Mantels naar Maat.
TWEEDE BLAD.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
De Geheimzinnige Talisman.
25e Jaargang No. 247 AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander" i, »":A
ooit dc afbraak van het uitgeleefde kapitalisme
te bevorderen en ter zelfdcr tijd de grondslagen
ecner nieuwe economische ordening te leggen,
die wij medezeggenschap en socia
lisatie noemen.
Er is dus geen rust in het economische leven
kan cr ook niet zijn. Doch in het politieke
leven evenmin. Dat de wereldoorlog van 1914
-1918 een einde zou maken aan de mogelijk
heid van nieuwe oorlogen, zooals destijds als
leuze gold, is gebleken eene illusie te zijn. D©
legers en vloten zijn er nog steeds, de bewa
peningen zijn niet verminderd en de weten
schap wordt misbruikt tot het uitdenken van
steeds geduchter verdelgingsmiddelen, die gru
welen zullen moeten aonrichten van een om
vang en een ijselijkheid, waarbij zelfs die van
den jongsten oorlog verbleekcn. Dc oude wed
loop in oorlogstoerustingen duurt voort. Maai
er is alom de wil tot vrede, zegt men. O ja,
maar deze heette er vóór den laatsten oorlog
óók te zijn en toen óók hielden velen vol, dat
niemand oorlog zou durven ontketenen. Zal
het nu anders zijn Misschien. Doch waar
thans cenige volken hunne vrijheid verloren
en zich te voegen hebben naar den wil van dic
tators, die. om zich te handhaven, of om do
verfoeilijke soort nationalisme, die zij noodig
hebben, aan te wakkeren oorlog kunnen behoe
ven, blijft de kans op nieuwen krijg bestaan.
Dc bandiet, die het Italiaansche volk knevelde,
heeft reeds herhaaldelijk met den sabel geram
meld en is met zijn expansie-zucht een perma
nent gevaar voor den vrede. Daarnevens blijven1
de gebeurtenissen in het Verre Oosten, gevol
gen van de vloek, die op de booze daad rust,
een bron van oorlogsgevaar die niet gering
schat moet worden.
Zeker de Volkenbond is daar en zijne be-
teekenis mag niet onderschat worden. Doch
reen mag deze ook niet overschatten. De
mocht van den Volkenbond is nog zeer be
perkt en zijn politieke invloed reikt nog nic
zeer ver Op het gebied der wereld-economie
kan hij zich nog nagenoeg niet doen gelden,
terwij1 toch het handhoven van den wereld
vrede voor ten aanzienlijk gedeelte aïhanke-
lijk is van, en in verband staat met de econo
mische verhoudingen, in den uitgebreidstcn
zin des woords.
Het is en blijft dus de taak van het socialis
tisch denkende en handelende gedeelte der
arbeidersklasse, ern alles in het werk te stel
len, dat tot het afwenden van alle oorlogsge
vaar, tot het onmogelijk mak -n van oorlog
voering bijdragen ken Ne*"ens anderen, op
wier verdiensten ik niets zal afdingen, mag er
in dezen kr"rg op gewezen worden, dot onze
panijgenooten, wier stem 'n do raadszalen
van den Volkenbond weerklinken kan, don ook
immer in dezen geest gehandeld hebben. Ik
wijs hier op de onverflauwde bemoeiingen vin
onzen betree rden Brantin, van Boncour en
Jouhaux. van Vnnderxelde en Debrouckëre.
van Macdonold en voh onzen eigen Oudegeest,
viert wij allen dank ei hulde brengen voor
hetgeen zij in het belang der menschheid en
der menschelijkheid hebben verricht cn on
getwijfeld "Og zullen verrichten.
Daarnevens zij vooral gewezen op, den ar
beid van onze Deenschc vrienden in het nu
afgetreden kobinet-Stauning en op hetgeen
onze Tweede Kamerfractie, onder aanvoering
van den hcrdheVrigen en onvermoeibaren Ter
Laan heeft gedaan, om Denemarken en Ne*
dcrland te verlossen van den loocien last van
het milita- «ine.
Deze pogingen zijn niet geslaagd. Doch dtt
heeft ginds noch hier ontmoediging gebracht.
Wij wisten natuurlijk wél,, dat wij niet slagen
zouden. Ons Ontwapenjngs-wetsontwerp is te
beschouwen als de eerste mijlpaal op den weg
die naar ontwapening en wereldvrede leidt
Hij moge long zijn, deze weg, doch wij zu;len
hem afleggen cn mijlpaal na mijlpaal planten,
steeds verder en nooit terug wij mogen hem
voortdurend versperd vinden, doch wij zullen
de versperringen opruimen wij zullen den
weg banen, verbreeden, vrij [maken, steeds
groeiende scharen werkers tot ons trekken en
aldus onweerstaanbaar voortgaan, tot het doei
bereikt zal zijn de eeuwige vrede.
Als wij het hoofd omwenden en terugblik
ken cp de gebeurtenissen in onze onmiddclij-
ke omge* ing dan wordt het oog het eerst
geboeide door.de grootc gebeurtenis, die met
hel zooevcn gezegde rechtstreeks verband
houdt de grootsche betooging te 's-Gra,en-
Lage op 19 September 1926, en daarnevens
het Ontwapening-Congres van den dog te
voicn.
De herinnering aan de zoal van „Seinpost'
vol ernstige mannen en vrouwen, luisteren
naar de woorden dergenen, die het Rapport
RECLAMES
Van 1—4 regels 4.05, elke regel meer 1.—
KLEERMAKERIJ.
Fa. E. L. J. LAMMERTS
Amersfoort Groningen
Utrechtsche weg 36 Tel. 587
der Ontwopenings-Commissic verdedigden
dc levendige lichtstoet der in vcerkrachtigen
st~p mnrchecrende A. J. C.-'crs, voorbijtrek
kend, als een glanzende toekomst-belofte, te
gen den donkeren achtergrond von den nacht,
die hing over de zcnht-ririschendc zee de
ontzaglijk, geestdriftige massa op het in zon
negloed blakende veld van „Houtrust", de tal-
loozc kleurige vlaggen uitwaaiend boven de
menigtp, tusschcn welke hier cn ginds onze
liederen opklonken en onze jeugd speelde,
danste en zong de geweldige stoet, die,
uren achtereen, opgewekt en vastberaden te
vens, trok door de arbeiderswijken, hoop
brengend en moed voor den komenden strijd
de gedachte aan de blijmoedige offer vaar
digheid, die duizendtallen s*in den dag gelegd
hadden, om den I9en Sept. 1926 te maken
tot een dag der dagen in de geschiedenis on
zer beweging dit alles tezamen is onverge
telijk cn zal blijven een der licht- cn hoogte
punten in do geschiedenis onzer beweging.
Nimmer heeft ons land ccn zoo grootc en
grootsche betooging aanschouwd nimmer
is er eene geweest, die een zoo gcwcidigen
indruk heeft gemaakt, zooveel moed, hoop cn
vertrouwen heeft geschonken aan hen, die in
ontwapening, normalen arbeidsdag cn indus-
trieclc democratie de eerste voorwaarden zien
voor een blijde toekomst.
Onze bctooging heeft het verkondigd aan
het gcHeele Ncdcrlandschc volk, dat het ons
ernst is cn dot niet versaagd en niet gerust
zal worden, vóór deze voorwaarden in ver
vulling zijn gegaan.
Het Internationale Jeugdfeest op dc Pink
sterdagen van 1926 te Amsterdam, moet me
de genoemd worden als ccn der blijde, hoop
cn vertrouwen gevende momenten In het juai
dut achter ons ligt.
Er is meer van dezen aard.
Daar is bijvoorbeeld, de opening van dit ge
bouw, waarin wij ons Congres houden een
gebouw even groot als fraai, een unicum in ons
land het gebouw eener vakverecniging, die,
nog geen kwart eeuw geleden uiteengeslagen
na een ramspocdigen strijd, thans tot do
sterkste des lands behoort en dit schoonc te
huis heeft kunnen stichten Toen ik op dr-n
openingsdog, op dit zelfde podium een von do
directeuren der Nedcr'.andschc Spoorwegen
had zien staan, om de feestvierende vcrceni-
ging geluk te wenschen, toen kon ik niet na
laten er op te wijzen, hoeveel er in vijf cn
twintig jaren veranderd is en niet alleen
hier, doch in ons gehcele land, met onze
Partij, met onze beweging, wat aantal, invload
en beteekenis betreft, cn ik ben overtuigc, dat
degene di over 25 jaren deze plaats zul be
zetten, met nog oneindig grootcre voldoening
zai kunnen wijzen op hetgeen don in cn door
onze Partij cn vakbeweging bereikt cn tot
stand gebracht zal zijn.
Don is door verder dc stichting van het
Troelstra-Oord, dot nu zijn voltooiing nadert
en weldra zijn bestemming van rust- en stu
diecentrum zal verkrijgen. Binnen korten tijd
zullen onze oogen het aanschouwen en tot in
lengte van dagen zal het daar staan te midden
van het Veluwsche heuvellandschap, nis ccn
monument, dat onze vakbeweging zich zelf
gesticht heeft, toen zij het stichtte ter eero
van den man, die tot den laatsten druppel
zijner krachten gegeven heeft aan dc klasse
aan wier spits hij zich stelde en dien wij, zoo
long wij leven zullen, als nu, in dankbaarheid
en eerbied zullen gedenken.
Bij de verkiezing van een gedeelte van de
Eerste Kamer, welke in 1926 plaats had, ver
mochten wij onze positie te handhaven.
Over den algemecnen gang van zaken in
onze Partij kunnen wij redelijk tevreden zijn.
De inzinking, die weliswaar nooit hevig, doch
wel betreurenswaardig was, is verdwenen ons
ledental is weer stijgende en daarbij is het
vooral verheugend, dat het aantal vroujven,
hetwelk tot ons komt, zeer bevredigend is,
dank zij ongetwijfeld mede den arbeid van
onzen Bond van Vrouwenclubs.
Er wordt naar gestreefd, om de betrekkin
gen tusschcn het N. V. V. cn onze Partij af
doende te regelen. Eene gemengde commissie
is dourtoc aan den arbeid. De zaak is oud, zoo
oud als onze beweging zelve. Herhaaldelijk heeft
men gepoogd eene bevredigende regeling in
het leven te roepen Mon is er tot nog toe niet
in geslaagd. Doch er bestaan reden om dc
verwachting uit tc spreken, dat het gcwcnsch-
tc resultaat thans bereikt zal worden cn een
voste, georganiseerde samenwerking tusschcn
beide lichamen binnen niet zeer longen tijd
werkelijkheid zal zijn.
Van belangrijke beteekenis is de uitbrei
ding, dio ons partij-orgaan Het Volk onlangs
ondergaan heeft. Eene nlgem. vergrooting van
het blad had op 1 Januari 1927 plaats, terwijl
het, door invoering van een foto-bladzijde en
andere bijdragen eene aanzienlijke verbetering
onderging. Dit ging gepaard met ccn flinke
actie in het gchcclc land tot het winnen van
abonnees, die weliswaar niet olies bracht, dat
cr van verwacht werd, maar toch wel bevredi
gende resultaten bereikte.
Dc „Vooorwaarts", ons andere partij-orgaan,
maakt het goed en is bczig^oon dc technische
voorbereiding van uitbreiding cn verbetering,
die het blad nog beter zullen doen gaan.
Hiermede is echter geenszins het vraagstuk
der Partij-pers opgelost. Er heerscht geen te
vredenheid op dit stuk. In verschillende steden
cn centru des lands wenscht men eigen dag
bladen Om plaatselijke weekbladen wordt ge
vraagd. Velen wenschen ccn algemeen week
blad voor het gcheele land. Amsterdam wil
het formaat van Het Volk vergroot hebben
Ik kan het Congres mcdcdcclcn, dat het
Partijbestuur zich even ernstig als onophoude
lijk met deze aangelegenheid bezig houdt. Het
is nog niet zoo ver gevorderd, dat het posi
tieve mededeclingen, laat stnon toezeggingen
doen knn .Maar wel kon gezegd worden, dnt
er aanleiding bestoet tot het koesteren van dc
verwachting, dat binnen redelijken tijd uan re
delijke verlangens op het stuk van dog- en
andere bladen voldaun zol kunnen worden.
Indien ik het geheele terrein onzer organisa
tie cn activiteit overzie, dan geloof ik tc mogen
vaststellen, dat wij redenen hebben, niet om
tevreden tc wezen wont dnt zijn wij nooit
doch om ons eenigszins optimistisch gestemd
te gevoelen. Dc verkiezingen voor dc Provin
ciale Staten, die juist achter ons liggen, hebben
het bewijs geleverd, dat onze werfkracht, onzo
invloed op het kiezerscorps, niet geringer zijn
geworden; wij hebben alweer terreinen gewon
nen, zij het ook in bescheiden mate. Het aantal
zetels, dat wij thans in dc Stoten der II provin
ciën bezetten, is gestegen van 107 lot 120.
Het aantal stemmen, op onzo condidatcn uit
gebracht, steeg van 503.556 in 1923 tot
609.010 ditmaal Al is de vooruitgang niet
buitengewoon, toch mag een stijging van het
stemmentol met 106.000, zelfs gelet op den
groei von de bevolking des lands, bevredigend
genoemd worden, vooral omdat het een Staten
verkiezing was, bij welke dikwijls de midden
stof andere overwegingen loot gelden, dnn bij
Kamerverkiezingen, zoodot in het algemeen bij
deze verkiezingen minder druk gestemd wordt,
dan bij die voor Kamer cn Gemeenteraden.
Wij zijn wederom vooruitgegaan cn dus kunnen
wij met hoop en vertrouwen dc verkiezingen
voor de Gemeenteraden, die wij nu voor den
boc-g hebben, tegemoet zien, zeker wnnnoci,
zooals verwacht mag worden, onzo munnen cn
vrouwen oan de verkiezingsactie al den tijd en
al de energie zullen wijden, over welke zij be
schikken.
Door rusteloozen, nimmer verflouwcnden en
nooit versagenden arbeid in onze Partij in be
trekkelijk weinige jaren gegroeid von een on
aanzienlijk groepje tot een muchtigc, invloed
rijke organisatie, die meer don ccn vierde deel
van het Nederlondsche volk achter zich heeft.
Door arbeid von gelijken aard zullen wij hoor
in veel korteren tijd maken tot de sterkste poli
tieke partij des lands cn uldus den weg bonen
tot de grootc veranderingen, die do sociaal-
democratie zol brengen in de economische
structuur der samenleving, die op hare beurt
dc boon zullen vrij maken voor dc grootsche
metamorphose, die het doel van ons denken,
ons streven en ons strijden is.
In het vertrouwen, dot wij in dc drie dogen,
voor onzen arbeid bestemd, er iets toe zullen
bijdragen om dit doel nader tc, komen, verklaar
ik dit 31ste Congres onzer Partij voor geopend.
De heer Henri Polak deelde in zijn openings
rede mede, dat zoo juist een bericht uit België
ontvangen was dat in een mijn bij Bergen in
dn Borinoge een ontzettende mijnramp heeft
plaats gehad. Reeds 30 dooden waren naor
boven gebracht en velen worden nog vermist
Deze arbeiders hebben wel in hoogc mate her
dividend van den arbeid genoten. Aan de zus
terpartijen in België zal een telegram von deel
neming worden gezonden.
Dc openingsrede werd luide toegejuicht.
De voorzitter deelde mede, dat het bestuit*
van het N.V.V. het congres bijwonen zal.
Voorts deelde hij mede dot de overleden
heer H. H. van Kol aan het partijbestuur der
S. D. A. P. oen legaat vermaakt heeft van
16.000.—, waarvan 1/4 gebruikt moet wor
den tot stichting vön een monument of in
stelling ter zijner herinnering, volgens eigen
idee van het P. B. cn het ovcrigo bedrag tc
gebruiken voor do propaganda von do interna
tionale sociaol-dcmocrotic.
Spreker stelde voor het legaat tc aanvaar
den cn sprok voorts woordccrcndo woorden
aan dc nagedachtenis van den overledene.
Een langdurig applaus bezegelde dit voor
stel.
Van dc socialistische arbcidcrsinternationolo
tc Berlijn cn van de Duitscho partij wos be
richt van verhindering ingekomen.
Na afdoening van cenige huishoudelijke za
ken, werden aan dc orde gesteld de verslagen
van het partijbestuur cn van dc Kamerfracties,
van de politieke leiding cn van dc rcdocties
der partijbladen, het financieel verslag en do
begrooting.
Bij deze punten werd ook ter sproke gebracht
het bitwoncn van de opening der Stotcn-Genc-
raal Het is verkeerd om het „openspul" in
Den Hoog bij te wonen door de soc.-dem. Ka
merleden, ook al had iticn zich niet getooid
met het bekende ombtscostuum doch met ccn
colbertje, meende de afgevaardigde van Den
Hang I en al zouden wij de opening moeten
bijwonen von dit „apcnspul" uit krocht van
ons mededoen aan de regeering, dan zol men
rekening hebben te houden met onzo ropubli-
keinschc gevoelens. Dc portijgenootcn hadden
het niet moeten bijwonen en bedenken dat het
beter is om met de portijgenootcn goede vricn»
den te blijven don met dc bourgeoisie.
Het staat vost dat een groot deel der portij
genootcn tegen de deelname is (Luid applous.)
Door Hilversum I werd cr tegen geprotos*
teerd dat de voorzitter Polak een manifest on*
dertcekend heeft tegen het Belgische verdrag,
woorvnn wij don inhoud niet kunnen ondcr-^
schrijven. In scherpe bewoordingen neemt
spreker den heer Polak kwalijk dat hij dit ma
nifest onderteckend heeft. Dat moet uit zijn cn
anders kunnen wij Polak als voorzitter niet lan
ger hebben. Dat manifest was een ofspicgeling
van de denkbeelden van wat burgerlijke hoe
ren, wonrmedc wij het in vele opzichten niet
eens kunnen zijn. Spreker begrijpt voorts niet
waarom de Kamerleden niet gewacht hebben
met het bijwonen van dc opening der Kamers
totdat cr ccn behoorlijke uitspraak van de par
tij was geweest. Die haast was thans niet noo
dig, nu we in dertig jaren niet bij geweest
zijn. Er dient een eensgezinde oplossing voor
deze kwestie gevonden tc worden. (Applous.)
De heer Dc Roodc kwam cr tegen op, dat
men de tegenstanders van het verdrag verwijt
gebrek aan internationaal gevoel of begrip.
Wij hebben te trachten om tc komen tot een
regeling met België dio ook voldoet aan ons
internationaal gevoel Bij de voorbereiding
daarvan is het noodig dnt dc partij ook weet
wat er gebeurd en wat mogelijk of onmogelijk
is. Spreker gof daarom in overweging of daar
voor niet een afzonderlijk orgaon uitgegeven
kan worden.
Don wees spreker cr op, dot er in de soc.-
dem. portij ook in hot buitenland iets von de
oude portijvrcugdc is verloren gegaan als ccn
gevolg van den oorlog. Dc internationale is
uiteengevallen in bijna allemaal nationale par
tijen. Het partijbestuur houdt dc leden teveel
buiten do zaken en wekt den schijn dot het dc
zaken alleen wel afkon.
De heer Vliegen: Noem bewijzen!
Dc heer Dc Roodc: Ik wijs op de rcsolutio
van hetonderwijsprogram cn op het Belgisch
verdrag! Er zijn een ountol vraagstukken inter
nationaal geworden,, die vroeger nationaal aan
de orde werden gesteld. De 8-urcndag, dc eco
nomische kwestie, de werkloosheid, enz. Do
bourgeoisie goot deze zaken internotionool be
handelen, terwijl de arbeidersbeweging achter
blijft Onze delegatie in de internationale brengt
j niet eens meer verslag uit van wat cr in de in
ternationale gebeurt. Dc portij weet niets
doorvan, al vechten cenige onzer menschen in
Genève zoo ijverig als maar mogelijk is voor
dc arbeiders. Er is van Zürich uit niets ge
beurd om dc arbeiders warm tc maken, ei.
druk uit tc oefenen op de conferentie. Deze
toestand is verkeerd cn kan nooit dc vestiging
van de arbcidersdemocrotic in Europa zijn
Het aandeel dat dc arbeiders in d© grootc
vraagstukken thans heeft is absoluut onvol
doende tc noemen. (Luid applaus.)
Zaandam verklaarde zich er tegen dat voor-
HET PAASCHCONGRES VAN DE
S. D. A. P.
In het N.V.-Hiris te Utrecht is Zaterdag
aangevangen het Paaschcongres der Socioal-
Democratische Arbeiderspartij. Het congres,
dot in de grootc zaal wordt gehouden, is ge
opend met een rede van den Voorzitter, den
heer Henri Polak. Aon deze rede is het vol
gende ontleend
Openingsrede van den Voorzitter.
Waarde partijgenooten I
Namens het Bestuur onzer Portij heb ik de
eer, u, afgevaardigden der ofdoelingen en ge-
noodigden, hartelijk welkom te heeten en het
vertrouwen uit te spreken, dat uwe beraadsla
gingen, als steeds, van kameroadschnppclijken
aard en voor onze goede zaak vruchtdragend
mogen zijn.
Nu ik weder, na een en twintig jaren, het
voorrecht heb een congres onzer Partij te mo
gen Dresrdeeren, gevoel ik, mijn werk niet te
kunnen aanvangen, zonder hart el ijken donk cn
oprechte hulde gebracht te hebben aan mijn
voorganger, die gedurende dat geheele tijdperk
aan het hoofd van de leiging onzer Partij ge
staan en zijn zware taak óp voortreffelijke en
bijna onnavolgbare wijze vervuld heeft, aan
partijgenoot Vliegen.
Een voortreffelijken voorzitter heeft dc Par
tij in hem verloren en het zal mij, zijn opvol
ger, niet gemakkelijk vallen hem te evenaren.
Dat het vorige Congres mij eenstemmig heeft
geroepen om zijn zetel in te nemen cn dus !n
mij een groot vertrouwen heeft gesteld, voor
hetwelk ik zeer erkentelijk bon, maakt de
zaak voor mij dubbel moeilijk. Doch ik beloof
mijn best te zullen doen en beveel mij aan
in de medewerking van het Congres, die ik,
meer dan een ander, behoef, om de besprekin
gen in het goede spoor en binnen redelijke
grenzen te kunnen houden, zóó dat het zijne
agenda kunne afdoen, op een wijze, die ieder
tot tevredenheid stemmen en de Partij tot heil
strekken zal.
Spreker herdacht degenen, die in het jaar,
sinds het vorige Congres verloopen, uit het
leven zijn gescheiden het leven, dat zij aan
de heilige zaak van het socialisme hadden ge
wijd.
Spreker vervolgde aldus
Indien wij hierna een blik slaan op dc voor
naamste gebeurtenissen, welke zich gedurende
het verslagjaar in binnen- cn buitenland heb
ben plaats gegrepen, dan valt de aandacht on
middellijk op de werkstaking der kolenmijn
werkers in het Britsche Rijk, die ingeluid werd
door een algemeene werkstaking", welke ten
doel had den strijd der mijnwerkers snel den
gewenschten uitslag te bezorgen. DeztP laatste
was een mislukking en daardoor tevens een
waarschuwing voor degenen, die, in landen,
waar de arbeiders veel minder sterk georga
niseerd zijn dan in Groot-Brittanië en cr van
eenheid, als in dat land bestaat, geen sprake
is, doorgaan de algemeene werkstaking aan te
bevelen en voor te stellen als het middel
tot het verwezenlijken van allerlei verlangens.
Wij zijn hier niet geroepen tot het behandelen
van de stoking der mijnwerkers zelve cn dus
zij volstaan met het uitspreken van onzen eer
bied voor de Britsche mijnwerkers, die in een
langen en hopeloozen strijd heldhaftig stond
hielden, doch ons leedwezen tevens, dat deze
energie verspild geworden is.
Deze werkstaking was wellicht het voornaam
ste incident in het kamp, in alle landen ge
voerd, tegen de pogingen der werkgevers, sinds
1920, om de arbeidsvoorwaarden omlaag te
drukken. Wij Tebben in dat streven der onder
nemers niet te zien een boosaardigen opzet om
de arbeidersklasse te doemen tot een leven van
ontbering, doch een demonstratie van hun on
macht om aan den crisis, door en na den oor
log ontstaan, een einde tc maken van de
onmacht van het zijn ondergang naderende ka
pitalisme, om de voortbrenging op redelijke
wijze in de behoeften der menschheid te doen
voorzien. De vakbeweging verzet zich uit alle
macht tegen de averechtschc middelen met
welke de werkgevers pogen opnieuw orde te
brengen in den wanhopigen toestand, veroor
zaakt door eene maatschappelijke orde, welker
voorvechters zij zijn, middelen die slechts de
wantoestanden kunnen vergrooten. De sociaal
democratie verleent daarbij haar steun, doch
maakt zidh tevens op, om krachtdadiger don
Niet vrij zijn zij, die lachen om him ketens.
Lessing.
^aor het Engelsch van
B. F. BENSON.
.39
„Dat is vreemd", zeide Harry, „<>P den dag
van de geschiedenis in de jachtkamer, zeg je?
En wat verder?"
„Nu, om de een of andere reden, was ik er
vast van overtuigd," vervolgde Geoffrey, „dat
hij niet door de voordeur was binnengekomen.
In elk geval heb ik de bewijzen, dat hij er niet
door weggegaan is, want ik plakte een stukje
postzegelpapier over den deurpost heen, en
's morgens zat het nog op dezelfde plaats. En
toen zeide ik, dat zal je je nog wel herinneren,
dat ik zin had om de haag eens te gaan on
derzoeken en ik vond toen den doorgang.
Harry stond op en begon de eetkamer op
en neer te loopen.
„Maar dat is toch- belachelijk I zeide hij,
„waarom kon hij mij dat niet verteld hebben?
Schaamde hij zich over dat voorgevoel
„Ja, dat zei hij ten minste".
Harry ergerde zich hier echt over.
„Ik wil niet hebben, dat er iemand als een
ipbreker mijn huis binnenkomt," zeide hij, „al
is het oom Francis of wie dan ook. Ik zal het
hem zeggen ook."
„Zooals je goeddunkt," zeide Geoffrey, in
wendig bang, dat hij het niet zou doen.
„Neen, ik zal het hem maar riict zeggen,
«eide Harry, „en ik zeg hem ook niet, dat ik
van de geheime gang afweet. Maar een vol
genden keer, ols hij zal probccren haar weer
te gebruiken, zal hij er geen kaars vinden. Ik
heb er veel zin, Geoff, om den boel tc laten
dichtmetselen."
„Neen, dat moet je niet doen, dat is niet
eerlijk tegenover mij."
„Ik zal precies doen wat ik wil," zeide Har
ry, „eer je het weet, zit die gang vol met
vrijende paartjes. Neen, ik kan haar niet laten
dichtmaken, vóórdat ik haar Evie heb laten
zien. Maar iederen dag zal ik er in gaan, en
telkens zal ik de kaars wegnemen, als hij er
een nieuwe zet. Goede hemel, ik ben er heele-
maal door in vuur geraakt."
„Dat is wel goed," zeide Geoffrey, „je moet
je door niemand op den kop laten zitten
Nog een tijdlang bleef hij zwijgend de ka
mer op en neer loopen en zijn ergernis min
derde.
„En is die oude man heusch alleen hier ge
komen, omdat hij een voorgevoel had, dat mij
iets was overkomen. Het schijnt wel alsof de
Talisman ook met anderen in aanraking komt.
Hij gaf oom Francis zeker een waarschuwing
van wat hij van plan was fc doen. Je hebt toch
wel gemerkt, dat de Talismdn weer aan den
gang is. Hij meent het nu ernstiger. Zou je
denken, dat ik hem te veel aangemoedigd heb?
Misschien 'heb ik dat ook wel. Wij zullen van
avond niet op zijn gezondheid drinken."
„Dat zou ik wel doen als ik jou was," zeide
Geoffrey, „misschien houdt je hem op die ma
nier in een goed humeur. Dat moet je blijven
aanwakkeren. Hij kan niet beletten, dat er op
je geschoten wordt, maar hij zorgt er altijd
voor, dal je vrijloopt."
„Ha, jij begint er ook al aan tc gelooven."
„Heelemaal niet. Het eenige effect, dat de
Talisman op jou heeft, is dat hij je de reinste
onzin doet spreken. Ja, ik zal er in gelooven I
Ik hield je alleen maar voor den gek."
„Ik begrijpt de geestigheid door niet goed
van," merkte Harry op.
Mr Francis kwam laat dien avond, vol ver
halen over zijn huizenzien en vol lof over de
kamers, die hij gehuurd 'had. Hij was alleen
maar gekomen, zooals hij zeide, voor een paar
dagen, om wat boeken en wat meubels bij el
kaar te zoeken cn aan het eind van dc maand
op zijn loatst, hoopte hij ze bewoonbaar te
zullcr. hebben. Hij had er een plezier in, als een
kind met een nieuw stuk speelgoed, het was
aardig om te hooren; zij bleven tot laat op,
luisterend naar zijn opgewekte, vroolijke ver
halen, van tijd tot tijd onderbroken door het
luisteren naar den hevigen regen, die voor
zonsondergang begonnen was, en die met
kracht tegen de ruiten aan kletterde.
Deze stortbui hield den geheelen nacht aan
en den volgenden morgen, toen zij wakker wer
den, stortte de regen nog met dezelfde hevig
heid neer; het leek wel alsof er een zondvloed
uit den hemel viel; de regen plaste onmeedoo-
gend neer. Zelfs Horry en Geoffrey, die de bui
tenlucht en den helderen hemel als het ware
dak voor den mensch beschouwden, cn huizen
slechts ols een toevlucht voor buitengewoon
gure dagen, hadden niet den minsten lust om
naar buiten te gaan; maar mr. Francis kon
digde bij de lunch zijn plan aan, om een wan
deling te gaan maken, weer of geen weer.
„Mij doet het geen kwaad", zeide hij, „zoo'n
frissche wandeling, wat voor weer het ook is
Dus jullie gaat geen van beiden mee?"
Harry keek naar buiten naar den drassigen,
druipenden grintweg.
„Geoff, zullen wij een stortbad gaan nemen?'
vroeg hij.
„Neen, ik dank je, ik ben te oud om taartjes
van modder tc gaan bakken".
Mr. Francis lachte hartelijk.
„Nu ik dan niet", zeide hij, „en jij Harry?"
„Het regent, dot is zeker", zcidc deze.
„Daar behoeven wij ten minste niet aan tc
twijfelen", stemde mr. Francis toe.
Geoffrey keerde zich opeens tot Harry.
„Vrees don allerwegen, vuur cn vorst cn re
gen", zeide hij binnensmonds.
Harry liep vlug naar dc deur.
„Donk jc, Geoff, dat geeft den doorslag," zei
de hij. duist ccn prachtige reden om te gaan,
dan ben ik cr misschien meteen door. Ik ga mee,
oom Francis, even mijn laarzen aantrekken, dan
kom ik. Ik ben niet van popier gemaakt, evenmin
als u."
Geoffrey volgde hem in den gang; opeens
had hij een angstig voorgevoel.
„Ga niet, Harry," zeide hij.
„Je gaat er ook in gelooven, dat zeg ik je,"
zeide Harry.
„Neen, absoluut niet."
„Het heeft er toch veel van," en daar mr.
Francis zich nu bij hen gevoegd had, liep hij
fluitend door.
Er moest dien dag al heel veel regen gevallen
zijn, want gisteren was het water niet noemens
waard hooger dan gewoonlijk, terwijl het nu
reeds zoo gewassen was, dat het over den stce-
nen muur van de sluis liep en er een stroom
water over den rand in het afvoerkanaal naar
beneden stortte. Dit water, gewoonlijk een kalm
vloeiende kalkstroom, wos nu \&n ongebonden
golvende massa, voldoende om een man omver
te gooien; en terwijl zij een paar minuten
wachtten om dien woesten stroom gade te
slaan, konden zij zien, dat zelfs in dezen korten
tijd de watermassa, die over den steenen muur
stroomde nog steeds toenam, waaruit men kon
opmaken, dat het meer ieder oogenblik hooger
werd. De deuren van de sluis waren niet zoo
heel dik en schenen niet gebouwd om zulk een
drang van water tegen te houden; in een of
twee plaatsen zag mr. Francis, dat cr van boven
naar beneden borsten door liepen, want het wa
ter spoot cr door heen ols door een spuit De
sluis zelf scheen wat verstopt tc zijn door do
overblijfselen van takken en dorre bladeren,
waarmee de storm do oppervlakte van het meer
bedekt had, en een opgezweepte massa baande
zich een weg over de sluis heen.
Grenzend aan de hóofdsluis, wos een klein
houten waterpoortje, dat door zeker gemaakt
was, om in tijd van nood een uitgang aan het
water tc geven; maar dit was dicht, en Horry,
door het water plassend, probeerde het open
te schuiven, om het water een uitweg te geven,
maar het hout was door het water gezwollen
en hij kon het niet bewegen. Mr. Francis stond
met aandacht toe te kijken wot hij deed. Zijn
voeten, stevig geplant op den hardstccnen rond
van de sluis, terwijl het water over zijn laarzen
heensloeg, spande hij zijn uiterste kracht in
het poortje tc openen. Om meer krocht bij te
zetten, zette hij zijn rechtervoet tegen den kont
van de sluis en trok uit olie macht en opeens
scheen het stuk steen, waarop hij stond, zich
iets te bewegen. Een waarschuwingskreet kwam
cr op mr. Francis' lippen, maar hij werd niet
geuit; zijn gelaat droeg alleen een uitdrukking
van den grootsten tweestrijd. Moar Harry's
pogingen waren vergcefsch en het opgevende,
ploeterde hij weer terug. Op een andere plaats
vloeide het water van het meer over den zoom
van het grasveld; tegenplassen stonden in de
lagere gedeelten er van en deze, zich vereeni*
gend met het overstroomende water, vormden
verschillende landtongen en baaien. Hier stond
een bosch struikgewas als een eiland te midden
van een lagune; verderop was een bloembed
geheel onder water cn de zwarte aarde, door
den stroom meegevoerd, vormde een grootc
zwarte vlek over het daar aangrenzende gras.
(Wordt vervolgd^
