RADIO CENTRALE Nieweg's Radio Centrale Tttauve RADIO DISTRIBUTIE GEMEENTE AMERSFOORT Radio luziek, Kerkdiensten, Lezingen enz. enz. Ons is verleend de concessie voor ;VV:. --y voor de voor esn minimum van 50 cent per week plus aansluitingskosten Vraagt volledige SnlicEitingen Geeft U nog heden op voor aansluiting op het Radionet. Langestraat 39 Tel. 462 EXAMENS. Voor het candidaats-cxamen veeartsenijkunde (lste gedeelte) sladgae aan de Universiteit le Utrecht onze stadgenoot, de heer M. A. J. Verwer. CHR. GEM. Z-ANGVEREENIGING „SOLI DEO GLORIA". Uitvoering in de St. Joris Kerk. De Christelijke Gemengde Zangvereeniging gaf gisteravond een uitvoering in de St. Joris kerk, die door een zeer groot aantal belang stellenden werd bijgewoond. Het zangkoor, dat onder leiding staat van den heer O. Rooke, stond opgesteld in het achtergedeelte van het kerkgebouw, waardoor een goede en zuivere geluidoverdracht verkro gen werd over de geheele ruimte. Het programma, dat voor dezen avond was samengesteld, bevatte een 9-tal nummers, ■waaronder vier liederen voor koorzang, enkel© sopraan-soli, terwijl er tevens eenige nummers voor orgel op voorkwamen. Een verheugend verschijnsel is het te mogen constateeren, dat deze vereeniging blijkbaar niet de meening is toegedaan, dat op het programma voor een openbare uitvoering zooveel mogelijk in een vreemde taal gezongen moet worden. Verre weg het grootste gedeelte der programma nummers waren in onze moedertaal, hetgeen men helaas niet van elke zanguitvoering kan zeggen. Want plaatst men Duitschc of Fran- sche liederen op een programma, hoe licht kan men dan niet zondigen tegen de uitspraak terwijl het tevens ook lang niet altijd even gemakkelijk is de beteekenis van den tekst te begrijpen. Worden er Hollondsche liederen gezongen en onze moedertaal is toch wer kelijk niet arm aan mooie, gewijde muziek dan vallen beide moeilijkheden grooten- deels weg. Het koor zong gisteravond uitstekend en het bleek, dat er verschillende goede krachten in dit ensemble zijn. De heer Rooke legt met zulk een koor ongetwijfeld alle eer in. Trou wens, vergissen wij ons niet, dan heef» Soli Deo Gloria op menig zangconcours reeds eer» prijs weten te bemachtigen. En dat is zeer ze ker een bewijs, dat deze vereeniging iets pres teert. Gisteravond heeft men dan ook volop kunnen genieten van deze prachtige presta- tie's. Wij zullen de ten gehoore gebrachte lie»- doren niet stuk voor stuk aanhalen, doch moe ten toch even memoreeren de mooie 8ste Psalm van J. Timmermans, bewerkt voor koor solo en orgel. De solo-partij werd vertolkt door mej. v Dam uit Nijkerk, terwijl de heer Verhoog van daar het harmonium bespeelde. Dit nummer was misschien wel het allermooiste van het geheele programma. De solo-sopraan-nummers van het program- ma werden op zeer verdienstelijke wijze ten gehoore gebracht door mevr. van der Meiden» Kruisbrink uit Utrecht. De heer Gerrit van den Burg bespeelde het orgel en liet de aanwezi gen vele malen genieten van zijn talentvol spel. Ds. Pannebakker sprak aan het eind van den avond een kort woord om de medewer kenden te danken voor al het schoons dat zij ten gehoore hadden gebracht- BIOSCOOP DE AREND. Graaf Kostla. De bioscoop de Arend vertoont deze week de film „Graaf Kostia" als hoofdnummer. Het is een romantische speelfilm, met tallooze span nende oogenblikkcn, waarbij echter het boeien de niet verkregen wordt door sensatie. Het is meer het mysterieuze, het min of mè'er angstig geheimzinnige dot deze film doet worden tot een verhaal met een pakkenden inhoud en een boeiende intrigue. Wij willen ditmaal over den inhoud weinig zeggen. De film is een bewerking van den roman van Victor Cherbulien en han delt over zekere Stephane, de dochter van graaf Kostia, die woont op een oud-somber kasteel aan den Rijn. Betreffende Stephane doen allerlei mysterieuze en zonderlinge verhalen de ror doch de film brengt al deze verhalen op spannende wijze tot de werkelijkheid terug, waardoor er steeds meer en meer de climax bereikt wordt, die dan tegelijk de ontknooping brengt. Zooals wij reeds zeidden, een mooie, boeiende film, zonder cr dik opliggende sensatie, waarin goed spel wordt gegeven cn die op een lijn is te stellen met b.v. „Alleen op de wereld", „De Straatjongens van Parijs" en andere dergelijke speelfilms. BIOSCOOP AMICITIA. Mannen van staal. Aldus den titel van de film, die nu in de Bioscoop Amicitia zal vertoond worden. De hoofdpersoon in dit werk is zekere Jan Boka, een arbeider in de ijzermijnen. Het eerste ge deelte van den film brengt een raadselachtige moord op Anton Berwick, waarvan diens broei Alex wordt beschuldigd. Om deze tc redden laadt Jan Boka alle schuld vrijwillig op zich Hij weet echter de rechters te ontsnappen en komt tenslotte na veel omzwervingen in een staal-industrie terecht. Jan komt in allerintiem- ste verhouding met Claire, de dochter van zijn patroon, die hij van een wissen dood redt. Het duurt echter niet lang of ook Jan's verloofde, Marie Berwick komt naar de staal-stad. Als zij Jan met Cloirc ziet beschuldigt zij hem van moord op haar broer. Er ontstaan dan verder allerlei interessante verwikkelingen. Zijn on schuld komt aan den dag, er heeft nog een angstig oproer plaats onder de arbeiders van de fabriek, doch tenslotte komt alles tot een goed einde. Door zekere familietoestnnden kan van een huwelijk tusschen Cloire en Jan geen sprake zijn, zoodat deze zijn oude liefde Marie weer opzoekt. En ook Claire toont, dat haai liefde voor Jan vrij oppervlakkig was, want ook zij keert zich tot een vroegere geliefde. En zoo eindigt het filmverhaal met een dubbel hu welijk. leiding staan van den heer B. Nieweg. Deze centrale zal dus bedienen de aansluitingen, ge legen aan de noordzijde van genoemde stra ten en alles wat daarachter lig: als Berg- Noord, Barchman Wuyticrslaan, Socsterkwar- tier, Kruiskamp-kwartier, Bloemendal, enz. De andere centrale zal komen in de Lange Beek straat 37 cn worden beheerd door den heer G. van Horten. Hierbij behoort dan de zuide lijke rij van Utrechtsche weg, Utrechtsche weg, Utrechtsche straat, Langestraat en Kamp straat en verder Leusdcrkwartier, Berg-Zuid, Bisschopsweg, Heiligenberg enz. Beide centra les zullen worden voorzien van een daarvooi speciaal ingericht ontvangtoestel cn versterkei inrichtingen, waarop wij t.z.t. nog nader zullen terugkomen. Zij, die zich op deze distributie abonneeren, worden op de centrale door mid*- del van een gewone lijnverbinding, evenals bij de telefoon, aangesloten. Men krijgt in huis twee stopcontacten, zöodat de abonne's zich slechts een luidspreker behoeven aan te schaf fen om muziek, lezingen, opera's enz. te kun nen volgen. Zij zullen steeds de keuze hebben om twee programma's tc kunnen volgen Naast een speciaal programma, b.v. een Christelijke, Katholieke of andere sectarisc'no omroep zal steeds een ne,utraal programma te hooren zijn. Vandaar de twee stop-contacten in de kamer. Naar wij vernamen hebben de beheerders der beide centrale's de benoodigde ministerieele conccssie's reeds verkregen, zoo dat het niet long meer zal duren, of men zal ZILVERVOSSEN OP DEN BERG. Bij dc „Hoogc Klei" Al een paar malen had ons het gerucht be reikt, dat op den Berg een zilvervossenleelt was ingericht en zelfs, dat behalve dc zilver vossen, er ook nog andere diertjes waren. We ^zijn daarom gistermiddag eens een kijkje gaan nemen cn werkelijk bleken dc geruchten op waarheid gegrond. Als men op den Utrcchtschen weg naast Laan 1914 links afslaat (op het hek staat, dat do weg niet openbaar is, maar dat hindert blijk baar niet) komt men bij het buitengoed van den heer Beaufort op de Hooge Klei. Achter do zand- cn grintgraverij .aldaar ziet men een ter rein van ongeveer 100 bij 100 Meter, een Hec tare dus, afgezet met wel 2 M. hoog stevig vlcchtaraad. Daarbinnen is behalve een houten gebouw, dat als bergplaats dienst doet, een lange rij van 12 flinke hokken, geheel door vlechtdraod omgeven en van betonnen vloeren voorzien. Aan de eene zijde beschutten rietmat ten tegen de koude. Maar de andere kant ia open en zoo kan men de dieren van buiten of zien. Wij zagen cr o.a. 2 Canadeeschc vossen, met mooi lichtbruin geteekend huid, een aller geestigst snuit en prachtige staarten. Daarnaast een hok met 2 zilvervossen, dan blauwe cr» zwarte soorten, in het geheel 18 stuks. Daarop volgen de hokken met 14 waschbeertjes, mooi getcckendc dieren met een typischen zwarten Inlichtingen: RADIO-DISTRIBUTIE. Een tweetal radio-ccntralc's. In ons blad van gisteren vermeldden wij reeds met een enkel woord, dat in navolging van verschillende anderen plaatsen, ook te uezer stede een districtgewijzc radiodistributie in het leven zal worden geroepen. Daartoe zullen twee z.g.n. radio-centrales worden op gericht. Een centrale zal het noordelijke ge deelte dezer gemeente bedienen, een andere het zuidelijk gedeelte. De grens tusschen deze twee districten zal zijn de lijn Utrechtsche weg Utrechtsche straat Langestraat Kampstraat Hoogeweg. De centrale voor het noordelijk gedeelte zal gevestigd worden in het perceel Langestraat 39 en zal onder met het inrichten en verder organiscwen der distributie een aanvang kunnen nemen. Het voordeel van zulk een distributie is, dot men zelf geen ontvangtoestel behoeft te hebben en dus ook bevrijd is van dc zorgen voor onder houd en bediening, die daaiann altijd zijn ver bonden. Voor nadere inlichtingen over deze radio distributie kan men zich wenden tot genoem de beheerders der centrale's. WIELRIJDERS. Fietslantaarn aansteken 5 uur 40 min. band over den snuit. Zij waren bowegeiijker don de vossen, die meest te slapen lagen. De beestjes drentelden heen en weer, klommen soms met het meeste gemak bij het gaas op, ia hingen wel aan den zolder van hun woning. Aangezien rustige menschen er niet worden geweerd raden wij ieder aan eens naar „de Hooge Klei" te wandelen. WEERBERICHT Verwachting tot den avond van 14 October. Zwakke tot matige wellicht later toenemen de wind uit W. richtingen, zwaar bowolkt tot betrokken, waarschijnlijk eenige regen, iets kouder overdag. BURGERLIJKE STAND. Geboren Jan z. v. Marten Knevel cn Aleida Harmina Wassink Arie Hendrikus z. v. Arie van Eykelenburg en Cathojina Wilhelmina Kraanen Elisabeth Maria en Regina Anna d. v. Wilhelmus Antonius Groenestein cn Adria- na Gcrarda van Meerwijk. Getrouwd: Johannes Martinus van Wcster- laak cn Hendriku Paulina van Doornik Petrus Langens en Wilhelmina van der Heiden Baukc Schilstrn en Petroncllo Arcnds. AGENDA. D a g e 1 ij k Cinema Roya!. Langestraat. Hotel Monopole, Middag- en Avondconcert, en Dancing. Kunstzaal „Sierkunst", Utrechtsrheweg 111 Grafisch werk Edith Pijpers, lampem-ont- werp Acronius, handweefwerk München en Hagen. Museum Flchite, Westsingel. Leeszaal Handelsregister, Arnh weg 23. Theosofische Bibliotheek, Laantje 3. Openbare Leeszaal (met Jeugdleeszaal) en P»ib!iothce!c, Muurhuizen 9 Princess-room. Zondag middag- en avond concert Danszaal Kloossen. Zondag Dancing. De Arend Vrijdag, Zondag, Maandag ca Dinsdag Bioscoop 14 Oct. Amicitia Volks-Universiteit. Ope ningsavond. Albert van Dalsum en Sara Hey- blom De vertraagde Film. 8 uur. 15 Oct. de Valk. Ned. Boks Bond Demon stratie en wedstrijden. 15, 16 en 17 Oct Amicitia Bioscoop. 18 Oct. Amicitia. Ver. v. Huisvrouwen.- De monstratie Citi Knippatronen. Half 3. 18, 19 Oct Amicitia. 't Nut. 18 Oct. de Valk Roode Kruis. Lezing. 20 Ort. Amicitia. Kunstverbond Pisuisse- avond. 8 uur. 22 Oct. de Valk. Sociëteit Eensgezindheid. Tooneelavond 22 Oct.2 Nov. Gebouw „De Poth" Ten toonstelling „De Brug." 22 Oct. St. Joriskcrk. Dresdener Kreuzchor. 23, 24 en 25jOct. de Valk. Bioscoop. 24 Oct. Concordia. Ver. v. Huisvrouwen Lezing Jhr. Mollerus over Cadeaustelsels. 8 uur 27 Oct Amicitia. Amersf. Kunstkring. Ver. Tooneel „De man van Jacqueilne". 27 Oct. Rcmonstr. Kerk N. P. B. Lezing Tony de Ridder. 28 Oct. Amicitia Algemeen Nederl. Ver bond. 8 uur. Lezing Pater Molkenboer over „Vondel". 29, 30 en 31 Oct Amicitia. Bioscoop. 29 Oct. de Valk. Pebstavond P. T. T. I Nov. Amicitia. Ver v Hfrisvrouwen. De- moristratie'sj Half 3 1 Nov, Amicitia. Het Schouwtooneel. (in abonnement) „Dc Geveltoerist" 8 uur. 2 Nov. Remonstr. Kerk. Wijdingsavond Allerzielen". 5, 6 Nov. Amicitia Kunst na Arbeid. 5 Nov de Valk. Feestavond A. Z. en P. C 8 Nov. de Valk. Volksuniversiteit. 11 Nov De Volk. Nooit meer oorlog-fede ratie Herdenking Wapenstilstanddag Spreker: Prof. Dr. van Embden en den heer van Zadelhof 8 uur. 12 Nov de Valk Feestavond B A N. S. 12, 13 en 14 Nov. Amictia. Bioscoop. 15 Nov. Amicitio Ver. v. Huisvrouwen. Le zing de heer Brijs. Holf 3. 16, 17 Nov. Amicitia. 't Nut. 18 Nov. de Valk. Propoganda-avond Nederl. Blinderbond. 19 Nov. de Volk Frysk Selskip Feestavond. UTRECHT Stadsschouwburg. 13 Oct. N.V. Het Nieuw Rotterdamsch Too neel. „Dc Pastoor van Neuvillette", 8 uur. w ZEIST. Concertzaal Figi. 18 Oct. „Der Blaue Vogel". Kwart over 8. hoefte te voorzien. Hij verbindt zich, overeen komstig de reglementen en consideratiën van de stedelijke schoolcommissie te handelen Ten slotte verzoekt hij, binnen de stad Amers foort eenc bewaarschool te mogen oprichten, ten doel hebbende de ontwikkeling der zielsvermo gens van kinderen beneden 6 jaar. Kingma was als rasecht schoolmcesty niet bang voor papier. Zijne aanvrage ging verge zeld van eenige zeer interessante bijlagen, o.a 1. Een certificaat van den Schoolopziener in het 2e District der provincie Gelderland van 6 Augustus 1834, aan P Kingma, ondermees ter te Elburg, dat deze bij den voor zijnen stand vereischtc bekwaamheden een bijzondere geschiktheid bezit, onv dezelve aan de kinderen mede te deelen, en in allen opzichte berekend is voor het geven van goed klassikaal onder wijs. 2. Een getuigschrift d.d. 7 Maart 1835 van Joh. Borst, onderwijzer in Amersfoort, dat Kingma ruim 3 maanden als hoofd van het pre liminaire onderwijs is werkzuam geweest, en dat hij bij een minzamen omgang met de kin deren de geschiktheid paart om zijn onderwijs doelmatig In te richten en in kinderlijken vorm mede te deelen. 3. F- n getuigschrift van P. Prinsen, school opziener te Haarlem d.d. 25 Maart 1835, dat Kingma zeer bedreven is in het geven van oor deelkundig klossikaal onderwijsdat hij zich uitmuntend naar de jeugd weet te schikken, er bekwaamheden bezit, om dezelve op de beste wijze nuttig te zijn. 4. Een getuigschrift van H. Polman, onder wijzer in de Bijbelsche geschiedenis en zede- lomde aan de Rijkskweekschool voor onderwij zers tc Haarlem van 24 Maart 1825. dat Kingma zien gedurende zijn verblijf aan ge melde kweekschool zeer godsdienstig en zede lijk heeft gedragen, tevens dat genoemde jon geling na zijn vertrek van dc kweekschool bij zijne godsdienstige en zedelijke beginselen is gebleven. 5. Bewijs van bezit der acte van algerneene toelating tot schoolonderwijzer 2e rang der Provinciale Commissie van Onderwijs in Fries land van 19 April 1838. 6. Een certificaat d.d. 26 April 1838 van den Schoolopziener van het 5e District Fries land, dat Kingma was aangesteld als hulp onderwijzer te Oudego. in welke betrekking hij geheel alleen de schoot aldaar heeft be stuurd, en het onderwijs op een beteren voet heeft gebracht. Het request werd door Burgemeester en "Wet houders in handen gesteld van do Plaatselijke Schoolcommissie ter fisic van advies: De Schoolcommissie adviseert op 10 September 1859, het verzoek in te willigen onder de na volgende voorwaarden dot requestrant geene kinderen óp zijne school zal toelaten of aanhouden boven den leeftijd van zes jaar; dat het school zal gehouden worden in een ruim luchtig en welingelicht lokaal met een speelplaats in de opene lucht, daaraan verbon? den; dat dezelve naar een geregeld plan zal worden ingericht, door dc plaatselijke schoolcommissie goedgekeurd, en eindelijk dat hij zich in alles te gedragen hebbe naar dn bepalingen in algerneene en plaatselijke wet ten en instruction vervat. Alvorens het verzoek toe te staan, vragen Burgemeester cn Wethouders aan de Plaatselij ke Schoolcommissie een instructie, die dienen ken voor dc bewaarschool; wanneer dit in orde is. wordt de vergunning verleend. En nu begint voor Kingma een zeer moeilijke tijd. Er werd in die dagen in onderwijsgezinnen vaak armoede geleden, tenzij de schrale in komsten vermeerderd worden door het beklec- den van bijbaantjes, die het prestige van den onderwijzer neerhaalden. Hiervoor was Kingma te fier. Hij meende dut hij door zijn intellect zijn mcdemenschen van meer dienft kon zijn dun door hot aanvaarden van betrekkinkjes, die beneden zijn stand waren. Hij zocht zijn tijjd tc „verwerken". In de eerste jaren var zijn verblijf in Amersfoort vinden wc verschillende reques- ten aan den Gemcentefaad, waarin hij klaagt over den „zwaren toestand- van zijn gezin".- Herhaaldelijk heeft hij getracht verlof te krijgen om les te geven in dc avonduren aan kinderen hoven den 6-jarigen leeftijd, omdat dit bij in structie op zijne Bewaarschool verboden was Het allereerst zocht hij het in handclsrich- ting. Hij vroeg toestemming, om in de avond uren een handelsschool op tc richten. Burgc meester en Wethouders vreesden echter, dat hij daardoor schade zou toebrengen aan "het schoolbezoek overdog De nood schijnt in 1840 bijzonder hoog ge stegen te zijn. Daaróm vroeg Kingma in 1840 verlof, om huisonderwijs te geven. Toen dit mislukte, vrceg hij zelfs Rijkssubsidie voor zijn bewaarschool. Dit was in dien tijd een gewaagd do onderneming. Maar Kingma stond bij zijne schoolautoriteitcn zeer hoog aangeschreven, en de Plaatselijke Schoolcommissie was erg met hem ingenomen. Toch haalde hij ook dezen keei weer nul on het request. In de conclusie ver wijst het Departement van Binncnlandsche Za ken hem naar dc Gemeente. Weer kwam er 23 November 1840 een request aan Burgemeester cn Wethouders, om 's avonds aan kinderen van 6, 7 cn 8 jaar on derwijs tc mogen geven. Het Dugclijksch B: stuur verwachtte hiervan groote onaangenaam heden met houders van andere scholen en weigerden. In dit request klaagt Kingma erover, dat „dc oprichting der bewaarschool den bloei zijns gc- zins heeft ondermijnd". Daarom probeerde hij het nog eens met een vraug om gemeentelijke subsidie, doch alles zonder resultaat. Wie zou meenen, dot Kingma den moed zou verliezen, kent niet de psyche van den onver- moeiden werker. Hij wist, dat hij den steun had van „vele vatsoendelijkc ingezetenen", die hunne kinderen naar zijn school zonden. En zijn school had reeds een zekere vermaardheid buiten Amersfoort. Dit blijkt zeer duidelijk uit eene uitvoerige memorie van toelichting, die Kingma in 1847 voegde bij epn request aan Burgemeester en Wethouders, om zijne be waarschool uit te breiden. Wij zouden de schouders ophalen voor een zoo sterk gedocumenteerde memorie van toe lichting bij eene aanvrage, om eene bewaar school uit te breiden. Niet alzoo Kingma. Hij was zoozeer overtuigd van de efficacitcit van zijn systeem, dat hij zijn doel wilde bereiken. Een mooi gevoel van eigenwaarde straalt uit die memorie. Of het zelfoverschatting is, blïjve ter beoordceling van den lezer. Daarbij moet hij echter in aanmerking nemen, dat het ge beurde tusschen 1840 en 1850, toen wij nog niet beschikten over onze moderne middelen van vervoer; toen een reis van Utrecht naar Amersfoort zelfs hare eigenaardige bezwaren had. In dc* memorie van toelichting verstrekt Kingma een opgave van enkele bezoeken, die hij aan zijn bewaarschool ontving tusschen de jaren Ï84I en 1846: a. In Augustus 1841 bezoek van Van Swin- deren uit Groningen om de leesmachine van nabij te lccren kennen. Dit zou een eigen vin ding wezen, naor Kingma beweert. De School commissie trekt dit in een officieel schrijven in twijfel. Op instigatie van Van Swinderen heeft Kingrqa van de leesplank een afbeelding er» beschrijving gegeven in het Tijdschrift voor Onderwijzers tc Groningen, jaargang 9 no. 3, bldz. 196. b. In April 1842 bezoek van mej. Metman, onderwijzeres van de eerste groote bewaar school te Haarlem. c. In Juni 1842 bezoek van den hoofdinspec teur van het Lager Onderwijs, den heer Wijn beek. De hoofdinspecteur gaf zijne bijzondere goedkeuring te kennen. Zijne Excellentie heeft het manuscript van het werk „Orpheus onder de jeugd" welwillend nagezien en goedgekeurd. Zijne Excellentie gaf cok tc kennen, dat het voor de onderwijzeressen aan bewaarscholen, die gewoonlijk hunne vorming te Zwolle ont vingen, van groot belang zou zijn, zich op de school Kingma cenigen tijd tc oefenen. d. In Juni 1841 bezoek van Van Teutcm, predikant der Remonstrantscho Gemeente te Utrecht. e. In Juli 1842 herhaald bezoek van Van Tcutum, vooral voor een demonstratie van de behandeling der getalleer. f. In Augustus 1842 derde bezoek van Van Teutum vergezeld van Van Mansveld, lid der Plaotsclijke Schoolcommissie te Utrecht. Bij dit bezoek werd Kingma gevraagd, of hij genegen was in Utrecht werkzaam te zijn. g. In Augustus 1842 bezoek van Schheithcr, rector -en schoolopziener in Zeeland, die met veel genoegen het leeren der lettertcekens en letterklanken met behulp van de leesmachine bijwoonde. L. W. VAN LOON. (Slot voigt.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 3