i %/Wtfeuhe/en en
MANS ION
POLISH
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Thé-Dansant
ABONNEMEHISPRUS voor
PRIIS OEP ADVERTENTIE» mei inbegrip van ces
EERSTE BLAD.
x
Berg-Hotel
KOLONIËN.
25e Jaargang No. 204
(oort f 2.10, ptr maand 0J3,
Idem franco per post 3.—, per week (met qratia
verzekering legen ongelukken) f 0.17», alzondcrlijkc
nummert C.05.
AMEBSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER: j. VALKHOFF. aRNHEMSCHE POJRTWAL 2A. postrekening n*. 47910. TEL INT. SIS.
Zaterdag 26 Februari 1927
bewijsnummer, elke regel meer 0.25. dienstaanbic
- dingen en LIcldadigheids-adve.tenliën voor de helft
der prijs. Voor handel cu bedrijf bestaan ucr
voordceligc bepalingen voor het advcrleeren bent
circulaire. bevattende de voorwaarden, wordl op
aanvraag toegezonden.
VOLKENBOND.
DE ECONOMISCHE
WERELDCONFERENTIE.
Geen Spaonschc deelneming.
Gcnèvc, 25 Fcbr. (H. N.) Bij het secre
tariaat van den Volkenbond is bericht van de
Spaansche regecring ontvangen, dat deze niet
zal deelnemen aan de op 4 Mei beginnende
economische wereldconferentie.
SIR ERIC DRUMMOND OVER DE
BETEEKENIS VAN DEN BOND.
Sir Eric Drummond, secretaris-generaal van
den Volkenbond, heeft in een vergadering van
Lagerhuisledcn een voordracht gehouden,
waarin hij de opvatting uitte, dat de vergade
ring, ofschoon nog steeds het ovcrhcerschcnde
orgaan van den Volkenbond, thans misschien
minder macht heeft dan een paar jaren gele
den. maar men kon erop rekenen, dat dc Bond
in elke crisis zijn latente gezag zou doen gel
den Dc Raad daarentegen was sterker gewor
den en de vrees, dat een vermeerdering van
het aantal zijner leden eenstemmigheid moei
lijker zou maken, was ongegrond. Alle Locor-
no-mogendheden beschouwden den Bond
thans als hot coöidinótiepunt van haar Euro-
pecsche politiek en ofschoon het cenigcn tijd
geduurd heeft, alvorens de Bond zijn invloed
in den Balkan voelbaar heeft kunnen maken,
was de Bond door thans gevestigd op een
vftjze, die veel voor den wereldvrede beloof
de. In Azië was oen bemoedigend tecken dc
groei van den .invloed van den Volkenbond in
Japon en in China. Dc regecring te Peking is
den Volkenbond steeds gunstig gezind ge
weest, terwijl de regeering te Kanton klaarblij
kelijk de gebeurtenissen afwachtte en zich niet
vijandig had verklaard. Hoewel sir Eric niet
veel hoop had. wat de aansluiting der Vcrce-
nigde Staten bij don Volkenbond betreft, was
er toch een opmerkelijke verbetering in de
betrekkingen tusschen het departement van
buitcnlandschc zaken cn den Bond vast te stel
len.
DUITSCHLAND.
DE TOESTAND VAN LOEBE.
B c r 1 ij n, 2 5 F e b r. (V. D.) Dc toestand
van rijksdagpresident Locbe is bevredigend.
DE BEIDE GEARRESTEERDE DU1TSCHE
GENDARMES.
Landau, 25 F e b r. (V. D.) Het onderzoek
inzake het geval der door de Franschcn in ar
rest genomen Duitsche gendarmes uit Winden
en Steinfeld is door diplomatieke besprekin
gen van Duitscho zijde aangevangen. In den
loop van heden werden twee andere Duitsche
gendarmes uit Winden cn Steinfeld naar Lan
dau ontboden om getuigenverklaringen af te
leggen. De reeds uit het proces-Rouzier be
kende Duitsche advocaat dr. Führ heeft dc
\'erdediging der beide arrestanten op zich ge
nomen.
ZELFMOORD VAN EEN GEZIN.
In de Münzstrassc te Berlijn heeft een 39-
jarigc arbeider met zijn 32-jarige vrouw cn
zijn beide kinderen van 13 en 12 jaar zelf
moord gepleegd Toen de buren dc woning
binnendrongen, was het geheclc gezin al dood
De man had de gaskraan opengedraaid, omdat
zijn vrouw aan een ongeneeslijke hartkwaal
leed. De lijken zijn door de politic in beslag
genomen.
FRANKRIJK.
DE KWESTIE DER SCHULDREGELING.
De aonval der socialisten.
P a r ij s2 5 Fcbr. (H. N.) De Fransche
bladen zijn bijna zonder uitzondering van oor
deel. dat de aanval der socialisten op Poincaré
is mislukt. Al mocht ook het voorstel der so
cialisten worden aangenomen om in de Kamer
het vraagstuk der schuldoverecnkomsten te
behandelen, dan is thans toch reeds te voor
spellen, dat Poincaré bij het stellen van de
kwestie van vertrouwen dc meerderheid zal
krijgen
Poincaré zal eventueel dc kwestie
van vertrouwen stellen.
In de Commissie van financiën der Kornet
heeft Poincaré de stukken overgelegd inzake
de uitvoering van het voorloopigc eccoord no
pens de schuldenregcling. Hij verzocht Vin
cent Auriol zijn voorstel in te trekken, waar
bij de Kamer verzocht werd de credieten goed
tc keuren vooi de betalingen aan Engeland te
doen; de socialistische afgevaardigde zeide
cch-»r niet aan i»»t verzoek te kunnen voldoen.
P'^ïïcaré herhrjde, dat hij de kwestie ^an
vertrouwen zou stellen over de verdraging van
de bespreking van dit voorstel cn dat hij dc
eventueelo onthoudingen als stemmen tegen
zou beschouwen.
TEGEN DEN HEIMATBUND.
Parijs, 25 Febr. (H. N.) De bisschop
van Metz heeft in een rede, welke hij gisteren
voor de gedelegeerden der katholieken van
Lotharingen heeft gehouden, de jongste pause
lijke voorschriften uitvoerig toegelicht cn zich
hij deze gelegenheid ook openlijk tegen d*
autonomistische beweging van den Heimat-
bund verklaart.
EEN ONTSNAPPING.
Gaston Lenfant, een soldaat van 19 jaar, in
garnizoen te Metz, was door den krijgsraad
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. Acht
dagen na het vonnis slaagde hij er in te ont
snappen en Parijs te bereiken. Daar werd hij
echter spoedig weer opgepakt wegens diefstal,
veroordeeld en opgesloten in dc gevangenis
van Ia Petite Roquette, waar hij een cel kreeg
op de tweede verdieping. Overdag werd Len
fant werkzaam gesteld op de kettingsmederij
Hier nam hij eiken dog een paar schakels
weg, totdat hij een ketting had, lang genoeg
om mee te ontsnappen. Toen begon hij, met
een staaf, die hij uit zijn krib gebroken had,
een gat in den buitenmuur tc maken. Stuk voor
stuk werkte hij de steenen los. De kalk cn de
brokken steen verborg hij in .zijn matros cn
zijn krib schoof hij overdag voor het gat, op
lat de bewakers het niet zouden zien. In drie
Jagen tijds was het gat groot genoeg om door
'e kruipen. Woensdagnacht, na de laatste ron
de, kroop Lenfant door het gat. Hij slaagde er
in naar dc derde verdieping tc klimmen en
vandaar op het dak te komen. Van het dak liet
rij zich met behulp van zijn ketting op straat
zakken.
ENGELAND.
DE VERHOUDING TOT RUSLAND.
Nog een oordeel over dc Britschc
nota.
Sir Kingsley Wood, parlementair secretaris
van het ministerie van hygiëne, heeft in een
rede verklaard, dat de aan Rusland gerichte
nota oen afdoend karakter droeg cn dat het
geduld van het publiek ten einde was. De weer
klank" in den lande was levendig, omdat Mos
kou heeft gehandeld met miskenning van de
wetten en verplichtingen, die een natie steeds
ten aanzien van een ander in acht neemt. Do
handelsovereenkomst is aldoor niet in acht ge
nomen en het is thans duidelijk, dot het een
ernstige dwaling was hoar tc hebben gesloten.
Dc communistische intrigue heeft tot dc onti-
Britschc beweging geleid en de levens der Brit
schc onderdanen in Sjanghai bedreigd.
CONFERENTIE TUSSCHEN BRITSCHE
EN FRANSCHE INDUSTR1EELEN
Londen, 25 Febr. (H. N.) De conferen
tie tusschen vertegenwoordigers der Fransche
en Engelsche industrie zal op 7 Maart te Lon
den bijeenkomen. In hoofdzaak zullen dezelfde
vraagstukken als bij dc besprekingen tusschen
de Duitsche cn Engelsche industricelen behan
deld worden.
EEN PROCES TEGEN DE BRITSCHE
REGEERING.
Aanhangig gemaakt door ecN
Roemecnschc maatschappij.
Londen, 25 Febr. (H. N.) Tc Londen is
door een Roemeenscho petrolcummaatschappij
een proces aanhangig gemaakt tegen de En-
geiscbe regeering, waarin dc maatschappij
schadevergoeding eischt wegens het feit,^ da»
tijdens den oorlog op last van de Engelsch»
regeering haar petroleumbronnen zijn ver
woest om te beletten, dat de Duitschcrs daar
van gebruik zouden kunnen maken.
RECLAMES.
Ven 1—4 regels 4.05, elke regel meer 1.
ܧih^ehruike men
Geeft vlug een schitterenden- glans cn
doet kleur en bewerking van het hout
werk mooi uitkomen.
ééN KWALITEIT DE BESTE.
Overal verkrijgbaar.
Importeurs: NA' Handel Maatschappij
RECKITTS Rotterdam.
EEN KWART MHUOEN VERDUISTERD.
Socrabajo, 25 Fcbr. (Ancto.) Dc ver
duistering van den heer J. Quithovcn, agent
van landelijke ondernemingen te Dampit, wordt
geraamd op 250.000.
SPANJE.
AUTO-ONGEVAL.
P a r ij s2 5 Febr. (H. N.) Uit San Se-
bastioon wordt gemeld, dat een uit Lourdes ko
mende auto, waarin zich een dochter van ex-
Veizerin Zita cn 2 heeren bevonden, na het
passecren van de grensbrug op Spaansch ge
bied omgeslagen is. De beide heeren van ge
zelschap werden gewond, terwijl de dochter
van de ex-keizerin zelf ongedeerd bleef. De
auto reed achter een andere auto, waarin zich
de ex-keizerin met haar oudsten zoon en een
officier bevond.
POLEN.
DE BESCHERMING DER GRENZEN.
Warschau, 25 Fcbr. (H. N.) In dc le-
gercommissie van den Poolschcn landdag is
een motie van de nationaol-democratcn behan
deld, waarin de regeering uitgenoodigd wordl"
rapport uit tc brengen over dc maatregelen,
welke zij heeft genomen of denkt te nemen,
om de Poolschc grenzen te beschermen tegen
het gevaar van een Duitschen overvol.
Bij de toelichting verklaarde dc spreker dei
nationaal-democraten, dat tot nu toe met dit
gevaar niet voldoende rekening is gehouden.
De woordvoerder der christelijk-democraten
verlangde, dot dc regeering een programma
voor den aanleg van vestingen aan de weste
lijke grens zal opstellen en een wet voor de
erdediging van de natie zal uitwerken.
HONGARIJE.
HONGARIJE'S ONTWAPENING.
De financieel© commissie uit het Huis van
Afgevaardigden is gisteren begonnen met dc
behandeling van de begroeting van oorlog. De
Rapporteur betoogde, dat Hongarije er naai
moet streven de wereld ervan te overtuigen,
dat het zijn ontwapcningsvcrplichtingen na
komt. Oorlogszuchtige bedoelingen zijn Hon
garije vi-emd; den v-"-de von E -~opa bedreig*
het niet. Dit geschiedt wel door de naar ver
houding veel te groote beweponing van zijn
buren, die de entente en de Volkenbond stil
zwijgend aanvaard hebben.
CHINA.
DO VERWARRING IN CHINA.
De Britschc vlootmacht in het
Verre Oosten.
Londen, 25 Febr. (H. N) Uit een ofil-
cicclc inlichting blijkt, dat de Engelsche vloot
in de Chineesche wateren uit 12 kruisers, I
moederschip voor vliegtuigen, 9 torpedojogers,
12 duikbooten en verschillende kanonneerboo-
fn en ander klein moteriael bestaat.
Sjanghai in spanrting.
L o n d e n, 2 5 Fcbr. (H. N.) De gespannen
toestand te Sjanghai blijft aanhouden. De op-
morgen (Zondag)
smaldeel van plan Hankau tc bombordcercn in
'samenwerking met Tsjang Tso-Lin's operaties
tegen dc Zuidelijken. Tsjong-Tso-Lin's op-
marsch door Honnn gaat krachtig voort in dc
richting -van Hankau. Er zijn drie Amcrikoon-
sche torpedojagers uit Manilla t'ë Sjanghai aan
gekomen.
rukkende Kantonncesche nationalistische troe
pen zijn, naar gemeld wordt, in contact met
de troepen van Soen, die zich in dc buurt van
Soengkiang ingraven. Do aankomst der gedes
organiseerde achterblijvers van het leger van
Soen aan den cenen kant cn van dc verster--
kingen der Sjantoengtroepen aan den anderen
kant maakt den staat van zaken *e Sjanghai
nog meer precair.
De autoriteiten in de internationale neder
zetting hebben voorzorgsmaatregelen getroffen
en o.o. de vrijwillligers te Sjanghai gemobili- j
secrd en op verschillende pur.ten posten langs
dc afzcttingslijn opgesteld.
Dc Fransche concessie, die in de Chineesche 1
stad overloopt, wordt streng bewaakt.
De Italiaansche en Jupansche oorlogsschepen J
hebben troepcnafdcelingen in de internationale
nederzetting geland.
China cn het Britsche memoran-
dum aan den Volkenbond.
De eerste gedelegeerde van China bij den j
Volkenbond heeft den secretaris-generaal be- f
richt, dat hij van den minister van buitenland-
sche zaken opdracht had gekregen mede te
dcclr-n, dat China zich het recht voorbehield
op het Britsche memorandum van 8 Februari
tc antwoorden.
Schepen van de Standard Oil in
beslag genomen.
De zuidelijken hebben drie schepen in be
slag genomen, die aan de Standaard Oil toeBe-
hooren en van andere schepen de vlag neer
gehaald.
Later werden twee tankschepen vrijgelaten,
maar andere zijn vastgehouden.
Schermutselingen.
Er hebben enkele schermutselingen plaats
gehad tusschen de troepen van Soen-Tsjoean-
Fang, den afgetreden gouverneur van Kiang-
soe, en die van Tsjang-Tsjoen-Tsjang, den
huidigen gouverneur.
Anti-Engelschc betoogingen.
Te Hankau hebben gisteren duizenden arbei
ders deelgenomen aan de betooging ter gele
genheid van de staking van 24 uur om te pro
testeeren tegen de concentratie van Engelsche
troepen te Sjanghai. In de inlandschc stod cn
de Engelsche concessie zijn opni?uw anti-En-
gelsche aanplakbiljetten verschaven. De bc-
tooging heeft een ka'm vcrioop ge'nd
VEREEN1GDE STATEN.
EEN PRESIDENTIEEL VETO.
President Coolidge heeft zijn veto uitgespro
ken tegen hel crediet van 250 milliocn dollar
tot steun aan de katoenplanters om katoen en
andere producten aan de markt tc onttrekken.
De president verklaarde, dat dc lyct tot steun
aan dc planters van con ongezond economisch
beginsel uitgaat, ongrondwettig is en een ver
hooging van de kosten van levensonderhoud
tengevolge moet hebben, zonder dat de boe
ren er voordeel van zullen trekken.
MEXICO.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK.
Veertig dooden en zeventig ge
wonden.
Aon de Intronsigcant wordt uit Mexico ge
seind, dot er een trein tusschen Tompico en
Monterey ontspoord is. Er zijn veertig dooden
cn zeventig gewonden.
MIDDEN-AMERIKA.
DE TOESTAND IN NICARAGUA.
Dc Amerikuanschc interventic.
N c w-1 o r k, 2 5 Febr. (V. D.) Admiraal
Latimer heeft order gekregen ook den laatster,
tegenstond der opstandelingen in Nicaragua te
breken.
Volgens een draadloos bericht uit Washing
ton heeft de Amcrikaonsche minister van bui-
tenlondsche zaken, Kellogg, senator Borah me
degedeeld, dat de regeering geen gevolg kon
geven aan het voorstel der commissie voor
buitcnlondsche zaken van den Senaot, om een
studie-commissie naar Mexico en Nicaragua
te zenden.
ZUID-AFRIKA.
DE DIAMANT-..RUSH
Dc regeering heeft een waren wedloop ge
organiseerd voor het verkrijgen von de dia
mantconcessies. Zeventienduizend mededingers,
uit alle doelen van Zuid-Afrika, nomen er aan
deel, te midden van talrijke toeschouwers. Er
ontstond een dusdanig gedrang, dat er een ein
de aan mo-*< worden g-jnoakt.
MIJNRAMP.
Hen Fruusch piotest. Gemeld wordt uit Johannesburg, dat 33
.- v r i t i I mijnwerkers, allen inboorlingen, van dc buiten-
De Fransche legatie heeft met klem bij hei, u r i i i
f~,. j i - i ju wereld afgesloten zijn door den vol van een
Chineesche departement van buitenlandsche J
i j rots in een miin oon den Rond. Men vreest,
zaken geprotesteerd wegens het bombardement f i'ij j l i i
u L cn u. <-üt velen den dood gevonden hebben,
van de rronsche concessie on zich alle rechten
voorbehouden om vergoeding te eiscjien voor
elke mogelijke schade, daardoor ontstaan.
De komende oorlogsopcruties.
Uit Sjanghai wordt d.d. 25 Februari gemeld:
De toestand onder de arbeiders is in hoofd
zaak normaal. De troeopen van Tsjang-Tsjoen-
lsjang komen nog voortdurend aan. Er worden
vanavond nog in het geheel 8C00 man ver
wacht, behalve de troepen, die uit Tsingtau
komen met 15 schepen van het „Noordelijk
slagkruiser-eskader Eén dezer schepen is be
mand met Wit-Russen. Naar verluidt, is het
Tweede Kamer.
Hot amendement van den heer Joekes om
300.subsidie tc verlecncn aan de „West-
Indische Gids", wordt in dc zitting van Vrij
dag verworpen met 44 tegen 23 stemmen.
"Het ontwerp woedt z. h. s. aangenomen.
Aan dc orde is het ontwerp voorstel van don
heer. K. ter Laan.
Dc heer Duymoor v. T w i s t (o.r.) zegt
dat het debat beter achterwege zou kunnen
blijven, omdat hot geen resultaat oplevert Hij
acht het voorstel in strijd met do gtondwcl.
Het brengt de veiligheid des lands in gevaar
en betrekt ons land in den strijd cn is boven
dien onaanneembaar door den vorm waorin
het aanhangig werd gemaakt. Spr. betoogt dat
in vergelijking met andere landen Nederland
Tiecr weinig militaire uitgaven heeft. Eenzij
dige ontwapening is volgens spr. zelfmoord en
zou ons land tot operatic-terrein der strijden
de groepen muken.
Spr. betoogt, dat ons leger in 1914 wel de
gelijk preventieve kracht héd, hetgeen gcble-
kon is uit documenten van den Duitschen gc-
ncralcn staf.
Do hcqr Deckers (r.k.) brengt hulde aan d<-
voorstellers, die niet opzagen tegen het kiezen
van den moeilijken weg, terwijl zij met een mo
tie hetzelfde doel hodden kunnen bereiken.
In het handvest van don Volkenbond ziet
spr. geen verbod tot ontwapening, doch de
Bond gaat wel van dc veronderstelling uit, dot
iedere staat bewapening heeft. Thans reeds
zoover met de beperking tc gaan als dc voor
stellers willen, schijnt niet in het belang van
het land. In bondgenootschappen,jken krijg kon
het kleine leger van groote bcteckcnis zijn. Als
Nederland wordt aangevallen, mag het ver
weermiddel niet ontbreken.
Dc heer T i 1 a n u s (c.h.) ziet in het ontwerp
een propaganda voor dc verkiezingen, die bij
dc indiening in het zicht waren.
Sprekers hoofdbezwaar tegen het voorstel is
van gTon<Jwettelijken nnrd. De nrtt. 182, 51 en
57 eischen een strijdbare macht
Het <k>cl van ons leger moet goed in het
oog gevat worden. Het dient alleen den oorlog
buiten onze grenzen tc houden. Doortoc is
ons volk wel degelijk in staat.
De heer De Visser (c.p.) zet uiteen dot
zijn standpunt revolutionair is tegenover het
militairisme, dat onmisbaar is voor het kapi
talisme. Niet de zonde die In den mensch is
manr dc consequentie van het mootschappelijk
systeem brertgt oorlog.
Spr. bestrijdt uitvoerig het contra-geweld-
systeem der sociaal-democraten en pleit voor
burgeroorlog en revolutie in de kapitalistische
landen. Spr. breekt zijn rede af om die Dins
dag voort tc zetten.
De vergadering wordt verdaagd»
Oost-lndiè.
ONTSLAGEN UIT DE PREVENTIEVE
HECHTENIS.
Batavia, 25 Fcbr. (Ancto.) Negentien
personen uit het Pnndeglangschc (Bontam), die
in preventieve hechtenis zaten wegens deelne
ming aan het oproer in November, zijn bij
gebrek aan bewijs ontslagen.
Berichten.
OM HET BEZIT VAN LABRADOR.
Nog meer documenten gevonden.
Een Hollander, die sinds vele jaren in En
geland woont heeft tusschen oude boeken uit
een Hollandsche bibliotheek, die misschien een
eeuw geleden in Nederlund is aangekocht,
twee belangrijke documenten gevonden,* be
trekking hebbende op de schenking van den
Koning-Stadhouder Willem I oon Jozef de la
Pcnha van het eiland Labrador.
Het cenc document is dc origincelc schen-
kingsoctc, door den Koning-Stadhouder op I
November 1697 op het Loo geteckend; het
andere stuk bevat de origineele acte van over
dracht, die op 6 Junuari 1768 te 's Grovenho-
ge door den Prins van Oranje, is geteckend.
In deze acte wordt het bezit van het eiland
Labrador, dot in 1732 aan David, oudsten
zoon van Jozef de la Pcnha, was toegewezen,
wegens het overlijden von David overgedra
gen oon dier.s broeder Daniël
De Hollander, die deze belangrijke docu
menten heeft gevonden, heeft de foto's daar
van aan Rev. Isaac de la Pcnha te Montreal,
die als afstammeling van Daniël dc la Pcnha
recht meent te hebben op het bezit van het
eiland Labrador, alsmede aan den heer Tob
Groen tc Amsterdam, een neef van genoem
den Dc la Penho doen toekomen.
BEROOVINGEN TE LEEUWARDEN.
Een chauffeur berooft een buitenman.
In een bericht café op dc Weaze tc Leeuwar
den, verzeilde op een avond in November van
het vorige jaar, een buitenman, die geld te
verteren had, in het gezelschop van monne'n en
vrouwen. Men besloot een autorit te maken.
Ng afloop van den tocht wenschle de man
dc onkosten niet te betalen. Een vrouw, die
meegereden hnd, maakte er den chauffeur op
merkzaam op, dat dc man een portefeuille bij
zich droeg. De chauffeur diende de man daar
op ccn hevigen slag toe, waardoor hij buiten
zijn positieven geraakte. Daarna ontroofde do
chauffeur hem zijn portefeuille en nam er een
bankbiljet van 1 100 uit. Hij deed er drie
briefjes van 10 voor in de plaats en deelde
het andere geld met dc vrouw.
Deswege stond de chauffeur wegens bc-roo-
ving voor de rechtbank te Leeuwarden terecht.
Hij bekende het hem ten laste gelegde feit te
hebben gepleegd.
Het O. M. eischte drie maanden gevangen
nisstrof.
