li
I
TWEEDE BLAD.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
Heerenkleeding naar maat.
25e Jaargang No. 188 AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
Dinsdag
8 Februari 1927
Oost-lndlë.
DE TOESTAND TER SUMATRA'S
WESTKUST.
Het departement van koloniën heeft mede,
dat op 5 dezer telegraphisch bericht is ont
vangen nopens de bevindingen van den gou
verneur-generaal ter Sumatra's Westkust
's Landvoogds algemeene indruk nopens den
toestand was zeer bevredigend. Rust en orde
zijn zichtbaar teruggekeerd. De stemming en
de houding van het Europocsch en het inlandsch
bestuur zijn uitstekend. Dc buitengewoon lof
waardige arbeid van het leger verdient ruime
waardeering. Door den landvoogd zijn bespre
kingen gehouden met de bestuursambtenaren
en de volkshoofden nopens het adatverband
en het negaribestuur. Over den belastingdruk
werden geen ernstige klachten voorgebracht.
DE COMMUNISTISCHE RELLETJES.
Bommen gevonden.
P a d a n g, 7 F c b r. (Aneta). In dc Paohsem-
bilansche Ommelanden zijn vijf bommen ge
vonden, die vermoedelijk te Podang-Pandjang
gefabriceerd zijn.
Het lijk van een oprocrlcidcr.
Padang, 7 Febr. (Aneta). Het lijk van den
oproerleidcr Sipatai is niet aan de familie ai-
gegeven. Het werd begraven op een plaats, die
voor de bevolking geheim gehouden wordt.
Een moordaanslag op een
rechercheur.
Batavia, 7 Febr. (Aneta). De Landraad
heeft uitspraak gedaan in de zaak van den
moordaanslag op den rechercheur, wien op
13 November tijdens dc communistische relle
tjes op Tanah Abank een hand werd afgesla
gen. Er waren zeven beklaagden. Alle werden
schuldig bevonden aan poging tot opstond en
moord met voorbedachte rade. Zij werden ver
oordeeld tot 16, 18, 13, twee tot 15 en twee
tot 12 jaar gevangenisstraf.
DE VONNISSEN OVER DE
COMMUNISTEN.
Batavia, 7 Febr. (Aneta.) Het Bat.
Nieuwsblad meldt, dat de Raad van Indië zich
niet vereenigt met het voornemen van den
landvoogd om communisten na het ondergaan
van de rechterlijk opgelegde straf te internee
ren. De Raad, wiens instemming hiervoor on
ontbeerlijk is, is alleen doortoe bereid, wanneer
de öndergone straf minder is dan een jaar ge
vangenisstraf.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Op verzoek eervol ontslagen de hoofdcom
mies der posterijen H. W .L. Wcllon;
eervol van zijn tegenwoordig beheer ont
heven en benoemd tot commies der posterijen
en telegrafie de directeur van het post- en te*
legraafkantoor te Kerkdriel H. G. van Elteren;
toegekend de eere-medoille der Oranje-
Ncssau-ordc in zilver aan J. Budding, wonen
de te Geld.-Vcencndaal (gem. Ede), baas bij
dc Veenendoalsche Stoomspinnerij en weverij;
in brons aan S. Riemsdijk cn B. Riemsdijk,
feiden wonende tc Eist (gem. Rhenen), stcen-
rteerders bij de N.V. Steenfabriek v.h.. gebrs.
linkenberg te 'Amerongen;
jw{bij resolutie van den minister van financiën
is benoemd in den rood van beroep van dc
directe belastingen te 's Hertogenbosch tot
plaatsvervangend lid mr. dr. C. M. van. Leeu
wen, aldaar.
DE OPVOEDING VAN PRINSES JULIANA.
J Naar wij vernemen hebben H. M. d<? Ko-
L"ngin en Z. K. H. de Prins Jonkvrouwe J. C
Baronesse van Sytzama bereid gevonden om
ejuffrouw Schoch behulpzaam te zijn bij dt
iding van ,,'t Woerle", gedurende dc dagen
aarop de Prinses te Katwijk-aan-Zce zo!
ertoeven.
DE PRINSES TE KATWIJK.
Nog een villa voor de hofhouding.
Het Hbld. verneemt, dot ten dienste van de
ofhouding van Prinses Juliana, gedurende
verblijf to Katwijk aan Zee, nog is ge-
jhuurd de villa „Tamina" aan de Noord-Boule-
ard, in de nabijheid van ,,'t Waerle".
IN1STER KAN OPNIEUW NAAR DRENTE.
Een onderzoek naar dc werk
verschaffing.
I De minister van binnenlandsche zaken en
■fendbouw, mr. Kon, heeft zich naar Drenthe be
geven om met den commissaris der Koningin
en den inspecteur voor de steunverleening
$®jjg'edcr verschillende werkverschaffingen na te
'gaan. In het bizonder wil de minister persoon
lijk voorbereiden v de eventueele komst van
'.werkloozen uit de vier groote steden, tot wier
uitzending onlangs in beginsel is besloten.
Voorts staat op het programma een bezoek
|tet het stantsboschbeheer aan Appelscha, de
ichenking van den heer Janssens aan het Rijk,
onlangs door den minister bij notaricele
akte is aanvaard.
HOOGE RAAD.
Installatie van advocaat-gene
raal Berger.
^De president van den Hoogen Raad mr. de
Savornin Lobman heeft in de zitting van hc-
iaenochtend geïnstalleerd als advocaat-gene
raal bij den Hoogen Raad mr. W. J. Berger,
die als zoodanig benoemd is in_de pjaats.van
I Bïlen n*r- Ledeboer.
LEERAREN M. O. OP AUDIËNTIE.
Vertegenwoordigers van de Algemeene Vcr-
eeniging van leeraren bij het Middelbaar On
derwijs en van dc Vcreeniging van leeraren bi]
het Christ. Middelbaar Onderwijs (de voorzit
ter van St. Bonavcnture was plotseling verhin
derd mede aanwezig te zijn) hebben dezer
dagen een audiëntie gehad bij den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Namens deze organisaties werd bepleit, dot
er naast de meth. phys. georiënteerde H. B. S.
moet zijn een maatschappelijke school, waar
van de economische wetenschappen de kern
vakken uitmaken, welke instituten naast elkaar
opgenomen dienen tc worden in de wet op het
voorbereidend hooger- en middelbaar onder
wijs.
DE VROUW IN DE STEMBUREAUX.
Mevrouw Van Riel—Smccngc komt
op tegen de achteruitzetting hnrer
scksegenooten.
In de gemeenteraadsvergadering von Em-
men kwam dezer dogen aan de orde de be
noeming van leden der stembureaux voor dc
komende verkiezingen B. cn W. diende dc
gebruikelijke voordrachten in voor de 37 bu
reaux, in dc verwachting, dat de rand daaraan
stilzwijgend zijn sanctie ^ou verleencn.
MoorEmmen heeft zeer strijdbare vrou
wen als gemeenteraadsleden en onder dc 37
mooi 3 voorgedrugenen was slechts één dame.
Daarover interpelleerde mevrouw H. A vun
Riel—Smccngc, die terugneming der aanbeve
ling cischte, teneinde voor elk bureau n'.sncg
een dame op de nominatie tc plaatsen.
De voorzitter zag de^ noodzaak daarvan niet
in. Wethouder Gorter evenmin. Deze ging nog
verder. „Dames", zoo sprak hij, „zouden
hoogstens van nut kunnen zijn bij dc telling
van stemmen, om voor tellende hceren koflic
te zetten". Waarop mevrouw Van Riel heftig
repliceerde: „Daar protesteer ik tegen, M. d. V.
Wij vrouwen worden door dc Grondwet gelijk
gesteld met dc mannen cn nergens wordt in
die Grondwet gesproken over het zetten van
koffie. En het is niet uitgemaakt, dot wij daarin
bekwamer zijn dan gij, manden, zoomin als
vaststaat, dot gij beter stemmen kunt tellen!"
Deze orgumentecring sloeg in. Dc voordracht
ten gingen terug naar B en W. en dc raad zul
over eenigen tijd de vraag moeten beantwoor
den, of hij de stembureaux zal cmancipccrcn,
ja of neen.
WATERVOORZIENING UIT DE VELUWE.
Tegen de Amstcrdomschc plannen.
In de a.s. Donderdag te houden vergadering
van den raad der gemeente Voorst komt o.a
aan de orde een concept-raadsbesluit om Ge
deputeerde Staten van Gelderland uit tc noo-
digen, te voorkomen dut de gemeente Am
sterdam huur plannen tot wotcronttrekking non
de Veluwc ten uitvoer brengt.
EEN SUPPLETOIRE BEGROOTING.
Nadere verklaring wenschclijk.
In dc eerste helft van Januari werd ccn
wetsontwerp ingediend tot verhooging van het
eerste hoofdstuk der Indische bcgrooting voor
1926 met ƒ620,000.
Deze aanvraag werd als volgt omschreven
„In verband met de omstandigheid dar
het licence-recht voor den bouw van Dor-
nmr „Wal"-vliegtuigen voor Nederland en
zijn ovcrzeeschc gebiedsdcelcn aan een
Nederlundsche firma is verleend, moet de
verdere aanschaffing van die vliegtuigen
hier tc lande plaats hebben. Het daarvoot
bij de begrooting voor 1026 toegestane
crcdiet van f 1,000,000, dat bij bestelling
in het buitenland reeds met 210,000 ver
meerderd had moeten worden, stijgt ten
gevolge van den licence-bouw nog met
180,000, terwijl bovendien wegens een
noodzakelijke wijziging in dc uitrusting
der toestellen, r.cg f 230,000 meer benoo-
digd is. In totaal zal derhalve de betrek
kelijke post met f 620,000 moeten worden
verhoogd."
Het wil ons drir.gcnd noodzakelijk voorko
men zco tcckent het Hold, hierbij aan
dat de rcgcering duidelijk dcc uitschijnen hoe
het mogelijk is, dat na het reeds toegestane
crediet van 1,600,000 voor de betrekkelijk
kleine bestelling van 18 twee-metorige vlieg-
booten, thans neg een aanvulling ncodig blijkt
van niet minder dan 620,000.
De wenschelijkheid, dat wij in Nederland
zelf voor onze oorlogstoerusting kunnen zor
gen, als onverhoopt de nood aan den man
mocht komen, weegt zwaar. Maar dan is het
toch noodig, dat wij precies weten, wat wij
daarvoor hebben te betalen.
OM DE HUURWETTEN
Gemeentelijke regeling ont
moet groote bezweren.
In verband met de mededceling van den Am-
ster'damschen wethouder De Miranda, dat over
wogen^ wordt, of naar aanleiding van de aan
gekondigde opheffing der huurwetter. h'et ver-
hoogen der huren niet behoort tot het belang
der gemeentchuishoudïng en dat plaatselijk
zou kunnen worden opgetreden, heeft de Tel.
zich gewend tot een bekend kenner van het
gemeenterecht, mr. G. A. van Poelje, chef van
de afdeeling onderwijs der gemeente 's Gra-
venhage, om zijn meenin'g over deze kwestie
te vernemen.
•Als men zich in.deze materie verdiept, be
merkt men, dat het een tamelijk ingewikkeld
vraagstuk is, waarbij allerlei moeilijkheden
lfunnen rijzen en hetis dan ook een voor-
loopigc indruk, dien ik u als mijn zienswijze in
deze kan geven, zoo begon de heer Van Poelje
zijn gesprek. Destijds heeft dc gemeente Den
Helder als een voortzetting op de distributie-
wetten een gemeentelijke melkprijsverorde
ning ingevoerd, ten eir.de te voorkomen, dai
de melkboeren zouden profiteeren van de on
gunstige ligging van Den Helder ten opzichte
van de melk voorziening. Dc Hr>oge P.aod heelt
later deze verordening erkend. Als men in
deze verordening, zooals de 'lieer Dc Miranda
zich uitdrukte, het woord „melk" door „huizen"
vervangt, zou men kunnen verwachten, dat dc
Hooge Raad ook deze verordening zou accep-
RECLAMES
Van T—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50
KLEERMAKERIJ
Fa. E, L. J. LAMMERTS
Amersfoort G°i,SS3.ga Groningen
Utrechtscbe weg 36. Tel. 587
tccrcn, waarbij wordt bepaald, dat het verbo
den is, huizen van ccn bepaald type tc ver*
huren boven den door dc gemeenten vostgc-
stclden maximumprijs. Met huizen is men er
echter niet met dc vaststelling van één kwali
teit of één type. Iedere huizengroep heeft
haar eigen ligging enz., waarbij allerlei fac
toren kunnen gelden. Eén prijsbepaling is dan
ook niet mogelijk.
De tc treffen regeling moet dus wel analoog
zijn met de Huurcommissicwet. Men komt dus
al dadelijk tc staan voor de vraag, of het mo
gelijk is krachtens gemeenteverordening een
commissie in tc stellen met beslissende bc-
oegdheden n!s dc huurcommissic.
Het bestuur van dc gemeentelijke huishou
ding is opgedragen non den Raad en B. on W.
Voor zoover onderen" tot medewerking hier
aan kunnen worden geroepen, kunnen dit geen
anderen zijn den die de Gemeentewet kent. Dc
gemeentebesturen zijn niet bevoegd een
lichaam in het leven tc roepen, waaraan ccn
deel der bestuurstaak ter zelfstandige verzor
ging wordt overgedragen. Lichamen als de
Schoonheidscornmissiën e.d. hebben dan ook
formeel slechts advisecrende bevoegdheid. De
praktijk kent weliswaar tul van bizondero vor
men cn regelingen, maar in den regel be
treffen die don toch gevallen, tot welker criti-
schc toetsing de rechter niet licht kan ge
roepen worden.
Bij een gemeentelijke huurcommissic met be
slissende bevoegdheid zou dot ongetwijfeld
anders zijn. Zoo men dus een gemeentelijke
commissie instelt, mo^i deze een advisecrend
karakter dragen cn de beslissing aan B. cn W.
overlaten. Nu kan men wel zeggen, dat voor
100 aan haar adviezen uitvoering zal wor
den gegeven cn dut B. en W. practisch haai
adviezen zullen sencticnnceren, maar dit kan
tot allerlei moeilijkheden aanleiding geven.
Men zit ook met dc kwestie van het hooger
beroep. Bij een gemeentelijke regeling kun men
dit niet aan den kantonrechter opdrogen cn
het hooger beroep zakt in elkaar uls men dit
gemeentelijk organiseert. Het bekende gevel-
Van der Schaar in Amsterdam spreekt in dit
verband voldoende inzake hot hooger beroep
op den gcnteentcrand. In de hooger beroeps-
kwestie zie ik geen oplossing.
Hoe moet het verder gaan bij overtreding
van een verordening door naomloozc vennoot
schappen, vcrccnigingen e. d.? De huurcom
missic stelt in d«t geval de leden van het be
stuur aansprokelijk. Maar deze bevoegdheid
kan een gemeenteraad nooit hebben, omdat
hij hierdoor op het gebied komt van den
strafrechter. Juist bij vennootschappen en vcr-
eenigingen met oen groot huizenbezit zou de
rechter bij de beslissing, wié voor een over
treding aansprakelijk moet worden gesteld,
voor tal van moeilijkheden komen te staan.
Verder zou men ook bij verordening niet een
regeling kunnen maken betreffende de ver
plichting om als getuige te verschijnen en d"
gcwcnschte inlichtingen te geven, zooals art. II
der Huurcommissicwet deze kent. Ook hier
ligt een bron voor vele moeilijkheden.
De Huurcommissicwet heeft een onmisken
baar complement in dc Huuropzeggingswct cn
de riuuraanzeggingswet. Zonder Huuropzeg
gingswct is een huurpriisregeling buitenge
woon gevaarlijk. Als de huiseigenaren obsti
naat worden, kunnen zé hun huurders bij bos
jes uit hun huizen zetten cn ze bijvoorbeeld
een jaar leeg laten staan. In deze kan het ge
meentebestuur niets doen, daar men grijpt
midden in het verbintcnisrccht, dat buit.rn de
bevoegdheid van het gemeentebestuur ligt.
Het is mcgelijk, dot lar.gs de wegen van het
administratieve recht, waarbij veel te bereiken
valt, misschien een oplossing te vinden is; ik
heb natuurlijk geen gelegenheid gehad, om mij
in dit vraagstuk te verdiepen, maar ik voorzie,
zoo besloot d? heer Van Pc-lje, allerlei moei
lijkheden en kwesties bij 'het in het leven
roepen van een gemeentelijke verordening.
DE OPHEFFING VAN DE HUURWETTEN.
In het buitenland al lang het
voorbeeld.
Op de protcstvergadcring van den Amster-
damschen Bestuursband en dc S. D. A P in
verband met bovenvermeld onderwerp, heeft
de heer Kupcrs o.a. gezegd „in geen onkel
ander land heeft men nog dc wettelijke bepa
lingen tegen huurwoeker durven terzijde stel
len" terwijl dc heer de Miranda verklaarde,
dut men nergens ter wereld zulk een haast
heeft om na den oorlog dc normal? economi
sche toestanden terug te krijgen dan in Ne
derland. Naar aanleiding hiervan meldt Mr E.
Hollander jr. in de N.R.Ct op:
Deze beide uitlatingen zijn ten cenen male
onjuist immers evenals Zweden de eerste is
geweest, die dc huurwetten heeft ingevoerd,
is het ook de eerste geweest, die de huurwet
ten weder heeft ingetrokken en dot wel in het
jaar 1924
Sindsdien zijn ook de huui wetten in Italic
ingetrokken cn het is mede op grond van de
resultaten van de opheffing in deze landen, dat
de nationaal-georganiscerde huiseigenaren hier
tc lande den Minister hebben durven advisee-
ren de huurwetten in te trekken.'
VEREENIGING VAN BLOEM
BOLLENCULTUUR.
Een nieuw beursgebouw.
In dc algemeene vergadering von dc Alg
Vereenigir.g van Bloembollencultuur, werd he
den besloten, dnt als beursgebouw in gebruik
zal worden genomen dc voormalige machine
fabriek van dc fa. gebr. Figee aan de Leidscne
Vaart te Haarlem. Dit terrein zal worden aan
gekocht voor een bedrag van f 180.000.—.
„NOS JUNGUNT ROSAE
Een buitengewone algemeene
vergadering.
Dc bekende Rozcnvcrecniging hield dezer
dogen te Amsterdam ccn buitengewone alge
meene vergadering.
De heer G. A. van Rossum herdacht in een
staande aangehoorde toespraak wat dc
d.d. 21/11 j.l. ontslapen voorz. de heer F. A.
des Tombe sedert zijn benoeming als zoo
danig in Juli 1921 in het belong der veree-
niging deed, gesteund door zijn enthousiasme
en nimmer falend optimisme, woorna spr. de
heer Ludding, Posthuma cn Spek dank zegde
voor hun vertegenwoordiging der vcroeniging
bij de teraardebestelling die spr. wegens ziekte
niet kon bijwonen.
Na goedkeuring van dc notulen der vorige
algem. verg. wed besloten tot instelling van
een „F. A. des Tombc"-mcdoille, als nader aan
tc duiden prijs voor dc joarlijkscho rozenten-
toonstellingen der vcreeniging. Staande do ver
gadering werd dc stichting von ccn fonds voor
dot doel verzekerd.
Uitgeloot werden 2 aandcclcn h f 100.— in
de leening in 1914 aangegaan voor dc stich
ting van het rosarium te Arnhem.
Ter voorziening in de vacature van voorzit
ter, werd met op een na algemeene stemmen,
gekozen :'jhr. J. L. Mock, tc Santpoort, die in
1921 no circu 14-jurig vooizittcrschap
wegens langdurige ziekte zijn functie moest
neerleggen, moor sedert weer genocgzaofn her
steld is. Do vacature A Hogcrvorst als be
stuurslid-amateur werd aangevuld door de be
noeming met II van dc 14 stemmen, van
mevr. O. Bordes Dinger tc 's-Hoge.
Omtrent dc uitgaaf van het orgaan der ver.
„Rosarium" werd besloten het contract met
dc drukkerij, weer met een jaar tc verlengen.
Over de vrnog, of en zoo ja waar en
op welke wijze dc vcreeniging in 1927 hun
joorlijkschc rozendemonstrotie zal houden,
ontspon zich een levendig debat, waarbij ve
lerlei meeningen cn wenschen werden geuit cn
dr. A. v. Ojen als afgevaardigde der ver. „Flo-
rolia" tc Tiel pleitte voor het orgonisecrcn van
ccn rozententoonstelling te Tiel, zij het dan als
provinciale tentoonstelling buiten de z.g.n.
groote tentoonstellingen om. De ver. „Floralia'"
was bereid haar gebouw gratis ter beschik
king te stellen en zooveel mogelijk steun en
medewerking tc verloenen. Het bestuur werd
ten slotte gemachtigd een plan uit te werken,
dal zooveel doenlijk met de kenbaar gemaak
te ideëen rekening houdt. Dc heer G. A. van
Rossum gaf een exposé van door hem met ver
tegenwoordigers der gemeente, dc Ver. van
Vreemdelingen Verkeer cn van „Floralia" ge*
voerde voorloopigc besprekingen omtrent de
eventueele stichting van een rosarium tc Tiel.
waoroon dc heer v. Ojen ecnigc inlichtingen
toevoegde omtrent de uitwerking van een
nader plan.
Nog werd met belangstelling kennis geno
men von de aanwerving van een 24-tal nieuwe
leden voor een gezamenlijke contributie van
ruim 200 p. j.
DE AUTOBUSDIENSTEN DER
NED. SPOORWEGEN.
Een adres tegen dc A. T. O. von
clcn Bond van Bcdrijfsautohou-
ders.
Het bestuur van den Bond von Bedrijfsauto-
houders in Nederland heeft, naar opnleiding
van de oprichting von de Alg. Transporton
derneming door de Noderlondsche Spoorwe
gen, ccn adres gericht tot de Koningin, waar
in het verzoekt
„vooreerst bij de behandeling van vergun
ningen in hooger beroep te willen doen vost-
lcggcn, dat aan de A. IO. slechts vergun
ningen worden gegeven, zooveel nfogplijk met
behouden van de bestaande trajecten der hui
dige exploitanten
„subsidiair dat aan exploitanten, wien ten
behoeve der A. T. O. een vergunning wordt
ontnomen of onthouden, door de A. T O. een
behoorlijke schadevergoeding moet worden
gegeven, cn vervolgens cm zoodanige moot-
rcgclen tc treffen, dat de billijkheid van de
zijde der A. T. O. steeds in acht wordt'ge
nomen en er geen gevaar zal bestaan dat de
tekorten der A. T. O. worden gevoegd bij de
exploitatic-soldo der Nclerlondsche Spoorwe
gen (dit laatste speciaal ook wot betreft exploi
tatie ven vrachtoutodiensten, welke eveneens
door de A. T. O. zal worden ter hand geno
men) cn zoodoende een ongewcnschte bclas-
tirgverhocging veroorzaken, welke maatregelen
U. M. in de hand heeft door middel van Ko
ninklijke bewilliging op de Statuten der A. T.
O., welke requestronten verzoeken niet te wil
len verlccnen, wanneer het der A. T. O on
mogelijk zal blijken met deze gerechtvaardigde
wenschen rekening to houden, of wonneer de
A. T. O., in strijd met de. Wet, toch bij haar
voornemen zou blijven parollct-trajccten te
cxploiteercn."
In de toelichting op hun verzoek stellen
adressanten onder meer
dnt de Statuten der Ned. Spoorwegen de
exploitatie van parallel-trajecten verbieden en
slechts toelaten dc exploitatie von vocdings-
lijnen cn vrachtautodiensten
dot zij in den loop der jaren een bedrijf
hebben opgebouwd, waarin ccn flinkkapitaal
is gestoken en waarin rond 2C00 gezinnen het
brood verdienen
dat in dc behoeften van het verkeer niet be
hoorlijk voorzien zou worden, wanneer de A.
T. O. practisch op vele trajecten ccn monopo
lie zcu verkrijgen
Een schadevergoeding gevraagd
van 29 millioen gulden.
dut, indien de economische redenen tegen dc
exploitatie van autobusdichsten door de Ned.
Spoorwegen niet afdoend worden geacht, adres
santen aanspraak meenen te mogen maken op
een schadeloosstelling, die zal moeten bestaan
uit
e. een bijdrage van ten minste vier millioen
gulden, de zeer voorzichtig geschatte waarde
der loopende autobussen
2e, een som, gelijk aan de gekapitaliseerde
verdiensten van gezegde exploitanten, welke
som aan de uiterst lage zijde moet worden ge
raamd op ten minste vijf-en-twintisr milHoen
gulden.
NEDERLANDSCHE BOEKON IN
ZUID-AFRIKA.
Enkele cijfers.
In „Zuid-Afrika", maandblad voor culturcel-s
en cconomischo betrokkingen tusschon Nodcr-
land en Zuid-Afrika leest men
„Ook in onze dagbladen wordt wel geschre
ven over den achteruitgang van het Ncder-
landsch in Zuid-Afrika. Wio daarin werkelijk
belang stelt zal gaarne kennis nemen van het
volgende
In 1923 werden uit Nederland in Zuid-Afri
ka ingevoerd boeken tot een waardo von
15.948.—. In 1924 tot ccn waarde van
21.552.—. In 1925 tot ccn waarde van
23.451.-.
Over 1926 is dc opgave nog niet bekend.
Vermoedelijk zal nicmund de stelling willen
verdedigen, dat deze boeken werden ingevoerd
om niet gelezen tc worden.
EEN OOGHEELKUNDIGE PROCEDURE.
Mag rcfroctioncercn alléén
door ccn geneeskundige ge
schieden.
Men meldt ons
Tc Delft is ccn conflict ontstaan tusschen
ccn oogarts cn ccn opticiën-rcfractionist. Het
gaat hier voornamelijk om dc kwestie of dc ti
tel „rcfractionist" ccn geneeskundige aanduidt.
Dc opticien van T. had n.l. aan zijn zaak een
instituut voor oogonderzoek verbonden, waar
van een oogarts do leiding op zich nam. Bij
afwezigheid van dezen arts, rcfroctioneert do
heer T. zelve cn dc inspecteur van do volks
gezondheid had don commissaris van politic
cr opmerkzaam op gemaakt, dut dit noor zijn
mccning volgens dc wet op do geneeskunde is
verboden. Art. 3 van genoemdo wet zegt
voorts, dot ook aankondigingen van dio hup-
dclingcn strafbaur is. Op grond hiervan is
tegen den heer T. proces-verbaal opgemaakt.
Door dr. Halbertsmo, oogarts, waren dc
pers-verteg^nwoordigers uitgenoodigd om op
het politicbureau cenigc toelichting op dit pro-
ccs-vcrbuol to ontvangen. Genoemde arts kwa
lificeerde de methode van den heer van T. ais
nergens op berustend, en een goed oog-onder
zoek kon zijns inziens niet plants hebben.
Voorts noemde hij den heer Meulcnberg uit
Rotterdam, leverancier von dc verschillende
instrumenten voor oog-onderzoek, een minde:
goed bekend staand leverancier.
Naar aanleiding von dit laatste heeft thans
de heer M. weer een aanklacht bij de politie
ingediend tegen dr. H. wegens aantasting van
goeden naam enz.
Medegedeeld werd voorts dut tot in hoogste
instantie deze zaak bij het gerecht zal worden
aanhangig gemankt, teneinde een beslissing uit
tc lokken of rcfroctioncercn strafbaar is.
Dr II. zeide nog zich tc hebben gewend tot
pi of. Van der Hoeven tc Leiden, die zeide niet
met zekerheid tc kunnen zeggen of rcfroctio
ncercn door een niet-genceshcer al of niet
strafbaar is.
UIT DE KLEEDINGINDUSTRIE.
Dc stoking in vier Amsterdam1*
schc Confectiebedrijven.
Omtrent dc staking in de confectiebedrijven
te Amsterdom, welke gister is ingegaan, ver
nemen wij van werknemerszijde nog het vol
gende
De staking betreft zoools reeds medege
deeld de Amstcrdomschc confectiefabrieken
von Monk en 2n., firma Van Collem, firma
Sajet en Gebroeders van Dom.
Bij dc staking zijn betrokken de huisarbei
ders cn de loonconfectionnuirs (op 't oogen-
blik een zestal.) Bij deze lontstcn werken
hoofdzakelijk meisjes. Van deze meisjes heb-
hen 70 80 hedenmorgen besloten niet oan
den nrbeid te gnnn
Gistermiddag zou met dc mannen worden
vergaderd.
Het is zeer waarschijnlijk zoo deelde men
ons medo dut met enkele dngen het oantnl
fabrikanten, bij wie gestnukt wordt, grooter
zal worden, terwijl ook de mogelijkheid groot
is dot met enkelen der werkgevers overeen
stemming zal worden bereikt
Oorzaak der staking is zoools men zich
herinnert dc weigering von genoemde con-
fcctiefabriknntcn om de eischen der werkge
versorganisaties in tc willigen n.l. invoering
von de Groninger loonregeling (een stukloon-
kwestie) aangevuld met do sv.oeters-regeling.
Dc onderhandelingen met de confer.tiefnbri-
kantcn moesten afzonderlek geschieden, daar
de organisatie, waarin de werkgevers zich v^r-
ccnigd hadden, in liquidatie is.
INBREKERS-VILLABEWONERS.
Een goede vangst.
Tc Venlo werden door dc politic aangehou
den dc zwerver de H. cn de smid W. R. uit
Duisburg, verdacht von inbraak met diefstal i:«
de leegstaande villa van mevr. R. in het Villa
park te Venlo. Het bleek, dat dc hceren reeds
langoren tijd in de villa gehuisd hadden en
er zich aan champagne cn wijn tc goed ge
daan hadden. Meerdere bedden waren besiepen
en alle kasten lccggehoald. De wijnkelder was
geforceerd en tal van flesschen waren daaruit
ontvreemd. De ingemetselde brandkast heeft
men niet open kunnen krijgen, wel waren
daartoe pogingen aangewend. Waardevolle-
voorworpen, waaronder vele zilveren, worden
vermist. Men denkt dat reeds een groot gedeel
te van het gestolcnc naar Duisburg is overge
bracht. De juiste opgave van het vermiste
ontbreekt nog. (Msb.)
MOORD TE IERSEKE.
Een 34-jarige men met een bij
doodgeslagen.
Men seint ons uit Icrseke
Gisteravond omstreeks kwart over elf is dc
34-jarige koopman B M. Biersteker alhier ver
moord. Hij kwam terug van een bezoek aar
een zakenvriend, met wien hij c-en rekening hat"
te vpreffenen Op ongeveer 100 Meter afstanc
van zijn woning is hij met een hard en scherj
c-oorwerp, vermoedelijk een bijl, aangevallei
cn doodgeslagen. Dc vermoedelijke dode.
van den moord, een zekcie R., is in den af ge
ioopen nacht door dc politie von zijn bed gc
licht en in voorloopig arrest gesteld. Dc mo-