Nutsspaarbank, Utrechtscheweg 1.
BINNENLAND.
(Aangesloten bij het Noderlandsch Spaarbankbureau).
Dagelijks ingaande rente 3,60% over elk bedrag
onvoorwaardelijke waarborg der Gemeente Amersfoort.
Geopend: 10-1, 3-4$, 7-8, Zaterdags 10-1, 61-8$.
CHINA.
LAATSTE NIEUWS UIT
SWI-JOEAN.
Een rooverhoofdmon
is geworden.
die soldaat
Onder dit opschrift deelt het jongste num
mer van de Annalen van Scheut het volgende
mede
Te Cheu-la-oe-soc-ho vervangt pater Frans
Van Dorpe thans pater De Clippelc. Hij zendt
ons d.d. 13 Maart 1926 't volgend schrijven:
,/t Is mij dit voorjaar reeds tweemaal ge
beurd, dat ik in afgelegen Christenheden de
missie aan 't geven was en 's avonds laat een
koerier kreeg, die mij melden kwam, dat er
soldaten gedeserteerd waren en waarschijnlijk
weer roover zouden spelen en ik best vlug
weer zou keeren noor- mijn versterkt dorp. De
Christenen van die afgelegen plaatsen zelf, ge
dachtig wat er met poter De Clippele was ge
beurd, spoorden mij dan telkens aan mij niet
nutteloos aan 't gevaar bloot te stellen. Dien
tengevolge sprong ik 's nachts te paard en
reed naar mijn residentie terug. Telkens be
vond ik daar, dat 't nieuws overdreven was
van een tiental soldaten had men er honderd
gemaakt. Doch dot toont genoegzaam aan, hoe
ongerust de menschen hier zijn. Daar bestaat
wel reden toe luister maar. De beruchte Tai,
de rooverhoofdman, die weleer pater de Clip
pelc gevangen heeft genomen, is, zooals men
weet, nu ingelijfd bij 't leger. No zijne inlij
ving had hij order gekregen, naar 't oosten op
te trekken, om er te gaan vechten moar hij
weigerde en eischtc hier te mogen blijven en
met zijn volk Tsjong-pao-ze, een groot dorp
in deze streek, te bezetten. De overheden wa
ren niet bij machte, om hem tot gehoorzaam
heid te dwingen en stonden hem dan maar
toe, wat hij gevraagd had. Zoodoende is die
rooverbaas nu kapitein geworden van de gen
darmerie. Zijn gendarmen zijn allen oud-roo-
versdezelfde roovers, die verleden jaar in
October de residentie en kerk van pater Schil
ders geplunderd hebben. Die mannen moeten
nu hier de streek beveiligen I Ziehier hoe ka
pitein Tai dat doethij maakt van zijn kapi
teinschap gebruik, om oude schulden te ver
effenen. Immers, toen hij verleden jaar als 'n
vulgaire roover aan 't moorden en branden
was, heeft hij vele gijzelaars gevangen geno
men en tegen losgeld vrijgelaten. Nu, voor
velen was dat losgeld nog niet volledig ge
stort cn thans komt Tai, kapitein der gen
darmen, om het achterstallige. Eergisteren
trok hij nog voorbij, op een uurtje van hier.
's Avonds kwam hij aan bij de familie Tsjao,
een rijke christenfamilie, waar pater De Clip
pele vandaan kwam, toen hij in Tai's handen
viel, en waar hij door Tai weer naar toe ge
voerd werd. Daar waren nu nog schulden.
Van 't geld, dat die Christenen hadden moe
ten geven, om hunne dochter uit de klauwen
van die onmenschen te verlossen, was er
slechts nog maar een gedeelte afbetaald
En nu kwam Tai, kapitein der gendarmen, eens
zien Gisteren vertrok hij met het mooie
rijtuig van de familie Tsjao, met twee muil
ezels, met een honderdtal dollars, met nog
allerhande kleingoed, dot hem aanstond, en
hij liet nog een lijstje na, waarop tal van
voorwerpen stonden aangeduid o.m. unifor
men voor zijn nieuwe gendarmen die de
familie Tsjao zoo gauw mogelijk naar het
hoofdkwartier brengen moest, of anders zou
hij zich wel verplicht gevoelen, om nogmaals
zelf weer te komen. Dat is gebeurd, gisteren,
op 12 Maart van 't jaar 1926. Begrijpt men
au, waarom ons volk hier zoo ongerust blijft?
In bovenstaanden brief worden dc roovers,
pardon, de gendarmen, vermeld, die de kerk
/an pater Schilders geplunderd hebben. Wij
laten pater Schilders onmiddellijk aan het
woord.
Op 14 November 1925 schreef hij uit Te-
risou
„Weer hebben dc roovers huisgehouden te
ferisou. Zij wilden mij meevoeren, moar een
2>raaf man had mij bijtijds verwittigd, cn ik
ie paard weg. De roovers waren daarmee niet
gediend. Zij trokken mijn nestje uit, sloegen
mijn boeltje kort en klein, roofden mijn kerk
gewaad, mijn winterkleeren cn dc winterklee-
ren der weesmeisjes (ik heb hier ruim een
honderd weeskinderen te onderhouden, waar
van weer dan vijftig de eerste zorgen van
moeder nog behoeven, en er verloopen nooit
veertien dagen, of dat aantal van ruim hon
derd is met een eenheid vergroot). De weesjes
waren, goddank, bijtijds kunnen gaan vluch
ten, de bergen is, waar zij al biddend den
nacht doorbrachten in ccn ravijn. Toen de
roovers goed hun zakken gevuld hadden, wil
den ze nog vuurtje stoken met dc rest. Doch
ie bewoners van Terison smeekten zoo mooi,
dat mijn kerkje nu den tweeden keer aan de
jammen ontsnapt is. In plaats van te stoken,
zijn de roovers in 't dorp gaan brassen en
beulen. Het is te laag om u dat alles te vertel
len. Stel u een honderd roovers voor, die on
gestoord hun gang kunnen gaan. Zelfs kleine
meisjes werden afgebeuld, arme weduwen uit-
gestroopt. In Terisou ligt geen zilver meer in
de kist, geen winterklecd in de kleerkast en
we staan voor een harden winter! Toen ik dat
alles hoorde vertellen door een ouden man van
Terisou, heb ik lang geweend. Dat zijn slagen,
die het hort verbrijzelen en een mensch acht
dagen op 't ziekbed werpen Maar kom
aan, we zullen het dorp versterken. Do smid
smeedt geweren cn morgen gieten we grana
ten. De mandarijn eischt, dat ik hier wegga
Maar dc duivel moet hier weg, en Jezus moet
hier heerschen Ik blij. Wij, priesters, moeten
durven en vertrouwen. Het is misschien nu wel
het oogenblik der genadewant twee nabu
rige groote dorpen, waar mijn voorgangers
tevergeefs hebben gezwoegd, zijn nu bij mij
geweest, om te onderhandelen en om bescher
ming te vragen. Ik blijfl Zoolang er in 't va
derland een hart klopt voor de missie, zoo
lang blijven wij, waar de Heer ons riep en ons
wil. Wat gebroken ligt. zullen wii aaneenplak-
ken, wat neerligt zullen wc rechtzetten, wat
vuile roovershanden scheurden, zullen reine
weesjeshanden weer aaneennaaicn en voor dc
onteerdc bidplaats zullen zij boete doen op
den blooten grond van het ijskil kerkje".
MEXICO.
DE STRUD TUSSCHEN KERK EN STAAT.
Dc bcycot der Katholieken.
Volgens een bericht uit Mexico is de toe
stand onveranderd, daar de regeering zich ge
plaatst ziet tegenover het lijdelijk verzet van
de katholieke priesters en hun volgelingen. De
fedeiatic van Kamers van Koophandel heeft
een motie aangenomen tegen den boycot, die
de katholieken op touw hebben gezet.
Bisschop in de gevengenis dood
gevonden.
New 7ork, 4 Aug. (V. D.) Naar uit
Nogales gemeld wordt, is de onlangs gear
resteerde bisschop van Huejutla in de gevan
genis tc Vera Cruz dood gevonden.
ZUID-AFRIKA.
J. X MERRIMAN. f
Zijn carrière.
Wij meldden reeds het overlijden van den
Zuid-A frikaonschen staatsman John Xavicr
Merriman. Dc N. R. Ct. schrijft nog over zijn
carrière en bcteckenis
Merrimon was in 1891 tc Street in Somer
setshire, Engeland, geboren. De vader was
geestelijke cn de familie verhuisde in 1849
naar Zuid-Afrike. waar hij, na in Grahomstown
en Kaapstad te hebben gestaan, in 1871
weer tc Grahamstown bisschop werd. De
jonge Merrimnn ontving zijn opleiding gedeel
telijk te Rondebosch (Z.-A.) cn gedeeltelijk aan
Rodley College (Eng.).
John X. Merriman keerde in 1861 naar Z.-A.
terug cn werd er boer. In 1869 ging hij in dc
politiek en sloot zich nu eens aan bij deze dan
weer bij een andere partij. Hij was in die dagen
een tegestander van zelfbestuur voor de Kaap
kolonie. Maar in 1872 kreeg de K.K. dit zelf
bestuur toch, en in 1875 trad Merriman in het
kabinet-Molteno als minister van openbare wer
ken. Toen in 1877 de oorlog met de Galeka-
kaffers uitbrak, was Merriman in het kabinet
de feitelijke minister van oorlog, doch zijn zelf
bewust optreden bracht hem in conflict met den
gouvernour, Bartlc Frérc, die de leiding van
den oorlog alleen in handen wilde houden.
Molteno stond echter achter Merriman, het
geen Frère er toe bracht, het kabinet naar huis
te sturen.
In de periode 1881—'84 was Merriman op
nieuw minister van openbare werken, ditmaal
onder Scanlen. Dit was de periode van den
Vrijheidsoorlog en Majubo.
In de K.K. was dc Afrikaandcrbond ontstaan,
doch Merriman trad in de rijen van de tegen
standers van dien bond. Het ministerie Scanlen
viel op de Bcchunnalend-quaestie, nadat in de
laatste weken van het bestaan van het ministe
rie Merriman en Rhodes daarin collega's waren
geweest.
Toen Rhodes in 1890 een ministerie vormde
trad Merriman daarin als minister van finan
ciën. Toen allengs de uitlanders-quacstie in
Transvaal acuut begon te worden trad in
1895 Merriman uit het kabinet-Rhodcs. In
1895 kwam do Jameson-roiden Merriman
werd voorzitter von dc commissie van enquête,
gevormd uit het Koapsche parlement. Het re
sultaat waartoe de commissie kwam was, dot
er in Transvonl hervormingen dienden te wor
den ingevoerd, doch dat Transvaal niet opge
slokt moest worden in het Britsche rijk.
In 1898 brachten de verkiezingen een over
winning van den Bond. Er kwam een kobinet-
Schreiner cn Merriman ofschoon geen lid
van den Bond -r- trad in het kabinet als mi
nister van financiën. Terwijl dit kabinet aan het
bewind was, brak de Boerenoorlog uit. Het feit
dat Merriman er in 1900 tegen was den Kaap-
schen „opstandelingen" het kiesrecht te ont
nemen, leidde tot het aftreden van het kabinet.
Later vertrokken Merriman cn Seuer naer
Engeland om te pleiten voor het herstel der
onafhankelijkheid van den Boeren-rcpublieken.
Toen later een kabinet-Jameson optrad ging
Merriman in dc oppositie en in Jan. 1908
volgde hij Jameson op als eerste minister. In
later jaren heeft Merriman getracht naar her-
ceniging en verzoening van de vijandige groe
pen in het (blanke) Znid-Afrikaansche volk. Hii
bleef lid van de Z. A. P., al stond hij min of
meer op zichzelf.
Den loatsten tijd van zijn leven betoonde hij
zich een tegenstander van Hertzog en diens
politiek.
VERSPr-'^F. CE7!?CHTEW.
DE KOMEET VAN FINLAY.
Een mededecling van de stcrrewocht te Ham-
brug houdt in, dot daar gister de komeet van
Finlny, die clle 7 jaar terugkeert, als een
ster van de I2dc grootte in het sterrenbeeld
do Stier is waargenomen.
ERNSTIG SCHEEPSONGEVAL.
25 dooden.
R i o d c Janeiro, 4 Aug. (V. D.) Het
stoomschip Vita is in de Amozonerivier gezon
ken; 25 passagiers verdronken.
ONBEWAAKTE OVERWOGEN IN
GEORGIË.
In Georgië is een wet gemaakt ter voorko
ming van ongevallen bij de kruisingen van
spoor- en tramwegen.
Dc overwegen zijn daartoe verdeeld in twee
klassen, gevaarlijke cn ongevaarlijke. Op de
gevaarlijke moeten waarschuwingssignalen ge
plaatst zijn en de trams moeten stoppen, alvo
rens door te rijden. Dc ongevaarlijke mogen
door de tram met niet grooter snelheid dan 10
KM. per uur bereden worden.
De Central Georgia Spoorweg heeft op haai
liinen 1350 gevaarlijke overwegen, die allen
zijn voorzien van de waarschuwingssignalcn,
waarvan de inrichting 20.000 dollar gekost
heeft. Gebleken moet zijn, dat het tramperso
neel zich dikwijls niet aan de voorschriften
stoort.
EEN BEEST-MENSCH.
Kowno. 3 Aug. Het Litausche blad „Li-
toeva" brengt een weerzinwekkend verhaal over
beestachtige mishandelingen, die een krank-
zinnigo heeft moeten ondergaan.
Do boer Loekosioer. uit het dorp Ylioes in
Litauen verkocht indertijd tegelijk met zijn
boerderij zijn krankzinnigen broeder aan een
zekeren Sragoekas. Deze verkoop vond ongc*
veer twintig jaar geleden plaats. Kort daarop
kreeg dc krankzinnige aanvallen van razernij.
Do nieuwe eigenaar sloeg hem daarop in ke
tenen en legde hem in een duister vertrek vost.
Daar heeft do ongelukkige gedurendo achttien
iaar vertoefd. Men verstrekte hem het noodigc
voedsel, doch verder bekommerdo zich nie
mand om hem.
De buren bemerkten wel is waar alras, wat
er aan de hond was, doch niemand van hen
woorschuwde dc politie. Eerst enkelo dogen ge
leden kwam aan dc politie cën cn ander ter
oore, die daarop den krankzinnige uit zijn ker-
kor heeft bevrijd. (Tel).
HET HOLLANDSCH-BELGISCHE
TRACTAAT.
Een adres van Ncdcrlondsche
Maatschappij voor Nijverheid
cn Handel.
De Maatschappij voor Nijverheid cn Han
del heeft een rekest gezonden aan den Minis
terraad, waaraan het volgende is ontleend
Dc Nederlandschc Maatschappij voor Nij
verheid cn Handel, gesticht t© Haarlem in
1777, die zich blijkens hare wet ten doel stelt
vermeerdering van volkswelvaart in den ruirn-
sten zin, heeft hare bijzondere aandacht ge*
wijd aan het thans bij de Tweede Kamer der
Stotcn-Gencraal aanhangige ontwerp-verdrag
tusschcn Nedcrlond en België, aangezien het
al don niet aanvaarden van een dergelijk ver
drag cn wat er medo samenhangt, ongetwij-
feld zeer- grootcn invloed kan en zal hebber,
op de volkswelvaart in het algemeen. Zij is
daarbij uitgegaan van dc overweging, dat dit
vraagstuk niet eenzijdig mag worden bekeken
en niet een oordeel erover mag worden uitge
sproken alleen op grond van vermeende eco
nomische nadeelen, dan wel voordeelen, doch
dat met alle zijden van het vraagstuk, zoo
wel de economische, als de staotsrechtclijk-
politicke en historische, zoo volledig mogelijk
rekening moet worden gehouden. Dc algc-
meene volkswelvaart in den zin, zooals de
Maatschappij die steeds opgevat heeft cn
overeenkomstig hare doelstelling wenscht ie
bevorderen, is toch niet alleen afhankelijk van
economische factoren, doch ondergaat ook
van tal van andere factoren den invloed.
Deze opvatting bracht mede, dat een oor
deel der Maatschappij over het ontwerp-vcr-
drag Nederland—België niet don na rijp be
raad zou mogen worden uitgesproken cn dot
een eventuecje uitspraak door zoo veelzijdig
mogelijke voorlichting diende voorbereid te
worden.
Het vraagstuk is in dezen geest behandeld
in verschillende vergaderingen van het Hoofd
bestuur cn ter sprake gebracht in twee jaer-
lijksche algemcene vergaderingen der Maat
schappij. Onder dagteckcning van 28 Decem
ber 1925 heeft het Hoofdbestuur een kort
adres gericht aan de Tweede Kamer der Sta-
tcn-Generaal, waarin gewezen werd op drie
voorname bezwaren van economischcn aard,
tegen het ontwerp-verdrog gerezen, doch een
definitief oordeel werd voorbehouden totdat
meer gegevens beschikbaar zouden zijn cn bi)
dc Kamer er op werd aangedrongen om na dc
publicatie van de Memorie van Antwoord aan
het Nederlondsche volk voldoende tijd tc la
ten om alle argumenten betreffende dit trac-
taat tc wikken en te wegen, opdat zijn meening
zou kunnen vernomen worden, voordot dc
Kamer eenc beslissing neemt.
Ten slotte is door de Maatschappij, na do
verschijning van de Memorie van Antwoord,
eene buitengewone algemeeno vergadering ter
behandeling van het ontwerp-verdrag samen
geroepen. Op die buitengewone vergadering,
12 Juli 1926 te Utrecht gehouden, is het
onderwerp ingeleid door de hceren
Ir. M. C. E. Bongacrts, oud-minister van
Waterstaat
Prof. dr. H. T. Colenbrondcr, hcoglecroar
aan dc Rijksuniversiteit te Leiden
Prof. Jhr. dr. W. J. M. van Eysinga. hoog-
Ieeraor aan de Rijksuniversiteit tc Leiden
Prof. dr. E. Moresco, buitengewoon hoog-
leeraor aan de Nederlandschc Hendelshoogc-
school te Rotterdam.
Op grond van de besprekingen in deze ver
gadering en de uitspraak door ten slotte geval
len, veroorlooft het Hoofdbestuur der Maat
schappij zich het volgende onder dc aandacht
van Uwen Rood te brengen
A. De Maatschappij is er ven doordrongen,
dat een goede verstandhouding met de nabu
rige landen, welke de mogelijkheid opent van
ongestoord economisch verkeer, cén van de
eerste vereischten is welke vervuld moeten
worden, wi! van werkelijke volkswelvaart en
vermeerdering daarvan sprake zijn. Dit klemt
te meer voor de verhouding tusschen twee
landen, die in zoovele opzichten op elkander
aangewezen zijn als Nederland en België en
gaarne zal de Maatschappij dan ook, voor
zoover zij daartoe in staat is, er toe medewer
ken om dc buurschap met België eene in alle
opzichten goede tc doen zijn, ook al zouden
doorvoor offers moeten worden gebracht.
B. Dc vraag is intusschen bij de Maotschap-
pij opgekomen of in het ontwerp-verdrog, zoo
als dot thans bekend is cn ook na dc wij
ziging, bij het Additioneel Protocol in de aan
vankelijke regeling aangebracht niet ver
schillende elementen voorkomen, die niet tot
een goede, doch integendeel in de toekomst
tot een minder aangename, om niet te zeggen
slechte verhouding der. nobuurstaten aanlei
ding kunnen geven.
Als elementen van dezen aard meent de
Maatschappij te moeten noemen
1. De mogelijkheid bestaat, da; Antwerpen
in do toekomst een oorlogshoven wordt. Het
gevolg daarvan kon zijn, dat voor ons land
bij een mogelijken oorlog ernstige moeilijkhe
den zullen ontstaan en dat Nederland tegen
zijn wil in een toekomstigen oorlog betrok
ken wordt.
In verband daarmede doet zich de vraag
voor of het Nederlandsche gezag ook in tij
den van oorlog of oorlogsgevaar voldoende
vrijheid van handelen behoudt op dc Schelde,
inzake dc betonning, de bebakening, de ver
lichting, enz., don wel of men ook dan gebon
den is aan de beslissing der uit Nederlanders
en Belgen samengestelde Commissie var» Be
heer.
2. Nederland doet voor het doorgoand
scheepvaartverkeer op dc Schelde afstand van
zijn algemeene politie-bevoegdheid tot aanhou
den van doorvarende schepen, enz ccne be
voegdheid, welke niet slechts een aan iederen
souvereinen Staat toekomend recht, maar bo
vendien een uit internationaal vecht voortsprui
tende verplichting omvat. Door dit afstand
doen zou op één der meest geëxposeerde ge
bieden een rechtsvacuüm geschapen worden,
waaruit vroeg of laat onoangenamc gevolgen
kunnen voortvloeien.
3. Is de zorg voor vitale oevcrbelangen
langs de Nederlandsche Schelde voldoende ge
waarborgd Dc mogelijkheid, dat deze aan
scheepvoartbclangen worden opgeofferd, is in
alcremecnen zin niet tc aanvaarden.
Kan hier de regeling van het Internationaal
Statuut van Barcelona van 20 April 1921 niet
gevolgd worden? Het wil ons voorkomen, dat
Nederland dan het recht zou hebben over een
werk voor scheepvaartverkeer op zijn gebied,
op grond van vitale belangen der oeverbewo
ners, een veto uit te spreken.
De regeling, welke het ontwefp-verdrog ten
nonzien van het Schelde-regime bevat, wijkt in
verschillende opzichten af van dit Statuut van
Barcelona, waarin toch de jongste regelen van
internationaal recht, betreffende dc scheep
vaart op rivieren van internationaal belang,
zijn geformuleerd. Dc vraag rijst of deze af
wijking aanbeveling verdient.
4. Voor de beslechting van geschillen, uit
de regeling ten aanzien van dc Schelde voort
vloeiende, voorziet het ontwerp-verdrog d©
instelling van eene bepaalde scheidsrechter'
lijk© commissie, en van een permanent scheids
gerecht voor spoedeischende zaken. Dc vraag
rijst hier of het niet beter zou zijn, indien het
Permanente Hof voor Internationale Justitio
van den Volkenbond v/erd aangewezen, temeer
waar door de aanvaarding thans ook door
België van de rechtsmacht van dat Hof dit
bevoegd is om schier elk denkbaar geschil
tusschen de twee kinden te beslechten cn het
Haagsche Hof bovendien beschikt over een
bijzondere Kamer voor transit- en communi
catie-zaken, die bevoegd is in waterwegen-
kwestie en kan worden bijgestaan door tech
nisch© bijzitters.
5. De verplichtingen, welke Nederland met
dit nieuwe verdrag op zich zou nemen, zijn
niet voldoende te overzien en bij de uitvoering
van verschillende bepalingen, bij beslissingen
over den aanleg van nieuwe waterwegen, bij
de verdeeling der daaruit voortspruitende kos
ten, waarvan men zich thans nog geen om
lijnd begrip kan vormen, kunnen in den loop
der jaren ernstige moeilijkheden rijzen, welke
een goede verstandhouding der beide buur
staten in gevaar brengen.
6. In het algemeen wordt bij het ontwerp
verdrag. ook no de aanvulling door het Addi
tioneel Protocol, niet voldaan aan het beginsel
der wederkcerigheid. Moet nu niet gevreesd
worden, dat een eenzijdig toegeven aan ver
langens van de eene partij, i.e. België, waartc
gen slechts weinig of geen contra-prestatie
wordt aangeboden, op den duur niet bevorde-
lijk zal zijn aan eene goede verstandhoudini
tusschen de beide landen, integendeel zal lei
den tot het stellen van nieuwe oischcn door
hen, die neg niet aan al hunne verlangens za
gen voldoen.
Tal van vraagstukken, voortvloeiende uit de
geografische ligging van beide landen, vinden
trouwens in het ontwerp-verdrag geen of geen
bevredigende oplossing, waardoor aanleidin:
tot wrijving blijft bestaan of zelfs nieuw wordt
geschapen.
(Zie ook het hierboven onder 5 aangevoer
de).
7. Ten slotte is een der hier bedoelde ele
menten de or.opzegbnarheid van het verdrag,
voor zoover het onderwerpen regelt, die aan
voortdurende verandering onderhevig zijn en
waarvoor dus op verlangen van écn der par*
tijen gelegenheid diende te beslaan voor het
treffen van nieuwe regelingen, het beëindigen
van bestaande.
Het achterwege blijven van zulke verande
ringen kan tot wrijving leiden.
C. -Afgezien van het onder B. opgemerkte,
heeft het bij dc Maatschappij twijfel gewekt,
of het ontwerp-verdrag, eenmaal verdrag ge
worden, niet te nadeeligc economische gevol
gen voor Nederland zal hebben.
Dc bezwaren van dezen aard betreffen
I. De positie van Antwerpen, ten opzichte
van de Nederlandsche havens Rottcrdom en
Amsterdam.
Antwerpen is Scheldc-haven en hoeft tct
natuurlijk achterland het Belgische cn Noord-
Fransche industriegebied; door de nabijheid
van dit gebied is het in het bijzonder geschikt
voor stukgoedcrenverkcer; daarin heeft hei
oen notuurlijken voorsprong boven Rotterdam
en ook boven Amsterdam.
Rotterdam daarentegen is var» nature Rijn
en Maashaven; door zijn korter cn veiliger
Rijnverbinding heeft het ten aanzien van het
massa-vervoer weder een voorsprong boven
Antwerpen.
De voorgenomen kanaalverbindingen van
Antwerpen naar den Moerdijk en ook naar
Ruhrort, zouden Antwerpen dat van nature-
niet Maas- of Rijnhaven is kunstmatig een
nieuw achterland toevoegen, waardoor een be
langrijk deel von het scheepvaartverkeer ine'
dit achterland aan dc Nederlandschc havens
Rotterdam en Amsterdom dreigt onttrokken,
een natuurlijke voorsprong aan de haven var»
Rotterdam entnomen 'e worden.
Het kanual met buitengewoon groot profiel
van Antwerpen naar Moerdijk beteekent voot
de Bclgisché haven een veilige, onder alle om
standigheden bruikbare scheepvaartverbinding
met den Rijn, die Antwerpen even gemakkelijk
en in slechts weinig langeren vaartijd don Rot
terdam en sneller dan Amsterdam bereik*
baar maakt voor heï Rijnverkeer.
Het voorgenomen, eveneens zeer ruime ka
naal van Antwerpen naar Ruhrort met zijns
verbindingen mot de Limburgsche waterwegen
kon er toe leiden, dat een grooter ot kleiner
deel van het verkeer langs de Limburgsche
Maas en de laterale kanalen van de Nederland
schc havens wordt afgeleid naar Antwerpen,
waardoor een deel van de voordeelen, welke
de aanleg dezer waterwegen met zich zots bren
gen en waarvoor ons land zich belangrijke uit
gaven getroost, voor Nederland verloren dreigt
te gaan, nog vóór de nieuwe waterwegverbin
ding van Zuid-Limburg met het Noorden tot
ontwikkeling is gekomen.
2. In de kcsicn van het buitengewoon luiiïi
opgezette kanaal Antwcrpen-Mocrdijk za! Ne
derland voor een nader overeen tc komen aan
deel misschien moeten bijdragen, terwijl van dit
kanaal groote economische nadeelen voor do
Nederlandsche havens en met name Rotterdam
tc vreezen zijn cn bovendien dc verplichting
blijft bestaan tot het op kosten van Nederland
voor de scheepvaart in geheel bruikbaren toe
stond houden von de waterwegen door Wolchc*
ren en Zuid-Beveland (Honswccrt-Wcmcldin*
gc), terwijl België zelfs verruiming van dit laat
ste kanaal kan vragen, waarna dan over dc vcr-
decling der daaruit voortvloeiende kosten nader
overleg wordt gepleegd.
3. In het algemeen zijn dc financieelc ver
plichtingen, welke uit het nieuwe verdrag voor
Nederland kunnen voortvloeien, thans niet to
o\ crzien cn beteekent het aanvaarden van het
verdrag voor Nederland een op zich nemen von
lasten, welker omvang men niet kent en waar
van men dus ook niet kan uitmaken of zij op
den duur te drogen zullen zijn.
4. Dc voor Nederlandschc belangen noodza
kelijke aansluiting ven een Belgisch lateraal
kanaal en de verbeterde Zuid-Willemsvaart op
Belgisch gebied (eventueel ook van het Rijn-
Maas-Scheldekanaal) aan dc Noord-Brabantschc
kanalen is niet voldoende verzekerd. Nederland
moet althans de mogelijkheid kunnen bedingen
om bij Bocholt verbinding met dc Brabantschc
kanalen tc verkrijgen voor schepen van 1000 of
15C0 tons.
Indien niet zoo spoedig mogelijk eenc ver
binding Luik-Maastricht tot stand komt voot
schepen van groote tonnenmaat, dreigt het Ne
derlandschc Julianakanaal grootendeels zijn be
staansrecht tc verliezen.
Het aanleggen of verbeteren door België van
een scheepvaart-verbinding van Luik naar een
of ander verbindingspunt bij Lixhc beteekent
een onttrekken van een belangrijk deel van het
verkeer met het Luikschc industrie-gebied aan
Nederlandsche waterwegen, tenzij de bcdoeldo
scheepvaart-verbinding van Belgische zijda
wordt doorgetrokken tot aan de Nederlandsche
grens, om dan verder aan te sluiten aan de door
Nederland te kiezen watcr-vcrbinding.
De regeling inzake kanaalverbinding met Luik
te Maastricht of althans in de omgeving van die
stad, zooals het ontwerp-verdrag in zijn huidi-
gen vorm die omvat, dreigt tot onnoodige las
ten voor Nederland te leiden.
5. De oevcrbelangen en de belangen der vis-
scherij in het Schcldegcbicd zijn niet voldoen
de gewaarborgd.
6. De bepalingen omtrent het bedrag det
loodsgelden op de Schelde naar cn van Am-
werpen, waarover het ontwerp-verdrag voor
schrijft, dat zij niet hooger mogen zijn dan uit
of naar zee naar cn van Rotterdam, zonder met
den werkelijken afstond rekening te houden
zonder voorbehoud ook, dot voor den afstand
von Antwerpen tot dc zee niet een lager ta
rief wordt berekend dan voor den in K.M. veel
korteren afstand van Roterdam tot dc zee
openen de mogelijkheid, dat Antwerpen gocd-
kooper wordt bediend dan Rotterdam, ten na-
dcele van dc belangen dezer Nederlandschc
haven.
D. De Maatschappij zou niet gaarne tekort
willen schieten in het vertrouwen, dat inzake
het te sluiten verdrag uit dc samenwerking
van het Kabinet met de beide Kamers der Sta-
ten-Generanl het voor ons land beste resul
tant zal worden verkregen.
Echter heeft zij op grond von dc onder B.
hierboven opgesomde elementen en dc onder
C. genoemde argumenten, gemeend tot de
slotsom te moeten komen, dot er h dezen,
niettegenstaande 'r in dc voorgaande alinea
uitgesproken vertrouwen, voor haar aanleiding
bestaat Uwe Regcering eerbiedig tc verzoeken
om de onderhandelingen met België over het
te sluiten verdrag te heropenen, teneinde tot
een resultaat tc komen, waarbij dc genoemde
bezwaren worden weggenomen, of althans zeer
belangrijk \crlicht.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
Een doodc.
Van een tropp tc Ommen kampeerendc pad
vinders uit Bloemendaal werden gistermid
dag 2 jongens bij hel oversteken van den
straatweg te Bestmen (gemeente Ommen) door
een auto aangereden. Een hunner werd onmid
dellijk gedood, dc ande r licht gewond.
AUTO MET 15 PERSONEN OMGESLAGEN.
v Vele gekwetsten-
Dc Tel. verneemt uit Heerenveen
Dc heer Eppingan alhier reed g. ter middag
omstreeks half drie met zijn auto van Workum
na=t Oranjewoud waar het Christelijk Zan*
gersl-:< st gehouden wordt Ter hoogte van het
oude tolhek buiten Heerenveen sloeg de auto
omver. In de auto zaten vijftien personen. Tal
van menschen werden door glasscherven ge
kwetst De ernstig gewonden werden binnenge
bracht in de woning von mevrouw Besuyen, die
in de buurt woont. Dadelijk werd geneeskun
dige hulp uit Heercnvccn gevraagd.
Naar wij vernemen heeft een der gekwetsten
een schedelfrectuur cn een ander een gebro
ken schouder. Tot neg toe bestaat er bij geer»
van hen levensgevapr.
De oorzaak vnn het ongeluk is vermoedelijk
»e wijten nar» een gebrek aan de stuurinrich
ting. D" politic stelt een onderzoek in.
Luchtvaart.
DE VLUCHT VAN COBHAM
De vlieger Alon Cobham is gisteren aange
komen te Koepang (Timor). Hedenochtend 7
uur vertrekt hij naar Port Darwin.
DE TERUGREIS VAN NOBILE UIT
AMERIKA.
Een ernstig ongeluk twee deoden.
Rome, 4 Aug. (H. N.) Bij den terugkeer
van generaal Nobile uit Amerika waren ook
enkele luchtschepen het stoomschip waarop de
generaal zich bevond, tegemoet gegaan. Een
dezer scheper verloor bij Gocta een schroef,
zoodat het schip moest dalen. Tv.ee officieren
kwamen daarbij in zee terecht cn verdronken.
Het luchtschip weid door een oorlogsschip
naar dc haven gekeept.
