken van Barm
hartigheid"
Aan tentoonstellingen in binnen-en buitenland
Werden wederom vele werken in bruikleen ge
geven andere gingen, in bruikleen op lango
ren termijn, naar musea, raadhuizen, open
bare instellingen enz.
Rijksprentenkabinet.
De directeur van bet Rijksprentenkabinet,
jhr. H. Teding van Berkhout, geeft een over
zicht van^ de verandering in de localiteiten in
verbond met dc olgemeene reorganisatie van
het museum. De inrichting der nieuwe ruim
ten, waarover het Prentenkabinet de beschik
king kreeg, moest echter achterwege blijven,
daar hiervoor geen gelden beschikbaar wer
den gesteld Om dezelfde reden kon aan do
reeds eerder door den directeur voorgcstoldo
verbeteringen in dc boekcrijzaol cn in bet stu
dielokaal geen uitvoering worden gegeven.
Een omvangrijke lijst van schenkingen,
bruiklecnen en aanwinsten heeft de directem
te boeken. Aan de studielokolen werden 2226
bezoeken gebrachtde opbrengst der entree-
heffing bedroeg 32 25. In de tentoonstel
lingszaal wisseldon dc aanwinsten der laatste
joren elkander af Sedert T Juli waren er 80
etsen van Rembrandt geëxposeerd aan 30°0
bezoekers werd de beknopte catalogus dezer
tentoonstelling uitgereikt. Vele teekeningen,
prenten, enz. werden voor tentoonstellingen in
bruikleen afgestaon.
Maurïtshufs.
Dr. W Martin, directeur van bet Maurits-
huis, doet mcdedeclingcn betreffende den
voortgang van dc inrichting van eenige vrij
gekomen ruimten en daarmee samengaande
veranderingen in de ordonnantie van het
museum. Een aanwinst van groote beteekenis
met den steun der „Verecniging Rembrandt"
en van particulieren verkregen, is bet schilde
rij van Is. van Ostadc„Rustende reizigers
voor een Herberg". In dc historische zoal had
een kleine tentoonstelling plaats van portretten
van Prir.s Willem van Oranje. Verschillende
werken werden in bruikleen gegeven De „Ana
tomische Les" en de portretten van het echt
paar Olycon werden met goeden uitslag her
steld
Het aantal bezoekers bedroeg 78.091, de
toegangsgelden beliepen 8.525
Kon. Kabinet van Munten, Pennin
gen cn Gesneden Stcenen.
Voor het Kon. Kabinet van Munten, Pennin
gen cn Gesneden Stcenen kon de directeur, de
heer A O van Kerkwijk, verschillende aan
knopen doen, waarbij eenige aan de verzame
ling nog ontbrekende munten uit de munt-
vonds te Smcermoes. Tal van geschenken wer
den bovendien ontvangen. Aon eenige tentoon
stellingen werden historiepenningen afgestaan
Het aantal bezoeken bedroeg 566.
Rijksmuseum H. W. Mesdag.
In het Museum Mesdag werden, onder leiding
van den directeur, den heer W. J. Stcenhoff,
verschillende restauraties met succes verricht.
Aan binnen- en buitenlondsche tentoonstellin
gen werden schilderijen en kunstvoorwerpen af
gestaan Het aantal bezoeken bedroeg 8451.
^iiksmuseum Mccrmanno—
Westreenianum.
Aan het gebouw van bovengenoemd museum
werden enkele verbeteringen aangehecht* Het
drukken van den catalogus der boeken gaat
geregeld voort; het aantal gedrukte kolommen
bedraagt thans 190. Verschillende vereenigin
gen en instellingen maakten van het museum
gebruik.
Het werd door 634 personen bezocht.
Rijksmuseum Gevangenpoort.
Het museum werd bezocht door 51.212 bc*
langstellcndcn; wot een vermeerdering van 272
personen beteckcnt boven het grootste aantal
dot ooit is voorgekomen.
Rijksmuseum van Oudheden.
In het verslag van het Rijksmuseum van
Oudheden wijdt dc directeur, dr. Holwerda, een
dankbare hulde aan mr. M. I. Duparc, den
overleden chef der afd. O., K. en W., en aan
prof. dr. Jan Veth als lid der beide museum
commissies.
De inrichting van het museum maakte in
1925 grooto vorderingen.
Begonnen werd aan een groote collectie
afgietsels van inscripties ten behoeve van dc
Rijksuniversiteit te Leiden.
Voor de archeologische lezingen cn cursus
sen werden 219 deelnemers ingeschreven.
In verschillende nfdeelingen verkreeg het
museum aanwinsten, waarbij een buste en een
archr.iïschen kop. beide uit Cyprus, van groot
belang zijn. De Boekerij vermeerderde, door
schenking en aankoop, met 131 nummers. Ter
gelegenheid van het 550-jnrig bestaan der
Academie werd het museum door de Konink
lijke Familie bezocht. Het totaal bezoek be
droeg 10.851 personen.
Rijks Ethnografisch Museum.
Da meest ingrijpende verandering in boven
genoemd museum was het aftreden van don
conservator T. B. Roordo, juist op een mo
ment, waarop hij bij de voorgenomen reorga*
nisntic goede diensten had kunnen bewijzen.
Zijn voorganger, prof dr. M. W dc Visser,
verklaarde zich bereid voorloopig de noodige
adviezen tc geven. Er werd dit jaar een begin
gemaakt met de reorganisatie in het gebouw
Brecstroat. Het Supplement op den Catalogus
van Borneo, Java en Bnli werd door den di
recteur, dr. H. H. Juynboll, voltooid. Ook de-
conservatoren gingen voort met het bewerken
van archeologisch materiaal.
Do geschenken waren dit jaar weinig talrijk;
verschillende voorwerpen werden aangekocht;
ook werden met eenige musea ruilen aange
gaan. In het gebouw Rapenburg werden twee
tentoonstellingen gehouden; dc conservator
Roorda hield twee lezingen over zijn reis in
Ncderlnndsch-Indië. Het aantal bezoeken be
droeg 3098.
Rijksmuseum Huis Lambert von
Mecrtcn.
Voor het „Huis Lambert van Mccrten" wer
den een aantal interessante schotels cn borden
aangekocht: Noord-Ncderlandsch aardewerk
uit de verzamelingen Vis en Dc Geus. Ook
ontving het museum enkelp geschenken. Ver
schillende tentoonstellingen werden er gehou
den, waarvoor groote belangstelling was. Het
aantal bezoeken bedroeg 5193.
Historische zaal in het Prinsenhof.
Het aantal bezoekers van de Historische Zaal
in het Prinsenhof bedroeg 15.546.
Rijksmuseum G. M. Kom.
Het jaar 1925 bracht het museum ccnigc
belangrijke aanwinsten, waaronder twee gou
den armbanden uit den volksverhuizingstijd,
geheel massief en van zwaar gehalte.
De werkzaamheden in de verzameling be
troffen vooral het in teekening brengen der
terra sigilato-schcrven, waarmee het vorige
jaar ccn aanvang was gemaakt; verder werd
de afdeeling ceramiek geordend. De bibliotheek
kon met velo werken worden uitgebreid. Het
museum werd bezocht door 2470 personen
Rijksmuseum Van Bilderbeek
Lamaison.
Omtrent het aantal bezoekers van het Rijks
museum Van Bilderbeek Lamaison te Dor
drecht verschoft het verslag van den directeur,
jhr. E. V. C. Six, geen inlichting. Alleen
wordt medegedeeld dat dc verzamelingen zich
in goeden toestand bevinden.
PRAEHISTORISCHE GRAFHEUVELS.
Het onderzoek op dc Veluwc.
Reeds een kleine twintig jaar geleden heeft
dr. J. H. Holwerda op dc Veluwc dc verras
sende ontdekking gedoan. dot ccn groot aantal
dei tot dusver als gewone grafheuvels be
schouwde ronde verhevenheden op de heide
niets anders waren don ingestorte houten graf
kamers, waarbinnen de doode (of dooden) wa
ren bijgezet. Doordat tevens bleek, dat die graf-
bouw doorgaons koepelvormig was geweest,
noemde dr. Holwerda deze heuvels koepelgraf-
heuvcls. Het hierbij gevonden aardewerk, z.g.
zone-, touw- cn klokbekers, is ook in het bui
tenland goed bekend; het dateert van het einde
van den jongeren steentijd en het begin van
den bronstijd.
Thans heeft, naar het Hbld. meldt, vanwege
het Rijksmuseum van Oudheden tc Leiden, dr.
A E. Remouchamps, conservator aan genoem
de inrichting, in de buurt van Hcerde zes heu
vels onderzocht. Deze zijn gelegen een paar
kilometer ten N. van Hccrdc in dc onmiddel
lijke nabijheid van den grooten weg naar
Zwolle, op dc z.g. Kocrbcrg. Toevallig was
hier een paar jaar geloden een geslepen bijl ge
vonden bij het grintgraven.
Op een uitzondering na waren deze heugels
nog zoo goed als ongeschonden, hetgeen,
dank zij het wilde graven van „belangstellen
den", een groote zeldzaamheid mag hcetcn.
Daardoor was het mogelijk nauwkeurig deri
bouw dezer primitieve graven tc onderzoeken.
Alle bevatten een lijkkuil onder het oude heide-
niveau aangelegd en georiënteerd naar het
Oosten. Van de skeletten was evenwel zoo
goed als niets bewaard gebleven: een lichte ver
kleuring van den bodem, een vetachtigc
substantie op de plaats waar beenderen hadden
gelegen, soms ook nog zeer kleine deeltjes van
email der tanden, was olies wat werd terugge
vonden. In een paar gevallen was den doode
een beker van zeer slecht gebakken roodbruin
aardewerk meegegeven. De zeer zorgvuldig uit
i
gevoerde versiering toonde aan dot men met
z.g. touwbekers to doen heeft. Een heuvel be
vatte tweo bijzettingen vlak boven elkaar. In
alle heuvels werden verder lotero brondgravcn
gexonden, meestal echter zonder een urn. Bo
ven in den top, vlok onder dc oppervlakte vnn
dc heide, werd echter nog ccn urn ontdekt met
gckartcldcn rond van Gcrmaansch type, die
van omstreeks het begin onzer jaartelling moet
dntecrcn.
Zeer belangrijk was dc grootste heuvel van
ongeveer 20 meter doorsnede. Hier kon nog
duidelijk dc ingang tot den kocpclvormigcn
grafbouw worden vastgesteld. Deze ingang be
vond zich aon dc oostzijde cn bestond uit ccn
soort schacht, die wij ons met hout bekleed
moeten denken. Merkwaardig was dat deze
schacht niet horizontaal van den voet van den
heuvel naar het midden voerde, maar halver
wege de helling begon en in dalende richting
naar den lijkkuil liep.
Interessant voor don doodenritus dezer be
volking is ook het gebruik van ccn roode kleur
stof vnn ijzeroxydo. Deze kleurstof werd klaar
blijkelijk niet slechts in het graf zelf aange
wend, maar ook in de koepelvormige graf
kamer. Duidelijke sporen werden hiervan in
deze heuvels gevonden.
HET EENGEZINSHUIS EN ZIJN MOGELIJK
HEDEN IN NEDERLAND.
Een proc-odvïcs vnn Ir. v. d. Kon.
Voor het Internationaal Housing and -Town
Planning Congress, dot von 14 tot 19 Sep
tember o.s. te Weenen gehouden wordt cn uit
goot von The International Federation of
Town and Country planning and Garden O-
tics, heeft de hoofdinspecteur von dc Volkse
gezondheid (Volkshuisvesting) Ir. H. van der
Koa eer. prac-advies uitgebracht over „he*
eengezinshuis en zijne mogelijkheden in Ne
derland". Dc conclusies daarvan luiden
Het eengezinshuis is voor het gelukkig ge
zinsleven der Nederlandsche bevolking de aan
gewezen wijze van huisvesting.
Welke bouwwijze ook wordt toegepast,
steeds moet iedereen, ook de arbeider be
houdens eene uitzondering voor een beperkte
achterlijke groep de volle huur voor zijne
woning betalen, zonder ccnige bijdrage uit dc
openbare kossen.
Tot heden is in het grootste gedeelte van
het rijk het eengezinshuis nog overwegend;
het aantal bovenwoningen bedraagt 18 pet. van
het totaal. Slechts in enkele gemeenten over-
heerscht het meergezinshuis, hoewel er geen
enkele gemeente is aan te wijzen, waar niet,
ook voor arbeiders, nog voortdurend cengc-
-irishuizen worden gebouwd.
De vraag één of meergezinshuis is dus
slechts van belang voor een beperkt oantal
Ltedcn.
Deze vraag is geen bouwkostenvraogver
grooting vnn het nantal verdiepingen geeft
geen besporing op dc bouwkosten per woning.
Het censrezinshuis is veeal goedkoopcr dan
een gelijkwaardige woning in een meergezins
huis.
Vergrooting van. het aantal woonlagen geeft
dus slechts een beduidende besparing op dc
kosten per woning von den ruwen grond cn
dc ophooging.
Deze besparing werkt evenwel slechts kor
den tijd, omdat de prijs van don ruwen grond
geneigd is om zoover te stijgen, tot de huur
der woningen het hoogste bedrog bereikt heeft,
dot nog door de bewoners kan worden opge
bracht.
Tot den bouw van meergezinshuizen mag
dus alleen in die gemeenten worden overge
gaan, waar dc kosten van ophooging cn fun
deering per woning zoo hoog zijn, dat zelfs,
wanneer de ruwe grond ongeveer tegen land-
bouwwoarde zou kunnen worden verkregen, dc
bewoner ccn bclongrijk grooter deel van zijn
inkomen oon huur zou moeten besteden don
in de overige gemeenten.
In elk gemeente dient nouwkeurig te wor
den overwogen, in welke gedeelten van het
grondgebied het mogelijk is, de arbeiders, zon
der dat de huur een onredelijk groot deel van
het loon gaat vormen, in eengezinshuizen tc
huisvesten, cn waar dc omstandigheden von
dien aard zijn, dat bouw van meergezinshui
zen moet worden toegestaan. De verschillende
zones moeten worden vastgesteld op de ge
westelijke en gemeentelijke uitbreidingsplan
nen.
In de bouwverordening dienen voor de ver
schillende bouwwijzen dc technische voor
schriften verschillend te zijnhet lichtst voor
het cengczinshuis.
Het rijk kan in deze stimulccrcnd werken,
door dergelijke bouwvoorschriften voor het gc-
hecle land vost tc stellen cn door alleen bouw»
kopitoa! krachtens dc Woningwet te verstrek*
ken voor den bouw van eengezinshuizen, tenzij
overtuigend is aangetoond, dot deze op cco-
nomischen grondslag niet mogelijk is.
Waar dc bouw van cengezinshuizen mogelijk
is, zal blijken, dat een verkaveling met ruime
bouwblokken slechts een zeer geringe huurver-
hnoging ten gevolge heeft.
Ik acht het mogelijk, allerwegen, ook in do
groote steden, het deel der bevolking dot ge
dwongen is een in een meergezinshuis gelegen
bovenwoning tc bewonen, nog belangrijk te bcr
perken.
HUURWAARDE OF VERKOOPWAARDE?
Als grondslag der Pcrsoncelc be
lasting.
Men schrijft aan het Hbld.:
Volgens de wet op de personcclc belasting
behoort van niet gehuurde perceelen de huur
waarde te worden bepuald door vergelijking
met onder normale omstandigheden gehuurde
perceelen von dezelfde of meest nabijkomen
de soort in dezelfde of in een naburige gelijk
soortige gemeente.
Uit deze woordenkeuzo blijkt, voor Ieder die
do toestonden ten plattelande kent, met hoe
veel bezworen voor de administratie der be
lastingen het bepalen der huurwoarden voor
daar gelegen heerenhuizen gepaard gaat. Im
mers, hot komt daor vrijwel niet voor, dat der
gelijke panden gehuurd worden: dc notaris,
de dokter, de burgemeester bezitten een eigen
huis, iedere rentenierende ex-landbouwer bezit
ook ccn eigen huis, terwijl dc dominee, dc
pastoor en 't hoofd van de school een ambts
woning te hunner beschikking vinden.
Over bruikbaar vergelijkingsmateriaal be
schikt de belastingadministratie dut vrijwel
nergens, zoodat ze, om tot ccn resultaat to
komen, óf moet uitgaan van kleincro percee
len, wclko worden verhuurd, dan wel de ver
koopwaarde als grondslag moet nemen, doch
dit iaatsto is volgens do wet eerst in 't allcr-
uitersto geval geoorloofd.
Bij gebrek onn beter is ze do laatste jaren
dan ook veelvuldig uitgegaan van do huur, dio
voor kleincro perceelen werkelijk bedongen
kon worden. Aangezien naar dergelijke per
ceelen steeds veel vraag is, hnd dit systeem
tot gevolg dnt van vele heerenhuizen de huur-
waordo geregeld werd verhoogd, waarvan weer
't gevolg was dat dc belasting naar dezen
grondslag die, onder toepassing van zeke
ren aftrek, afhangende van do klasse waarin
do betrekkelijke gemeente is gcrongschikt, 10
pet. in hoofdsom beloopt von dc geschotto
huurwoordo steeds maar opliep, zóó hoog
opliep ten slotte, dot hier en daar de belasting
schuldigen besloten tot het indienen van be
zwaarschriften.
En nu ccn geval van zeer rccentcn datum
uit de praktijk: een belastingschuldige, wiens
woning door de belastingadministratie werd ge
schat op ccn huurwaarde von 900, diende
een bezwaarschrift in bij den inspecteur der
belostingen. Dczo meende een afwijzende be
schikking to moeten nemen, waarna de be
trokkene zich wendde tot den Rand vnn Be
roep, die door een deskundige opnieuw do
huurwaordo liet taxeeren en deze vaststelde
op een bedrog von slechts 500 I
Nu willen wo niet in ccn beoordecling tre
den von de vrong wie waarschijnlijk het dichtst
bij do waarheid was met zijn schatting, dc be
lastingambtenaar, die een huurwaarde van
900 bepaalde, don wel de deskundige von
den Raad vnn Beroep, die op een bedrog van
slechts 500 kwam. Wo willen er alleen op
wijzen dot een systeem, waarbij het mogelijk
is, dot tweo deskundigen omstreeks hetzelfdo
tijdstip voor hetzelfde pond tot rcsultotcn ko
men, die een zóó groot verschil aanwijzen, ab
soluut uit den boozc geacht en zoo gouw mo
gelijk vervangen moet worden door een onder
dat wat steviger houvost biedt.
Op welko wijze dot het best zou gaan
Zeker niet door nieuwe administratieve voor
schriften in 't leven to roepen, die de ambte
noren, met dc sohatting belast, tot leiddraad
moesten dienen, doch waaraan woorschijnlijk
geen enkele Raad van Beroep zich zou storen.
Neen, wil men bereiken dot in do proktijk zeer
ongcwenschto gevallen als het boven gesigna
leerde zich niet meer kunnen voordoen, dan
moet men, dunkt ons, wot volgens dc wet thans
in het alleruiterste geval mag plaats vinden, nil.
de huurwaarde tc lixecren op 6 pet, van du
verkoopwaarde, als regel gaan stellen. Immers
het komt ten plattelando vrij veel voor dot
heerenhuizen met onnhoorigc erven en tuinen
worden verkocht, terwijl het tot de zeldzaam
heden behoort dut ze worden verhuurd, althon9
onder omstandigheden die als normaal kunnen
worden aangemerkt. Bij het aannemen van do
verkoopwaarde air, basis voor do bepaling der
huurwaarde vindt men dus ccn brccdcrcn
grondslag, dan wanneer men uitgaat van huren,
welko inderdaad bedongen kunnen worden,
speciaal wanneer men den ontvangers van re
gistratie opdraagt om aon de administrotic
der directe belastingen opgave tc doen von do
koopprijzen, welly bij ondershondschen koop
werden bedongen. Men vindt een brecdcrcn
grondslog en men vindt een veel vosteren
grondslag ook, omdat, althans, voor betrekke
lijk incourante objecten als heerenhuizen ten
plattelande nu eenmaal zijn, dc koopprijzen
aon veel minder sterke schommelingen onder
hevig zijn dnn do huurprijzen, gesteld ol dat
ergens verhuur van dergelijke panden plaats
vindt.
EEN SCHOOLKWESTIE.
Dc weigering der gemeente Vclscn
om mede tc werken tot het bouwen
van een school voor Chr. Nat.
schoolonderwijs te Santpoort.
In de Woensdag gehouden zitting van Gede
puteerde Staten van Noord-HollUhd werd
voortgezet de behandeling van het raadsbesluit
dei gemeente Velsen, omtrent dc medewerking
tot den bouw von ccn school voor Chr. Nat
schoolonderwijs te Santpoort en de daartegen
ingediende bezwaarschriften, welke behandeling
in dc zitting van 9 Juni j.l. werd geschorst.
Het woord was thans aan den vertegenwoordi
ger van het schoolbestuur, mr. Ph J. Idenburg.
Spr. begon met op tc merken, dat onder dc
appellanten was de afdeeling Santpoort van do
S D. A P, doch dat deze niet ontvankelijk
was. Slechts natuurlijke personen kunnen, ge
lijk bij Kon. besluit van T8 December 1922, no.
16, is beslist, in beroep komen.
Wat de zaak zelf betreft, schetste Spr. do
groote uitbreiding der bevolking tc Santpoort,
gelijk deze blijkt uit de stijging van het bevol
kingscijfer en toename van het nantal wonin
gen. Ook de gemeenteraad van Velsen en do
vorige wc-thoudcr van onderwijs hebben dczo
uitbreiding erkend De appellanten hebben haar
niet wedersproken. Naast de Gcrcformcerdo
kerk en de Evangelisatie ten bate van de Ned.
Hrrv. kerk begeerde het orthodox-protestant-
sche deel der bevolking thans ook een christe
lijke school.
Mr. Idenburg wees er verder op. dat van da
ernstige beschuldigingen, in dc pers cn in
vlugschriften tegen de handelwijze van het
schoolbestuur ingebracht, cr noch in de «tuk
ken, noch ter zitting één was herhaald. Hij
heeft geen achting voor zulk een wijze van
doen. Spr. heeft de rank nagegaan en is or von
overtuigd, dat oiler naar waarheid en recht is
geschied.
Tenslotte wees spr op het Kon besluit van
27 Maart 1926, no. 10, waarbij in een andere
schoolbouwkwestie in de gemeente Velsen, r.L
te Wiikeroog, is beslist, dat de omstandigheid,
dat enkele ouders achteraf hebben verklaard
hun kinderen niet naar dc te stirhten school
te zullen zenden, aan de waorde van de ouder-
•rklnring niet afdoet.
De heer W van Diesen, optredende namens
appellanten, leden van Volksonderwijs, merkte
op. dat uitbreiding van Santpoort niet is tegen
gesproken. Echter wo**dt in de betrokken aan
vrage met geen woord over die uitbreiding ge
rept. Er waren andere motieven Indien die uit
breiding, speciaal onder de orthodox-protestan
ten, zoo groot was, had men niet allerlei men-
srhen behoeven te vragen om hun handteeke-
ning, die toch nooit hun kinderen neer doze
