IÊÊÊË
Komt U eens luisteren.
«H
PRINCESS ROOM
Hotel Restaurant „De Witte"
Een Speelbal der Fortuin,
ABOHNEftltwISPÜIJS ;"nJcn voor j
PRIIS DER ADVERTEHTIEH
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
Fianohandel S. DUIJKER
Havik 29, - Jel. 773-
s Ochtends Uw kopje koffie
's Middags Uw aperitiefie,
TELEFOON 22.
Afd. Wijnhandel:
LOUIS WLEm
AMERSFOORT
i'.iiffij■(flirt!
F. H.
FEUILLETON.
25e Jaargang No. 147
ioort 2.10, per maand ƒ0,75,
idem franco per post f 3.per week (me*, cratis
verzekering legen ongelukken) f 0.17^, afzondeilijkc
nummers 1 C.05.
r
f F" r e it t t r 'C5€
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHER"uRTWAL 2A.
POSTREKENING N*. 47910. TEL INT 513-
van i i regel» f 1.05
mei inbegrip van een
bewijsnummer, elke icgel mcor 0.25, dienstaanbie
dingen en Llcfdadigheids-adve.tcnticn voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestzun ree
voordcclige bepalingen voor het advcrlecrcn. bene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE POLITIEKE CRISIS TE BERLIJN.
Hindenburg raadpleegt verschil
lende politici.
B e r 1 ij n 18 Dec. (H. N.) Rijkspresidenx
van Hindenburg heeft vanmorgen den voorzit
ter van de fractie der Duitsche volkspartij, dr.
Scholtz, in gehoor ontvangen. Vervolgens ont
ving von Hindenburg de leiders der groote par
tijen van den rijksdag, n.l. den sociaal-demo
craat Hcimann Müllcr, den centrumsafgevaar
digde Guerard en graaf Westorp.
Dezo besprekingen hebben voorloopt;
slechts een informatorisch karakter. Dat reeds
vandaag een opdracht tot vorming van het
nieuwe kabinet zal worden verstrekt, is niet
waarschijnlijk. Dit zal wel niet voor de a.s.
feestdagen het geval zijn en men verwacht
zelfs, dat do rijkspresident tót het begin 'van
Januari zal wachten, alvorens de opdracht te
geven, daar dan intusschcn de stemming kol
mer zal zijn geworden en men den toestand
bezadigder zal kunnen bcoordeclen.
Uitstel der kabinetsformatie.
B e r 1 ij n 18 Dec. (H. N.) De rijkspresi
dent heeft vandaag na de partijleiders nog den
rijksminister von arbeid dr. Brauns en den
Pruisischcn minister-president Bvaun in audiën
tie ontvangen. Na het gepleegde overleg met
de partijleiders sprak de rijkspresident als zijn
overtuiging uit, dat in verband met de aanstaan
de feestdagen cn 't feit, dat de reiksdag tot 19
Januari is verdaagd, de vorming von een kabi
net op het oogervblik niet goed ^mogelijk is
Hij heeft daarom besloten de vorming van het
kabinet uit te stellen, totdat de rijksdag weer
bijeen zal zijn.
Dc Manchester Guardian kriti
seert de houding der Duitsch-
nationolen.
Londen, 18 Dec. (II. N.) Dc Manchestcx
Guardian schrijft over den val vnn het Duit
sche kabinet, dot het niet duidelijk is, wat de
nationalisten door hun tegenstemmen hopen
to bereiken. Door hun optreden zal de crisis
verlengd worden, doch het is niet waarschijn
lijk, dat de nationalisten voor htm partij of
hun denkbeelden cenig succes zullen behalen.
Aan den anderen kunt stellen zij zich bloot
aan het verwijt aan gebrek aan vaderlandslief
de, omdat zij op een tijd, waarin het ten zeerste
noodzakelijk is, dat Duitschland één is, Ket
land nog meer verdeelen. Zij hebben den vol
van een kabinet bewerkt, welks minister van
buitcnlandsche zaken zooeven te Genève een
belangrijk succes heeft behaald.
Enkele Duitsche persstemmen.
Berlijn, 18 Dcc. (V. D.) Dc Frankfurtei
Zeitung meent, dat geen verrassende gevolgen
van den val der regecring te verwachten zijn.
De mogelijkheid van uitbreiding der regeering
is reeds drie jaar van alle kanten bestudeerd,
zoodat nieuwe combinaties niet te vinden zijn.
Do beslissing ligt bij het centrum. Het blad
.meent, dat president Hindenburg eerst Schci-
demarm en daarna de Duitsch-nationalen moet
raadplegen over do vorming van een kabinet.
Het Hamburger Fremdenblatt meent, dat
Scheideman door zijn onthullingen de moge
lijkheid van een groote coalitie voor langen
tijd teniet heeft gedaan.
De Hamburger Nachrichten ziet niet, hoe een
nieuwe regéering onder de huidige omstan
digheden gevormd kan worden.
Do Münchener Neueste Nachrichten meent,
dat thans op do rijksdagleden do plicht rust,
dat een krachtige regecring gevoimd wordt.
Hrt centrum heeft het in de hand do ontwikke
ling *an het Duitscho volk in rustige banen'te
leider.
RECLAMES
Van 1—4 t egels f 4.05 elke regel meer J 1.--
Mnrx, de ten val gebrachte Duitsche
rijkskanselier.
HET GESCHIL IN DE SCHOENINDUSTRIE.
F r a n kf o r t a. d. Main, I 8 D e c. (H. N.)
In ben buitengewone vergadering van den bond
van Duitsche schoenfabrikanten is met alge-
mec-ne stemmen besloten om, zoo dc scheids
rechterlijke uitspraak van de commissie van het
rijksministerie van arbeid niet wordt aangeno
men, op 22 December alle nrbeideis tegen 8
Januari op te zeggen.
HET PROCES-ROUZ1ER.
Een incident.
Landau, 18 Dcc. (H. N.) In het proces-
Rouzicr heeft zich vandaag een incident voor
gedaan. Bij het verhoor van den getuige Klein
stelde de auditeur-militair Klein de vraag,
waarom hij bij de eerste oproeping niet was
verschenen. Klein antwoordde hierop, dat hij
na de arrestatie van Holzmann, die - als gc>
tuige opgeroepen was cn alleen naar aanleiding
van de uitlatingen van Rouzier in hechtenis
was genomen en twee maanden in voorloopigc
hechtenis werd gehouden, naar het onbezette
gebied was gevlucht. Op de vraag, waarvan hij
gedurende dien tijd had geleefd, antwoordde
Klein dot hij, daar hij geen werk had, von
het Roode Kruis te Karlsruhe een dagelijksche
ondersteuning van 5 mark had ontvangen.
Dc auditeur toonde zich hicroD zeer opgewon
den en verklaarde, dat dit ongehoord was. Zoo
iets was hem nog bij geen enkel proces gepas
seerd. Toen men dezelfde vraag aan den ge
tuige Scharnt-.stelde, protesteerde dc verdedi
ging ën wees' efop,1 dat deze vraag met het
proces niets uitstaande heeft en dat het stcl-
v.it .-1 - vroeg, waardoor de zaak op poli
tiek gebied wordt gebracht, geschikt is om een
voor do Duitsche beklaagden en de Duitsche
verdediging vijandelijke atmosfeer te schep
pen. Na een woordenwisseling verklaarde de
auditeur ten slotte, dat hij geen bijzonder be
lang aan deze vraag hechtte.
DE OUDSTE BERLIJNER OVERLEDEN.
Vrijdagavond is in don ouderdom von 104
jaar de; oudste burger van Berlijn, B. Behrendv
overleden
TIEN PROCENT MEER LOON IN DE
TEXTIELINDUSTRIE.
Uit Abmchen-Gladbach wordt d.d. 18 Dec.
gemeld
De rijksbcmiddelaor heeft de door de werk
gevers in de textielindustrie verworpen scheids-
rechterli'v uitspraak op verzoek der werkne
mers bindend vc rklaard .Dc uitspraak voorziet
in een loonsverhooging met 10 procent.
ARBEIDERS OMGEKOMEN.
Bij kanalisatie-werkzaamheden in de buurt
van Stblzcnau bij den Wescr zijn vier arbeiders
ender de anrdmassa's bedolven, toen een deel
van het kanaal instortte. Drie hunner werden
gedood.
Zonder eenige verplichting demon
streert men U gaarne de radiotoe
stellen vanaf f 150.— compleet
met 4 Philipslampen.
Vaita accu, Dr, Nespen Luidspre
ker enz.
Desverk, gemakkelijke betaling.
Uw bestellingen voor do a.s. FEESTDAGEN,
als HORS D OEUVRE S, OESTERS.
KREEFT, CAVIAR cn diverse Schotels
worden gaarne tijdig ingewacht
POTTEN CAVIAR
f 4.f 6.f 7.50 cn hoogcr.
Dc echte Kaiser Bolugha Caviar.
Champagne's en eerste klas wijnen
tegen wijnhandel prijzen.
AARDSCHOKKEN IN SILEZIË.
Twee dooden, twee gewonden.
Volgens een bericht d.d. 18 Dcc. uit Bcuthen
zijn bij twee. kort op elkaar volgende aard
schokken twee mijnwerkers gedood en twee
licht gewond.
VALSCHE MUNTERS AANGEHOUDEN.
H a 11 e18 Dcc. (H. N.) Dc politie te Hallc
heeft een bende valschc munters gearresteerd
en alle machines en instrümenten, die voor de
vervaardiging van valschc driemarkstukken
werden gebruikt, in beslag genomen.
DE SPIRITISSMOKKELARIJ.
In het spiritussmokkclproces te Treptow
moest dc voornaamste beklaagde Kopsch wor
den vrijgesproken, daar hij slechts wegens
valschheid in geschrifte was uitgeleverd en het
proces daarop geen betrekking had.
Een douane-inspecteur, die zich had laten
omkoopen, werd veroordeeld tot twee jaar en
drie maanden gevangenisstraf en drie millioen
mark boete. Eenige andere beklaagden kregen
lichter straffen, terwijl enkelen werden vrijge
sproken.
VERDUISTERING.
Bochum, 18 Dec. (H. N;) De postinspec-
teur Kattwinkel is verdwenen, na ten nadeele
an het postkantoor te Bochum een bedrag
van 550.000 Mark te hebben verduisterd. Men
vermoedt, dat hij naar het buitenland is ge
vlucht.
DIEVEN SLAAN HUN SLAG IN EEN
POSTKANTOOR.
G r 1 i t z1 8 D e c. (H. N.) Bij een inbraak
in het postkantoor is een bedrog van 18,000
markk benevens een aantal postzegels in han-
den van dieven gevallen.
UTHECHTSCHESTFiAAT
Ir1' !''i/Vl" 'W
J rtooir-iAM o»-
Wilt U de KERSTDAGEN qcnocpeliik
doorbrengen, koopt dan bijtijds Uw RADIO
bij do firma
Electro Techn. Bur. Utr.straat 15
AMERSFOORT.
Allccnvcrtegcnwoordiger der Ducrctet
toestellen.
Aangesloten bii den Ned. Bond van Radio
handelaren.
FRANKRIJK.
KONIN'G ALBERT LID VAN HET
INSTITUT DE FRANCE.
Koning Albert, die in plaats van wijien pre
sident Wilson gekozen is tot buitenlandsch lid
der Académie des Sciences morales et politi-
ques (een der vijf lichumen, die met Institut
dc France vormen) heeft Zaterdag zitting ge
nomen.
Des avonds is de koning weer uit Parijs ver
trokken.
PORTUGAL.
AARDBEVING. v
Te Lissabon is een aardbeving gevoeld, die
drie sconden aanhield en overal een paniek
veroorzaakte. Menschcnlevens gingen niet ver
loren en alleen stoffelijke schade werd aange
richt. Dezelfde aardbeving werd op Madeira
waargenomen, maar van daar 'zijn geen bo-
ichten ontvangen.
ITALIË.
DE KAMER OP RECES.
Zaterdag j.l. is de Kamer met vacantia ge
gaan.
HONGARIJE.
WINDISCHGRATZ ONGESTELD.
Boedapest, 18 Dec. (H.N,) Naar het
blad Magyar Uszag meldt, is de toestand van
prins Windischgratz, die reeds tijdens het val-
sche munters-proces aan de gevolgen van een
'tijdens den oorlog opgedane ziekte leed, zoo
danig verergerd, dot dc gencesheeren zijn over
brenging naar een sanatorium noodzakelijk
achten,' teneinde daar een operatie te kunnen
verrichten. Voor deze overbrenging is echter
de goedkeuring der justitie noodig.
LITAUEN.
Wij geven hierbij een foto van Smctona, den
nieuwen president der republiek Litaucn. Men
weet, dat Smetona do militairen achter zich
heeft. President Grinius cn heel het kobinet,
hetwelk men verwijt, dot het het land aan dc
bolsjewisten heeft verraden, werden gevangen
genomen. Grinius werd naderhand weer vrij
gelaten.
DE STAATSGREEP.
Smctona in functie.
Smetona, dc nieuw gekozen president, is
onmiddellijk in functie getreden en heeft den
eed van trouw aan dc grondwet afgelegd.
Het premierschap.
Prof. Woldemoras heeft in het nieuwe ka
binet het .presidentschap op zich genomen cn
de portefeuille van buitcnlandsche zaken.
Een compromis
Het consulaat-generaal van Litauen te Brus
sel, ontving een telegram uit Kowno, blijkens
hetwelk do partijen, teneinde ernstigo gebeur
tenissen te voorkomen, een vergelijk Rebben
gesloten, waarin non beide partijen voldoening
wordt geschonken.
Dc stoot vnn beleg in Memel.
Ook over het Memelgcbied is de stoot van
beleg afgekondigd.
„Alles rustig."
Koningsbergeen, 18 Dec. (H. N.)
Naar uit Kowno wordt gemeld, is alles rustig.
Militaire patrouilles doorkruisen de straten. De
staat vnn beleg zal vanmiddag om 12 uur wor
den opgeheven. Vergaderingen zonder toe
stemming von den plaatselijk cncommondant
zijn verboden. Evenzoo is een verbod uitge
vaardigd voor het verspreiden van ophitsende
geschriften, terwijl ook straffen uitgevaardigd
zijn voor het opslaan der prijzen.
De toestand ongewijzigd
Riga, 18 Dcc. (H.N.) Volgens de laatsto
berichten uit Kowno is de toestand onveran
derd. Do via Wilna te Warschau ontvangen
berichten over onlusten'cn gevechten zijn tot
nu toe niet bevestigd. Minister-president Wol
demoras heeft in een onderhoud met dc pers
verklaard, dat de buitcnlandsche politiek van
Lithaucn onveranderd blijft. Ook in het per
soneel van dc gezantschappen in het buiten
land zal geen wijziging plaats hebben. Bin
nenkort zal een gezantenconferentie te Kowno
worden bijeengeroepen.
De indruk in Rusland.
Moskou, 19 Dec. (V. D.). De Iswestla
schrijft over de gebeurtenissen in Litauen, dat
deze van buitenaf zijn beïnvloed vooral door
Polen, teneinde een handelsovereenkomst tus-
Naar het Engelsch van
RAFAEL SABATTNI.
Geautoriseerde vertaling van A. T.
o4
„Daarin vergist ge u nu eens niet", ant
woordde de kolonel hem.
De verbazin? van den Hertog werd grooter.
„Weet ge wie ik ben?" vroeg hij, na een
oogenblik wachtens.
„Dat heb ik vijf minuten geleden gehoord".
„Maar ik meende, dat ge zeide, mij eens een
dienst te hebben bewezen".
„Dat is vele jaren geleden. En toen wist ik
uw haam niet, Uw Genade is het waarschijnlijk
vergeten".
Door den minachtenden toon, dien hij aan
sloeg, dwong hij den eerbied en dc achting of
van iemand, die er een meester in was, een
ander uit de hoogte te behandelen. Dc nieuws
gierigheid van den Hertog was opgewekt
„Wilt ge mijn geheugen niet te hulp ko
men," vroeg hij, bijna vriendelijk.
De kolonel lachte 'n beetje spottend. Daarop
de hand van den Hertog, die zijn arm no?
steeds vasthield, van zich afschuddend, nam
hij zijn hoed of, en de lichtbruine krullen ach
terwaarts houdend, werd zijn linker oor zicht
baar en de lange robijn, die het versierde.
Buckingham keek een oogenblik, boog zich
'toen wat voorover, om béter te kunnen zien,
en hij hield zijn adem in van plotselinge ver
bazing.
„Hoe zijt ge aan dat juweel gekomen," vroeg
hij, den krijgsman, onder het spreken, onder-*
zoekend aankijkend.
En in het gevoel van het onrecht, dat hem
werd aangedaan, antwoordde de kolonel hem:
„Hfct werd me na Worcester als een aanden
ken gegeven door een leeghoofdig beuzelaar,
wiens even ik waard gevonden had, om te
redden,'.
Vreemd genoeg bleek er geen toorn te be
staan van dc zijde van Zijn Genade. Misschien
was zijti verbazing overheerschend en bedwong
zij voor het oogenblik iedere andere aandoe
ning.
„Zoo". Waart gij dat!"
Zijn oógen bleven dat smalle gelaat onder
zoeken* aanzien.
„O," I voegde hij er na een oogenblik bij,
en het ..lonk als'een zucht.
„De aan had juist zulk een neus'en was van
uw lenge. Maar in geen ander opzicht gelijkt
ge op Cen aanhanger van Cromwell, die mij
dien av^nd geholpen heeft. Ge hadt geen krul
len. Uw haar was op een godvreezende lengte
geknipt, enMaar ge zijt de man. Hoe
vreemd, i zoo weer te ontmoeten Hoe buiten
gewoon vrccmd!" Zijn Genade scheen plotse
ling af U dwalen.
„Zij kuincn niet bedriegen," mompelde hij,
terwijl hij den kolonel van onder zijn saamge
trokken wenkbrauwen bleef aanzien, en zijn
oogen wrren bijna die van een droomer.
„Ik heb u verwacht", zei hij, en weer volgde
die duistere zin: „Zij kunnen niet bedriegen".
Het wal nu de beurt aan Holles, om ver
baasd te zin, en in zijn verbazing spralc hij:
„Uw Geïade heeft mij verwacht?"
„AL dezë jaren. Het was mij voorspeld, dat
wij elkander weer zouden orttmoeten ja,' en
dat een tijdlang dc levensloop van ons beiden
ineengevlochten zou zijn".
„Voorspeld", riep Holles uit. Hij dacht dade
lijk aan de voorgevoelens, die hem door alle
nooden heen dat juweel hadden doen vast
houden. „Hoe voorspeld? Door wien," vroeg
hij.
Die vraag scheen den Hertog op te wekken
uit de mijmering, waarin hij vervallen was.
„Heer", zeide hij, „we kunnen hier niet blij
ven staan praten. En wij hebben elkander, na
al die jaren, niet ontmoet, om weer op eens
uiteen te gaan." Zijn toon werd weer, als altijd,
aanmatigend. „Als ge wat te doen hebt1. Heer,
moet dat wachten naar mijn goedvinden.
Kom!"
Hij nam den kolonel bij den arm, terwijl hij
over zijn schouder zijn dienoren in het Fransch
toesprak, twee van hen bevelend hem te volgen.
Zonder weerstand te bieden, liet Holles,
nieuwsgierig en verward, als in een droom,
zich leiden, waarheen de ander goedvond, zoo-
als een mensch zich laat drijven op den stroom
van het noodlot.
HOOFDSTUK XIII.
Buckingham's dankbaarheid.
In een kamer boven, die Zijn Genade besteld
had in een herberg op den hoek van Pater
Noster Row, zaten zij alleen, de Hertog van
Buckingham en de man, aan wien hij zijn leven
te danken had. Er bestond geen twijfel aan den
omvang van.de schuld, zooals beiden wel wis
ten. Want dien avond, lange jaren geleden,
toen Zijn Genade zwak en gewond op het bloe
dige slagveld lag, was hij ten prooi aan een
paar van die menschelijke hyena's, die het slag
veld rondzwerven, om levenden en dooden te
berooven. De jonge Hertog had zich, zijn toe
stand in aanmerking genomen, dopper genoeg
trachten te verdedigen tegen hun berooving,
waarop een van hen hem onder hield, terwijl
de ander een mes voor den dog haald, om een
eind aan zijn tegenstand te maken. En toen was
plotseling uit de duisternis de jonge Holles te
voorschijn gekomen, bloot door toeval naar die
plek gebracht. Zijn zware degen had den sche
del getroffen van den schurk, die het mes
zwaaide, waarop zijn vriend onmiddellijk ge
vlucht was. Nadat de jonge officier van Crom
well den aardigen, gewonden jongen half on
dersteund, half gedragen had, had hij hem in
veiligheid gebracht in de woning van een
koningsgezind heerenboer. Dit herinnerden zij
zich beiden en hierover spraken zij nu ever)-
Een tafel stond tusschen hen, en op die tafel
een kwurt liter Bourgogne, dien de Hertog be
steld had, om zijn gust te onthalen.
„In mijn hart", zei Holles, „heb ik aUijd ge
loofd, dot wij elkander nog eens zouden ont
moeten; daarom heb ik dit juweel zoo vastge
houden. Had ik uw naam geweten, dan zou ik
u opgezocht hebben. Zooals dc zaken nu
stonden, kicsterde ik de overtuiging, dat het
toeval mij nog weer uw weg zou doen krui
sen".
„Niet het toeval. Het noodlot", zei Zijn Ge
node met kalme overtuiging.
„Nu, het noodlot dan, als go het liever zoo
noemt. Dit juwce' nu het is zeer zonderling!
Ik heb er al die jaren aan gehecht, zooals ik
zeide; ik heb het gehouden in tijden van nood,
die door den verkoop er van verlicht zouden
zijnhet vastgehouden voor den dag, dat wij
elkander weer zouden ontmoeten, opdat het als
mijn geloofsbrief zou kunnen dienen".
Hij voegde er niet bij, dot voor hem het
zonderlingste van alles was, dat juist op het
oogenblik van hun ontmoeting, hij op weg
was, om het juweel te verkoopen, er eindelijk
door den bittersten nood toe gedwongen.
De Hertog knikte met peinzend gelaat
„Het noodlot, ziet ge. Het was vooruit be
paald. De ontmoeting was voorspeld. Heb fle
dat niet gezegd
En weer vroeg Holles hem, zooals hij al
eens gedaan had: „Voorspeld door wie?"
Ditmaal antwoordde do Hertog hem.
„Door wie Door de sterren. Zij zijn de
eenige ware profeten, en hun boodschappen
zijn duidelijk en begrijpelijk voor hem, die ze
lezen kan. Ik vermoed, dat ge nooit die leer
gezocht hebt?"
Holles keek hem een oogenblik aan. Toen
schudde hij het hoofd, en glimlachte op een
manier, die zijn verachting voor kwakzalverij
uitdrukte.
„Ik ben een krijgsman, heer f, zei hij.
„Nu, dat ben ik ook als de gelegenheid
zich voordoet. Muar dat belet me niet om de
hemelen te bestudeeren, verzen te schrijven, in
het noorden wetten te maken, hier een hove
ling te zijn en nog veel andere dingen meer.
De mensch speolt veel rollen, terwijl hij leeft.
Wie er maar één speelt, kan er even goed
geen spelen Om te leven, mijn vriend, moet
men uit veel levensbronnen proeven".
Hij ontwikkelde die stelling, gemakkelijk en
geestig pratend, en met de niet aan te duiden
charme, die hij kon ten toon spreiden, een
bekoring, die zich nu van onzen avonturier
meester maakte, zoonis zij fich jaren geleden
van hem had meester gemaakt in d8t cut
van hun korte, maar veclbeteekenendc ont
moeting.
(Wordt vervolgd).