koffiehuis:®
U6NNEMENISPIUS I~ 3*"*de"
„DE EEMLANDER",
DRIMKT
DE WRIJFWAS
ZONDER
WEERGA
26e Jaargang No. 103
Zaterdag 29 October 1927
PIUS DER ADVERTENTIE!
POSTREKENIIaa N* 470)0. Tkl. INT. IIJ.
EERSTE BLAD.
KINDERVRAGEN No. 2
toort/1.10, pa» aua4/0Jj,
fciae» per paal f X—, p«r vatk (met priüa
waiakatiag tegen ongelukken) f 0.17» afzonderlijke
aaaaan 1 CXJ. a
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER) k VALKHOFF. AANHEMSCHE^OORTWAL *A-
van 1 —4 regel* f LOS
met Inbegrip va» tea
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Uetdadigheidvadvei tentiên toot de hel#
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan Mr
voordeelige bepalingen voor het adverteer**. Ecne
circulaire, bevattend* <U voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DE RMWP VAN DE
MAFALDA"
de aankomst van de alhena
TOCH NOG MEER MENSCHEN
OMGEKOMEN DAN MEN EERST
BERICHTTE?
New York, 2 8 Oct. (V. D.) Uit Rio de
Janeiro wordt geseind, dot het Ncderlandsche
stoomschip „Alhena even na middernacht te
Rio de Janeiro is aangekomen met 531 schip
breukelingen van de „Prinses Mafolda".
Daar het stoomschip „Alhena" niet inge
richt is om zooveel personen te vervoeren,
moesten de geredden op zeer primitieve wijze
verpleegd worden. De bemanning van het
stoomschip heelt al het mogeljjke gedaan om
de schipbreukelingen zoo goed mogelijk te vcr-
zorgen, doch bij aankomst tc Rio do Janeiro
ivaren zestig geredden ziek geworden. Onmid
dellijk na aankomst van de „Alhena" begaven
zich doktoren aan boord van het schip, terwijl
alle schipbreukelingen, die met de „Alhena"
"werden aangebracht, onmiddellijk in quaran
taine werden genomen.
Het wordt steeds waarschijnlijker, dat bij de
ramp toch nog meer dan driehonderd perso
nen het leven hebben verloren. Volgens de
laatste berichten zijn in totaal 932 personen
gered, zoodot er no^ 524 vermist worden.
Tot de tusschendekspassagiers behoorden
118 Syriërs, .78 Yougo Slaven, 2 Oostenrijkers,
een Hongaar, een Zwitser, twee Zuid-Ameri
kanen en 50 Spanjaarden.
De officieren van het stoomsch'ïD „Prinses
IVIafalda worden hedenmiddag te Bahia ver
dacht. Zij zullen na aankomst onmiddellijk in
verhoor worden genomen om inlichtingen over
de ramp te geven. Het verluidt, dat de kapi
tein van de „Prinses Mofulda" cenigc uren te
gewacht zou hebben met het in orde laten
brengen der reddingboot en. Volgens nog niet
bevestigde berichten zou écn der reddingboo-
tèh door de zuiging van het zinkensche schip
met de inzittenden in de diepte zijn getrokken.
De berichten omtrent het omkomen van passa
giers, doordat zij door haaien werden verslon
den, schijnen overdreven te zijn.
B e r 1 ij n, 2 8 Oct. (V. D.) Het hoofdagent
schap van de „Na* azione Generale Itaüana"
deelt ons in verba. met het vergaan van de
„Prinses Mafalda" hot volgende mede:
„Volgens een zoo juist ontvangen telefo
nisch bericht van den directeur-generaal van
da „Navigazione Generale Itaüana" zijn alle
passagiers van het stoomschip gered. Ér ont
breken nog slechts van twee of drie passagiers
de juiste namen. Het verlies aan officieren cn
leden der bemanning, die zich bij het redding-
werk tot het einde toe heldhaftig hebben ge
dragen stoot nog niet vast. Men hoopt even
wel, dat het aantal minder dan twintig zal be
dragen."
Dc laatste woorden v«n den
kapitein.
Rio de Janeiro, 28 Oct. De laatste
woorden, die Gingli. de gezagvoerder van de
„Prinopessa Fefalda". volgens een radiobe
richt van den marconist van het schip gespro
ken heeft, waren „De kapitein zegtAan
boord wordt zoowel door de bemanning als
door de mannelijke passagiers groote moed
betoond. Wij hebben vele vrouwen en kinderen
aan boord. Ik ben er van o\ ertuigd de paniek
te zullen bezweren. Ik zal lost geven vuurpijlen
te ontsteken."
Verlies voor dc Londensche
zeeverzekeringsmarkt.
Het vergaan van de „Principesse Mafalda"
beleekent een ernstig verlies voor de zeever
zekeringsmarkt te Londen waar het schip ver
zekerd is voor ongeveer 8L000 st. ee*
risico ontstaan door herverzekeringen van Ita
liaansche essuradeuren.
Bovendien liepen te Londen nog verzekerin
gen voor vracht, verschotten en andere belan
gen, terwijl te Londen ook voor belangrijke
bedragen verzekeringen op de lading werden
afgesloten, zoo meldt het Hbld.
Officicelc concïolëanties.
De president der Fransche Republiek deed,
onmiddellijk no het vernemen van de ramp,
betuigingen van deelneming en sympathie toe
komen aan den koning van Italië.
Briand droeg den Franschen gezant te Rome
op om aan de Itaüansche regeering de deel
neming der Fransche regeering te betuigen,
terwijl de chef van het kabinet van dien mi
nister een condoléantie-bezoek bracht aan den
Italiaansche gezant te Parijs.
De onrust in Italië.
De correspondenten te Turijn der Parijsche
bladen seinen roerende bijzonderheden over de
in geheel Italië heerschende ongerustheid. Op
bet geheele schiereiland heerscht een moei
lijk te beschrijven angst. Armen en rijken be
legeren de kontoren der scheepvaartmaat
schappij te Rome, te Turijn, maar vooral t«
Genua, waar ongetwijfeld de eerste officieele
berichten zullen worden ontvangen.
De een roept om zijn moeder, de ander om
rijn vrouw, een derde om zijn kinderen. Ar
moedig gekleede vrouwen vijgen ojn berichten
Verhoogt Uw werkkracht en
energie 25 besparing,
spaart Uw heurs! A'dam, Tel.
243(6, A'ioort, Tel. 1200.
betreffende cenigc emigranten, die foituin gin
gen zoeken in Zuid-Amcrikn, maar vermoede
lijk nooit dc kusten van het jonge Amerika
zullen hebben aanschouwd.
Het was de laatste reis van het rampspoe- m
dige schip, dot zou worden vervangen door voor a|jen Was., De overigen wachtten op het
«et motorschip „Augustus". Thans 1
gehad. Officieren en bemanning deden alles om
J een paniek te voorkomen. De juist aan tafel
zijnde derde klasse-pessagieis stormden naar
ce dekken, waarop de gezagvoerder riep: ,,Kolin
blijven! Er is geen gevaar!"
De eerste "ontploffing had plaats even no vijf
uur en was het hevigst. Op de zenuwachtige
vragen der passagiers antwoordden kapitein cn
officieren: „Er is een kleine averij in de ma
chinekamer, die spoedig hersteld zal zijn!"
Maar ondanks het pegen der officieren ont
stond een stormloop naar dc booten; de dercle
klasse-passagiers overstroomden het tweede
klasse-dek. Twee ontploffingen volgden, alles
werd donker, velen sprongen overboord, dieper
dook het voorschip in dc golven weg, de man-
nF"!\c passagiers hielpen om dc booten neer tc
lu i en vrouwen en kinderen van reddingsgor-
c* te voorzien.
Vrouwen en kinderen nomen eerst plaats in
booten, toen ook cenigc mannen. Doch
edrn bleek dat er in de booten geen plaats
lezen wij
dat gedurende de geheele reis zich reeds
technische moeilijkheden hadden voorgedaan
moeilijkheden, die culminecrdc-n in het breken
van de schroefus.
Bahia, 27 Oct. Aon de verhalen dei
overlevenden van dc „Mafalda" ontlcencn wij
nog, dot de passagiers, onder wie vele vrouwen
en kinderen, geruimen tijd in het water lagen
vóór zij werden gered. Velen verdronken, som
migen werden door haaien verslonden, viet
door dc „Mosel!" geredde passagiers stierven
var. vermoeidheid.
Een Braziliaansch immigiatie-ambtenaai
deelt mede, dat de omgekomenen voor het
meerendeel behooren tot de eerste en tweede
klas-passagiers.
De kapitein van de „Mosellu" gelooft, dat het
aantal wel 400 bedraagt.
Hij brengt hulde aan den kapitein en den
marconist van de „Mafalda", die beiden op hun j
post bleven tot zij met het vaartuig naar de
diepte gingen.
I)e kapitein varude „Mosella" maakt melding
van de vreeselijke tooneelcn, die zich afspeel
den. Vooral het geschieeuw der hulpelooze
drenkelingen in den wind en in de duisternis,
welke alleen door de zoeklichten eenigszins
werd verminderd, was verschrikkelijk.
De overle VëtfdëTf'\*e*rkIfffPftfti tide „Mafalda"
Dinsdagavond met volle vaart liep, in weerwil
van het defect aan de schroefas, toen plotse
ling de ketels uitcensprongen en het water het
schip binnendrong. Do luxe salons werden doo:
dek en kregen plaatsen op de vele vlotten. D<
schepelingen werkten als paarden. In dc boo
ten werd alleen drinkwater geplaatst; voedsel
was onnoodig, wijl dc kust dichtbij was.
Dc dichte duisternis belemmerde het red
dingswerk in hevige mate^ maar alle schepe
lingen, ook de stewards, deden ol het moge
lijke om het lot der passagiers te verlichten.
Vijf uren nog bleef de „Mafalda" drijvende,
toen ging zij onder, met een geweldige cn
laatste ontploffing in een draaikolk van mach
tige golven.
Even voor het geweldige droma plaats hod,
heerschte overal aan boord feest, vooral onder
de landverhuizers. Gelach en danspartijen
maakten echter weldra plaats voor angstkreten
cn tranen
Maar lachend en gruppenmakend gingen de
schepelingen rond te midden der noar de boo
ten snellende passagiers, pogend hen allen ge
rust te stellen. En tusschcn het weenén en de
kreten der vrouwen en kinderen klonk plotse
ling het volkslied op, de „Macia Reale", ge
speeld door de scheepsknpej.
Licht-signalen gingen omhoog, de marconist
zond S. O. S.-seinrn uit. Muar het duurde
lange minuten alvorens een antwoord werd ont
vangen. Eindelijk antwoordden dc „Formosc"
en de „Alhena" en daarna kv .m het draadloos
sein der „Empiresior": „Keep chcerfull Wc are
coming".
Boven alles uit, hoog op de commandobrug,
„Het blad vair de tafel lijkt wel een spiegel. Mammie, Hoe komt'Ket dat Mansion Fölislt
zoon prachtig helderen glans geeft?"
Die vraag' bracht Moedor in verlegenheid Ze wist, dat Mansion Polish vloeren cn meu
belen een ongeloofelijk mooicn glans gaf, maar ze had geen tijd oni na te denken
waarom.
Het antwoord is Mansion Polish is gefa briceeid nit de fijnste kwalifeit Was, die na
even wrijven meubelen een schitterend glanzend aanzien- geeft,
de ontploffing vernield. Het gekreun der ge-1 stond kapitein GugÜ, leiding gevend, aanspo-
kwetsten en stervenden was afgrijselijk. Wee- rend, kolmeerend. En volgens dc berichten ging
nende vrouwen baden hardop, hun kinderen aan I hij korten tijd later onder met zijn nu snel zin-
het hart drukkende. Er ontstond een paniek,kend schip, juichend: ,,Levc Italië!"
velen sprongen in zee, maar de kapitein wist
de passagiers te knlmeeren en gaf hun order
zich noar de booten te begeven.
Toen de ramp plaats had, ging het elcctri-
sche licht op de „Mafalda" terstond uit.
De „Mafalda" nam spoedig een schuinen
stand aan, waardoor de ter hulp gesnelde
schepen achteruit moesten.
De „Mafloda" zonk twee uur nadat de ont
ploffing plaats had.
Toen het vaartuig verdween, zag men den
kapitein op de brug staan, roepende„Viva
Italia 1"
Nog 525 personen zoek.
Buenos Aires, 28 Oct. De agenferi
van de „Principessa Mafalda" ramen op grond
van de totnogtoe ingekomen berichten het aan
tal overlevenden van de schipbreuk op 932.
Doar in totaal 1256 personen aan boord wa
ren, bedraagt het aantal vermisten 324. Men
koestert echter de hoop, dat andere schepen
nog overlevenden hebben opgepikt. Bovenge
noemde cijfers komen ongeveer overeen mei
een bericht van het Italiaansche gezantschap '.e
Rio de Janeiro van gisteravond, dat 925 per
sonen zijn gered.
(Te Londen werd reeds gisteren een radio
gram ontvangen van den gezagvoerder van het
s.s. „Avelona" der Blue Star-lijn, verzonden via
Victorie in Brazilië.
In dat bericht werd, volgens het Hbld., ge
meld, dat het schip niet in directe draadloozc
verbinding met de „Mafalda" is geweest en dai
do „Empire Star" (groot 7199 tons en even
eens eigendom van de Blue Shar Line) het eerst
op de plaats van de ramp aankwam. Door het
reddingswerk ondervond de „Empire Star' een
vertraging van vijftien urenhet nam 185
schipbreukelingen aan boord. Voorts meldde
de kapitein der „Avelona" reeds, dat liet Ne-
derlandsche schip „Alhena 500 opvarenden
redde, de „Formose" 110 en de „Rosetti" 15.
De „Avelona" arriveerde ter plaatse tien uren
na de ramp, kruiste gedurende 3 '5 uur tus-
schen het wrakhout door, passeerde twee red
dingsbooten en verscheidene vlotten, doch be
speurde geen teekenen van overlevenden.
Uit deze berichten blijkt duidelijk, dat het
Nederlendsche schip „Alhena", gezagvoerder
H. Smoolenaars, eon voorname, zoo niet de
voornaamste rol speelde bij de redding der
slachtoffers).
Een levendig verhaal van het ge- J
beurde. De kapitein gedroeg
zich heldhaftig.
Alle berichten brengen hulde aan den gezag
voerder der „Mafalda", Gugli, die het red
dingswerk leidde van af de commandobrug.
Een correspondent van de „Evening Stan
dard" kreeg een verlag van het gebeurde van
twee overlevenden, die werden opgepikt door
het Grieksche s.s. ,,Pera".
Daaruit blijkt, dat het voorschip snel weg
zonk, nadat drie ontploffingen hadden plaats,
„Het was een verschrikkelijk schouwspel!"
verklaarde met tranen in de oogen kapitein
Privet van de „Mosella". Toen velen reeds een
veilig plaatsje in de booten hadden gekregen,
sprongen anderen nog maar steeds van de
hellende dekken in zee."
Hamburg, 28 Oct. (H. N.) Volgens een
bericht uit Rio de Janeiro is de heer Vollrath,
de directeur van het circus Hagenbeek, gered x
cn door het stoomschip Formosa opgenomen, j
Overal verkrijgbaar,
importen rs:
N.V. Handel Mij. RECKITTS,
Ho'.lerdam.
Vo'lroth heeft verklaard, dat reeds op den
eersten dag na het v et trek da machines van d*
Mafalda niet goed werkten. Dikwijls had men
den indruk dat er een of ondiy. niet in orde
was.'
DE ONTVOERDE FRANSCHEN.
P a ij s, 27 Oct. (H N Uit Casoblnnco
wordt aan de Petit Journal gemeld, dat dc
stam der Chleis voor de vrijlating van dc ont
voerde Europeanen een losgeld van fr. 1H»
millioen eischt, terwijl voor de kinderen var»
Arnauld neg fr. 800.000 extra woidt ver
langd Daarbij wordt opgemerkt, dat het te
genwoordige jaargetijde militaire operaties
zeer moeilijk maakt, terwijl bovendien bij het
nemen 'van de minste militaire maatregelen
het gevaar bestaat dat dc gevangenen zullen
worden omgebracht.
EEN EOODSCHAP VAN
IvlUSSOLINI
„urn fascisme viept geen
woorden doch daden
OEN NIEUWE ZILVEREN MUNT
Rome, 28 Oct. (V. D.) Ter gelegenheid
van den vijfden verjaardag van den intocht
der fascisten in Rome heelt Mussolini heden
een boodschap tot het Italiaansche volk gew
richt.
In deze boodschap zegt Mussolini, dat het
fascisme geen woorden, doch daden, viert. De
spoorwegen, de wegen, dc openbare gebou
wen en de woningbouw doen de wereld zien,
wot het fascisme von Italië heeft gemaakt en
hoe zijn invloed op nole gebied is versterkt.
De legioenen van de fascisten zullen voor de
wereld een plechtige waarschuwing zijn tegen
ieder, die den opmarsch der zworthemden
tracht tegen te houden.
Het vijfde jaar, zegt Mussolini, sluit met een
gunstige balons en tot de daden, die de ge
schiedenis zullen vormen, behooren zeker in
de eerste plaats de schitterende verdediging
van de lire, de huurwetten, en het arbeidschar-
tor. Een nieuwe grootere taak wacht ons re
gime en wij zullen niet wijken voor de hinder
nissen. Wij zullen ze onder de oogen zien en
ze overwinnen. Dc doden van het nieuwe jaar
beginnen morgen en wij zullen ze toonen.
De Italiaansche bladen wijden heden uitvoe
rige artikelen aan den vijfden verjaardag van
den fascistischen intocht.
Rome, 28 Oct. (V. D.) Heden is ter ge
legenheid van de herdenking van den intocht
der fascisten in Rome een nieuwe zilveren
munt van 20 lire in omloop gebracht. Dit is
de eerste zilvermunt na den oorlog.
DE KATALAANSCHE BEWEGING.
Dichtung of Wohrheit
P a r ij s, 28 Oct. (H. N.) De Mo tin brengt
een eenigszins fantastisch klinkend
v e rh a e 1 omtrent do nieuwe Katalonische
beweging, waarover in de laatste dogen ver
schillende geruchten de ronde doen. Volgens
dit verhaal zouden ongeveer 1500 aanhangers
der beweging, die in verschillende steden van
Frankrijk, België en Luxemburg verbüjf hem
den, een paar dagen geleden aanzegging heb
ben ontvangen om zich in kleine groepjes
naar het gebieo van de Spaansche grens tc
begeven. De samenzweerders moeten over
ettelijke miliioenen beschikken, welke midde
len bijeengebracht zouden zijn door aanhan
gers van de beweging in Spanje en Argentinië.
De aandacht der Fransche politie is op de
beweging geve.-tigcl door het feit, dat in de;
laatste dogen buitengewoon veel koffers en'
kisten op de stations aan de Spaansche grens
zijn aangekomen, die door min of meer ver
dachte personen werden afgehaald. Naar deze
personen wordt thans ijverig gezocht. De op-l
stand zou gistermorgen tusschen 7 en 8 uur'
onder leiding van een in Fronkrijk won enden
Spaanschen politicus hebben moeten uitbre
ken.
