I12ZZ2!
LESSEN
„KEITJES'
DUCRETETTOESIELLEN
Erwtensoep
met Worst.
PRINCESS ROOM
l7j. luycx Zn.
Amersfoortsch Dagblad
F. H. LOM ANS
DE WSTTE"
BUITENLAND.
EERSTE BLAD.
b.Duyker
RADIO!!
wegens den feestdag
gesloten.
vanaf heden
UIT DEN OMTREK.
26s Jaargang No. 104
mus» zlïStZ ZLiïZL
Idea Iron co per pool f 1— per week (met qratii
tekerisg tegeo onqe'ukken) f 0.175, aixonderlijko
a Cj05.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
„Dfc£ E EM LAND ER"
DIRECTEUft-UITGEVER: J. VALKHOFP. ^NHEMSCHE POURTWAL 2 A. POSTREKENII.# N*
47010. ttl. INT <19
Maandag 31 October 1927
PRIIS DER ADVERTEHT1È515T5EtT5
bewijsnummer, elke icqel meer U 25, dienstaanbie
dingen en Ucldadi^heidvadve tentiën voor de hetH
der prijs. Voor. handel en bcdnil bestaan teer
voordeelige bepalinqen voot het advcrleeren. bene
circulaire, bevattend* <U voorwaarden, orerdt op
aanvraag toegezonden.
Nabetrachting over den
Gemeenteraad
Onder minimale belangstelling van het
publiek heeft ditmaal de behandeling dei
begrooting plaats gehad. Af en toe kwam
er wel eens iemand luisteren, maar deze
verdween dan weer spoedig en kwam niet
weer terug. Wij kunnen ons dat begrijpen,
want over 't algemeen mogen we wel zeg
gen, dat de debatten weinig om het lijf
hadden en dat veel van het gesprokene
wel achterwege had kunnen blijven, zonder
dat de belangen der gemeente daardoor
zouden zijn geschaad.
Bij het eind der behandeling werd een
voorstel ingediend om de nog resteerende
punten niet Vrijdagavond te behandelen,
daar na de vijf begrootings-vergaderingen
bij de raadsleden een eeesHijke vermoeid
heid zou zijn ingetreden. Wij meenen, dat
deze fijne ironie van den heer van Beur
den afkomstig was.
Als v.e de begrooting niet alleen zien
als financieel stuk. maar tevens als plan van
gemeentelijke politiek, het programma vooi
het gemeentebestuur, dan kunnen we al
leen van de heeren Stadig, Verheij en
Noordewier zeggen, dat zii betracht hebben
een zekere liin uit te stippelen.
De heer Stadig wil voor alles belasting
verlaging, zonder echter urgente zaken te
verwaarloozen. De heer Verheij acht eet\
rationeel beheer noodzakelijk om tot vei-
mindering der uitgaven te komen en de
heer Noorderwier stelt de eischen zijner
partij op sociaal terrein als No. 1, waarvoor
zelfs zoo noodig belastingverhooging moet
worden toegestaan.
Nu is het een voordeel voor B. en W.,
dat zij zich zelden tegen den een of ande
ren maatregel behoeven te verkleren. In
hun begeleidingsbrief bij de begrooring erv
in hun antwoord op de afdee!ingsver?!agen
zijn zij meestal, en ook nu weer, zoo vaag,
dat er genoeg ruimte overblijft om steeds te
kunnen zeggenmaar dat willen wij ook,
alleen is er verschil in tempo. Voor een
raadslid is het dan zeer moeilijk daartegen
in te gaan, vooral als niet met zeer posi
tieve gegevens kan worden aangetoond,
dat het in de praktijk wel eens anders is.
Vandaar dat, te meer daar onze raadsleden
zeer welwillende personen zijn. het debat
meesttijds verloopt in de sfeer van vaag
heid, welke het college schept, ook al
komt het, zooals ditmaal, met een bepaald
werkprogram. Direct aanwijsbare resulta
ten worden dan ook zelden door de raads
leden bereikt, al gelooven wij wel dat vol
houden ten slotte succes zal hebben. De
heer Verheij staat blijkbaar, ook in meer
andere zaken, op het standpunt dat wij
reeds jaren lang hebben ingenomen; geen
wonder dus dat wij aan de door hem gege
ven lijn de voorkeur geven.
De eenige, die iets wist te bereiken,, was
de heer Hofland, wiens voorstel inzake vei-
hoogen van het subsidie voor Vreemde
lingenverkeer werd aangenomen, terwijl
over zijn voorstel inzake verhooging der
presentiegelden voor de raadsleden de
stemmen staakten. En de oppositie van den
heer Stadig tegen de aanschaffing van een
motor met zijspanwagen bij de politie had
tengevolge, dat over den post politie nog
eens gestemd zal moeten worden.
De andere sprekers kwamen met allei-
hande zaken naar voren, die als algemeene
beschouwingen over de begrooting, althans
zooals ze hier gegeven werden, best hadden
gemist kunnen worden. Het ergst maakte
het wel de heer Muilwijk. Wij zien in den
heer Muilwijk een onzer ijverigste raads
leden, die zijn belangstelling over de ge-
heele linie uitstrekt, maar die de waarheid
van het „qui trop embrasse, mal étreint niet
begrijpt. Dit heeft tengevolge, dat hij zijn
doel meestal voorbijschiet en zelfs zaken,
welke hem op grond van zijn beginsel sym
pathiek moeten zijn, benadeelt. Daar heb
ben we bijv. het Groene Kruis. Wij mee
nen van den heer Noorderwier eens ge
hoord te hebben, dat deze vereeniging een
stuk sociaal werk verricht, dat hem zeer
sympathiek is. Wij twijfelen er niet aan of
de heer Muilwijk is het daarmee eens.
Maar een raadslid staat bloot aan ver
schillende invloeden en niet altijd houdt
het gezond verstand de overhand. Als de
heer Muilwijk dan ook over het Groene
Kruis begint, weten de ingewijden al uit
welken hoek de wind waait. Dan is het niet
meer de heer Muilwijk, die spreekt maar
dan lanceert hij eenvoudig de haat van een
ander tegen het Groene Kruis. Hij fungeert
slechts als loopjongen, die de boodschap
van den baas overbrengt. En hij doet dat op
een wijze, die den indruk vestigt of het hem
louter en alleen er om te doen is, om het
Groene Kruis te knauwen, wat trouwens
overeenstemming is met zijn boodschap.
„Goed geblaft", zegt de baas, maar in de
S. D. A. P. zal menigeen vragen of het nu
op den weg ligt van een sociaal democraat
om het Groene Kruis af te breken.
Met de vermakelijkheids-belasting is het
o.i. precies eender. Jarenlang is deze op
de door hem gecritiseerde wijze toegepast
voor de Oranjevereeniging. Nooit heeft de
hec Muylwijk c. een woord over gezegd.
Nu het een ahbeidersvereeniging betreft die
voorheen in de gemeente Soest speelde
en daar nog een terrein heeft en die nu
met haar voetbalwedstrijden een 800
per jaar opbrengt aan vermakelijkheidsbe
lasting, miert de heer M. telkens en telkens
weer om het dien menschen moeilijk te
maken. Tot H. V. C. zegt: de heeren wor
den bedankt, we gaan weer in Soest spe
len, daar ligt het terrein toch vlak naast
Birkhoven.
Ook de wijze, waarop andere punten
door den heer Muilwijk naar voren zijn ge
bracht doen de verzuchting slaken, dat een
breeder standpunt wel wenschelijk is, ook
om het debat op hooger peil te brengen.
De heer Polder liet zich verleiden tot een
uitval, die van die zijde allergekst lijkt. Tot
goed begrip dienen we hier het briefje te
laten volgen, dat de heer L. G. Ponne aan
de raadsleden had toegezonden.
Het luidt als volgt
„De Utrechtsche Courant (v. Ditmar) d.
d. 8 October 1927 schrijft
AMERSFOORT.
Verspillen en Bezuinigen.
De Bezuinigingsmaatregelen staan ons
uit de laatste jaren nog zoo helder voor den
geest, dat we er meestal eenigszins scep
tisch tegenover staan.
Dat neemt niet weg, dat we wel durven
erkennen dat verschillende dier maatrege
len goed en nuttig bleken envoor-
deelig. Daarom was het te doen. Geen an
dere bedoeling lag er aan ten grondslag
dan
Voordeel behalen,
of liever gezegd
Geldbesparen.
Best, we kunnen het niet anders dan prij
zen, als de geheele gemeente ten goede
komt.
Het aanschaffen van den motor sproel-
veeg-bezemwagen of hoe het ding heeten
mag blijkt in weerwil van de geheim*
raadszitting eene groote reparatie noodig
te hebben. Is die reparatie door garantie
gedekt
En wie betaalt het meerdere aan arbeids
loon nu het werk niet machinaal geschiedt
De mooie nieuwe asphaltiaag in de
Lange- en andere straten verlangt er naar
om gestreeld te worden door de bezems
van den hooggeroemden en onvolprezen
Parijschen wagen.
Zeer zeker dient U bovenstaand te we
ten in verband met punt 12 der Raads-
agenda van Maandag a.s.
Op welke wijze de Parijsche wagen ge
kocht werd is ook een zaak van belang voor
den Raad, betgeen U kunt ontnemen uit
een daarover door mij reeds langen tijd in
gezonden dossier aan B. en W. van Amers
foort.'
Zonder op de zaak zelve in te gaan, vin
gen wij of de heer Ponne hier buiten zijn
boekje is gegaan. Is het pelitierecht voor
den sociaal democraat Polder van zoo wei-
nog waarde, dat hij over dit briefje mag
spreken van schunnig en diepbedroevend.
Te meer daar volgens de dood nuchtere cij
fers van wethouder Veis Heijn van die
groote reparatie niets bleek
Bij het hoofdstuk Politie kregen we ook
een zonderling debat. De wijze, waarop
hierbij in een openbare vergadering over
de leiding van den dienst werd gesproken,
achten wij beslist ontoelaatbaar en het zal
menigeen verwonderd hebben, dat de
voorzitter, die het anders zoo hoog op
neemt voor zijn ambtenaren thans niet in
greep. Als critiek noodig is best, maar dan
nimmer zoo, dat de betrokken dienst er
schade onder kan lijden.
Een nieuw geluid heeft de heer Verhei)
nog doen hooren, in zooverre hii meende,
dat de Wethouders zich te veel bemoeien
met het werk van de directeuren. Dat is in
zooverre nieuw, dat menigeen juist meent,
dat de directeuren te veel hun eigen gang
of om het maar heel eenvoudig te zeggen,
dat zij de houding aannemen van de baas
te zijn. Daar de heer Verheij geen bepaal
de feiten noemde waaruit de gegrondheid
van zijn meening leek, zal dit nieuwe ge
luid weinig weerklank in de gemeente vin
den.
Het onderwijsdebat verliep door de
breedsprakigheid van enkele leden in bij
komstigheden, die bij de begrooting mis
plaatst waren. Het voorbereidend onderwijs
zal vooreerst niet geregeld worden, daar
het teveel kost. De nieuwe ideeën op on
derwijsgebied, eenigszins schuchter ge
ïntroduceerd, werden door wethouder
Thien behoorlijk afgepoeierd. Van de me-
dezeggingsschap der onderwijzers bleek de
heer Muilwijk alleen theoretisch op de
hoogte te zijn. Wij hopen, dat wethouder
Thien zich hier niet tot gevaarlijke experi
menten zal laten verleiden, 't Is heel ge
makkelijk daarover een boom op te zetten,
maar de praktijk leert wel eens anders.
Het slachthuis wacht nog op een afzon
derlijke behandeling. Thans kreeg de heei
van Koetsveld gelegenheid eenige Laaie
bokken te schieten, die de heer van Nieu-
wenhuizen als te licht voedsel voor wet
houder Ruitenberg onderkende, weshalve
hij hem vriendelijk verzocht deze niet te
consumeeren. Deze welwillend als altijd,
voldeed hier gaarne aan. Wij hopen, dat
L, Dipl. Maatsch.
W' t.b.d. Toonkuns'
U
I PIANO's en
9 ORGELS
Havik 29
Tel. 773
>ad en goed hoop door
krijgt men goed en goedkoop door hat plaassn van
in het
in NüVEPilBE ie voor een ieder GRAT S een Keitj;
UTR.STftAAT 15 - TEL. 48c
V/Ij vertegenwooidigen Ce bekende
PRIiNS CAROL EN
lenaf heden
Langestraat 49 - Te'. 190
fvlorgen 1 Movamber
hij met even groote welwillendheid en zon
der aanzien des persoons, ook al mocht het
hem zelf gelden, hij bij de afzonderlijke 'be
handeling zal antwoorden op de klachten
omtrent de slecht voorbereide plannen en
de slecht opgezette begrootingen. Hier is
in zekeren zin een „schuldvraag" welke
moet worden opgelost.
ROEMENIE
EEN KOLONEL GEARRESTEERD
EEN VERKLARING VAN CAROL
De premier, Bratianu, heeft een onverwach-
ten tegenstander gevonden in prins Nicolaos,
één van de drie leden van den regentschaps-
raad. De prins had gehoopt, tot generalissimus
van het Roemeensche leger benoemd te wor
den gedurende de minderjarigheid van koning
Michaël. Het werd in dit verlangen gesteund
door de boerenpartij; Bratianu heeft nu gTOOtc
verontwaardiging onder het officierskorps doen
ontstaan door generaal Madaresco voor dien
post aan te bevelen.
Men zegt, dat de prins vast besloten is dit
te bestrijden. De Carolistische leiders schijnen
nu van plan te zijn om hun zaak langs con-
stitutioneelc wegen te propagcciien.
Het Crient-radicagentschap noemt de berich
ten van sommige bloden, waarin van bloedige
gevechten, talrijke inhechtenisnemingen en mi
litaire maatregelen gewag gemaakt wordt, ge
heel verzonnen. In het heele land heerscht de
volmaaktste rust; er is niemand gevangen ge
nomen behalve Menoelescu en er zijn geen
buitengewone mautregelen genomen. Het pro
ces tegen Manoclescu wordt de volgende week
gevoeid.
B e r 1 ij n, 2 9 Oct. Uit Boekarest wordt ge
meld, dat de voormalige chef van den genera-
len stof der luchtvaarttroepen kolonel Theodo-
rescu voor den krijgsraad is gedaagd. Een bij
hem verrichte huiszoeking leverde niets op Men
verwacht, dat hij niettemin zal worden gear
resteerd, daar men vermoedt, dot hij in het be
zit is van een geheime code.
Ook zijn nog enkele andere personen aan
gehouden.
Par ij s, 29 Oct. (H. N.) Kroonprins Carol
van Roemenië heeft in een onderhoud met een
redacteur van de Intransigeant verklaard, dat
hij zich van iedere inmenging in de politiek
van Roemenië zal onthouden, ten einde te ver
mijden, dat er onlusten in het land ontstaan
Als het Roemeensche volk hem echter roept,
zal hij daarvoor niet doof blijven. Sedert 3
maanden hebben verschillende Roemeensche
partijleiders, vooral van de nationale boeren
partij, hem verzocht zich candidaat voor den
troon te stellen. Eerst na lang aarzelen heeft hij
eindelijk besloten daarop tc antwoorden. Ma
nolescu, die het antwoord op de tot den prins
gerichte vragen overbracht, is in hechtenis ge
nomen en voor een krijgsraad gebracht. Indien
de toestand in Roemenië rustig is, moet men
zich over dezen scherpen maatregel verwon
deren. Ten onrechte is den prins de bedoeling
toegeschreven om een beweging ten gunste
van zijn terugkeer te ontketenen. Hij zal af
wachten, tot het oogenblik gekomen zal zijn.
DE OPPOSITIE IN RUSLAND.
Oen groote activiteit.
Naar de Roel meldt, hebben de Moskousche
oppositiegroepen bij het centraal comité der
communistische partij een protest ingediend
tegen de uitsluiting van Trotski en Zinowjef.
Bij de verkiezingen van gedelegeerden naar
het a.s. partij-congres ontwikkelen de aanhan
gers der oppositie een groote activiteit. In
eenige plaatsen hebben zij zelfs een overwin
ning behaald.
VREESELIJKE DAAD VAN EEN VADER.
B e r 1 ij n, 3 0 Oct. De 30-jarige schilder
Hamachcr .te Sterkrade bij Ruhrort heeft gis
teren een drievoudigen kindermoord gepleegd.
Toen hij om tien uur 's avonds thuis kwam,
vond hij een briefje van zijn vrouw, waarin zij
hem mededeelde, dat zij wegens hun ongeluk
kig huwelijk besloten hud een einde aan haar
leven te maken.
Daarop wikkelde Hamacher zijn vijfjarig
zoontje Franz, zijn dochtertje van drie en zijn
tweede zoontje van ruim twee jaar in een om"
slagdoek, waarna hij de kinderen naar het
Emschcr-kanaal droeg en hen in het water
wierp. Daarna keerde hij naar huis terug, waar
hij tot don morgen bleef slapen. Toen ging hij
in de omgeving ronddwalen, totdat hij om vier
uur 's middags nabij Oberhausen gearresteerd
werd. Da dader heeft een volledige bekente
nis afgelegd. Zijn vrouw was inmiddels in den
loop van den Zondag naar huis teruggekeerd.
De lijken van het oudste zoontje en het
dochtertje zijn heden in het kanaal gevonden.
(CourJ
EEN VERLOVING MET EEN PRINS.
Mrs. VanderbiJt gaat trouwen.
Een draadloos bericht meldt dat mrs. Gloria
Vanderbilt, de weduwe van Reginald Vanderbilt,
zich te Parijs heeft verloofd met prins Gott
fried HohenloheLangenburg, dien zij heeft
leeren kennen op het schip, waarop hij het vorig
jaar de Koningin van Roemenië naar de Ver.
Staten begeleidde.
DE COMMUNISTISCHE AGITATIE IN
BELGRADO.
Eenige leiders gearresteerd.
Belgrado, 28 Oct. In verbond met de
onlangs gedane ontdekking eener communisti
sche geheime organisatie te Belgrado arresteer
de de politie in den afgeloopen nacht talrijke
leiders der organisatie, o.w. de leider der onaf
hankelijke arbeiders dr. Sima Markowitsj.
DE BEGRAFENIS VAN DEN MARKIES
VAN CAMBRIDGE.
De Engclsche Kon. familie
aanwezig.
In tegenwoordigheid der geheele koninklijke
familie, vreemde gezanten en hoogwaardig
heidsbekleders is het stoffelijk overschot van
den markies van Cambridge in den koninklij
ken grafkelder in St. George's Kapel Windsor
bijgezet. Dc kist was gewikkeld in de Union
Jack en zwaard en helm van den overledene
lagen er bovenop. Ordeteekenen werden dooi
soldaten van de lijfgarde op een kussen voot
de kist gedragen. Na de begrafenis bliezen d©
trompetters de „Last Post".
EEN BLIJDE GEBEURTENIS.
Uit Rome wordt gemeld, dat prinses Mafalda
van Suvoye-Hessen <het leven heeft geschon-»
ken aan een zoon.
HEVIGE STORM BOVEN
DENEMARKEN
VEEL SCHADE EN VERKEERS-
BELEMMERING
Kopenhagen, 29 Oct. (H. N.) Sedert
Vrijdagnacht woedt er boven Denemarken een
hevige Zuid-Wester storm, d'.e groote schade
heeft aangericht. De veerbooten van het eiland
Funen liepen zoo ernstige averij op, dot zij
buiten bedrijf moesten worden gesteld. Op het
station Frediricin werden spoorwegwagons om
geworpen. Op Falster ontstond, doordien een
boom omwaa.de en op do elcctrischc geleidin
gen terecht kwam, kortsluiting in de clcctrici-
teitsfabriek, zoodat allés in het donker werd
gezet. Het treinverkeer ondervindt veel vertra
ging, doordien boomen en telegraafpalen door
den storm op dc rails zijn gevallen.
SCHWARZBARD.
Woor is hij?
Schworzbard is sedert zijn vrijspraak nog
niet in zijn huis teruggekeerd. Zijn vrouw ver
klaart niet te weten wnar hij zich bevindt. Waar
schijnlijk houdt zijn verdediger mr. Torrès hem
op een veilige plaats verborgen, uit vrees dat
aanhangers van Petljoern zich op hem
wreken.
EEN TRAMONGEVAL.
B e r 1 ij n, 3 0 Oct. (V. D.) Te Dresden is
een aanhangwagen van een tram "bij het afrij
den van een helling tengevolge van het krach
tige remmen in een bocht uit de rails gevlogen
en tegen een paal geslagen. Zeven personen
werden hierbij ernstig en tien licht gewond.
DE ZUID-AFRIKAANSCHE VLAGGE-
KWESTIE.
Het oordeel van generaal Smuts.
Londen, 30 Oct. (V. D.) In antwoord op
de vraag, wot de mecning is van generaal
Smuts over de Zuid-Afrikaanschc vlagge-over-
eenkomst telegrafeerde deze aan de Sunday
Observer:
De tweeledige vlagge-ovei eenkomst is een
edelmoedige mautregel, waarbij de positie van
de Union Juck intact blijft, terwijl tegemoet
wordt gekomen aan het krachtige nationale
sentiment. Tk beschouw deze oplossing op zich
zelf als wijs en staatkundig en verwacht, dat
meer gunstige resultaten zullen worden ver*
kregen, zoodra de verstandhouding beter cn
het gevoel van eenheid tusschen de blanke
rossen sterker is geworden.
BESTRIJDING DER MALARIA-ZIEKTE.
Belangrijke rapporten van Prof.
SwcllengTebel en dr. James.
De hygiënische commissie van den volken
bond, die den Deenschen professor T. Madscn
tot voorzitter heeft, benoemde tot haar onder
voorzitters prof. Alfaro uit Argentinië cn den
Zwitserschen dr. Carrière, die ook in de opium*
commissie het ondervoorzitterschap bekleedt.
De besprekingen waren gewijd aan de be
strijding der malorioziekte, waarbij de rappor
ten van onzen landgenoot prof. Swellengrebcl
uit Amsterdam en diens Britschen collega
James in het middelpunt der beraadslagingen
stonden. Het hygiënische volkenbondscomité
vond het rapport dezer geleerden over him
studiereis in Amerika en in het bijzonder in
het bekken van den Missisippi in zoo hoogo
mate belangrijk, dat men besloot, over eenigen
tijd een voltallige zitting der malaria-commis
sie bijeen tc roepen voor de grondige be
spreking ervan en tot die zitting tevens uit te
noodigen alle correspondeerend© leden der
malaria-commissie, alsmede de gezondheids-
autoriteiten van de Vereenigde Stoten en ver
tegenwoordigers van dc hygiënische afdeeling
der Rockcfeller-stichting. Het rapport van
prof. Swcllengrebel over de organisatie der bc^
strijding van malaria in Bulgarije, waarvoor
onze landgenoot eveneens een studiereis ter
plaatse gemaakt had, werd, aldus de N. R. Ctv
onder warmen dank goedgekeurd.
EEN STORM IN ENGELAND
Een en twintig dooden.
Een zware storm, die fn den nacht van
Vrijdag op Zaterdag over Engeland heeft ge
woed, blijkt van zeer ernstigen aard te zijn ge
weest. Dc wind had een gemiddelde snelheid
van bijna 60 mijlen per uur; te Volentia in Ier
land werd zelfs een snelheid van 78 mijlen
geregistreerd.
Gelijk reeds gemeld verkeerden verschei
dene schepen in nood. Te Bradford woei een
fabrieksschoorsteen om. De 200 orbeiders, dia
in de fabriek werkten, wisten te ontkomen.
Dot de ongevallen, welke over het geheele
land hebben plaats gehad, niet alle even on
schuldig waren, blijkt uit het bericht, volgens
hetwelk 21 menschen werden gedood. Nof «ei*
grooter aantal werd gewond.
UTR. STEDELIJK ORGHEST.
Programma voor het 6e Abonnementscon
cert, Woensdag 2 November, 's avonds 8 uur
in Tivoli, onder leiding van Evert Cornelis.
Soliste llona Durigo, zang, Zurich.
1. Ouverture van de opera „La Clemenza di
Tito". W. A. Mozart.
2. Aria van Sesto uit de opera „La Cleittenza
di Tito". W. A. Mozart.
3. Symphonie I in C gr. t. L. van Beetho.en.
Pauze.
4. „Impressies uit het Zuiden". 6 Orkestschet-
sen. G. H. G. van Brucken Fock
5. „'Die Nacht" (iHölderlin) A. Ddepenbrock
voor zang en orkest.