RIJWIEL-REFLECTOREN
Eerste Amersfoortsche Stoompersinr.
„Quick"
DOOR
JAN SPAANDER
DIRECTEUR DER N.V. SPAANDER'S OPTISCHE SLIJPERIJ TE AMERSFOORT
BEKEURING OP PROEF DOOR BELICHTING MET EEN
ZAKLANTAARN OP KORTEN AFSTAND GEEN BEWIJS
Alpcmecne beschouwingen.
Dé afmetingen, de constructie en de zuiver
heid der feflecteerende en brekende vlakken
van een reflector, kunnen olleen bepaald wor
den indien gegeven zijn
Ie. de (verste) afstand A (zie Fig I) waarop
als straal 1 die dooT vlak II gaat, of els straal
2, die nog wel gereflecteerd wordt door vlak
UI, maar dan vlak II te steil treft, dus door
vlak II doorgelaten wordt. (Hieruit mag men
nief besluiten dat de draaihoek slechts 3° is,
want 't voorvlak I draait immers ook met
en geeft dan een brekende werking die de
draaihoek aanmerkelijk vergroot).
>4
fff/-
men wenscht, dat een normaal oog, geplaatst
bij een gegeven lichtbron, de reflectie zal
waarnemen.
2. de (grootste) hoek X., waarover men de
as der reflector uit de richting der invallende
lichtstralen moét kunnen draaien zonder de
richting en de sterkte der gereflecteerde bun
del te wijzigen. (Verder zullen wij hoek X de
draaiboek noemen.)
Groep I.
Lens Reflectoren bestaan uit convergeeren
de lens, waarachter is geplaatst een concave
spiegel.
Ware de afstand A en de draaihoek X ge
geven, dan zou hieruit zijn vast te leggen de
diameter (D) der lens. (Zie teekening 2.) de
kromming (C) der lens, de afstand (A) van
lens tot spiegel en de vorm der spiegel (S).
De zuivere polijsting van de spiegel en ven
de voor- en achterkant der lens zou dan het
toestel helder doen strelen op de gegeven
cifstand en onder de verlamgde hoek.
De stralengang is als geteekend in fig. 2.
Bemerkingen.
Door gebruik te maken van oonvergeeren-
de lens en holle spiegel, kan men door de
spherisohe vormen méér volkomen bundels
terugkaatsen en de draaiingshoek kan men
door goede constructie veel grootcr maken
dan bij de piisma-rcflectorcn Bij slechte con
structie werkt een lensreflector zeer slecht.
Daar staat tegenover, dat de reflectecrende
vlakken der prisma-reflectoren niet aan coro-
sie onderhevig zijn. Dit principe wordt ge
bruikt in prismnkijkers en op reflecteerendc
boeien (triple of centraal spiegel). De reflec
toren, bestaande uit roode lens en holle spie
gel, goed doorgeconstruecrd, worden algemeen
toegepast op de ovctwegen der Nederland-
sche Spoorwegen, omdat de eerstgenoemde
voordeelen te land van grooter waarde zijn
don het nadeelig verweren der spiegels.
Handelsvormen.
Voor rijwielen worden hoofdzakelijk ver»
hondeld
Ie. de zuivere lens-reflectoren
l—
Groép II.
Prisma Reflectoren bestaan uit hoekspiégel%
loodrecht op elkaar geplaatst-
Indien men 2 spiegels onder 90° zet kaatst
dè straal A van spiegel I op spiegel 2 temg
en van hier weer naar de lichtbron, (zie fig. 3.)
v*
In de practijk krijgt men dit affect niet
door m ddel van gewone spiegels, doch men
maakt gebruik van 't feit, dat een glosplaat
een straal weerkaatst, die het glas vlakker
treft dan onder een hoek van rond 48°.
Bezien wij weer fig. 4, dan wordt de vlakke
straal 1 geheel gereflecteerd als getoond.
Straal 2, die onder 48° treft, wordt ten halve
door gelaten en ten halve gereflecteerd. Straal
3 loopt gewoon door het glas heen.
Neemt men nu een rechthoekig prisma, als
getoond in fig. 5, dan loopt straal A door
de voorkant I, treft het ochtervlak II onder
45s (dus vlokker dan 48°). De straal kon
hier dus niet uittreden, doch wérdt in het
glas gereflecteerd naar vlek III en treft dit
ook onder 45°. Het licht kon dus weer niet
uittreden en reflecteert als getoond. Bij
soort reflectoren kan men de draaihoek X
niet wijzigen, wont die volgt uit het feit, dat
de lichtstraal onder 48° niet gereflecteerd
wordt doch door het glos
4
A?
2e. de ferry lights;
3e de facetglas-reflectorén
Over de zuivere lcns-rcflcctoren valt niet
meer te zeggen in dit bestek, nis het reeds ge
noemde.
De fairy lights zijn een verzameling van
triple of centraal spiegeltjes. De achterkant n.l.
bevat een aantal puntjes, bestaande uit 3 vlak
jes, loodrecht op elkaar geplaatst (men ver
krijgt deze vorm door de hoeken van een gla
zen kubus af te snijden).
-<5zZ-
Dc strajengang is zeer vereenvoudigd ge
toond in fig. 7, waar zoo'n punt perspectivisch is
oorgesteld. Van een straal keert natuurlijk
slechts één straal terug. Er zijn er twee ge
toond om aan te duiden dat de reflectie zoowel
over 't eenc of 't andere vlak kan plaats vinden
In werkelijkheid reflecteeren sommige stralen
van 't eerste vlak naar 't tweede, van hier naar
't derde en dan naar buiten. Waren deze pun'jcs
allemaal in dezelfde richting geplaatst, don
zouden ze gezamenlijk werken als een groote
triple spiegel en men had, als boven aange
toond, een betrekkelijk kleine draaihoek. Door
ze verschillend te plaatsen is 't mogelijk
deze draaiingshoek sterk te vergrooten ten.los
te natuurlijk van dc sterkte der bundel, dnar
dan niot alle hoekspic^ltjcs tegelijk werken.
Door het voorvlak eenigszins bol te maken,
tracht men deze fairy lights ook nog een con-
vergeerend effect te geven, 't Principe is zuiver
't Resultaat hangt sterk af van de goede gladde
bewerking der puntjes.
De facetglas reflectoren schijnen buiten deze
twee groepen te vallen. Beschouwt men even
wel fig. 8, dan ziet men, dat de facetglas rc-
f3''ik
L
■fiat
Ze/rs
flcctor niet andere is, .dan een convergeerende
lens (in uitermate slechte vorm) met spiegel.
De facetten kunnen streden, komende van een
lichtbron, niet naar die lichtbron terugkaatsen.
Deze facetten hebben dan ook geen bruikbare
reflecteerendc waarde. Zij moken nllecn, dat de
lens van zeer onzuivcren vorm wordt en do op
pervlakken der facetlcns zijn juist door die fa
cetten veel ruwer als de oppervlakken van een
striver spherische lens, ook al is die op dezelfde
billijke wijze gefabriceerd Niettegenstaande de
slechte vorm en de weinig zuivere oppervlak
ken blijft het facetglas een convergeerende
lens. Door dit facetglas te vatten in een door
gebogen glimmend plaatje blik, is ook het tweede
element dc holle spiegel aangebracht.
Niettegenstaande deze spiegel van slechte po
lijsting is, niet van juiste vorm kan zijn, noch
op juiste afstond kan worden aangebracht (ook
al omdat het facctglas als convergeerende lens
niet overal dezelfde sterkte heeft) valt ook hier
niet te ontkennen, dat deze primitieve spiegel
kon reflecteeren.
Dc- draaiingshoek is dan ook een zeer wille
keurige en meestal zeer klein en er kan slechts
een zeer klein deel van dc invallende bundel
naar de lichtbron worden gereflecteerd
Ie. omdat een groot deel der invallende bun
del willekeurig wordt gereflecteerd.
2e. omdat van het juist gereflecteerde deet
nog een zeer groot percentage wordt geabsor
beerd, door het ruwe facetglos en de ruwe spie
gel en de ruwheid van die vlokken zal ook nog
een deel difuseeren. Dc facetreflector bezit allo
elementen van een lcnsreflector en onder, gun
stige omstandigheden reflecteert zij dan ook
een deel van het invallende licht terug naar dc
lichtbron. Zoo lang niet vastgelegd is reflec-
téerende sterkte bij gegeven lichtbron op he-
paalden afstand onder voorgeschreven draai-
ingshoek, heeft ook de facetreflector recht op
erkenning als rijwielreflector. Een slechte facet-
reflector is meestal beter dan een slechte zui
vere lensreflector door zijn vele ontoereken
bare elementen die dikwijls toevallig te hulp
komen.
Zoolang niet bovengenoemde voorwuorden
zijn voorgeschreven, is het ook mogelijk, dat
een zuiver geconstrueerde en afgewerkte re
flector wordt afgekeurd, omdat zij bij over
schrijding van haar geconstrueerde drouiingS-
hoek niet meer kan reflecteeren
De belangrijkheid van een minimale vastge
stelde draaihoek wordt onderschat Men denkt
zich dit draaien steeds in een horizontaal vlak.
Was dat 't geval, dan kon men met kleine
draaihoek volstaan, dnar het achterop rijdend
niet noodig is, dat de reflector dienst doet nis
het voertuig ter zijde passeert.
De invloed van een draaihoek do»'t zich even
wel ooi: in verticale richting gelden. Is de re
flector zoover uit de loodrechte stand opge
steld dat haar draaihoek is overschreden, dun
reflecteert zij niet meer, ook al Is de lichtbron
recht achter haar. En zelfs het Zuiver loodrecht
stellen is in verticale richting geen waarborg,
want als de lichtbron zoover boven de reflec
tor staat, dat de lichtbron bij het naderen bui
ten de draaihoek komt, dan zal juist op het ge
vaarlijke moment dc reflector geen dienst meer
doen. In hg. 9 is getoond, hoe het licht nog
Noot.
Het woord „(Jranihoek" werd gebruikt om
geen verwarring te geven met het 'woord
„grenshoek" hetwelk in de leer der terugkaat
sing een vastgestelde betcckenis heeft.
Betreffende Proeven.
Bij proefnemingen is het belang zich reken
schap te geven niet alleen van grootsten, doch
ook van kleinsten afstand, niet alleen van
sterkte der lichtbron, doch ook van de soort
lichtbron, die men bezigt.
Invloed van asftond.
Indien de reflector op een gegeven afstand
reflecteert, sluit dit zekerlijk niet in, do: zij dit
met dezelfden lichtbron ook blijft doen op kor
toren afstand.
Het reflecteeren is slechts van nut, indien de
gereflecteerde bundel zooveel divergeert (uit-
eenspreidt) dat een deel er van langs de licht
bron het oog van den waarnemer treft. Die
uiteenspreidende bundel is 't kleinst bij den
reflector. Bleef nu bij het naderen de gereflec
teerde bundel licht ongewijzigd, don zou er
een oogenblik komen, dot dc lichtbron (de
lamp) grooter is don de bundel en de lamp zou
dan alle gereflecteerde stralen onderscheppen.
De invloed van het naderen is evenwel nog
grooter, want^ dc bundel blijf* bij het verkor
ten der of stand niet ongewijzigd. De bundel
wordt minder divergent, zooals valt te bijwij
zen. Het oogenblik, waarom dus het licht ge
heel onderschept wordt bij het naderen, onder
invloed van de twee genoemde factoren, komt
betrekkelijk 'snol. Een goed voorbeeld hiervan
is het vlugge wegsterven van sterk werkende
overwegreflectoren bij het naderen, gezeten in
Invloed van lichtbron.
Indien een reflector op een bepaalden af
stond met een gegeven lichtbron goede resul
taten geeft, sluit dit niet in, dat die resultaten
blijven als men een andere lichtbron beziet,
ook als is die sterker.
Gesteld toch, dot dc te onderzoeken reflec
tor goed werkt met een fietslantaarn, die een
eenigszins divergeerende bundel uitzendt, dan
zou men het effect van den reflector geheel
kunnen verdwijnen, als men een veel sterkere
schijnwerper bezigde, die een convergeerende
bundel licht uitzond. Dit zou ook de reflectee
rendc bundel meer m elkaar „knijpen" en 't is
denkbaar, dat dan de schijnwerper het gere
flecteerde licht geheel onderschept èn omdat
ze grooter is dan de fietslantaarn èn omdat ze
dc doorsnee van de gereflecteerde bundel tei
plaatse van dc lichtbron Heeft gereduceerd,
omdat zij convergeerend licht uitzond.
Uit het bovenstaande moge men concludee-
//AV. *r/,.
v//iiv»" vflvrt
naar de schijnwerper gereflecteerd wordt in
stand I. doch in den gevaarlijken stand U. even
later bereikt, kaatsen de stralen »n een andere
richting. De reflector is verdwenen voor het
oog van den bestuurder.
fen, dai de waarde van een reflector zich al
zeer slecht laat beoordeelen door haar op zeer
korte afstand te belichten met een zaklantaarn,
die zelve reeds voorzien is van een sterk con
vergeerende (licht bijeenbrengende) lens.
AAN&ESTEDINGSNIEUWS
R.K. Groot Seminarie.
Door de architecten Herrn. Kroes en Zn. werd
onderhands aanbesteed het vergrooten van het
R.K. Seminarie le Rijsenburg Laagste inschrij
ver was L. J. Hemels alhier, met 183.450
Hoogste noteering leverde fa. H. Nieuwen-
huysen en Zn. (Hilversum) in met 196.000
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN
T ALGEMEEN'.
Schoolbioscoop.
De tweede serie filmlessen in dit seizoen zal
voor de Lagere Scholen plaats hebben op 2 en
3 Februari a.s. in Amicitia. De lessen zullen
weer door een 1000-tal leerlingen gevolgd
worden. De 3 onderwijsliims die gegeven wor
den zijn getiteld „Hoe Boter gemaakt wordt",
„Hoe Margarine gemaakt wordt" en „Meesjes
en Roodborstjes."
De inhoud der films is wederom te voren
uan de scholen, ter bespreking toegezonden,
terwijl een onderwijzer tijdens de filmiés de
noodigc toelichtingen geeft.
Ten behoeve van enkele scholen tot voort
gezet onderwijs, waarvoor eind Februari weet
filmlessen gegeven worden, is het Huisbestuur
in onderhandeling over de nieuwe film „We
tenschap en Film". De vervaardigt! van de,
het vorige jaar hier gegeven „Van Leeuwen
hoekfilm" (De wereld van het Microscopisch
Kleine) heeft ook „Wetenschap en Film" ge
maakt. Deze film, te Haarlem samengesteld,
en aldoor vorige week Dinsdag gereed geko
men treüt in Diritschlond zbö de belangstel
ling, dat zij reeds den volgenden dag te Ber
lijn werd vertoond.
VFR VAN ONDEROFFICIEREN
„ONS BELANG".
Lezing Dr. P. H. Ritter Jr.
Voor de afdeeling Amersfoort der vereeni-
ging voor onderofficieren „Ons Belang" zal
Dr. P. H. Ritter Jr., Hoofd-rcdacteuT van het
Utrechtsch Provinciaal- en Stedelijk Dagblad,
een voordracht houden over „De bevrijders
van Dr. P. H. van Moerkerken.
De bijeenkomst zal plaats hebbt-n op 25
Januari a.s. 's avonds te 8 uur in dc Keizers
kroon.
PAARD OP HOL.
In de Utrechtsche straat.
Een voor een militaire fouragewagen ge
spannen paard werd in de Utrechtsche straat
onrustig met het gevolg, dat dc wagen tegen
den trottoirband opreed. Het dier geraakte
hierdoor blijkbaar nog meer van streek en
sloeg op hol, dc Varkensmarkt over en de
Langestraat in. Daar kwam het gespor^ tot stil
stand .doordat het tegen twee andere voer
tuigen op botste. De beide personen, die op
den fouragewagen gezeten waren, sloegen er
af, en liepen enkele ontvellingen op, terwijl de
wagen zelf omkantelde.
KON NDD. BOND VAN O.-ONDER-
OFFfCIEREN.
Feest- en propagorulu-avond.
Zaterdagavond hield de afdeoling Amers
foort haar feest- tevens propaganda-avond.
De voorzitter, de heer D. van Buuren, bracht
tn zijn openingswoord dank aan de velen, die»
gebruik hadden gemaakt van dc introductie en
memoreerde in het kort het doel van dezen
bond.
Het muziek gezelschap „Crescendo" onder
leiding van den heer v. d. Vijzel heeft aan veler
verwachting voldaan, terwijl eenige hoeren di
lettanten met hunne dames de aandacht bezig
hielden het kluchtspel in een bedrijf „De ge
broken spiegel" wist dc vroolijkheid ten top
te voeren
Geen wonder, dat de voorzitter allen harte
lijk bedankte voor hunne welwillende mede
werking en de hoop uitsprak, dat allen ver
langen zouden naar een volgenden avond.
Een prettig bal bracht velen op den dans
vloer.
AANBESTEDING
De architect K P. Tholens heeft namens het
bestuur der vereeniging tot Weldadigheid van
den Allerheiligsten Verlosser te Amsterdam
aanbesteed den bouw van een school voor
voorbereidend onderwijs met naaischool aan
de Jacob van Wassenaar Obdamstraat aldaar
Ingekomen 23 biljetten. Laagste inschrijver de
heer H. van Keulen, te Amersfoort, met
63 844.
BURGERLIJKE STAND (20 JAN.).
Geboren:
Jannetje d. v. Njcoiaas van 't Hof en Pe-
tronclla Klnzina Helena Hagenbeuk; Mergo-
retha Sophia Theodora d.v. Christianus Wil
helmus Joseph Smink en Alida Theodora Ma
ria Kuntz.
Overleden: Cornelia Borendino van
Donselaar oud 45 jaar ongehuwd; Arnoldus
Gijsbertus van Slooten oud 72 jaar wed naar
van Hendrika van Seyl.
AMERSFOORTSCHE PADVINDERS.
Feestavond.
't Was Zaterdag feestavond in Amicitia en
het prettige gegons froor den aanvang klonk
als een „Leve de jeugd V'
Een eigen muzickensemble van linke be
zetting streek lustig op, vaak als begeleiding
van het hupsche PadvindersliedHoort, zegi
het voort I
Deze avond mag een gebeurtenis heden
door dc opvoering voor de pauze van hei
Op trek door Padvinderland, spel in 3 ge
deelten en 7 tafereelen.
Hier is in vorm van droom van een per
soon, die vooraf door lezing en bespreking
geïnteresseerd is geworden voor kennismaking
met de Padvindeibeweiging, voor het voetlicht
gebracht doel. idealen en werkwijze der
Scouting en daaraan toegevoegde Welpen
vorming (juniones 8—12 jaar).
Verricht thans een vet'
standige daad.
Neemt een abonnement op het
ondethoud van Uw kleeding bij de
Stationsstraat 16b Tel. 344
U M. H. van Ra alte
Q AMERSFOORT
Afd, Stoffen
V. Voorjaar 1928
Wij hebben reeds in voorraad
ENGELSCHE STOFFEN
voor Mantels
FANCY KASHA'S
voor Japonnen
VELOUTINES
tn vele mooie kleuren, voor
meer gekleedde Japonnen
ln onze afd. garneering ont
vingen wij de Nouveauté's
in GALONS, METAAL-
GA RNEERING, WASCH-
BARE GALONS
en KANTSTOFFEN
M. H. v. Raait
X-
Dit stuk propagonda-materiool heeft tevens
de verdienste, dat er climax in zit. Deze wordt
bereikt in dc proef voor gezichtoefening er»
opmerkingsontwikkeling.
Hot heele stuk „deed" het. Kostelijk de
draken-scène, het kampvuur, de oefenin^n.
Er zat leven in. Geen wonder dat alle mée-
spelenden er aan gesmuld hebben. Terecht
verwierf stuk en opvoering groot applaus en
werd de maker op dc schouders het tooneel
rondgediagen.
Het was Pom van Vooithuisen (Utrecht).
Hoe vas deze er toe gekomen de primeur
van dit geslaagde propagGnda-nummer aan
Amersfoort af te staan
Vermoedelijk hebben de Amersfoortsche
jongelui met hem in I926 in het kamp van
Tunner een prettige kameraadschap aange
knoopt, waar Pom een der instructeurs was
van den leid< rscursus aldaar.
Andere afdeelingen zullen er thans wel naar
grijpen. Er waren dezen avond padvinders aan
wezig uit Utrecht, Hilversum, Bussum, Am
sterdam, Wageningen en mogelijk nog andere
plaatsen
Ook bevond zich onder de toeschouwers de
heer de Veer (Hilversum) districtscommissaris.
Na de „pauze met attracties" volgde een
tweede tooneelspel, het Vice-Versa, door V.
V. bewerkt naar de roman van Anstey, dat
evenzeer verdiend succes mocht boeken.
Een bal onder de stuwkracht van The Fords
Jazz-band vormde het laatste ven den pretti-
gen avond.
De jongensafdeeling te Amersfoort telt on
geveer 80 verkenners van I2—17 jaar.
De aspiranten of welpen (812 jaar) zijn
40 in aantal. Teekenend voor het aantrekke
lijke der organisatie is wel, dat er bovendien
nog 15 leden zijn var. boven T7 jaar, de voor
trekkers.
Aan het hoofd der leiding staan als hop
lieden de heeren R. H. de Boer (hoofdleider).
Laanbroek en Buining.
De meisjesafdecling, een afzonderlijke ver
eeniging. staat onder leiding' van mevr. van
den Berg met haar assistenten Annie Rupp en
Liznbeth Sneller. Hier zijn 60 grootere meisjes
plus 22 kabouters.
4 Maart komen de Amersfoortsche menne»
lijke en vrouwelijke padvinders weer in het
puibliek, het liefst in het volle publiek, want
het geldt een fèney-fair ten bate van het
nieuwe Troephuis.
BURGERLIJKE STAND VAN 21 JAN.
1928.
Geboren:
Richarda Maria d. v. Bernardus Cornells
Overmars en Richarda Maria Hansen; Chris-*
tiaan Johannes z. v. Willem Alexander Pol
hout en Geertruida Evelina Mark; Bartje d. v.
Jan Kroon en Jncobo Peters; Frc-dericus Johan
nes t. v. Hendrik Nicolnas de Haan en Antoni-*
Everharde Boog.
WIELRIJDERS.
Fietslantaarn aansteken 4 uur 55 min.
