Cognac Vieux xxx
WIJNHANDEL J.A. SCHOTERMAN Zn.
Zonder Raam- of Buitenantenne
per flesch f 4.50.
HOEDEN - MANTELS - JAPONNEN.
„L'HI RON DELL E"
HOEDEN
UTR. STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
Electr. Techn. Bur. F. H. LOMANS,
Utrechtse bestraat 15. Tel. 483.
Amersfoort.
€CHT
ONTVANGEN:
DE NIEUWSTE VOORJAAdS
W. K. van Rossum
16118 Langestraat
Amersfoort
Speciaal Atelier voor
het maken en
veranderen van
Met ons nieuwe type R. M. 5 staat de Ducretet
weer ver aan de spits.
garandeeren wij U een schitterende ontvangst.
Zoowel van korten als langen golf.
Hoofdvertegenwoordiger der Ducretet-toestelien
van Aesopus, de drama's van Shakespeare er.
zelfs in de sprookjes van Grimm.
Met het vertooncn van dc reliefs, bctrcl-
fende het leven van den historischen Boed
dha besloot spreker zijn belangrijke voor
dracht.
Tot het laatst toe bleef onze lezer uiterst
boeiend en het speet blijkbaar de toehoorders,
dat dc lezing beëindigd moest worden wegens
het loto uur.
Een warm applaus beloonde hem voor zijn
uitnemende voordracht, waarna de voorzitter
der Afdccling de heer E. Roodhuyzen nog
met ecnigc gloedvolle woorden van waardee-
ring den heer \an Erp bedankte.
VREEMDELINGENVERKEER.
Jaarlijksche Algcm. Vergadering.
GEMEENTERAAD.
Agenda! voor de Openbare
Vergadering van den Raad
op Dinsdag- 29 Maart e.s.,
des qamicïdags om zeven
uur.
T. Ingekomen stukken en mededcelingen.
2. Herstemming over het voorstel-Stadig
c.s. om de beslissing over den aanleg von een
algemcene begraefploats eon te houden, om
den Rood vooraf een plan voor te leggen,
waarin dc begraafplaats wordt aangelegd ach
ter Birkhover.
3. Benoeming van een hoofdmachinist aan
het slachthuis.
4. Benoeming van vier leden von de schot-
tingscommissic voor de Rijksinkomstenbelas-
ting, wegens periodieke aftreding.
5. Benoeming van de leden der vaste Com
missie van voorbereiding der voorloopigc vast
stelling van de gemeente-rekeningen.
6. Advies ven B. en W. naar aanleiding
van een verzoek van het Bestuur der R. K.
Jongensscholen om gelden beschikbaar te
stellen voor een verandering van inrichting
der R. K. UJL.O. school oan den Westsingel
7. Voorstel van B. en W. om dc aan de
bijzondere scholen toe te kennen vergoeding
krachtens artikel 101 der L. O. wet over 1925
voorloopig vast te stellen en uit te lcecren.
8. Voorstel van B. en W. tot ounschoffing
van gymnostiektoestellen voor het Gymnasium
9. Voorstel van B. en W. tot instelling van
de functie von controleur van de schoonmaak.
10. Voorstel von dc Commissie van Wet
geving tot vaststelling van een gedceeltc van
een Algemeene Politieverordening (hoofdstuk
I en II).
11. Voorstel ven B. en W. om een crediet
te verleenen voor het maken von ofsliritboomen
een den spoor-ovcnveg aan den Soesterweg
12. Voorstel van B. en W. tot aanvulling
van de lijst van straatnamen.
13. VooTstel van B. en W. tot het bouwen
van 48 woningen op een terrein aan de Eem-
straat «n de Gaslaan.
14. Voorstel van B. en W. tot verhooging
von het crediet voor aankoop von krotwonin
gen.
15. Voorstel van B. en W. tot het aangaan
van een overeenkomst von ruiling met de g
meente Leusden.
16. Voorstel van B. en W. tot wijziging
van het raadsbesluit d.d. 24 November 1923
nopens de bebouwing van een door Gebrs
Lommers gekocht en aan de Pictcr Bothlean
en Appelweg gelegen perceel bouwterrein.
17. Voorstel van B. cn W. tot onderband-
sche verhuring van een drietal strooken
gronds nobij de Borgesiuslaon aan J. van der
Wey e.a.
19. Voorstel ven B. en W. tot verkoop
van het perceel Hellestraat no. 37 aan J. van
Doorn.
20. Voorstel van B. en W. tot verkoop
van een perceel bouwterrein aan de Prinses
Maricloan groot plm. 376 M2. voor 27O0
aan N. Heilygers of diens nader te noemen
verkrijger.
21. Voorstel van B. en W. tot verkoop von
een perceel bouwterrein aan dc Van Hogen»
dorplaan groot plm. 850 M2. voor 3700
aan W. von Haselen q.q.
22. Voorstellen van B. en W. tot wijziging
der gemeente-begrootingen voor 1926 en
1927
23. Aanvullingskohicrcn schoolgeld Handels
dagschool cn Handelsavondschool dienst
1926/1927.
24. Kecdames schoolgeld Gymnasium en
Voorbereidende school dienst 1926/1927 en
Handelsscholen dienst 1925/1926 cn 1926/
1927.
25. Reclames straat- en riooibelosting
dienstjaar 1926 en 1927.
BIOSCOOP AMIC3TIA.
De Heilige Berg.
De bioscoop Amicitia vertoont thans als
hoofdnummer een film, die den titel draagt van
„De Heilige Berg". Uit den titel zou men kun
nen opmaken, dat deze film von cenigc reli
gieuze strekking is. Toch is dit niet het geval.
Men zou het kunnen noemen een romantisch*»
natuurdrama. De inhoud van dit werk behan
delt dc strijd van den mensch tegen de natuur.
Deze strijd wordt in de film gevoerd door
Diotima, die vele staaltjes geeft van voortref
felijk spel, evenals haar partner's „Vigo" cn
Colli. Dc intrigue van deze film is vrij inge
wikkeld cn laat zich zeer moeilijk in het kort
omschrijven. Het stuk speelt in het met ijs en
sneeuw bedekte hooggebergte, bij den Matter-
horn.
De opnamen in de bergen zijn overal, daar
waar het zich om natuuropnamen handelt, zoo
groot en geweldig, dat men door de schoon
heid en indrukwekkendheid daarvan ontroerd
wordt De opnamen met het langzaamwerkend
apparaat, hoe dc skiloopors als vogels door
de lucht, van den start noor het dal springen
zijn prachtig Bijnu bovcnaardsch schoon zijn
dc ijsdecors van Leopold Blonder.
Dc film is vooral daar grootsch en geweldig
waar de Natuur zelf op den voorgrond treedt
en waar men den strijd van den Mensch tegen
de Natuur meemaakt. Zenuwschokkend is dc
scène von den vol in den afgrond.
Interessant is de poging om dc opnamen met
het langzaamwerkend apparaat van de dans
met de golven, uitgevoerd door Lcni Riefen-
stahl, tegenover de opnamen van de starre,
maar geweldige schoonheid der bergen te
stellen. In betrekking tot de Kunst is deze film
een prachtwerk der filmkunst.
VEREENIG1NG OOST EN WEST.
Lezing over dc Borobocdoer.
Erp,
het
Gisterenavond hield de heer T. van
gepens. Luit. Kolonel der Genie van
Ncd. Ind. Leger voor de Afd. Amersfoort van
bovengenoemde Vereeniging eene lezing over
de Boroboedoer legenden in de sculpturen van
dit bouwwerk.
Dc bufcbclc zaal van Monopolc was goed
bezet, niettegenstaande dc vervaarlijke regen
bui, die juist neerploste op hen, die deze le
zing wilden bijwonen. Dat er nog zooveel toci-
hoorders waren opgekomen, was wel een be
wijs van de groote belangstelling, welke men
blijkbaar voor het gekozen onderwerp der
lezing toonde.
De toehoorders werden dan ook niet in
hunne verwachtingen beschaamd. Op rustige,
eenvoudige en steeds belangstelling wekkende
wijze vertelde de heer van Hip ons een reeks
van wetenwoordigheden over den architccto-
nischen opbouw van dit kunstwerk, hetwelk
was tc beschouwen niet als een tempel, een
bedehuis, maar als een uiting van vroom ge
loof, ols een monument waarvan wijding en
een stralende werking uitgaot tot hcil^ der
menschhcid.
Do terrassen met hun beeldhouwwerk er.
haut relief waren zoodanig gebouwd, dat dc
geloovigc Boeddhist in zijn heilige ommegang,
steeds meer cn meer gesticht door de voor
beelden hem gesteld uit het leven van den
grooten stichter van den Boeddhistische^
godsdienst en uit diens vele levens, welke aan
diens laatste incarnatie voorafgingen, lang
zaam op een drie kilometer lange wandeling
kon naderen tot het heiligste der heiligen, dc
Centrale stocpa, welke het monument be
kroont.
Wij moeten den Engelschen Gouverneur -
gcneroal Sir Th. Roffles dankbaar zij^, dat hij
den stoot gegeven heeft tot het beginwerk,
hetwelk tot algeheclc restauratic van dit
kunstwerk onder den Gouverneur-Generaal
Rooseboom van 1907 tot 1911 leidde, er»
waarmede de heer van Erp belast wos, want
toen eerstgenoemde daartoe dc opdracht gal
een den Hollondschen genieofficier Cornelius,
wos het monument zoodanig vervallen rn de
terrassen met stcenen cn narde opgevuld, dot
een welige tropische plantengroei met hoog
opgaand geboomte was gegroeid en de Ja
vaan op de grasvelden zijn vee weidde.
Aan de hond van een reeks schitterende
lichtbeelden liet de heer van Erp ons genie
ten van do devote kunst in dit bouwwerk neer
gelegd en bij de bespreking von do baut re
liefs vertoonde hij ons op boeiende en gees
tige wijze hoe do Boeddhistische Karma ver
tellingen, dc bclooning en straf in het hier
namaals voor goede en slechte daden van
alle levende wezens, later werden overgeno
men in de verholen van Herodotus, dc fabels
De Voorzitter, dc heer D. J. van de Garde
opent dc vergadering en heet de weinige aan
wezigen welkom. De vergaderingen van V.
V. worden altijd slecht bezocht. Geeft men
hierdoor tc kennen dot men genoegen neemt
met het in het afgeloopen jaar gevoerde bc
stuursbelcid of is het een bewijs van weinig
belangstelling in de zaken van V. v. V. die
toch zoo nauw samengaan met het Gemeente
belang en met dot van 70 der leden, den
Middenstand Hoe het zij, meerdere belang
stelling ware hier geenszins misplaatst.
Allereerst bracht de Voorz. een woord van
dank aan dc, ter vergadering aanwezige hce-
ren W. R. Schwcmmer en \V. Peper aan den
eersten omdat hij voor alle V. v. V.-vorgnde-
ringen zijn lokalen zoo bereidwillig beschik
baar steltaan laatstgenoemden, wijl hij en
zijn personeel dc vereeniging helpt, door ge
heel belangeloos den vreemdeling inlichtingen
te verstrekken, die binnenkort door het „Vcr-
kcershuis" zullen overgenomen worden.
Dc notulen der vorige verg. worden na
voorlezing goedgekeurd. Dc heer Pepef
meent, dat het bestuur niet moet berusten in
het afgewezen verzoek tot instelling van buurt
verkeer met Amsterdam.
De heer Hofkamp sluit zich hierbij aan. Er
ware een onderhoud tc verzoeken met de Di
rectie.
De Secretaris, dc heer Baan is van meening,
dat, waar in het verzoek alle klemmende argu
menten zijn aangevoerd, men met nieuwe moet
komen, wil men kans van slagen hebben; bo
vendien zijn dc leden-winkeliers lang niet al
len met buurtverkeer ingenomen.
Het bestuur zal die aangelegenheid nogmaals
volle aandacht schenken.
De heer Schwemmcr verzoekt het bestuur,
te blijven aandringen op het leiden van het
verkeer dóór dc stad en niet buiten om. Hier
door zouden de belangen der zakendoenden
zeer gebaat worden.
Dc heer Dc Wolff sluit zich hierbij aan. In
samenwerking met Handel cn Nijverheid
wellicht met andere vereenigingen moet bij
het Gemeentebestuur worden aangedrongen
op verandering in dien toestand.
De heer Schwcmmer merkt nog op, dat het
trouwens een Gemeentebelang is, het verkeer
tc leiden, lpngs den door de Gemeente aan-
gelegden Theetuin.
De Voorz. antwoordt, dat destijds reeds
stappen in die richting gedaan zijn, doch dat
wederom zal worden aangedrongen op verbe
tering.
Hierna wordt door den Penningmeester, de
heer Heinrich het financieel verslag uitge
bracht. Het jaar 1926 sluit met een batig sal
do. Tot het nazien der rekening worden be
noemd de hecren J. J. van Homcrsvcld, W.
Peper en I. de Wolff.
Het verslag van dc vorige commissie tot het
nazien der rekening wordt voorgelezen en
goedgekeurd.
Statutenwijziging. De veranderingen, door
het bestuur voorgesteld, worden behoudens
enkele kleine wijzigingen, goedgekeurd. Het
aantal bestuursleden wordt van 9 op 7 ge
bracht.
In de nieuwe statuten zijn thans de noodige
voorzieningen getroffen voor het beheer van
het verkeershuisje, dat dit jaar tot stand komt.
In verband hiermede leest dc Voorz. een
schrijven van Burgemeester en Wethouders
voor, luidende
„Door den Raad werd voor het maken var»
een abri met inrichting van een verkeershuis
op het Stationsplein een bedrag uitgetrokken,
zoodat,' behoudens goedkeuring van Gedep
Stoten, tot dit werk in 1927 zal worden over
gegaan."
Met groote instemming werd van dit schrij
ven kennis genomen, temeer omdat dc werk
zaamheden van het secretariaat zoodanig toe
nemen, da^"zoo'n bureau thans dringend noo-
dig is geworden. Bijna overal bestaat reeds
jo'rcn een verkeershuisAmersfoort komt hic
in niet te vlug.
Dc periodiek-aftredende bestuursleden,» de
hccren Heinrich, JToubaer en van de Garde-
worden herkozen.
Bij dc „mededcelingen" betreurt dc Voorz
het, dat de hote) houders zoo weinig mede
werking betoonen, als door dc plantscl. vereen
of door dc A.N.V.V. gegevens gevraagd wor
den. De gegevens voor dc hotcllijst, die in
100.000 ex. verspreid wordt en waarin de ho
tels gratis opgenomen worden, kwamen uit
Amersfoort het slechts binnen. Wel worden
daarvoor redenen aangevoerd, doch, waar V.
v. V. in dc eerste plaats werkt in het belang
der hotelhouders mag aan de activiteit dier
hecren niets ontbrekcp, indien cn nog wel
zonder ccnige kosten hun medewerking ge*
vr'ougd wordt.
Dit jaar zullen wederom 2 bonken en 2 pa
piermanden geplaatst worden. Bij dc rond
vraag bepleit de heer Hamersveld, op de een
of andere wijze meer belangstelling tc wekken
voor het bijwonen der vergaderingen. Dc heer
dc Wolff geeft in overweging de verschillen
de vereenigingen, zooals winj<elicrsvcrcenigin
gen c.d. uit te noodigen hun leden aan tc spo
ren, lid te worden van V. v. V. die zoo in hun
belang werkt. De heer van Oosterhout vraagt
of het niet op den weg van V. v. V. ligt om
voor leden en vroemdelingen toegang tc vra
gen tot particuliere terreinen, zooals Nimmer
dor.
Ook dient, de vereen, een wandelkaart van
de omstreken uit tc geven. Dc heer van Beur
den bepleit medewerking van V. v. V. bij
orgoniseeren feestelijkheden in het Olympiade-
jaar-1928- Amersfoort bestaat dan 900 jaar
Dc Poth 550 en Flehite 50 jaar. Redenen te
over om een grootsch feest op touw tc zetten
waar alle gezindten en richtingen aon mee
kunnen doen en dot mits goed opgezet
c-en attractie kan worden voor duizenden
Olympiadebezoekers, tot voordeel van dc stad
Al bet te berde gebrachte zal dc volle aan
dacht von het bestuur hebben. Ten slotte
dankt dc Voorz. de Pers (Amersf. Dagbl. cn
Eembodc) voor haar tegenwoordigheid, waar
na de vergadering gesloten wordt.
DE NOOD DER GROOTE STAD.
3e Chr. Winterlezing.
Zooals werd gemeld, verving dr. H. G. van
Beusekom uit den Haag gisteravond in Eben
Hoëzer ds. J. J. Buskes (Amsterdam), die ver
hinderd was tc komen.
De avond werd met gebed en inleidend
woord geopend door den heer Rccders
Wie de groote stad kent, ving Spr. aan, en
het leven ervan heeft gevoeld, weet haar mooi
heid, maar tevens het beangstigende van dit
moderne cultuurverschijnsel.
Steeds is er de trek van het land naar de
groote stad, die meer levensmogelijkheid en
grooter aantrekkelijkheid biedt.
't Omgekeerde komt bijna niet voor bovenal
werdt de arbeidersklasse door de stad vast
gehouden. De stad, middelpunt van cultuur,
waar het intensieve leven steeds leidt tot uit
putting, heeft het land als middelpunt van
volkskracht noodig, om physiek te herstellen.
Deze stroom brengt allerlei gevaren.
In de groote stad, industrieel centrum, is
de mensch een onzelfstandig wezen geworden
de machine geeft het tempo aan. Het geeste
lijk leven is bijzaakalles nivelleert. Geen
wonder, dat een wijsbegeerte is opgekomen,
die rekent met het getal.
De opkomst der moderne industrie en be-
volkings-concentratie gaat gepaard met de
mocratie in ongunstigen zin, met levensver-
vlnkking.
Toch is dc stad geen eenheid, cn de groote
massa moakt dat van elke eigenaardigheid en
neiging, ideëel cn stoffelijk, groote groepen
kunnen zijn met gelegenheden tot bevrediging
van allen en alles. Rijke vruchten brengt dat
mee, maar laat tevens het onkruid hoog op
schieten.
Bevrediging zoeken van lage driften ligt niet
zoozéer in dc bewoners als in dc concentra
tie. Een gTOote factor in dezen is de slechte
huisvesting der onderste lagen, dat uithuizig
maakt en de kinderen dc straat opdrijft.
Daarbij komt het leven van voortdurende
jacht en strijd voor bestaan of verbetering
daarvan. Er is geen tijd voor rust, slechts
ontspanning zonder inspanning na eentonigen
arbeid, 'tls alles vervlakking.
't Ergste probleem is de toenemende on
kerkelijkheid en 't voorbijgaan van den gods
dienst.
Uit het rustelooze landleven is de fabrieks-
orbeider in dat rustelooze matcrieele leven
overgeplant; 't heeft zijn geestelijk leven ver
woest. 't Is geen boot tegen godsdienst ol
kerk, die hem bezielt, 't Is veel ontstellender
zijn godsdienstig besef is vernietigd.
Dit is bovenal het geval geweest met de
eerste groep fabrieksarbeiders, toen geen or
ganisatie bestond of steun bij werkloosheid,
maar wel de drank.
Niet ollëen de godsdienst, maar alle ideëele
goederen als vaderlandsliefde, zedelijkheids
besef, gingen verloren.
Tegenwoordig is de maatschappelijke po
sitie verbeterd en is aandeel voor den arbei
der verzekerd van geestelijke goederen, maar
de godsdienst blijft liggen.
Hoe komt dat
Spr. ziet het in den strijd der arbeidende
klasse slechts voor eigen organisatie cn voor
eigen persoon, in den geest van het indivi
dualisme. Wat moet ik in dc kerk doen Die
geeft me niet te eten.
Dc oorlog heeft dit olies nog verder ge
voerd.
Hoe kan het contact tusschcn den gods
dienst cn het volk hersteld worden Hoe kan
de ziekte der oppervlakkigheid worden
streden
De schuld mag niet op de Kerk worden
geworpen met de ontoereikende middelen, die
haar ten dienste stonden. Toch gelooft Spr.,
dat het niet zoover ware gekomen, wanneer
een levende Kerk als een rots hod gestaan te
midden der verwordingin vele Chr. geztn-
ncn hecrscht niet meer de Chr. liefde.
Terug naar de natuur, zooals ook thans
nog een Ghandi predikt, 't is ec-n vrome
wensch. Het cultuurverschijnsel van de mo
derne groote stad moet aanvuard worden; we
zouden haar niet meer kunnen cn niet meer
willen missen. Maar ook van haar als cultuur
midden gaat reeds een reactie uit tegen <Je
oppervlakkigheid van uit het opkomend ge
slacht. Dc groepsvorming aldaar geeft on
gekende mogelijkheden. Met een sprong moet
dc achterstand worden ingehaald, want dekerk
is niet gereed geweest bij de vraag naar gods»
dienst, zoodat allerlei secten zijn opgekomen,
theosophic cn Christian science zijn gegroeid.
Er wordt thans gevochten om de jeugd van
alle kanten. Spr. waarschuwt voor de phrase.
Dc jeugd mag gepn middel zijn voor eigen
partij maar slechts doel. De frissche jeugd
groote stod heeft verdieping en verinner
lijking noodig, anders wordt het weer vervlak
king en individualiteit.
Het socialisme is veel gewijzigd in 25 jaar
is een wereldbeschouwing geworden. Ook
door den schreeuw naar godsdienst, maar men
vraagt niet naar het Christendom. De groote
stadsjeugd kent de Kerk niet en toch heeft zij
de idealen van breedte en diepte noodig, die
deze bieden kan.
De Kerk moet de moeilijkheden der jongere
intellectucelen niet voorbijgaan zij vragen iets
voor de$en tijd. Men moet in dc eigen sfeer
komen dezer jongelieden, hun den godsdienst
brengen als een stuk werkelijkheid. Dc Kerk
moet niet bang zijn om nieuwe middelen te
gebruiken het christelijk zuurdeesem brengen
hun vcrecnigingsleven en niet dadelijk of-
keuren.
Een direct concreet antwoord te geven op
de vraag naar wijze van aanvatten ven dit
werk is niet mogelijk tc geven. Als dc uitge
sproken wil cr is, zol God ons helpen.:
Noodig is br« ede orienteering in dit eigen
leven der groeiende jeugd, studie van veler
lei omstandigheden en mogelijkheden. Op ve
lerlei wijzen zol het werk moeten aangevat vol
den een verbrokkeld front maar sterk dcor
eenheid in de achterlinicveel liefde, belang
stelling cn gebed.
Aangepakt moet worden, want het geweldig
probleem van dezen tijd is een aanklacht tegen
het Christendom.
RECLAMES.
Van 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50
l_«irsui. o/pos
esaaaeaaant /7PQ ^naauana
•llllaaSaSoiBab^... ^fi~.aua3S55aaa3B«g
i® CATZ SZC^VA^PËK^-TROrflMGËÏfsrf
ARBEIDERSONTWIKKELING.
Lezing Stenhuys.
De voordracht, die de heer Stenhuys gister
avond zou houden voor het Instituut van Ar
beidersontwikkeling, is door omstandigheden
niet doorgegaan.
AMERSFOORTSCHE KUNSTKRING.
Lezing dr. J. D. Biercns de Haan.
Gisterenavond hield dr. J. D. Blerens de
Haan in het Patronoatsgebouw een lezing over
„Symbolische Schoonheid."
Spr. ring zijn voordracht aan met een be»
schouwing von den mensch tegenover de
kunstschoonheid en de natuurschoonheid.
Schoonheid is niet enkel om ervan te genieten.
Buiten die spontane genieting spreekt het
kunstwerk ook tot ons verstond. Men staat niet
voor een kunstwerk en zegt alleen opgetogen:
het is mooi, maar men geeft zich rekenschap
van andere waarden, kortom men oriënteert
zich. Spr. wilde voornamelijk nagaan hoe onze
verbeelding zich verhoudt tot de natuur
schoonheid. Drieërlei schoonheid is daar
in te onderkennen: de harmonische schoonheid,
de sentimentele schoonheid en de symbolisch©
schoonheid. Men spreekt van harmonische
schoonheid bij de harmonie in den vorm van
een Gelderschen eik, die in machtige stuwing
uit den heuvelgrond is gerezen en met zijn
frisschen stam en weelderig blöderdek één har
monisch geheel vormt met de omliggende heu
vels. Als men eigen stemming overbrengt in de
natuurverschijnselen, de natuur dus een ziele-
lcven geeft in overeenstemming met het
eigene, hebben we te doen met de sentimen-
tale schoonheid, terwijl de symbolische schoon
heid tot de aesthetische verbeelding spreekt
met den indruk van 't oneindige. Het is do
zegepraal van het verhevene over het gewone,
het mysterie van het hoogere leven, dat zich ln
den dood openbaart. Geen landschap is op zich
zelve schoon. Het moet door onze verbeelding
gezien worden.
Symboliek en allegorie zijn niet synoniem.
De allegorie legt een verstandelijk verband tus-
schen het voorwerp en dat wat met het beeld
bedoeld wordt. De symbolische waarde van
een menschenfiguur vindt spreker in de schil
deringen in de Sixtijnsche Kapel door Michel
Angelo uitgedrukt. Een ontwakende man,
Adam, ligt tegen een berghelling. Hij wordt
door een Godsfiguur genaderd, die de hand
naar hem uitstrekt. Een vonk des levens springt
als 't ware over. Deze hand geeft de suggestie
van het oneindige, de Goddelijke kracht die
dringt in de mcnschenziel. Evenzoo bij de fi
guren Jeremio, Sibylle en Prometheus. Maar
ook bij het wandelen in de natuur trof spreker
soms de Godsmacht m de figuur van een
maaier, die als een silhouet tegen den hpmel,
al slaand cn vellend tot symbool werd van de
lotsmacht in 't eeuwige rhytme van dood en le
ven. De natuurverschijnselen blijven louter ge
beurtenissen als onze verbeelding niet mee wil.
Onze verbeelding nu kon episch, lyrisch en
dramatisch zijn. In het laatste geval heeft men
een groote spanning; het eindige en oneindige
komen in conflict. Spr. las een zin voor uit de
Apocolyps van Johannes, waarin do beelden
getuigden van een grootsche visie, doch zon
der deze visie nietszeggend waren.
De symbolische schoonheid kan zich t>,ok
uiten in de belichting, de gestalte, de beweging
en het geluid. De felle glans van een lichtstraal
door de wolken kan zijn als ecp goddelijke in
geving. De gestalte van het hooggebergte, uit
blokken bestaand als door giganten opgesta
peld, is als een troon tegenover het oneindige.
Een bergmeer kan het heilloozo van den hemel
weerspiegelen. Maar zoowel het stormgeluid
ols de diepste nachtelijke stilte kunnen een
expressie van de oneindigheid zijn.
De symbolische schoonheidszin stamt al uit
den tijd der mytisch menschelijke bewustheid.
Indien wij Grieken waren en als visschers leef
den oan de zee, zou voor ons de ziel von de
zee Poseidon zijn, die we zelfs meermalen ge
loofden gezien te hebben. In het ruischen van
de stilte kwam Jahwe tot Elia op den Horeb.
Voor ons heeft thans het religieuze zich ver-
ploatst, maar nog altijd erkennen wij de ma
jestueuze nadering van het oneindige. De pro
cessen in de natuur van dood en verrijzenis
werden in de oude tijden met jubel en wee
klachten begeleid, als was de natuur een
Goddelijk wezen. Maar nog altijd ziet men in
do natuurverschijnselen het oneindige tegen
over het eindige.
Bij een vulkanische eruptie wordt de nuttig-
heidsordc verbroken cn komt iets te zien van
die oneindige mocht, geweldig losbarstend.
Als King Lear, verstooten, op de heide
dwaalt in een herige storm, is dit een symbool
van den ondergang van het vergankelijke.
Schiller noemde dit „het verhevene". In 1793
schreef hij „Vom Erhabcnen." Wanneer dc
rede staat tegenover de zinnelijkheid, kan ook
hierin het oneindige gezien worden.
De kunst drukt het verhevene uit in monu
mentalen vorm, als een Hindocsche tempel, in
den vorm van de Pyromiden, of als dc vleugel-
stieren nan de Egyptische paleizen. Van Gogh
schoof de wereld uit elkaar, maar bouwde
een nieuwe wereld uit de fragmenten. Dq aller
grootste kunst is expressimisties. Dat was ook
de kunst van Rembrandt, Rubens, Michel An
gelo. De ervaarbare werkelijkheid geeft slechts
zakelijkheid.
Onder luid applaus van het weinig talrijke
publick eindigde spreker zijn interessante le
zing.
CHRISTELIJKE GYMNASTIEK-
VERLENIGING „WILHELMINA'L
Jubileum-uitvoering ter gele
genheid van het 20-jarig be
staan.
Dezer dagen maakten wij met een enkel
woord reeds melding van het 20-jarig bestaan
van dc Christelijke Gymnastiek Vereeniging
„Wilhelmina". Bij die gelegenheid schetsten
wij in hot kort de geschiedenis van deze ver*
ccyuging, waaruit bleek, dat on-" .nks de tegen
slagen en moeilijkheden, die dc vereeniging ln