Wederom een stormramp in den Achterhoek L. J. LUIJCX Zn. ■HUIS!® DE EEMLANDER", WILLEM GROENHUIZEN AB8NNEMENTSPRUS rv1 PRIlS DER ADVERTENTIEH EERSTE BLAD. VELE DOODEN EN GEWONDEN GROOTE MATERIEELE SCHADE Een telefoontje 131, een brief kaart aan den Kring-commis saris, Nederl. Roode Kruis, Ds. J. Visser, Utrechtscheweg 249 alhier en de kleeding, levens middelen enz. door U beschik baar gesteld voor de zoo ge teisterde bevolking worden afgehaald aan Uw huis en verzonden door de leden der transport-colonne van het Ned. Roode Kruis, alhier. Goud-, Zilver en Uurwerken. Reparatieinrichting. BRSSHSCT, lira Fil d'Ecosse, Macco en Zijden Kousen. 35e Jaargang No. 284 loort2.10, per maand/0.73, Idem franco per post I-, per week (met gratis Terrekering (egen ongelukken) f 0.176. afzonderlijke f C.05. AMERSFOORTSCH DAGBLAD Donderdag 2 Juni 1927 DIRECTEUR-UITGEVER: i. VALKHOFP. ARNHEMSCHERpOORTWAL 2A. POSTREKENING NV479IO. Tki. INT.(13. van 1 —4 regel» f l£3 I met Inbegrip van eea bewijsnummer, elke regel meci 0.25, dienstaanbie dingen en Llcfdadigheld»-advc;tentiêD voor de helft der prijs. Voor handel enbedrijf bestaan zeer voordcclige bepalingen voor bet adverteeren. Een# circulaire^ bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Neede, Beltrum en Lichtenvoorde ernstig getroffen Nog geen twee jaar, nadat geheel Neder land opgeschrikt werd door een vreeselijken cycloon, die 10 Augustas 1025 Borculo bijna v£,n dui grond wegvaagde, heeft gistermiddag ten tweeden male een dergelijke natuurramp ons land geteisterd. En ook thans is voorna melijk de Geldersrhe Achterhoek het tooneel van de verwoesting geweest. Over het kleine, mooie dorpje Beltrum tusschen Borculo en Groenlo gelegen is gistermiddag omstreeks vier uur een cycloon getrokken, die volgens ooggetuigen in verschrikking den cycloon van Borculo evenaarde. Gelukkig echter woedde hij hier over een betrekkelijk klein terrein, waarop de huizen niet aaneengesloten langs de smalle straatjes staan, maar waar groote, welvarende boeren hofsteden en kleine pachthoeven aan mac adam- en zandwegen liggen, en waar zich flinke weilanden en groote uitgestrektheden bouwgrond bevinden, terwijl op een plek, waar de wegen van Borculo, Ruurlo, Groenlo en Eibergen samenkomen, zooiets als een brink is, waar rondom de meer officieelc gebouwen van het gehucht staan, zooals een nog maar pas gebouwde school, een monumentale R.K. kerk, een klein, pas voltooid nonnenklooster, een vereenigingsgebouw en een flink café. Beltrum, dat tot de gemeente Eibergen be hoort, heeft ruim 1000 inwoners, die bijna allen van den landbouw en veeteelt leven. Het is te midden van heerlijk natuurschoon gelegen de A.N.W3. heeft van Ruurlo naar Beltrum één zijner wandelwegen, terwijl de z.g. „binnenweg" naar Borculo tot een der meest pittoreske oude landwegen van den Gelderschen Achterhoek behoort. Volgens de beridhten, die tot dusver ont vangen zijn, zijn verscheidene boerderijen in Voor-Beltrum (Avest) en Achter-Beltrum (Lintvelde), door den storm plat tegen den grond gedrukt. Er zijn een aantal hoeveel is nog niet bekend dooden te betreuren, terwijl vele inwoners van het dorpje gewond werden. Dadelijk werd een hulpdienst georganiseerd en om Roode Kruis-hulp verzocht. Zeer velen der gewonden zijn reeds ondergebracht in het St. Vincentius-Gasthiris te Groenlo, welk R.K. gasthuis o.a. een modem geoutilleerde zicken- huisinrichting enz. bevat. Uit Borculo wordt bericht De cycloon is juist tusschen Borculo en Groenlo doorgetrokken. In de buurt Avest (Voor-Beltrum) zijn een viertal boerderijen bij na met den grond gelijk gemaakt, terwijl daar ook eenige slachtoffers te betreuren zijn. De Roode Knris-afdeeling van Zutphen was spoedig ter plaatse aanwezig, terwijl ook mili tairen in den loop van den avond arriveerden. Ook de buurtschappen Lindvelde, Beltrum, Eefsele bij Groenlo zijn geteisterd. Een medewerke- van hef V a d. schrijft In de nabijheid van Groenlo vonden wij een verschrikkelijk geteisterde streek, nJ. de buurtschap Beltrum. Aldaar zijn naar schat ting 50 boerderijen met den grond gelijk ge maakt Drie menschen zijn gedood, n.l. de jeugdige Spijker en J. Papen, een gehuwde man, en zekere Peppelenbosch, eveneens ge huwd. Bij deze laatste trof het ongeluk het ge zin bijzonder zwaar, er waren vier kinderen en twee gebrekkige zusters in huis, van wie één ernstig is gewond. In totaal zijn te Beltrum vijftien personen ernstig gekwetst, die allen in het ziekenhuis te Groenlo zijn opgenomen. Ook het gehucht Lievelde is geteisterd. Daar moeten twaalf gewonden zijn. In de buurtschap Eefsele zijn acht gewonden. Di recte hulp voor de gewonden schijnt hier niet noodig. De gekwetsten werden zooeven nog per as vervoerd. De streek ziet er in de betrokken buurt schappen ellendig uit. Ongetwijfeld zal ook hier een krachtige steunactie het leed moeten verzachten. i Ook Neede getroffen. Ook in den omtrek van Neede schijnt de cycloon danig te hebben huisgehouden, alhoe wel hij daar blijkbaar over een smalle strook is gegaan en volgens do tot dusver ontvangen berichten alleen de wegen beschadigd zijn. Bij het departement van oorlog is. n.l. een telegram ingekomen van den burgemeester van Neede, meldende, dat 30 man genietroe pen dringend noodig geacht worden voor de vrijmaking van de wegen. Van het departe ment is daarop onmiddellijk telefonisch or der gegeven aan het regiment genietroepen te Utrecht om 30 man naar Neede te zenden en zich voor nadere hulp gereed te houden. Het departement van oorlog heeft tever geefs getracht telefonisch of telegrafisch ge meenschap te krijgen met Neede. In Neede een doode, 15 zwaar- en 200 lichtgewonden. Uit Neede verneemt V. D., dat de cycloon tegen 4 uur het dorp naderde over een breedte van ongeveer 500 meters. Een 20-tal huizen is geheel verwoest Ook de groote textielfa briek van de fa. Ter Weeme werd geheel ver nield en daar vielen vele gewonden. Op het station, waar een machineloods ver woest werd, vluchtten de arbeiders onder de treinen, maar de wagens gingen aan het rol len en waarschijnlijk is zoodoende een I2-ja- rig meisje van de fom. Z. onder den trein ge raakt en gedood Verder zijn er 15 zwaar- en 200 lichtgewon den, die allen door spoedig verschenen medi sche hulp binnen een uur verbonden waren. De zwaargewonden zijn naar Enschedé ver voerd. Uit Deventer kwam de commissaris van po litie, de heer Van Tricht, spoedig ter plaatse, terwijl ook dr. Offerhaus aan het hoofd van do Roode-Kruisbrigade arriveerde. Aan den burgemeester van Deventer werd verzocht om nachtlegers en loodsen. Naar wij vernemen, is reeds een houten hulpschool op vrachtauto's geladen en deze zou nog gisteravond naar Neede onderweg gaan. Zij biedt ruimte voor zes gezinnen. Vele gewonden uit Neede zijn naar de zie kenhuizen in Enschedé en Lochem vervoerd Men meldt later uit Neede Op het gemeentehuis te Neede lichtten ir burgemeester Haitsma Muiier en dr. Planten ons in omtrent de vreeselijke gebeurtenis die Neede heeft getroffen. Er zijn één doode, vijf tien zwaar en tweehonderd lichtgewonden. D« zaak heeft zich als volgt toegedragen Tegen vier uur zag men een cycloon nade len. Het was een zwarte zuil, die plotseling naar beneden kwam over een deel van de gemeente Neede op den weg naar Eibergen en Haaksbergen en daar alles wat aanwezig was omverwierp. Het was erger nog dan te Borculo, hoewel over een geringer oppervlak. Te Neede zijn een twintig huizen, die licht waren gebouwd, totaal verwoest, maar het erg ste was, dat de groote textielfabriek van Ter Weeme, waar pl.m. 400 arbeiders werkten, eveneens werd vernield. Daar vielen veel ge wonden. Het T2-jarig meisje dat onder een trein kwam en werd gedood, was Zandewijk gchec- ten. Van hetzelfde gezin zijn andere leden onder de gewonden. Er was snel medische en particuliere hulp, waardoor dr. Planten in ruim 1 uur alle ge wonden kon helpen. De zwaar gewonden wer den naar Enschede vervoerd. De lichtgewon den zijn naar verschilcndc ziekenhuizen over gebracht. De aanblik in den omtrek van Neede is als destijds in Borculo. Zwermen auto's mei nieuwsgierigen komen aan. In Neede wordt reeds een stTaatcollecte gehouden. De geheele buurtschap Ruwcnhof is met den grond gelijk gemaakt. De cycloon deed hie* niet als in 1025 te Borculo Daar waren da huizen dikwijls maar gedeeltelijk vernield, hieT werden de woningen tot op dc fundamenten weggevaagd zoo bijv. dc woning van dc we duwe Sloot, die wij met haar dochter aantrof fen bij het geheel vernielde huis. Gelukkig werkte zij juist in de fabriek van Ter Weeme, toen de ramp plaats grep. De fabrieksschoor steen viel daar gelukkig niet op de gebouwen zelf, maar op het ketelhuis. Van een der ketels werd de stoomleiding verrield, zoodat de stoom kon ontsnappen. De andere ketel kon nog tijdig worden afgeblazen. Overal is de weg langs de buurtschap Ruwenhof vrijwel geheel versperd door ge**al»en boomer. Ook te Lich tenvoorde is schade aangericht. Lichtenvoorde vraagt hulp. Nader wordt gemeld, dat de burgemeester van Lichtenvoorde aan het departement van Binnenl. Zaken en Landbouw een telegram heeft gezonden, hetwelk is doorgezonden naar het departement van Oorlog. In dit telegrem wordt medegedeeld, dat in Lichtenvoorde 100 huizen zijn verwoest. De burgemeester vraagt om militaire hulp. Het departement van Oor log heeft een detachement genietroepen naar Lichtenvoorde gezonden. Verwoestingen te Eibergen. Bij het Roode Kruis te den Haag is gister avond een telegram uit Eibergen binnengeko men, meldende, dat aldaar een cycloon heeft gewoed en dat materïeele hulp zeker noodig zal zijn. Het dorp Eibergen zelf is niet gehavend, wel zijn buurt en. Tusschen Eibergen en Neede ziet men boerderijen als puinhoopen. De weg EibergenNeede is door boom en versperd Over Haarlo is de weg vrij. Op den weg van Groenlo naar Borculo is do auto van dr. Ankema opgenomen en met de inzittende dame in een sloot geslingerd. In de omgeving van Deventer. Gistermiddag half rijf tijdens een kort on- weder is Harfsen geteisterd door een tornado, die zich van Zuid tot Noord bewoog. Verschil lende boerenhoeven zijn geheel of gedeelte- lijk ingestort. RECLAMES. Van 1—4 regels 4.05, elke regel meer I.- \\y S ï.sfö'.X, Stormramp Twente Langestraat 43 - Tel. 852 - Gevestigd 1885 Amersfoort •*-" .- -"f Verhoogt Uw werkkracht' en energie 25 *-sparing. spaart Uw beurs! A'dam Tel. 4434G A'foort Tel. 1200. Alle kleuren. Alle prijzen, Alleen solide kwaliteiten. Bij den landbouwer Ten Have op het Bol der kreeg een zoon een beenbreuk en een an dere een hoofdwonde. Dc echtgcnoote van den landbouwer De Greef is ook aan het hoofd gewond. Denncboomen van groote dikte wer den afgeknapt en verscheidene wegen zijn on begaanbaar. Ook de gemeente Bathmen in de buurtschap Zuidloo is door den cycloon geteisterd. De woning en schuur van dc wed. G W. Schutten zijn totaal vernield en die van B. J. van Scho ten in dezelfde buurtschap werden zwaar ge teisterd. Het landschap vertoont geheel het zelfde beeld als Borculo. Boomen zijn afge knapt en versperren op tal van plaatsen de zandwegen. In Bathmen zijn, voor zoover 'be kend, geen persoonlijke ongelukken gebeurd. Bij dc wed. Schutten is nagenoeg alle vee gered Verschillende boerderijen te Harfsen stort ten in. Er zijn voor zoover bekend is drie gewonden. Tc Bathmen deden zich' geen persoonlijke ongelukken voor. Overal versperren zware boomen, als riet jes afgeknapt, de wegen. Ook in Twente heeft de cy cloon gewoed. Almelo en omliggende gemeenten zijn even eens gistermiddag getroffen door een cycloon Gelukkig is de omvang van de ramp niet zoo groot als destijds in Borculo», omdat geen bebouwde kom is getroffen. Overigens schijnt de kracht van den cycloon even groot tc zijn geweest. Tal van boomen zijn van hun tak ken beroofd of ontworteld. Van verscheidene boerenwoningen zijn de daken afgewaaid of geheel vernield. Voor zoover tot no& toe be kend fs, hebben er geen persoonlijke ongeluk ken plaats gehad. De cycloon nam zijn weg over Borrierbroek, Nijrees, Barinkel, Alber- gen en Geesteren. Ook daar zijn verschillen de boerderijen ingewaaid. De storm ging ge paard met hevigen hagelslag en onweersbuien De lucht was zwart en het weid zóó donker, dat men in de huizen weinig meer kon zien. In Bornebroek bij Almelo zijn twintig hulzen verwoest. Ook daar zijn gewonden. Om Tubbergen. De correspondent ïe Zwolle der N. R. Ct. meldt: Om vijf uur telefoneerde do burgemeester Luyckx aan den commissaris der Koningin in Overijscl, dat Tubbergen door een windhoos ge teisterd was. Kort daartoe vertrok deze in ge zelschop van den hoofdingenieur van den Pro vincialen Waterstaat naar de geteisterde streek, Omstreeks half vijf kwamen, vertelde men ons in Tubbergen, de inwoners naar buiten on danks de momenteelc duisternis om 'te zien hoe uit het Zuidoosten een zware wolk kwam aangedreven, als een zak aan den hemel, die toeliep en eindigde met een haal; in den vorm van de slurf van een olifant. De punt rees en dualde. In een cirkelende beweging werden hooi- en stroobergen, veldgewassen en takken meegevoerd om een eind verder neer te vallen. De eigenaardige wolk draaide rondom Tubber gen heen om over Geesteren te verdwijnen. De breedte van dc wolk werd tusschen de 300 on 400 meter geschat. Het gehucht Harbrinkhoek te Tubbergen en Almelo werden zwaar geteis terd. Ongeveer 10 woningen werden van hun pannendaken beroofd. Een flink nieuw huis, be woond door zekeren Frielink, werd totaal ver woest. Een gedeelte van den voorgevel bleef staan. Zijn buurman Bruggeman verloor het dak van het huis. Een dubbel huis daarnaast, bewoond door den smid Borgerink, is aan de achterzijde in een ruïne veranderd. Om acht uur arriveerde dc commissaris der Koningin, die de zwaargetroffen bewoners hur- telijk toesprak, en beloofde dat alle krachten zouden worden aangewend om hen te helpen. Deskundigen zouden komen om de zaak op te nemen. Door den hoofdingenieur werd het per soneel der provinciale wegen ter beschikking van den burgemeester gesteld. Aan den chef- veldwachter van Tubbergen werd het opzicht over have en goed, dot onbeheerd aan den weg ligr, opgedragen. De burgemeester deelde ons mede, dat dc schade op ongeveer 100.000 wordt ge taxeerd, meerendeels aan weinig draagkrach tige menschen toegebracht. De schade aan het gemeentelijk electriciteitsnet wordt op 5000 h 6000 geraamd. Te Geesteren ging de windhoos over de boer derij van G. Stalsnijder. Het dak van het hoofd gebouw werd gedeeltelijk vernield. Zware den nen werden ontworteld, terwijl op een breedte van 100 meter een 15 zware eiken, waaronder met stammen van een halven meter middellijn, ongeveer 4 meter boven den grond werden af gebroken, alsof de bovenstukken eraf gedraaid zijn, en een eind verder neergeworpen. Een steenen schuur werd geheel dakloos. De top van een boom werd over een bouwland meer dan 200 meter hoog door de lucht meegc- -oerd. Ook bij Lobïth cn Millingen woedde de storm. Kapitein Mustert, commandant van de com pagnie torpedisten, die bezig is een wrak op te ruimen in den Rijn tusschen Lobith en Millin gen, meldt aan het Persbureau Vaz Dius het volgende: 's Middags om drie uur moesten wij plotse ling onze werkzaamheden staken. Fel flitsten de bliksemstralen door de lucht en hagelstee- nen zoo groot als knikkers vielen neer. De wind stak hevig op en de lucht verduisterde. Onze duiker is gelukkig juist uit den zwaren stroom opgehaald. De lading is geplaatst, doch wij kunnen niet verder; het wordt te gevaar lijk. De kracht van den wind neemt toe. De manschappen krijgen order laag in de vaartui gen te gaan zitten. Daar zien wij plotseling en kele honderden M. benedenstrooms van ons een zwerm voorwerperts door de lucht vliegen. Het zijn de luiken van een afvarende Rijnaak. Nabij den steiger van Millingen kan een lange opvarende sleep van negen schepen zich niet meer klaar houden en waait dwars door de ri vier. Een der schippers wijst naar boven en zegt: „Een windhoos, kapitein." „Kijk die wol ken dwarrelen en kringelen." Wij kijken angstig toe en beseffen het gevaar. De steenfabriek nobij Millingen verdwijnt dan in een rose stofwolk. Wij denken aan brand, want de bliksemstralen schieten lood recht naar beneden. Van een opvarend zeilschip, dot zijn tuigage niet snel genoeg kan bergen, slaan de zeilen uit do lijnen. In Millingen blijken later van een aantal huizen de daken te zijn afgeslagen. In het bij zonder heeft de openbare school geleden. Dank zij het kranig optreden van het hoofd der school, den heer Boog, kwamen geen persoon lijke ongelukken voor. Op het moment van den storm bevonden zich alle kinderen in de school en wilden er uit. De zware boomen op de binnenplaats van de school werden ontwor teld en vernield. De stukken vlogen naar alle kanten. De hoofdonderwijzer, die het gevaar zag, hield de kinderen met kracht binnen. Toen het dak van zijn pannen was ontdoen en het plafond begon te kraken, wilde hij de kinderen onder de banken bergen. Toen ging de storm liggen en hadden geen verdere ongevallen plaats. Op den loswal te Millingen werd een houten opslagplaats van den heer Gorthuizen, waarin een drietal jongens schuilplaat had gezocht tegen het noodweer, in de rivier geworpen. Een der jongens kon zich bijtijds uit de loods ver wijderen. De beide onderen vielen te water. Zij konden zich echter op de brokstukken van de loods redden. De windhoos verplaatste zich in Noord oostelijke richting en passeerde de rivier lood recht De storm te Zevcnoar. Men meldt uit Zevenaar: Gisternamiddag te ongeveer half vier woed de boven do buurtsohappen Ooy cn Engel- veld, onder de gemente Zevcnaar, een orkaan. Een IO-tal boerenwoningen werd geteisterd; de daken van deze huizen werden afgerukt. Enkele muren scheurden en bezweken. Een kerscn- boomgaaid werd grootcndcels vernield. Vei- scheidene boomen werden met wortel cn al uit den grond gerukt. Dc Prins naar den Achterhoek. Hedenochtend vertrekt Z. K. K. de Prins, vergezeld van den luitenant-generaal jhr. J. H. Röcll, Ie ondervoorzitter van het Nederland sche Roode Kruis, naar de door den cycloon geteisterde streek. Minister Kon naar de pluols des onhcils. De minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw; mr, Kan, vertrekt hedenochtend met den eersten trein naar de plaats des onheils. H. M. dc Koningin naar dc geteisterde gebieden. H. M. dc Koningin wordt hedenmiddag te half een te Neede venvacht voor een bezoek aan het geteisterde gebied. In totaal 5 dooden. Men seint ons hedenmorgen: Tot dusver staat vast dat tengevolge van den stormramp 5 personen zijn overleden, n.l. de 15-jarige Anna Wilhelmina Zandwijk uit Neede, de timmerman-werkmeester uit Eibergen, die te Neede werd gedood, de 38-jarige J. Popen, die levenloos in een weide onder de gemeente Eibergen werd gevonden, de 45-jarige B Brinke, die een vrouw en 4 kinderen achterlaat, uit Eibergen, en do 20-jarige landbouwers- knecht J. G Spiekes, uit de buurtschap Bel trum gem. Eibergen. Algemeen kan worden geconstateerd, dat tal van boerderijen zijn ingestort, vooral langs dc landelijke wegen. Met ergste zijn geteisterd Liefelde in de gemeente Lichtenvoorde en de buurtschappen Aveest en Beltrum onder de gcm. Eibergen en verder de plaats Neede. Mededcelingen over het karakter en de oorzaken van den storm. Men meldt ons vanwege het Meteor. Instituut te De Bilt: In het uitgebreide gebied van logen druk over Midden-West-Europa verplaatste zich gis teren een kleine ondiepe kern uit Frankrijk Noord-Oostwnarts, lag dus des namiddags over ons land en de aan de achterzijde ervan inval lende koudere winden bevorderden onweers vorming, waarbij in het Oosten hoosvorming voorkwam. De Bilt registreerde te 3 uur 30 m. windstooten met snelheden tot 22 Meter per seconde. Beroep op het Nederlandsche volk. Het hoofdbestuur van Het Ned. Roode Kruis zendt den volgenden oproep: Cycloon. Evenals bij de stormramp in 1925 en 'den watersnood in 1926 het geval was, doet het Nederlandsche Roode Kruis thans weer een beroep op het Nederlandsche volk, teneinde den nood der slachtoffers te kunnen lenigen. Het hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode Kruis, Prinsessegracht 27 te s-Gra- venhage, neemt gaarne de gelden per postwis* sel of per giro (nr. 22120) onder vermelding „Cycjoonramp" in ontvangst. (Bedenk dat snelle Kuip dubbele Kuip Is,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 1