„ZONNEGLOREN"
TWEEDE BLAB.
BINNENLAND.
25e '"rgang N. 283 AjViERSFOORTSCM DAGBLAD „DE EEMLANDER"
Woensdag
1 Juni 1927
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd bij het reserve-personeel der land
macht, bij het personeel van den Geneeskun
digen Dienst der landmacht, tot reserve-offi
cier van gezondheid der 2de klasse de dienst
plichtige soldaat van de 2de compagnie hos
pitaal-soldaten J. Huininga, arts
idem bij den Generalen Stof tot reserve eerste
luitenant voor speciale diensten de dienstplich
tige sergeant R. A. Hueting
vergunning verleend tot het drogen van de
ordeteekenen van ridder in de orde van de
kroon van België aan den reserve eerste luite
nant F- H. M. Verbeek, van het 4de regiment
infanterie, wonende te Bandjermasin, Borneo,
Nederlandsch-Indië
verlof verleend tot het aannemen van het
vreemde onderscheidingsteeken Ridder der
Orde van het Legioen van Eer van Frankrijk
aan mejuffrouw P I W. Duys te 's-Gravon-
hage.
Bevorderd tot oprichter Te klasse van den
Rijkswaterstaat die der 2e klasse C G. van
Veggel te Nederweert, E Kunnen te Zutphen,
K. Hoogendijk te Amsterdam, J v. Maas te
Wemeldinge, A. Versteeg te Hoek van Holland,
J de Graaf te Doetinchem en N. Hoogenboom
te Hoek van Holland
benoemd tot ridder in de Orde van de Ned
Leeuw Jhr. Mr. W. M de Brauw, rijks-advo
caat te 's-Gravenhage
toegekend de bronzen eere-medaille der
Oranje Nassau Orde aan A. B. Snijder, letter
zetter bij de fa. H. P. de Swart en Zn. te den
Haag.
gezelschap aan de heer H. C. Ranber, lid van
de commissie ter bestudeering van de moeilijk
heden in het veenbedrijf. Onder zijn leiding
werden eenige veenderijen in het rayon Barger-
oosterveen bezocht.
Tenslotte bracht de minister een bezoek aan
het buurthuis te Zwartemeer.
AFSCHEID GENERAAL DE BAS.
PRINSES JULIANA KOOPT EEN
SCHILDERIJ.
Ter» bate eener verloting voor
de Drentsche venen.
HK.H. Prinses Juliana heeft van de voor
jaarstentoonstelling van Arti et Amicitia te
Amsterdam aangekocht het schilderij „Lente-
weelde" van den schilder E. R. D. Schaap.
Door de Prinses wordt dit schilderij ter be
schikking gesteld als prijs voor de te Am
sterdam £b houden verloting ten bate van de
Drentsche Venen.
AUDIËNTIES.
De gewon© audiëntie van den Minister van
Koloniën zal op Vrjjdag 3 Juni as. niet plaats
hebben.
MINISTER KAN.
Zijn nieuw bezoek aan Drente.
Minister Kan heeft gisteren een bezoek ge
bracht aan Zuid-Oost-Drente, vergezeld van de
heeren Linthorst Homan, commissaris der Ko
ningin in de provincie Drente; Jongbloed, bur
gemeester van de gemeente Vries, en rijks
inspecteur van de Werkverschaffing in Drente,
Lagro, burgemeester van de gemeente Ooster-
hesselen en secretaris van het Landschap
Drente, Minderhoud, directeur van de „Grond-
mij.".
De lunch werd gebruikt in hotel Brouwer te
Nieuw»-Amsterdam, waarna Z.E., vergezeld van
den heer H. C. Rader, vervèener te Nieuw-Am-
sterdam en lid van het Comité voor spoedige
verveening van Drente, Klazinaveen bezocht.
Hierna werd de terugreis aanvaard.
Nader wordt gemeld:
Ten geraeentehuize van Bmmen heeft gisteren
een conferentiee plaats gehad tusschen het ge
meentebestuur, minister Kan en den commis
saris der Koningin in Drente over de nadere
regeling van de financieele moeilijkheden van
Emm en.
Van Emmen ging de minister naar het Em
merveen in de gemeente Odoorn, dat als ont
ginningsobject bezichtigd werd. Vervolgens be
zocht men te Nieuw-Amsterdam het bedrijf der
tuinbouwmaatsohappij Spes Nostra. Het noen
maal werd gebruikt ten huize van pastoor Jon-
gerius te Klazienaveen. Hier sloot ziéh bij het
Afscheid van lult enantsgener aal
F. de Bas als directeur.
Na bijna 71 jaar in Rijksdienst te zijn werk»
zaam geweest, waarvan de laatste 30 jaren als
directeur van het Krijsgeschicdkundig Archief
van den Generalen Staf, heeft gisteren de 86-
jarige luitcnant»Gencraal F de Bas van zijn
omgeving afscheid genomen.
Om 11 uur hadden zich op de werkkamer van
den chef van den Generalen Staf verzameld do
officieren van dien staf, de militaire en bur
eerlijke ambtenaren daarbij werkzaam. bene>
vens de opvolger van Generaal de Bas, luit.:
ko!. C. C. de Ridder, en personeel van het
Archief.
De Chef van den Staf, luit.=generaal
Palm, sprak den scheidenden directeur toe. Hij
herinnerde aan dc viering van het 70»jarig
lubilcum van generaal dc Bas, welke verleden
jaar plaats had en waarbij spreker gelegenheid
had gehad, den staat van dienst van* den Ge;
neraal te laten passeeren. Hij zou dat thans
"iet opnieuw doen. Maar wel wilde spreker nog-
eens den nadruk leggen op hetgeen generaal
dc Bas gepresteerd heeft in de 58 jaren, waar#
hij met het dienstvak in nauwe aanraking
kwam cri hij het gezien heeft in tijden van
bloei en van inzinking. Daarom zal het voor
den ouden generaal heel wat zijn om thans zijn
taak neer te leggen.
Als vruchten van den arbeid van den gene*
raai, waarmee hij den lande onschatbare diem
sten bewees, noemde spr. onder meer hetgeen
de Bas schreef in binnen# en buitenlandsche
tijdschriften met betrekking tot de geschiedenis
van ons Vorstenhuis, het op de bres springen
waar het erom ging de zaak van Nederland
hoog te houden, zijn groote aantal werken op
het gebied der krijgsgeschiedenis, w.o. zijn
tandaardwerk: „Prins Hendrik der Nederlam
den en zijn tijd", de Geschiedenis van Nedcrl.
Indië, een werk, dat 'thans zijn voltooiing
nadert.
De officieren van den Generalen Staf en de
ambtenaren hadden behoefte gevoeld, tc zoe#
ken naar een tastbaar blijk van waardeering en
hoogachting en boden dit thans aan in den
vorm van een herinneringsbord, vervaardigd
door „De Porcclijne Fles".
Spr. gaf de verzekering, dat generaal de Bas
bij allen, die met hem in aanraking waren gei
komen, in aangename, kameraadschappelijke
herinnering zou blijven.
Op het hcrinneringsbord staat „De Generale
Staf: aan luitenant#gencraal de Bas", in 't midi
den het familiewapen van dc Bas en zijn
wapendevies: Ora ct persevera.
Generaal De Bas zeide hierop, het een voor»
recht te achten, onder presidium van den chel
van den Generalen Staf afscheid van de offi«
eieren en ambtenaren te mogen nemen. Toen
hij in 1862 als twcedcduitcnant bij de dragon»
ders in dienst trad, koesterde hij reeds den
wensch, eenmaal te mogen dienen bij den ge»
neralen staf.
Spr. bracht een en ander naar voren uit de
geschiedenis van den Staf, noemde als een der
grootste momenten daaruit het oogenblik,
waarop generaal de Constant Rcbccque bij
Quatre#Bras besloot, tegen zijn instructies in,
daar te blijven, waardoor hij Europa verloste
van zijn overweldiger, Napoleon. Verder wees
hij op de gewichtige werkzaamheden van den
Staf gedurende den wereldoorlog, in welken
tijd de Staf bewees de eer en de roem van
Nederland te kunnen hooghouden.
Met groot leedwezen zeide generaal de Bas
den dienst te verlaten. Hij zou echter de her#
nnering bewaren aan veel vrienden, in wier
herinnering hij zich hartelijk aanbeval.
In de kamers van het Archief hield generaal
dc Bas vanochtend een receptie, waarop velen
uit militaire kringen afscheid van hem kwamen
nemen.
Onder hen waren o. m. Kol. Gelderman,
commandant van het He rcg. huzaren, Overste
Bauduin, inspecteur der Kon. Marechaussee,
dc hccrcn Woltman, secretarisgeneraal van
het departement van Oorlog, v. Wetering dc
Rooy, bibliothecaris van dat departement, Kol.
J. P. Hendriks, Wintgens, gep. inspecteur van
dc Scheepvaart, luit.»generaal Weber, dr. van
Andel, gcp. officier van gezondheid O. I. L,
Kol. v. Mens, inspecteur der cavalerie, corn»
raandant der Lichte Brigade, kapt. P. J. M. v.
Weel, adjudant van den Minister van Oorlog.
Nader meldt men ons:
Op de receptie van generaal de Bas bood
ue Commandant van het Veldleger, luite
nant-generaal Muller Massis namens de op-
per-officieren van het Ned. Leger een groote
bloemenmand aan.
Voorts waren nog aanwezig de oud-opper
bevelhebber van Land- en Zeemacht, gene
raal Snijders; de oud-minister van Oorlog,
luit.-gen. Pop; luit.-gen. G. J. W. Koolemans.
Beynen; gen. majoor Borel, inspecteur dei
infanterie; gepens. luit. gen. Dufour; majoot
van den Gen. Staf Flofman, leeraar aan do
Hoogcre Krijgsschool, namens het personeel
van die school; gen. maj. Schrijver, inspec
teur van den Gen. Dienst; gen. maj. Roorda,
inspecteur der genie; A. J. Doorman, oud-
secr. generaal van het Dep. van Oorlog; ka
pitein J. Verschoor; F. W. Pieters, ritmees
ter van het IIc reg. huzaren; W. Moll, ge
meente-archivaris in den Haag; luit. Boer,
directeur van de Kon. Mil. Kapel en B. J. v.
Tilburg, oud-ambtenaar van het Archief.
De Minister van Oorlog, de heer Lam-
'booy, heeft heden namiddag op het Departe
ment van Oorlog afscheid genomen van Lui
tenant-Generaal F. de Bas, die afgetreden is
als Directeur van het Krijgsgeschiedkundig
Archief.
De Minister heeft in hoogst waardeerende
woorden den hoogbejaarden heer de Bas
dankgezegd voor dc uitstekende en lang
jarige diensten door hem bewezen.
WERING VAN DE KERSENVLIEG.
De uitvoer van kersen naai
Engeland.
In een circulaire aan de burgemeesters der
gemeenten deelt de Minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw mede, dat de Engel-
sche Regeering, teneinde te trachten te voor
komen, den invoer van de kersenvlieg, een in
sect, dat in sommige deelen van Frankrijk
veelvuldig voorkomt en schade veroorzaakt
aan den kersenoogst, zendingen kersen in En
geland, afkomstig uit andere landen dan
Frankrijk, alleen zullen zijn toegestaan, indien
de zendingen vergezeld gaan van een verkla
ring van herkomst. Deze verklaring, waarin
het land (Nederland) en de plaats (gemeente),
waar de kersen gegroeid zijn, moet worden
vermeld, moet door een plaatselijke autori
teit worden geviseerd.
De Minister zou het zeer op prijs stellen,
zoo schrijft hij verder, dat voor zoover in een
gemeente kersen mochten groeien, welke voor
den export naar Engeland bestemd worden,
de burgemeester zich met de viseering van
hem eventueel door belanghebbenden aan te
bieden verklaringen, als bedoeld, zou willen
belasten.
De Minister voegt hieraan nog toe, dat, vooi
zoover bekend, bedoelde kersenvlieg hier te
lande niet voorkomt.
MR. D. W. STIBBE f.
De crematie.
Op Westerveld is onder buitengewoon groo
te belangstelling de verassching geschied van
het stoffelijk overschot van mr. D. W. Stibbe,
deken der orde van advocaten te Amsterdam.
Gesproken werd allereerst door mr. Logge
re, die zeide vele jaren met den overledene te
hebben samengewerkt. Toen mr. Stibbe be
noemd werd tot deken van de orde van advo
caten, heeft hij door zijn bescheidenheid lang
geaarzeld om deze benoeming te aanvaarden.
Hij heeft met groote waardigheid de orde van
advocaten vertegenwoordigd. Steeds kwam hij
op voor de eer van de balie.
Mr. Coninck Westenberg, president van de
Amsterdamsche rechtbank, noemde mr. Stibbe
iemand met een fijn besnaard gemoed. Zijn
hoffelijke vorm en rustig en klaar betoog en do
totale afwezigheid van ieder effectbejag maak
ten hem tot een uitnemend pleiter.
Dc heer A. V. Cohen sprak als vriend, waarna
mr. A. H. du Mosch, president van de Hoag-
sche rechtbank, herdacht, hoe de overledene
voor 30 jaar bij spreker op het kantoor zijn
loopbaan begon.
Daarna sprak mr. Nijkerk, associé van den
overledene, die herdacht wat mr. Stibbe voor
het advocatenkantoor was.
Namens vele vrienden sprak nog de heer
Kleynveld, waarna een bestuurslid van het al
gemeen pensioenfonds voor tooneelisten dank
bracht voor wat mr. Stibbe als rechtskundig
adviseur had gedaan.
Daarna daalde de kist, onder het spelen van
„Wenn ich einmal soil scheiden" van Bach,
waarna de zoon voor de groote belangstelling
dankte.
C. D. VAN ROSSEM. f
Bekend chirurg te Rotterdam,
In den ouderdom van 53 jaar is te Baarn
overleden dr. C D. van Rossem, in leven een
bekend chirurg te Rotterdam. Dr. van Ros
sem was chirurg aan het Sophia-kinderzieken-
huis.
MR. W. A BARON VAN ITTERSUM. t
De teraardebestelling von het
stoffelijk overschot.
Het stoffelijk overschot van mr. W. A ba
ron van Ittersum, president van de .Nieuwe
of Litteraire Sociëteit (Witte Sociëteit) te Den
Haag, die eenige weken geleden aan boord
van een stoomschip, waarmede hij een ont-
spanningsreis op zee maakte, is overleden, zal
op Dinsdag 7 Juni a.s. op de begraafplaats
Nieuw Eik en Duinen worden ter aarde be
steld.
Het stoffelijk hulsel zal a.s Zaterdag na
aankomst van het stoomschip, vervoerd wor
den naar het woonhuis van den overledene
aan de Nassau Odijckstraot 35, vanwaar de
rouwstoet op 7 Juni te VA uur zal vertrekken.
H. J. A. HUPKES. f
Bekend ingezetene van Arnhem.
In den ouderdom van 53 jaren is te Arnhem
overleden de heer H. J. A. Hupkes, een bekend
ingezetene dier gemeente, leider van Hupkes'
winkelzaken in koloniale waren. Hij was van
1914 tot 1926 lid van den gemeenteraad, als
afgevaardigde van de Centrale Vrijzinnige Kics-
vereerxiging. Voorts was hij sinds 1911 direc
teur van de Gemeente-Spaarbank en sedert
1918 directeur van het Brandwezen, aan welke
•ereeniging hij reeds van 1899 af zijn krachten
had gegeven. De heer Hupkes was voorts lid
van het college van zetters voor de Grondbe
lasting, alsmede bestuurslid van de Remon-
strantsche gemeente, lid van de Watersnood-
commissie en oud-voorzitter en thans nog lid
van de I. O. O. F., ofd. Arnhem.
„NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS".
De jaarlijksche Algemeene
Vergadering te Amsterdam.
De vereeniging van uitgevers van dagbladen
in Nederland „Nederlandsche Dagbladpers",
hield op 30 Mei j.l, te Amsterdam haar jaar
lijksche algemeene vergadering in een der
zalen van het gebouw der Vereeniging voor
den Effectenhandel.
De goed-bezochte vergadering werd geleid
door den voorzitter der Vereeniging, den heer
Chr. A. Vieweg, die in zijn openingsrede
woorden van eerbiedige hulde wijdde aan de
nagedachtenis der in het afgeloopen vereeni-
gingsjaar overleden leden de heeren Henri C.
Sijthoft, F. H. M. v. d. Griendt en P. Oosterbaan
en aan die van wijlen den directeur-hoofdre
dacteur van het „Algemeen Handelsblad", den
heer Charles Boissevain.
De namens het Bestuur door den Secretaris,
den heer E. W. de Jong en den Penningmees
ter, den heer H. Nijgh uitgebrachte jaarver
slagen, werden goedgekeurd, terwijl de pen
ningmeester op voorstel der Commissie, die
de rekening en verantwoording over het af
geloopen verecnigingsjoar had nagezien, on
der dankzegging werd gedechargeerd over
zijn gehouden beheer.
Tot leden der Commissie die de rekening
over het loopende jaar zal nazien, werden
aangewezen de heeren H Diemer, W. N. J.
van Ditmar en IJ. G. van der Veen en tot
hun plaatsvervangers de heeren H. Masereeuw
H. A. van Bottenburg cn F. J A. M Wierdels.
In verband met het feit dot het afttedende
bestuurslid, de heer J. C. Peereboom (Haar
lem's Dagblad) ten nauwste betrokken is bij
de in uitzicht zijnde wijziging der „Regelen
voor het Advertentiewezen" werd dezo in dit
bijzondere geval met afwijking der Statuten
herkozen in de plaats van het aftredend lid
de heer H. Kuypcrs (Mansbode) )werd gekozen
de heer A. van der Marck (lid der directie
van „De Tijd").
Tot lid en plaatsvervangend lid van het
Scheidsgerecht- werden opnieuw aangewezen
de heeren J. C Peereboom en A. v, d. Giessen
(Utr. Prov. en Sted. Dagbl.)
Besloten werd de jaarlijksche contributio
der leden ongewijzigd te laten en de jaorlijk-
schevergadering in 1928 wederom te houden
te Amsterdam.
De vergadering gaf met algemeene stemmen
te kennen dat zij afkeurt den inhoud eener
advertentie onlangs door de directie von het
dagblad „De Telegraaf" in enkele vakbladen
en in haar eigen orgaan als reclame voor dat
dagblad geplaatst en goedkeirrt de wijze waei
op door het Bestuur over deze aangelegen
heid met de directie van „De Telegraaf' was
gecorrespondeerd.
t)e Commissie uit de leden, die belast was
met het onderzoek hoe de dagblad-pers hef
best zal kunnen vertegenwoordigd zijn op de
in 1928 te Keulen te houden „Internationale
Perstentoonstelling" "bracht verslag uit om
trent hetgeen zij voorloopig had gedaan. In
verband daarmede werd besloten de Commis
sie te verzoeken haar werkzaamheden voort
te zetten en te trachten door samenwerking
met anderen, die bij de Pers-tentoonstelling
belang kunnen hebben, de noodige fondsen
bijeen te brengen om Nederland waardig op
de tentoonstelling te vertegenwoordigen De
vergadering machtigde het Bestuur om, zoo
zulks gewenscht zou blijken, uit de reserve
kas een gelimiteerd bedrag voor het tot stand
komen eener expositie uit Nederland ter be
schikking der Commissie te stellen.
Mede werd het Bestuur gemachtigd een be
drag ter beschikking te stellen van het „Ge
nootschap voor Reclame" als bijdrage tot het
inrichten van een „stand" op de in Juli e.k.r in
het Olympia gebouw te Londen te houden ten
toonstelling op het gebied der reclame.
Na afloop der vergadering begaven de leden
zich naar de Diamantslijperij der firma I. J
Asscher in de Tolstraat Genoemde firma had
hen welwillend in de gelegenheid gesteld deze
wereldberoemde inrichting te bezihtigen.
De voorzitter bracht, den firmanten harte
lijk dank voor do genoten ontvangst.
Des avonds vereenigde zich een aantal leden
aan een vriendschappelijken maaltijd in het
.Hotel de l'Europc". Tot aller spijt hadden de
heeren Asscher medegedeeld verhinderd te
zijn aan dezen maaltijd mede aan te zitten.
DE WATERSNOOD IN HET LAND VAN
MAAS EN WAAL.
De plaatselijke watersnood-
commissies ontbonden.
Maandagmiddag waren te Wamel in verga
dering bijeen de burgemeester en plaatselijke
commissies der door den watersnood geteister
de gemeenten.
Deze vergadering, welke ook bijgewoond
wérd door den heer Keurschot, als vertegen
woordiger van Ged. Staten van Gelderland, den
heer Geesink, namens de Algemeene Wa
tersnoodcommissie te Amsterdam, en mr. Ver
rijn Stuart, namens het Bouwbureau te Nijme
gen, werd door den heer Keurschot gepresi
deerd.
Na afdoening van enkele reclames verklaarde
de heer Keurschot het geheele herstelwerk thans
gereed en werden de plaatselijke commissies
ontbonden.
De voorzitter wees nog eens op de groote
HET NIEUWE SANATORIUM TE SOESTDUINEN
VAN EEN STATISTIEK IN JUNI DE OPENING
Het begon met een eigenaardig Statistiekje
Een statistiekje dat aangeeft of het streven
van de Christelijke Vereeniging tot Stichting
en exploitatie van Sanatoria voor lijders aan
Tuberculose „Zonnegloren" wel nóódig is. De
cijfers geven een antwoord op de vraag of de
godsdienstige sfeer in de Nederlandsche Sana
toria naar onderscheiden kont zóó is ingericht,
dat elk datgene vinden kan, waaraan hij gees
telijk behoefte gevoelt. Een vraag dus die niet
in medischert zir. op het voldoende aan Sana
torium-ruimte slaat doch ir. religieuzen. Bij
een ietwat langer verblijf buiten het eigen huis
is de godsdienstige sfeer van overwegend be
lang; voor zieken nog meer dan voor gezonden;
voor tJ).c lijders zeker niet minder dan voor
andere zieken. Bovendien, hangt aan de moge
lijkheid van keuze ook de geestes-vrijheid;
niemand moet gedwongen zijn te toeven in
een sfeer, die hem geestelijk niet sympathiek
is.
Het totaal aantal bedden in Sanatoria voor
tJj.c. patiënten is 2168. En nu komt het sta
tistiekje; we splitsen het totaal, al naar de
verpleging geschiedt in roomsch-katholieken,
in neutralen, in protestantsch-christelijken geest
en vinden dan:
Aantal bedden percent
Rooms ch-katholiek
Neutraal
Prot.-Ohristelijk 4 '2.
1005
975
188
2168
46
45
9
100
Van ons volk begeert één derde verpleging
in Roomsch-katholieken geest. Er is dus be
hoefte aan 33 en niet aan 46 percent van
deze bedden. Medisch is het voor ons volk
zeer gelukkig, dat Roomsche inrichtingen ook
Protestantsche patiënten opnemen en deze har
telijk, voortreffelijk verplegen. Doch religieus
zal noch de Roomsche, noch de Protestant,
noch de Neutrale dat in orde vinden.
„Zonnegloren" is een krachtige poging van
Ned Hervormde zijde om de verhoudings-cij-
fers wat meer normaal te maken.
Ruim een jaar geleden is te Soestduinen, op
een terrein, ongeveer 12 minuten gaans van
het station, de bouw begonnen van het eerste
Sanatorium dat „Zonnegloren" stichtte, het
werk is snel gevorderd, zóó snel dat het in
't voornemen ligt reeds 13 Juni aanstaande de
officieele opening te doen plaats hebben. In
verband met deze komende gebeurtenis hadden
wij het voorrecht gisteren het bijna gereed ge
komen Sanatorium eenbezoek te mogen bren
gen en in korte trekken zullen wij hier trachten
onze lezers eeniger mate een indruk te geven
van doze inrichting.
Het terrein waarop het gebouw is verrezen
ligt tegen *t Zuiden open en biedt 'n sohoon ver
gezicht op den verwijderden heuvelrug die van
Soesterberg naar Amersfoort loopt, door na
tuurlijke gesteldheid en beplanting is het te
gen Noorden- en Oostenwinden beschut. De
bodem is zuiver zand, tot heuvels opgestoven,
en met grove dennen bezet. Het geheele com*-
plex omvat een oppervlakte van 24.5 H.A.
Het Sanatorium zelf, waarvoor het ontwerp
werd gemaakt door den architect Mertens uit
Bilthoven, werd gebouwd in den vorm van
de hoofdletter T, met dien verstande dat het
horizontale been veel langer is dan het ver
ticale. (De verhouding is ongeveer 160 tegen
60 M.).
B
De entree is een lage boogvormige poort
(P), en hier binnengaan, begeeft men zich
rechts, langs de portiersloge, naar het gedeelte
waar zich de ziekenvertrekken bevinden (A);
dat deel is op een heuvel gelegen en biedt een
ruim uitzicht over de glooiende heidevlakten.
Het middengedeelte heeft over een lengte van
90 meter twee verdiepingen, de vleugels zijn
niet opgetrokken, op de tweede verdieping zijn
hoofdzaak kleinere ziekenvertrekken (24
bedden), op de eerste verdieping zijn de ver
trekken voor opname van 68 patiënten be
rekend; in beide verdiepingen vindt men een
aantal bad- en toiletkamers, in de eerste ver
dieping ook een conversatiezaal, omdat daar
de patiënten zijn ondergebracht die niet te
bed behoeven te blijven. Instede van centrale
verwarming is naast elk bed een kastje mei
een electrisch kacheltje geplaatst op de af dee
ling die bestemd is voor hen, die overdag het
bed mogen verlaten. De ééne vleugel is be
stemd voor de manlijke, de andere voor de
vrouwelijke patiënten. De kamers voor de ad
junct-directrice en van de Hoofdverpleegster
treft men tusschen deze beide gedeelten aan.
In de beide vleugels zijn de lighallen onder
gebracht (B), de bovenverdieping heeft echter
haar lighallen annex de slaapvertrekken.
Het Sanatorium zal ongeveer 140 patiënten
op kunnen nemen.
In het verticale deel van de T zijn op het
niveau der eerste verdieping gelegen de ver
trekken voor administratie en correspondentie,
de apotheek, de laboratorium-, de onderzoek-
kamers, douche-inrichting en röntgen-afdee
ling.
Op een lager niveau, aan den voet van den
heuvel en van déze gescheiden door den toe-
gargsrijweg liggen aan het economiegebouw
(E met de eetzalen voor mannelijke en vrouwe
lijke patiënten (C). De keuken is centraal ge
legen. Naast deze bevinden zich schil- en spoel
keukens en het dienstvertrek dat met de keu
ken, broodkamer en eetzalen communiceert,
zoodat vervoer van spijzen naar de eetzalen
tot een minimum is teruggebraoht. In het eco
nomiegebouw zijn tevens ondergebracht dc
provisiekelder, de wasscherij en strijkkamer en
de eetvertrekken voor mannelijk en vrouwelijk
dienstpersoneel. Op de verdieping worden dc
droogkamer en de slaapvertrekken van het in
wonende dienstpersoneel gevonden.
Het behoeft nauwelijks betoog dat de mo
derne techniek (lift, keukengereedschappen
enz.) ruimschoots haar toepassing vond en dat
ook in" de details niet naar zuinigheid is ge
streefd die de wijsheid bedriegt. Anderzijds
treft men evenwel geen luxe aan; de kleuren
van de betimmeringen zijn eenvoudig groen
en crème of wit. In de bouw heeft de architect
de strakheid van lijn met de breede ronde
boogvorm (poorten en ramen) doen harmoni
eeren tot 'n geheel, dat den indruk maakt van
een weloverwogen symmetrisch-kalm breed-
opgevat stuk architectuur
Los van het Sanatorium staat op het ter
rein nog het huis voor de adj.-directrice (zuster
F. van Steyn Callenfels) en de zusters;
een vroegere villa die voor dat doel is om
gebouwd en waarin men over veel ruimte be
schikt. Even verder bevindt zich de woning
voor den geneesheer-directeur, Dr. P. J. H.
R e 11.
Vele Ncd. Herv. Gemeenten hebben voor de
inrichting van het Sanatorium hun steentje
bijgedragen. De eene zorgt voor de installatie
der zusterskamer, de ander voor de behoeften
der kerkzaal, die zich boven de tweede ver
dieping van de ziekenafdeeling bevindt, weer
een andere Gemeente bracht een beduidend
bedrag bijeen teneinde hiervoor de conver
satiezaal van de patiënten tc meubileeren. Uit
alles blijkt dat er verbazend veel belangstelling
voor deze nieuwe inrichting bestaat.
Hebben wij nog eenige bizonderheden ver
geten
We noemen dan nog even het dèsinfectie-
gebouwtje dat eveneens op het sanatorium
terrein 'n plaats vond en wij memoreeren dat in
deze stichting het één-klassc-stelsel zal worden
toegepast.
In den nazomer zal de heide bloeien er rond
om I
Minister Slotemaker de Bruine, voorzitter van
het Algemeen Bestuur schreef bij den aanvang
van den bouw:
„Nu varen wij ui*. Met blijheid en mot moed.
„De Geest des Heeren vuile 't zeil." Los de
touwen I"
Kom aan, moge het schip met zijn lading
wèl varen in de toekomst I
