DE EEMLANDER" ABONNEMENTSPRIJS voor™ DE VOLKENBONDSVERGADERING F£ R. VAN DEN BURG arnh straat-Amersfoort. Levertraan Emulsie B. en S. A. v. d. WEG. LANGESTRAAT 23. L. J. LUYCX Zoon LANGESTRAAT 49 Tel. 190 Wol met ziji'en kousen Eleganl eo slerk f2.25 en f2.63 Alle kleuren LUCHTVAART 26e Jaargang No. 69 looit 2.10, jmt fluaad fOJi, Idem fcanco per pod f 1—per week (met gratii ftrtekttiag tegen ongelukken) f 0.175, afzonderlijke btuumts f 0.05. AMERSFQORTSGH DAGBLAD DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOF*. ARNHEMSCHERpoÓ"RTWAL 2A. .ostrekeninQ n*. 47010. Tut. INT Dinsdag 20 September 1927 PRIJS DER ADVERTENTIE met inbegrip van tea bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie dingen en Uefdadigheidj-adveitenticn voor de helit der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zacr voordeeligc bepalingen voor het edverteeren. Hene circulaire, bevattend© dt voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. EEN VOORLOOP1GE OPLOSSING IN ZAKE HET HONGAAPSCH-ROEMEENSCH GESCHIL EEN VERKLARING VAN JHR. LOUDON RECLAMES. Von T4 regels 4.05f elke regel meer 1.- De Volkenbondsraad 'heeft gisteren de be raadslagingen in verbond met het Roemeensch- Hongaurschc geschil omtrent het vraagstuk der Hongaorschc optanten in Zevenburgen voortgezet. Beide partijen waren, gelijk men weert, het oneens over de kwestie der compe tentie van het indertijd krachtens het vredes verdrag van Trianon ingestelde gemengde scheidsgerecht. De Italiaansche gedelegeerde Sciojoja wees erop, dat de Raad krachtens artikel II van het Volkenbondsstatuut het recht bezit tot het doen van voorsteilen, teneinde overeenstem ming tusschen partijen tot stand te brengen. De voorzitter van den Raad, Villegas, stelde voor de in het rapport van Chamberlain ver vatte voorstellen, behalve de daarbij voorziene sancties, aan de beide betrokken regeeringen als voorloopige aanbevelingen voor te leggen. De Raad zou dan eventueel tijdens zijn Dccem- berzitting opnieuw op de aangelegenheid kun nen terugkomen. Ondanks het feit, dat Chamberlain een spoedige stemming verlangde, nam de Hon gaorschc gedelegeerde, graaf Apponyi, het woord. Hij verklaarde, dat Hongarije de aan bevelingen niet ken aanvaarden spreker stel» de voor, dat do rechtsbeginselen, volgens welke het gemengde scheidsgerecht zich raar de opvatting van den Raad behoort te laten lei den, voor het uitbrengen van advies aan het permanent hof van Internationale justitie zul len worden voorgelegd. Hierop verzocht Chamberlain, na uiting te hebben gegeven aan zijn spijt over het feit, dat Hongarije niet wilde tcsgsven, hem van zijn functie als rapporteur ip ontheffen. De overige leden van den Raad drongen er even wel bij hem op aan zijn functie te blijven waar nemen en tenslotte werd een voorloopige op lossing in de aangelegenheid bereikt. Dc Raad aanvaardde namelijk de aanbeve lingen van Chamberlain's xapport, met uitzon dering der op de sancties betrekking hebbende aanbevelingen. Hongarije en Roemenië wer den uitgenoodigd zich ten aanzien dezer aan bevelingen vóór de a.s. Decemberzitting van den Raad definitief uit te spreken. Chamber lain ging er daarop mee accoord, als rappor teur te blijven fungeeven. Hij vertrok nog des avonds naar de Cótc d'Azur. Jhr. London legde de volgende verklaring af Het geschil, dat,ons bezighoudt, is meer dan drie jaar oud en het is stellig tijd, dot het opgelost wordt. Vcischillerde sprekers hebben de polit/'-cke zijde naar veren gebracht, maar laten wij evenmin de juridische kwestie vel gelen, die er aan vastzit' en die noodzakelij- kerwijze moet worden opgelost, wil men tot een rechtvaardige en billijke uitspraak komen. Dc ïaed moet rekening- houden met de poli tieke zijde van de kwestie, maar ik geloof, dat het gevaarlijk zal zijn, indien de raad ook maar ecmigszins over het hoofd ziet, welke internationale rechtskwestie hiermede wordt opgeworpen. Hot is eerst zaak te weten, ot volgens artikel 239 van het verdrag van Tria non de raad de verplichting dan wel alleen het recht heeft om plaatsvervangende leden van het gemengde scheidsgerecht te benoe men. Vervolgens dient men te weten, of het gemengde getechtshof zijn bevoegdheden heeft overschreden cn ten slotte dient men t1 weten, of de drie beginselen, die door de ju risten verkondigd zijn, werkelijk vallen af tc leiden uit het verdrag van Trianon. Daarom zou men liever gezien hebben, dat de kwestie van zuiver rechtskundigen aard van te voren was voorgelegd aan het Permanente Hof voor Internationale Justitie voor advies. Het dient wel te worden begrepen, dat de raad zich niet uitspreekt over de juistheid van al de stellingen van dit rapport cn dat de raad het rapport nis'grondslag van de-bespre kingen beschouwt, waarop de twee partijen moeten trachten het eens tc worden. Ik ben ten slotte van meening, dat vastge steld moet worden, dat voor het geval de twee partijen er niet in slagen tot overeenstemming te komen, de zaak op de agenda van Decem ber zal worden geplaatst den, zal dit ongetwijfeld niet zonder invloed op de beslissing ra den raad blijven. Strese- menn handhaafde Lijn voorstel van Zaterdag, om een advies van het gerechtshof tc 's Gva- venhage over de juridische adviezen omtrent het verdrog van Trionon in te winnen, indhh geen overeenstemming tusschen beide partijen op grond van het advies der raadscommissie tot stand mocht komen. Strcsemonn wees erop, dut de pogingen van den raad slechts gericht zijn op het brengen van beide partijen tot over eenstemming. Het is thans dc zaak der partijen in dc Dêtembervcrgadering definitief hun stand punt op den grondslag van het advies der raadscommissie bekend te maken Nadat nog Titulcscu, de vcrtegenwoord'gei van Roemenie, die z?cr opgewonden was, het woord had gevoerd om in hoofdzaak zijn argu menten van Zaterdag te herhalen en graaf Apponyi daarop nog een zakelijk antwoord had gegeven, besloot dc raad de adviezen aar» beide regeeringen als grondslag ter bepaling van het definitieve standpunt aan tc bevelen en dc zaak in de Deccmbcr-vergadering verder tc behandelen. De rahdszelel ven Canada. De Canadeesche premier Mackenzie King heeft de verkiezing van Canada tot lid van den Raad van den Volkenbond een besliste er kenning genoemd van de individualiteit van Canada als natie en ccn aanwijzing van de hoogachtig, die men voor Cancda koestelt. Dc deelneming van Canada aan de zaken der wereld zal, aldus dc premier, worden geinspi- rcerd docr de idealen van verdraagzaamheid en goedgezindheid, die het land in het verleden hebben geleid Skrzynski tegen het Poolsche voorstel. De vroegere Poolsche minister van buitcn- landschc zaken, grauf Skrzynski, oefent in de pers schei pe criliek uit op het Geneefschc voorstel der Poolsche delegatie, dot hij duister en ondoordacht^nocmt. Z. i. kan het niet de bedoeling v an Polen geweest zijn een debat uit te lokken onder dc Locamo-mogendheder.. dat onvermijdelijk leiden moet tot een toenadering tusschen Frankrijk, Engeland, Duitschlcr.d en Italië, waardoor Polen opnieuw geïsoleerd moet worden. De basis van Polens veiligheid zijn de statuten van d-n Vclkerber-d en het verdrag van Locarno. Het verdrag van* Locarno vormt den grondslag der vertrouwensbetrekkingen tusschen de Poolsche en de Britsche politiek. Dit mag door een lichtzinnig cn ondoordacht initiatief niet in gevaar gebracht worden. Briand te Geneve terug. G c n v e, 19 Sept. (V.D.) Briand, dc Fronschc minister van buitenlandsche zaken, is hier gisteravond van zijn kabinetszitting te ruggekeerd. DE SPAANSCHE NATIONALE VERGADERING Stresemann's standpunt inzake het conflict tusschen Boekarest en Boedapest. Genève, 19 Sept. (H. N.) De raad van den Volkenbond heeft vanmiddag de beraad slagingen over het Hongaarsch-Rocmecnsche conflict voortgezet. Nadat graaf Apponyi nog maals het standpunt van Hongarije had uiieen- gezai en verklaard had, dut Hongarije tot alle concessies bereid is, mits de Hongaarsche ïe- geering den juridischcn grondslag van het ver drag van Trionon niet behoeft op tc geven, zette dr Stresemann in een uitvoerige rede voering nogmaals zijn standpunt uiteen Hij wees «p het voorstel, dat hij Zaterdag reeds heeft gedaan om het rapport van dc raads commissie, voor zoover dit juridische adviezen bevat, als grondslag te aanvaarden, waarop de partijen dan tot een basis van overeenstemming kunnen trachten te geraken Aangezien een definitief vergelijk thans niet te bereiken is, moet aan beide partijen gelegenheid worden gegeven om het oordeel hunner regeeringen voor de vaststelling van hun standpunt te ver nemen, opdat dan de raad in December defini tief zijn standpunt zal kunnen bepalen. Stresemann wees erop, dat de adviezen der raadscommissie aan de critick der openbare meening blootgesteld zijn. Indien de juridische argumenten van de commissie door de open- «uritiek niet steekhoudend worden bevon- PRIMO DE RIVERA DIENT SANCHEZ GUFRRA VAN ANTWOORD De Spaansche ministerraad heeft een com muniqué gepubliceerd, waarin breedvoerig wordt ingegaan op een manifest van Sanchez Guerra, dat een hevig protest bevat tegen het bijeenroepen der Nationale Vergadering Primo de Rivera begint zijn antwoord met deze woerden: „'Aan dit document zijn a!ar- mcerende berichten voorafgegaan, die des te dwazer waren, omdat zij onmiddellijk door de werkelijkheid zijn gelogenstraft." Daarna be treurt hij het, dat Sanchez Guerra. een man van ccn hevig temperament, maar wiens fat soen" boven allen twijfel verheven is, niet eerst, voordat hij zijn manifest schreef, het decreet, waarbij de Nationale Raad wordt bij eengeroepen, rustig heeft bekeken. Want, gaat Primo de Rivera in zeer ge- matigden toon verder, deze Nationale Ve: ga de ring zal juist de tempel zijn, waar wijze er. deskundige mannen dc wetten zullen vooib? reiden, die, als dc dag daar zal zijn, aar. de stem van het volk en de goedkeuring van der» koning zullen onderworpen werden. Dc bij roeping van de Vergadering bewijst, dat de tegenwoordige dictatuur vertrouwen heeft in het gezond verstand van het land. Inpiaats vun zich te loten onderdrukken cn zich tot slaaf te laten maken, zooals Sanchez Guerra zegt, ge niet het Spaansche volk thans meer vrijheid dan ooit en gedurende dc laatste vier jaren is b.v. dc militaire diensttijd verminderd, zijn dc gevangenissen veel lecger, :s de vrede in Ma rokko hersteld. Er hcerscht in Spanje een ware democratic; ware gerechtigheid hcerscht er, die het rcclit verdedigt. En het recht en dc gerechtigheid zijn de ware vrijheid. wat 15 de beteekeni5 van den homogenen zangbodem bij belangstellenden adviseeren wij speciale pr05pecti met volledige bijzonderheden aan te vragen Prima Medicinale Levertraan - Scott's Emulsion BOTSINGEN TUSSCHEN TREINEN EN AUTO'S VERSCHEIDENE DOODEN EN GEWONDEN DE TERREUR IN POLEN DE REGEERING WORDT GEÏNTERPELLEERD Van nat -dcm. zijde werd gisteren in den Poolschcn landdag een interpellatie ingediend, waarin de regeering wordt uitgenoodigd ccn einde te maken aan dc terreur, die den !aat- sten tijd in Polen wordt uitgeoefend. In de toe lichting wijzen de ondcrteckenaars er op, dal op twee afgevaardigden der oppositie on vier journalisten aanslagen zijn gepleegd. Zij her inneren aan den overval op den oud-ministei van financiën Zczicchowski, die in zijn woning door officieren werd afgeranseld en aan de nog steeds niet opgehelderde verdwijning van gene raal Zagorski. Verder dienden dc nat.-dcmccr^- ten een motie van wantrouwen in tegen d* minister van onderwijs naar aanleiding van diens „taalverordcning". Bij Ungarisch Hradisch (Tsjecho-Slovakije) is een volle autobus op een spoorwegovergang met een trein in botsing gekomen. De bus werd geheel vernield; de overblijfselen werden door den trein nog- een 25 M ver meegesleept. Drie MAATREGELEN TEGEN DE personen werden gedood, een gelijk aantal ge wond. Bij Altstadt in Moravië is volgens een bericht uit Praag een volle autobus cp een enbewaok- ten spoorwegovergang door een rangcercnde locomotiel volkomen vernield. Vier personen werden gedood, vijf zwaar en tien licht ge kwetst. Tusschen Köningsfeld cn Wranau ten slolto iced een auto vol kinderen bij een spoorweg overgang in volle vaart tegen de locomotief van een goederentrein. Een volwassene werd gedood; vele kinderen liepen verwondingen op. GROOTE JUWEELENDIEFSTAL TE BERLIJN Zondagmiddag werd te Berlijn ingebroken in een juwelie; szaak in de Friedrichstrassc. De dieven drongen eerst in een naburig loterij kantoor, braken een gat in den muur cn kwa men zoo in de juwelierszaak. Zij hebben vooi een bedrag van 150.000 mark aan briljanten, hoi loges cn sieraden gestolen. Vön dc daders geen spoor. DE PRESIDENT VAN LIBEIRIA TE BERLIJN Berlijn, 19 S e u t. (V.D.) De president van Liberia is heden alhier aangekomen. Hij werd op het station ontvangen door verte genwoordigers van het ministerie van buiten landsche zaken en door den gekant alhier, ba ron Lehmann. DE ZAAK-RAKOFSKI. Tevredenheid der Russische pers, Moskou, 19 Sept. (V.D.) Zoowel de Iswestia als de Prawda drukken hun tevreden heid uit over dc beslissing der Fransche re- gecring ten aanzien van het non-agressie- pact. DR. SOLF LID VAN 'T CENTRUM B c r 1 ij n, 19 Sept. (H.N.) Volgens dc B. Z verluidt in parlementaire kringen, dat de Duit- sche gezant tc Tokio, dr. Solf, zich bij dc centrumspai tij heeft aangesloten. EEN JACHT VERONGELUKT. Drie dooden. Bouogne, 19 Sept. (V.D.) In de na bijheid van deze plaats is een Engelsch jacht tegen de kust geworpen. Drie pejsonen vonden hierbij den docd. GENERAAL REINHARDT. Nar de Voss. Ztg meldt, heeft generaal Reinhardt, opperbevelhebber van het „troepen- Jcommando twee", vroeger Piuisisch minister van oorlog, ontslag gevraagd, dat hem waar schijnlijk zal worden verleend. DE SCHULD AAN DEN OORLOG. De Ertgclschc pers en Hinden- burg's rede. Londen, 19 Sept. (H. N.) Dc Engcische bladen brengen uitvoerige berichten over de onthulling van het Tannenberggedcnktecken ei. ook de beschouwingen van de Duitsche bladen worden uitvoerig weer gegeven. De Times gaat daarbij in het bijzonder dc uitlatingen van de Duitsche rcchtsche bloden na. De Times merkt op, dat de Duitsche pers van rechts bij zonder levendig belang stelt in hetgeen Hin denburg over de schuld aan den oorlog heeft gezegd, te meer daar de nationalistische bladen do verklaring, die dr. Stresemann te Genève heeft afgelegd, te zacht achtten. COMMUNISTEN IN HANK AU DE AUTORITEIT IN EOEN EEN INVAL Uit Hankau wordt d.d. 19 Sept. gemeld, dut tengevolge van de arrestatie van een oai.tal communistische agenten, verdacht van een po ging, om 140 kisten dynamiet tc smokkelen, dc autoriteiten een inval deden in het com munistische hoofdkwartier, waar zij een hoe veelheid dynamiet ontdekten alsmede docu menten, die do voorbereiding onthulden van een poging om strategische punten in Hankau cn Woetsjong op te blazen. Dc autoriteiten hebben order gegeven tot het onmiddellijk ontslag van alle oud-communisien, die in dienst zijn der regeeiing, aangezien zij twijfelen ann de oprechtheid van hun ontslag uit de communistische partij DE VERKIEZINGEN IN IERLAND. Tot dusver een zeer kleine meerderheid voor de regce- ïingscoalitic. Uit Dublin wordt d!d. 19 Sept. gemeld, dat tot dusver de regeeringsgrocpen 71 zetels hebben verworven cn de oppositiepartijen 68 Dertien uitslagen zijn nog onbekend. Aan het Hbl. meldt men nog d.d. 19 Sept. uit Londen Het is op het oogenblik nog geheel onmo gelijk te zeggen, welke gevolgen de nieuwe toestand, ontstaan door de Ierschc verkiezin gen, zal hebben. Zeker is het, dat president Ccsgrave slechts een zeer geringe meerder heid zal krijgen, ten hoogste vier cn mogelijk niet meer dan twee stemmen. Maar daar geen der partijen een nieuwe verkiezing wenscht en de arbeiderspartij in de eerste plaats geen nieuwe verkiezing zou kunnen bekostigen, is het als vrijwel zeker aan te nemen, dat deze partij de Valera niet zal steunen -bij zijn po ging om de regeering ten val te brengen. Vol gons de totdusver ingekomen berichten heeft de regecringspartij thans een meerderheid van vier stemmen boven de Valera's partij en de meerderheid van de regeeringsgezinde coalitie is eveneens vier stemmen boven die der oppo sitie. De stand is volgens deze berichten: re» gtering 55, onafhankelijken 10, boerenpartij tezamen 67, die van de oppositie: r-ianna Fail 49, arbeiderspartij II, National League communisten 1. Er waren nog 22 zetels tc vervullen. Het aantal stemmen voor de reget> ring is 406.000 tegen 232.000 in Juni, dat voer de Fiannn Fail 374.000 tegen 274.000 in Juni. Hieruit blijkt, dat de groote partijen beide zeer veel stemmen hebben afgenomen van de kleinere, c'ce alle zwarte verliezen heb ben geleden. De regeering heeft totdusver 10 zetels gewonnen; de Fianna Fail 8; grooten- dcels zijn deze achttien zetels afgenomen, van do arbeidcrspaitij, meer nog don van dc Na tional League. De Sinn Feingroep heeft aan deze verkiezing niet meegedaan en haar stem men zijn natuurlijk bij de partij van de Valem terechtgekomen. Ook de boeren hebben tal van zetels verloren. Van de National League zijn alleen kapt. Redmond en de heer Coburr herkozen. De vroegere leider der boeren, Go rey, die later naar de regecringspartij over ging, werd verslagen. 'Alle ministers zijn her kozen. HET AMERIKAANSCHE LEGIOEN IN FRANKRIJK DE CONVENTIE GEOPEND DE GROOTE PARADE In tegenwoordigheid van generaal Pershing cn maarschalk Foch heeft president Doumei- gue Zondag in het Palnis dc Trocodéro dc conventie van het Amcrikoanschc legioen ge opend. De minister van pensioenen, Marin, heeft in een rede aan den heldenmoed der Ameri- kaansche soldaten cn dc onwankelbare vriend schap van do Fransche cn Amcrikaansche le gers herinnerd. Hij wees verder op dc gemeen schappelijke idealen der beide volken, die in stoot zijn den wereldvrede te bestendigen, die voor den haat tusschen dc verschillende ras sen cn klassen in dc plaats moet komen. Tijdens de plechtigheid in het Trocodéro, heeft op het oogenblik, toen de geestelijke Wolfe het gebed deed, een onbekende op de gereserveerde tribune „Leve Sacco en Van- zetti" geroepen. De bctooger werd onmiddel lijk verwijderd. Alle Fronschc steden en in het bizondcr Parijs hebben met groote geestdrift feest ge vierd ter eere van het Amerikaansohc legioen. Gistermiddag trok ccn stoet van tienduizend legionnairen door dc voornaamste straten van Parijs. Dc stoet ging onder de Are de Triom- phc door, waar ieder legionnair roode, witte en blauwe bloemen op het graf van den on bekenden soldaat wierp Vervolgens trok de stoet langs dc Champs Elysées. Een dichte menigte had zich langs den weg geschaard zij juichte generaal Pershing, maarschalk Foch en commander Savage, die den stoet openden, in ccn automobiel gezeten, hartelijk toe, even als zij dit de legionnairen deed, wier khaki- oorlogsuniformcn of oude uniformen in vaak schelle kleuren zeer dc aandacht trokken. Toen op de Place de l'Opéra de muziek de Marseillaise speelde, steeg dc geestdrift der menigte ten top cn werden hoera's voor Ame rika aangeheven De stoet trok vervolgens lnngs het stadhuis, waar het zwart van de menschcn was. Te zes uur was de stoet bij dc Notre Dame, waar hij zonder incidenten ontbonden werd. Het feest werd gisteravond voortgezet met ccn illuminatie der hoofdstraten cn openbare gebouwen cn een groot feestmaal van 4000 couverts, waar de minister van opc-nbarc wer ken Tardieu tafelpresident was. Een communistisch protest Bij wijze van protest tegen het défilé te Po- rijs van dc leden van het Amcrikaansche le gioen heeft de communistische gemeenteraad van Clichy ccn bctooging georganiseerd, aan het slot waarvan gedenkplaten werden ont huld één op le place Clichy welke plein in Place Sacco et Vanzetti werd verdoopt. Er de den zich geen incidenten voor. VLIEGTUIG IN ERAND. Berlijn, 19 Sept Uit Kopenhagen wordt jemeld, dat ccn Fokkervliegtuig van dc Dcen- sche Luchtvaartmaatschappij, dat op weg was naar Hamburg, nabij Custrup is gevallen. Het vliegtuig geraakte in brand. De passagiers ble ven evenwel ongedeerd. Alleen dc bestuurder liep ernstige brandwonden op. (H'bld.) GROOrE VLIEGWEDSTRIJDEN IN DE VEREENIGDE STATEN Twee-en-veertig Amerikaansohc vliegtuigen zijn op het Roosevelt-vliegvcld bij New-York bijeen om mee te dingen in een wedstrijd bo ven het Amcrikaansche vasteland van 2300 mijl (naar Spokane) De wedstrijd voor lichte machines begon gisteren, die voor zware vlieg tuigen bcgir.t heden. Bij deze wedstrijden zul len tusschentijdsche stopplaatsen worden ge bezigd. Een derde wedstrijd zonder tusschen tijdsche stopplaatsen wordt morgen gehou den. VLIEGPLANNEN VAN EEN AUSTRA LISCH AVIATEUR. Uit Wellington wordt d.d. 19 Sept. .gemeld, dot luitenant Frewen van plan is heden, een groote vlucht te beginnen van Australië naar Nieuw-Zeeland. Hij start in Kempsey (Nieuw Zuid-Wales) en zal tusschcnlandingen maken op de eilanden Lord Howe en Norfolk. DE TOCHT VAN LUITENANT BENTLEY. Luitenant Bentley is van Mongolia in den Soedan gisterochtend tc Kissoema in voorma lig Duitsch-Oost-Afrika aangekomen en gister middag weer verder gegaan op weg naar Kaap stad. DE VLUCHT OM DE MIDDEL- LANDSCHE ZEE Pellctier d'Oisy volbrengt den tocht. De Fransche vlieger Pelletier d'Oisy heeft zijn tocht om de Middellandschc Zee volbracht en is gisterochtend te Casablanca voor de laatste maal opgestegen, om, naar hij hoopt, in eens door te vliegen naar Parijs.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 1