Zaterdagavond-praatje.
Dozer dogen voerde onze weg toevallig
door het kwartier, dat men gewpoidijk „Bcrg-
Zuid pleegt tc noemena 'En wij stonden wer
kelijk «"enigszins verbaasd over de groote uit
breiding, die hier gedurende de laatste weken
is tot «tand gekomen. Het zal een jeder be
kend zijn, dot on,-,e gemeente zich uitbreidt,
zelfs sterk uitbreidt. Wij denken dan 'b.v. aan
de uitgebreide wijken in het Socsterkwarticr,
in het Leusdcrkwartier, op den Berg enz. Over
al, waar voorheen slechts bouw- en weiland
was, zijn huizen verrezen, zoodat iemand, die
in jaren niet in Amersfoort geweest is, de stad
niet meer herkent. Amersfoort is niet meer
het oude, kleine provinciestadje van voorheen,
toen het nog slechts bekend stond om zijn na
tuurschoon enberucht wellicht om zijn
slechte bestrating. Die tijden zijn voorbij. Dot
wil zeggen, het natuurschoon is gebleven, al
wordt cr zoo nu en den wel eens een gevaar
lijke aanval op gedaan, doch dc slechte be
strating is grootendeels verdwenen. Onlangs
ontmoetten wij iemand, die in een tiental jaren
niet in Amersfoort geweest was en die ons ver
zocht iets van de uitbreiding te laten zien. Wif
voerden hem door het Soesterkwortier, wij
brachten hem om Randenbroek heen, wij toon
den hem den Berg met den theetuin, wij brach
ten hem door de nieuwe wijken aan Berg-Zuid
en Leusderkwartier. De man stond perplex en
kon niet gelooven, dot hij in het oude Amers
foort was. De Amersfoorter zelf bemerkt zoo
iets niet spoedig, doch juist iemond, die hier
geruimen tijd niet geweest is, valt de uitbrei
ding dubbel op.
Wij dwalen echter Af. Immers we willen het
speciaal hebben over „Berg-Zuid", en met na
me hier het Borneoplcin. Wie door eens een
kijkje gaat nemen, zal bemerken, dot er hier
ter stede ook nog wel aan stadsverfroaiing
gedacht wordt. Het Borneoplein wordt n.l. voor
wat het middengedeelte betreft niet bebouwd,
doch bestemd voor den aanleg van een ruirrr
plantsoen, rondom een groot waterbassin. Aan
dit woterbassin wordt thans druk gewerkt.
Men is er bezig met graven, passen en meten,
want, zoo vertelde men ons, over een drietal
weken moet het plantsoen gereed zijn. Door-
om: de tijd dringt en er wordt hord gewerkt.
Het woterbassin, waarvan men zich thans reeds
een duidelijke voorstelling kon maken, zal be-
stoon uit drie gedeelten op verschillende hoog
ten. In het midden daarvan komt een eilandje,
van waaruit het water uit drie toevoerleidingen
te voorschijn komt. Daar de drie „kommen"
trapsgewijze worden gebouwd, zal het water,
kleine watervalletjes vormend, steeds in bewe
ging zijn. In het laagst gelegen bassin zorgen
een tweetal putten voor regelmotigen afvoer.
Verder zullen verschillende waterplanten
worden aangebracht, zoodot als alles klaar is,
het geheel ongetwijfeld een keurig aspect zal
geven. Het verdere gedeelte van dit terrein zal
worden ingericht als plantsoen met wandelpa
den en banken. Wij zeiden het reeds, het mag
een verheugend verschijnsel genoemd worden,
dat bij dc gestadige uitbreiding onzer gemeen*
te niet alleen gedacht wordt aan het zooveel
mogelijk productief bebouwen van dén grond,
doch dat men daarnaast ook een open oor
heeft voor kundige verfraaiing en afwisseling.
En daar mag het nieuw aan te léggen plantsoen
aan he.t Borneoplein wel een duidelijk bewijs
van genoemd worden. Trouwens, wij verna
men nog, dat er voor dit kwartier nog meer op
liet programma staat. Zoo is men thans ook
bezig vanaf den theetuin op den Berg een
nieuwen breeden weg naar beneden aan tc leg
gen, die zal uitkomen op dc De Genestetloon.
Men krijgt hierdoor een nog ruimer uitzicht op
de Leusderhci en dc daarachterliggcnde heu
velreeks. Wij stellen ons echter voor hierop
nog wel eens nuder terug te komen, als alle
plannen werkelijkheid zijn geworden.
Wij hadden 't hierboven over stndsverfraaiïng
Wij waren deze weck in Utrecht en zogen dooi
dat op verschillende bruggen 'bakken met
bloemen waren aangebracht. Terstond dachten
wij zou zoo iets in Amersfoort ook niet mo
gelijk zijn? En wij zagen toen in onze gedach
ten de bruggen bij de Utrcchtschestraat cn de
Amhemschestraat. 'Aan de hoeken vier bak
ken met een palm in het midden, waaromheen
enkele kleinere, bloemgevende plantjes, enj
langs de brugleuningen bakken, b.v. met hong-
gereniums. Hoe vriendelijk zou dat staan en
welk een prettigen indruk zou men krijgen bij
het binnenkomen van de stad. Dat aan zulk
een versiering hooge kosten zijn verbonden
gelooven wij niet. En de kosten, die eraan
verbonden zijn, wegen o. i. wel op tegen het
geen men er voor in de plaats krijgtren
frisch en vroolijk aanzien bij het entree van
de stad. Over dergel jjke cn andere versieringen
in onze stad zou ook verder nog veel te schrij
ven zijn. Maar misschien is het iets voor V. v.
V. om er eens over te denken.
Schol aan dc AmsterdamscKe Universiteit me
dicijnen. Al spoedig liet hij deze studie vaien,
omdat hij zich meer aangetrokken gevoelde tot
dc tandheelkunde. Hij kwam in relatie met een
tandarts tc Amsterdam, bij wien hij cenigen
rijd werkte. Daarna voltooide hij zijn oplei
ding voor tandarts aan de universiteit te
Utrecht. ïn deze jaren was hij geruimen tijd
voorzitter van de Tandheelkundige Studcntcn-
vereeniging John Tomes. In Maart 1902 legde
de heer Mink Schol met gunstig gevolg hel
examen voor tandarts af, waarna hij zich in
Mei van dat joar te Amersfoort vestigde.
Naast de uitoefening van zijn particuliere
praktijk, is de heer Mink Schol gedurende 12
jaren tandarts van het Rijks-opvoedingsgesticht
alhier, terwijl hij tevens als zoodanig verbon
den is aan het Pius-gesticht tc Harderwijk.
Voorts is hij lid van de Ncderkindsche Tnnd-
artsen-vereeniging.
Wij zouden niet in den geest van den ju
bilaris handelen, wanneer wij hier in een uit
gebreid artikel hem in schoono bewoordingen
lof en hulde gingen toezwaaien. Toch meenden
wij dat het feit van zijn jubileum temcei
daar hij de oudste onzer Amersfoortsche tand
artsen is niet onopgemerkt mocht voorbij
gaan. Waarom wij dan ook zij het met
een enkel woord ipelding maken van dezen
herinneringsdag. Het zal den jubilaris as
Maandag ongetwijfeld niet aan belangstelling
ontbreken.
GEZONDHEIDSCOMMISSIE
Jaarverslag over I92G.
Aun het jaaiverslag over 1926 van de Ge
zondheidscommissie alhier ontlccncn wij het
volgende
In het afgcloopcn jaar werden 12 vergade
ringen gehouden. De tekening cn verantwoor
ding sluit met een batig saldo van 158.99.1
Dc begrooting over 1927 sluit met een bedrog
van ƒ1435, w.o. een bijdrage van de ge- 1
meentc ad 980.
De algemeenc toestand der volksgezondheid
In deze gemeente gaf geen aanleiding tot op
merkingen en kan gunstig genoemd worden.
Do binnen deze gemeente en in hare naaste
omgeving uitgeoefende bedrijven hadden, voor
zoover was no te gaan, geen zichtbaren in
vloed op de volksgezondheid. Het rioolstelsel
in het Bergkwartier bleef ccn urgente kwestie.
Toch kwamen ook weder vele verbeteringen
tot stand, wegens den aanleg van nieuwe rio-
leeringen in de binnenstad. Verschillende in
gekomen klachten werden onderzocht en waar
het mogelijk was, verbeteringen aangebracht.
Betreffende de volkshuisvesting wordt me
degedeeld, dat dc algemeeno toestand door
aanbouw van arbeiderswoningen geleidelijk
beter wordt. Somenwoningen wegens woning
nood betroffen op 31 December jl. 166 wo
ningen. Het aantal' woningen bedroeg op 1
Januari 192G 7448 en op 31 December 1926
7667. Krotwoningen worden geleidelijk opge
ruimd, terwijl regelmatig verschuiving plaats
vindt naar betere woningen. Ook betreffende
de volkshuisvesting werden vele klachten on
derzocht cn verbeteringen bevorderd.
In 1926 kwamen alhier voor 85 gevallen
van roodvonk, 4 van diphtherie, 2 van menin
gitis en 1 van Encephalitis. Het totaal aantal
roodvonkgcvallcn bedroeg dit jaar 85 tegen
het vorige jaar 134. De ziekte betrof in hoofd
zaak schoolgaande kinderen, doch veel min
der dan het vorige jaar. Met uitzondering van
dc patiënten, die in het Militair Hospitaal wer
den verpleegd, werden in de barak voor be
smettelijke ziekten 51 patiënten behandeld.
Van dc in 1926 ingeschreven patiënten, lij
dende aan t.b.c.. betroffen 23 monnen, 34
vrouwen en 21 kinderen.
Het drinkwater voldoet aan alle gestelde
cischen.
Het jaarverslag eindigt met enkele overzich
ten en statistieken.
TOONEEL.
Mevrouw dc Boer van Rijk.
Suikerfrcule (Tweede deel
Tropenadel).
No het groote succes, dat Tropenadel op 28
Januari had, komt het Ver. Haagsch Tooneel
Vrijdag 25 Februari terug en zal mevr. Do
Boer van Rijk in Amicitia met Suikerfrcule
gosteeren.
Toen indertijd Tropenadel zoo groote schla
ger werd, schreef Henri van Wermcskerken een
stuk, mevr. De Boer van Rijk geheel naar den
lijve, dat hij Suikerfreulc doopte en eigenlijk
een geheel afzonderlijk stuk is, waarin wij de
hoofdfiguur van Tante van der Kooy in een
geheel nieuw Indisch milieu en in geheel andere
intrige verplaatst zien.
In Tropenadel sloeg zij zich met geestige
munumcntalc Amstcrdamsche bazigheid door
het warbosch van Bntaviaasch society-leven; in
Suikerfreule bevindt zij zich dan bij haar man,
die machinist is op de suikciplantoge Toc-
loeng Boroe. Te paard doet zij haar intree in
het planterslevcn, draagt in ontroerende poging
om spoedig Indisch te worden de sarong en
kabaja met koddigen zwier en weet op haai
komische en tegelijk teergoedige wijze het go-
hcele jonggezellen-huishouden naar haar hand
te zetten en zich ^oo bij het plantersleven aan
te passen, dat zij ton slotte onder schallenden
lach van het publick al meer Indisch en bree
der van opvattingen te zijn dnn alle anderen
daar.
Het is zeker niet in het minst aan de ge
weldig humoristische creatie van de groote
actrice als juffrouw Van der Kooy, thans als
Suikerfreulc tc donken, dat dit stuk het succes
van Tropenadel verre is gaan overtreffen. Er
zal Vrijdagavond in Amicitia zeker nog meer
gelachen worden dan met Tropenadel.
TOONKUNST.
Die Schöplung.
Toonkunst heeft gisteren door een uitvoe
ring van de „Schopfung" Haydn's onvergan
kelijke roem bevestigd. Watn, hoe vaak wij
ook de overbekende melodieën gehoord heb
ben, hoe simpel de muziek soms klinkt in onze
nani meer gecompliceerde klnnk-combinaties
gewende ooren, toch worden we telkens weer
opnieuw gevangen door de elegante preciosi-
teit, dc zoetvloeiende melodiek van Haydn's
pretentieloos muzikaol gekeuvel.
Zeker, men kan tegen Haydn's gemakkelijke
schrijfwijze verschillende bezworen aanvoeren
de weinige diepte, de oppervlakkigheid in de
behandeling, waordoor geheel afwijkende stem
mingen op nagenoeg dezelfde wijze worden
verklankthet gemak, waarmede een vraag
stuk wordt omzeild, in plaats van opgelost
het gebrek aan vooruitgang in stijl tegenover
zijn voorgangers, maarwelk een zwierige
oppervlakkigheid dan toch, welk een char
mante gelijk-vormigheid, welk een steeds weer
ontwapenende Fransohe geest! Wont, al was
Haydn ook een Oostenrijker, al wordt zijn
oeuvre door de Duitsche kunsthistorici opgc—
eischt als een der meest frappante voorbeel
den van de suprematie der Duitsche kunst,
zijn muziek ademt den geest van het Franscho
Lodcwijken-hof, hetgeen ook geen verwonde
ring behoeft tc boren, als wij bedenken, dot de
toenmalige Fransche stijl cn gewoonten ook
in dc architectuur, de gebruikskunst, de mcu-
bilcering en in het gcheele burgerlijk leven
naarstig!ijk in Berlijn en Wccncn werden,
nagevolgd.
Al was zijn stijl wat dc dramatische opzet
zijner composities betreft, een teruggang in
vergelijking met die van zijn groote voorgan
gers Boch en Handel, in populariteit hebben
deze beiden steeds bij Haydn ten achter gc-
stoen. Zijn „Schöpfimg" cn „Jahreszeiten" zijn
dan ook tot op den huidigen dag wel de meest
uil gevoerd© oratoria gebleven
De keuze van Toonkunst is ditmaal wel een
zeer gelukkige geweest, zoowel wat het werk
als wat de solisten betreft. Dc uitvoering stond
in zijn geheel op een hooger peil den dat van
de vorige. Het kooi heeft frisch cn met animo
de soms lang niet gemakkelijke nummers ge
zongen. De bassen waren zelfs uitstekend, de
zang der sopranen had de vereischte glans en
de hinderlijke scherpte, die bij vorige uitvoe
ringen wol eens bij dc tenoren bemerkbaar
was, is bijna geheel verdwenen. Dc alten, hoe
wel goed van toon, mochten wel wat sterker
van klank zijn.
Van de solisten moet wel in dc eerste plaats
mevrouw Jo van V zerVincent genoemd
worden Zij beschikt over een glasheldere,
glanzende sopraon en een uitstekende tech
niek. Hasr voordracht getuigt van goed be
grip en warme muzikaliteit, Zij neemt onge
twijfeld een zeer vooraanstaande plaats onder
haar Hollandschc kunstzusters in cn nis de
teekenen niet bedriegen, mogen wc nog veel
van haar verwachten.
Onmiddellijk na haar moet de bas Willem
Revclli genoemd worden Ook Hij heeft een
mooie, glanzende stem. In het begin detoneer
de hij soms even, maar spoedig was hij dit
euvel te boven en gaf het publick veel tc ge
nieten, vooral m de duo's met Mevrouw van
7zcr in het derde deel,
De tenor Evert Miedema beschikt over goed
materiaal, doch technisch is zijn zang nog
niet geheel af. Dc overgangen van het eene
register in het andere zijn soms nog te veel
hoorbaar cn zijn voordracht Is nog niet ge
heel beheerscht, neigt soms wat naar zen li-
menjaljteit. Toch valt ook bij hem veel te
loven. Hij mist dc opdringerigheid en mooi
doenerij, waaraan zioh zoovel tenoren bezon
dlgen en dot is al een hcelc stap in de goede
richting. Bij voortgezette studie zal hij zich
wel een plaats in het Ncderlondsch muziek
leven weten te veroveren
Het zwakke punt was ook ditmaal het or
kest. De dilc-ttantenkern van strijkers had blijk
baar' wel goed gestudeerd, doch was niet sterk
genoeg, om hier en daar een gevoel van
leegte weg tc nejuen. Vooral dc tweede vio
len zijn wat zwak van klank, zoodot de hen
toevertrouwde solo-trekjes niet tot hun recht
konden komen. Dp blazers hadden klaarblijke
lijk niet veel gerepeteerd, want op hun invallen
viel hier en daar nog wel wat aan te merken.
Vooral de hoorn* hebben het een cn ander
op hun geweten j
De dirigent Willem Meyer bestuurde het ge
heel met vaste land. Hij had dc partituur
klaarblijkelijk goc< in het hoofd, waardoor de
gebruikelijke ongelukjes tot een minimum wer
den beperkt. In dé slotnummers voerde hij de
koren op tot een climax, die alleszins prij
zenswaardig was.
In zijn geheel dlfs een uitvoering, die m dc
annalen van onze
kruisje mag word
'oonkunst-afdceling met een
aangetekend.
SCHWERZEL
OPERA
FELIX.
Een ccmpositic van onzen stad-
den heer J. R. van der
genoot,
Glas.
Dinsdag en Woei
oen opvoering wor<
sdag a.s. zal in 'Amicitia
en gegeven van dc opera
Fclix. Dc opera is leen compositie van onzen
stadgenoot, den heer J. R. van der Glas, met
woorden van mcj. TL Hegedoorn.
Over dit werk kurhen wij het volgende mc-
dedcclcn.
Felix is oen zinnebeeldige schets van den
mcnsch in 't algemcei, in zijn nooit bevredigd
erlangen naar geluk. In het voorspel komen
fcecn cn godinnen de geboorte van Felix be
zingen. In het Iste bedrijf is Felb* opgegroeid
tot jongeling cn voelt hij zich te midden der
vroolijkheid ongelukkig. Urania, godin der
liefde brengt hem een vrouwThalia. Mine
rolda (rijkdom! maakt hem Tijk. Pantazia
kroont hem tot kunstenaar. In het 4de en 3d-
bedrijf is hij onder dc bekoring van Agloia.
Het 5de bedrijf is een er. at leven cn vroolijk
heid. Het 6de bedrijf hoogst dramatischhier
in ligt de climax van het werk. Aan het slot
een machtig cnglcnkoor nadat Sofia van wijs
heid heeft gtzongen.
Nog vernerten we, dat het den dirigent is
gelukt voor dc groote Felix-partij een uitste
kende kracht te engageeren.
Dc kaartcnverkoop loopt vlot en wc twijfe
len niet of dc zangvereeniging Mendelssohn en
de componist zullen ons een pnnr mooie avon
den bezorgen.
AMERSFOORTSCHE RiDIO-SOCIETEIT.
Een Itidsprcker-wcdslrijd.
In dc bovenzaal van de Ïrincess-Room aan
dc Utrcchtsche straat had ao Amersfoortsche
Radio Sociëteit gisteravond\een luidspreker-
wedstrijd georganiseerd. Dl bedoeling van
dezen wedstrijd was zich een oordeel tc kun
nen vormen over de kwaliteilvan muziek en
spreken, zooals die door divbse luidsprekers
wordt weergegeven. Dot cr beVngstelling voor
dezen wedstrijd bestond bleek Wel duidelijk
uit het aantal mededingers Yr wa.en T7
luidsprekers ingeschreven enVit het flinke
aantal belangstellenden, die aanwLjgr waren.
Dc voorzitter van de A.R.Sy de heer
Sjoerdsme, opende dc bijcenkomst,heettc dc
aanwezigen hartelijk welkom en zcV daarna
in het kort het doel van den wedstrw uiteen
Tevens deelde hij nog enkele bijzonderheden
mede over de stemming, daar de aanwezigen
zelf den uitslag zouden bepalen. IedcrV luid
spreker werd n.l. eenige minuten op speken
en muziek aangesloten, waarbij de aanweWcn
door het toekennen van punten hun ooricel
konden uitspreken. Zooals wij reeds zció&n,
waren er voor dezen wedstrijd '7 luidsprek^s
ingeschreven. Wij zagen er van allerlei sooi\
groote, kleine, zelfvervaardigde, loornluidsprc^
kers, hoornlooze, z.g.n. conus-luidprekers enz.
Achtereenvolgens werden deze aaigesloten op
het door de firma Nefkens beschkbaar ge
stelde M 4-tocstcl van de Ncdcrlan'schc Sein-
toestellen Fabriek Dc wedstrijd zei, was zeer
interessant. Men was hier in de g'legenheid
verschillende fabrikaten tc hooren, tcwijl n\en
daarbij rustig hunne kwaliteiten in cergove
kon vergelijken. Duidelijk kwam daav,{j uit,
dat dc duurdere luidsprekers nog nic altijd
de beste geluidsweergave hebben en d. mcn
onder de goedkoopere soorten ook uitzon
de exemplaren kan aantreffen. Dit bleéi Ook
wel uit dc plaatsing, die volgens het oojee]
van de aonwezigen als volgt luidde: 1. StvJi-
varius (fa. Van Harten); 2. Arcophon (fa. j.
denkamp); 3. 'Amplion (fa. Harten); 4. F-
rand (fa. Nefkens); 5^ Dr. Nespcr dc luxe
Kok); 6. Cema (fa. v. Slooten); 7. Accustc
(de heer Sjoerdsema); 8. Dr. Ncsper Fortis
simo (fa. Kok); 9. Callistophon (fa. ven Sloo
ten); 10. Lumicre (fa. Nefkens); 11. Jekel (de
heer Jansen); 12. Dr. Nesper Grand (fa. Kok);
13. Geuillerd la Las (de heer llitzinger); 14.
Philips (fa. Nefkens); 15. Lissenola (de heer
Prins); 16. idem (de heer Boekenoogen); 17.
Brown (de heer Willenborg).
Er waren voor dc inzendérs-niet-Hondclarcn
een 4-tal prijzen *tcr beschikking gesteld, die
als volgt werden gewonnen. I. dc heer Sjoerds
ma met Accuston, 2. dc heer Jansen met Jc-
kcl, 3. de heer Uitzingcr met Geuillard le Las
en 4. dc heer Prins met zelf gemaakte Lisse
nola.
Nadat de prijzen aan dc gelukkige winnaars
waren uitgereikt en men nog enkele oogenblik-
ken in prettige stemming bijeen was geweest,
sloot dc voorzitter met een woord van dank
dezen welgesloagdcn avond.
DE SINT JORISKERK.
Geschiedenis. (Vervolg).
Wij willen nu m korte trekken de lotgevallen
van het kerkgebouw beschrijven.
Dc eerste groote verandering staat in ver
band met de Kerkhervorming. In 1572 werd
de stad door „dc Geuzen" bezet. Beloofd werd
dot er geen beeldenstorm zou zijn toch schijnt
er in kerken tc zijn geplunderd. In September
1572 kwamen er afgevaardigden van den
Prins van Oranje. Zij voerden den Hervorm
den godsdienst in cn schaften den Roomschen
ccredienst af. Dc eerste Protestantsche prreK
werd in dc Minrebroederskcrk de tegen
woordige Gasthuiskcrk gehouden, de twee
de in den „tempel van den H. Gcorgius". Toch
bicven dc Roomschen daar ook nog hun dien
sten houden. De Prins bepaalde later wat
wel noodzakelijk bleek dat dc kerk met
hore ornamenten en goederen in denzelfden
staat moest blijven.
Met het keeren van de krijgskans (plundering
van Zutphen en Naorden) komt ook Amers
foort weer onder Spaansch gezag. Na de Pa
cificatie van Gent, 1576, moakte dc Prins
dit was in 1578 een ontwerp voor den ge
loofsvrede de Roomsche- of wel dc Hervorm
de eeredienst zou in dc kerken gehouden wor
den, al naarmate dit door een bepaald aantal
gezinnen zou worden verlangd. £Joch het Ca-
pittel van Sint-Joris, noch de Regeering der
Stad voelden evenwel iets voor dit objectieve
standpunt, en zoo bleef er ren tijd van ver
warring en onzekerheid heersohen.
In het volgende joar werd Amersfoort, van
uit Utrecht, na een felle beschieting door Jon
van Nassau bezet. Een der bepalingen bij de
overgave der Stad was, dat dc Protestanten
terstond dc Lieve Vrouwc-kapel en de Minre-
broeders-kerk definitief in gebruik zouden krij
gen, terwijl de Sint-Joriskerk nog verbleef aan
de Roomschen. Maar dc rust was, daarmede
nog in geencn dcelc hersteld.
Op 19 April 1579 was er in dc Stede van
Amersfoort een groote „turbatie", waarvan in
de Sint-Joriskerk thans nog sporen te vinden
zijn. Door „rebellen" werd daar bij die ge
legenheid helaas heel wat aan beelden en alta
ren vernield, cn dit bewoog de Overheid het
gebouw gedurende vijf maanden gesloten te
houden. In dien tusschentijd werd dc aange
richte schade, deels hersteld verder werden
op bevel der Overheid enkele beelden „mits-
gaeders (voor een deel) d'outacren en die voe
ten steende aan de pyllecrse", zonder opzien
te wekken verwijderd.
Op 18 September beveelt daarop Raad, cn
nu openlijk, dat de altaren en ook do voeten
van die „staende aan dc pylcren" zullen wor
den weggenomen, terwijl alle broederschappen
en gilden opdracht krijgen hun altaren staunde
„terzijden aan dc kerkmuren" weg te ruimen.
De kerk zou nu voortaan voor ieder open
staan intusschcn vorderden dc bevolen ont
ruimingen moor uiterst langzaam. Bij den heer-
schenden staat dor gemoederen cn do aarze
ling der Overheid, gaf dit een onhoudbaren
toestand. In 1580 schijnt or ten slotte tc zijn
doorgetast; het gebouw der kerk moest nu voor
goed worden ingericht, uitsluitend voor den
Hervormden eeredienst. Do Protestanten be
schikten dus van toen af over drie kerken (Min-
rebrotderskerk, O. L .Vrouwc-kapcl erv Sint-
Joris) en hadden weldra ook drie predikanten.
H?t eanta Hervormden bleek dus toen wel heel
wat grooter, don het twee jaar geleden nog ge
schenen had.
Amersfoort heeft als vesting in den loop
der tijden, daarvóór maar ook daarna nog, heel
wat meegemaakt. Een en ander heeft in de dan
volgende jaren ook" dc Sint-Joriskerk niet on
beroerd gelaten. In het jaar 1672 werden de
Nederlandschc gewesten veroverd door de
Fronschcn. Zij kwamen ook binnen Amersfoort
cn op last van koning Lodcwijk XVI werd nu
de Sint-Joriskerk weer aan dc Roomschen toe
gewezen. Ook uit dien tijd zijn in het kerk
gebouw nog herinneringen over. Onder ande
ren bevindt ter linkerzijde van het oxnal een
doopvont, overblijfsel uit nog veel vroeger tij
den. De Roomsche geestelijke, die cr in 1672
een eereplaats aan schonk, heeft toen ter ge
dachtenis, even boven het voetstuk ziin naam
(Guise) döar in loten beitelen. Von 1674 af
nadat dc Franschcn vertrokken waren kwa
men dc Hervormden weer in dc Sint-Joris
laatstgenoemd jaartal is destijds als herinne
ring aan dit feit hier en daar aangebrachthet
is o.a. op de deur van het doophek cn dc
psalmbordjcs nu nog te lezen.
Groote veranderingen hebben sinds in het
kerkgebouw de eerste honderd jaren niet meer
plaats gehad. Wel liet echter de revolutietijd
van 1795 er vervolgens zijn sporen no. 11
Mei 1795 toch heeft dc provisioneclc munici-
paliteit der Stad Amersfoort „op prepositie
deswegen gedaan en ter voldoening aan het
verlangen van vcclo Burgers, goedgevonden
de Wapenborden uit dc Groote Kerk te doen
wegncemen (zijnde hieronder niet begree-
Ven het monument van Van Campen)"
\Drie jaren later wordt „op naderen a«n-
di^nggeresolveerd, om alle de Wapens,
zoo op kroonen, als op zarken en aan de muu-
renVan deselvc Kerk te doen wegnecmen en
hebben de Koster gelast deselvc Wapens zorg
vuldig te bewaren". Blijkens een kantteekening
en het resolutieboek van St. Joriskerk zijn „de
Wapens'aan de muuren met Lijnveri over-
geverft".
De vraag rijstZijn die bewaordc wapen#
nog to vinden Wat kan bedoeld zijn met o'e
wapens aan de kronen Het is bekend, dat
vroeger in dc kerk koperen kronen „met drie
trossen" gehangen hebben; blijkbaar dus fraaie
koperen kaarsenkronen van het bekende mo
del. Zijn die don tevens met „de Wapens" ver
dwenen
In 1798 werd op lost van het uitvoerend be
wind, bevolen alle onderscheiding der z.g
eere gestoelten»" weg te nemen, d.w.z. de
oppen of overdekkingen moesten er af. Reeds
Mei 1802 werd dit besluit vernietigd Het
vmeentebestuur toch, gehoord de klachten
*rens het ongerief, 't welk door wegneming
«"Dekzels boven de hoge Banken" in de St.
Luchtige Liedjes.
Let Maandag op!
Als je na den vrijen Zondag
Maandag naar je werk toe gaat.
Loop dan niet te droomen, vrienden.
Kijk eens om je heen op straat.
Ga eens even door het Laantje
En als je dat nietjrunt doen
Omdot je. je hebt verslapen
Let dan tóch op het plantsoen.
Als je dienstbode des morgens
Vroolijker dan anders lacht.
En zc kookt je ochtend-eitje
Zoo speciaal bizonder zacht.
Als dc straat zoo extra-schóon is
En de lucht zoo extra-blauw,
Als je niet meer loopt te rillen
Von de dunne ochtendkou.
Als je jongste extra lief is.
Als jc je zoo wakker voelt.
Als die warmte hier-van-binnen
Door geen mensch wordt afgekoeld.
Als dc scharensliep gereed staat
Voor je hem nog zóekt of wenkt
Als de bakker tra-lo-larend
't Halve witje bovenbrengt.
Als de schoenmaker zoo vricndlijk
Naar jc welzijn informeert
Terwijl hij dc achterlappen
Van je schoenen inspecteert,
Als dc melkboer zingend molk topt,
Iedereen is blij van zin.
Wees dan niet tc zeer verwonderd:
Maandag" gaat de Lente in!
PIMM/
Joriskerk veroorzaakt is, „considereerende
dat die Dekzels geenszins strekkende zijn tot
een Teken van Distinctiemaar alleen tot
voorkoming' van kóude en tocht"heeft
goedgevonden dat de weggenomen Dek
zels weder als van ouds zullen geplaatst wor
den. Dc banken zouden ter depositie staan van
„zoodanige leden van den Raad cn het Ge
recht deser Stad, als daarvan verkfesen ge-
bruike te maken".
KON. NED. MAATSCHAPPIJ VOOR
TUINBOUW- EN PLANTKUNDE.
Aanleg van kleine tuinen.
Dc aldeeling der Maotij. voor Tuinbouw en
Plantkunde gaf gisteren in „Prins Hendrik" weer
een van die mooie avonden, waarover hier
reeds meer is gesproken, waar kosteloos poli
kliniek wordt gehouden. Men komt maar aan
met moeilijkheden en tegenslag door bekende
of onbekende oorzaak bij dc kweek van bloo-
men, groenten en vruchten, en dc vaklieden ge
ven ontbaatzuchtig hun kennis ten beste.
Dc avond werd geleid door den heer P. J. de
Groot.
In het eerste gedeelte behandelde de heer
van Hoevelaken Sn. den aanleg van tuintjes.
Men kan het doen in symetrische teckening
van rechte lijnen, men kan het doen in navol
ging" der natuur, die geen rechte lijnen en geen
even hoog kent. Aan laatstgenoemden aanleg
geeft spr. verre den voorkeur. Een voordeel
voor deze laatste soort aanleg is tevens, dat
het minder geld vraagt van beplanting. Bij
eerstgenoemde heeft men toch geheclc randen
en vakjes noodig van dezelfde soort kweek-
planten. 't Is te begrijpen dat vooral dc aan
log volgens dc natuur het breedst dcor spi
werd bezien. Het oog had hij op tuintjes hoog
stens 6 bij 10 M. Schaduwboomen hooren daar
niet,, die onderscheppen het zonlicht. Spr. denkt
zich een of twee borders in de lengte met daar
voor of cjoartuschen gazon. Scheiding van bor
der en gazon moet zijn grillige kronkellijn; het
gazon niet volkomen vlak. Kortom, terrein en
afscheiding zonder regelmaat. Dit wil niet zeg
gen ongeregeld. De aanwijzing en doorslat
wordt gegeven door dc eischen gesteld van het
venster, dat uitzicht geeft. Dit geldt in de eer
ste plaats van de laagblijvende heesters. Onge
lijk van'grootte, muar zoo gezet dat het oog
van 't huis alles overziet.
De bordergTond moet natuurlijk goed los ge- -
werkt zijn; het gras daarentegen eischt steni
gen ondergrond. Eorst goed instampen of in
rollen cn na het groszoaien nogmaals rollen.
Waar dc bovengrond slechter is dan daaronder,
Is het goed te delven en den beteren boven tc
brengen. Tusschen lage heestertjes en ook in
't gazon bloemen het geheele jaar door; daar--
om een bakje onder glas cn een hoekje in der.
tuin voor bezaaiing dan heeft men weer nieu
we bloemplantjes als dc eerste zijn uitgebloeid.
In het tweede deel van den avond gaven
hceren Moen en van Hoevelaken raad en in
lichting op gestelde vragen.
Eerstgenoemde behandelde dc vragen over
groenteteelt en vruchtenkwcek.
Druk gebruik maakte men von dit gratis con
sult, waarbij van allerlei werd besproken kool-
bouw (afvreten der wortels), dahliateelt (weg-
knagen van blad en bloem), slakkcnbestrijding
loodglans en meeldauw bij perziken, cn nog
zoo veel.
INGEZONDEN STUKKEN.
Buiten verantwoordelijke ddtr Redactie
De copie wordt niet teruggegeven,
ONDER DUBBELE VOOGDLJ.
Eenige tijd geleden verscheen van de hand
van Ir. Chr. Muller, in opdracht van dc vereeni-
ging voor Nijverheid en Handel, een in méér
dan één opzicht belangrijk rapport inzake dc
voorwaarden en tarieven voor levering van
gas, water en electricitcit vanwege de Provin
ciale en Gemeentelijke bedrijven.
Belangrijk, omdat de hierin verwerkte stof in
staat stelt een juiste vergelijking te treffen
tusschen de verschillende provinciale en ge
meentelijke bedrijven voor wat haar verkoops
prijs bereft aan particulieren en ook om een
vergelijking te maken voorzoover de gemeer.te
als distribuant optreedt tussrhen haar gestié en
die van het moederbedrijf, de provinciale. Ter-
wille van de leesbaarheid van dit artikel gaat
het aan den voet vergezeld van het noodigé
ciifer-materiaal.
Er zijn twee redenen voor één om juist in
