Mutsspaarbank, Utrechtscheweg 1.
BINNENLAND.
RECLAMES
l'rifo i3 ppt»i>lq t 1 oiifn mcri»! mper f 0.50
(Aangesloten bij bet Nederlandsch Spaarbankbureau).
Dagelijks ingaande rente 3,60% over elk bedrag
onvoorwaardelijke waarborg der Gemeente Amersfoort.
Geopend: 10-1, 3-4», 7-8, Zaterdags 10-1, 6}-8I.
RUSLAND.
ERKENNING DOOR URUGUAY
Het tclegroof-agcntschap der sovjet-unie
deelt mee, dat de regiering der republiek Uru
guay de sovjctregecring de jure heeft erkend
en de diplomatieke betrekkingen heeft hervat.
TELF.GRAAFSTAKING OP HET GEBIED DER
SOVJET-UNIE.
Uit Moskou wordt gemeld, dat het personeel
van de Zuid-Europeesche telcgraafmaatschap-
pij op het gebied der sovjetunie het werk heeft
gestaakt, orndat het bestuur weigerde de loo-
nen te verhocgen.
VERHOOGING VAN STAATS-
TRACTEMENTEN.
Naar gemeld wordt heeft de raad van volks
commissarissen der sovjet-unie besloten' tot
verhooging der salarissen van alle staatsdie
naren, uitgezonderd dc militaire.
EEN BLOEDIGE PLUNDERTOCHT.
Uit Moskou wordt gemeld, dat matrozen, ha
venarbeiders eti jongens te Krasnowcdsk de
magazijnen van de spiritus en textieltrusts heb
ben geplunderd. De eerste troepen-afdeeling,
die tot herstel der orde weid uitgezonden, sloot
zich bij de plunderaais aan Een regiment ca
valerie heeft de orde hersteld. Zestien personen
zijn gedood
GRIEKENLAND.
DE OMWENTELING IN GRIEKENLAND.
De gewezen dictator naar
Athene gebracht.
Pangalos is aan boord van den torpedoboot-
jager Leon naar Athene overgebracht en daar
in het militaire hospitaal onder bewaking ge
steld. De meeste Gricksche bladen verheugen
zich over het omverwerpen van het bewind
van Pangalos en zij spreken de wcnschelijk-
heid uit van verkiezingen binnen korten tijd.
In buitenlandsche diplomatieke kringen hecht
men aan de rcgceringsverandering niet dc bc-
teekenis van een werkelijken staatsgreep en
men acht het zeker, dat de buitenlandsche
politiek van Griekenland geen wijziging zr.l
ondergaan.
Pangalos e.a. voor de recht
bank.
Pangalos zal voor het opperste gerechtshof-
terecht staan met de oud-ministers Tavoclaris,
Tantalidis e.a. wegens misdrijf tegen het gc-
meeno recht.
De bevolking wilde Pangalos
lynchen.
Toen de automobiel, waarin Pangalos zich
bevond, te Athene dc vluchtelingenwijk doot-
kwam, werd de wagen bestormd door de me
nigte, die volgens een bericht uit Athene Pan
galos wilde lynchen. Zijn bewakers konden
hem slechts met moeite aan de menigte ont
trekken Mevrouw Pangalos heelt niet meer
kunnen vluchten
De bladen zeggen, dat cr meer dan 500
contracten gesloten zijn door dc ministers van
Pangalos voor leveranties voor openbare wer
ken en voor zekere ondernemingen. Een on
derzoek moet hebben aangetoond, dat het hier
een waar schandaal geldt. Er hebben op het
oogenblik besprekingen plaats tusschen de lei
ders van de verschillende partijen.
Behalve Pangalos, een onderstaatssecreta
ris, de procureur-generaal en 2 of 3 andere
personen, zijn alle gearresteerde personen
weer vrij gelaten.
NOORD-AFRIKA.
DE TOEKOMSTIGE VERBLIJFPLAATS
VAN ABD-EL-KRLM.
Volgens een bericht uit Casablanca zal Abd-
el-Krim op 27 Aug. uit Fez naar Casablanca
vertrekken, vanwaar hij zich den 29sten naar
Marseille zal inschepen. Hij zal vergezeld zijn
van zijn familie en don officier, die ermee be
last is hem naar zijn verblijfplaats Ic brengen.
DE SPAANSCHE VERLANGENS
INZAKE TANGBR.
Het standpunt van Engeland.
Londen, 25 Aug. (H. N.) Terwijl dc
bladen zich nog steeds bezig houden met dc
Spnansche aanspraken inzake uitbiciding van de
controle over Tanger en over de internationale
zone en de mogelijkheid, dot deze kwestie van
invloed kan zijn op Spanjc-'s houding ten op
zichte van den raad van den volkenbond, wordt
officieel grootc terughoudendheid in acht ge
nomen, daar het Engclsche belang bij Tanger
voor een groot gedeelte negatief is, n.l. dat
Tanger geen versterkte plaats zal worden. Bij
iedere wijziging van het tegenwoordige sta
tuut van Tanger zou de verzekcrirg gegeven
moeten worden, dat cr geen wijziging ten na-
deelc van de Engclsche belangen in dit opzicht
plaats zal hebben.
Overigens gelooft men, dat iedere overeen
komst, welke bereikt mocht worden tusschen
andere mogendheden, die nauwer bij het Ma-
rok'-aansche vraagstuk betrokken zijn, welwil
lend door de Engelschc regeering in overwe
ging zal worden gegeven.
De opvatting van generaal Sanjurjo.
Primo de Rivera heeft Zondag een langdurig
onderhoud gehad met den minister van buiten
landsche zaken.
De Noticiero del Lunes verklaart, dot het ka
binet geneigd schijnt zijn houding inzake Tan
ger zonder de minste aarzeling te handhaven.
Hetzelfde blad heeft generaal Sanjurjo, den
Spaanschen resident in Marokko, ondervraagd,
VERSPREIDE BERICHTEN.
MAC MILL AN 5 EXPEDITIE.
Uit Halifax in Canada wordt gemeld, dat vol
gens een draadloos bericht uil Labrador dc
expeditie van Mac ivlillan aldaar ter hoogte van
de kust is aungekom :n. Alles is wel aan boord.
Dc expeditie vertrok in Juni onder leiding
van kapitein Mac Millm om te trachten in Zuid-
Groenland, Buffinland en L.ubrador sporen van
de oude Noormannen te vinden.
die verklaarde, dat het absoluut noodzakelijk
is, welke formule men ook verkieze, dat Spanje
de noodige waarborgen krijgt, dut dc zone van
Tanger geen haard van contrabande, wapens cn
munitie meer zal worden.
EGYPTE. ir
TE NIET GEDANE DECRETEN.
De koning heeft de wet gcleckcnd, waarbij de
negen decreten van hel kabinet-Ziwar pasja
nopens de kieswet, de verkiezingspropaganda en
dc wijziging van dc perswet, die in Juli 1925
zijn afgekondigd, worden vernietigd. N
SYRIË.
DE STRIJD DER FRANSCHEN
TEGEN DE DRUSEN.
Een belangrijke onderwerping.
De sjeik Hamed Hajari, de voornaamste
godsdienstige persoonlijkheid van dc Djehel-
Druse, die een grootcn invloed heeft en cr lang
gebruik van gemankt heeft om dpn opstand te
doer voortduren, heeft zich blijkens ccn
Fransch bericht uit Beiroet onderworpen. Men
denkt, dat deze dnnd ccn groote uitwerking
zal hebber in het kamp der opstandelingen.
De zuivering van het Hcrmon-gcbcrgfe is gis
terochtend begonnen.
CHINA.
DE TOESTAND IN SJANGHAI.
9
Voortdurende onrust.
De houding van dc arbeiders wordt, naor d.d.
23 Aug. uit Sjanghai wordt bericht, steeds vij
andiger, omdat 'dc politie den 13den een op
tocht heeft belet. De staking in de Japanschc
spinnerijen breidt zich ernstig uit. Verschillende
Europeanen cn Japancezcn zijn door Chineezcn
aangevallen.
De toctsjocn van de provincie Sjanghai heeft
de krijgswet afgekondigd om strenge maatre
gelen tegen dc bolsjewistische Chineezcn te
kunnen nemen.
ZEEROOVERS IN ACTIE.
Chineesche zooroovers hebben een Chi-
neesoh stoomschip bij Macco aangehouden. Zij
hebben 100 Chineezcn gevangen gemaakt, die
zij tegen losgeld vasthouden.
JAPAN.
DE EMIGRAIIEPOLITIEK
Kolonisatie cp eigen terrein.
F.en ambtenaar van het Japanschc departe
ment van buitenlandsche zaken heeft gisteren
een zeer belangrijke mededeeUng gedaan over
de Japanschc emigratie-politiek bij het aan
kondigen van dc opening van dc handelscon-
ferentic van de landen der Stille Zuidzee op
tl September. Hij zeidc, dat Japan een omme
keer gebracht had in zijn geheele emigratie-
politiek, na dc nutteloosheid en de dwaasheid
ontdekt te hebben van zijn vroegere pogingen
om zijn bevolking te zenden naar lander, die
er niet van gediend zijn. Voorbaan is Japan
van plan Hokkaido, Formosa en onde. e bezit
tingen tc koloniseeren en geer. emigranten naar
Australië, Conada of andere landen te zenden,
daar het er zich rekenschap van gegeven had,
dat zijn vroegere politiek veel last cn wrevel
had verwekt. Thans was zijn politiek cr op
gericht zijn handel met andere landen te ont
wikkelen, in het bizonder in de Stille Zuidzee,
en industricclen cn fabrikanten aan te moedi
gen hun inspanning te richten'op vermindering
van productiekosten, verbetering van kwa.iteit
voor het opbouwen van een grooten uitvoer
handel. Een wet, waarin een programma vest-
gelegd «werd voor emigratie naor Hokkaido, zal
in de komende zitting bij het Japartsche parle
ment ingediend worden.
MEXICO.
DE STRIJD TUSSCHEN KERK F.N STAAT.
Nadert het conflict zijn einde
Blijkens een bericht d.d. 25 Aug uit Mexico,
moet in het godsdienstconfiict in Mexico een
regeling in het zicht zijn en wel als uitvloeisel
van de besprekingen tusschen de bisschoppen
en Callcs, die volgens de bisschoppen waarlijk
bevredigend is geweest Calles doelde den bis
schoppen mede, dat de regeling, waarbij de
priesters worden verplicht zich te laten in
schrijven, een zuivcr-adminislratieve maatregel
is. Dc regeering is niet van plan zich in gods
dienstige kwesties te mengen De bisschoppen
hebben het denkbeeld aanvaard, dat de kerken
zich volgens de wet zullen gedragen, zoodat
iedere bedenking tegen de. hervatting van den
dienst zal verdwijnen.
Dc hoop op een vergelijk weer
vervlogen.
Nader wordt uit Mexico gemeld, dat dc hoop
op een spoedige oplossing van het kerkelijk
conflict gisteren werd teleurgesteld, toen het
Katholieke episcopaat eenparig besloet de
kerkdiensten op dit oogenblik niet tc hervat
ten. Do boycot zal voortgezet worden cn in-
tusschen zullen do kerkelijke leiders de plan
nen bespreken voor do campagne onder de
congresleden, teneinde de grondwet gewijzigd
to krijgen.
VEREENIGDE STATEN.
RUDOLF VALENTINO OVERLEDEN.
N#e w-y ork, 2 3 Aug. (V D.) Dc bekende
filmspclcr Rudolf Valentino is hedenmiddag,
tengevolge van de ondergane operatie, op 30-
jarigen leeftijd overleden.
DE NIEUWE RICHTINGEN IN HET
VL A A M SCH-N ATION ALISME.
Een nieuwe strooming, die dc
gedachte aan Vlaandcrcn's
volledige zelfstandigheid voor
opstelt.
Men schrijft ons:
In de laatste maanden heelt men allerlei
berichten gehoord over dc splitsing van de
Vlaamsche nationalisten in twee verschillende
groepen, en. nog in het U. D. van dc vorige
weck werd een belangrijk stuk gewijd aan dc
nieuwe Vlaamsch nationale partij. Een opper
vlakkig waarnemer moge. daarbij betreuren,
dat er niet meer eenheid onder de Vlamingen
hcerschtnauwkeuriger onderzoek bewijs»
echter, dat het ontstaan van dc nieuwe stroo-
ming een blijk is van gezond nationaal leven
en van de logische ontwikkeling van den
Vlnamschcn strijd. Dc tijdelijke oneenighcid,
die onvermijdelijk is in dergelijke oogenblik-
ken van evolutie, is niet erger dan die welke
men vindt in alle landen waar ccn zclfstan-
dighcidsbeweging zich ontwikkelt in Ierland,
in Zuia-Afrika, in Polen vroeger, in Duitscn-
land nu Niets ware verkeerdcr, dan dc aan
hangers der nieuwe richting zonder meer te
vcroordeclen als „scheurmakers", omdat zij
nog dc moei derheid niet hebben en verder het
oog te sluiten voor wat zij willen. Slechts
wanneer wij het ontstaan van de nieuwe slroo-
ming in haar historisch verband nagaan, kun
nen wij begrijpen wat haar bctcekenis is voor
dc Vlaamsche beweging.
Dé Vloamsch-notionale beweging werd se
dert 1918 geleid door de Vlaamsche Front
partij Aanvankelijk steeg haar ledental snel.
In dc eerste moeilijke jaren na den ooi log ver
lichtte zij hoogst nuttig werk door het ver-
ecnigen en organisccrcn der bewuste Vlamin
gen, en zij slaagde er in, verscheiden volks
vertegenwoordigers naar de Kamer tc zenden.
Maar langzamerhand verslapte de geest; meer
en meer werd gepoogd dc gunst der kiezers
te winnen, en begon men de zuiverheid van
dc beginselen op te offeren aan een oogen-
blikkelijk vooidcel Een zeer zware fout werd
begaan bij de verkiezingen van 1924; terwijl
alle flinke Vlamingen gehoopt hadden dat de
gevangen nationalist Borms de candidaat van
dc Frontpnrtij zou worden, werd op het laat
ste oogenblik door de leiders hiervoor terug
gedeinsd. Een nieuwe fout werd nu onlangs
begaan, door dc amnestiebetocging te Leuven
zonder meer op tc geven en aldus blijk tc ge
ven van een zwakheid, die voor meerdere
burgemeesters het sein is geweest om overal
de Vloorrschc betoogingen te beletten. Voort
durend blijkt, dat dc leiders van het Front de
strijdende politike actie minder willen beklem-
toonen en liever cultureel of economisch gaan
w.crkcn.
Welnu, het is volstrekt zeker dat een cultu-
rcel-cconomische Vlaamsche beweging vol
strekt onvoldoende is, willen de Vlamingen het
winnen. Daartoe terugkeeren beteekent te
rugkeer cn tot het oude standpunt van vóór
1914 en de les van het activisme vergeten. De
ervaring heeft de Vlamingen geleerd, dat de
economische en cultureel© beweging tot mis
lukking gedoemd is, wanneer zij niet gedra
gen wordt door een strijd voor staatkundige
zelfstandigheid.
Zoo komt het dus, dat langzamerhand een
nieuwe strooming in Vlaanderen is ontstaan,
die vóór alles den strijdenden Vlnamschcn
geest sterk en rein wil maken, die vooropstelt
dc gedachte van Vlnanderen's volledige zelf
standigheid. Deze strooming is bij verschillen
de groepen Vlamingen ontstaan vooreerst bij
de uitgevers van het weekblad „Vlaanderen
bij het verbond van de Vlaamsche nationalis
ten „de Blauwvoet"bij bet „Actie-comité
voor Amnestie", onder leiding van Dr A. Ja
cob; bij de Vlaamsch-Notionale Partij van
Maes. Velen van do besten onder de Vlaamsch
gezinden behooren tot deze groepeeringen, of
geven teekens van hunne sympathiemen
denke slechts aan do prachtige rode van Wies
Moens op den Begroctingsdag tc Roosendaal.
Het is duidelijk, dat het leidende beginsel
van de nieuwe strooming alleen is radicaler
Vlaamsch nationalisme alle andere program
mapunten zijn van geheel bijkomstig belang.
Zoo bijv. de houding in zake godsvrede. Het
is waar, dat de Vlaamsch Nationale Partij de
samenwerking met communisten bij enkele ge
legenheden aanneemt, maar dan alleen voor
een zeer beperkt punt dc amnestiewerking.
Het blad „Vlaanderen" anderzijds is daar weer
tegen on heeft ccn katholieke kleur In haat
geheel is de nieuwe richting nationaal te noe
men, zonder meer.
Uit hot bovenstaande zal wel voldoende
blijken dat de afscheiding der radicale rich
ting, hoe betreurenswaardig ook wegens de
daardoor ontstane verdeeldheid, toch vrijwel
onvermijdelijk was, en dat zij een nieuw sta
dium beteekent in dc ontwikkeling van Vlaan
dcrcn's strijd voor dc vrijheid.
Er zijn nu reeds teekenen zichtbaar die ei
op wijzen, dot binnen nfzienbaren tijd een
hervereenigtng dor krachten zal gebeuren,
waarbij dan echter deze gewichtige stap be
reikt zal zijn dot de beginselen, dat het idea
lisme de leiding zullen geven aan organisatie
en politieke werking. Niet andersom.
ALGEM. MIL PENSIOENBOND.
Algemecnc vergadering le Rotter
dam.
Zaterdag heeft in „de Poort van Kleef" te
Rotterdam een byitengewonc algemecnc ver
gadering plaats gehad van den Algcmccnen
Militairen Pensioenbond.
De vergadering welke om IT uur voormid
dag geopend werd, was zeer druk bezocht door
afgevaardigden cn leden uit alle deelen des
lands.
Behalve dc afgevaardigden uit een 50-tal af-
dcclingen van den A. M. P. waren mede ver
tegenwoordigd, afgevaardigden van den Kon.
Ned. Bond van Oud-Onderofficieren, van den
Ecisten Ned. Bond van Oud-Onderofficieren;
van dc Ncd. Ver. van Oud-Ondcrofficiercn
der Zeemacht, van den Bond van Reserve On
derofficieren en van dc Ver. „Wcduwenzorg",
voor Land- cn Zeemacht en Koloniën.
De Voorzitter van den A. P. M.f de lieer D.
F. Brandwijk, hield een openingsrede, waarin
hij wéés op de grootc teleurs'elling, welke de
uitvoering van de motie-Dresselhuys voor de
oud-gepensionneerdc militairen cn weduwen en
wcezen heeft gebracht.
Spr, zette uiteen, dat het hier geen aalmoes
gold én legde den nadruk op het z. i. ge
pleegde onrecht om dc oud-gep. militairen uit
le sluiten van de Pensioenwetten 1922.
Spr. wekte op tot intensieve actie ter verkrij
ging van rechtsherstel.
De hccren W. Wijk uit Amersfoort cn K.
Visser uit Groningen werden met algemeene
stemmen herkozen als leden van het Hoofd
bestuur.
De heer Card uit Den ITaag werd als nieuw
lid van l>ct H.B. gekozen.
Het verslag van dc Commissie voor de ge
houden controle op de boekhouding werd goed
gekeurd cn het H.B. met algemeene stemnjen
gedechargeerd over het gevoerd financieel be
leid.
Door den heer Keer uit Den Haag werd in
een redevoering uiteengezet de lijdensgeschie
denis om voor oud-gep. militairen van Oost
en West-Indië recht te verkrijgen ten aanzien
van hunne pensioenen. Spr. betoogt, dat die
gelijkstelling er nog steeds niet is en doet een
beroep op Regeering, Kamer en volk, om aan
dien toestand een einde le maken.
Door den heer V. Geest uit Rotterdam werd
critiek uitgeoefend op dc wijze, waarop de nio-
tic-Dresselhus werd behandeld en ten slotte
leidde tot het besluit der regeering om steun te
verlcenen aan de Oud-gep. militairen met de
gelden van het Nut. Steun-Comité,
Verschillende sprekers voerden nog het
wooid ter bespreking van de steunregeling cn
werd de te voeren actie besproken ter ver
krijging van rechtsherstel, in welken geest ccn
resolutie werd aangenomen.
Het H.B. lid de heer K. Visser sprak het slot
woord. Uitvoerig wijdde spreker uit over het
begrip gerechtigheid in verband waarmee hij
de steunregeling voor oud-gep. besprak. Spr.
wekte ten slotte alle oud-gcpensionnecrden op I
om te blijven strijden tot eindelijk gerechtig-
heid zal zijn geschied en een einde zal komen
aun het leed der oud-gepensionneerden van
Land- en Zeemacht en Koloniën en hunne we
duwen en weezen.
Hierna werd de vergadering gesloten.
RE ROTTERDAMSCHE VERKEERSKWESTIE.
In de v. d. Takstraat zijn
dc voetgangers weer vrij.
De straatoorlog in de Van der Takstraat
contra de Feycnoordstraat tc Rotterdam is be
ëindigd. Het bord, dat dc Feycnoordstraat af
sloot, is n.l. weggenomen cn de voetgangers
kunnen naer verkiezing weer door de Van der
takstraat cf Feyenoordstraat gaan.
DE STAKING BIJ HEEMAF.
De uitkeering eon leden van den
Algem. Ncderl. Bond.
De uitkeering aan dc stakers, leden van den
Algem. NederI. Metaal'oowerkershond, bedraagt
voor ongehuwden f 7.80 tot 16.80; voor ge
huwden f 10.89 tot 19.80 en T voor elk
kind beneden 14 jsar; voor leden die nog geen
vol recht hebben: ongehuwden 6 tot II;
gehuwden 9 tct ƒ14 en 50 cent voor elk
kind; voor leden die na het ultimatum lid wer
den resp. f6 tot ƒ9 en ƒ8.50 tot ƒ11 en 50
cent voer elk kind.
MODERNE DAGJESMENSCHEN.
Amerika „doet" Volcndam.
Dc volgende schets ontlecncn wij aan de Tel
Zondagmorgen. Al even over half elf. De
„Havenstoombootdienst no 4", die gemeerd
ligt aan een van de steigers van dc De Ruy-
terkade te Amsterdam, had eigenlijk snl weg
moeten zijn. Maar telkens levert het één-cents-
trammetje, dat rond het Centraal Station draalt
nog een paar liefhebbers cp: Amerikanen mee-
rendeels, gewapend met Baedekers cn uilcbril-
lcn, poeierdoosjes, romans, pofbroeken, petten,
en bovenal veel dollars Lawaaiige passa
giers, met krakende stemmen, allen druk „doing
Holland". Al te frischwakker zien ze er niet uit.
Kan het ook anders, als je in een week of wat
Parijs, Londen, Florence, Venetië, Rome, Wee-
nen, Berlijn hebt „gedaan" cn dan op Zon
dagmorgen, met de laatste resten van je break
fast nog in den mond, naar de boot moet hol
len? Inderdaad, moét hollen. Want „to do Hol
land" beteekent immers: één dag in Amster
dam, Dén Haag (plus Schevcningen) en Rotter
dam, en één naar Volendom en Marken „no
ted for the particular, colored costumes of
their inhabitants", zooals' het aan 't Centraal
Station verspreid prospectus al annonceert.
Vooruit dan naor Marken en Volcndam 1
Met honderdtachtig man op de „Havenstoom-
bootdienst no. IV", gids inbegrepen. Merk
waardige kerel, die gids Hij heeft z'n „job"
al 29 jaar bij de hand, maar z'n enthousiasme
is cr niet zóóveel op achteruit gegaan. E<-n
onvermoeid explicateur, Nederlandsch, En-
gclsch, Duitscb naar keuze, en hij slaat er
zich knap doorheen. lederen dag maar weer
van voren af aan, van 10 ka 's morgens tot 6
des middags, negen en twintig seizoenen I
Maar Van Santbrink zoo heet onze
leidsman kent z'n Pappenheimers, wéét wat
zo hooren willen, eri zegt het.
Op 't laatste moment „de bel heeft al
driemaal voor d'afvaart geluid, als 7onkoe niet
oppas» dan mist-ie dc schuit", zou men met
een variant op den cnvcrgetclijken .„School
meester" mogen zeggen springt er nóg gen
Amerikaan aan boord we zijn compleet.
„Zachtjesaan vooruit" gaat het commando naai
de machinekamer, dc boot stampt, cn daar
gaan wc 't Noord-Hollandsch kanaal in nam
„Brook", dat is Broek in Waterland. En 't
wordt al dadelijk leerzaam voor den enkelen
Nederlander, die daar verdwaald is in die hoi-
dc Amerikanen. Want een Amerikaan reist
niet als 'n gewoon mcnsch, die z'n oogen uit
kijkt links, rechts, voor en achter Welnee, hij-
slaapt, of leest, of praat druk gesticulecrcnd.
Tot cr plotseling ccn kleinigheid genoeg blij Kt
om hem van z'n zitplaats op te jagen ,,'coK
at that there I how sweetl" Wat het is? Wel
een goedvaderlandsche eend, die zoo moge-,
lijk nog feller snatert dan z'n buitenlandsche
bewonderaars. Daar komt een tweede, een der
de, cn ineens zijn al die gewichtige Amerika
nen uit den plooi. Ze gooien met stukken brood
cn proppen papier, amusecren zich kostelijk
als er twee of drie eenden om een brok vech
ten. Dc gehoornde brillen, bungelend aan dikke
zwarte koorden cn linten komen voor den dag:
eendenstudie, 't Gansche incident duurt twee
minuten „done". Verder I En weer verdiepr
men zich in Baedekers en brieven, verslinden
de „American girls" een pak ansichten rnet
Volendammer boerinnekes, worden er lunches
besteld en wordt er geslapen. Maar onze gids
is waaksch. „This is the first landing I Broek!
We have an half hour here!" kondigt hit a'
aan, en even later liggen we voor den wal
eruit, naar de kerk 1
Merkwaardig, zooals de hcele streek op onze
komst is ingesteld. Met één been sta jc nog
op dc loopplank, of er komen al een paar klei
ne boerenmeisjes niet bijzonders om te zien
die bloemetjes uitdeelen, en handjes op
houden. Alle Amerikanen grijpen hun kodaks
van acht kanten tegelijk neemt men kiekjes;
dat hoort er zoo bij. Maar daar we maar „en
half hour" hebben, is voortmaken de bood
schap
We staan in de kerk. Onze „guide" vertelt
van den ouderdom van de preekstoel, „only
one minute in Hollandsch" gelijk hij zegt, en
dan in 't Amerikaansch. Met een half oog be
wondert 't gezelschap het „protestantsche kr-
rekie" met den stoel van zestienhonderd vijf
en taggebtig" gelijk ons in die „one minme
Hollandsch" een en ander wordt toegelicht
en voort gaat het weer. Wij hebben een Ame
rikaansch program, moeten nog een „Edam
cheesemnking modelfarm" kijken, en van
alles en nog wat koopen.
Dc juffrouw met „ncis piets".
„Ncis picts I" „Neis piets" roept een Zon-
dags-gekleede juffrouw den Amerikanen toe.
Of zij haar begrijpen Maar natuurlijk, want
een groote draagbak met glanzende perziken
verduidelijkt, dat zij „nice peaches" aanprijst.
„Two for een guilder" 1 En Yankee koopt, tot
hij den boel niet meer bergen kon. In de eene
zak zit een koperen tang „renllv old" natuur
lijk in de andere een paar miniatuurklom
pen, in de tasch een bottertje cn een schaaltje
druiven. En dan pijpen I „I've got three pi
pes" verklaart triomfantelijk een Amcrikaan-
schc en vol trots vertoont ze drie klompjes met
een pijpesteel er aan, „souvernir dc Broek ln
Waterland".
In de kaasmakerij dringen wij elkaar zoowat
dood. Een maal of zes moet de gids uitleggen,
dat ingevolge onze befaamde zindelijkheid dc
koeien met een touwtje aan den staart des
winters in den stul liggen, en ook de kaas-
maak-procedure kost een hoop explicatie.
Ginds liggen de roode en gele Edammertjes op
een rijtje daarnaast pakken cartoncn doozen,
de meeste al geadresseerd: naar St. Louis, St.
Paul, Washington, New York, Boston, Chicago,
Blackstone en de Amerikanen blijken tuk op
kaas. 't Regent bestellingen, gauw adressen
noteeven, even nog kijken in de woonkamer
how clean is it I en dan dc rest inhalen, die
al terugkeert naar de boot.
„Nou we'll in Monkdam, you know, the dam
of the monks. Monnikendam" annonceert de
gids. En daar ivachï den Amerikaan alweer een
attractie „Where is now the place of Hans
Brinker vraagt cr een. Hans Brinkcr en-
bekend Vrijwel iedere Amerikaan zal u ver
tellen, dat deze jongen eens „Monkdèm' van
den wissen ondergang redde. De dijk dreigde
té breken Er was al een siepelcnd gat in -
en daarin stak Hans Brinker zijn vinger Uren
lang bleef hij zoo zitten tot er nog juist bij
tijds hulp kwam opdagen. De gids lacht; hij
kent 't fabeltje, en hij benut 't, geeft z'n men-
schcn de vraag in den mond where- is the pla
ce of Brinker now en dan lucht hij, wij
zend ver naar den overkant: „just there, at the
other side, do ou see Daarmee is dc vra
ger tevreden. Of liever: hij is ol lang weer aan
een andere puzzle of aan ccn van 'n „neis
picts" bezig. Maar dc gids staat stil. Voor
een oud tropgevcltjc, waarop geannonceerd
„kantoor der directe 'belastingen. Boven de
deur zit eeri mooie gevelsteen: „in den bonten
os". „This was zoo lost Santbrink het vraag
stuk op once a slaughterhouse". Och, gaar
hij nochalant tegen een paar Hollanders voort,
eigenlijk is het nóg ccn slachthuis, ten minste,
geslacht wordt je d'r" en hij wijst naar he»
dreigende bordje van de belastingen.
„Room of the Oriental Express".
Juist terwijl wij wachten op de boot, die
door de sluis moet om ons weer op pikken,
hobbelt de Noord-Hollandsche Tram op ons af.
Dat is storend. Want een Amerikaan, nog wel
een van de allergewichtigste (naar zijn uiter
lijk te oordeelen) heeft juist in eiken arm een
jeugdige Monnikendnmsche dochter genomen
en zóó wil hij op 'n plaatje. „Take care!"
roept onze leidsman, „room for the Oriental
Express 1" De heel bende vliegt uit elkaar,
maar straks wordt 't plaatje toch gemaakt, en
als we weer aan boord zijn, wordt het steeds
interessanter Immers nu komt de clou Vo
lcndam, dan Marken nog I
We treffen het. In Volcndam is een kinder
feest op komst cn dollcrs zijn er dus mee»
dan ooit welkom Aan 't begin van 't dorp
staat de gëpofbroekte harmonie: die zet een
lustigen deun in. Het is allervermakelijkstD<
dikke Volendammers blazen' tct berstens tc
op, cn de voorman ranselt op de Turkse tv
trom alsof zijn leven er mee gemoeid war
Rondom de muziek Icopen de cer.ten-ophalcr:
allen in de plaatselijke.dracht. En nu Is er aa
't kijken geen eind. Elke Volendammer sprccl
een woord of tien Ergelsch: „comc In, my Ir
dies, Kodakfilms here" roept een jochie van c$
jaar of twaalf. Zijn aanprijzing valt in de bes:
aarde. Want er moeten zooveel ouwe, stramnu
jonge, frissche, magere en dikke V6lendam
mers vereeuwigd worden, dat de filmen snelle-
afrollen don ooit Het gezelschap verspreid:
zich, maar we zijn op dezen Zondag men-
schen-van-de-k!ok. Precies „an half hour" is
ons toegemeten, cn dus: wc hollen even dooi
't dorp, staan één minuut in een interieur van
een één-kamer-woning, waar een stakker ligt.
al 26 jaar, met rheumatiek, voor welker ge
nezing ze pas nog in Lourdcs is geweest
maar dit leed glijdt dadelijk weer langs ons
heen. We moeten nog klompjes cn ansichten
koopen, kieken nemen en de oorbellen van een
oude Voiendamschc ter plaatse bewonderen,
waarmee do tijd heelemaal is gevuld.
