s5«'»"9-b«no 295 amersfoortsch dagblad „de eemlander»
TWEEDE BLAD.
BINNENLAND.
Donderdag
6 Juni 1S27
Nog een afbeelding van den Landdag van den Vrijwilligen Landstorm, Zaterdag tc Baarn gehouden: demon
stratie van een batterij veld-artillerie, die in razende vaart over het terrein rende.
weiden bijgewoond door Z.E. den Minister van Oorlog. Het springen over het cven-
wichtsboom.
BRIEFPORT 7'v CENT.
Met ingang von 1 Juli.
Met ingang van 1 Juli a.s. wordt het port
der bir.ncnlandschc brieven met een gewicht
van ten hoogste 20 gram, verlaagd van 10
tot 7 cent Voor brieven zwaarder don 20
gram blijft het tarief ongewijzigd.
De bedoelde verlaging is mede van toepas
sing in het g*rensvcrkeer naar Duitschland en
Belgic en in het verkeer met Suriname er»
Curasao.
Voor blieven naar deze bestemmingen is dan
verschuldigd voor een gewicht tot en met 20
grom 7 A cent en voorts voor elk volgend ge
wicht van 20 gram 5 cent daarboven.
Het overleg dat met de Nederlandsch-Indl-
sche postadministratie gevoerd wordt omtrent
invoering van een soortgelijke tariefsverlaging
is nog niet beëindigd, zcodat voor verzending
naar Nederlandsch-Indië het bestaande tarief
nog van toeparsing blijft
DE ZUIDERZEEWERKEN.
De overbrugging van het Balg-
zcndkunaol aanbesteed.
Dr Directeur-Genei aal der Zuiderzeewerken
heeft vandaag aanbesteed het maken van den
onderbouw, hoofdzakelijk van gewapend be
ton, van een vaste en een beweegbare over
brugging over het Balgzandkanaal nabij van
Ewiickssluis, met bijkomende werken. Raming
665.000.
Het laagst werd ingeschreven door do N.V
Bc'onbouw Kool en Wildebocr te Groningen
met 509 500
DIRECTE BELASTINGEN.
Afschaffing college van zetters.
Bij K. B. is bepaald, dut de wét van 13 Mei
1927 tot afschaffing van het college van zetters
voor *s Rijks directe belastingen in werking
treedt met ingang van den eersten Juli 1927.
DE ZIEKTEWET.
Naar den Raad van State
verzonden.
Naar wij vernemen, heeft het ontwerp van
wet tot wijziging der Ziektewet ter fine van
advies van den Rand van State het departement
van Arbeid, H en N. verlaten
BEZOEK VAN EEN FRANSCH
OPLEIIDNGSSCHIP.
Het Fransche opleidingsschip „Ancre" zal
van 8 tot II Augustus een bezoek aan Amster
dam brengen.
ZWEEDSCHE OORLOGSCHEPEN
IN ROTTERDAM.
De commandanten bij minister
Lambooy.
Hedenochtend hebben do minister van Ma-
line a. i. de heer Lambooy, de Secretaris-gene
raal van het departement van Marine, vice-ud-
mir.au) Zcgors Rijser, de chef van den marine
staf, schout bij nacht Slirijs en eenige andere
op het departement werkzame autoriteiten het
officieele bezoek ontvangen van de comman
danten van de tc Rotterdam aangekomen oor
logsschepen „Manligheten" en „Tapper-
heten
Commandant van de „Manligheten" tevens
commandant van het door de twee schepen ge
vormde eskader, is de Kommandör Kapten
Söderboum. Deze was vergezeld van zijn adju
dant, luitenant tea- zee Alex Simonsson.
Commandant van de „Tapperlieten" is Kom
mandör Kapten G. A. Wester.
De vreemde zeeofficieren werden aan de
Ncderlandsche autoriteiten voorgesteld door
den kapitein-luitenant ter zee Cassal, marine-
attaché der Zweedsche legatie.
NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ VOOR
NIJVERHEID EN HANDEL.
Herdenking van het 150-jarig bestaan.
In verband met het 150-jarig bestaan van
de Nederlondsche Maatschappij voor Nijver
heid en handel za! op Donderdag 23 Juni a.s
in de Nieuwe concertzaal alhier een officicele
herdenkingsbijeenkomst worden gehouden. De
150e algcmeene vergadering der maatschappij
zal op Vrijdag cn Zaterdag 24 en 25 Juni a.s
in het gebouw van den Haarlemschen Kegel
bond. Tempelicrslraat 35, te Haarlem, plaats
de malaria-commissie uit den Volkenbond, die
in laatstgenoemde functie, samen met het En-
gelsche lid dier commissie, Col. S. P. James,
Vrijdag j.l. naar de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika vertrokken is, om daar de
methoden der malariabestrijding, vooral in de
zuid-oostelijke staten te bestudcercn. Zooals
men zich zal herinneren, is dit sinds 1924
de 5e studiereis der malariacommissic uit
den Volkenbond, waartoe het Koloniaal Insti
tuut door het afstaan van één zijner ambtena
ren heeft medegewerkt. De laatste studiereis,
naar Bulgarije, in dit voorjaar, droeg in zoo
verre een ander karakter, dat genoemde hoog-
lecraar het eenige lid der commissie was, dat
haar ondernam. Bovendien was het doel toen
niet bestudeering der daar te lande gevolgde
bestrijdingswijze, maar het geven van advies
aan den dienst der Bulgaarsche refugiés no
pens de methode der malariabestrijding onder
die bevolkingsgroepen
DE STORMRAMP
Dc schade te Eibergen.
Men meldt uit Deventer aan de N. R Ct
Gebleken is, dat in de gemeente Eibergen G1
boerderijen totaal en 30 grootendeels zijn ver
woest. Naar de jongste schatting bedraagt hier
de schade ruim 7 ton. De schatting geschiedt
voor roerend goed door een plaatselijke com
missie en voor onroerend goed onder vcrant-
wordelijkheid van B. en W. door den ge-
meenteopzichter, aan wien een tijdelijke op
zichter is toegevoegd door het Steuncomité.
Ir. Kuysten heeft dc uitvoering van den opbouw
ook hier onder zijn leiding en zond den archi
tect Mcyer uit Arnhem voor de beoordeeling
van de opbouwplannen of het maken daarvan.
Er wordt op gelet, dat bij den hei bouw de
boerderijen worden gemoderniseerd.
Gistermiddag vergaderde het buurtschap Bel
teren, ter bespreking van het herstel, met het
uitvoerend provinciaal comité en de getroffe
nen en vertegenwoordigers van de A. B. T. B
Daarna werd te Eibergen een vergadering ge
houden van het uitvoerend comité met de ge
troffenen en dc besturen van de afd. Eibergen
van de Geldersch-Overijssclsche Mij van Land
bouw, de Coöp. Landbouwverceniging Eibergen
en de Eibergsche Coöp. Stoomzuivelfabrick.
Daar tracht men te bereiken, dat de herbouw
in landbouwkundig opzicht aan de eischen des
tijds te voldoen. Beide vergaderingen werden
geleid door burgemeester Wilhelm.
Merkwaardig is het feit, dat ook voor het
herstel de getroffenen zeer matig zijn in hun
verzoeken om financieclen bijstand. Zoo zeido
een der getroffenen wat is mijn schade ver
geleken bij die mijner buren. Van dezen man
was meer dan dc helft zijner boerenbehuizing
totaal vernield.
De aannemer Stuyvenberg uit Den Haag
kwam hier gisteren gereed met den bouw van
10 noodwoningen. Einde dezer week zullen
nog 9 andere gereed komen. Gister werd ook
nog uitgemaakt, aan welke huishoudelijke be
hoeften der bewoners van noodwoningen het
eerst moeten worden voldaan.
Het opruimingswerk geschiedt hier onder lei
ding van acht genie-soldaten door vrijwilligers,
aangeboden door de A. B. T B, met werk
krachten dus, die geen loon verlangen. Zelfs
uit Wichrr.ond kwamen 15 boerenjongens hel
pen, die hun eigen levensbehoeften meebrach
ten en tevreden waren met een kop koffie als
eenig lonn. Zij slapen in een schuur op het
hooi. Gezorgd wordt voor het niet verloren
gaan var» goede steenen en hout. De schade
aan. de veldvruchten valt mede, die aan do
boomen echter niet.
De hulpvcrleening.
De afdeeling van den Aartsdioc. Boeren- en
Tuindersbond te Brcdenbroek bij Dinxperlo
heeft besloten, eenige dogen naar de geteis
terde streek te gaan, teneinde de behulpzame
hand te bieden bij het opruimingswerk.
Het herstelwerk te Neede.
Men schrijft uit Neede aan hot Deventer
Dagblad
Wij waren in de afgelopen week in de gele
genheid iets te zien van de vernieling, aange
richt aan de textielfabriek van de firma Ter
Wceme en van de buitengewone doortastende
wijze, waarop het herstel ter hand is genomen.
Over de zwaar gehavende sheddaken was een
brug geslagen voor den aanvoer van materia
len van het stations-emplacement af Dc gaten
zijn voorloopig afgedekt met planken en zeilen
Ploegen werklieden waren bezig met het herstel
van de bebording en met het leggen van nieuwe
pannen. Op den beganen grond, aanvankelijk
bedekt met glasscherven en brokstukken van
muren, schoorsteenen en machine-ondcrdee-
len, was eveneens reeds heel wat opgeruimd
De deugdelijke ijzeren kapconstructies, geheel
gedragen door kolommen, los van de muren,
hebben een aJcreheele instorting voorkomen
Wel zijn eenige machines, stoomleidingen en
drijfwerken ernstig* beschadigd door neerval
lend metselwerk, sommige muren gescheurd en
ontzet, zelfs een heele verdieping van het ma
gazijn cn een stuk van het kantoor de lucht
ingegaan, de fabrieksschoorsteen doorgebro
ken, de kostbare garens cn weefgoederen vooi
een deel door den regen bedorven, maar dat
alles valt binnen enkele maanden te herstellen
Dank zij het flink aanpakken van de fabrieks-
lciding, daartoe in staat gesteld door de onver
wijlde hulp van het steuncomité, is bijkans geen
dag verloren gegaan. Reeds rookt het stompje
schoorsteen weer. Een van dc stoomketels is
in bedrijf om dc natte weefgoederen zoo spoe
dig mogelijk te drogen. Kisten met garens zijn
reeds in dc diooginrichting van een bevriende
fabriek opgeslagen. Beschadigde machines zijn
gedemonteerd en worden elders hersteld, het
eigen personeel is bezig dc weefgetouwen weer
in orde tc brengen.
De hulpverlecning.
Bij het Nederlandsch R.K. Huisvestings-co-
mité is van 3 Juni tot en met 10 Juni 1927
eon giften in totaal ingekomen 11.607.87.
Te Middelburg is bijeengebracht 4381,
waarvan 2607 op intcekenlijsten en 1726
aan een collecte langs de huizen.
De opbrengst der stroatcollectc te Zwoile
bedróeg f 10.219.
Het personeel van de Dclftsch Aardewerk
fabriek „De Porceleync Fles" tc Delft, zal het
loon voor twee uur overwerk afdragen aan het
comité tot leniging van den nood der slacht
offers van de jongste cycloonromp in Gelder
land.
De tweede verantwoording van
het Oranje Kruis.
De tweede verantwoording van gelden, inge
komen bij den Koninklijken Nationaien Bond
„Het Oranje Kruis" bedraagt tot en met 13
Juni 1927 in totaal f 55.800.21 Totaal-gene
raal 75.51189 Verdere giften woiden
gaarne ingewacht met vermelding van „Voor
de Stormramp" aan het adres van den Ko
ninklijken Nationaien Bond „Het Oranie
Kruis", rekening houdende bij den Postgiro-
dienst onder no 128578 of Gemeente Giro
Letter O. No. 531
DE BOUW VAN DE KONINGINNEBRUG
TE ROTTERDAM.
Pogingen om het werk in ons
eigen land tc houden.
Hat zal opgevallen zijn dat de gunning be
treffende den bouw van de Koninginnebrug te
Rotterdam lang op zich laat wachten. Dit uit
stel wordt, zoo weet de Vwts. mede te declen,
blijkbaar veroorzaakt door de pogingen van
regeeringszijde om dit groote werk in ons
eigen land te houden door middel van een sub
sidie, dat de inschrijvingen van den laagsten
(buitenlandschen) en den op één na laagsten
(Hollandschen) inschrijver voor de gemeente
gelijk zou maken. In dc zitting van den Rotter-
damschen Raad van deze week zou bovenbe
doelde quaestie wellicht nog aan de orde wor
den gesteld.
DE DAGERAAD.
Op welke statuten de goed
keuring nu wel is verkregen.
De statutenwijziging van de Vrijdenkcrs-
vereeniging De Dageraad, waarop dezer da
gen zonder meer onder dc ministerieele ver
antwoordelijkheid van minister Donner de
Koninklijke goedkeuring is verleend, luidt als
volgt
„De Vcreeniging „De Dageraad" stelt zich
ten doel de bevordering der vrije gedachte,
tot zuivering cn verdieping van 's menschen
zedelijk en verstandelijk besef Zij plaatst zich
hierbij op den wctenschappclijk-wijsgeerigen
grondslag van de souvereiniteit en autono
mie der Rede.
Mitsdien aanvaardt zij als grondslag voor
wereld- en levensleer uitsluitend de normen
van het redelijk en zedelijk bewustzijn en dc
gegevens der ervaring onder afwijzing en be
strijding van elk geloofsdogma of bindend ge
zag van kerk of petsoon, schrift of overleve
ring".
Wat de vorige, door minister Heemskerk in
1924 niet goedgekeurde statutenwijziging be
treft, de vcreeniging had toenmaals in artikel
1 vnn haar statuten willen lezen
„de vrije en volledige ontwikkeling der
monscheiijke persoonlijkheid door dc bevor
dering van het vrije denken op elk gebied.
„Zij plaatst 2ich hierbij op den grondslag
van dc steeds voortschrijdende wetenschap en
het wijsgeerig denken en beschouwt de kriti
sche waarneming en ervaring als onze eenige
kennisbronnen.
„Uitgaande van dc rode pluatst zij zich op
atheïstisch standpunt."
Hierop werd van minister Heemskerk een
brief ontvangen, waarin o.m. werd medege
deeld
„dat artikel 1 der statuten van dc te Am
sterdam gevestigde vereeniging „De Dage
raad" als doel der vereeniging stelt de be
vordering der vrije gedachte tot zedelijke en
verstandelijke ontwikkeling van den mensch
„dat geheel onderscheiden doorvan thans
de goedkeuring wordt gevraagd op wijzigin
gen in do stouten, krachtens welke het doel
dus omschreven wordt
„dc vrije en volledige ontwikkeling der
menschelijke persoonlijkheid door de be
vordering van het vrije denken op elk ge
bied. Zij plaatst zich hierbij op den grond
slag van de steeds voortschrijdende we
tenschap en het wijsgeerig denken en be
schouwt dc kritische waarneming en er
varing als eenige kennisbronnen.
Uitgaande van de rede plaatst zij zich
op atheïstisch standpunt."
„dat alzoo de Vereeniging, volgens de sta
tuten in hun gewijzigde redactie beoogende
een van uit atheïstisch standpunt no te stre
ven vrije en volledige ontwikkeling der men
schelijke persoonlijkheid, de in God haar oor
sprong vindende normen voor het leven ter
zijde stelt, cn mitsdien, in beginsel, zich richt
tegen dc goede zeden
„dot derhalve de aldus gewijzigde statuten
ingevolge dc wet voor de goedkeuring niet
vatbaar zijn."
HET COMPLOT DER INDONESIËRS.
Felle uitingen in het Vereenigings-
orgaan.
Nu het onderzoek van de bij de Indonesisch©
studenten te Leiden en 's-Gravenhage in be
slag genomen documenten in vollen gang is,
is het Haagsche Aneta-kantoor in staat mede tc
dcelen, dat de inval heeft plaats gehad op
grond van artikel 140 Wetboek van Strafrecht,
2de lid.
Do tekst van dit artikel luidt
„Deelneming aan eene vereeniging, die
tot oogmerk heeft het plegen van misdrij
ven, wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste vijf jaren.
Deelneming aan eene andere bij de wet
verboden vcreeniging wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste zes maan
den of geldboete van ten hoogste driehon
derd gulden".
Etc.
Naar Aneta uit de beste bron verneemt, heeft
de Justitie in het optreden der Indonesische
Vcreeniging en in dc steeds heftiger wordende
uitingen der Indonesische Vereeniging, in haar
orgaan „Indonesia Merdcka" méér don voldoen
de aanleiding gevonden om over te gaan tot
dezen bij uitstek gewichtigen stap.
Wat, ten eerste, het optreden der vcreeni
ging naar buiten betreft, moge herinnerd wor
den aan het volgende feit
Op Donderdag 9 Juni j.l. heeft te 8 uur des
avonds, dus na de plechtige bijzetting van het
stoffelijk overschot van Lt. Generaal Van
Heutsz, in het gebouw Handwerkers Vrienden
kring te Amsterdam eene vergadering plaats
gehad van de Communistische Partij, waarin
geprotesteerd werd tegen de nationalistische en
militaristische propaganda, officieel gevoerd
ter gelegenheid van het overbrenging en bij
zetting van „het lijk van den beul van Atjeh".
Bij die gelegenheid zou oorspronkelijk de
voorzitter der Indonesische Vereeniging, de'heer
Mohammed Hatta, het woord hebben gevoerd.
De heer Hatta vertoeft echter, naar gemeld
werd, momenteel in Zwitserlnnd, waarheen hij
tracht den zetel van dc vereeniging over te
brengen.
In zijn plaats werd gesproken door zekeren
zich neemenden Aboe Bakar, die als vertegen
woordiger der Indonesische Vereeniging zijn
volle sympathie met het protest verklaarde, en
daarbij zeidc dit in Holland te doen, aangezien
zulks in Indië voor de Indonesiërs niet mogelijk
was.
Den volgenden dag heeft de inval plaats
gehad. Wat de uitingen in het orgaan der ver
eeniging betreft kan worden verklaard, dat de
ze voortdurend heftiger zijn geworden en her
haaldelijk hebben geculmineerd in directe be
dreigingen van het Nedcrlandsche gezag, cn
opwekking tot aanslagen daartegen.
Uit het Mei-nummer van het orgaan, het
laatst-verschenen nummer dus, moge het een
en ander geciteerd worden. Uit een correspon
dentie uit Padang, den woonplaats der voor
zitter Hatto ter gelegenheid van het jongste
bezoek van den Gouverneur-Generaal
.Bij aankomst van den G. G. alhier wap
pert te Padang in alle huizen dc driekleur, om
den schijn tc geven, dot zij don landvoogd alle
eerbewijzen toonen. Maar in den grond van hun
hart vloeken zij. Dat weet ik en hoor ook
Uit een brief van den heer Hatta aan de
Hoofdredactie van de Telegraaf
Mijnheer de Hoofdredacteur,
Daar ik uit de stad ben geweest, heb ik pas
heden kennis genomen van het artikel „Indone
sische studenten in Nederland", gepubliceerd in
Uw avondblad d.d. 17 Maart j.l., waarin een en
ander is opgenomen van het onderhoud tus-
schen Uw rcdactcurcorrespondent en mij. Waar
het door mij gezegde niet juist is weergegeven
zou ik het ten zeerste op prijs stellen, indien
U een rectificatie mijnerzijds in Uw blad alsnog
zou willen opnemen.
II; zal mij echter tot slechts een tweetal pun
ten beperken I
Ten eerste. Uw correspondent deed uitkomen,
als zou ik gezegd hebben: „Van ccn propagan
da voor een gewelddadig optreden is nooit
sprake geweest. Noch heeft dc vcreeniging zich
uitgesproken voor den opstand op Java."
Dit nu heb ik niet gezegd. Ik heb mij als volgt
uitgelaten
„Het is moeilijk uit tc maken, wat onder een
propaganda vbor een gewelddadig optreden
moet worden verstaan. Dc koloniale regeering
kan iedere tegen haar gerichte propaganda
steeds als zoodanig brandmerken. Alleen wil
ik met nadruk hierbij verklaren, dut in onze ge
schriften herhaaldelijk wordt gewaarschuwd,
dat dc regeering met haar geweldmaatregelen
tegen dc nationale opleving in Indonesië slechts
een uitbarsten van volkswoede zal oogsten. Wat
den opstand betreft, onze vereeniging heeft zich
tot dusverre daarover nog niet uitgesproken".
Met opze heb ik „tot dusverre" gezegd, om
dat in het eerstkomende nummer van ons or
gaan „Indonesia Merdeka" een belichting on-
zerzijde van den opstand, zal voorkomen."
Of cn wanneer dit volgend nummer verschij
nen 7al, stoot nog te bezien. Door deze en an
dere uitlatingen, is de aandacht van de Justitie
op dc Indonesische Vereeniging gevallen, met
het bekende gevolg.
Een onderzoek van mr. Joekes
en pref. Hozeu.
Mr. A. M. Joekes, lid der Tweede Kamer,
bracht gister een bezoek aan de Indonesische
studenten te Leiden, bij wie dezer dogen een
inval werd gedaan. Hij stelde in verband met
het gebeurde een onderzoek in ten einde te
overwegen, of er ook aanleiding kan zijn de
regeering over deze aangelegenheid vragen to
stellen.
Eveneens stelde prof. Hozeu een onderzoek
te plaatse in.
Belemmering hunner correspon
dentie.
Men meldt ons uit Leiden
Naar wij vernemen hebben na den invol der
justitie bij de Indonesische studenten te Lei
den dezen nadien nog geen correspondentie
per post ontvangen. Naar een hunner ons me
dedeelde bestaat er reden te vermoeden, dat de
justitie op de hun toegezonden correspondentie
beslag heeft gelegd, Het eenige, wat hen door
middel van de post na den inval heeft bereikt,
zijn eenige Hollandsche couranten en tijdschrif
ten. Brieven uit Indië en deze komen anders
geregeld voor hen aan zijn sedert niet aan
gekomen.
Naar aanleiding van het feit, dat er in en
kele berichten op is gezinspeeld, dat sommige
studenten van communistische zijde geldelijk
zouden worden gesteund, wat hieruit zou blij
ken, dat zij sedert geruimen tijd geen rijkstoe
lage meer ontvangen, doch dot zij niettemin
geen geldzorgen hadden, deelde men ons mede.
dat von communistische zijde voor deze getroffe
nen geen cent wordt verstrekt. Wij zijn, zoo
zeide een hunner met stemverheffing
immers geen communisten I Dat deze studen
ten ondanks de inhouding hunner toelage toch
niet aan de armoede zijn overgeleverd, komt,
omdat ieder der Indonesiërs van hetgeen hij
ontvangt, een deel voor zijn medestrijders af
zondert, hoe zwaar dit ons ook valt.
Ancta seint ons uit Bandoeng
Het A. I. D. De Preangerbode schrijft naar
aanleiding van den inval bij de Indonesische
studenten te Leiden en te 's-Gravenhage, dat
men met genoegen constateert, dat de over
heid in Nederland eindelijk ontwaakt is uit
den sleur van gemoedelijkheid en eerbied
voor de vrijheid en onverschilligheid ten aan
zien van de aantasting van het gezag in Indië
vanuit Nederland
