ss. j..rg.ng No. «8 a ME RSFOO RTSCH DAGBLAD „DE eemlander"
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Zaterdag
18 Sept. 1926
DERDE BLAD.
HET TWENTE—RIJNKANAAL.
De tot dusver ingekomen
bijdragen.
Naar „De Standaard" verneemt zijn, terzake
van bijdragen tot den aanleg van het Twente-
Rijnkanaal, tot dusver 95 contracten ingeko
men tot een gezamenlijk bedrag van
6.205.375.
Daarnevens heeft de commissie tot bevor
dering van den Kanaalaanleg nog toezeggin
gen ten beloope van ruim 200.000, waarvan
de contractueele vastlegging als vaststaande
kan worden beschouwd.
Gelijk berekend bedreagt de bijdrage, welke
bij dc wet van 4 November T9I9 van belang
hebbenden gevorderd wordt 6.500.000, zoo
dot nog slechts een kleine 100.000 gevon
den zal moeten worden.
DE TUCHT IN I-IET LEGER.
Een schrijven van den commandant
van het Veldleger.
De commandant van het veldleger heeft,
naar het „Vad." verneemt, de volgende aan
schrijving aan de divisiecommandantcn en
aan commandanteii'Van trocpenonderdeclcn
verzonden:
Aangezien zich niettegenstaande de her
haalde aanschrijvingen; welke ik terzake
deed uitgaan, tijdens dc jongste herhalings
oefeningen feiten hebben voorgedaan, welke
te eenenmale onvereenigbaar zijn met een
goede handhaving van de krijgstucht zij
hieronder mijn standpunt terzake nog een
maal thans wat scherper uiteengezet
le. De handhaving van de tucht in den
troep. 0
De troepencommandanten zijn verant
woordelijk voor de handhaving van een
goede krijgstucht, zoo in als buiten dienst,
zoo in als buiten de kazerne.
Zij beschikken hiertoe over alle hun te
dienst staande machtsmiddelen en moeten
deze ook iffinneer zulks onvermijdelijk is
toepassen. Zie art. 143 "VV.M.S.
Dc meerdere, die zulks nalaat, is straf
baar volgens dc wet.
2e. ITet gebruik der politietrocpen.
De politietrocpen dienen (in handen der
garnizoenscommandanten) voor het houden
van toezicht op gehouwen en magazijnen cn
op orde cn tucht in het garnizoen. Zij zijn
als reserve "ter beschikking der troepencom-
mandanten om, wanneer de normale ter
beschikking staande middelen onvoldoende
mochten blijken, of deze mochten falen, hot
gezag in laatste instantie te handhaven.
Dat zulks veelal met krachtdadig optreden
gepaard zal moeten gaan, volgt uit het voor
gaande.
Aan de politiefroepen zal dus als regel
geen opdracht worden verstrekt om zich on
gevraagd te bemoeien met de ordehnndha
ving op kazerneterreinen en dergelijke. In
bet algemeen moeten zij hunnen dienst op
zoo weinig mogelijk opvallende wijze ver
richten.
3e. Arbeidsverdeeling tusschen de machts
middelen der trocpencornmandantcn cn de
politictroepen in het garnizoen.
De bevoegdheid der politictroepen om bui
ten de kazerne militairen, die vergrijpen
plegen tegen orde en tucht, terecht te wij
zen en te sommceren zich behoorlijk te ge
dragen, is buiten kijf.
Het is echter eveneens buiten kijf, dat de
Ncdcrlandsche soldaat zeer ongaarne door
politie in kleinigheden b.v. de tenue be
treffende wordt gedwongen. Daarom moe
ten de troepencommandanten al het moge
lijke doen om het optreden der politietroe-
pen in dien geest onnoodig te maken. Dezs
zullen zich zeer gaarne alsdan onthouden,
maar kunnen dit uit den aard van hunne
bestemming, uiterst moeilijk doen wanneer
onder hunne oogen belangrijke vergrijpen
tegen dc krijgstucht plaats vinden (b.v. het
dragen van geheel open jassen enz.).
4e. Gedrag der meerderen bij onlusten.
Wanneer zich, niettegenstaande alle po
gingen om zulks te voorkomen, toch onlus
ten voordoen, is het dc plicht van alle
meerderen hieraan zoo spoedig mogelijk
een einde tc maken. Kan het zijn, dan ge
schiedt zulks door overreding (men vermij-
de echter den schijn van zoete broodjes te
bakken), gelukt zulks niet, dan wachte men
niet te lang, b.v. door steeds weer hoogere
autoriteiten te laten komen, maar grijpc in,
alvorens de oploop tijd vindt zich uit te
breiden. Krachtig optreden wordt stecd3
moeilijker hoe langer men wacht, cjc slech
te elementen worden driester, de goede bc-
ginpen tc weifelen en worden toegankelijk
voor dc slechte inblazingen der opstokers.
Eischen van oproerlingen om eerst tccon-
fcreeren, arrestanten los tc laten, een on
derzoek bij te wonen enz. moeten steeds on
voorwaardelijk worden afgewezen, zij zijn
onvereenigbaar met bet begrip „krijgs
tucht."
Men denke er aan om alvorens gewel-1
te gebruiken eerst dc wettelijke somma-
tie's tc doen.
Daarna moet steeds, getracht worden en
kele arrestanten te maken die, als aanleg-
gers voor den krijgsraad zullen moeten te
recht staan.
5e. Het ln arrest stellen cn daaruit bevrij
den van militairen.
Afgescheiden van het boven gestelde, dat
een militair hetzij terecht of ten onrechte
in arrest nimmer op aandrang van te
hoop geloopenen mag worden ontslagen, zij
hier gewezen op de art. 5 c,v, van dc R.T»
waarbij het opleggen van arrest verplich
tend is gesteld in geval van ernstige straf
bare feiten, en het uit arrest bevrijden uit
drukkclijk is opgedragen aan den comman
deerenden officier, niet dus aan een com
pagniescommandant.
Wie dus een arrestant bevrijdt zonder
daartoe gerechtigd te zijn maakt zich schul
dig aan misbruik van bevoegdheid.
Ik verzoek u het bovenstaande niet de on
der uwe bevelen staande commandanten te j
willen bespreken en te doen bespreken.
GEMEENTERAADSZITTING VAN
UTRECHT.
Utrecht. In dc Donderdag onder lei
ding van don burgemeester dr. J. P. Fockcma
Andreae gehouden gemeenteraadsvergadering
werden* naar B. cn W. om praeodvies verzon
den do adressen verzoekende dc wcdcr-invoe-
ring van de kermis.
Voor kennisgeving werd aangenomen een
overzicht van de opbrengst van tien heffin
gen in deze gemeente in 1920—'21, toen het
heffingspercentage der gemeentelijke inkom
stenbelasting het hoogst was, maximum 14,7,
cn in 1926'27. De heer Frijdo (M.U.) deel
de mede, hier bij de begrootingsdiscussics op
tc zullen terugkomen.
Daarna keurde de Raad goed een voordracht
tot bepaling van den leeningsduur voor uitga
ven op den kapitaaldicnst. B. en W. zullen
zich tot regel stellen om bij hunne voorstel
len de termijnen te bepalen tot 10 jaren (10
pet. aflossing per jaar), 20 jaar (5 pet), 25
jaren (4 pet.), 34 jaren (3 pet.), en 40 jaren
(2?2 pet.). In het algemeen zal een lccnings
duur niet tot langer dan 40 jaren worden uit
gestrekt, behoudens bijzondere gevallen, als
wanneer het grootc werken betreft met een
zeer langoren levensduur of waarin do gelde
lijke productiviteit der uitgaven een rol speelt
Goedgekeurd werd voorts een bedrag van
1880 voor het treffen van voorzieningen bij
het rijdend materiaal der brandweer.
Tot tijdelijk leeraar in het Nedcrlondsch
aan het Stedelijk Gymnasium werd daarop
benoemd de heer J. J. Vermeulen, leeraar aan
de Gem. H. B. Scholen te Utrecht.
Daarna hield dc vergadering zich bezig
met een voordracht tot wijziging van de ver
ordening heffing rechten inneming openbar®
grond en water. Tegen deze verordening die
tot allerlei onbillijkheden aanleiding gaf had
den zich vele stemmen verheven Voor een
deel was daaraan door B. en W. tegemoet
gekomen door het aanbrengen van eenigc wij
zig'ingen. Niettemin waren nog niet alle raads
leden bevredigd. De heer Vermootcn (A.-R.)
was tegen de belasting op lichtbakken, hijsch-
balken en bliksemafleiders, die meer dan 10
c.M. van het huis verwijderd zijn en de heer
GeJlckom (R.-K.) bepleitte de schuttinghuur
tc bepalen op 5 cent per dag, 10 cent per weck
40 cent per maand en 4 per jaar per Meter.
Dit laatste amendement werd met T8 tegen
17 stemmen aangenomen, het voorstcl-Vcr-
mooten werd niet annvaard, de^r het tarief
voor lichtbakken enz. werd aangenomen cn da
geheel voordracht werd daarop goedgekeurd
Na een korte geheime bijeenkomst werd met
00 tegen 15 stemmen goedgekeurd een voor
stel van B. en Wom den post „geldlceningcn'
to verhoogen met 29.000 cn dit bedrag aan
te wenden tot verbrceding van de Lange Vic-
straat (ruiling van prfnden).
Tenslotte interpelleerde de heer dc Haas
(S. D. A. P.) den wethouder van onderwijs
over opheffing van het 7e leerjaar aan cenige
openbare lagere scholen en van het 8e leer
jaar aan ééne zoodanige school.
Wethouder Meijer (V.D.) antwoordde, dat
einde Augustus dc cijfers loskwamen omtrent
den linancieeler toestand der gemeente. Daar-
ui* bleek, dat ,er meer dan één millioen moest
worden gedekt. B. cn W. hebben toen bezuini-
gingsmaatregelen overwogen cn een daar
van was waarover thans de heer de Haas
klaagt. Deze maatregel was onafwijsbaar er
spr wil wel zeggen, dat er nog andere be
zuinigingen zullen worden voorgesteld van
meer algemcenen en nog meer ingrijpenden
aard. Straks bij de indiening der begrooting
zal men dat ervaren. Overigens is de termijn
van de afsplitsing van het achtste leerjaai
kunnen worden verschoven naar 16 December
Bij repliek diende de heer de Haas een
voorstel in om den maatregel tof opheffing
van het 7e leerjaar aan de scholen Lange
Nieuwstraat en Koekoeksplein in te trekken.
De Raad verwierp dit voorstel met 19 te
gen 12 stemmen waarna de vergadering uit-
eei ging.
ABONNEMENTSCONCERTEN;
Lyceum nieuwe aula Baarn.
^Baarn. De Internationale c.oncertdireclie
Ernst Krauss, Amsterdam, Victoriahotel
Baarn, heeft voor dit seizoen een bijzonder
mooie serie Abonnementsconcerten samenge
steld, naar aanleiding van fyet feit, dat het nu
juist 10 jaar g-eledcn is, dat' genoemde directie
haar eerste concerten heeft georganiseerd,
ook naar aanleiding van de verhuizing in de
voor concerten bij uitstek geschikte en prach
tig acoustische nieuwe Aula van het Baarnsche
Lyceum. Het seizoen zal worden geopend door
het vermaarde gezelschap „Musikalischc Kam-
merspicle' (Berliner Spielopr.r) op Zaterdag 25
Sept. a.s. (Abonnee's der Krauss-jubilcum-serie
hebben toegang voor halven prijs). De data der
serie zijn els volgt vas^esteld
Zaterdag 2 October Musikalische Kammen
spiele.
Zaterdag 25 October: Prof. Dr. PöuI Wein-
garten.
Zaterdag 13 NovemberDrcsdcncr Strijk
kwartet en Rose Walter (Sopraan).
Vrijdag 17 DecemberMohammad Ali Khan
„The Hindoe-Caruso".
Maandag 31 Januari: Prof. Georg 'Kulen-
kampff cn Hellmut Baerwald.
Voorts zal worden gegeven een Beethoven-
cyclus ter herdenking van den TOOen sterfdag
van den meester. Drie Bccthovena\£pndcn zullen
dc mooiste Viool- cn Pianosonaten van Beet
hoven brengen door de beste Beethoven-spelers
op dit gebied, n.l. Frederic Lamon, Paul
Schramm en Stefi Geyer.
De data 2ijn als volgt vastgesteld
Dinsdag 12 OctoberPaul Schramm.
Zaterdag II December: Stefi Geyer en Wal
ter Schulthess, (de bekende Zwitscherschc com
ponist en Beethovcninterpreet).
Maandag 10 JanuariFrederic Lamond.
Ook enkele extra-uitvoeringen zijn in het
winterplan opgenomen cn er zijn onderhande
lingen gaande met de groote Russische dan
seres Edith von Schrenck en met Bronislaw
Hubermon.
Bij Boekhandel van de Ven, Nieuwstraat
Baarn, is een verzameling van portretten ge-
etaleerd' van de in dit seizoen optredende ar-
tisten cn ensembles.
Vooi de uitvoeringen te Baorr zullen Extra-
Autobussen rijden van cn naar Amersfoort.
BARNEVELDSCHE K1PPENMARKT.
Dc aanvoer steeds stijgende.
B a r n c v e 1 d. Met den aanvoer ter kippen-
markt alhier gaat het rog geregeld crescendo.
Pas verleden jaar ls deze markt van het Kerk
plein, dat intusschen voor dit doel te klein
was geworden, naar het nieuwe marktterrein
vóór het Hotel „de Bonte Koe" alhier, over
gebracht. Algemeen werd toen aangenomen,
dat dit terrein, althans de eerste jaren, meer
dan voldoende ruimte zou aanbieden, doch,
gelukkig mogen wij wel zeggen, wordt reeds
nu de behoefte aan nog verdere uitbreiding
stci4c gevoeld. Dezen morgen tenminste, toen
de aanvoer grootcr was dan ooit te voren,
had de marktmeester, bijgestaan door het
korps gemeente-politic, do grootste moeite,
de noodige ruimte voor kooplui en aanvoer
ders te vinden. Wel mag de gemeente dus
van geluk spreken, dat zij eigenaresse is van
het thans nog als pension gebezigde pand
„Benno", welks enorm grootc tuin grenst aan
het marktterrein, zoodat van dezen tuin naar
believen aan de markt kan worden toege
voegd. waartoe vermoedelijk wel spoedig zal
worden overgegaan.
Vooral naar oude kippen was dezen mor
gen grootc vraag, welke dieren speciaal door
Duitsche kooplui werden opgekocht. Inzonder
heid schijnt het Barnevelder ros in Duitsch-
land zeer gezocht tc zijn. Wel werd cr den
laatsten tijd over geklaagd, dat dc in kisten
verzonden beesten niet al te best tegen een
lange treinreis bestand bleken te zijn, zoodat
bij aankomst heel wat doode dieren in dc al
tc nauwe kisten werden aangetroffen. Om in
dezen toestand verbetering aan te brengen,
zogen wij, dat een bekend groothandelaar uit
Keulen, die geregeld onze merkt bezoekt,
voor eigen rekening de spoorwegwagons met
gaas in talrijke vakken heeft verdeeld, waar
door dc beesten niet alleen minder op elkaar
gepakt, doch ook luchtiger konden worden
vervoerd, welke proef, naar wij vernamen, uit
stekende resultaten moet hebben opgeleverd.
Voprts mag onze markt zich nog steeds in
een groote belangstelling van bekende per
sonen, uit binnen- en buitenland, verheugen.
Zoo was het heden weer het lid der Tweede
Kamer, de heer L. F. Duymaer van Twist,
die dc cier- en kippenmarkt bezocht, om
daarna een bezoek tc brengen aan Schimmel s
Brocderij, de kuikcnbroedcrij „Dc Hokken
van den heer Bremer, en aan het fokstation
van den heer Middelman.
VOLKSUNIVERSITEIT.
Cursussen in October, November
en December.
Wij ontvingen een exemplaar van het pro
gramma van de Volksuniversiteit betreffende
dc cursussen in October, November en De
cember a.s. Er zullen gedurende die maanden
een zestal cursussen worden gegeven, n.l. door
dr. J. F. Becrcns, Herv. -predikant te Utrecht,
op Vrijdag 22, 29 October en 5, 12, 19, 26
November 1926, des avonds om half acht pre
es.
Onderwerp: „Hoe zijn wij aan den Bijbel ge
komen Het gesprokene wordt toegelicht
met plaatjes.
Door prof. dr. Jordan, hoogleeraar tc
Utrecht, op Dinsdag 19, 26 October en 2, 9
November 1926, des avonds om half acht pre
cies.
Onderwerp: „Het zielclevcn der dieren; ver
gelijking van dierlijk en mensclielijk zieleleven"
(met lichtbeelden).
Door dr. H. M. Plas, leeraar Rijks H. B. S.
alhier, op Woensdag 17, 24 November cn 1,
8 December 1926, des avonds om half acht
precies.
Onderwerp: „Draadlooze Telephonic" (Ra
dio).
De bedoeling van den cursus is de behande
ling van de natuurkundige grondslagen. De
cursus schijnt speciaal gcwcnscht voor hen, die
een draadloos toestel bezitten cn die cr prijs
op stellen een inzicht te verkrijgen in do na
tuurkundige werking.
N.B. Deze cursus wordt gegeven in het Na-
tuurkundelokaal van do Hoogere Burgerschool.
Door dr. K. F. Proost te Zwolle op Donder
dag 4, 11, 18, 25 November 1926, des avonds
om half acht precies.
Onderwerp: „Het Tooneel. Zijn ontwikke
lingsgeschiedenis naar vórm en inhoud."
I. Een algemeene inleiding over het tooneel
als kunst in samenhang met de cultuur. Nader
over De Grieksche tooneelspeelkunst en de tra
gedie. Algemeeno inhoud en voorbeelden. Het
Blijspel.
13. Dc Middeleeuwen. Algemeen-cultureele
trekken. Geestelijk tooneel. Wereldlijk tooneel,
lil. I7de en 18de eeuw. Het burgerlijke ka
rakter dezer eeuwen. Drama. Blijspel. Opera,
enz.
IV. De I9dc eeuw. Romantiek. Naturalisme.
Expressionisme. (Meïningcrs, Reinhardt, enz.)
Door Prof. dr. J. H. W. Verzijl, hooglccraar
te Utrecht, op Dinsdag 16, 25, 50 November
cn 7, 14, 21 December 1926, des avonds om
half acht precies.
Onderwerp: „Oorsprong, inrichting en werk
zaamheid van den Volkenbond" (met lichtbeel
den).
Door dr. Ir. Th. v. d. Waerden,_ lid Tweede
Kamer Staten-Generaal te Amsterdam, op
Donderdag 2, 9, 16, 25 December 1926, des
avonds om half acht precies.
Onderwerp: „Van ambachtsman tot machi
ne-arbeider."
T. en 2. Do ontwikkeling der productie van
handwerk tot machinerie; arbeidssplitsing en
messa-fabricage; automatiseering. 3. Stukwerk
cn moderne loonsstcmen. Beroepskeuze en
psycho-techniek. 4. Het Taylorstelsel.
auto voor het gasbedrijf schreef, nu wethouder
Veis Heijn in den Raad mededeelde, dat de
directeur inderdaad gevallen is toen hij uit
plichtsbesef in den fabrieksschoorsteen klom?"
Deze vraag werd ons door een trouw lezer
gesteld.
We vonden „Civis" op ons verzoek bereid
hnar te beantwoorden.
En wel als volgt:
Feitelijk is 't maor onvruchtbaar naplciten,
maar nu men blijkbaar verwacht dat ik zal
intrekken wat ik schreef over de verdediging
van het dwaze auto-voorstel, wil ik nog wel
even verklaren, dat daarvoor allerminst aan
leiding bestaat.
Wat toch is 't geval:
In de laatst gehouden gemeenteraadsverga
dering informeerde de heer Schrijver belang
stellend bij den wethouder van Bedrijven of 't
verhoal van den klimmenden gas-directcur wer
kelijk een stukjo geschiedenis is.
En de wethouder kon den heer Schrijver be
vredigen door te antwoorden: de directeur
klom inderdaad 'uit puur plichtsbesef den
schoorsteen in cn viel doordien een klcmijzer
los raakte.
Als het raadsheer Schrijver te doen was ge
we est, om volledig te worden ingelicht, had hij
zijn vragen wat scherper moeten stellen.
Nu hij dit blijkbaar niet vermocht, mag hei
resultaat niet als bevredigend worden aange
merkt.
Wc zijn menschlicvcnd genoeg om mede
lijden en deernis te hebben met ieder die een
ongeval overkomt.
Maar hier werden een ongeval cn dc gc
volgen ervan uitgebuit om een bepaald voor
stel, hetwelk nu juist niet algemeene instem
ming vond, er door tc holen.
Bij eenig nadenken zal ieder moeten toe
stemmen, dat zoo iets zacht gezegd niet tac
tisch is, cn voor den betrokken patient boven
dien allesbehalve prettig.
Want vast staat, dat des functionaris' ambts
plicht allerminst een klimpartij in een nog niet
als voltooid afgclcvcrdcn schoorsteen eischt,
En het betreurenswaardig gevolg va* een on
verplichte klimpartij mag niet in aanmerking
komen als argument om in een noodlijdend
bedrijf een uitgaaf te l'orcccren die niet nood
zakelijk is.
Zoo staat de «aak en niet anders.
Dc lust om in hoogere regionen tc toeven
is verklaarbaar, maar het toegeven aan dien
lust was, zacht gezegd, roekclops.
De directeur zal zijn omvangrijk bedrijf beter
kunnen verzorgen en dienen dan door 't hou
den van totaal overbodige en daarbij gevaar
lijke kb'mpartijen in een onvoltooidcn fabrieks
schoorsteen.
t Is niet aangenaam daarover nog te moe
ten schrijven, nu de zaak al aan kant is. Maor
't is noodig omdat hier een zakelijk debat noo-
deloos werd vertroebeld door 't debitccren van
motieven, die niet tc accepteeren zijn, wanneer
men met dc zaken op de hoogte is.
RAAD-SELACHTIG.
De auto voor het gasbedrijf.
Onder het opschrift „Read-selachtig" lezen
we over de in dit blad reeds meer besproken
auto voor het gasbedrijf in de Eembode net
•olgende:
„Is uw medewerker „Civis" nbg niet van oor
deel, dat hij behoort te herroepen wat hij over
het raadsbesluit inzake het aanschaffen van een
ORGELBESPELING.
In de St. Joriskerk.
Voor de laa'ste der orgelbespelingen, die dit
jaar, in de St. Joriskerk zijn gegeven, was
door de concertgevers een nog al heterogeen
programma samengesteld, waar werken van
zeer uiteenloopenden aard en belangrijkheid
op voorkwamen, en dat daardoor zeker niet
aan hooge eischen van stijl beantwoordde. "W®
willen dat echter niet al te zwaar aanrekenen,
daoi er zeker factoren aanwezig waren die
zulk cenc hoogere eenfheid in den weg ston
den, zoowel van de zijde der concerlgevers als
an die der hoorders, die ook ongetwijfeld een
heterogeen geheel vormen.
Concertgevers waren ditmaal dr. Schmidt
Morlissa, de vroegere organist van de Nicolaï-
kirche te Berlijn, mevr. Schmidt Mariissa—»
Gcltzenleuchter, altzangeres en het Chr. Man
nenkoor „Jubal", onder leiding van den heer
G. v. d. Burg.
Dat het orgel aan bekwame handen was toe
vertrouwd, bleek al aanstonds door de vertol
king, die de organist ons gaf van Bach's heer
lijke Toccata en Fuga, waarvan het zoo schoo»
ne weefsel van het possagespel der Toccata
zoo goed tot zijn recht kwam, terwijl ook do
klaarheid der stemvoering in de Fuga te loven
viel. De compositie van den organist zelf, als
Tempo di Minuefto betiteld, kon ons als zoo
danig maar matig interesseeren, daar noch het
thematisch materiaal, noch de bewerking uit
muntten door belangrijkheid. Het Postladium
van Mailly, waarmee de avond besloten werd,
gaf den organist nog wel gelegenheid van zijne
vaardigheid to doen blijken, daar het een vrij
brillant geschreven effect-nommer is. Op het
punt van registratuur zijn we den laatsten tijd
wel erg verwend en men kan het een,vreem
den organist, die met het instrument niet ver
trouwd is, niet euvel duiden, wanneer hij uit
ons orgel, dat naast enkele gebroken toch ook
zulke voortreffelijke eigenschappen heeft, niet
alles weet te halen, wat cr aan klankschoonheid
in verborgen is.
Mevr. Sohmidt Mariissa beschikt over een
fraai gctfmbreefd en war inklinkend alt-orgaan,
dat goed geschoold is, maor in hare voor-
arachf zouden \ye meer verscheidenheid wen-
schen. De zoo schoone aria uit de Messias
„Er ward verschmnhet" leed daardoor wat aan
eentonigheid, al kwamen cr ook vele zeer
goede momenten in voor. Zij had het zich
trouwens door de keuze van de werken niet
gemakkelijk gemaakt, want het is zeker voor
iedere zangeres moeilijk iets boeiends te ma
ken van eene compositie als die van Eckert,
die we wel als geheel verouderd kunnen be
schouwen.
Geheel vit de oude school waren ook de
beid© duetten, door het kunstenaarspaar ten
gchoore gebracht, n.l. „Venez k lui" van
Fauré, en „Stil, o stil" van dr. Schmidt zelf.
Bedenkelijk vonden we, dat de zuiverheid hier
in veel tc wensohen liet; als we ons niet ver
gissen, bespeelde de zanger toen zelf het or
gel, wat zeker niet gunstig op do uitvoering
werkte.
Van het mannenkoor hoorden we met veel
genoegen de beide nummers uit Valerius* Ge-
denkclank, die door het koor beschaafd en
traai genuanceerd werden gezongen; er kon
zeker nog gewonnen worden ean eenheid van
samenzang en ook aan distinctie, maar we
weten hoe moeilijk deze bij mannenkoren te
bereiken is. Ook moeten wij aandringen op
het beter uitspreken van slotconsounanten,
daar het nalaten hiervan steeds verslappend
op de voordrecht werkt. Tot dc o. i. ook ge*
heel verouderde werken behoort Psalm 84 van
Andriessen, ccne vrij slappe compositie, die
daarbij steeds irritecrcnd op ons werkt door
die hinderlijke herinnering aan den eersten re
gel van Schubert's „Am Meer". Het koor heeft
zich er echter dopper doorgeslagen, cn naast
momenten, waarin door te sterke stemuitzet
ting, aan klankschoonheid werd ingeboet, wa
ren er ook andere die ons zeer aangenaam
aandeden, zooals o.b. de passage „Heer, God
der Heirschoren". De heer Van den Burg kan,
gezien den betrekkelijk nog jongen leeftijd van
het koor, zeker voldaan zijn over dc vorderin
gen onder zijne leiding gemaakt.
Nu met dit laatste concert do reeks der or
gelbespelingen voor dit jaar is geëindigd, mo-
gij wo zeker wel constatecren, dat deze meer
en meer in den smaak van het publick blijken
tc vollen, gezien de buitengewone opkomst
i gehoord de grootc woardccring, die men er
allerwegen over hoort uitspreken. Ongetwijfeld
is het een verblijdend verschijnsel, dat cr zoo-
velen zijn, die ook gedurende de zomermaan
den, wanneer do concertzalen gesloten zijn, be
hoefte gevoelen om te luisteren noor ernstige
kunst en den verheffenden cn veredelenden in
vloed te ondergaan, die daarvan uitgaat. Maar
don mogen we zeker ook een woord van war
men donk brengen, zoowel aan het kerkbestuur,
dat de schoone cothedroal doorvoor beschik-
boor stelt, als aan dc kunstenaars, die zoo be
langeloos zeer velen van hunne gaven doen
genieten.
H.
BIOSCOOP AMICITIA.
„Pctro de zeeroovcr" met
Richter, in den hoofdrol.
Paul
Op 20, 21 en 22 September a.s. zal in de
bioscoop Amicitia als hoofdnummer worden
vertoond de bekende U. F .A.-film „Petro do
Zeeroovcr", bewerkt naar den roman „Pietro
de Korsar" van Wilhelm Hegeler. Dc hoofd
rol van „Pctro" wordt vertolkt door de be
kende film-acteur Poul Richter, die het vorig»
jaar is overleden, terwijl dc overige rollen in
honden zijn van And Egedc Nissen en Rudolf
Klein—Rogge.
Wij laten hier de inhoud van dc geschiede
nis volgen
Op een steile klip, temidden der branding
stcat een hoogc toren, de toren van het slot
der zeeroovers. Aan den oever staat een jongrf
mr.n; droomend staart hij naar het eiland, hoe
graag zou hij daar willen zijn en het leven van
een zeeroovcr doelen I Door een toeval ziet hij,
hoo twee personen een man, die op het strand
ligt te slopen, aanvallen. Hij helpt den slapen
de en dc aanvallers slaan op dc vlucht. De on
bekende ontpopt zich als Snlvntore, een der
invloedrijkste personen in het zeeroovers-
kosteel. Hij biedt Petro geld aan, maar deze
weigert. Pctro vraagt slechts hem mede te ne
men naar het slot aan don overkant wat door
Salvatore geweigerd wordt.
Ruffio, een zceroovgr, dringt des nachts het
huisje der Vanini's binnen om Nina, de ver
loofde van Petro's broeder, te rooven. Petro
bemerkt hem cchtor cn zwaar gewond moet de
aanvaller vluchten. Daar dc ouders van Pctro
de wraak van de zeeroovers duchten, besluit
Petrb naar het kasteel te gaan. Hij zwemt
naar het slot cn wordt daar gevangen geno
men.
Dc zeeroovers zijn van een strooptocht
thuisgekomen. Reeds staat Malabranco, d«
rooverhoofdman, gereed om Petro den doode*
lijken stoot toe te brengen als de laatste Sal
vatore bemerkt. Salvatore herkent den jongen
man die hem eens het leven gered heeft cn
Petro wordt in de gelederen der zeorooverS
opgenomen.
Vijf jaren zijn voorbij gegaan. Petro is een
der meest gevreesden onder de zeeroovers ge
worden. Bij een tocht wordt Salvatore, die in
tusschen hoofdman geworden is, gewond. Hij
wordt naar een Spaanschcn heelmeester ge
bracht, terwijl Petro het commando van het
schip op zich neemt. Na eenigen tijd keert
Salvatore terug, vergezeld door Juana, de
schoone dochter van den heelmeester. Petro,
die bemerkt dot door deze vrouw de vriend
schap tusschen Salvatore en hem verminderd
is, begint haat te htftcn. Hij verlangt dat Sal
vatore hem de vrouw afstaat zooals dit vol*
gens Malabronca's wet gebruikelijk is. In dien
nacht ontdekt Pctro dat hij Juana niet haat,
doch bemint. Maar het bleeke treurige gelaat
van rijn vriend staat tusschen hen beiden. En
als Salvatore den volgenden dag om de vrouw
smeekt, geeft hij haar terug. Als Petro haar
teruggegeven heeft, rent hij naar dc bergen,
waar hij groot geworden is
Wanneer hij terugkeert, 'hoort hij, dat Sal
vatore op een nieuwe strooptocht uit is, hij
heelt echter *egen do wetten der zeeroovers in
Juana mede genomen. Juana dwingt Salvato
re, ondanks het mopperen van het scheeps
volk terug te Iceercn en als hij na aankomst de
beloofde belooning verlangt, lacht zij hem uit
cn' zegt„Ik wenschte slechts, weer bij Petra
te zijnP
Een hevige jolouzic maakt rich van Salvetor
meester cn Juana draagt er het hare nog toe
bij om dëze steeds meer aan te wakkeren.
Eindelijk barst de bom; Salvator en Petro
zullen om het bewind over de zeeroovers strij
den, één moet er sterven! En in den hevigen
kemp die nu volgt, valt Salvatore.
Het volk, dat nog steeds onder den indruk'
van het gevecht is, wordt plotseling door sol*
daten overvallen cn een hevige strijd ontspint
zich. De soldaten dringen steeds verder in het
slot, Petro en Juana hebben zij echter niet ge*
zien. Zij willen vluchten, één soldaat bemerkt
hen cn Juana valt neder getroffen door een
lansstoot, die voor Pctro bestemd was. Zij
zinkt ineen, vlak naast do baar van Salvatore.
Zijn hond glijdt naar beneden; het is, alsof
Salvatore nog in den dood zijn geliefde zoekt.
En Petro, de cenige overlevende, wankelt
neor buiten in den heerlijken morgen
Een wild zeerooversverhaal, dat boeit door"
spel en romantiek. De film is goed gecon
strueerd en meermalen riet men zeer moofo
groepccringen van schilderachtig spel, temid*
den van prachtige landschappen. Kortom, een
film, die wel belangstelling zal trekken.
Met het oog op de drukte verzocht de di
rectie zooveel mogelijk de kaarten vooruit op
den dag der voorstelling te nemen.
Op de dagen, dat de films vertoond woidcrt,
