Wederom een stormramp in
den Achterhoek
L. J. LUIJCX Zn.
■HUIS!®
DE EEMLANDER",
WILLEM GROENHUIZEN
AB8NNEMENTSPRUS rv1
PRIlS DER ADVERTENTIEH
EERSTE BLAD.
VELE DOODEN EN GEWONDEN
GROOTE MATERIEELE SCHADE
Een telefoontje 131, een brief
kaart aan den Kring-commis
saris, Nederl. Roode Kruis, Ds.
J. Visser, Utrechtscheweg 249
alhier en de kleeding, levens
middelen enz. door U beschik
baar gesteld voor de zoo ge
teisterde bevolking worden
afgehaald aan Uw huis en
verzonden door de leden der
transport-colonne van het Ned.
Roode Kruis, alhier.
Goud-, Zilver en Uurwerken. Reparatieinrichting.
BRSSHSCT,
lira
Fil d'Ecosse, Macco
en Zijden Kousen.
35e Jaargang No. 284
loort2.10, per maand/0.73,
Idem franco per post I-, per week (met gratis
Terrekering (egen ongelukken) f 0.176. afzonderlijke
f C.05.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Donderdag 2 Juni 1927
DIRECTEUR-UITGEVER: i. VALKHOFP. ARNHEMSCHERpOORTWAL 2A. POSTREKENING NV479IO. Tki. INT.(13.
van 1 —4 regel» f l£3
I met Inbegrip van eea
bewijsnummer, elke regel meci 0.25, dienstaanbie
dingen en Llcfdadigheld»-advc;tentiêD voor de helft
der prijs. Voor handel enbedrijf bestaan zeer
voordcclige bepalingen voor bet adverteeren. Een#
circulaire^ bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Neede, Beltrum en Lichtenvoorde ernstig getroffen
Nog geen twee jaar, nadat geheel Neder
land opgeschrikt werd door een vreeselijken
cycloon, die 10 Augustas 1025 Borculo bijna
v£,n dui grond wegvaagde, heeft gistermiddag
ten tweeden male een dergelijke natuurramp
ons land geteisterd. En ook thans is voorna
melijk de Geldersrhe Achterhoek het tooneel
van de verwoesting geweest. Over het kleine,
mooie dorpje Beltrum tusschen Borculo en
Groenlo gelegen is gistermiddag omstreeks
vier uur een cycloon getrokken, die volgens
ooggetuigen in verschrikking den cycloon van
Borculo evenaarde.
Gelukkig echter woedde hij hier over een
betrekkelijk klein terrein, waarop de huizen
niet aaneengesloten langs de smalle straatjes
staan, maar waar groote, welvarende boeren
hofsteden en kleine pachthoeven aan mac
adam- en zandwegen liggen, en waar zich
flinke weilanden en groote uitgestrektheden
bouwgrond bevinden, terwijl op een plek,
waar de wegen van Borculo, Ruurlo, Groenlo
en Eibergen samenkomen, zooiets als een brink
is, waar rondom de meer officieelc gebouwen
van het gehucht staan, zooals een nog maar
pas gebouwde school, een monumentale R.K.
kerk, een klein, pas voltooid nonnenklooster,
een vereenigingsgebouw en een flink café.
Beltrum, dat tot de gemeente Eibergen be
hoort, heeft ruim 1000 inwoners, die bijna
allen van den landbouw en veeteelt leven.
Het is te midden van heerlijk natuurschoon
gelegen de A.N.W3. heeft van Ruurlo naar
Beltrum één zijner wandelwegen, terwijl de
z.g. „binnenweg" naar Borculo tot een der
meest pittoreske oude landwegen van den
Gelderschen Achterhoek behoort.
Volgens de beridhten, die tot dusver ont
vangen zijn, zijn verscheidene boerderijen in
Voor-Beltrum (Avest) en Achter-Beltrum
(Lintvelde), door den storm plat tegen den
grond gedrukt.
Er zijn een aantal hoeveel is nog niet
bekend dooden te betreuren, terwijl vele
inwoners van het dorpje gewond werden.
Dadelijk werd een hulpdienst georganiseerd
en om Roode Kruis-hulp verzocht. Zeer velen
der gewonden zijn reeds ondergebracht in het
St. Vincentius-Gasthiris te Groenlo, welk R.K.
gasthuis o.a. een modem geoutilleerde zicken-
huisinrichting enz. bevat.
Uit Borculo wordt bericht
De cycloon is juist tusschen Borculo en
Groenlo doorgetrokken. In de buurt Avest
(Voor-Beltrum) zijn een viertal boerderijen bij
na met den grond gelijk gemaakt, terwijl daar
ook eenige slachtoffers te betreuren zijn.
De Roode Knris-afdeeling van Zutphen was
spoedig ter plaatse aanwezig, terwijl ook mili
tairen in den loop van den avond arriveerden.
Ook de buurtschappen Lindvelde, Beltrum,
Eefsele bij Groenlo zijn geteisterd.
Een medewerke- van hef V a d. schrijft
In de nabijheid van Groenlo vonden wij een
verschrikkelijk geteisterde streek, nJ. de
buurtschap Beltrum. Aldaar zijn naar schat
ting 50 boerderijen met den grond gelijk ge
maakt Drie menschen zijn gedood, n.l. de
jeugdige Spijker en J. Papen, een gehuwde
man, en zekere Peppelenbosch, eveneens ge
huwd. Bij deze laatste trof het ongeluk het ge
zin bijzonder zwaar, er waren vier kinderen en
twee gebrekkige zusters in huis, van wie één
ernstig is gewond. In totaal zijn te Beltrum
vijftien personen ernstig gekwetst, die allen
in het ziekenhuis te Groenlo zijn opgenomen.
Ook het gehucht Lievelde is geteisterd.
Daar moeten twaalf gewonden zijn. In de
buurtschap Eefsele zijn acht gewonden. Di
recte hulp voor de gewonden schijnt hier niet
noodig. De gekwetsten werden zooeven nog
per as vervoerd.
De streek ziet er in de betrokken buurt
schappen ellendig uit. Ongetwijfeld zal ook
hier een krachtige steunactie het leed moeten
verzachten.
i Ook Neede getroffen.
Ook in den omtrek van Neede schijnt de
cycloon danig te hebben huisgehouden, alhoe
wel hij daar blijkbaar over een smalle strook
is gegaan en volgens do tot dusver ontvangen
berichten alleen de wegen beschadigd zijn.
Bij het departement van oorlog is. n.l. een
telegram ingekomen van den burgemeester
van Neede, meldende, dat 30 man genietroe
pen dringend noodig geacht worden voor de
vrijmaking van de wegen. Van het departe
ment is daarop onmiddellijk telefonisch or
der gegeven aan het regiment genietroepen te
Utrecht om 30 man naar Neede te zenden en
zich voor nadere hulp gereed te houden.
Het departement van oorlog heeft tever
geefs getracht telefonisch of telegrafisch ge
meenschap te krijgen met Neede.
In Neede een doode, 15 zwaar-
en 200 lichtgewonden.
Uit Neede verneemt V. D., dat de cycloon
tegen 4 uur het dorp naderde over een breedte
van ongeveer 500 meters. Een 20-tal huizen
is geheel verwoest Ook de groote textielfa
briek van de fa. Ter Weeme werd geheel ver
nield en daar vielen vele gewonden.
Op het station, waar een machineloods ver
woest werd, vluchtten de arbeiders onder de
treinen, maar de wagens gingen aan het rol
len en waarschijnlijk is zoodoende een I2-ja-
rig meisje van de fom. Z. onder den trein ge
raakt en gedood
Verder zijn er 15 zwaar- en 200 lichtgewon
den, die allen door spoedig verschenen medi
sche hulp binnen een uur verbonden waren.
De zwaargewonden zijn naar Enschedé ver
voerd.
Uit Deventer kwam de commissaris van po
litie, de heer Van Tricht, spoedig ter plaatse,
terwijl ook dr. Offerhaus aan het hoofd van
do Roode-Kruisbrigade arriveerde.
Aan den burgemeester van Deventer werd
verzocht om nachtlegers en loodsen.
Naar wij vernemen, is reeds een houten
hulpschool op vrachtauto's geladen en deze
zou nog gisteravond naar Neede onderweg
gaan. Zij biedt ruimte voor zes gezinnen.
Vele gewonden uit Neede zijn naar de zie
kenhuizen in Enschedé en Lochem vervoerd
Men meldt later uit Neede
Op het gemeentehuis te Neede lichtten ir
burgemeester Haitsma Muiier en dr. Planten
ons in omtrent de vreeselijke gebeurtenis die
Neede heeft getroffen. Er zijn één doode, vijf
tien zwaar en tweehonderd lichtgewonden. D«
zaak heeft zich als volgt toegedragen
Tegen vier uur zag men een cycloon nade
len. Het was een zwarte zuil, die plotseling
naar beneden kwam over een deel van de
gemeente Neede op den weg naar Eibergen
en Haaksbergen en daar alles wat aanwezig
was omverwierp. Het was erger nog dan te
Borculo, hoewel over een geringer oppervlak.
Te Neede zijn een twintig huizen, die licht
waren gebouwd, totaal verwoest, maar het erg
ste was, dat de groote textielfabriek van Ter
Weeme, waar pl.m. 400 arbeiders werkten,
eveneens werd vernield. Daar vielen veel ge
wonden.
Het T2-jarig meisje dat onder een trein
kwam en werd gedood, was Zandewijk gchec-
ten. Van hetzelfde gezin zijn andere leden
onder de gewonden.
Er was snel medische en particuliere hulp,
waardoor dr. Planten in ruim 1 uur alle ge
wonden kon helpen. De zwaar gewonden wer
den naar Enschede vervoerd. De lichtgewon
den zijn naar verschilcndc ziekenhuizen over
gebracht.
De aanblik in den omtrek van Neede is als
destijds in Borculo. Zwermen auto's mei
nieuwsgierigen komen aan. In Neede wordt
reeds een stTaatcollecte gehouden.
De geheele buurtschap Ruwcnhof is met den
grond gelijk gemaakt. De cycloon deed hie*
niet als in 1025 te Borculo Daar waren da
huizen dikwijls maar gedeeltelijk vernield, hieT
werden de woningen tot op dc fundamenten
weggevaagd zoo bijv. dc woning van dc we
duwe Sloot, die wij met haar dochter aantrof
fen bij het geheel vernielde huis. Gelukkig
werkte zij juist in de fabriek van Ter Weeme,
toen de ramp plaats grep. De fabrieksschoor
steen viel daar gelukkig niet op de gebouwen
zelf, maar op het ketelhuis. Van een der ketels
werd de stoomleiding verrield, zoodat de stoom
kon ontsnappen. De andere ketel kon nog
tijdig worden afgeblazen. Overal is de weg
langs de buurtschap Ruwenhof vrijwel geheel
versperd door ge**al»en boomer. Ook te Lich
tenvoorde is schade aangericht.
Lichtenvoorde vraagt hulp.
Nader wordt gemeld, dat de burgemeester
van Lichtenvoorde aan het departement van
Binnenl. Zaken en Landbouw een telegram
heeft gezonden, hetwelk is doorgezonden naar
het departement van Oorlog. In dit telegrem
wordt medegedeeld, dat in Lichtenvoorde 100
huizen zijn verwoest. De burgemeester vraagt
om militaire hulp. Het departement van Oor
log heeft een detachement genietroepen naar
Lichtenvoorde gezonden.
Verwoestingen te Eibergen.
Bij het Roode Kruis te den Haag is gister
avond een telegram uit Eibergen binnengeko
men, meldende, dat aldaar een cycloon heeft
gewoed en dat materïeele hulp zeker noodig
zal zijn.
Het dorp Eibergen zelf is niet gehavend, wel
zijn buurt en. Tusschen Eibergen en Neede
ziet men boerderijen als puinhoopen. De weg
EibergenNeede is door boom en versperd
Over Haarlo is de weg vrij.
Op den weg van Groenlo naar Borculo is
do auto van dr. Ankema opgenomen en met
de inzittende dame in een sloot geslingerd.
In de omgeving van Deventer.
Gistermiddag half rijf tijdens een kort on-
weder is Harfsen geteisterd door een tornado,
die zich van Zuid tot Noord bewoog. Verschil
lende boerenhoeven zijn geheel of gedeelte-
lijk ingestort.
RECLAMES.
Van 1—4 regels 4.05, elke regel meer I.-
\\y S ï.sfö'.X,
Stormramp Twente
Langestraat 43 - Tel. 852 -
Gevestigd 1885
Amersfoort
•*-" .- -"f
Verhoogt Uw werkkracht' en
energie 25 *-sparing. spaart
Uw beurs! A'dam Tel. 4434G
A'foort Tel. 1200.
Alle kleuren. Alle prijzen,
Alleen solide kwaliteiten.
Bij den landbouwer Ten Have op het Bol
der kreeg een zoon een beenbreuk en een an
dere een hoofdwonde. Dc echtgcnoote van den
landbouwer De Greef is ook aan het hoofd
gewond. Denncboomen van groote dikte wer
den afgeknapt en verscheidene wegen zijn on
begaanbaar.
Ook de gemeente Bathmen in de buurtschap
Zuidloo is door den cycloon geteisterd. De
woning en schuur van dc wed. G W. Schutten
zijn totaal vernield en die van B. J. van Scho
ten in dezelfde buurtschap werden zwaar ge
teisterd. Het landschap vertoont geheel het
zelfde beeld als Borculo. Boomen zijn afge
knapt en versperren op tal van plaatsen de
zandwegen. In Bathmen zijn, voor zoover 'be
kend, geen persoonlijke ongelukken gebeurd.
Bij dc wed. Schutten is nagenoeg alle vee
gered
Verschillende boerderijen te Harfsen stort
ten in. Er zijn voor zoover bekend is drie
gewonden.
Tc Bathmen deden zich' geen persoonlijke
ongelukken voor.
Overal versperren zware boomen, als riet
jes afgeknapt, de wegen.
Ook in Twente heeft de cy
cloon gewoed.
Almelo en omliggende gemeenten zijn even
eens gistermiddag getroffen door een cycloon
Gelukkig is de omvang van de ramp niet zoo
groot als destijds in Borculo», omdat geen
bebouwde kom is getroffen. Overigens schijnt
de kracht van den cycloon even groot tc zijn
geweest. Tal van boomen zijn van hun tak
ken beroofd of ontworteld. Van verscheidene
boerenwoningen zijn de daken afgewaaid of
geheel vernield. Voor zoover tot no& toe be
kend fs, hebben er geen persoonlijke ongeluk
ken plaats gehad. De cycloon nam zijn weg
over Borrierbroek, Nijrees, Barinkel, Alber-
gen en Geesteren. Ook daar zijn verschillen
de boerderijen ingewaaid. De storm ging ge
paard met hevigen hagelslag en onweersbuien
De lucht was zwart en het weid zóó donker,
dat men in de huizen weinig meer kon zien.
In Bornebroek bij Almelo zijn twintig hulzen
verwoest. Ook daar zijn gewonden.
Om Tubbergen.
De correspondent ïe Zwolle der N. R. Ct.
meldt:
Om vijf uur telefoneerde do burgemeester
Luyckx aan den commissaris der Koningin in
Overijscl, dat Tubbergen door een windhoos ge
teisterd was. Kort daartoe vertrok deze in ge
zelschop van den hoofdingenieur van den Pro
vincialen Waterstaat naar de geteisterde streek,
Omstreeks half vijf kwamen, vertelde men
ons in Tubbergen, de inwoners naar buiten on
danks de momenteelc duisternis om 'te zien
hoe uit het Zuidoosten een zware wolk kwam
aangedreven, als een zak aan den hemel, die
toeliep en eindigde met een haal; in den vorm
van de slurf van een olifant. De punt rees en
dualde. In een cirkelende beweging werden
hooi- en stroobergen, veldgewassen en takken
meegevoerd om een eind verder neer te vallen.
De eigenaardige wolk draaide rondom Tubber
gen heen om over Geesteren te verdwijnen. De
breedte van dc wolk werd tusschen de 300 on
400 meter geschat. Het gehucht Harbrinkhoek
te Tubbergen en Almelo werden zwaar geteis
terd. Ongeveer 10 woningen werden van hun
pannendaken beroofd. Een flink nieuw huis, be
woond door zekeren Frielink, werd totaal ver
woest. Een gedeelte van den voorgevel bleef
staan. Zijn buurman Bruggeman verloor het
dak van het huis. Een dubbel huis daarnaast,
bewoond door den smid Borgerink, is aan de
achterzijde in een ruïne veranderd.
Om acht uur arriveerde dc commissaris der
Koningin, die de zwaargetroffen bewoners hur-
telijk toesprak, en beloofde dat alle krachten
zouden worden aangewend om hen te helpen.
Deskundigen zouden komen om de zaak op te
nemen. Door den hoofdingenieur werd het per
soneel der provinciale wegen ter beschikking
van den burgemeester gesteld. Aan den chef-
veldwachter van Tubbergen werd het opzicht
over have en goed, dot onbeheerd aan den weg
ligr, opgedragen.
De burgemeester deelde ons mede, dat dc
schade op ongeveer 100.000 wordt ge
taxeerd, meerendeels aan weinig draagkrach
tige menschen toegebracht. De schade aan het
gemeentelijk electriciteitsnet wordt op 5000
h 6000 geraamd.
Te Geesteren ging de windhoos over de boer
derij van G. Stalsnijder. Het dak van het hoofd
gebouw werd gedeeltelijk vernield. Zware den
nen werden ontworteld, terwijl op een breedte
van 100 meter een 15 zware eiken, waaronder
met stammen van een halven meter middellijn,
ongeveer 4 meter boven den grond werden af
gebroken, alsof de bovenstukken eraf gedraaid
zijn, en een eind verder neergeworpen. Een
steenen schuur werd geheel dakloos. De top
van een boom werd over een bouwland meer
dan 200 meter hoog door de lucht meegc-
-oerd.
Ook bij Lobïth cn Millingen
woedde de storm.
Kapitein Mustert, commandant van de com
pagnie torpedisten, die bezig is een wrak op te
ruimen in den Rijn tusschen Lobith en Millin
gen, meldt aan het Persbureau Vaz Dius het
volgende:
's Middags om drie uur moesten wij plotse
ling onze werkzaamheden staken. Fel flitsten
de bliksemstralen door de lucht en hagelstee-
nen zoo groot als knikkers vielen neer. De
wind stak hevig op en de lucht verduisterde.
Onze duiker is gelukkig juist uit den zwaren
stroom opgehaald. De lading is geplaatst, doch
wij kunnen niet verder; het wordt te gevaar
lijk. De kracht van den wind neemt toe. De
manschappen krijgen order laag in de vaartui
gen te gaan zitten. Daar zien wij plotseling en
kele honderden M. benedenstrooms van ons
een zwerm voorwerperts door de lucht vliegen.
Het zijn de luiken van een afvarende Rijnaak.
Nabij den steiger van Millingen kan een lange
opvarende sleep van negen schepen zich niet
meer klaar houden en waait dwars door de ri
vier. Een der schippers wijst naar boven en
zegt: „Een windhoos, kapitein." „Kijk die wol
ken dwarrelen en kringelen." Wij kijken angstig
toe en beseffen het gevaar.
De steenfabriek nobij Millingen verdwijnt
dan in een rose stofwolk. Wij denken aan
brand, want de bliksemstralen schieten lood
recht naar beneden.
Van een opvarend zeilschip, dot zijn tuigage
niet snel genoeg kan bergen, slaan de zeilen
uit do lijnen.
In Millingen blijken later van een aantal
huizen de daken te zijn afgeslagen. In het bij
zonder heeft de openbare school geleden. Dank
zij het kranig optreden van het hoofd der
school, den heer Boog, kwamen geen persoon
lijke ongelukken voor. Op het moment van
den storm bevonden zich alle kinderen in de
school en wilden er uit. De zware boomen op
de binnenplaats van de school werden ontwor
teld en vernield. De stukken vlogen naar alle
kanten. De hoofdonderwijzer, die het gevaar
zag, hield de kinderen met kracht binnen. Toen
het dak van zijn pannen was ontdoen en het
plafond begon te kraken, wilde hij de kinderen
onder de banken bergen. Toen ging de storm
liggen en hadden geen verdere ongevallen
plaats.
Op den loswal te Millingen werd een houten
opslagplaats van den heer Gorthuizen, waarin
een drietal jongens schuilplaat had gezocht
tegen het noodweer, in de rivier geworpen. Een
der jongens kon zich bijtijds uit de loods ver
wijderen. De beide onderen vielen te water.
Zij konden zich echter op de brokstukken van
de loods redden.
De windhoos verplaatste zich in Noord
oostelijke richting en passeerde de rivier lood
recht
De storm te Zevcnoar.
Men meldt uit Zevenaar:
Gisternamiddag te ongeveer half vier woed
de boven do buurtsohappen Ooy cn Engel-
veld, onder de gemente Zevcnaar, een orkaan.
Een IO-tal boerenwoningen werd geteisterd; de
daken van deze huizen werden afgerukt. Enkele
muren scheurden en bezweken. Een kerscn-
boomgaaid werd grootcndcels vernield. Vei-
scheidene boomen werden met wortel cn al
uit den grond gerukt.
Dc Prins naar den Achterhoek.
Hedenochtend vertrekt Z. K. K. de Prins,
vergezeld van den luitenant-generaal jhr. J. H.
Röcll, Ie ondervoorzitter van het Nederland
sche Roode Kruis, naar de door den cycloon
geteisterde streek.
Minister Kon naar de pluols des
onhcils.
De minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw; mr, Kan, vertrekt hedenochtend met
den eersten trein naar de plaats des onheils.
H. M. dc Koningin naar dc
geteisterde gebieden.
H. M. dc Koningin wordt hedenmiddag te half
een te Neede venvacht voor een bezoek aan
het geteisterde gebied.
In totaal 5 dooden.
Men seint ons hedenmorgen:
Tot dusver staat vast dat tengevolge van den
stormramp 5 personen zijn overleden, n.l. de
15-jarige Anna Wilhelmina Zandwijk uit Neede,
de timmerman-werkmeester uit Eibergen, die te
Neede werd gedood, de 38-jarige J. Popen, die
levenloos in een weide onder de gemeente
Eibergen werd gevonden, de 45-jarige B
Brinke, die een vrouw en 4 kinderen achterlaat,
uit Eibergen, en do 20-jarige landbouwers-
knecht J. G Spiekes, uit de buurtschap Bel
trum gem. Eibergen.
Algemeen kan worden geconstateerd, dat tal
van boerderijen zijn ingestort, vooral langs dc
landelijke wegen. Met ergste zijn geteisterd
Liefelde in de gemeente Lichtenvoorde en de
buurtschappen Aveest en Beltrum onder de
gcm. Eibergen en verder de plaats Neede.
Mededcelingen over het karakter
en de oorzaken van den storm.
Men meldt ons vanwege het Meteor. Instituut
te De Bilt:
In het uitgebreide gebied van logen druk
over Midden-West-Europa verplaatste zich gis
teren een kleine ondiepe kern uit Frankrijk
Noord-Oostwnarts, lag dus des namiddags over
ons land en de aan de achterzijde ervan inval
lende koudere winden bevorderden onweers
vorming, waarbij in het Oosten hoosvorming
voorkwam. De Bilt registreerde te 3 uur 30 m.
windstooten met snelheden tot 22 Meter per
seconde.
Beroep op het Nederlandsche
volk.
Het hoofdbestuur van Het Ned. Roode Kruis
zendt den volgenden oproep:
Cycloon.
Evenals bij de stormramp in 1925 en 'den
watersnood in 1926 het geval was, doet het
Nederlandsche Roode Kruis thans weer een
beroep op het Nederlandsche volk, teneinde
den nood der slachtoffers te kunnen lenigen.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis, Prinsessegracht 27 te s-Gra-
venhage, neemt gaarne de gelden per postwis*
sel of per giro (nr. 22120) onder vermelding
„Cycjoonramp" in ontvangst.
(Bedenk dat snelle Kuip dubbele Kuip Is,