huls:;o
IBONNEMENTSPRUS rj.tT1"v00*™
DE EEMLANDER"
EERSTE BLAD.
DE WRIJFWAS
ZONDER
WEERGA
2toe Jaargang No. 121
food 2-10, par mudfQJS*
Wem franco per poet 1—par week (met crratif
ekeriag tegen ongelukken) f 0.17®. afzonderlijke
s C.05.
AMEBSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKMOFF. A*NHEMSCHERpOüRTWAL 2 A. POSTREKENING M» «Blo. Tta. I
Zaterdag 19 November 1927
paus OER ADVERTENTIE» met Inbegrip van «ca
bewijsnummer, eJke regel meer 0.25, dienstaanbiQ»
dingen co UcidadigbeicU-ad»c, tentieD voor de helft
der prijfc Voor handel en bedrijf bestaao soar
vooidcelige bepalineen «roof hel cdverieeren bene
circulaire, bevattende de voorwaarden, «racdt op
aanvraag toegezonden.
DE CYCLOON BOVEN
WASHINGTON
DE WELVAART VAN
Londen, T 8 Nov. (H. N.) Naar irit New
York wordt geseind, heeft president Coolidgö
gisjcren te Philadelphia een rede gehouden,
waarin hij ovec de taak der Vereenigde Sta
ten heeft gesproken. De voornaamste taak
moet zijn zorg te dragen voor het behoud van
de tegenwoordige welvaart des lands. Coo-
lidge verklaarde zich krachtig tegen een ver
laging van dc beschermende rechten. Zonder
deze rechten zouden volgens de opvatting van
Coolidge dc Vereenigde Staten nooit de bui
tengewone ontwikkeling hebben kunnen ne
men» waarvan de laatste jaren getuigen zijn
geweest. Hij wees er op, dot de buitenland-
sche handel dor Vereenigde Staten in het of-
geloopen jaar den hoogsten stand sedert den
vrede en het nationale inkomen in dit jaar het
ontzaglijke bedrag van 95 milliard heeft be
reikt. Een wijziging van het tarief van invoer
rechten zou den Amerikaanschen landbouw en
de industrie tot een concurrentiestrijd met
goedkooper werkende producten dwingen. De
loonen en de algemeene welstand van het land
jouden daardoor verminderen. Verder ver
klaarde Coolidge zich voor versterking van de
vloot door uitbreiding van het aantal kruisers
en duikbooten, evenals voor ondersteuning van
de koopvaardijvloot door het bouwen van
snellere schepen.
Volgens andere berichten uit Philadelphia
zeide Coolidge o a. nog:
Wij hebben aangetoond, dat wij in staat wa
ren aan den tegenspoed het hoofd tc bieden en
hem te boven te komen. De vuurproef, waar
voor thans het land staat, is de voorspoed. De
geschiedenis is doorspekt met verhaleh van
landen, die vernietigd zijn door hun eigen rijk
dom, doch de groote massa van ons volk is
nauwgezet en vlijtig en weet, dnt de leer van
het gemak de leer is van overgaaf en verval
Coolidge besprak eveneens de financiën van
den staat en het werk tot hun herstel De druk
der belastingen was zwaar, doch werd met
grooten moed gedragen. De besparing aan in
terest alleen beliep per dag ongeveer een mil-
lioen dollar.
De president raakte even dc buitenlandsche
zaken aan, maar verklaarde, dat de opkomst
van de Vereenigde Staten in de wereld hen
had gesteld voor nieuwe problemen en nieuwe
verantwoordelijkheden. Zij waren in nauwe be
trekkingen met andere landen geraakt en zij
hadden meer dan ooit met buitenlandsche aan
gelegenheden te maken. Zij wenschten hun
moreelcn invloed te doen gelden ten gunste
van de vrijheid, het onderwijs, behoorlijke ver
kiezingen en een eerlijke constitutioneele re
geering.
TREINONGELUK IN MEXICO
NEGEN DOODEN EN
DERTIEN GEWONDEN
Negen soldaten vort een trcinwacht werden
gedood en dertien passagiers gewond doordat
verscheidene wagons van een passagiersti ein
van Puebla naar Veracruz op 35 mijl afstand»
van Jalapo van de rails liepen en over den
kop sloegen
VERVALSCHTE HONGAAR -
SCHE OBLIGATIES
DE ONTHULLINGEN
DUREN VOORT
P a r ij s, 18 Nov. (H. N.) Dc in verband
met de zaak der vervalschtc Hongaarsche
effecten gearresteerde koopman Haas is dc
eenige bij deze zaak betrokken persoon, bij vvicn
vervalschte stukken zijn gevonden. Haas heeft
bekend, dat het hem nog kort voor zijn arres
tatie is gelukt voor een bedrag van 700.000
fr effecten bij een groote bankinstelling to
Parijs te laten afstempelen. De verklaringen
van Haas moeten bezwarend zijn voor 3 sena
toren en een communistischen afgevaardigde,
die thans binnenkort zullen worden verhoord.
De fabrikant de Fallois had met de sovjet-
regeering een contract gesloten, op grond waar
van hij zijn bemiddeling voor het afsluiten van
zaken tot een bedrag van Imillioen francs
per jaar verleende. Zijn betrekkingen tot de
Russische diplomatie dateeren uit het jaar
1926. De vereeniging van bezitters van Hon
gaarsche effecten heeft zich civiele partij ge
steld om schadevergoeding tc verkrijgen.
GEHEIME STOKERIJ ONTDEKT.
Verhoogi Uw werkkracht cn
energie 25 besparing,
spaart Uw henrs! A'dam. Tel.
24346, AToort, Tel. 1200.
liard op langen termijn, in het buitenland opge
nomen. Rente en aflossing vergen driekwart
milliard per jaar.
Als men daarbij in aanmerking neemt, dat
Duitschland in den loop van het jaar een mik-
liard aan herstelbetalingen moet opbrengen cu
dat het geruimen tijd nog een invoeroverschot
(in de eerste negen maanden ruim drie mil
liard) zal moeten betalen, dan is het duidelijk,
dat het zoo op den duur niet verder kan gaan.
Uitvoerig schilderde dr. Schacht vervolgens
de gevaren, die uit de voortzetting van de te
genwoordige leeningspolitiek voor de stabili
teit van de mark en voor het gehcole economi
sche leven zouden voortvloeien. Duitschland
moet minder lecnen en meer produceeren en
vooral meer sparen meer sparen moeten in
het bijzonder landen en gemeenten.
Van de tot nog toe opgenomen 5% milliard
leening op langen termijn is circa de helft uit
gegeven door rijk, landen en gemeenten. Als
de gemeenten alle niet strikt noodzakelijke
uitgaven achterwege hadden gelaten, zou er,
zeide dr. Schacht, waarschijnlijk geen enkele
gemeenteleening in het buitenland noodig ge
weest zijn. In het verdere verloop van zijn rede
sprak dr. Schacht de stellige verwachting uit,
dot de prioriteit van het transfer vóór parti
culiere of publiekrechtelijke leeningen er niet
toe zal lejden, dat men het Duitschland moei
lijk, zoo niet onmogelijk zai maken, de vier
Dawesproefjaren door te komen.
Geheel en al zonder buitenlandsche leenin
gen zou Duitschland het nog niet kunnen-stel
len en daar het tot dusver loyaal de Dawes-
verplichtingen is nagekomen, mag en kan het
dezelfde loyaliteit van zijn politieke credited
ren verwachten.
Tenslotte laakte dr. Schacht ten scherpste
het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel,
dat neg allerwegen in Duitschland heerscht
Eerst richtte hij zijn verwijten tot de particu
liere industrie, daarna tot de beursspeculanten
en tenslotte kwam ook de gemeente Berlijn aan
de beurt.
Het is geen verantwoordelijke financieelo
politiek, aldus dr. Schacht, indien een gemeen
tebestuur voor vele millioenen paleizen bouwt
en landgoederen koopt en daarbij dan ver
klaart geen woonhuizen te kunnen bouwen,
omdat de Rijksbank zich tegen een daartoe
bestemde buitenlandsche leening verzet. Ook
de minister van financiën kreeg een verwijt te
b jren: Het is geen verantwoordelijke finan-
cieele politiek door te hooge belastingen groo
te fondsen in handen van den fiscus te brem
gen en deze dan als credieten uit te zetten of
er particuliere ondernemingen voor te koopen.
Al deze dingen, aldus eindigde dr. Schacht
zijn rede, spruiten voort uit overleefde opvat
tingen, die nog uit den inflatietijd dateeren en
die zoo spoedig mogelijk dienen te verdwijnen
DUITSCHLANDS BUITEN
LANDSCHE LEENINGEN
DR. SCHACHT DRINGT
OP BEPERKING AAN
DE GEVAREN DER
LEENINGSPOLITIEK
Uit Berlijn wordt d.d. 18 Nov aan het Hbl.
gemeld:
De president van de Rijksbank, dr. Schacht,
heeft vanavond te Bochum een rede gehouden,
waarin hij andermoal met zeer grooten nadruk
aandrong op beperking van de buitenlandsche
leeningen. In het bijzonder voor zoover zij be
stemd zijn voor landen, gemeenten en publiek
rechtelijke instellingen. Dr. Schacht erkend",
dnt het voor een niet gering gedeelte oan de
crediethulp van het buitenland te danken is
geweest, dat men de begrootings- en betalings
balansen in evenwicht en de valuta stabiel
heeft kunnen houden, maar men mag daarom
niet uit het oog verliezen, dat men de beta
lingsbalans niet op den duur door buitenland
sche leeningen in evenwicht kan houden, dooh
dat men, door telkens nieuwe buitenlandsche
credieten op te nemen, eenvoudig de eindaf
rekening op dc lange baan schuift. Een natio
nale staatshuishouding kan niet permanent
van credieten leven Buitenlandsche leeningen
zijn in het huidige stadium alleen dan gerecht*
vaardigd, als er grondstoffen voor worden in
gevoerd, die dienen om exportproducten to
vervaardigen. Sedert de inwerkingtreding von
het plan-Dawes heeft Duitschland circa 10
milliard mark aan credieten, waarvan 5Yi mil*
Praag, 18 Nov. (V.D.) Beambten van het
•ministerie van financiën hebben alhier ter stede
een groot opgezet bedrog met alcohol, waar
voor geen accijns betaald is, ontdekt. Er werd
60.000 liter alcohol in beslag genomen in een
ondergrondsche, zeer moderne geheime bran
derij.
Zes personen, waaronder eenige uit de hoog
ste kringen, zijn aangehouden. Sommige van
hen zijn ook bij de vroegere beruchte spiritus-
zaak betrokken geweest.
DE GEARRESTEERDE PRINS
VAN BOURBON.
Par ij s, 18 Nov. (V. D.) Naar de Matin
verneemt, heeft de Spaansche ambassade op
zich genomen schadevergoeding te geven aan
de personen, die financieel gedupeerd zijn door
den onlangs gearresteerden prins Bourbon. De
prins zou op deze gronden in vrijheid gesteld
en over de grens gezet worden.
DE MAATREGELEN TEGEN DE
OPPOSITIE.
M o sk o u, 13 Nov. (V. D.) Overeenkomstig
de besluiten van den raad van volkscommis
sarissen zijn Sinofjef en Moeralof van nun
functies in het economisch buieau van de
van sovjet-republieken ontheven.
AMERIKA
EEN REDE VAN COOLIDGE
GROOTE SCHADE
VERSCHEIDENE GEWONDEN
Londen, 18 Nov. (H. N.) Een wervelstorm
heeft blijkens een telegram uit New-York de
stad Washington geteisterd. Dc windsterkte be
droeg 100 mijl per uur. Tal vun huizen zijn
vernield of beschadigd. Ten minste twee perso
nen zijn 'om het leven gekomen, terwijl een
aantal personen verwondingen opliep. In een
voorstod zijn alleen reeds 200 huizen vernield,
waarbij 20 personen gewond werden. De wijk,
waar de regeeringsgebouwen liggen, bleef on
gedeerd. Dc schade wordt op ettelijke mil
lioenen dollar geraamd. Na den storm ontlastte
zich een wolkbreuk, zoodot het vcrlcenen van
eerste hulp zeer belemmerd werd.
Washington, 18 Nov. (V. D.) In het
Zuidwesten der stad werd een school verwoest,
terwijl in het Oosten een hospitaal ernstig be
schadigd werd.
Llit Anacosta wordt gemeld, dot aldaar het
marinevliegstotion grootondeels is vernield.
Kindervragen Ko. 4
„Waarom is het zoo gemakkelijk om
wrijven?"
c Meubelen en Vloeren met Mansion Polish te
DE BESTUURSVORM LN ITALIË.
Mussolini heeft alle benoemingen
in de hand.
Rome, 18 Nov. (V D.) De groote raad
van de fascistische partij heeft deze week een
nieuw systeem voor het landsbestuur uitge
werkt Volgens dit systeem wy den de leden
van den grooten raad benoemd door Mussolini.
De groote raad krijgt de beslissing over de be
noeming van de provincinie secretarissen, die
op hun beurt de plaatselijke leiders aanv.ijzen
De candidaten moeter allen worden goedge
keurd door den grooten raad, die ook tegenovei
door de vakverecnigingcn voorgestelde can
didaten het vetorecht kan uitoefenen. De nieuwe
regeling beteckent, dut tenslotte Mussolini alle
benoemingen in dc hand heeft.
Terwijl in deze nieuwe organisatie van de
fascistische partij alle benoemingen zijn gere
geld, ontbreekt een bepaling omtrent de wijze,
waarop de verkiezing van het hoofd der partij
moet geschii'den.
DE DUITSCH-OOSTENRUKSCHE
AANSLUITING.
Een Friinsch oordeel.
P a r ij s, 18 Nov. (H. N.) De socialistische
Populaire publiceert een uitvoerig artikel over
het vraagstuk der aansluiting van Oostenrijk bij
Duitschland. Het biad verklaart, dat dc politieke
moeilijkheden op het oogenblik tc*groot zijn om
de aansluiting te verwezenlijken zonder den
Europeeschen vrede in gevaar te brengen. Nie
mand kan echter beiden landen beletten de
aansluiting voor te bereiden door het bestuur
en de wetgeving op dezelfde leest te schoeien
en andere dergelijke maotrcgclen te treffen.
Het dienstmeisje was er zeker van dat Mansion Polish het gemakkelijkste en vlug
ste middel was om de meubelen en vloeren te wrijven, maar naait had ze zich afge
vraagd hoe dit kwam.
HET ANTWOORD IS: De was die
gebruikt wordt voor Mansion .Polish is
vun buitengewoon fijne kwaliteit cn
bezit dc eigenschap vlug glans te
gevon.
Om 1 verkrijgbaar Importeurs: N.V.Handel
Maatschappij Ree kiltsRotterdam
DE SAMENSTELLING DER ITALlAAN-
SCHE GEMEENTERADEN.
Rom, 18 Nov (H. N.) De samenstelling
van de gemeenteraden in Italië wordt door
een nieuwe verordening geregeld. In gemeen
ten met meer dan 20.000 inwoners zullen
de gemeenteraden voor den herfst door de
werkgevers in. handel, scheepvaart, landbouw,
nijverheid, enz., worden enndidaat gesteld,
terwijl de andere helft door de vakvereeni-
gingsbonden en arbeiders gestold zal worden.
De leiders van het politieke bestuur zullen
bepalen, welko vereenigingen candidaten kun
nen voorstellen. Deze ambtenaren zullen ook
de candiduten bepalen voor gemeenten tct
I00.CG0 inwoners. In gemeenten boven dc
100.000 inwoners worden dc- candidaten door
do ministers aangewezen.
EEN REDE VAN DR. MARX
DE ZELFSTANDIGHEID
DER LANDEN
HET BEZOEK AAN WEENEN
B e r 1 ij n, I 8 Nov. (H. N.) De vereeniging
van de Berlijnsche pers heeft vanavond een
feestavond ter eere van de rijks- en staatsre-
geering gegeven, welke druk bezocht was.
Rijkskanselier dr. Marx hield een rede, waarin
hij vooral het vraagstuk van de bestuursher-
vormingen uitvoerig .behandelde. Hij wees er
op, dat men op dit gebied zeer voorzichtig te
werk moet gaan. Bij alle te treffen maatregelen
moet het voor en tegen nauwkeurig worden
overwogen en alle overhaasting of dwang
vermeden. De rijkskanselier heeft er nooit aan
gedacht om langs een omweg tot een nieuwe
regeling van den staat van zaken te komen,
of, om het onomwonder te zeggen, de landen
te dwingen om hun zelfstandigheid op te ge«
ven. Slechts dan kon met succes en zonder
ernstig gevaar voor de binnenlandsche politiek
dit vraagstuk tot oplossing worden gebracht,
indien men stap voor stop verder gaat en
slechts dan ingrijpt, indien de onhoudbaarheid
van het bestaande stelsel duidelijk is bewezen.
Voorts gaf de rijkskanselier een overzicht
van hetgeen dc rijksregcering, die zich voor
een reeks van moeilijke vraagstukken zag ge
steld, zooals dat bij geen enkel van dc door
rijkskanselier dr. Marx gepresideerde kabinet*
ten het geval is geweest, heeft verricht. De
rijksregeering kan met voldoening daarop wij
zen. Wat dc binnenlandsche politiek betreft, is
zij vooral op het gebied der sociale politiek
met succes werkzaam geweest. Dr. Marx wees
daarbij in het bijzonder op het tot stond ko<*
men van de verzekering teger. de werkloos
heid. Dat het gelukt is het aantal werkloozem
tot een normaal cijfer terug te brengen is niet
uitsluitend de verdienste van de regeering.
Verder is het gelukt één der neteligste vraag*
stukken, n.l. de voorloopige regeling der ver
houding van de financiën van het rijk en dc
landen, verder te brengen. Ook het Duitsch-
Fransche handelsverdrag is na jaren van vev-
geefsohe pogingen tot stand gekomen.
Nader wordt omtrent de rede, die ook door
de gezanten van Frankrijk, Rusland, Japan en
Turkije werd aangehoord, gemeld, dot de
rijkskanselier eveneens wees op de hartelijke
ontvangst, die hem van de zijde der Ween-
sche bevolking was te beurt gevallen, een be
volking, waarmee het Duitsche volk zooveel
gemeen heeft, met name zijn zware lot en de
onverwoestbare wil om er weer bovenop te ko*
men.
Het nieuwe strafwetboek zal een nieuwen
band tusschen Duitschland en Oostenrijk toe*
voegen oan de vele bestaande.