WILLEM GROENHUIZEN Langestraat 43
Gouden Trouw- en Verlovingsringen.
BINNENLAND.
26e laargang Mo. 91 AM ERSFOO RTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER"
ZITTING DER PROV. STA1EN
Levertraan Emulsie B. en S.
A. v. d. WEG. LANGESTRAAT 23.
PROTECTIONN ISME OF
VRIJHANDEL?
EINDELIJK EEN BESLISSING INZAKE HET WEGENPLAN - SUCCES VOOR LOPIK
HET VOORSTEL SERTON INGETROKKEN
Zaterdag
15 October 1927
Gistermorgen is de buitengewone zitting der
Staten voortgezet onder voorzitterschap van
den Commissaris der Koningin, dr. H. Th.
a' Jacob.
De zitting wordt met gebed geopend.
De griffier leest de notulen, die onveranderd
worden vastgesteld.
Aon de orde is de behandeling der
AGENDA.
Het provinciaal wegenplan.
De motie-de Beaufort wordt thans met 19
tegen 17 stemmen verworpen.
De heer M e b i u
(S.D.A.P.) constateert
dat er ernstige be
zwaren zijn gerezen
tegen de plannen voor
Z. W. Utrecht. Hij
dient het volgende
voorstel in:
J. Mebius.
de Staten,
zich vereenigende met het wegenplan,
zooals dit door Ged. Stoten is ingediend,
overwegende echter, dot vooral voor de
geprojecteerde wegen in den Zuid-West
hoek der provincie ernstige bezworen zijn
ingebracht;
verzoeken:
Ged. Stoten in een volgende zitting der
Staten no overleg met de betrokken ge
meente- en eventueele andere besturen;
met andere voorstellen te komen, noodi-
gen Ged. Staten verder uit;
le. met de regeering in overleg te tre
den over de formule bestaande uit oppei-
vlakte, inwonertal en lengte der verharde
wegen, opdot ook met den factor van
transito-verkeer in onze centraal gelegen
provincie de noodige rekening wordt ge
houden:
2e. een verhooging van het maximum
aantal kilometers, dat thans 209,5 be
draagt, te verkrijgen, zulks in verband met
het aantal K.M. dot de Minister van Wa
terstaat heeft vastgesteld voor de overige
provincies.
De heer Reijnders kon niet accoord gaan
roet het voorstel van Ged. Staten, dus ook
niet met het voorstel van zijn partij-genoot.
De Staten hebben dit plan ter bcoordeeling
gekregen en wanneer rij Ccn afwijkend besluit
nemen, dan zullen zij vó^Sr 1 November weer
bij elkaar moeten komen. En daar is ook ab
soluut geen bezwaar tegen. Overleg mei
gemeentebesturen is een onding. Men kon die
menschen niet allemaal tevreden stellen, dat
spreekt toch wel van zelf. Wij zitten hier ook
niet voor de gemeentebelangen, maar voor
het provir ci iel belang. Spreker zal daarom
tegen het voorstel stemmen.
De heer v. d. Meiden (V.B) is het groo-
tcndeols met den heer Reijnders eens. De Sta
ten zijn thans bijeen om oen wegenplan in
groote lijnen samen te stellen en het gaat
niet aon om nu dit plan weer terug te sturen
met de opmerking: wij durven het niet aon.
Spreker heeft nog steeds niet gehoord waarom
de weg Noord-Zuid wèl op het plan is gezet,
en niet de weg Oost-West De reden schuilt
toch niet daarin, dat de Waterstaat zich angst
vallig heeft ^os'gehouden aan het maximum
aantal kilometers? Spreker zou willen vragen:
Tcgeert de Waterstaat hier don, of regecren
de Prov. Staten in deze provincie?
De heer van K o et s v e 1 d ontwikkelt be
zwaren tegen het voorstel-Mebius. Wanneer
wij het plan hoe dan ook aannemen
geschiedt dit niet onder eenig voorbehoud,
maar definitief, behoudens don wellicht eenige
details. Wanneer het voor spreker vaststond
dot de Staten zich niet definitief binden, zou
hij wel iets voor het voorstel voelen.
De heer S u r i n g adviseert om nu eens re
gelmatig door te werken en niet te trachten
de zaak uit te stellen, uit vrees voor de tc
nemen beslissing.
De heer Timmermans betoogt dat het
voorstel-Mebius hem recht welkom is geweest.
Er is zoo weinig gelegenheid geweest voor de
betrokkenen, om hun belangen bij Gedep. Sta
ten bekend te maken Het voorstel van den
heer Mebius komt hieraan tegemoet. Alleen
betreurt spreker het dot alleen het Z.W. ge
deelte van de Provincie onder de loupe komt.
Ook voor de overige gedeelten zullen wel be
zworen komen, zoodat spreker het voorstel zou
willen uitbreiden en van toepassing doen zijn
ook voor de overige geprojecteerde wegen.
Er is gezegd wij zijn hier om de voorstellen
definitief af te doen. Maar dat geldt alleen voor
die voorstellen, die daarvoor rijp zijn. En dat
is volgens spreker met dit wegenplan niet het
geval
De heer Adriaanse vraagt den heer van
Koetsveld of hij wel rekening heeft gehouden
met de omstandigheid dat bij aanvaarding van
zijn voorstel het maximum aantal kilometers
woidt overschreden. Ook bij het voorstel Ser-
ton is dat het geval Spieker kan daarom aan
deze voorstellen zijn stem niet geven, omdat
hij er niet zeker van is dot er dan geen
bezwaren zullen rijzen tegen goedkeuring van
het plan. Men meent in Lopik dat als de
Lopiker Voordijk op het Prov. Wegenplan
wordt geplaatst, dat de weg dan een pro
vinciale weg wordt Maar dat is absoluut niet
het geval. Spreker zou daarom aan den heer
van Koetsveld willen vragen, waar hij met de
onderhoudskosten heen wil.
De heer van Ko e t s v e 1 d antwoordt dot
zijn plan eindigt bij Benschop en dot daarom
het aantal kilometers nagenoeg niet wordt ver
hoogd, n.l. slechts met een halve kilometer.
Als er echter het stuk Benschop—Montfoort
aon wordt vastgeknoopt, zooals de heer Suring
wil, don staat de zuak anders. Don komen er
enkele kilometers bij en wanneer spreker de
zekerheid had dot de goedkeuring daardoor
geen gevaar zou loopen, don zou hij het amen
dement Suring van harte toejuichen. Thans om
dat hij nog geen zekerheid heeft, neemt hij
het amendement niet voor zijn rekening. Wat
het onderhoud betreft, voor het gedeelte Lopik
Benschop, gelden dezelfde bepalingen als
voor alle andere wegen, het onderhoud daoi-
van komt ten deele voor de provincie. Maar
het laat spreker koud, of men in Lbpik al
of niet tevreden is. Het gaat hier slechts om
RECLAMES.
Van 1-4 rogels 1 4.05. elke repel moer f 1.—
- Telefoon 582
JUWELIER
Prima Medicinale Levertraan - Scott's Emulsion
n den Lopiker voordijk voóï
tc Gorcum, die belast WU5 1UCI «tl uj/fc.
van het bewaarschoolonderwijs in die stad.
i. In Juni 1844 bezoek van' mevr. Van dei
Goes, directrice van de groote bewaarschool
in Utrecht. Vooral gedemonstreerd het gezang-
jn UUCUU. VUUIOI g v 00
boek van Kingma; de behandeling van eenige
prenten en eenige spelen. Bij dit bezoek werd
jevruogd of hij naar Utrecht
een goede wi.
hel onderhoud van wn
zijn ickenintr zal krüffrn, is spreker niet be-
kr-nd.
De heer de Vink voert het woord namens
de meerderheid der Commissie van Rappoi-
teurs. Hij kan zich vereenigen met het amen-
dement-Suring, al kan hij diens redeneering
niet geheel en al onderschrijven, ten aanzien
van de overschrijding
van het maximum
aantal kilometers.
Wanneer die ovei-
schrijding dusdanige
vormen zou aannemen
dat de overige plan
nen gevaar zouden
loopen, dan meent
spreker dat de Kon.
Goedkeuring wel eens
zou kunnen worden
onthouden. Maar
Mr. H. W. de Vink. cvenzcter wonneer de
overschrijding niet ül
te groot is, en de andere plannen geen ge
vaar loopen, dan zal de goedkeuring zeker
niet geweigerd worden. De meerderheid van
iij&g vciiiuuuiiigeii nuivn uuui uc urmui.
nog niet zoo vervlakt, dat iemand het gewaagd
zou hebben, om in vorm of schrift te kort te
schieten aon onderdanigheid en nederigheid.
De gemeenteraad beschikt echter weer in on-
unstigen zin. Veel schijnt hiertoe bijgedragen
te hebben een tweede bijlage, die op verzoek
van Burgemeester en Wethouders naderhand
is bijgevoegd. Die bijlage bevat 39 namen van
kinderen beneden 6 jaar; 17 namen van kinde
ren van 6 jaar; 4 namen van kinderen van
7 jaar; 10 namen van kinderen van 8 jaar; I
naam van een kind van 9 jaar. Totaal 15 boven
6 jaar.
Dit was Burgemeester en Wethouders te
mochtig, omdat het in strijd was roet de be
paling, dat „Kingma geene kinderen op zijn
schooi zal toelaten of aanhouden boven den
leeftijd van 6 jaar".
Op 29 Juli 1847 kreeg Kingma dan ook een
bevel, om de kinderen van 7, 8 en 9 jaar van
zijn school te v e r w ij d e r e n.
Nu moet ik even dc stukken laten zwijgen,
om zelf aan het woord te komen.
Onder het bestudeeren van het Gemeentelijk
Archief was de gedachte bij mij opgekomen,
dat het wel eens historisch onjuist kon
zijn, dat „reeds in dc veertiger joren in
Amersfoort een school voor achterlijke kinde
ren bestond", zooals mevr. G. Boer Kingma en
Broekhuizen mededeclen.
Ten einde daaromtrent meer licht te ontvan
gen, heb ik de nominale lijst van kinderen na
gegaan met een oud-leerling, den heer Gerard
Klcber (geboren 17 Februari 1843). Ik acht mij
ontslagen van den plicht, om dezen oud-leer-
dc Amersfoortsche burgerij te intro-
rapporteurs neemt daarom het voorstel Koets
veld, geamendeerd door den heer Suring over.
De heer S e r t o n zegt zijn voorstel tc wll-
lef» intrekken indien Gedep. Staten de toezeg
ging doen, dot zij den aanleg van een weg
Bunnik—Station Driebergen bij het Rijk zul
len bepleiten.
Antwoord van Ged. Stelen.
De heer Bosch van Oud-A melis-
w e e r d (Ged. Staten) betoogt dat hij nog
steeds bezwaar heeft tegen overleg met de
gemeenten. Dot was ook zijn bezwaar tegen
het voorstel-Mebius. Ged. Staten hebben niet
de gedachte gehad, dot de plinncn onaan
vechtbaar zouden zijn, den Statm wordt niets
opgedrongen, zij hebben hier. tc beslissen.
Maar de minister heeft er uitdrukcelijk op aan
gedrongen, dot dc plannen vóór 1 November
zouden zijn ingediend. In 1921 i- ook een wc-
genplan vastgesteld maar toen s niet behan
deld wat nu behandeld is. Tien werd een
voorloopig plan vastgesteld, mar sedert dien
tijd is de toestond zeer veranded. Zoo hebben
verschillende wegen aan bcloigrijkheid ge
wonnen bijv. die rondom Amesfoort, die nu
op het wegenplan gebracht zijn Enkele ondeic
wegen moesten daarentegen verallcn, en daar*
onder bevond zich ook de wef in don Zuid-
West hoek in dc richting Cost-West. Aon
den weg in de richting Noord-.uid is de voor
keur gegeven omdat daarop d andere wegen
uitmonden. Ged. Staten zijn breid den weg
aanleg Bunhik-Grebbcwcg oner de aandacht
der regeering te brengen
voor beide landen en ik hoop wel dat men
mettertijd tot iets dergelijks zal kunnen komen.
Tot slotsom oordeelt De Morgenpost, dat
deze netelige kwestie van vrijhandel cn pro
tectie door do katholieke Noorderburen schijnt
opgelost te zullen worden ten voordcclc van
het laatste. En dat alles afhangt van wat te
dezer zake het ingenomen standpunt is. Men
kan het hun niet kwalijk nemen, dat z'.j Ir» het
Eurcpccsch economisch concert dc protect
nistischc riool spelen zooals de andere lan
den. De Ncderlandsche belangen zullen er
aldus gaat genoemd blad voort bij geboot
zijn, maar wij meenen, dat óók daardoor het
tijdperk verschoven wordt, waarin eindelijk hot
vrij en ongebonden economisch verkeer tus-
schen dc volken zal tot stond komen. En dat
alleen is niet enkel officieel, maar ook werke
lijk, een stevige waarborg voor een bedrijvige
internationale welvnnrtspolitiek, welke men,
ten onrechte dunkt ons, steeds stelt tegenover
een actieve handelspolitiek. Beide moeten te
verzoenen zijn, niet in een doolhof van tarie
ven, waar ze elkaar nooit zullen ontmoeten,
maar op het wijde wereldveld van het vrije
ruilverkee r.
Stemmingen.
Het voorstel van den heer Mebius In
dien zin gewijzigd dat het corleg met ge
meente- en andere besturen vrvalt wordt
'erworpen met 27 tegen 10 temmen
Een amendemcnt-dc Wijk/slooth op het
voorstel van de Commissie 'on Rapporteurs
betreffende de wegen in d Zuid-Westhoek
wordt verworpen met 36 t<en I stem.
De heer S e r t o n trekt ntdc verklaring van
Ged. Staten zijn voorstel ir
Het voorstel van de meelcrheid der Com
missie van Rapporteurs, Waan opgenomen het
"'df aangenomen met
amoyi.'-
Ui16 stemmen.
Het door aanrimingvan dit voorstel ge
wijzigde wcgenpM zal in ccn volgende verga
dering, tc houdcivóór 1 November, alsnog jn
Ibehandeling moct| komen.
Dc voorzitter it te even 12 uur dc ver
gadering.
Wij herinneren volledigheidshalve aan dot
de meerderheid cRapporteurs in overweging
gaf te beslissen'crecnkomstig het voorstel
van Gedcputecr(Staten, met vervanging in-
tusschcn van dcnargcstclden weg van Mont
foort naar Jaarsl door een weg ven Ben
schop over Lopihar Schoonhoven.
Dc heer Suringd daorop een amendement
ingediend, dat bgde het weggedeelte Ben
schop— Montfoonog hierbij tc trekken.
Thans komt dus het Wegenplan een weg:
Montfoort, Bensc Lopik, Schoonhoven. Ook
de beruchte Lop Voordijk wordt tharts dus
in het plan opgeen.
DE MEEN ING VAN
MR. L. G. KORTENHORST
Bij con peisgesprek met een der redacteuren
•an het k.ith.-dcmocifitisch blad De Morgen- J
post te Antwerpen zou het r.-k Tweede Ka
merlid mr L. G. Kortenhorst het volgende
hebben verklaard nopens het vraagstuk: vrij
handel of protectionisme: oe dezer dogen verschijnent
„Wij moeten protectionist zijn uit opportunl- ders wordt het volgende ontleend
tolt of, zoo go wilt, uit zelfverdediging. Wc Volgens mededeeling van den minister van
denken cr geen oogenblik aan, een internatio- koloniën heeft de gouverneur-generaal van
nolo economische wereld, waar de stoatsgren- Ncd.-Indië, overeenkomstig voorstel van het
zen zouden samenvallen met allerlei slagboo- Indisch legerbestuur, verzocht om, in verbond
men van taksen en tarieven, voor te stellen een tijdelijk tekort aan infanteric-ollicie-
ols het ideale b<-eld van internationale econo- bij het Indische leger, hetwelk wordt ver-
mische samenleving. Ofliciecl, te Geneve, zijn als gevolg van de uitbreiding der Ieger-
wij vrijhandelsgczin<\ zooals trouwens alle formatie, gerekend van I November a.s. af tot
stoten die er vertegenwoordigd waren. Maar nader bericht maandelijks f 12, zoo mogelijk
pructisch hebben wij de ervaring van wat het ongehuwdeberoepsluitenants der infanterie van
beteekent, zijn grenzen wijd open te zetten hct 'fger hter te lande uit te zenden tot een
voor dc vreemde productie, wanneer alle bin- 'O""' ten hoogste 23, teneinde b,j het
den zich verschansen achter een muur van Ned.-Ind. eger tc worden gedetacheerd.
TEKORT AAN OFFICIEREN IN INDIK.
Detachcering van Ncderl.
bcrocpsluilcnants.
Aan de dezer dagen verschijnende legeror-
lr>re ur/nr/J* 1
allerlei rechter.. Dnt wil daarom nog niet bc
duiden, dat wij een heel stelsel van strijdtaric-
ven zouden willen opstellen tegen de ons om
ringende landen. Maar toch moet er iets ver
anderen.
Tot nu toe hebben wij met alle landen het
stelsel der meestbegunstigdc natie toegepast cn
de geest van Picrson heeft steeds onze han
delspolitiek ingegeven Zwaar hoeft onze eco
nomie ten gevolge van dien toestond te lijden
onder vreemde dumping. Ik zou daarvan tref
fende voorbeeiden kunnen aanhalen. Toen on
..v»J9R fcvuciucuecra.
Deze officieren zullen gedurende hun deta-
cheeringstcrmijn niet voor bevordering tot ko-
pitein in aanmerking mogen komen.
De detachcering zal voor den tijd van ten
hoogste vijf jaren geschieden.
Overgang naar het vaste korps Indische of
ficieren moet uitgesloten worden geacht.
Wel kan eenige zekerheid worden gegeven
dat verkorting van den detacheeringstermijn,
buitengewone gevallen daargelaten, niet zal
plaats hebben.
In verband met het vorenstaande wordt bc-
- •vivioiüunuL- worai dc
ixumivii uaiwinien. toen on-
j Wfu r, j paald, dot voor detachcering bij het leger in
lings do Willemsbrug tc Rotterdam moest op- Ne<J ,nd ui|slui|cnd a*nmJcrki komcn
gevijzeld worden, werden de bestell.ngen ge- eerste_luitcnants der infanterie mct ,^n hoog
daan ,n het buitenland. Voor andere bruggen 70 dicns,jurcn a|s bar0(.nsofficier.
deed zich hetzelfde voor. en voor het spoor- Vcrzookcn om 00r dctachrcrin ;n aanmcI.
wegmate,ior.1 idem. Dit kan natuurlijk hoe, kinT ,c komen> moolcn Nqv fl s b|j ,a_
interessant zijn voor de buitenlandsche leve- bcltarisch rapport (?cheim) largs dl.n hiërai-
lorcreis. maar ols Nederlander ,s het klaarblij- ghicVcn we? 0Qn hc[ d tcmcnt van oorIog
kehjk, dat wc Ac bestellingen haddon willen wordcn jngcIonden
zien goon naar onze e gene nijverheid Eczste luitenants cp non-activiteit moeten
- Maar - aldus de nieuwsgierige Morgen- bun vcrzoek vóór 27 October e.v. rechlsl reel s
-* uw land we] bij mnchto l-: t dnnrtPmrnt V
voorzien zijn eigen ,f_ D,J ncr ac.'onP|"pn'
ten, en heeft het er niet alle belang bij uit
het buitenland ccn flinken inkomvrijen invoer
te hebben van die goederen, waaraan zijn
cigrn industrie tc kort schiet Nederland is
toch vooral op landbouw en scheepvaart aan
gewezen cn vindt daarin de rijkste bronnen
van zijn economische welvaart
'an oorlog indienen.
DE PHILIPS KORTEGOLFZENDER.
Near Hilversum.
Naar wij vernemen zullen vanaf Dinsdag, 18
)ctober n c 1f
jNaar wij vernemen zullen vanaf Dinsdag, 18
•i n*J" llUSCI>C rVQQL- i i October a.s., de kortegolf-uitzendingen van het
Zulks werd door mr. Kortenhorst volgender- phi|.ps Radio„Labor,ltorium gcdurendc ongc_
mjzf eantv.cor veer 6 weken worden gestaakt, in verband met
„Dot stond inderdaad ,n de economische- d |aalsi van dcri exporimentcden zen-
geogrnfische boeken van twintig jaar geleden dcr naar Gczicn dc talrijke bric.
te lezen. Maar op het huidige oogenblik is VQn ]u;5;(pr««rr J-
35 nrrrnn» 1
vjzt «ci nuiaigc oogenblik is
35 percent van onze bevolking in de nijverheid
werkzaam, zoodot wij ook een industrieland
geworden zijn met eigen hoogovens, fabrieken
en groot-ondernemingen. Onze nijverheid heeft
geen heil te verwachten van een geïsoleerde
vrijhandelspolitiek, men kan dat in naam van
de economische vrijheid betreuren of niet,
maar het is zoo. En daarom zijn wij in Ne
derland voorstanders van een brcec'geestigc
en ruime tractatenpolitiek. Een tolunic met
België ware, mijns inziens, een goede zaak
waarin
gezien ae talrijke brie-
jven van luisteraars in de geheele wereld, die
liederen dag door het Philips Laboratorium
(ontvangen worden, zullen vele radio-amateurs,
die geregeld naar de Philips uitzendingen luis
teren, het tijdstip, waarop deze kunnen worden
hervat, ongetwijfeld met vreugde begroeten.
Onder deze luisteraars bevinden zich ook een
I groot aantal in onze koloniën of elders gevcs-
Itigde landgenooten, die in afgelegen plaatsen
wonen cn voor wie deze klanken uit het vader
land een aangename en dikwijls de eenige af
wisseling in hun vaak eentonig bestaan zijn.
Kingma weer
wilde komen.
j. In Juli 1844 bezoek van 2 onderwijzeressen
van mevr. Van der Goes uit Utrecht, die zich
zeer ingenomen betoonden met de manier om
zingen op cijfers (II) te leeren.
k. In Augustus 1844 bezoek van mej. Jacson,
directrice der Sofiaschool tc Amsterdam, met
lreule Iddekkrge van Randbroek. Leerwijze van
zingen was hoofddoel.
1. In Juni 1845 bezoek van Van der Bonk,
predikant der Woalsche Gemeente te Utrecht.
De school Kingma diende als model bewaar
school met vervolgonderwijs voor de Diaconie-
kinderen in Utrecht. (De heer Van der Bank
was zeer ingenomen met het zangonderwijs).
m. In Juli 1845 bezoek van mevr. Bergsma,
directrice der groote bewaarschool te Utrecht,
met Van der Leeuw, lid der plaatselijke school
commissie te Utrecht. Doel van het bezoek
was: zingen op stemmen.
n. In September 1848 bezoek van mej. J.
Schot, onderwijzeres aan een bewaarschool voor
kinderen uit den fatsoenlijken stand te Amster-r
dam.
Men kan Kingma hcusch niet ten laste leggen,
dat hij te weinig werk maakte van zijne aan- '»ng vuui ug- nmcsiwiun,.,». lv,
vrage, om de bewaarschool uit te breiden. Laat I duceeren als een betrouwbaar getuige. Ik heb
ik er nog dit bijvoegen, dat de vorm,
- -i ,/MT -tü
ïk er nog ent Dijvougen, uui uc vw....,
alles gekleed was, wel geschikt zou zijn, om
een College van 1927 te vermurwen, al was
het dan alleen maar om het diepe respect voor
de autoriteiten, dat sprak uit vorm en schrift.
Niet alzoo een College van 1847. De ambte-
ling voor
duceeren ais een Deirouwouar geiuige. in hku
het voorrecht gehad, met dezen krassen ouden
heer een langdurig onderhoud te voeren over
de school Kingma. Gedurende dat onderhoud
heb ik genoten van den benijdenswaardigen
neD ik gcnoien vuii ucu uciiijucuanjuu.uiuv..mei wccrsiaan,
helderen geest cn het prachtige geheugen van om uit de Am'he burgerij getuigen
dezen grijsaard; die eigenschappen moeten hem op te roepen. Tolgen de namen de*
-.j j.. .-e,o ou..aj; von ae ïvamci
van Koophandel >ij zijn lidmaatschap van
den gemeentcraacd te pos gekomen zijn.
Ik heb dan allmen voorgelezen van dc
51 leerlingen bc5 jaar. Zou de bewaar
school een sch«oor ftchterlijken geweest
zijn, don hadden hterlijkcn onder dat getal
moeten schuilen, geen der 31 herinnerde
de heer Klebcr dat zij wegens idiotisme,
zwakzinnigheid spraakgebrek een bij
zondere behand zouden hebben moeten
ontvangen. Wel lerde de heer Klcber zich,
dat de „Bewaars. gevestigd was geweest
achtereenvolgensiet ITovik, in dc Lange
straat en op de», bijzonderheden, die ik
bij mijn uitgebreèrzoek nog niet had kun
nen achtcrhalenler wist de heer Kleber
te vertellen, dat deren veel van „Meester
Kingma" hieldcnot de Bewaarschool be
zocht werd doorkindcren. Verder haaide
hij uit zijn heriniop, dat hij wel eens ge
hoord had over Ks bijzondere verdiensten
voor kinderen makgebreken, o.a. te Am
sterdam, Utrechtn Haag.
Deze laatste irheden, die zeer juist
zijn, waren voor (.doorslaand bewijs, dat
ook zijne pertingensprook, dut de Bc
woorschool geerj voor achterlijken ge
weest was, allesivaard moet worden als
overeenkomstig werkelijkheid.
Misschien vroider lezers, of dot dan
van zooveel be is. Ik meen van ja.
Wonneer werketooals met grond ver
wacht mag wo. de wetenschap zichr
gaat bezighoudc^c vraag, in hoeverre
Kingma in ons !oemd mag worden dc
grond veste et onderwijs aan ach
terlijken, dan het gewenscht, dot
legendarische rngen zeer goed on
derscheiden wor historische juiste fei
ten.
En nu kan ik»eking niet weerstaan,
om uit de Am'he burgerij getuigen
31 leerlingen boven 5 joar, onder wie dan
toch zeker eventueele spraokgebrekkigen, idio
ten of zwakzinnigen zouden moeten zitten. Wot
beneden 6 jaar is, mogen we veronderstellen
uls rasechte bewaorschoolkindcren.
Staat van dc kinderen, die mijn school be»
zoeken, met vermelding «van dcrzelver ouder
dom.
Namen
Karei van Doornik
Hendrik Siddré
Kato van Beek R.dochter
Maria Pels
Annette Schaap
Nootje Wolbcrs
Pieter Schmutziger
Piet van Werkhoven
Jan Hamers
Antje Kleber
Kornelia van Vloten
Teunis Verhoef f
Elbert Klein
Wilh. Combé
Geertr. Klaossen Chrd.
Hendr. Hartogsvcld
Dirk Lieveling
Lambertus ten Brink
Jan Volmar Chrz.
Pieter Wcyland
Antoon Volmar
Hendrika Fluiter
Arie Vcrhoeff
Geertruida Hortogsveld
Peel Kok
Hendrik von Doornik
Alijda van Gelder
Wilhelmina van Gelder
Dientjc Schaap
Piet Leinweber Hz.
iBcrnardus Hamers
Bernardus van Werkhoven
Aldus opgemaakt den
Ouderdom
6 joai
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
7
7
7
7
8
8
8
8
8
8
24
9
July 1847.
W-ST» F. 7ntes Kingma.
Tn bovenstaande lijst herken ik al ben ik
nog maar 3 jóor in Amersfoort echte
Amersfoortsche namen. Mijn Amersfoortsche
lezers herkennen cr natuurlijk hunne groox-
oud'ers, ouders, oud-ooms of oud-tantes in.
Loten zij zich nu eens bedenken, of die fa
milieleden in hunne familie bekend waren als
stamelaars, stotteraars, menschen met een ge
spleten gehemelte of met een hazenlip. Mocht
dit werkelijk het geval zijn, don wil men daar
van zeker wel met een briefkaartje kennis ge
ven nan L. W. von Loon, Oldervborneveltlaon
16 alhier. Ook voor berichten, die een besliste
zekerheid bevatten, dat bovenstaande oud
leerlingen heelcmaal geen opvollende gebre
ken van achterlijkheid of spraakgebreken ver
toonden, houdt schrijver dezes zich bijzonder
aanbevolen.
Met des tc meer zekerheid komt dan mis
schien vast tc staan, dat onze oud-stadgenoot
Kingma in onze stad alleen maar voorstudies
gemaakt heeft voor zijn levenswerk: „het on
derwijs aon sproakgebrekkigen cn achterlij
ken."
Noor mijne mccning is Kingma er nood
gedwongen toe overgegaan, kinderen langer
op school te behouden, don de gemeente
verordening hem veroorloofde. De erkenning
van den kant der ouders, dat hunne kinderen
bij Kinkmo in goede handen waren al was
het dan maar een bewaarschool zal daar
aan wel niet vreemd geweest zijn.
Vervolgen wc r»u weer cm lijdensgcs-Aie-
denis van Kingma.
Vier jaren na de bewuste weigering om do
bewaarschool uit te breiden, en na het bevel,
om de kinderen boven 6 jaar van zijn school
te verwijderen, vinden we weer een nieuwt»
aanvraag. In een request van 12 Maart 1851
verzoekt Kingma, om in vereeniging met zijne
echtgenoote zijn tegenwoordigo betrekking te
mogen verwisselen met een meisjesschool van
f I schoolgeld per maand.
