Origmeeie Samos
WIJNHANDEL J.A. SCHOTERMAN&Zn.
tfollarsdseii© Wafelen.
liaison de Jager In.
per f8. f 1.10 per 12 18. 1.— per
UTR.STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
NUTSSPAARBANK, Utrechtscheweg 1
BINNENLAND.
HST DEN OMTREK.
SPORTNIEUWS
alleen EERSTE qualiieit, direct geimporteerd van hei eiland,
^Aangestoten bij het Nedertandsch SpaarbanScbureau.)
Uitgifte van Spaarbankboekjes. Aihaaldienst van Spaarge fden.
Eemiddeiinq bij aan- verkoop van beler-ginrsfondsen
Bewaarneming van Effecten. Verhuur van kluisfohetten.
Geopend van: 10 1; 3-44; 7=8. Za'erdatj 10—1; 6 81.
Onvoorwaardelijke waarborg van do gemeente AmeTOfoo-t'.
Langestraat 56 Chocolaterie Telefoon 115
ConfÊsee-ie Patisserie
ZWEDEN.
PCSTEFEUILLBWISSELING.
Minister-president Ekir.an, die tcver.s minis
ter van financiën was, heeft laatstgenoemde
funci;c overgedragen can Lyfccrg, tot tlusvc»
minister zender portefeuille.
VEREEr -CDE STATEN.
HET WIJNO; GELUK IN MICHIGAN.
Redding der opgcslctencn.
Gemeld wordt uit Ironwood, dat alle 43
mijnwerkers, die Vrijdag j.l. bedolven werden
door instortende rótsen. Woensdagavond heel-
huis tc voorschijn zijn gebracht; allen maken
het goed. De redding geschiedde door aan
grenzende mijnschachten. Dc vrouwen en kin
deren der geredden ontvingen dezen met on
beschrijflijke vreugde. Duizenden juichten hen
toe.
VERSPREI!BE BERICHTEN.
HET MODERNISME OP DEN
POSTZEGEL
Volgens dc Sccolo heeft San Salvador een
nieuwe reeks postzegels uitgegeven met op
den beeldenaar een guitige vrouw met haar
a -In garconne.
ITALIË.
HET ONDERHOUD 'i'USSCHEN CHAM
BERLAIN CM MUSSOLINI.
Rome, 30 Sep:. (H.N.) Mussolini is in ge
zelschap van den onderstaatssecretaris vun E t
'ministerie ven buitenlandschc zaken Grandi en
van den chef van /.ijn kabinet naar Livoreno
v» i trekken, orn Chamberlain tc ontmoeten, die
daar aan bcciJ van zijn lacht is aangekomen
L i v o r n p. 50 Sept (H.N.) Mussolini is
vanmorgen 9 uur uit Rome hier aangekomen
H'j begaf zich aan boord van het iicht Dolphin
waar hij deer Chamberlain werd ontvangen.
Na ccn korte be "retting begaven dc beide,
staatslieden zich cp dc brug van het jacht,
w.nhr zij f t rujm e?n uur zich met ll:ui*Li
onderhielden Chamberlain en Mussolini bega
ven zich clan naar het Ita'.iaansche jacht Giu-
lieno v eer zij lunchten
Londenschc b. richter» irelden nog, dat na af
loop van hel gesprek Mussolini mevrouw
Chamberlain en hacr zeen van boord liot hn-
len en met Grandi en don prefect van Toscane
is teen een gezamenlijk noenmaal nnn boord
van de Cuuliano gebruikt. Mussolini had me
vrouw Chamberlain een schitterenden ruike.
oichidectn gezonden met een eigenhandig
briefje in de Engelsen taal Het gezelschop
nam tegen 4 uur afscheid Chamberlain, die er
gebruind en zeer gezond uitzag, keerde met
zijn fam.i'ic naar zijn jacht terug en Mussolin»
*bcgof zirh nn t don vaston wal, waar hi' dooi
een ontzaglijke rz.cn.'gl stormachtig werd toe
gejuicht
Hc-t ofïicicélé' Ilalicanszhc communiqué
meldt o.a
De besprekingen tvrzchcn dc twee staats
lieden, die, n.azr men .eet, door wederzijdszhs
persoonlijke betrekkingen van vriendschap zijrv
verbonden, zijn gevoerd in don zeer hartelijker»
vorm von con enderho' d aan boord v an het
jacht Dolphin en hr: jacht Giuliano
Na een déjeuner, door het hoofd van het II. -
liaanschc kabinet aan Chamberlain aangebo
den, hebben de beid ministers de belangrijk
ste internationale kwesties van hul ocgenblik
besproken en smaakten de voldoening de nau
we betroïci in gen tusschc'n Italië en Engeland
bevestigd tc zien en overeenstemming te ktrnncn
voststellen in dc gedragslijn, door dc twee re-
gceringen gevolgd ter oplossing var. de be
langrijkste Eurcpoeschc vraagstukken
FOLEN.
DE POLITIEKE CRISIS.
Het lcafcinct-Bo: tel frocdi ai.
Naar Ratuj,'de voorzitter van den Sejrn,
gisteren bij de opening ven do lcnddugverga-
dering r.-.eedeoldc, is h?t rr.inisterie-Barïel af
getreden. Do preside?: van cc republiek heeft
het ontsla? ven het kabinet aanvaard. De ver
gadering is na deze mcdcdcelingen gesleten.
Over het ocical-dcmccroLzcht voorstel rot
ontbinding ven den. landdag zal in dc volgen
de vergadering gestemd worden. Dc datum
van deze vergadering is neg niet vastgesteld.
LITAUSN.
EEN SCHANDAAL.
T^n herinnert zich de geschiedenis van de
oplichting van d< Duitscho spoorwegmaat
schappij door een paor kcoplui cn een Mc-
melsch spoorbeambte In v rbar.d met de ar
restatie van dien beambte zijn thans, naar de
correspondent van het Bcrl Tngcbl. tc Kovvno
meldt, groote bedriegerijen van den vroegeren
minister van financiën Petroelis aan het licht
gekomen. Het moet gebleken zijn, dat, deze
invocrconseritcn heeft gegeven voor waren,
waarvan dc invoer verboden was Dit moet
hem groctc sommen hebben opgebracht A's
tusschenoersoon is vermoedelijk zijn zwager
opgetreden. Behalve hem moeten nog vele
ambtenaren gecompromitteerd zijn, die vroeger
hoogc posten bekleedden.
RUSLAND.
HET VERDRAG MET LITAUEN.
Russische uitlatingen.
Moskou, 30 Sept. (H N.) In politieke
kringen streeft men er klaarblijkelijk naar den
indruk, dien her Russisch-Litausche verdrag in
Europa en vcor.nl in Polen zcu kunnen maken
zooveel mogelijk tc verzwakken. Bijna alle bla
den wijden vandaag artikelen aan dit verdrag
en betoogen, dat dit verdrag niet in strijd is
met de bestaande verdragen en v oorts, dot de
Peolscho rcgcering op de hoogte is gehouden
van het ver'cop dei onderhandelingen. Vei dei
wordt er op gewezen, dat de Poolsche regee-
ring dc voorstellen van Russische zijde, om
o-'pr oen Russisch-Poclsch verdrag te onder-
hendelen, onbeantwoord h< cft gelaten. Dc bla
den verklaren, dat Rusland evenals vroeger
naar den vrede streeft cn dat de sevjet-regee»
ring alles zal doen, om geen enkelen nabuur
tc bcnadeelen.
Dc indruk in Polen-
Het sluiten van het Rursisch-Litausch waar»H
borgverdrag heeft in Pelen groote beroering;
vei wekt Volgens officieuze mcedeciingen I
heeft cndei-minister Knoll, die Zalcwski, den
minister van buitcniundsche zaken, bij diens*'
afwezigheid vervangt, den Russischen gezant
gisteren om een onderhoud verzocht om den
toestand op te helderen.
De bladen slaan een zeer scherpen toon aan
tegen Rusland en Litauen, vooral dc linksche j
bladen, die het meest Pilsoedski's denkbeelden I
aanhangen.
Dc Russische gezant tc War- j
schau overhandigt een vcr-
klaring-
Moskou, 50 Sept. H.N;) opdracht,
van de Russische rcgcering heeft de Russische
gezant tc Warschau aan dc Poolsche rcgce
ring een v erklaring met betrekking tot het tus-
schcn Rusland en LituueiY gesloten verdrag af
gegeven. Daarin wordt gezegd, dat dc onder
handelingen tusschen-Rusland cp. Litnuen riet
beschouwd moeten worden als togen Polen
gcrichf. doch nllcer\ ten doel hebben den vrede
in de Oostelijke Sinten te verzekeren. Dr Rus
sische rcgcering heeft getracht de onderhan
delingen met Polen te bespoedigen, doch vond
daarbij geen medewerking van den Poolschen
minister van buitenlandschc zaken Zalcv.ski.
Dc sovjcttcgeeting ia bereid Polen in bepaal
de vraagstukken tegemoet Ie komen onder
voor v int de. dat Polen v an Rusland geen con
cessies verlangt, wat betreft dc vraagstukken
van Memel, Wilna cn Donzig.
BEVORDERING EIJ DE MARINE.
Binnenkort wordt bij dc Koninklijke marine
bevordering in de hoogere rongen verwacht.
AFSCHEID DR. G. FAB1US.
De nieuwe directeur vsn hel
Utrechtschc ziekenhuis tc
Arnhem gehuldigd.
Dc geneesheer-directeur van het Gemeente
ziekenhuis tc Arnhem, dr. G. Fabius, gunt
heden zijn nieuwe functie van genccshccr-di-
rcctcur aan het Stedelijk Academisch zieken
hui- te Utrecht aanvaarden.
Woensdagavond werd den scheidenden di
recteur een serenade gebracht in het gebouw,
vaar het verplegend personeel van het Arn-
hemscV ziekenhuis en dc doktoren zich ver-
renigd haddén Bij du- gelegenheid werd dr
Fabius naméns hen. die aan het ziekenhuis'/ijn
verbonden en namens vela patiënten een hcr-
inneringsalbum pon het gemeenteziekenhuis
Arnhem overhandigd. Aan de serenade werd
door oen tulrijk dcc! van dc oud-patiënten
deelgenomen.
Gistermorgen is dr. Fabius in een speciale
vergadering van B cn \V. ontvangen en toe.
gesproken door den oudsten weihouder Goed
huis (dc burgemeester is buitenslands) cn hul
de gebiacht voor zijn werkzaamheid.
Dr Fabius dankte daarop en verklaarde dat
hij ste. ds met vreugde aan zijn Arnhcmschen
tijd zn! terugdenken
DE DOODSLAG TE NOORDWUKERHOUT.
Nog ccn nrrcstatic.
De po'ilie te Noordwijkerhout heeft in ver-
bord met de mishandeling met dcodclijken af
loop aldaar, rog aangehouden ccn schippui
uit Amsterdam.
Luchtvaart,
VLIEGER VERBRAND.
L y o n, 3 0 Sept. (H. N.) Gistermorgen is
in de buurt van Lyon een militair vliegtuig
neergestort %n verbrand. Dc bestuurder kwam
cm het leven.
Kunst en Wetenschap.
Griekenland.
DE JONGSTE OPSTAND.
De doodstraf tegen Zcrvas cn
Dcrti'is geëischt.K
De Tel. bericht ci.d. 30 S.pt. uit Berlijn:
Uit Athëhc wordt gemold In het proces te
gen dc Lidfis van den opstand van 9 dezer
werd t gen dc hoofdhui,lengden Zcrvas en D--
tilis do doodstraf gcèisfht en tegen den kapi
tein b:j dc republikrinsche garde Papadopoe-
os vijf jaar gevangenisstraf. Voor de overige
tien beklaagden werd vrijspraak gevraagd,
caar ,zij voor hun daden niet vtrantwcordelijk
eren geveest.
CHINA.
DE OPHEFFING VAN DEN BOYCOTT
VAN HONGKONG.
Gemeld wordt, dot alk posten van stakers,
die tijdens den boycot aan de gicns van het
Britschc gebied wapcn geplaatst, thans zijn
cpgehcvcn. In 'een communiqué der autoritei?
ten van Hongkong wordt gezegd, dot de posten
op 28 September zijn vertrokken van dc brug
gen, die naar de vrcemdelingenwijk Sjamicn
van Hongkong leiden Chincczc-n mogen*" nu
vrij Sjcmien ingaan, maar moeten vergunning
hebben om tc vertrekken,
Het officieuze persbureau te Kanton spreekt
dc beschuldigingen, in de Londcnschc pers ge
uit, tegen, als zouden dc Chineesche leidcT3
en de regecring van Konten Britanrie zouden
gepolst hebber» inzake hulp tegen hun tegen
standers ncch rechtstreeks noch zijdelings
heeft de rcgcering van Kanton ccit Biiischcn
steun gevraagd.
DE TYPHOON TE MACAO.
Ongeveer 20C0 slachtoffers.
Gelijk men weet, is Macao Maandag cn Dins
dag door een typhoon geteisterd, dié vooral
op zee ernstige schede heeft aangericht. Var.
de 200 Chineesche jonken, die cp dc visch-
vangst weren toen cc storm lesfcark, zijn niei
meer dun 70 in c'e havens teruggekeerd. Men
houdt rekening met den ondergang van onge*
veer 130 scheepjes met in totaal ongeveer
2C00 visschers een boord. Een Engelscïié
kocpvaardc-r heeft nog 35 man in volle zee
kunnen redden cn hen near Hongkong mee
genomen, rroar andere resültote van reddings
pogingen zij iet bekend geworden.
ANNA PAWLOWA.
Optreden in Nederland.
De Russische danseres Anna Pawlowa zat
met haar gezelschap in dit seizoen cenige bal»
letavondcn in ons Innd geven.
Drie voorstellingen worden gegeven in den
Stadsschouwburg tc Amsterdam, twee in der»
Grooten Schouwburg te Rotterdam, twee tc
'c-Grnvenhagc cn waarschijnlijk één te Utrech:
MINISTERIEEL BEZOEK AAN BARNEVELD
Minister Kon verklaart zich
hocgst voldaan.
Barncvcld. Gisteren heeft Minister Kan
zijn aangekondigd bezeek aan onze markter.
gebracht. Z.Excéïlentie werd toegesproken
dcor den burgemeester, don heer W strik, en
een h< ei Krudde, uit Deventer, namens de
•ucrhandeloren, waarna de Minister bedunlcte,
di< ons verklaarde, dat het marktwezen hier
zijn stcuiSte verwachtingen had overtroffen
AUTO IN VLAMMEN OPGEGAAN.
Gelukkig geen mcnschcnlcvens tc
betreuren.
Barncvcld. Op den rijksstraatweg, on
geveer 5 K.M. ten noorden vun Voorthuizen, is
een auto, afkomstig uit Btiarn, vermoedelijk
tong.volge van ccn lok aen het benzine-reser
voir, in brand gemokt en totaal door dc vlam
men vernield. De inzittenden hadden gelukkig
neg t jcl genoeg zich te ïcddcn.
Voetbal.
TOELATING N.V.B.
Radioprogramma,
Zaterdag 2 October.
B r i' s s c 1 (486 M.)
5.20. Orkestcor.cert. Mme. Jordins, zong.
6.20. Nieuwsber..
8.20 Concert. Mme. Róul?z, zang.
9 20. Nieuwsber.
9.50. Dansmuziek
Da v entry (1690 M.)
3.20. Engelsche volksdansen, door een Fo'.k
dr.nce orchest.
4.55. Concert door de Folk dancc socictv
orchestra.
5.20. Causerie.
5 55 Kindcruurtjc.
6 20 Dansmuziek door de London radio
dunjibfind
6.50. Lezing over het piogramma van dc
volgenda week, met muzik. illustraties.
7.20. Tijdsein Big Ben, wecrbcr., nieuws.
7 50 On o chincse screen. Lezing (gamee»
cf Peking, A temple of the hike.
7.43. Muziek;
8.00. Lezing. Cycle show.
3-20 Optreden van de Radio-follies concert
party. Liedjes, muzick"**cn schetsen.
9.20 Herfstsonntos. B. Pecker, visol I\.
Cooper, piano
9.50. LezingThe parting of the ways in
Rugby
10.05 Tweede suite (vervolg).
10.20. Tijdsein, weerbcr., nieuws.
10.35. Hunt kwartiertje. Vivian Fester, Tha
Vicar of mirth, Yes I think so.
10.50—12.20. Dansmuziek von hct Savoy-
hotel. Orpheans- en Havanaband.
H i 1 v c r s it m (1050 M.)
12 00. PoL.ieberichton
I.00. Rede ter gelegenheid van de opening
van de 3c internationale raofotcntconstcVing
to Amsterdam.
5.CO—5.00 Concert door het H.D.O.-orkest
5 005.20. Duitsche les voor beginners
5.30—6.00 Franschc les voor beginners.
6.00 —7.C0. Vocaal concert dcor mcj. To
v d. Sluys. Pianobegeleiding van Egbert
I Veen.
7.00. Politieberichten
7.CO—8.00. Bockhoudles door den heer J.
Pelser Jr
8.10. Persberichten.
8.20 VARA-avond. Uitzending van Ed
mund Mcisel's muziek bij do film „Pontsor-
1:reiser Pctemki:»", oit de Cinema Royal te
Air.steidam. Kapelmeester Hugo dc Groot
1 Ouverture Willem Tell, Rossini. 2. Orgel
solo. 5. Muziek ter illustratie v. d. film
„Pantserkruiser Potemkin'
9.50 In dc Klankzaal Voordracht door den
heer Willem van Cappe-Men Daarna Salomé.
Cscar Wilde
10.00 Persberichten. Na afloop dansmuziek
uit Café Pschcrr aan dto Coolsingc! te
Rotterdam
K n i gs w u s t e i h q u s e n' (1300 M.)
9.20. Als die Postkutsche fuhr. Tooneelspel.
10.50-12.50 Dansmuziek.
Radio-Paris (1750 M):
II.CO. Nieuwsbericht.
12.50. Concert Lucien Paris (piano, viool),
celio).
2 10 Koersen en Havaspcrsbericht.
5.05. Concert door het orkest Smet.
5.55 en 8.20 Koersen en Havaspcrsbericht
8.50 Galaconcert, met medewerking, van
bekende Porijzer altisten cn jazzband.
A.P.W.C.
De V.V. „A.P.W.C." is toegelaten tot de
N.VB. Zij komt uit in dc Westelijke 4e klasse.
A. Z. EN P. C.
Soiree.
„Naar wij vernemen stelt de A.Z. cn P.C.
zich voor op 20 November a.s. een soiree in
Amicitia tc organisccrcn. Gezien het buiten
gewoon greoto succes, dat dc votige A.Z. en
PC. sciréo oogstte twijfelen wij er niet aan
dr.ï col: ditmaal deze feestavond in alle op
zichten zal slagen. Wij komen cp deze
festiviteit binnenkort uitvoerig terug."
GARNIZOEN.
Mutaties, enz.
Ds eerstc-luitcnants J. P. Laging Tobias-en
H. Kromhout, van het 21 R.I. tc dezer stede,
zullen, aanvangende op 18 October o.s.r deel
nemen aan cm cursus bij dc 2de Stormschc»ol
EXAMENS.
Voor h;t examen assistent-apotheker slaag
de o.m. onze stadgenoote mej. T. Schuts.
J. BREGMAN
r
Tijdelijk inspecteur der directe
belastingen.
Tt deze.' stede is overleden de heer J. Breg
man, tijdelijk inspecteur der directe belastingen
alhier, in den ouderdom van ruim 62 jaar.
D? heer Bregman was van 19051919 ad
ministrateur-boekhouder aan het gcmcento
ziekenhuis u Den Hung. In 1920 kwam dc
heer Bregman naar Amersfoort als tijdelijk
adjunct-inspecteur, cn werd 1 Maart 1922 be
vorderd tot tijdelijk inspecteur, we.'kc functie
hij lot aan zijn overlijden bekleedde.
Dcor zijn groote werkkracht, die- vooral Ter
stond na de oorlogsjaren lot uiting kwam, was
hij zeer gcrien bij het jjersoneel en werd hij
algemeen geacht, zoowel dcor collega's als
dcor vrienden en bekenden.
pe tijding van zijn heengaan zul ongetwij
feld door ;:;cr veler, irrct groote droefheid
worden vernomen.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Openbare vergadering.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor dc Gclderschc Vallei zal in openbare ver
gadering bijeenkomen op Woensdag 6 Octo-
bci u.s. -'s middags t 3 uur in hot gebouw
def Kamer, Amhcmscheweg 23.
BIOSCOOP AMICITIA.
Förstelchrisll.
Dc bioscoop Amicitia geeft wederom blijken
van grooten activiteit. Nauwelijks heeft de
nieuwe film Förstelchrisll met een enorm suc
ces te Amsterdam en daarr.o to den Haag gc-
loopen, of Amicitia's directie weet dit num
mer voor haar theater af te sluiten.
De film „Förstcrchristl is op een lijn te stel
len met „Ein Walzertraum", dc film, die wc
onlangs hier zagen. De inhoud boeit van het
begin tot het einde, terwijl men goed spel
tc zien krijgt. Dc scene's worden g'eheel afge
speeld. Lya Mara is een uitstekende vertolk
ster van dc hoofdrol. Harry Liedtke geeft ccn
goede uitbeelding van de keizers-figuur, Dieter-
lec is dr kleine korporaal, met wien Chris tl
tenslotte het huwelijksbootje instapt, terwijl
Bertha Scheven, Frutz de statige grijzen Kei
zerin-moeder typeert.
De inhoud von de film is buitengewoon aar
dig cn levens spannend.
Försterchristl's avonturen zijn bij du cudc-
ïcn onder ons nog wcl-bekend, maat1 dc jon
geren kennen Christl niet, cn toch zullen ook
de jongeren rich vevmuken met Christls komst
aan het hof en haar aftocht, met haar liefde
voor den jongeny knoppen keizer, en met haar
droefheid als de statige keizerin-moeder haar
de onmogelijkheid van de situatie uiteenzet.
Zij zullen er zich mee vermaken, omdat het
een film is die uitermate fijn gespeeld wordt,
cn die een nieuw bewijs is ven dc stelling,
dat de kracht ligt in de „historische" cn in dc
„kostuum"-films.
Een film, die een bezoek aan dit theater zeer
wcard maakt.
KUNSTKRING VOOR JONGEREN.
Lezing Just Havclaar.
Woensdagavond sprak de Heer Just Havc
laar over Vincent von Gogh voor de Kunst
kring voor Jongeren.
Nadat do voorzitter, Jo Gerritzen, de aan
wezigen verwelkomd had, gaf zc het woord f
aan dc heer Havelaar.
Nndot spreker een cn ander uit van Gogh's
leven had verteld, toekende hij Vincent met
betrekking tot het geestelijke leven van Neder
land cn Europa van dien tijd
Vervolgens spreekt hij over het wezen van
zijn kunst.
Tenslotte werd het gesprokene toegelicht
door vele lichtbeelden, op zeer duidelijke cn
boeiende wijze.
Terecht bedankte de voorzitster den heer
Havelaar dan ook voor dezen prachtigen
avond.
ST. CAE CILIA.
Scizccn-progrom.
•Deze R.K. gem. zangvereeniging onder lei
ding van den heer A. J. Helmick zal in den
Kersttijd uitvoeren het Wcihnachts-oratorium
van Muller, en in Maart „die sieben Krcuz-
v. örter" van Haydn'.
VEREENIG1NG COST EN WEST.
Excursie naer Kootwijk.
Nu dc yacantres afgeloopen zijn begint de
Afdeeling Amersfoort der Vereeniging „Oost
en West wederom met hare werkzaamheden.
Nuar men ons mededeelde, zal op Woens
dag 6 October a.s., bij voldoende declnwnc,
ccne autobus-tccht gehouden worden naar de
Radio-Centrale tc Kootwijk op de Vcluv/e.
Na bezichtiging onder deskundige leiding
van dit radiostution, noodt de heide tot het
deen van eenc m'coic wandeling neer bosch cn
meer.
TIJEORH/TKMIE.
Openbare voordracht,
D» vertegenwoordiger von mr. E. Jack Bur
ton's International School of Thcorhythmie, dc
heer P. J. C. van Hoboken, zal op Dinsdag 5
October a.s. 's avonds tc 8 uur in het atelier
van den heer Lcopol, Laantje 3 een openbare
voordracht m<u demonstratie geven over
„Theorhythmie".
Voor bijzonderheden verwijzen wij naar d«
desbetrefLnde advertentie in dit nummer.
ALGEM. NED. VROUWEN VREDEBOND.
Opcnbcrc vergadering van de
cfdecling Amersfoort.
Gisteravond had dc Amersfoortschc afdee
ling van den Algcmeeren Nederlandschen
Vrouwen Vredebond in de Lutheische kerk
een openbate vergadering belegd, waar als
spieker optrad de heer C. J. Smith uit Am
sterdam met het onderwerp: „Bijbel cn Oor--
leg". i
De presidente opende de bijeenkomst met
een enkel noord van welkom tot de aanwe
zigen en deed vervolgens enkele mededeclingen
von huishoudelijken aard.
Dc heei C. J. Smith uit Amsterdam ving
hierna zijn voordracht aan met een citaat van
piof. Gunning betreffende het zish keeren te
gen het geloof van duizenden, die men in dit
opzicht tegen zich heeft. De bijbel ligt bij
dc oorlcgsvcrdc-digers altijd klaar els een ar
senaal, als een middel om den oorlog goed te
praten. Toch is de Bijbel geen oorlogsboek,
toch v.il dc Bijbel geen oorlog, omdat dc Bij
bel de openbaring is ven het woord Gcdé,
het woord van vrede en liefde. In dit verband
memoreert spreker het verschil tusschen het
Oude- cr. het Nio »wc Testament. Het Oude
Testament een profetie, een voorspelling; het
Nieuwe Testament de vervulling. Daarom moet
de Schrilt ccl: met de Schrift vergeleken wor-,
den. Men mag geen episoden, geen gedeelten
ran den Bijbel, noch uit het Oude- noch uit
het Nieuwe Testament uit zijn verband rukken.
Het Oude Testament moet idan ook bezien
worden in het licht van het Nieuwe.Testament.
In den brcedo bespreeekt de heer Smit ver
schillende teksten en gedeelten uit het Oude
Testament, welke verbond houden met den
oorlog. Spreker bespreekt de- boteeksnis van
hut gebed „gij zult niet dooo'sL.an" ten op
zichte van hetgeen te lezen staat in de Mo-
saische wetgeving „Oog om ccg cn tant orn
tant". Ook hier mogen deze gedeelten niet
t it hun verband worden gelicht. Zeer zeker
bevat dc Bijbel oorlogsveihalen. Het Heilige
lend meest veroverd worden door de Israëlie
ten. Maar nu dat geschied is, mag men dit feit
niit aanvoeren ter vcrgoeilijking cn ter ver- -
dedigen van den oorl.cg van den huidigen tijd.
Het, gunt niet eon op grond van Bijbélscho
oorlogen, alle oorlogen in bescherming tc ne
men. Het Oude Testament is geen beschrij
ving alleen van hetgeen geschied is maar ook
een openbaring van hetgeen komen en gebeu
ren zal. Zoo leest men in Jes-oia reeds de con
clusie, dat de voorspelling, dat £de zwaarden
geslagen zullen worden tot spaden" en „dat
dc oorlog niet meer geleerd zal worden". Dc
profeten spreken nergens van strijd. Zij voor
spellen slechts den vrede. Spreker geeft ten
slolto de essentieelc, de centrale gedachten-
gang van het Oude Testament, die spreker wil
samenbrengen tct een vrcdes-gedachtc.
Overgaande tot het Nieuwe Testament be
handelt dc heer Smith allereerst het bekende
woord „Vrede op Aarde" Jezus heeft nergens
woorden gesproken om den oorlog goed te
praten. Onze opponenten, aldus spreker, voe
ren hier tegen aan, dat Hij ook niets gezegd
heeft cm den oorlog te laken. Niet in die
woorden maar tcch heeft Hij er opgewezen.
Evenals Jchar.r.cs dc Doopcr, die tot den sol
daten sprak ..Doet niemand overlast nar»".
Jezus zeide„Steek Uw zwaard in dc schede,
want wie het zwaard opneemt zol door het
zwaard vergaan". Hiermede heeft Jezus in be-
rrinsel iedere soldaat ontwapend, hetgeen ook
dcor Tertullianus werd bevestigd. Maar
ook heef'. Christus gezegd „Ik ben niet geko
men om den vrede te bicngen, maor om het
