513 2e Meisje J. C. GUIKERS Gruyemma f 0.75 L. STOLBERG Leerling Hond te koop. EVA DIJKSTRA Muziekschool Te koop gevri WEERBERICHT. Dr. Margaretha Spaander-Duyvls AFWEZIG H. H. E. MORREN, Noteert U even: is het telefoonnummer voor het plaatsen van advertenties in alle bladen in Nederland. Germaan een net MeisJe Ts huur gevraagd. Arnhemscheweg 76 Hervat 1 Sept. hare lessen. Gemeubileerd te huur Fa. TEN BRINK EN VERMOLEN Varkensmarkt MUSEUM FLEHITE. Gcvelsteenen en uithangborden. Uithangborden en gevclstcenen geven spre kend hstOrisch materiaal over léven en bedrijf van voorheen, en onwillekeurig komt men er toe, groote uitweiding te geven. Moge ook dit den lezer welkom zijn. Een, dat bizonder spreekt is wel Het Klaverblad, de gevelsteen der laatste kleine brouwerij, de brouwerij van Janssen aan Westsingel-Var- kensmarkt. De brouwerij is thans afgebroken en door woonhuizen, garage enz. vervangen De aanliggende woning der familie Janssen is gebleven. Daarheen is verhuisd de apotheek Vermplen, eertijds gevestigd op den hock van de Langestraat. 't Was de laatste van de 350 brouwerijen, die eertijds in Amersfoort moeten zijn ge weest. Vast staat zulks niet, maar hot raam van het Brouwersgilde in do St. Joris aan gebracht in het jaar 1618 gaf volgens rijmpje te lezen Men sag weleer in 't Amersfoortsche dal Drie honderd en vijftig Brouwers leven, Maar die daar nu nog zijn in 't getal Die hebben dit Glas alhier gegeven. Waar is dit venster van gebrand glas? Daar kunnen alleen op antwoorden zij, die in de eer ste helft der 10e eeuw de St. Joris hebben „op geknapt". Volgens Van Bemmel waren hier in de I7e eeuw nog 30 of 40 brouwerijen en in het begin der 18c eeuw nog zes. Er was er een in dc Langestraat, waar thans is Concordia of Ams- vorde. De Posthoorn is t^ans he' kantoor van het Hoogheemraadschap Lange Grachteven verder bij de Elleboogsteck stond dc brouwerij de Lelie. In de Kiommestraat bij het 2e steegje stond de Kroon en vlak daarnaast de Lelie. Men heeft den achterkant dezer twee maar aan te zien op de Langegracht om tegelijkertijd den Korenspijker te herkennen en den brouwkel- der. Als zesde komt dan het Kleverblad, dat allen overleefde. In den tijd van Van Bcmmcl (1760), Voren nog in wezen de Lelie, de Eenhoorn en het Klaverblad. Het beroemde Amersfoortsche Koyt was echter terugge'^rprn in kwaliteit, want v B. schrijft„deze Koyt is naderhand hier cn elders zoo slcgt geworden, det ze nu den naam van Dun- ol' Scherpbicr draagt.' In den tijd van de roem zul echter hier ook wel dun bier gebrouwen zijn; dit geeft wel de naam aan van Scherbierstroat, d. i. scharre bier oftewel dunbicr. Het oude stedelijke voor schrift van 1387 om slechts 16 vaten te brou wen uit 1000 pond graan, zal wel uitsluitend hebben gegolden voor het rxporlbier, dat zijn weg vond naar Holland, Overijssel, Brabant, Henegouwen. De bierkaai was links van de Kamppooribrug, die toen iets meer op den Koppel aan lag. Het gemeentebestuur heeft steeds meegewerkt om dien uitvoer te bevorderen. Allerlei voor schriften cn regelingen hadden de brouwers na te leven. In stukken van het jaar 1463 zoowel als van 1568 is er sproke van tonnen met ge garandeerde grootte en waar, voorzien van het stedelijk stempel. Ook de hoeveelheid van een brouwsel was gereglementeerd. Eerst 12, toen 16, later 13, weer verder 24 vaten was toege staan voor een brouwsel per week. Wie over zee zond, mocht het opvoeren tot 30 grove vaten. Een half vat kwam er bij voor gebruik ten huize van den brouwer. Een ander stedelijk keur luidde „Enich man, knegt of dicnstmeecht die buten onser Stad voer brouwen tot eenigen stede bu ten oirlof des Ra its, ende die onse Burger wair, die wair daermed" ontburgrrt, ende wij vcrwil- lekeuren hem nimmer mer Burgher te worden, ende wair hij onse Burger nyt, soe en mach hy nimmer mer bynnen onser Stadt woonc". Dit alles wijst wel op een hoofdnering cn groote verzending naar buiten. Albrecht van Bcijeren zag zich in 1387 genoodzaakt ter wil le van de Hollandsche brouwers om het tap pen van hel Ame;sfooitsche Koyt in Holland te vèrbicden; men mocht slechts inslaan vooi eigen gebruik. Ons gemeentebestuur lijkt dadelijk in actie te zijh gekomen en spoedig leest men dan ook van een biertol door .Amersfoort te betalen aan den graaf van Holland. Het bedroeg hon derd oude? Pronschc schilden, ter waarde van 210 gulden. Opmerkelijk voer het steeds blijvend bestaan der genoemde industrie kan gelden, dat die 210 gld. nog in 1702 jaarlijks warden betaald aan do Staten van Holland. Karei V steunde ons met de brouwerij; 't was dan ook het koetje dat melk voor hem gaf. Toen Amsterdam ons bier ging beschouwen als buiten-bier, dat veel zwaarder mocht be last worden don dc inheemschc bieren, vond enze klacht Lij Carclo quinto een gunstig oer Van hem kregen we hrt voorrecht, dat 1 Y mijl in het Geldersche cn 2 mijl in het Utrechtsche van ons af geen brouwerij mocht bestaan. Dat alles bleef ook daarna in zwang en om streeks 1600 werden cp grond van dit privi legie een bieuwcrij afgebroken in Blaricum cn een te Eemnes. Die mijlen strekten dus wel veTre. Karei werd in zijn strijd om Gelderland door Amersfoort geholpen met 300 goudstukken jaarlijks, zcoi&ng oe krijg zou duren. Als te genprestatie kwam de belofte van brouwrecht met uitsluiting van ieder ander in de te ver overen landstreken. Daaruit is later vermoe- de'iik die 1 Yi miil gegroeid. Het Stnndebier, Buitenbier of Oostersch bier, waarvan boven sprake was, zal wel afbreuk hebben gedaan aan het Amersfoortsche Koyt. Wat toch zwaarder belast wordt en bijgevolg duurder uitkomt en toch in trek blijft, moet wel zeer gezocht zijn. Mogelijk gold ook hier „Met moet van buiten komen, wil het goed zijn' Engeland, Hamburg, Bremen, Lubeck, Lunen burg leverden deze gezochte bieren. De vrije Hansc-stcden hadden de renommee van een lekker glas bier. Van dit vreemde bier mocht telken reysc slechts een half vat worden aangevoerd. Ip. een vorig schrijven werd reeds opgemerkt, dat bier in vroeger tijd werd aangemerkt niet alleen a's genotmiddel, maar wel degelijk ook als bestanddeel der voeding. De prils \an het inheemschc bier was dan ook niet hoog Voor den prijs van drie glazen kier op heden had mén er in 1388 een heel vat voor. 't Mocht toen niet meer kosten dan 13 a 14 stuivers, en dit was in 1528 slechts geklom men tot 18 stuivers. Het klinkt bizonder vreemd, dat in 1568 den tappers verboden was bier te tappen, dat minder kostte dan een oortje den mingel, d. w. z. minder dan een halvcn stuiver per dubbelen liter. Het ligt voor de hand dat het Brouwersgilde een gewichtige confrérie vormde. Nog in 1618 was don ook het St. Joris- of St. Joostengilde nummer tweo dezer vakgroepeeringen. Het Dragersgildc was eveneens een gilde van gewicht, 't Was weer een ander gild dan dat der zakkendragers of Christoffelgasten. Ook voor de Bierdragers had dc regcering in het Puntboc-k of reglement verschillende za ken vastgelegd. Zij alleen waren gerechtigd de tonnen te versjouwen cn voor vreemde bieren mochten ze 7 oortjes per vat rekenen van ze kere maat. Voor kleine vaten stond 2 stuivers vast of 4 oortjes. Onze tonnendragers waren als van zelf aan gewezen voor het brandblusschen, waarvan het hoofdwerk in dien tijd bestond in het aandra gen van water. Daarvoor had de stad te hunnen behoeve aangeschaft vier burriën en vier groote tonnen. Het Puntboek van dit Dragersgilde ligt in Fléhite in de Gildenkamer. Natuurlijk is dit zeldzaam geschrift achter glas weggeborgen. In deze vitrine ligt tevens het Puntboek der Biertappers. De oprichting eerst in in 1629 van laatst genoemde gilde had tot grondslag zoo iets als voor de invoering van vergunningsrecht in onze Drankwet. Het doel was namelijk „het weeren en opheffen van gemeene cn slechte gelegenheden." LANDDAG „MERCURIUS". Voor het district Utrecht en Het Gooi van den Nationalen Bond van Handels- en Kan toorbedienden „Mercurius" wordt Zondag 4 Sept. «.s. een grootc landdag gehouden te Soesterberg. Om elf uur wordt een reünie gehouden in hotel „Het Zwaantje", waarna te half twaalf de heer M. de Meuldcr een openingswoord zal spreken. Vervolgens zal de bondsvoorzitter, de heer Jac. Bakker een rede uitspreken, terwijl om 2 uur een autotocht wordt gehouden in 4 groote auto-cars over Amersfoort, Leusderheide, Doorn, Driebergen, Rijsenburg, Zeist naar Soesterberg. Na aankomst te Soesterberg wordt nog een gezellig samenzijn gehouden. BIOSCOOP „DE AREND". In de bioscoop „De Arend" gaat do cerst- \olgende dagen als hoofdfilm „Watt en Halff Watt als conducteur en wagenbestuurder". Als zwervers te Ween en opgepakt krijgen ze hun vrijheid terug onder belofte werk te zullen zoeken. Na veel zoeken komen ze bij een Omnibus-maatschappij in betrekking, eerst 8 dagen op proef. Al spoedig komen klachten. Watt en 'Y Watt hebben kennis gemaakt met twee aardige dienstmeisjes en ra een prettig avondje zullen de heeren den volgenden dog bij de dames komen dineeren De heer des huizes. Stiegler is toch afwezig. Met zijn dochters Lisn en Lotte is hij naai St. Moritz waar hij de twee zooris van zijn jeugdvriend v. d Velde hoopt te treffen. Van de ontmoeting der vier jongelui bestaan groo te verwachtingen. Aangezien dc zoons van Ven der Velde on der een of andere vermomming zullen trach ten met de meisjes in kennis te komen, heeft de oude Stiegler zijn huisknecht Fransch de opdracht gegeven, dat ingeval twee heeren naar zijn meisjes vragen, men hem dringend naar St. Moritz moet opbellen. Wat en Y Watt, die reeds hun ontslag heb ben, gaan in hun oude plunje de twee dienst meisjes opzoeken. Frans ziet ze voor de hee ren v. d. Velde aan cn belt St. Moritz op, waar Stiegler last geeft, de beido heeren per ex press-trein naar St. Moritz te trensportceren. Intusschen hebben Lizc en Lotte met twee heeren kennis gemaakt, die de echte zoons van Van d<-r Velde blijken te zijn. Papn Stieg ler komt op een niet gewone manier in aan raking van Watt en Y Watt en ziet ze even eens voor Pieter en Paul van der Velde aan. Kij neemt ze mee naar huis, geeft ze andere Tueeren en dwingt ze een liefdesverklaring te gen zijn dochters af te steken. De beide dienstmeisjes echter herkennen in de z g„ schoonzoons hun optrouwe cavaliers en hun liefde slaat over in glocienden haat. Als nu Pietei cn Paul zich legimitceren als de ware zoons van Stieglers jeugdvriend, blijft Watt en Vt Watt slechts de keus óf dc meis jes te trouwen, óf van een levenslong onder dak nf te zien. Maar.Watt en Y Watt hebben hun vrij heid te lief en hond in hand trekken zo verder, zooals ze gekomen zijn. TENTOONSTELLING VULHAARDEN. De firma R. J. van Ruyven houdt Maandag a.s, een tentoonstelling van Schotsche vul- haarden Yx ueen cn Duke. Voor nadere bijzonderheden verwijzen we naar de in dit nummer voorkomende adver tentie. WEDSTRIJD IN TUINVERSIERING. De commissie voor den wedstrijd in Tuin- versiering bepaalt zich niet enkel tot het keu ren der tuintje, ze biedt aan haar „leden", (deelnemers aan den wedstrijd) nog meer. En dat meerdere is buitengewoon leerzaam. Voor de tweede maal in dezen zomer werd <^n ex cursie gehouden dc eerste maal werd een bezoek gebracht aan een paar villatuinen en thans was de kweekerij aan den Kruiskamp „De Horseweide" van den heer Brouwer aan de beurt. Ruim dertig domes en heeren hod den oen de vriendelijke uitnoodiging gehoor gegeven. De heer Brouwer leidde het gezel schop rond cn gsf uitvoerige inlichtingen over groei- en blo'eiwijzen en andere eigenaardig heden van rozen, heesters, vaste planten en vruchtbocm.en, welke in dc Horseweide in vele soorten aanwezig zijn Ock werden na tuurlijk nuttige wenken over de behandeling der gewassen niet vergeten. Bijzondere aandacht werd besteed aan de z.g. „sneeren", dat zijn kleine vruchtboomen, die door hun grringen omvang in zelfs de kleinste tuintips een plaatsje k"nnen vinden De Horseweide is een uitstekende gelegenheid oor liefhebbers van planten en bloemen, om er veel te genieten ento lecrenu GRASVERKOOP. Dc tweede snede van 19 perccelèn hooiland nabij den Eemmond bracht gisteren op 566, tegen vorig jaar 466. PAARD LANGS DE SPOORLIJN. Hedenmorgen kwart voor zes bolde de sta tionschef de politie op en deed de med-edee- ling dat langs de spoorlijn Soestduine**— Amersfoort een paard was gezien mot een gedeelte van eon wagen. Een dadelijk inge steld onderzoek leverde geen resultaat, ver moedelijk wies het dier de bosschen achter Birkhoven ingeloopcn. ONS FOTOBORD. Actueole foto's. In ons fotobord aan de Utrechtsche straat komen o.a. een viertal foto's voor van de Lc- giermanoouvros te Ede. ZONDAGSDIENST DOKTOREN. Morgen hebben dienst de doktOTen Jorisaen, Kamerling, Eggink. n ZONDAGSDIENST APOTHEKERS. Morgen en de geheele week 's nachts heeft dienst de apotheek W. A. v. d. Bovenkamp. PREDIKBEURTEN. Zondag 28 Augustus. Ncd. Herv. Kerk. Sint Joriskerk 10 uur Diensl. 6 uurDiens» Nieuwe Kerk. 10 uur Ds. Pannebakker. 6 uur t Dienst. Bethclkerk. 10 uurDienst. GastHuiskerk. 10 uur Dienst. Wijkgebouw Monnikenpad. 10 uurKinderkerk. Diaconieschool (rt Sluisje). 10 uurKinderkerk. Gebouw „Eben-Haëzer", (Muurhuizen). 10 uurJeugdkerk. Remonstrantsche Kerk (Heerenstraat). 10.30 uur Ds. A. M. L. Frcvel, Rotterdam. Evang. Luth. Kerk (Langestraat). 10.30 uur Ds. H. Makkink, AlkmaaT. Doopsgezinde Kerk (Blankenheiinstraat). 10.30 uurDs. F. Kuiper. Vrijzinnig Hervormden. (Doopsgezinde Kerk, Blankenheimstraat). 10.30 uur Geen dienst. Geref. Kerk (Langegracht). 10 uur Ds. G. J. Goede, Voorthuizen. 5.30 uur Ds. H. Ph. Ingwersen, Nijkcrk. Geref. Kerk (Zuidsingel 10 uur Ds. A. Hoencvcld, NijkeTk. 5.30 uur Ds. G. J. de Goede. T Geref. Kerk in hersteld Kerkverband. „Ons Huis". Korte Gracht. 10 uur dc hoor M. FokkOma. 5 uur dc heer W. v. Dcth, beroepen pred. to Zaandam. Christ. Geref. Kerk ("W. v. Mcchelenstraatj. 10 uur Dienst. 6 uur Dienst. Vrije Geref. Gemeente. 0 30 cn 5 uurGodsdienstoefening. Oud-Kath. Gemeente. Seminarie-kerk Muurhuizen 104 lö uut H. Dienst. Leger des Heils (Havik). 10 en 7.30 uur Bijeenkomst. Leidster Kapl- tcine Van der Starre. Christian Science (Laantje 3). 10.30 uur Hollandsche dienst. Ned. Herv. Kerk. BARNEVELD. 9.30 uurDienst. 6 uur Dienst. HOEVELAKEN. 10 uur Preeldezen. 5 uurde heer Bouwhuis HOOGLAND. 10 uur Geen dienst. 6.30 uur Ds. Reeser. LEUSDEN. 70 uur Ds. Ruys, cm. pred. te Utrecht. NIJKERK. 0 50 uurDs. v. d. Nicuwenhuizen. 2 uur Geen dienst 6 uur Ds. v. Melle. SCHERPENZEEL. 10 uur Dienst. 5.30 uurDienst. SOEST. 10 uur Ds. v. Schaick. 6 uur Ds. Kruishoop. MARKTBERICHT. Amersfoort, 26 Aug. Appelen f 4—5.50, peren 3.50—6, zandaardappelen 3—4 per H.L.; hoendereieren 83.40, eendeneieren f 7.10—7.60 per 100 stuks; gr.asboter 2.10— 2.30 per K.G.; kippen I1.50, hanen I 4.50, hennen 2—3, jongo hanen 060— I.30, tamme konijnen 1.502.50, oude tamme eenden 0.60—0.80, jonge tamme eenden 0.80—1.25 per stuk; tamme duiven f 0.40— 0.60 per paar; magere varkens f 2240, drachtige zeugen 80—120, biggen 10—19, guste zeugen f 70—105 por stuk; geit 8. Aangevoerd waren ongeveer 50 H.L. appe len, 40 H.L. peren, 30 H.L. zandaardappelen, 290.000 stuks hoendereieren, 900 stuks een deneieren, 70 K.G. grasboter, 45 magere var kens, 10 drachtige zeugen, 510 biggen, 25 guste zeugen, 1 geit, 1 hond. Naar waarneming in den ochtend van heden Hoogste stand 770.T te Clermont. Laagste stond 722.4 te Scydisfjord. Verwachting tot den avond van 28 Aug.: Matige, tijdelijk wellicht toenemende meest Z.W. wind, half tot zwaar bewolkt, in het Zui den mogelijk, in het Noorden waarschijnlijk enkele lichte regenbuien; weinig verandering in temperatuur. WIELRIJDERS. 1 Fietslantaarn aansteken 8 uur 31 min, AMERSFOORTSCHE ZWEMINRICHTING De temperatuur van het water bedroeg he denmorgen 60 graden. Den 24stcn Augustus 1027 overleed te Davos onze lieve Dochter en Zuster ANNA ELISABETH. Arnhem T. G. LEVERLAND. S. W. LEVERAND— BLOMHERT. Nijmegen G. W. M. M. ANTONI— LEVERLAND. J. L. H. A. ANTONI. Gaan rouwbezoek. is van 30 Aug, tot 26 Sopt, De practijk wordt waarge nomen door de andeie huisartsen. ATWEZIG Arts, van 2y Aug. tot 3 Oct. De ove rige burgorgeneesheeren ne men de praktijk waar. Echte Zwltsersch Emmenthaler kaas per doosje 6 stukjes Arnh. Straat 1 h. Tarkenamarkt. TeL til. Bij vonnis der Arrondisse- ments-Rechtbank te Utrecht, d.d. 24 Augustus 1927, is in staat van faillissement ver klaard, de Verecniging tot duurzame verzorging van minderjarigen (bekend onder den naam fld0 Gllndhorst") gevctigd tc Utrecht, kan toor te Achterveld, gemeente Barncveld, met benoeming van den EdelAchtbaren lieer Mr. J. J. WIJNSTROOM tot Rechter-Commissaris, en van ondergeteekende, kantoor houdende te Utrecht nan de Kromme Nieuwegracht no. 54, tot Curator. Mr. H. G. HOLSTEIJN, Curator. Utrecht, 26 Aug. 1927. NEDERLANDSCHE BANK. Beleening op Binnenl. Effecten 414 Beleening op Buiten! Effecten 5 OMREKEN INGSKOERSEN. Off. Not Niet Cf f. Not. 26 Aug. 27 Aug. 12 uur Londen I2.l3*>« 12.13'H* Berlijn 69. AJ 59 37 arijs 9.78 ij Brussel 34 74} 4.75 wirserland 48.14 48 15 •Veenen 35.17 35.174 r' onenbagen 66.85 66 85 n?io 64 85 64 85 66.— 67.— ew-York 2.49.60 2,49. Het Bestuur van het Depar- tement Baarn van de Maat schappij tot Nut van 't Alge meen maakt bekend, dat aan dc Ambachts-Teekenschool van genoemd Departement plaatsing is voor één leeraar in het Handtee- kenon en Vakteekenen aan schilders; één leeraar in het Lijntee- ltenen en voorbereidend vak teekenen, in het bezit van de Wett. bevoegdheid. Salaris volgens Rijksrege ling. Sollicitatiestukken in te zenden voor 5 Sept. a.s. bü den directeur den heer A. ROOSENDAAL. Bftrcliman Wuytierslaan No. 34. Amers foort. Hot Beste Hollandsche rii- wieL Vertegenwoordiger voor Amersfoort Hnib Holsteijn. Deutsches temperament- volles M&dchen, 23 Jahr, mit- telgrosz. 5 Jahr i. Holland sucht auf diesem Wege Anschlusz an Theater Oder Reisgesellschaft. Br. unter No. 4341, bureau Amersf. Dagblad. GEVRAAGD 15 a. 16 jaar voor de morgen uren en Vrijdag den gehcclen dag. Borgerlaan 1. Mevrouw LEGUIT, Soester berg, Oude Tempellaan 2, vraagt 2e Meisje voor den da"-. Reis per autobus vrij. voor den winkel cevraacd bij LORJE. Utr.wec 63. To bevragen: Kon. Wilhel- minastraat 7, Amersfoort. Gehuwd officier vraagt og 1 Oct. of later voor 1 iaar een gemeubileerd of gestoft. Huls te huur. Br. onder No. .4332i bun Amersf. Dagblad. voor 2 dames, WONING, liefst omtr. Berk. Huurprijs 500 p. i. Br. met pr. en lick. onder No. 4335, bur. Amersf. Dakblad. Gedipl. Pianoleerares Piano- en Orgelonderwijs van Asch v. Wijckstraat 21. Gedipl. leeraar. Begin September aanvang der lesson. v.d. Mij. Bev. d. Toonkunst. Dir. WILLEM MEIJER Krommpstraat. "Onderricht in alle vakken Ooleiding examen v. Toon kunst Spreekuur Donderdag 2—3 uur hoeken voor de Hoogere Han delsschool. Krommestr. 66 B. in Bergkwartier Z. voor 1 of 2 dames, ruime Zitk. met groot balcon cn slaapk.; wa terleiding, gas- en electr. licht, veel gerief. Met of zon der pension. Adres: Huygens- laan 20. Maatsch. Hulpbetoon is nog niet oud, We vragen leden met een hart van goud. Kom, stel ons niet teleur, Gc zijt ook welkom als donateur. En mocht iemand hulp verlangen, Vraag vrij, We dienen blij 1 Opleiding Apothekers assistente. Aanvang der nieuwe cursus 1 SEPT. a.s.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 3