OPTIEK
G. VAN DUIN
ONZE TWAALFDE PROVINCIE
NIEUWE VERKEERSMOEILIJKHEDEN
VRIENDEN VAN
NEDERLAND
Wij hebben ook voor U
den juist passenden bril
Uitgebreide keuze in diverse monturen
juwelier
Tel. 898
Opticien
W (I
V SHirondelid'
16\18 Langesiraat
Amersfoort
tfyamas
Nachthemden
Prima Huishouddoeken
als
Theedoeken
Bad en gewone handdoeken
Sto doeken
DE BELANGEN VAN HEN, DIE DOOR DE ZUIDERZEE-AF SLUITING GETROFFEN
WORDEN
GEEN ROOSKLEURIGE VOORUITZICHTEN
Er is den leatsten tijd veel geschreven over
de afsluiting en drooglegging van dc Zuider
zee. Verschillende excursies naar de Zuiderzee
werken nabij Den Oever en op het KornWerder-
zand nabij de Fricschc hu:»l hebben gedurende
de afgeloopen maanden plools gehad cn de to
taal indruk daarvan kan in het kort weergege
ven worden: er wordt een groot cn groolsch
nationaal werk tot stand gebracht. Langen tijd
werd er in de visschersplnntsen om dc Zuidet-
zee getwijfeld aan dc mogelijkheid, dat de Zui
derzee zou worden afgesloten en worden ver
anderd in een zoetwatcrmcer. Doch langzamer
hand is het tot alle belanghebbenden doorge
drongen, dat het met de Zuiderzeewerken ernst
is er dat waarschijnlijk binnen zes jaar de dijk
uisschen Den Oever cn Zurich zal zijn tot stand
gekomen.
Wellicht niet ten onrechte vreest men juist
tengevolge van al deze excursies van den :oot-
s'.en tijd in de kringen van dc visschers en van
andere belanghebbenden, dot door het te veel
op den voorgrond brengen van dc grootc voor
deden van de afsluiting cn drooglegging der
Zuiderzee voor ons land, dc schaduwzijden over
het hoold zullen woidcn gezien. Deze rees
wordt versterkt door het feit, dat dc inwer
kingtreding van dc Zuidcrzccstcunwet, welke
reeds geruimen tijd geleden was aangekondigd,
nog steeds op zich laat wachten
Heeft het Centraal Comité van Zuideizcc-
visscheis zich korten tijd geleden reeds in ver
band hiermede lot den minister van Waterstaat
Cfétyënd, het bestuur van de „Verceniging vaft
Belanghebbenden der Ncvenbcdrijven der Vis-
scherij, welke schade lijden bij dc afsluiting en
gedeeltelijke droogmaking der Zuiderzee heeft
dezer dagen cenigc journalisten uitgenoodigd
tot een persconferentie om kennis tc nemen van
de meening, die in deze klingen leeft Dc voor
zitter dezer vciccniging, de heer J Boor Kzn„
wees in deze persconferentie op h?.t samengaan
van de belangen der visschers en die d<r
nevenbedrijven: scheepswerven, zeilmaker ij~r,
nettenhnndelnrcn, enz. Het uitblijven van het in
werking treden van dc Zuidcrzecstcunwct wijst
aldus de heer Boor op een strijd om de
mocht, een strijd tusschcn de Generale Com
missie en de Cr edict verceniging voor dc Zuider
zee visschers, een strijd waarvan do getroffenen
de dupe schijnen tc zullen worden. Het wordt
hoog tijd, dat dc wet geheel in werking treedt,
ook al acht men deze in dc kringen van belang-
hebbenden onvoldoende en zal men op wijzi
ging aandringen. Tengevolge van de afsluiting
van* het Amst«'iep is de vischvongst in de
kom van de Zuiderzee reeds belangrijk vermin'
rierd en dit doet zeer sterk zijn invloed geiden
op den toestand in de ncvenbcdrijven. Met oen
gioot aantal erfers toonde de heer Boor na
slechte toestand nun. Bedroeg het aantal bot
ters in 1918 sindsdien worden er geen
nieuwe meer gebouwd in Volendam, Bun
schoten. Lemmer. Harderwijk, Huizen cn Mar
ken 881, in 1927 was dit aantal gedaald tol
NEDERLAND EN BELGIË.
Prins dc Lignc blijft gezant
De correspondent van de „Msb. tc Brussel
verneemt, dat ondanks dc benoeming van
prins De Ligne tot Belgisch gezant te
Washington cn ondanks het feit, dat de mi
nisterraad reeds heeft geconfereerd over een
eventueclc benoeming van den heer Van Zuy-
len, directeur van het departement van bui-
tenlandschc zaken, medc-ondcrhandelnar in
het Belgisch-Nederlnndsch verdrag tot opvol
ger van prins De Lignc tc Den Haag, de rz-
geering thans de mogelijkheid overweegt,
prins De Ligne als Belgisch gezant tc Den
Haag tc handhaven, om dc hervatting van dc
Nederlandsch-Belgische onderhandelingen tc
vergemakkelijken.
BRANDSTICHTING IN DEN HAAG.
In het spcclkuartcnhuis.
In verband met een kleinen binnenbrand,
die Woensdug plaats hod in het Speelkaarten-
huis in de Wagenstraat tc den Haag, is dc
eigenaar Dondcrdeg door politie in bewaring
gesteld, door zware vermoedens tegen hem
zijn gerezen, dat hij den bror.d opzettelijk
heeft veroorzaakt. In den winkel logen ver
scheidene rijen kaarten opgestapeld, waarvan
de onderste op vijf plaatsen mceten zijn aan
gestoken Dit was duidelijk te constatecren,
omdat het vuur vanzelf gedoofd is en de af
gebrande lucifers nog werden gevonden.
Gistermiddag hebben de subst. officier van
Justitie, mr- Rijken cn do rechtscommissoris,
Jhr. mr. Colko^n een bezoek ter plaatse ge
bracht.
697, die echter nog lang niet alle in dc vaart
zijn. Op dc scheepswerven werd aan loonen
uitbetaald te Huizen in 1918 7500, in 1926
2000; te Bunschoten resp. 10,000 en
7000; te Lemmer resp. 12,000 en 9000
en tc Blokzijl in 1919 6500 en in 1926
1500. In de vier plaatsen gezamenlijk bc-
di nngt de vermindering 58 in dc drie eerst
genoemde alleen 65 vergeleken bij 1918
Tc Volendam werd in 1921 in dc zeilmake
rijen ontvangen een bedrag vnn 11,000, in
1926 ren bedrag van slechts 2600 Langs
du gelicelc Zuiderzee waren in 1918 54 arbei
ders in de zeilmakerijen werkzaam, in 1927
nog slechts 27. Een nettenhandclaar, die in
19T8 nog voor 12,600 omzette, bracht het
in 1926 niet verder dan tot 7200, terwijl hij
dit jaar tot nu toe slechts 2500 ontving. Llit
deze cijfers cn nog vele andere blijkt wel, dat
de toestand slecht genoemd kan worden. Welis
waar waren de beide laatste jaren goede ansjo
vis-jaren, doch dit geldt alleen voor het Noor
delijk gedeelte van dc Zuiderzee. Het noemen
van totaal-cijfers 1925 3,760.000, 1926
J 3,620,000 als opbrengst van dc Zuiderzee is
zonder meer geen basis. Volgens een nauw
keurige berekening Is de opbrengst in het Zui
delijk gedeelte van dc Zuiderzee, ondanks het
goede ansjovisjaar, in 1926 tcruggeloopen met
300,000. De geleidelijke teruggang blijkt wel
uil de besommingen van twee visschers van
den Zuidwol- Een van hen besomde in 1925 van
16 Mei tot 3 Augustus in de botvisschcrij
1414, in 1926 in dezelfde periode 948 en
dit jaar in dezelfde periode f 842. Voor den
anderen visscher waren dc cijfers resp. T101,
1029 en 771.
Het grootste bezwaar verklaarde de heer
Boor zien de belanghebbenden vooral in het
feit, dat niets te verwachten valt van de
Generale Commissie voor dc waardeverminde
ring der bedrijven.
Een der bestuursleden der Generale Com
missie heeft aan een der bestuursleden van de
belanghebbenden verklaard, dat toepassing van
art. 6 lid 2 (vergoeding voor waardeverminde
ring) zoo weinig mogelijk zal voorkomen.
Daarom vreezen wij aldus de heer Boor
dat op dit gebied niets zal worden gedaan.
Torh is deze waardevermindering zeer belang
rijk. Voor de nevenbedrijven bedraagt zij
volgens betrouwbare schatting ongeveer
1,500,000, voor de visschers ongeveer
f 12,000,000. Wat de nevenbedrijven betreft,
de heer Boor meende namens alle belangheb
benden te kunnen spreken door te verklaren,
dat deze tevreden zouden zijn met een vergoe
ding ven deze waardevermindering, waardoor
de bedrijven in staat zijn zich op wat anders te
gaan toeleggen. Hij was van oordeel, dat bij de
berc-ker.de winst (56 millioen ongeveer), welke
de Zuiderzeewerken zullen opleveren, dit bedrag
terh niet van betcekenis is, dat niet aan het
verzoek van de getroffenen zal kunnen worden
voldaan
ERNSTIG ONGELUK TE ANRHErM.
Een klein meisje gedood.
Donderdagmiddag omstreeks 5 uur had op het
\an Verschuerplein tc Arnhem een ernstig
ongeluk plaats. Eenige kinden stonden op den
motorladdcrwagen van het Gemeentelijk Elec-
triciteitsbedrijf, terwijl deze in beweging was.
Zij mochten, als wel meer gebeurt, een eindje
meerijden.
De 2-jarige Hendrika van de Pavert uit de
Rietgrachtstraat viel terzijde van den wagen
of. Haar kleertjes bleven echter aan den wagen
haken. Zij liep nog een eindje mee, maar viel
toen op straat. Zoo groot was de smak, die
de arme kleine maakte, dut zij dadelijk gedood
werd door een schedelbreuk. Het lijkje werd
eerst naar het Hulpziekenhuis, Inter rraar het
Gemeenteziekenhuis overgebracht.
VERDRONKEN.
Donderdagavond is te Alphen a. d. Rijn bij
den Spoorbrug over de Gouwe dc 18-jarige
schippcrs-knecht A J. Hol uit Hilligersberg vrn
een motorboot in het water gevallen cn vei-
dronken. Het lijk is door de politie opgehaald
EIGEN ONVOORZICHTIGHEID
Aan dc gevolgen overleden.
De bejaarde mejuffrouw B. uit Zevenhuizen
dio Woensdagavond op het kruispunt Nieuwc-
veg-Hoogewcg onder de gemeente Bleiswijk
door een motorrijwiel waai op dc heer S., water
bouwkundige t j de Mabeg te Utrecht gezeten
was, werd overreden is aan de gevolgen over
leden. Het onderzoek der justitie heeft uitge
maakt, dat _de heer S geen schuld treft.
MUIZENVALLENOP DRUKKE WEGEN
DE WEG AMSTERDAM-HAARLEM
In De Auto schrijft Th. v. S. het volgende:
Nauwelijk zijn we wat bekomen ar-n Am
sterdam-Oost van de ergerlijke verkeers-
misère om en door Muiden, de bekende mui
zenval, die nu wat „opgefleurd" is door er een
soort ganzebord-spelletje van te moken, waar
tien tegen een de automobilist „in den put"
komt te zitten bij het aardig rustig, groene
bruggetje met „uitsparingen" voor niet te
dikke voetgangers, of er dreigt aan Amsterdam-
West weer een nieuwe verkeers-misère. Voor-
loopig is het gelukkig nog maar een dreige<
ment en uit een onderhoud met den hoofdin
genieur van den Rijkswaterstaat, ir. Van Voorst
Vader, bleek ons, dat de bezwaren van deze
nieuwe verkeersmisère op den steeds drukker
wordenden hoofdverkeersweg Amsterdam
Haarlem wel wat licht, maar toch niet geheel
en al onderschat werden, of liever onderge
schikt gemaakt werden aan eenige financieels
offers, die het verhinderen dezer nieuwe ver
keersmisère zou meebrengen.
Gedurende zes maanden zal cr aan
dc Liedebrug
gewerkt worden men is trouwens al druk
bezig met waterleidingwerken, maar in het
najaar zal dc eene helft alléén voor wagenver-
keer ingericht cn de andere helft voor rijwiel
pad afgebakend worden.
Zoo is ten minste het voorloopige plan van
den Rijkswaterstaat.
Het automobielverkecr zal dus telkens, even
als dat te Muiden vóór de omlegging het geval
was, van cénc zijde stopgezet moeten worden,
om het verkeer van de andere zijde door te
laten.
Nu is het argument voor deze stagnatie te
inden in het feit, dat deze brug zeer smal is
cn enkele automobilisten haar niet durfden pas-
secren met hun wagen, omdat zij meenden dat
zij te smal was om er met twee wagens in
tegenovergestelde richting, elkaar tegemoet
komend, tc passecrcn.
Dit nu is inderdaad niet juist, want hoewel
men niet veel overhoudt, is toch de brug breed
genoeg om tweo wagens zonder gevaar voor
beschadiging elkaar te laten passecren.
Nu is de redeneering van den hoofdingenieur
van Waterstaat, den heer ir. Van Voorst Va
der, dc volgende: alleen goede rijders, of auto
mobilisten, die weten dat het kan, zullen dus,
ook als er reeds een wagen op de brug is,
doorrijden; alle anderen zullen toch stoppen en
daarvoor brengt dus het gedeeltelijk afsluiten
van de eene brughclft geen verandering
Wij geven gaarne toe, dat we het zelf niet
zouden wagen gelijktijdig met een vrachtwagen
de brug te passecren, niet uit vrees, dat het
niet zou gaan, maar wel omdat we niet weten
voor mooi-gelakte spatschermen heeft. Spot-
schermen tegenwoordig in cenigszins redelijken
toestand tc houden, vereïscht heel wat over
leg en goede zorg
Welke stagnaties deze afsluiting in den aan
staanden winter, bij geregeld druk verkeer het
groolc bezoek aan theaters en muziekuitvoerin
gen te Amsterdam, zal geven, durven we niet
te voorspellen. Het eenige wat wij hopen, is dat
Waterstaat ons deze nieuwe verkeersmisère, die
een half jaar moet duren, zal weten te bespa
ren.
De kosten.
De ingenieur van den Rijkswaterstaat roert
echter een gevoelige snaar aan en tokkelt op
de kosten.
Een noodbruggetje, afzonderlijk voor de fiet
sen, waarbij dus de Liedebrug tijdens de ge
deeltelijke vernieuwing, die 6 maanden min
stens zal duren, voor automobielverkeer in bei
de richtingen bruikbaar zal blijven, brengt vol
gens globale berekening 3000 aan kosten
mee, terwijl de gedeeltelijke afbakening van de
brug, zoodat deze maar in één richting *p. be
rijden zal zijn, weinig zal kosten.
De Rijkswaterstaat ziet hierbij echter geheel
over 't hoofd, dat bij eenrichtingsverkeer be
waking, zooals thans door 2 veldwachter bij
het zeer drukke verkeer op dezen hoofdver
keersweg, onontbeerlijk zal zijn. Voor deze be«
waking nu moeten 6 veldwachters gedurende
ruim 6 maanden voor dezen extra dienst ge
detacheerd worden.
Mogen wij daarom eens een globale schatting
maken 200 dagen 6 man a J 4 per dag
4800.
Aon den eenen kant dus een totaal ontred
derd verkeer, zooals in de „beste" dagen van
Muidens muizenval; kosten,/ 4800, plus 1000
afbakening van de brug voor eenrichtingsver
keer.
Aan den anderen kant een, zoover de toe
stand toelaat, redelijk geregeld verkeer in beide
richtingen en een veilig verkeer geheel buiten
het rijverkecr blijven van de fietsers, met een
uitgave van 3000.
Wie zou nu nog twijfelen om de laatste prac-
lischc en goedkoopste oplossing te kiezen
De tijd zal 't wel leeren I
En toch vreezen wij dat de oplossing zal
doorgevoerd worden, die 't meest het verkeer
in dc war zal brengen. Dan zal dc groote pers
weer artikelen wijden aan deze nieuw gescha
pen, onhoudbare verkeersbelemmering, die van
Ie voren, goed en practisch bekeken, voorko
men had kunnen worden.
Men zal weer lezen van files van honderden
wagens, die elkaar den doorgang afsnijden, om
dat cr natuulijk in den beginne geen regelend
toezicht zal ingesteld worden door de rijks-
veldwacht. Dun worden manschappen gerequi-
reerd en gaat 't verkeer met groote stagnatie
cn kost alleen aan toezicht een kleine 50Ü0.
Wat aan den eenen kant bezuinigd werd, wordt
aan den anderen kant weer dubbel uitgegeven.
Dc toestand in Haarlem.
Wat doet Haarlem intusschen om een einde
to maken aan den doolhof van gevaarlijke
slingerpaadjes, waarin het steeds toenemend
interlocaal automobiel- en vrachtgoederenvcr-
voer zich moet wringen, om door Haarlem tc
komen, op gevaar van ernstige ongelukken
Is 't geen tijd dat ook Haarlem's gemeente
bestuur de handen aan den ploeg slaat en zorgt
dat er een behoorlijke verbinding komt voor
doorgaand verkeer naar Zandvoort en de
Noordelijke steden en welvarende dorpen
En hoe staat het met een directe verbinding
voor verkeer van Amsterdam naar Leiden, Den
Haag, Rotterdam en tusschcn gelegen plaatsen
Wat geven ruim opgevatte verbeteringen van
dc hoofdverbindingswegen, als de gemeenten,
waar zij doorheen loopen, niet meewerken om
ook op hun gebied, deze zoo te verbeteren, dat
ze aan redelijke eischen voor het steeds toe
nemend doorgaand verkeer beantwoorden
Had Haarlem's gemeentebestuur tijdig voor
uit gezien, dan had het reeds nu kunnen profi-
tecren van gelden uit 't Wegenfonds voor on
derhoud van dien doorverbindingsweg van den
rijksweg Amsterdam—Rotterdam
Is dit in 't belang èn van 't moderne ver
keer èn van Haarlem's financiën
Haarlem's gemeentebestuur loont zich ach
terlijk op stedelijk verkeersgebied; de grootste
wantoestanden op het gemind van tramverkeer
blijven er heerschcn. De N. Z. Tramweg Mij. is
in Haarlem cn omgeving oppermochtig.
Er zijn een paar wnndelstraten met behoor
lijk plaveisel; de rest verkeert in desolaten
toestand, everywhere. Men hobbelt van het be
gin tot 't eind over de niet genoeg volprezen
nationale klinkertjes, afgewisseld door „kinder
hoofdjes", sterk en onverslijtbaar, maar aller
treurigst berijdbaar I
P OS TZ EGELNiEU W S
Opdruk brondkastzegels.
Ten vervolge op 'het bericht dat in Suriname
Curasao eerlang, door middel van een op
druk in frankeerzegels veranderde brandkast-
zegels in zeven waarden (3, 10, 12Li, 15, 25,
30 en 50 cent) zullen worden uitgegeven, wel
ke zegels wegens de beperkte oplaag niet hier
te lande, doch uitsluitend in Suriname en Cu
racao verkrijgbaar zullen worden gesteld, kan
nog het volgende worden medegedeeld
De verkoop van de zegels aan de loketten
van het postkantoor te Paramaribo en van dc
postkantoren in Curacao vangt op Maandag 3
October a.s. aan. De zegels zijn echter, voor
zoover de voorraad strekt, bij volledige stellen
van zeven zegels, ook verkrijgbaar op schrif
telijke aanvrage, te richten respectievelijk tot
den administrateur van financiën van Suriname
tc Paramaribo en tot den directeur van het
postkantoor te Willemstad (Curacao).
De aanvragen moeten vergezeld gaan van
het voor hot verlangde aantal volledige stel
len verschuldigd bedrag, vermeerderd met 50
ct. voor Suriname en 50 ct. voor Curacao we
gens te maken kosten. Desgtwenscht kan het
verschuldigde, tot uiterlijk 3 Sept., ook wor
den gestort bij, dan wel per postwissel overge
maakt aan hot hoofd van dc 3e afd. van het
departement van koloniën, in welk geval daar
van bij dc schriftelijke aanvrage melding moet
worden gemaakt. Het eventueel te veel betaal
de zal t. z. t. na aftrek van de kosten worden
terugbetaald. De toewijzing der zegels, welke
pondspondsgewijze geschiedt, met dien ver
stande, dat zoo mogelijk aan iederen aanvra
ger ten minste één stel zal worden gegund,
zal op voormelden datum van 5 October aan
vangen.
GOEDERENTREIN ONTSPOORD.
Twee gewonden.
Gisternacht is omstreeks I uur nabij het
station Lage Zwoluwc bij het binnenkomer» uit
de richting Rotterdam een goederentrein ont
spoord. De locomotief cn een zestal goederen
wagens zijn gederailleerd De materieels scha
de is zeer aanzienlijk. De machinist cn een ar
beider zijn licht gewond naar het ziekenhuis te
Breda overgebracht. Het verkeer ondervindt
aanmerkelijke vertraging.
TEGEN IMPERIALISME EN KOL.
OVERHEERSCHING.
Een Sectie Holland van dc Inter»
nationale Liga.
Op 25 Juli j.l. is te Amsterdam de Sectio
Holland van de Internationale Liga tegen Im
perialisme en Koloniale Overheersching opge
richt door een aantal organisaties, die te zamen
vele duizenden leden vertegenwoordigen. Do
Sectie Holland aanvaardt vanzelfsprekend het
program van dc Internationale Liga ten aan
zien van Imperialisme en Koloniale Overheer
sching in het algemeen, doch zal zich in het
b^zonder bezighouden met alles wat verband
houdt met den bevrijdingsstrijd van het Indo
nesische volk.
Het orgaan, dat in den beginne nog het ka
rakter droeg van een onderneming van eenige
personen, is overgedragen aan de opgerichte
Sectie en zal als een flink vcertiendaagsch pe
riodiek begin September verschijnen. Verschei
dene binnen- en buitenlandschc bekende publi
cisten hebben hun medewerking toegezegd.
SACCO EN VANZETTI.
Stakingen in voorbereiding.
Hel Landelijk Comité van Actie voor Vrij.
la-mcr van Succo cn Vanzctti besloot de vak
centrales in Nederland te verzoeken tegen de
voortdurende gevangenhouding van Sacco en
Vanzctti tc protesteeren cn een staking tc pro-
damecren. Dc besturen van het N. V. V.,
N. A. S., Ned. Syvid. Vakverbond, Alg. Ned.
Vakverbond, Chr. Vakverbond en R.-K. Vak
verbond werden heden telegrafisch uitgenoo
digd tot een bespreking op heden voor het af
kondigen van een algemecne demonstratieve
proteststaking op Maandag 22 Aug. a.s.
BRAND IN EEN VETSMELTERIJ.
Donderdag is dc vctsmeltcrij van den heer J.
Rollingswier te Franeker bijna geheel uitgë*
brand. De oorzaak is onbekend Het vuur
tastte ook dc beide naast gelegen panden aan,
welke cenigszins van het vuur hebben gele
den, alsook waterschade hebben bekomen.
Verzekering dekt de schade,
DE MENADONEESCHE SOLDATEN
UITZONDERINGEN BEVESTIGEN
DEN REGEL
Het Hbld. schrijft:
Nu de Menadoneesche soldaten van óns
Indische iegcr eenigen iijd in het middelpunt
der publieke belangstelling hebben gestaan en
iedereen er thans van overtuigd is, dat de
daden van eenige afvalligen de reputatie
van zeer veler» niet kan schaden, kan het zijn
nut hebben om eens te herinneren aan een
episode der geschiedenis var. de Menado-
neesche militairen, die nog slechts korten tijd
achter ons ligt, doch de meest cn onzer reeds
zullen zijn vergeten.
Het was in 1921. In de dagen dat het leger
bestuur het oirbaar en nuttig achtte om van de
Menadoneesche en Amboineesche soldaten te
maken: inhcemsche militairen. Toen zooals
dc Menadoneezen het noemden „de loyale
vrienden van het Nederlandsch Gezag" werden-,
„arbeiders in dienst van het Kan dj eng".
De terminologie duidt op de toen geconsta
teerd worden ontwikkeling van dc vak-organi
satie op Java, en den tijd, waarin aan dc Mena
doneezen cn de Amboineczen hun nationali
teitsaanwijzing werd ontnomen, was een periode
van opdoemende moeilijkheden, waarin meer
genoemde militairen dreigden te worden be
trokken En moeilijkheden, welke „Het Nieuws
van den Dog v. N.-I." deden vragen: „Is ons
leger betrouwbaar
Het antwoord was even prompt als hoopvol,
en werd op 27 Mei 1921 gegeven door Dolf
Pattipeiloky, den „tangsijongen, (iangsi is ka
zerne) voortgesproten uit het milieu, dat trouw
blijft aan den eens gedanen eed". Het milieu
dat de heer Sneevliet in die dagen quolificeer-
de als: „de verrotte Amboineczen".
Pattipeiloky (die zijn taal niet als deel, doch
slechts als middel wenschte tc zien aangemerkt)
verklaarde in zijn antwoord aan het „Nieuws"
wij schreven 1921 o m.:
„Men herinnert zich den tijd, toen Snee
vliet, dc bekend© communist, zijn actie be
gon om bolsjeviki-propaganda onder de
soldaten tc maken. Sneevliet kent zijn vak
als propagandist. Hij biologeerde met
eene geraffineerdheid van eenen dweper
de Europeesche militairen cn deed hen
voelen en medeleven het Siberisch gevan
genisleven der Russen. Hij bepleitte vrij
heid, vrij van honger in een land, waar
honger met een klein beetje wil niet over
den drempel gaat.
„De Europeesche militairen namen het
propaganda-werk over. Alle theorieën
worden te wapen geroepen om de Am
boineesche en Menadoneesche soldaten
van de waarheid, broederliefde, men-
schcnmin en beschaving, die een Soviet-
regeering voorschrijft te overtuigen. Ech
ter kon deze leer niet tot deze menschen
doordringen
„Neen, deze trouwe zonen, de verdedi
gers en vrienden van de Ncderlandsche
vlag, schudden bedenkelijk het hoofd over
hun Nederlandsche wapenbroeders, die
avontuurlijke neigingen hebben, vreemde
invloeden tc introduceeren en eigen ras-
gc-nooten hals over kop uit de koloniën te
werpen.
„In dezen tijd van beroering was de hoop
gevestigd op dc aanhankelijkheid van de
soldaten uit de Groote Oost. Niet alleen
door de hcerschers, maar ook door de
rustige overhcerschten. Het is te danken
aan de trouw dier soldaten, dat Ziine Ma
jesteit, de> Europeesche soldaat, het I n-
ternationale, letterlijk cn figuurlijk
een toontje lager moest zingen,
„Het is tc danken aan dc Amboineesche
en Menadoneesche soldaten, dat de inter
nationale agitatoren met hun aangeboren
talent om de gemoederen op te zweepen
tot het doen van onverantwoordelijke da
den, hun hoofd tegen de koppigheid der
trouw te pletter loopen.
„Het is een groote nederlaag van Snee
vliet, dat juist zijn actie moest worden
gemuilkorfd door de inlandsche troepen,
wier maatschappelijke positie ver beneden
de Europeesche staat."
Dit verklaarde een kenner bij uitstek van
de Menadoneesche en Amboineesche militai
ren zes jaren geleden. Gelijk toen hebben die
laatsten ook thans, behoudens een enkele uit
zondering, zich ware vrienden van Neder-
landsch-Indië betoond. En ongetwijfeld zullen
zij dat blijven f
Maar het opmerkelijke van dit alles is, dat
de slapende mochten zich ook destijds aller
eerst richtten tot „den stok, waarop de regee-
ring haar macht steunt," zooals nu wijlen dt
heer Muurling onze bondgenooten reeds
noemde. Wat thans is gebeurd, is dus feitelijk
niets nieuws 1 Wij wilden alleen nog even er
aan herinneren I
PROF. CLA7.
Uit Indic is gister na een verblijf van zeveh
.Teren aldaar, te Leiden aangekomen Prof. dr
J. Clay, curator en hoogleeraar in dë wiskunde
aan dc Tech. Hoogeschool te Bandoeng. Aai
Prof Clay is een jaar studieverlof verleend
Gedurende dien tijd zal hij zich te LeM;n ves
tigen
GOED AFGELOOPEN.
Touring car contra For<ï.
Op den nieuwen bitumenweg tc Noordwij-
kerhout, kwam een wagen vnn Lissore met
30 pssagiers in aanraking met een Ford. De
grootc wielen van den personenauto verbrij
zelden het kleine Fordjc totaal. De 30 passa
giers schoten allen voorover en werden door
elkaar geschud. De chauffeur was het stuur
niet langer meester en dc zware wagen zakte
van den weg af in 't zand.
Niemand weid ernstig gewond. Enkele pos~
sagiers kregen wat schrammen.
