lAmicitia
Slechts één avond
van vroolijke kunst
Lampekappen.
L J. LUIJCX Zoon
de eemlander"
JEAN LOUIS PISUISSE
Mevrouw PISUISSE
HENK STUUROP
Verhuring van Lips safe-loketten
BINNENLAND. I
ABONNEMENTSPRIJS f"5 ™"°dCD voot
EERSTE BLAD.
Buitenland.
AUDIOLA-RADIO
L, KLEIN, Utrechtschestr, 42|44
I Vrijdag 11 Maart - 8 uur
na hun succesvol
tournée in Sndië.
Bureau Amersf. Dagblad
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
Spaar-üeposito's rente 4%
Zonder Raam- of Builenantenne
25e Jaargang No. 207
foort 2.10, per maand/0,75,
Idem franco per post f 3.-—, per week (mef gratis
verzekering tegen ongelukken) f 0.17®, alzonderlijke
nummers f C.05.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER: 1. VALKHOFF. ARNHEMSCHERRO^RTWAL 2 A. r0STREKEN|N0 N'. «79,0. TEL int SIS.
Woensdag 2 Maart 1927
PRIJS DER ADVERTENTlEN met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Llefdadigheids-advc tentiën voor de helft
der prijs- Voor handel eu.bedrijf bestaan tttx
voordecligc bepalingen voor het advcrtccren Kent
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
'KK
DE ONTWAPENING VAN 7
DUITSCHLAND.
Uitwisseling van nota's.
P a r ij s, I M a a r t. (V.D.) Van officieele
Duitsche zijde is een communiqué gepubli
ceerd, waarin wordt medegedeeld, dat tus-
schen den Franschen minister van buitenland-
sche zaken, Briand, als voorzitter van de ge
zantenconferentie eenerzijds, en den Duitschen
gevolmachtigde te Parijs anderzijds, op den
26en en den 28en Februari van dit jaar een
uitwisseling van nota's heeft plaats, gehad. In
deze nota's wordt de overeenkomst, welke tus-
schen de gezantenconferentie en de Duitschg
regeering tot stand is gekomen en welke be
trekking heeft op de indiening van een wets
ontwerp, regelende de kwesties omtrent het
oorlogsmateriaal, ter uitvoering van art. T68,
169 en 170 van het verdrag van Versailles,
bevestigd.
DE MOORD OP PROF. ROSEN.
Gisterochtend weid het verzet behandeld
tegen dc preventieve hechtenis van de huis
houdster Neumann cn den bankwerker Strauss,
die verdacht worden van moord op prof.
Rosen. De verdachten zeiden beiden onschuldig
te zijn en met den moord niets uitstaande te
hebben gehad.
De getuige Jahn werd met beiden geconfron
teerd en hield zijn eerste verklaring inzake me
deplichtigheid resp. aanstichting tot moord der
verdachten vol. Het verzoek om invrijheidstel
ling werd afgewezen, aangezien de beweegrede
nen, die tot de arrestatie hebben geleid, blijven
bcstaon.
EEN MUUR INGESTORT.
Twee dooden en één gewonde.
Gistermiddag is bij „Stahhverk Phoenix" in
Horde een juist opgetrokken muur over een
breedte van 15 M. ingestort. Drie arbeiders
werden onder de puinhoopen begraven. Twee
werden er levenloos onder vandaan gehaald,
de derde werd ernstig gewond.
HOOG WATER.
Uit Coblenz wordt gemeld, dat de zijrivie
ren in het gebied van den Midden-Rijn door
het smelten van sneeuw en tengevolgavan ster
ke regens, zeer zijn gezwollen. Er bestaat ech
ter nog geen gevaar voor overstroomingen.
FRANKRIJK.
DE SCHULD AAN AMERIKA.
Poincaré heeft den ministerraad ingelicht
over dc voorloopige overeenkomst met de
Ver. Staten, waarbij dc Fransche regeering
op zich neemt oan Amerika op 15 Juni 10
millioen dollar te betalen op rekening van
zijn schuld aan dat land, mits di* bedrag bij
het in werking treden van dc definitieve
schuldregeling, die door het Amerikaansche
congres en de Fransche Kamers moet worden
geratificeerd, van do voorgestelde annuiteitcn
z*al worden afgetrokken. Frankrijk zal zijn be
talingen op rekening' von dc oorlogsvoorraden
voortzetten.
De overeenkomst bepaalt, dat deze regeling
in niets zal vooruitloopcn op de ratificatie van
de definitieve schuldregeling van 29 April
1926.
EEN MOEDIG MEISJE.
Met grootc plechtigheid, in een zaal met
drieduizend mensclien, aldus het Hbld., heeft
Tardieu, minister van arbeid, te Roubaix aan
Mile. Léonie Vanhoutte het Legioen van Eer
overhandigd.
Léonie Vanhoutte, een jong meisje, werk
zaam in dc kleedingindustrie te Roubaix, toonde
tijdens den oorlog grooten moed door inlicn-
tingen omtrent het Duitsche bezettingsleger,
door bezet België heen, naar Nederland over te
brengen. Haar vaak zeer gewichtige mededee-
lingen werden dan door den Franschen inlich
tingsdienst verder naar de Fransche generale
staven doorgegeven. Ten slotte viel zij in han
den der Duitschers, werd gevangen gezet en
aan een gruwelijke behandeling blootgesteld,
zonder echter ooit de namen van haar mede
werkers te verraden. Toen de oorlog voorbij
was, hervatte zij in allen eenvoud haar werk?
zaamheden, doch werd spoedig in de gelegen
heid gesteld een eigen zaak in porselein en
kristal te openen.
Reeds venvierf Mile. Vanhoutte het Fransche
en Belgische oorlogskruis en de Britschc mili
taire medaille.
GEWELDPLEGENDE STUDENTEN.
In de Kamer antwoordend op een vraag van
een socialistisch afgevaardigde, erkende Her-
riot, dat er onlangs geweld was gepleegd in
de rechtsfaculteit te Parijs tegen studenten, m
het bizondcr buitenlanders. De regeering had
last gegeven tot een gerechtelijk onderzoek.
ENGELAND.
BEKEND COMMUNIST OVERLEDEN.
Het overlijden wordt gemeld van den beken
den Britschen communist Arthur McManus,
die de eerste voorzitter was van de commu
nistische partij van Groot-Britannië. Zijn
naam kwam voor op den „brief van Sinofjef
volgens hem ten onrechte. Hij werd in No
vember 1925 met elf andere communisten tot
zes maanden gevangenisstraf veroordeeld.
DE WERKLOOSHEID.
Het aantal werkloozen bedroeg op 21 Fe?
bruari 1,196,000. Dit is 7"4,117 minder dan de
vorige week.
EEN DIERENBEUL GESTRAFT.
De politierechter te Enfield heeft een man tot
een maand gevangenisstraf met dwangarbeid
veroordeeld wegens een zoo ernstige mishande
ling van een hond, dot zij, volgens hem, niet
met een boete mocht worden gestraft.
De agent, die het proces-verbaal had opge
maakt, verklaarde, dat de hond aan een ketting
buiten een stal lag, tot over de borst in dikke,
natte modder. Hij was geheel uitgehongerd en
had een stuk van zijn hok afgeknaagd. Toen
:ncn hem een zak toewierp om op te liggen,
at hij die gulzig op. Kort nadat hij eten cn
cirinken had gekregen, stierf hij.
EEN INBREKER WEGGEPRAAT.
In den nacht van Zaterdag op Zondag, te
middernacht, werd een jongedame, die bij haai
ucjaorde tante te Worthing logeerde, wakkei
doordat er een man in haar kamer was, wiens
gezicht gedeeltelijk door een zakdoek was be
dekt. Kalm het gaslicht opstekend vroeg hij
haar „Waar is je geld?"
Zij antwoordde: „Daarvoor bent u in het
verkeerde huis gekomen. Mijn tante is wedu
we en allebei haar zoons werden in den oorlog
gedood. U bent er waarschijnlijk beter aan toe
dan zij."
De man trachtte het gordijn neer tc laten.
..Doe dat niet", zei de jonge dame. „Het is
kapot en zal met lawaai naar beneden komen
en mijn tante wakker maken. Ik doe een be
roep op u om heen te gaan en stil. Het leven
van mijn tante is in uw handen, want ze heeft
een zwak hart en een schok zou doodelijk voor
haar zijn. Toe, ga heen; er is niets in het huis."
Zij vertelde den man dot er in de kamer
beneden portretten waren van haar twee neven
cn na cenig verder praten stemde hij er in
toe heen te gaan, als zij beloofde geen leven
te maken. De man verliet de kamer, doch
trachtte deze van buiten te sluiten, wat mis
lukte daar de sleutel gebroken was.
Uit de kamer, waar de portretten waren, werd
later een valies met eenig geld vermist.
DE MIJNONTPLOFF1NG IN WALES.
Redding der opgeslotenen
mogelijk?
Londen, 1 Maart. (V. D.) Omtrent dc
mijnramp in Wales wordt gemeld, dot tot nu
toe zestig mijnwerkers zijn gered. Er bc-
stout hoop, dat alle in do mijn opgesloten ar
beiders gered zullen worden.
Tientallen slachtoffers
Londen, 1 Maart. (V. D.) Tot heden
middag waren veertig lijken uit de mijn te
voorschijn gehooid. Ook c!c andere arbeiders,
die in dc mijn waren achtergebleven, zijn om
gekomen.
MIJNRAMP. -
Nog een ernstig ongeval. Tien
tallen van dooden.
Londen, T Maart. (V. D.) Dezen ochtend
hebben zich twee mijnrampen voorgedaan, een
ontploffing tc Cwm* in Monmouthshire (Z.
Wales) en het onderloopen van ccn nieuwe
schacht te Bilsthorpc in Nottinghamshire. Dc
minister van handel deelde in het Lagerhuis
mede, dat bij de romp te Cwm 23 arbeiders
zijn omgekomen cn dat er geringe hoop be
staat om dc overblijvende 28 te redden.
Van de 17 man, die te Bilsthorpc bedolven
werden, zijn er slechts 3 gered.
Toen de ontploffing te Cwm plaats hod,
waren er ca. 300 arbeiders aan het werk. De
ontploffing had plaats op 1V: mijl afstond van
den bodem der schucht. Tal van arbeiders
slaagden cr in om zich op de gewone wijze in
veiligheid te stellen en 80 andere werden ge
red, ofschoon veel van deze door gas vergiftigd
werden en een aantal gewond. Het reddings
werk had plaats te midden der grootste geva
ren Frank Hann, directeur der steenkoolmaat-
schoppij en John, dc agent der mijnwerkers,
die onder de eerste waren, om in de mijn te-
dolen, zonken in elkaar in de gangen, die vol
gas stonden en bevinden zich thans in het zie-
kehuis.
Bij het begin van den middag besloten de
rr.ijninspectcurs, dat het reddingwerk stopgezet
moest worden, tot dc mijn gelucht was. Do
duizenden vrouwen, kinderen en verwanten,
die bij den ingang der mijn wachtten, zagen
in dit bevel de bezegeling van het lot der be
dolven arbeiders. De dokters, die dc gewonden
benrden in de mijn verpleegden, wdren ge
dwongen naar boven te komen wegens het ge<
vaar van den kolendamp.
Te Bilsthorpe was men getuige van helden
daden bij de pogingen om de verongelukten
te redJen, doch slechts 3 mijnwerkers konden
te voorschijn worden gehaald cn de hoop om
de onderen te redden is zeer gering. Het water
stroomt de schacht binnen met een snelheid
van 270.000 L. per uur.
dSL-Ui
POLEN.
DE HEBREEUWSCHE TAAL IN POLEN.
Warschau, 1 Mo aêrêt. (VD.) Het offi
cieel orgaan Monitor Polski bevat heden het
besluit der regeering, waarbij de Hebreeuwsche
taal wordt toegelaten voor openbare vergade
ringen.
BLAD TE BEUTHEN VERBODEN.
De te Beuthc-n verschijnende „Oberschlesi-
sche Zeitung" is voor den duur van twee jaar
voor Poolsch staatsgebied verboden.
RECLAMES
Van T4 regels 4.05, elke regel meer I.-
Ons groote succes
zonder dakantenne
prijs exclusief luidspreker f 285
De beste cn gemakkelijkste RADIO
onbeperkte garantie.
in dit seizoen
te geven door
(Jenny GiHiams)
Kaaitvarkoop uitsluitend
Abonné's f 1.75 techlen.
Niel abonné's f2.50 rechfen
voor Amersloori cn Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT.
Niet ons nieuwe type R. M. 5 staat de Du-
crctet weer ver aan dc spits.
garandceren wij U een schitterende ont
vangst. Zoowel van korten als langen golf.
Hoofdvertegenwoordiger der Ducretet-
toestellen
Electr. Techn. Bur. F. H. LOMANS,
Utrechtschestraat 15.
Amersfoort.
Tel. 483.
LANGESTRAAT 49. TEL. 190.
ATELIER voor het vervaardigen van
Allo fournituren in ruime keuzo voorhanden.
HONGARIJE.
HET COMMUNISTISCHE COMPLOT.
Opnieuw arrestaties.
Uit Boedapest wordt gemeld, dat gisteren in
verband met de communistische actie opnieuw
twee personen zijn oongchoudcn Eén hunner
hod oan Stefan Vagi kamers verhuurd voor
zijn geheime drukkerijbij den ander werden
onderdeelen van ccn geheime drukkerij ge
vonden.
Do politie zou volgens dc Hongaarschc blo
den hebben vastgesteld, dat de sovjet-commis
saris Borodin, die thans in Kanton werkzaam
is, enkele maanden geleden in Boedapest is
geweest onder den schuilnaam von Bruun, ten
einde Szanto aanwijzingen von dc sovjct-rc-
gcering over to brengen.
3R1TSCH-INDIE.
GEËINDIGDE STAKING.
Dc stakende dokwerkers tc Colombo hebben
het werk hervat.
JAPAN.
PRINS TSJITSJIBOE.
Prins Tsjitsjiboc zal volgens een bericht uit
Tokio niet naor Engeland tcrugkccrcn.
CHINA.
Vj
DE VERWARRING IN CHINA.
Dc strijd om Sjanghai.
Londen, I Maart. (H. N.) Von hei
Sjonghaifront wordt gemeld, dot dc troepen
von het Noorderleger hun stellingen betrok
ken hebben en de stemming onder dc troepen
aanmerkelijk verbeterd is, temeer door aan de
soldaten ook soldij is uitbetaald. Het inkwar
tieren van de 7000 man Engelschc troepen
heeft ecnigc moeilijkheid opgeleverd, welke
echter overwonnen is, doordien dc voorzitter
von de internationale nederzetting tc Sjanghai
een Amerikaan, toegelaten heeft, dot dc troe
pen ook op niet-Engclsch gebied onderge
bracht konden worden. O'Molley is weder to
H&nkeu aangekomen ter voortzetting van zijn
onderhandelingen met minister Tsjen.
Engelschc versterkingen tc
Hongkong.
Londen, I Maart. (V. D.) Het tweede
bataljon Coldstream Guards is heden te Hong
kong aangekomen. Noor gemeld wordt, zal
dezo troeponcenhoid vooralsnog niet noar
Sjanghai vertrekken.
Een congres der notjonalc
republikcinschc partij.
Londen, 1 M a a r t. (H. N.) Vandaag
wordt het congres der nationale republikcin
schc partij van Zuidelijk China geopend. Hef
is tc verwachten, dat het hier tof een botsing
tusschen dc gemotigdc cn radicale elementen
zal komen, welke laatste een samengaan met
sovjet-Rusland cischcn. De leider dér Zuide
lijke Chineezen Tsjang Kaisjek moet zelf over
het optreden der radicalen bezorgd zijn en
zich van zijn Russische adviseurs hébben ont
daan.
Chincczcn door Amerikanen
ontwapend.
Het Amerikaansche departement van marine
bericht, dat dc Amerikaansche mijnveger „Pi
geon" ccn honderdtal Chinccschc soldaten uit
Hankou heeft ontwapend, toen deze het
stoomschip „Mainhund" verlieten, hetwelk don
dc Standard Oil Comp. toebehoort cn onlangs
deer dc Chineezen in beslag werd genomen
De wapens zullen aan dc bevoegde Chinccschc
autoriteiten worden teruggegeven.
VEREENIGDE STATEN.
HET AMERIKAANSCHE
ONTWAPENINGSMEMORANDUM.
Het Engelschc antwoord.
Londen, 1 Maart. (V.D.) Het aannemen
van het voorstel van president Coolidgc door
Engeland tot het houden van een conferentie
tc Genève over een verdere beperking van de
maritieme bewapening, heeft tc Washington
een gunstigen indruk gemaakt. Dc Amerikaan
sche bladen zijn niet verwonderd over dc
openlijke verklaringen in het Britschc ant
woord, waarin eraan herinnerd wordt, dot dc
geografische toestand en de behoeften van het
Britschc rijk factoren zijn, waarmede rekening
moet worden gehouden, niet minder dan met
de speciale behoeften cn eischcn van andere
landen Zij verklaren, dat de Fransche en Ita-
liaansche antwoorden, waarin dc onmogelijk
heid wordt betuigd om deel te nemen, zorg
vuldig door het stoatsdeportement zijn bestu
deerd. Zij geven echter uitdrukking aan het
vertrouwen, dat Japan, de Vcreenigde Stoten
en Britannië in staat zullen zijn een overeen
komst te bereiken, welke zal leiden tot een al-
gemeene beperking der bewapening. Met be
trekking tot de onderzeeërs wordt er aan her
innerd, dat op de conferentie te Washington
lord Balfour en lord Lee, de Britschc gedele
geerden, ten sterkste zijn opgekomen voor al-
gemeene afschaffing. Het Britsche antwoord
werd, vooidat het afgezonden werd, door alle
regeeringen van het rijk goedgekeurd, behalve
door die van den Ierschen vrijstaat, van welke
tot nu toe geen bericht is ontvangen.
Coolidge optimistisch.
Ondanks het ongunstige antwoord van Frank
rijk en Italië op het voorstel van Coolidgc tot
het houden van een conferentie betreffende do
maritieme ontwapening, wordt uit Washington
gemeld, dat dc president hoopt, dat het moge
lijk zal zijn een conferentie te beleggen tus
schen de vijf groote maritieme mogendheden.
DE TERUGGAVE VAN DEN
DUITSCHEN EIGENDOM.
De ofd. Amerika van den Bund des Auslon-
des heeft bericht ontvangen uit Washington,
dot dc finoncicelc commissie uit den senaat
Maandag vergaderd heeft met leiders von het
Huis van Afgevaardigden. Ook Borah (voor
zitter der senaatscommissie voor buitcnlond-
sche zaken) was cr bij. Er schijnt ccn schik
king te zijn getroffen nopens dc kwestie der
teruggaaf von het in beslag genomen Duitsche
bezit. Of er in do poor dagen vóór het uiteen
gaan von dit congres rtog verder iets zal kun
nen worden gedaan, moet worden afgewacht
MEXICO.
EEN NIEUWE NOTA.
Aan dc Mcxicaonsche regccring is een
nieuwe (Amerikaansche?) nota aangeboden. De
inhoud ervan is vniet bekend, maar moet van
grootc betcckcnis zijn.
MIDDEN-AMERIKA.
DE TOESTAND IN NICARAGUA.
Een nieuwe bemiddelingspoging.
Met toestemming von president Diaz zoeken
twee liberalen en een onofhonkclijkc, aldus een
bericht uit Managua, generaal Moncade, den
bevelhebber der liberale troepen, op, teneinde
hem te verzoeken den strijd voor dr Socasa
op tc geven. Indien de bemiddeling wordt aan
genomen, zullen de Vcreenigde Staten zorgen
voor vrije verkiezingen cn voor dc welvaart des
lands.
VERSPREIDE BERICHTEN.
OOIEVAARSDAG TE HASLACH
In Hoslnch in het Kinzigdol, aldus het Vad.,
wordt nog immer ccn aardig oud volksgebruik
in cerc gehouden. Het goot tcrüg tot het vol
gende Het zal een eeuw of wat geleden zijn,
toen het heerlijke Kinzigdol onder een gewel
dige plaag tc lijden had. In massa's optreden
de zwermen ongedierte verwoestten dc in bloe
sempracht staande vruchboomcn en ook de
rijpende vruchten, zoodot ccn hongersnood
dreigde. Nu legden de in het hcelc Kinzigdol
het zwaarst beproefde Haslochers ccn plechtige
gelofte nf. dat, als de hemel deze plaag van
hen afwendde, zc elk jaar een keer dc armen
van het stadje en de omgving zouden spijzi
gen cn hun geschenken geven Nauwelijks wns
dc gelofte gedaan, toen plotseling ooievaars
kwamen aanvliegen bij grootc troepen en in
enkele dagen het dol von al het ongedierte
zuiverden De zeer verheugde, dankbare Hos-
lachers vervulden nu hun belofte cn hebben dit
tot dusver steeds gedonn.
Elk jaar op 22 Februari, als spoedig de
ooievaars weer in het land komen, verzamelt
zirh om 12 uur 's middags in de buiten het
stadje gelegen Molenknpel, een groot aantal
kinderen, uitgerust met pakken en mandjes,
Ook dc inwoner, die dc kinderen als leider
is meegegeven, komt precies op tijd. Deze, de
„Onicvoarsvadcr" genoemd, draagt een hoo-
gen rylinderhoed, in de hand heeft hij «Is
toeken van zijn waardigheid ccn lange roe,
die hij, zoo noodig, ook als tuchtmiddel kan
gebruiken Dc Ooicvoorsdog begint met ccnige
gebeden voor het goed gedijen vnn dc veld
vruchten Daar sluit zich ccn rondgang bij
aan. Voor dc huizen klinkt het oorverdoovend
geroep der kinderen Eruit Eruit Appels en
peren het venster uit I Dit geroep wordt zoo
lang voortgezet, tot de huisbewoners zich aan
dc ramen of op de bnlcons vertoonen cn der
schreeuwende monigtc haar gaven toewerpen.
Deze bestaan meestal uit oppels, peren, noten,
gedroogd ooft, allerlei soorten gebak cn er
tusschen door ook een handvol kopergeld.
Ieder kind doet zijn best zooveel mogelijk van
die gaven machtig tc worden en daar komt
het niet zelden tot kleine kloppartijtjes en
ruzietjes bij, welke de „Ooievoarsvader" ech
ter met zijn lange roe spoedig beslecht Van
dezen omgang wordt geen enkel huis ver
schoond en tegen den avond trekken allen,
met rijken buit beladen, huistoc. Ook de
„Ooievoarsvader" keert niet met leege handen
terug
Tweede Kamer.
Bij de regeling van werkzaamheden deelt de
Voorzitter mede, dat hij het enquête-voorstel-
Cramer c.s. overeenkomstig artikel f van da
Indische Staatsregeling heeft toegezonden aan
den Volksrood ter fine van advies.
Voortgezet worden de beraadslagingen over
het ontwerp-voorstel van den heer K. ter Laan.
De heer L. d o V i s s e i zet zijn rede voort.
Hij is het eens met sommigen dat het voor
stel pure demagogie is. Het brengt allerminst
ontwapening. Spr. had niet gedacht dat de
sociaal-democraten zoover waren weggezonken
in het kapitalistisch moeras. De ontwapenings
leus der sociaal-democraten noemt spreker
onwaarachtig. Eenige maanden geleden stem
den zij voor het Belgische verdrag, toen indi
rect medewerkende aan het militoir accoord
tusschen Frankrijk en België.
Spreker wenscht o.a. de koloniale politiële bij
het onderwerp te betrekken en dient een motie
in, waarin de regeering verzocht wordt allo
niet-inlandsche militairen uit Indië terug te
trekken en Indië volkomen los te maken van
Nederland.
De motie zal bij de beraadslaging behandeld
worden.
De heer L i n g b e e k gelooft niet, dat het
menschen gegeven is, oorlogen onmogelijk te
maken. Ook de Volkenbond zal daartoe niet in
stoot zijn. Het zwaard der overheid mag niet
v/orden gebroken, daar God het haar gegeven
heeft.
Do heer San nes betoogt, dat de grondwet
do ontwikkeling van het rechtsbewustzijn nfcf