WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN Zn.
Jioeden Mantels Japonnen
Diirondelle'
Jioeden
UTR. STRAA1 17 -
Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
Gewas 1923 POUJEAUX MOULIS f 1.- f 40.»
Gewas 1920 St. EMILION f 1.40 f 56.»
SPORTNIEUWS
UIT DEN OMTREK.
STADSNIEUWS.
L?
ONTVANGEN; DE NIEUWSTE VOORJAARS-
W. K. van Rossum
16 18 Langeslraal
Amersfoort
Speciaal Aleher voor hel
maken en verandeien
van
BIJZONDER AANBEVOLEN
PER FLESCH: PER ANKER.
MIDDEN STANDS-W ON IN GBOIIW IN
AMSTERDAM-„OOST".
Aparte huizen voor vrijgezellen.
Het vorige jaar werd te Amsterdam op ge-
1 icht de Coop, bouwvereeniging IL A. „Groot
Amsterdam". Deze vereeniging stelt zich ten
doel, zoowel te Amsterdam als in andere ste
den middenstands- en hoerenhuizen te bou
wen, met de meest geperfectionncerde inrich
ting, die de hedendaagsche samenwoning ver-
ischt en de moderne techniek verschaffen kan.
I >e geheele huishoudkundige inrichting zal
worden uitgewerkt in overleg met de Neder
landsche Vereeniging van Huisvrouwen
Naar de Tel. verneemt, is. de vereeniging
er dezer dagen in geslaagd, in „Oost" een ter
rein in erfpacht te verkrijgen. Het bestuur der
vereeniging stelt zich thans voor, op bedoeld
terrein kleine heerenhuizen te bouwen, met
vrije beneden- en bovenhuizen in verschillende
typen. Tevens ligt het in de bedoeling in het
plan een aantal „vrijgezcllenwooingen" te slich
ten. De huurprijzen zullen variaexen van 000
tot f1200 per jaar.
De woningen zullen me; het nieuwe materi
aal „Solomite", een Russische vinding, volko
men geluidwerend worden gemiakt.
DE HONDERDDU1ZENSTE GRONINGER.
En de hygiëne
In de „Kroniek" van het weekblad „Voeding
en Hygiene" schrijft de redacteur St. (Ir. J
Straub) eenige sombere opmerkingen aan het
adres van den honderdduizendsten Groninger
(en wie het verder aangaat), onder den titel
„De boste verrassing".
„Wie is er nog niet gansch en al beu van
het gebeurde om en nabij den „honderdduizend
sten Groninger" (of was het een ster Je
zou d'r „bekant krioelijk" van worden. Zelfs
de „gelukzwientjes" zullen het „des Guten
zuviel" gevonden hebben. Bleef het nu maar bij
„het goede". Maar gezwegen van den liter on
versneden „ouwe klare", is reeds overmaat aan
belangstelling een kwaad ding. Je zou vreezen
dat de heele familie van No. 100.000 cr wel
haast het slachtoffer van geworden is. En dnn
te bedenken dat er in een kraamkamer niets
meer noodig is dan rust geestelijke en licha
melijke ontspanning. Na bange dagen en uren
Het „Groningsche kabaal" getuigt wel van mid-
deleeuwsche begrippen over wat een kraam
vrouw toekomt( gezwegen over den kraam
heer). Het mankeert er nog maar aan, dat de
een of andere fopspeenenfabrikant de familio
niet verrast heeft met een dozijn „zuut-holder-
tjes". Als ik me wel herinner, heeft trouwens
een andere fabrikant don niet minder euvelen
moed gehad de voor de opvoeding noodige
lading „kindermeel" de kranten zijn zoo
fatsoenlijk geweest 's mans naam en merk to
verzwijgen ter beschikking te stellen. Ook
dat is een sinister teeken des tijds. Ik hoop
maar dat de moeder van No. 100.000 zoo recht
van lijf en leden en helder van verstand zal
2ijn om over moederzin niet te spreken
dat ze dat meel voor alles zal gebruiken, be-
halve voor het voeren van haar wicht geduren
de de eerste 69 maanden. Gedurende dien
tijd toch heeft de kleine niets noodig dan goedo
melk van een goede moeder, liefderijke zorg
in een hygiënische omgeving: zonlicht, versche
lucht en voldoende beweging. Of daarvoor in
dit geval voldoende gezorgd is, weet ik niet,
maar waag ik te betwijfelen. Stel je voor, dat
dit gelukskind eens flinke Engelsche ziekte
krijgt. Een vierkante bol als een sigarenkistje,
beentjes zoo krom als een hoepel, enz. enz. Zal
Groningen dan trots mogen zijn en blijven op
dat Godsgeschenk, dat recht van lijf en leden
geboren werd en dat ze krom en mismaakt
liet worden".
Blijspel voor de voorstelling
m Groningen.
De directie van de N.V. „Nieuw Rotter-
damsch Tooneel" heeft, na de belofte om ten
bate van den TOO.OOOsten inwoner van Gro
ningen een tooneelvoorstelling te geven, aan
den dramaturg van het gezelschap, den heer
A. de Hertog, verzocht een blijspel te schrij
ven, dat speciaal voor deze voorstelling ge
schikt was, en waarbij de simpele, maar veel-
beteekenende titel van den 100.000ste den
auteur zou moeten ïnspireeren. De directie is
tevreden over de wijze waarop de auteur zijn
opdracht heeft vervuld. Het blijspel is onder
den titel van „De 100.000ste inwoner von... I"
reeds in studie genomen.
De beloofd© voorstelling ten bate van den
TOO.OOOsten inwoner van Groningen zal plaats
hebben op Zaterdag 14 Mei a.s. in het Con-
certhnós aldaar. (Te!.).
Minister vragen voor de navolgende opmer
kingen met betrekking tot de kwestie der re
geling van den draadloozen omroep hier te
lande.
De inhoud van het topport der door Uwei
Excellence's ambtsvoorganger ingestelde „Com
missie voor den Nationalen Draadloozen Om-
roep", heeft bij adressanten en, r.aar hun
bekend is, in breede kringen daarbuiten
ernstige ongerustheid gewekt ten aanzien van
de wijze, waarop deze hoogst belangrijke ma
terie staat te worden behandeld, indien het
daarbij gegeven adres mocht wordt gevolgd.
Adressanten mogen volstaan met hieronder
puntsgewijs in het kort aan te stippen de con
sequenties die naar hun meening uit dit sy
steem voortvloeien.
T Uit national oogpunt beschouwt, leiden
de voorstellen der Regeerings-commissie tot
een omroep, waarbij de propaganda voor be
paalde richtingen op geestelijk, politiek en
sociaal gebied op den voorgrond zal treden,
hetgeen de behartiging van de cultureele (in-
telectucele en artistieke), zoowel als van de
algemeen maatschappelijke belangen van het
geheele Nederlandsche volk noodzakelijkerwijs
in het gedrang moet brengen.
Adressanten zijn zich er namelijk sterk van
bewust, dat det groote beteekenis, welke de
radio voor de volksvoorlichting en -ontwikke
ling heeft, en in de toekomst nog fn toene
mende mate zal krijgen slechts dan ten volle
tot haar recht zal kunnen komen, indien het,
tengevolge von bijzondere (technische en in
ternationale) omstandigheden, altijd beperkte
aantal zenduren tenvolle zal kunnen worden
aangewend door uitzendingen van algemeene
strekking en waarvoor bij de luisteraar, welke
levensrichting zij ook mogen zijn toegedaan,
belangstelling mag worden venvacht.
Wanneer echter de omroep in den geest van
bovenbedoeld rapport in hoofdzaak zou wor
den gebruikt voor "hét vérsprciden van mee
ningen op staatkundig gebied, zal het gevolg
daarvan onvermijdelijk zijn, dat de extremis
tische groepen steeds het gerecdelijk gehoor
zullen vinden en daardoor dezen stoat van
zaken uit propagandistisch' oogpunt het mees
te Drofijt zullen trekken.
2. Uit internationaal oogpunt be
schouwd, zal men in het stelsel der commissie
evenzeer op ernstige bezwaren stuiten. Dit is
ook ongetwijfeld een van de overwegingen ge
weest, waarom in verreweg de meeste landen
van Europa in de concessievoorwaarden der in
stellingen, die den draadloozen omroep be
oefenen, wordt gestipuleerd, dat hare program
ma's alle onderwerpen van politieken aai <3
strikt moeten vermijden. Want in het hierboven
sub I aangeduide schuilt niet slechts voor de
inwendige verhoudingen een gevaar: ook in
ternationaal kunnen daaruit ongcwenschte ver
wikkelingen voortvloeien.
Adressanten mogen volstaan met als voor
beeld daarvan aan ie halen het feit, dat tijdens
de mijnwerkersstaking in Engeland op een
ond van de V. A. R. A. (Vereeniging van
Arbeiders Radio Amateurs) de heer A. B.
Kleerekoper den stakers in de Engelsche taal
heeft toegesproken en hun de groeten en de
sympathiebetuigingen van de Nederlandsche
arbeiders heeft overgebracht.
Deze inmenging van Nederlandsche zijde in
een Engelsch conflict heeft in dat lend be
grijpelijkerwijs sterko ontstemming gewekt en
tot openlijke protesten aanleiding gegeven.
3. Uit, wat men zou kunnen noemen, kolo
niaal oogpunt beschouwd, zijn de conse
quenties van hetgeen door de commissie wordt
aanbevolen, zeker niet 't minste aan bedenking
onderhevig. En dit wel in tweeërlei opzicht.
Ten eerste zal ook in Ncderlondsch-Indië in
een niet zeer ver verwijderde toekomst de rege
ling van den draadloozen omroep ter hond ge
nomen moeten worden, waarbij dc kans groot
is, dat de Indische regeering zich daarbij zal
baseeren op hetgeen in het Moederland als
juist is aanvaard.
Doch zelfs voordat dat zal zijn geschied,
levert de regeling volgens het rapport van de
commissie-Ruys de Beerenbrouck groot ge
vaar op voor het Nederlandsche gezag in Indiö
Wanneer redevoeringen over Indië van sterk
links staande sociaal-democratische sprekers al
daar zullen worden gehoord, zullen deze de
revolutionnoirc elementen daar sterken in hun
propaganda en een onrust kunnen verwekken,
die in de tegenwoordige omstandigheden de
meest bedenkelijke gevolgen kunnen hebben.
Do in bovenstaande drie punten ontwikkelde
bezworen richten zich rechtstreeks tegen don
grondslag van het aan Uwe Excellentie uitge
brachte rapport. Adressanten vinden hierin aan
leiding Uwe Excellentie beleefd tc verzoeken
aan een delegatie uit hunne besturen te willen
vergunnen een en ander in een audiëntie nog
nader mondeling toe te lichten.
Radionieuws.
DE DRAADLOOZE OMROEP.
Een odres van werkgevers
organisaties.
De Ondernemersraad voor Nederlandsch-
Indië, het Verbond van Nederlandsche Werk
gevers en de vereeniging „Centraal Overleg ln
Arbeidszaken voor Werkzoekenden" hebben
zich met een adres tot den Min. van Water
staat gewend, waarin zij de aandacht ven den
DE K. L. M.
I
Naar dc Tel. verneemt, heeft de K. L. M
thans ver over de 300.000.— aan particu
lieren steun bijeen van de vijf ton, die krach
tens de overeenkomst met het Rijk verschaft
moet worden, teneinde van de regceringssub-
sidie verzekerd te kunnen zijn. Met nog gedane
toezeggingen staat het thans zoo goed als vast,
dat het vereischtc half millioen cr zal komen
VORSTELIJKE VLIEGTUIGPASSAGIERS.
Men meldt aan het Haagsche Aneta-kantoot
d d. 3 Mei:
Een broer van den koning van Zweden is
heden onder het pseudoniem generaal Munck,
in gezelschap van zijn cchtgenoote, per vlieg
tuig van dc K.L.M. uit Parijs te Sohiphot aan
gekomen om vandaar door te vliegen naar
MeJmö. De stationchef van Schiphol bood me
vrouw bloemen aan. Generaal Munck was over
zijn tocht zeer tevreden en deelde mede, dat
Zaterdag zijn broer Prins Vilhelm eveneens per
vliegtuig van Parijs naar Zweden zal ver
trekken.
HET LUCHTVERKEER IN APRIL.
Gedurende de maand April is Schiphol, de
luchthaven van Amsterdam, aangedaan door
391 vliegtuigen, in regelmatigen dienst op de
internationale luchtlijnen, terwijl 7 extra-vlicg-
tuigen de haven aandeden. Verder zijn er 185
vliegtuigen van de Land- en Zeemacht op
Schiphol geland en vertrokken. Waalhaven, het
vliegveld van Rotterdam, werd aangedaan door
137 verkeersvliegtuigen en door 74 militaire.
Er hadden 57 bijzondere vluchten boven het
terrein plaats. Het aantal van degenen, die van
de geboden gelegenheid tot pleziervluchten
gebruik maakten, bedroeg op Schiphol 403,
op Waalhaven 249. Het laatstgenoemde vlieg
terrein werd bovendien bezocht door 6524
personen, waarvan 289 schoolkinderen. Het
aantal bezoekers van Schiphol kan niet wor
den nagegaan, daar de toegang vrij is.
LUCHTHAVENS IN ITALIË-
Rome, 4 Mei. (V. D.) Mussolini heeft bij
dc Kamer een wetsontwerp ingediend tot het
stichten van eenige luchthavens in Italië
Luchtvaart.
EEN VLIEGTUIG KOMT TUSSCHEN
TOESCHOUWERS TERECHT.
Warschau, 4 Mei. (H.N.) Een militaii
vliegtuig, dat voor propaganda-doeleinden een
tocht naar Rypin maakte, is bij het landen door
dc afzetting heen gereden en onder de toe
schouwers terecht gekomen. Zeven personen
werden gewond, waarvan één ernstig. Het
vliegtuig zelf werd ernstig beschadigd.
School- en Kerknieuws.
EEN NIEUWE VEREENIGING.
Academisch gevormde accoun
tants.
Opgericht is een Vereeniging van acade
misch gevormde accountants.
Het voorloopig bestuur bestaat uit de hee-
ren dr. G. J. L. Brackel, E. E. Harmsen, dr.
J. Moser cn dr. A. Smeenk. Het secretariaat is
gevestigd bij dr. J. Mcscr tc Rotterdom.
DE KONINGSSCHOOL TE APELDOORN.
De herdenking von het 75-,ja
rig bestaan.
Het feest van het 75-jarig bestaan van de
school van Z. M. Koning Willem en H. M
Koningin Emma der Nederlanden te Apel
doorn is Dinsdagmorgen, feestelijk inge
zet door 'n huldiging te Delft van oud-leer
lingen aan dc nagedachtenis van den stichter,
wijlen Z. M. Koning Willem den Derden.
Des middags verzamelden ruim 300 oud
leerlingen zich in den tuin van het park Tivoli,
vanwaar zij in optocht trokken naar de Ko-
ningsschool, begeleid door het Harmonie-or
kest „Prins Hendrik" en het Apeldoornschc
Harmonie-orkest. Aon de Koningsschool wa
ren o.m. aanwezig het college van Regenten
der School en verder F. W. L. baron van
Geen, Kamerheer en particulier Secretaris van
H. M. de Koningin, met C. S. Sixma Baron van
Heemstra, Kamerheer en particulier Secretaris
van H. M. de Koningin-Moeder. Ook was het
gemeentebestuur van Apeldoorn vertegen
woordigd door den burgemeester mr W.
Roosmole Nepveu, de wethouders M. van
Wijhc Ezn., D. Gosker en J. H. Plet en den ge
meente-secretaris G. J. Hardick. Eenige leden
van het vroegere personeel, het hoofd der
school en de tegenwoordige onderwijzers wa
ren met den voorzitter der plaatselijke school
commissie ook aanwezig. Nadat „Prins Hen
drik" het Wilhelmus gespeeld had, dat door
allen werd medegezongen, nam de heer H. P.
J. Tutein Nolthenius, oud-burgemeester en
eere-voorzitter der feestcommissie het wooid
voor het uitsproken van dc feestrede en de
onthulling van het monument.
Dc 84-jarige heer Van der Braak, een oud
leerling onthulde daarop het gedenkteeken en
de Harmonie speelde het Wilhelmus. Het ge
denkteeken, een fontein, is ontworpen door
den heer J. H. Hooijer, uitgevoerd dooi den
heer H. de Groot, terwijl dc bijgevoegde oor
konde is verzorgd geworden door den heer
H. W. de Groot, technisch-ambtenaar bij de
Ned. Spoorwegen te Winschoten, allen oud
leerlingen.
Aan het verzoek een driewerf hoera aan te
heffen voor onze Koningin en Haar Gezin en voor
onze Koningin-Moeder werd geestdriftig vol
daan.
Hierna voerde het woord de heer jhr. mr. dr
Hooft Graafland, voorzitter van het college
von Regenten.
De vertegenwoordiger van H. M. de Konin
gin, baron van Geen, deed daame mededee-
ling, dat het H. M. behaagd had den heer D.
Fritsma, het tegenwoordig hoofd der school te
benoemen tot ridder le klasse in de Huisorde
van Oranje, waarna baron von Geen den heer
Fritsma de versierselen dezer orde onder luide
toejuichingen op de borst hechtte.
De vertegenwoordiger van H. M. de Konin
gin-Moeder reikte namens R M., den voorzit
ter van het college van Regenten een beelte
nis van Koningin Emma over.
Daarna werd nog het woord gevoerd door
den heer De Haan, oud-leerling te Nijmegen,
den heer M. van Wijhe, wethouder van On
derwijs te Apeldoorn, terwijl tenslotte de heer
Fritsma den vertegenwoordiger van de Konin
gin verzocht H. M. zijn eerbiedigen donk tc
willen overbrengen voor de hooge onderschei
ding, welke hem te beurt mocht vallen.
Het feest werd 's avonds op zeer gezellige
wijze in Tivoli voortgezet.
DE PREDIK A NTSOPLEIDING
TE DOETINCHEM.
60-jarig bestaan der Vereeniging.
Var. 7 tot 10 Juni zai te Doeiir<hem het 00-
jaiig bestoan van de Vereeniging tot be\ orde
van inwendige zending, bedoelende op
leiding van jongelingen tot predikanten, worden
herdacht. Er zal dan een reünie worden ge
houden von oud-kwcekelingen en hun vrouwen,
waaraan ook de tegenwoordige kweekelingen
zullen deelnemen.
Tevens worden pogingen aangewend om tot
den bouw van een nieuw Studentenhuis te
Utrecht tc komen.
NEERBOSCH.
Een gift.
De Wcesinrichting tc Neerbosch ontving van
een onbekende een gift groot 1750.
AMERSFOORTSCH P. V. „DE REISDUIF".
Uitslag wedvlucht gehouden van uit Soigrues
(België) op Zondag 1 Mei.
Afstand199 K.M.
In concours 181 duiven.
Duiven los 7 uur 5 min. Wind: N.-Oost
M. v. d. Pol I, Ilde prijs.
Ch. Verstratcn 2, 9, 23ste prijs.
W. de Graaff 3, 15, 35ste prijs.
W. Jansen 4de prijs.
G. Bos 5, 34ste prijs.
F. Reekers 6, 14, 29ste prijs.
G. v. Eldert 7, 27, 30, 36ste prijs.
H. Pieters 8ste prijs.
G. Heer© 10, 28ste prijs.
N. de Vries 12, 53ste prijs
K. Haarmons 13, 32ste prijs.
M. v. Zetten 16de prijs.
W. Arlar 17de prijs.
E. dc Vries 18de prijs
J. Ruifrok 19, 31ste prijs.
W. Kerling 20ste prijs.
W. Sleeking 21ste prijs.
A. v. d. Kraats 22ste prijs
R. Fcuerstoin 24ste prijs.
R. v. d. Burg 25ste prijs.
L. Krobshuis 26ste prijs.
De aangewezen 25 cent werden gewonnen
door M. v. d. Pol met no. 1.
Dc aangewezen 10 cent werden gewonnen
door W. de Graaf met no. 3.
De eerste prijswinnende duif werd gecon
stateerd om 10 uur 53 min. 50 sec.
De laatste prijswinnende duif om II uur 16
min. 18 sec.
Athletiek.
DE GROOTE INTERNATIONALE ATHLE-
TIEK-WEDSTRIJDEN TE UTRECHT.
Het programma en de buitenland-
sche deelnemers.
Nu de datum van het groote athletiek-eve-
nement, de jaarlijksche singelloop en de in
ternationale wedstrijden, nadert, kunnen wij
omtrent programma en bxritenlandsche deel
nemers, het volgende medcdeelen
De Utrechtsche Provinciale Atlethiek Bond
mocht van den heer T. Jansen, directeur van
het „Alro Kantoor" te Utrecht, een fraaien zil
veren „Dom" als hoofdprijs ten geschenke ont
vangen, welke bestemd is als vereenigingsprijs
op de voor internationale deelname openge-
stelden nummers, voor de binnen- of buitcn-
landsche vereeniging, welke volgens een
4.3.2.1 punten waardeering der prestaties von
den Isten, d2en, 3dcn cn 4dcn aankomende op
deze nummers het hoogste aantal punten be
haalt De „Dom" wordt direct eigendom.
De hoogte van dit kunstwerk, dat gehec.
uit de hand van zilver is vervaardigd, bedraagt
20 c.M.
Het volledige programma voor dc wedstrij
den luidt
Zaterdag 28 Mei a.s. 5 uur namiddag
Singelloop over een afstand van circa 5000
meter om den „Caravopoulowisselbeker" vooi
K. N. A. U.-leden en dc „Alro-wisseltak" voo.
leden van den U. P. A. B.
Zondag 29 Mei, 1.30 nam. op het U. V. V.-
terrein
100 M. hardioopen; 400 meter hardioopen;
1500 M. hardioopen, 5000 M. hardioopen,
Zweedsche esla ïtte, 4 maal 100 M. Estafettt,
110 M. hordenloop, polsstokhoogspringen, ko-
gelstooten; alle deze nummers internationaal;
100 M. hardioopen klasse C, 80 M. hardioo
pen dames, 4 maal 80 M. estafette voor dames,
allo nationaal.
Touwtrekken voor ploegen van vier, veder-,
licht-, midden- en zwaargewicht. Kampioen
schap van Nederland. Nationaal; 200 M. hard
ioopen voor leden van den U. P. A. B. Provin
ciaal; 4 maal 100 M. Estafette voor leden van
den U. P. A. B. Provinciaal.
Omtrent de buitenlandsche deelnemers kun
nen wij reeds mededeelen, dat op dc 100 M.
uit zullen komen de Belgen Brochort en Zin-
ner, op de 400 M. de Belgen: Cocquit en Ver
eken, benevens d© bekende Duitsche 400 M.-
looper Störz uit Hall-Saaie.
Op de 1500 M. staat vast dat uitkomen de
Belgen Fourneau en Defleurquin, terwijl op
de 5000 M. eveneens Bastiaensen uitkomt.
Voor de 110 M horden en polsstokhoogsprin
gen is Powell van de R. F. C. Liègeois van dc
partij, terwijl Dclaender in het nummer kogel-
stootcn uit zal komen.
Voorts is men nog met verschillende Duit-
schers en Franschen in onderhandeling, waar
van voor de 100 M. met de Franschen André
Mourlon en Rousseau, voor de 400 M. met den
Parijzenaar Galtier, voor de 1500 M. met
George Baraton en voor de 5000 M. met de
Dolgués en Norland, alle Fransche loopers i
goede klasse. Ten slotte bestaat nog de moge
lijkheid dat ook dc Franschman Rosal op het
nummer 110 M. horden uitkomt.
Voor den singelioop zullen voorts een vijf h
zestal Belgen, alle goede wegloopers, starten
Evenals vorige jaar worden te Utrecht pl.m,
10,000 programma's verspreid.
De inschrijfbiljetten worden Dinsdag 3 Mei
a.s. verzonden, terwijl de inschrijving op 17
Mei a.s. positief sluit.
DE CULEMBORGSCHE MOORDZAAK.
Culemborg. De Culemborgsche moord
zaak zal 16 Mei voor de rechtbank te Tiel
.voorkomen.
KENNISGEVING
B en W. van Amersfoort brengen ter open
bare kennis, dat bij hun besluit van 3 Mei
1927, aan J A. Hoksbcrgen cn zijne recht
verkrijgenden voorwaardelijk vergunning w
verleend tot het oprichten van een slgaren-
makerij in het perceel alhier gelogen aan cie
Paulus Borstraat No 21
B. en W. voornoemd.
De Secretaris. Dc Burgemeester,
K. KAAN Jzn. v. RANDWIJCK.
Amersfoort, 4 Mei 1927
GARNIZOEN
Bevorderingen.
Bij de Bereden Wapens, in garnizoen tc de
zer stede, zijn bevorderd
tot Adjudant-onderofficiei-administrateur, de
opperwachtmeesters O. dc Raadt. H. Spaan
en J. Hendelé, van het 5e regt. vcld-artillerie
tot Adjudant-onderofficier-instructcur, de op-
per-wachtmeesters L. A. Terranea cn G. Veen,
van het 5e regt. veld-artillerie
tot opperwachtmecster-instiucteur, de wacht
meester J. A. van de Wakker, van het 5e regt.
veld-artillcrie;
tot rcserve-adjudant-ondcrofficiei-instructeur,
de reserve-opperwachtmeester H. Gclderman,
van het 5e regt. veld-artilleric
tot Adjudant-onderofficier-administrutcur. tb-
opperwachtmeester B. Waldus, van het le regt.
huzaren; en tot opperwachtmeester-instructcui,
de wachtmeesters P. Rcitsmn cn W. Sluiter, van
het le regt. huzaren.
De Te luitenant W. Hemmes van het 7e
regiment infanterie is overgeplaatst bij hel 18e
regiment alhier
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND.
Ledenvergadering.
De Vrijzinnig Democratische Bond, afdee-
litig Amersfoort zal op Woensdag 11 Mei a.s.
in hotel de Witte een ledenvergadering hou
den. Iri deze vergadering, die te 8 uur aan
vangt zal o.m. de verkiezing van twee bcstuurs»
leden plaats hebben, terwijl tevens de gemeen
teraadsverkiezing besproken zal word.en.
VEREENIGING OOST EN WEST.
Een voordracht van den heer Joc-
kes voor de afdceling Amersfoort
over „Kartini-scholcn".
In een der zalen van hotel Monopole had de
Amersfoortsche afdeeling der vereeniging Oost
cn West gisteravond een vergadering belegd,
waar de heer mr. Joekes, lid der Tweede Ka
mer, een voordracht hield over „Kartini en dc
Kartini-scholen".
Jn zijn openingswoord heette de waarne
mend voorzitter, prof. mr. Nolst Trenité, de
aanwezigen hartelijk welkom, waarna her
woord werd verleend aan mr. Joekes.
De heer Joekes vangt hierna zijn voordracht
san met te memoreeren, welk een groote in
vloed de jonge Javaansche vrouw Kartini ge
had heeft ten opzichte van het onderwijs ew
wel speciaal ten opzichte van het meisjes-on
derwijs. Om echter een goed inzicht te krij
gen in deze onderwijs-richting, is het nood
zakelijk de geschiedenis na te gaan vanaf on
geveer het jaar 1898. Daarbij treedt allereerst
sterk op den voorgrond het groote verschil
tusschcn de Europeanen en de inheemsche be
volking. De positie van de inlandsche vrouw
kenmerkt zich daarbij als een alleszins on
waardige. Doch ook over het algemeen ston
den de Europeanen veel hooger in achting dan
dc inheemsche bevolking Wanneer men het
onderwijs in die dagen beschouwt, dan zier
men dot op de Europecsche scholen vrijwel
geen inlandsche meisjes kwamen, terwijl ook
dc inlandsche scholen nagenoeg door geen
enkel meisje werden bezocht. De inlandsche
vrouw werd dus ook ten opzichte van het on
derwijs sterk ten achter gesteld. Verder merkt
spreker op, dat ook het inlandsche meisje moot
huwen met de m-n. die haar familie aanwijst
Ook ten opzichte het huwelijk wos de in
landsche vrouw niet zelfstandig. Een krachtig
verzet tegen deze tenachterstelling van de in
landsche vrouw werd gevoerd door dc jonge
regentsdochter Kartini. Zij bezocht de Europec
sche school cn leerde aldus kindei en uit eer»
geheel ander milieu kennen. Na dc lagere
school bezocht te hebben, moest zij echter thuis
blijven en mocht zij niet in de wereld verkee-
ren. En zooals te doen gebruikelijk was, werd
ook voor Kartini een man uitgezocht met wien
zij zou huwen. Deze jaren waren wel de meest
verdrietige voor haar. Intusschen leerde Kar
tini echter den heer en mevrouw OvinkSoer
kennen, met wien zij een hechten vriendschaps
hand aanknoopte en die heel veel in het leven
van Kartini zijn geweest. Naast den heer en
mevrouw OvinkSoer noemt spreker den heer
en mevrouow Abendanon, die zich ook aange
trokken gevoelden tot Kartini en haar verzet
tegen de onderwerping der inlanders aan de
Europeanen. Kartini maakt thans voor zich
zelf het plan om onderwijzeres te worden en
wil haar opleiding daarvoor onlvangen in Ne
derland. Het plan wordt echter gewijzigd, door
dat Kartini huwt met den regent van Rem
bang. Kort na haar huwelijk komt Kartini ech
ter te overlijden, waardoor dit jonge leven,
aarvan zooveel werd verwacht, werd afge
sneden. De briefwisseling van Kartini aan haar
vrienden o.a. aan de familie Abendanon en
Ovink cn ook aan anderen, met wie zij in
relatie stond, zijn bewaard gebleven en uit
gegeven als „Door het duister tot het Licht*
zoodot men thans een denkbeeld kan krijgen
van den gedachtengang van Kartini. Spreket
leest vervolgens enkele gedeelten uit deze brie
ven voor, waaruit een heldere gedachte en een
helder inzicht spreekt over verschillende ruis
en toestanden. Verschillende vraagstukken
worden in die brieven door Kartini behandeld,
waarvan wij noemen het opiumgebruik, het
«preken van Nederlandsch door inlanders tot
Nederlanders, dat als een onbeschaamdheid
werd beschouwd. Spreker vestigt er voorts de
aandacht op, dat niet alleen in het Neder
landsch dit boek groote belangstelling heeft
genoten, doch ook zijn er vertalingen in ver
schillende talen van dit werk verschenen.
Ten einde de gedachten cn plannen van Kar
tini ten opzichte van het onderwijs werkelijk"
heid te doen worden zijn zoowel Kier te lande
T
