R J. W. VAN ACHTERBERGH COMPLETE MEUBILEE^INGEN EEHANGERIJ -- STOFFEERDERIJ SPORTNIEUWS WESTSINGEL 12-13 DEKENS TELEFOON No. 238 PROF. DR. H. A. LORENTZ f ZATERDAGMIDDAG OM HALF VIER IS DE DOOD INGETREDEN HET LEVENSWERK VAN DEN WERELDVERMAARDEN GELEERDE prof. Lorentz verzocht, zijn Maandagochtend col lege voort te zetten en op dot verzoek ge lukkig en gunstig antwoord ontvangen. Buiten zijn hierboven geschetste ambtelijke leven vertoonde bij prof. Lorentz groote veel zijdigheid en zijn haast ongelooflijke werk kracht. Allereerst moge hierbij genoemd worden het wetenschappelijk werk. door Lorentz in het buitenland verricht. Overal in het buiten land, tot in Amerika toe, heeft hij voordrach ten gehouden, natuurlijk in het bijzonder over de electronen-theorie, maar ook wel in 'het a.'gemeen over do theoretische psysica. Daar aan heeft hij voornamelijk zijn zoo talrijke onderscheidingen te danken. Behalve den No belprijs in 1902 ontving hij de meduille van Rumford in 1908, Franklin (Philadelphia) in 1917, Coplin in 1913, Bataafsch Genootschap in 1919, Genootschap voor natuur-, genees- en heelkunde in 1923 en van José Ecke Gar- rey (Madrid) in het voorjaar van 1925 prof- Lorentz was verder commandeur in de orde van den Nederlandschen Leeuw en in die van Oranje-Nassau, in de Berlijnsche Kroonorde en in het Legioen van Eer, en ridder in de oide „Pour le mérite". Eere-doctorafen ver wierf prof. Lorentz van de universiteiten te Götlingen, Pennsylvania, Delft, Cambridge, van de Sorbcwvne te Parijs en in 1925 verwierf hij het eere-doctoraat in de geneeskunde aan de Leidsche Universiteit. Hij was voorts permanent voorzitter van het in 1912 opgerichte instituut van, Solvay, dat eenmaal in de drie jaar te Brussel pleegt te vergaderen. Later is prof. Lorentz een der steunpila ren geweest bij de oprichting ven de „insti tution de co-opérotion intcllectuelle", het Volkenbonds-instituut dat te Parijs zetelt. Hiermede bewoog prof. Lorentz zich ook op specifiek maatschappelijk terrein en veel is door hem, geheel belongeloos, ook hier voor zijn vaderland verricht. Zoo heeft hij in den oorlogstijd heel veel werk gedaan in de toen bestaande „wel vaart-commissie" en voor het onderwijs is hij waarlijk niet alleen in de faculteit werk zaam geweest. Als voorzitter heeft hij bijv. een werkzaam aandeel gehad in de samen stelling van het Academisch Statuut van 1921. Bij uitstek maatschappelijken arbeid ver richtte prof. Lorentz ten slotte in de Zuider- zee-commissie. Onder zijn leiding werden voor de Zuiderzee-werken door verschillende ingenieurs theoretische berekeningen ge maakt. Ter gelegenheid van zijn 50-jarig jubileum als doctor en op zijn 70sten verjaardag heeft men Lorentz hulde en waardeering bewezen. Gaarne had men dit op nog grootscher wijze gedaan toon het 25 Jan. 1.1. 50 jaren geleden was, dat hij professor werd. Hij hed echter uitdrukkelijk verzocht hem ditmaal eens on opgemerkt te laten. Natuuriijk heeft het aan blijken van sym pathie en eerbied dien dag niet geheel ont broken maar met zijn verzoek werd loch re kening gehouden. Juist in die dagen is Lorentz ziek gewor den. Wegens het overlijden van. Prof. Lorent2 zijn vanwege den academischen Senaat alle feestelijkheden ter gelegenheid van den 353- sten verjaardag der Leidsche Hoogeschool op 8 Februari, waaronder ook de professoren- maaltijd, afgelast. Slechts de rectorale rede zal doorgaan. Van het Natuurkundig Laborotorium te Leiden zijn ten teeken van rouw de gordijnen neergelaten en hangt de vlag halfstok. De verschillende studentenvereenigingen hebben 14 dagen rouw aangenomen. Van de gebouwen dezer vereenigingen hangt even eens de vlag halfstok en de feestelijkheden ter gelegenheid van de Dies-viering op Woensdag n-s., waaronder ook de gecostu- meerde rijjool van de eerste jaars-ledcn van het Leidsch Studentencorps, zullen geen door gang hebben. Prof. Lorentz is Zaterdagmiddag om half 4 fn den ouderdom van 74 jaar te Haarlem over leden. Prof. dr. Hendrik An toon Lorentz werd 18 Juli 1853 te Arnhem geboren, studeerde aan de H B. S. aldaar en deed vervolgens staats examen. Hij werd hierna als student in de wis- en natuurkunde aan de Leidsche universiteit in geschreven en promoveerde aldaar in 1875 op oen proefschrift, dat direct de breede aan dacht trok getiteldDe theorieën der te rugkaatsing en breking ven het licht. Dit le venswerk van Lorentz heeft de natuurkunde van het punt, waarop Fresnel en Maxwell haar had den gebracht, door de ontwikkeling van de electronen-theorie der optische en electro- magnetische verschijnselen heen gevoerd tot het punt, waar de eerste schreden op den weg der relativiteitstheorie zijn gezet en de quanten theorie mogelijk is geworden. Langs heel dien weg heeft Lorentz in allerlei richtingen opheldering gebracht met een klaar heid van geest, die hem een wereldnaam heeft bezorgd. Hoe groot zijn bekendheid ook in het buitenland is, bleek ondubbelzinnig den llden December 1925 bij de herdenking van zijn gouden doctoraat, toen zich onder voorzitter schap van wijlen prof. Kamerlingh Onnes een internationale commissie had gevormd, waarin de meest bekende hoogleeraren uit nagenoeg alle landen der wereld hadden zitting genomen en uit wier naam hij, nadat prof. Kamerlingh Onnes hem het eerst had toegesproken, door prof. Einstein werd geluk gewenscht. Bij deze gelegenheid werd door deze com missie een groote som gelds bijeengebracht, waaruit het Gouden Lorentz doctoraatfonds werd gevormd, dat ter beschikking van prof. Lorentz werd gesteld, om het voor de studie in de natuurkunde te bestemmen op een wijze, die hem goeddacht en welk fonds toen onder be heer is gesteld van het Leidsch Universiteits- fonds. H. M. de Koningin liet zich bij de her denking van dit gouden doctoraat vertegen woordigen door Prins Hendrik en ook verschil lende ministers waren daarbij tegenwoordig. Namens de regeering overhandigde minister Colijn hem toen het grootkruis in de orde van Oranje-Nassau. Grootsch was ook de huldiging bij gelegen heid van zijn zilveren doctoraat den llden Dece «tber 1900, toen zich ook een commissie had gevormd en prof. Kamerlingh Onnes in zijn toespraak verwees naar het „Livre Jubi- laire", dat te zijner eere als internationaal hul deblijk was verschenen. Voor zijn promotie, '*n 1872, was hij reeds leeraar aan de burgeravondschool te Arnhem, 5n welke functie hij werkzaam bleef tot 1877, toen hij, nauwelijks 24 jaren oud, werd geroe pen tot het bezetting van den nieuwen leer stoel in de theoretische natuurkunde aan de Leidsche universiteit. Hij aanvaardde dit ambt met een rede over De moleculaire theorieën in de natuurkunde. Zijn onderzoekingen op theoretisch natuurkundig gebied, waarvan de voornaamste gepubliceerd zijn in de Verslagen van de Kon. Academie van Wetenschappen, deden hem weldra een Europeesche naam ver werven en in 1903 werd tem, tezamen met wij len den Amsterdamsohen hoogleeraar prof. Zeeman, de Nobelprijs geschonken wegens zijn verdiensten voor de ontwikkeling der elec- tro-magnetische lichttheorie. In 1912 werd hij door de directeuren van Teyler's Stichting hieraan verbonden en in de gelegenheid gesteld als curator aan het hoofd van het natuurkundig laboratorium van Teyler te kunnen beschikken in de eerste pleats over meer vrijen tijd en in de tweede plaats over een laboratorium, waarin hij de door hem mathematisch judst bevonden moge lijkheden m de natuur zonder stoornis zou kunnen onderzoeken. Door deze gelegenheid is ons land een centrum van natuurkundig cnderzoc-k rijker geworden. Als buitengewoon hoogleeraar bleef hij echter aan de Leidsche Universiteit verbon den en daar zijn beroemd geworden Maan dagochtend-College geven, wae/r groote na tuurkundigen els Eirstein, Kamerlingh On nes en Keesom onder zijn gehoor waren. Ook na het bereiken van zijn 70ste jaar, torn de wet tot aftreden dwong, r.eeft het Leidsche Umverstteitsfonds uit naam van een lrrw\p van belangstellenden De begrafenis van het stoffelijk overschot van professoT dr. Lorentz is bepaald op Donderdag a.s. op nader te bepalen uur op de begraafplaats aan den Schoterweg te Haarlem. TOOROP'S TOESTAND ZEER SLECHT. De toestand van Jan Toorop was ook giste ren zeer slecht. De patiënt is naar de Ct. meldt nu en dan buiten kennis. GEHEIME DISTILLEERDERIJ ONTDEKT. De recherche en belastingambtenaren uit Delft heeben gisteren een onderzoek ingesteld in een woning ean de Prinsenstraat te Rot terdam. Verscheidene onderdeelen van een distilleertoestel en een hoeveelheid gedistil leerd worden aangetroffen. Bij een logementhouder te Delft» die drank van de geheime branderij had betrokken, werd eveneens een hoeveelheid gedistilleerd in be- sW genomen GEEN TOEGANG TOT DE GEVANGENIS EEN LID VAN EEN RECLA SSEERINGS- RAAD GEWEERD KWESTIE TE GRONINGEN Het Bureau voor Consultatie voor Drank zuchtigen te Groningen heeft een moeilijke kwestie te behandelen gehad. Het betreft hier de denkbeelden van mr. S. K. de Waard, die door het bestuur van zijn functie als verte genwoordiger van bovengenoemd bureau in den Reclasseeringsraad moest worden onthe ven. De heer de Waard gaf in een Woensdag avond gehouden vergadering van het bureau de volgende schriftelijke toelichting „Toen ik in den Reclasseeringsraad had zit- ting genomen, ontving deze instelling bericht van het College van Regenten der Strafgevan genis, dat Regenten bezwaar maakten mij toe gang te verleenen tot de gevangenen. Een motief werd daarbij niet vermeld. De Reclas seeringsraad besloot tegen de houding der Regenten bij den minister van Justitie te pro- testecren. Op een volgende vergadering werd echter besloten dit protest niet te verzenden. Inmiddels was namelijk ter kennis van den Reclasseeringsraad gekomen, dat ik, bij een bezoek aan een gevangene, die wegens mili taire dienstweigering was veroordeeld, dezen, als hij hierop het gesprek zou brengen, gelijk zou geven wat zijn houding tegenover den militairen dienst betreft en hem dit ook zou zeggen. De minister van Justitie, die door het CoK lege van Regenten met de zaak in kennis was gesteld, schreef in December j.l. een brief aan het Consultatie-bureau, waarin hij verklaarde het bezwaar der Regenten volkomen te deelen en verzocht een anderen vertegenwoordiger aan te stellen. Thans stelt het bestuur voor aan dit verzoek te voldoen. Ik kan mij hier mee niet vereenigen. Artikel 10 van het Ko ninklijk Besluit van 13 December 1925 (Stb 504), gewijzigd in 1920 (Stb. 113) bepaalt „Naar regelen door onzen minister te stellen kan aan vertegenwoordigers of beambten van instellingen toegang worden verleend tot ver oordeelden, die zich in strafgestichten bevin den. Leden van de Reclassceringsraden heb- ben 0I5 zoodanig toegang tot de in het vo rig lid bedoelde personen, behoudens de ook tc hunnen opzichte door onzen minister te geven voorschriften". Zonder nu cenig voor schrift te geven, dot op mij toepasselijk zou zijn, stemt de minister in met het bezwaar der Regenten tegen mijn toelating tot de gevan genen en neemt hij dit dus voor zijn verant woording. De minister maakt hierdoor inbreuk op een wettige regeling, Door thans over te gaan tot intrekking der mij gegeven opdracht al mag deze ook geschieden om de, vooral uit financieel oogpunt noodig geachte goede verstandhouding met de Regeering te besten digen zwicht het Consultatie-bureau voor oen op geen wettige bepaling steunenden dwang". Na uitvoerige gedachtenwisseling werd het bestuursvoorstel, dat er toe strekte mr. de Waard om practische redenen op te offeren, aangenomen. Het bestuur zal intusschen zijn meaning over het geval aan den minister ken baar maken. LEVENSBEELDJE. Opgewekt stappen zij de wachtkamer van het gerechtshof binnen, zoo leest men in het Amstcrdamsche orgaan „De Schakel", de man en de vrouw met hun blonde pleegkind. Ein delijk is het oogenblik gekomen, dat hen zal verlossen uit de onzekerheid, of zij den kleinen vent mogen behouden, een onzekerheid, die des te pijnlijker voelbaar werd naarmate zij zich meer aan hem gingen hechten. Het is een jaar geleden, dat zij hem, het kind van een on gehuwde moeder, bij zich in huis namen. De moeder had in dien tijd niet naar het kind wil len omzien. Zij had ontheffing uit de voogdij aangevraagd. Inderdaad was duidelijk gebleken, dat in dit geval een blijvende scheiding tu*- schen moeder en kind noodzakelijk was. Zij is thans tegelijk met de pleegouders opgeroe pen om voor den rechter te verschijnen voor de overdracht van de voogdij. Ineengedoken zit zij in een hoekje van de wachtkamer en kijkt naar den kleinen jongen. Nu is het alsof er een vleugje van moederlijk gevoel, al is het dan maar voor een oogenblik, in haar boven komt. Schichtig streelt zij even zijn handje, als hij langs haar heen gaat. Ge schrokken door die aanraking dringt het kind zich tegen zijn pleegmoeder aan. Eerst wan neer zij tegenover elkaar voor den rechter staan, bemerken de pleegouders, dat die bleeke jonge vrouw, die zoo vreemd deed te gen hun jongen, zijn moeder is. Zij verlaten het gerechtsgebouw, de man, de vrouw en het kind. Op eenigen afstand volgt de moeder. Zij gaan het station binnen; een oogenblik staat het kind alleen. De jonge vrouw kijkt haastig om zich heen of niemand het riet, dan stopt ze hem, onhandig, met haar figuur verlegen, een reep chocolade in de hand. „Kijk eens, mammie", roept de kleine jongen blij, „kijk eens wat ik van dat meisje heb ge kregen". INBRAAK In den afgeloopen nacht heeft men zich met een valschen sleutel toegang verschaft tot een kantoor van de firma van Seuren en Smit aan de Vlouw te Delft. De brandkast werd geforceerd. Een bedrag van 200 werd HET NEDERLANDSCHE BOEK EEN TENTOONSTELLING DER IN 1927 VERSCHENEN WERKEN De Nederlandsche Uitgeversbond zal dit jaaT eene tentoonstelling houden van de belangrijk ste boeken, welke in het jaar 1927 in Neder land zijn verschenen, zooals deze in den catav logus Het Nederlandsche Boek 1927 zijn ver meld. Op deze tentoonstelling, welke door eene daartoe benoemde commissie werd bijeenge bracht, zullen dus in de eerste plaats aanwezig zijn al die boeken, welke in de breedste krin gen der boekenliefhebbers belangstelling kun nen vinden; de werken onzer Nederlandsche schrijvers en schrijfsters, voor zoover deze in 1927 in druk zijn verschenen: alle romans, ge dichtenbundels en tooneelwerken, verder alle vertaalde romans en ontspanningslectuur, en tenslotte alles, wat verschenen is op het te genwoordig zoo belangrijke en uitgebreide ge bied der lectuur voor de jeugd, prentenboeken en kinderboeken, zal worden tentoongesteld- Ieder belangstellende zal het voorts vrij staan, de keurig gebonden exemplaren in de hand te nemen en in te zien, zelfs te lezen. Bovendien zullen worden tentoongesteld alle belangrijke uitgaven, welke op het gebied der letterkunde, der wetenschappen en der kunst verschenen zijn. Deze werken zullen rubrieks- gewijs worden gerangschikt zoodat elke afdee- ling een volledig beeld geeft van wat op elk gebied is verschenen. Aan pracht- én plqatwerken zal eene afzom» derlijke afdeeling worden besteed en eveneens aan de uitgaven voor bibliofielen. Tenslotte zal de firma Joh. Enschedé en Zo nen te Haarlem een overzicht geven van hare 15e, 16e en 17e eeuwsche letters en hare toe passing, waarbij het kostbare authentieke ma teriaal, dat zich in haar bezit vebindt, zoo veel mogelijk aanwezig zal zijn. Deze tentoonstelling zal in den loop van dit jaar achtereenvolgens in de hoofdsteden der provinciën en te -Amsterdam worden gehouden De medewerking der daarbij betrokken autori teiten, die welwillend localiteiten beschikbaar stelden, is daarvoor verkregen; ook de leesza len in verschillende steden zegden medewer king toe. Gedurende een tiental dagen of langer zal deze tentoonstelling welke voor eiken belang stellende kosteloos toegankelijk is, in elke stac' geopend blijven. Zij zal voor de eerste maal van II18 Fe bruari a.s. worden gehouden te Haarlem in het Prinsenhof, waar zij den Hen Februari a.s. te half drie zal worden geopend en van half vier af voor het publiek toegankelijk zal zijn. DE TORPEDOJAGERS VOOR INDIK. De „Banckcrt" en de „Van Nes". De Koningin heeft toestemming verleend om aan de in aanbouw zijnde torpedobootjagers VII en VU!, welke voor Indië bestemd zijn, de namen te geven van Banckert en Van Nes. POSTCHEQUE- EN GIRODIENST. Automatische ofschrijving van telefoongelden. Bij de Kamer van Koophandel voor Rijnland te Leiden is van den directeur der Posterijen en Telegrafie bericht ingekomen, dat de automati sche afschrijvingen op de postrekeningen over de abonnementsgelden van de telefoon voortaan weer in Januari en Juli zullen geschieden. 2e klasse A Hollandiia—HRC VSV-WFC gest. 2—0 6-2 Ze klasse B. Voetbal. Afdeeling I. lc klasse. Haarlem: E.D.O.V.O.C. 12 Dordrecht: D.F.C.Excelsior 42 Amsterdam: AjarH.B.S. 51 Haarlem: R.C.H.—Hilversum 1—1 Utrecht: U.V.V.—V.U.C. 0-3 De grootste verrassing van den dag was wel de overwinning van V.O.C. op E.D.O., waardoor de Rotterdammers hun positie wat verbeterde en de kans om de laatste plaats te ontloopen nog mogelijk blijft. U. V. V. moest gisteren op eigen terrein de meerderheid van het Haagsche V.U.C. erkennen. Ajax won weer, maar D. F. C ook. De Amsterdammers zijn er nog niet! R.C.H. en Hilversum deelden de punten. De ranglijst luidt nu: Ajax 15 13 1 1 27 43-12 D.F.C. 15 11 3 2 25 57—30 R.C.H. 16 7 4 5 IX 33-33 E.D.O. 14 6 3 5 15 34—26 Excelsior 13 6 1 6 13 32-33 Hilversum 14 5 2 7 12 31—30 V.U.C. 14 5 1 8 11 38—45 H BS. 16 5 11 10 53—54 u.v.v. 15 4 2 9 10 25—55 V.O.C. 13 7 1 10 5 20-53 Zand voort: Zand voort—Velox 0—1 Bussum: B.F.C.—V.V.A. Or-2 Bloemendaal: BloemendaalZeeburgia 0-^1 In deze afd. wonnen de beide candadaten voor de bovenste plaats. Hoewel Velox wel met de eer zal gaan strijken. Velox 17 12 4 1 28 48-26 Zeeburgia 17 12 2 3 26 57—2S A.F.C. 17 10 0 5 22 56-27 Haarlem 16 10 2 4 22 51—31 Bloemendaal 17 6 3 8 15 39—3S Zandvoort 16 7 1 8 15 37—39 V.V.A. 15 6 1 8 13 38—43 H.V.C. 17 5 2 10 12 27—45 B.F.C. 16 4 3 9 11 27-37 Donar 15 15 13-89 3e klasse B. Schoten—DSV 3e klasse C. DWS-EDW 10—1 4-0 3e klasse D. Amersfoort: Quick—Zeist 0—1 Utrecht: KampongBaarn 1—3 Culemborg: Culemborg—Vriendensch. 0—3 Baarn is kampioen. Haar puntental van 22, behaald door haar overwinning op Kam pong, is voor Zeist niet meer bereikbaar. Zoo zijn deze stoere werkers uit Baarn dus eindelijk eens kampioen geworden. Het is te hopen, dat zij het tot de 2e klasse zullen brengen. Quick verloor op eigen terrein van Zeis* met 1—0. De stand luidt: Baarn 13 10 2 1 22 47—14 Zeist 13 8 2 3 18 37—20 Culemborg 11 7 4 14 33-23 Vriendensch. 11 6 5 12 37-22 Quick 13 4 1 8 9 35-40 Utrecht 10 3 9 5 8 23—30 Kampong 11 4 7 8 1835 Z.N.C. 12 1 1 10 3 11—34 Vierde klasse A KWVolewijckers ZaandijkWG W APGS— Uitgeest l-O 3-0 5-0 Vierde klasse B. Zilvermeeuwen—RCA 9—2 Vierde Klasse C. EHS—Slotcrdijk 0-5 4e klasse D. Amsterdam: T.C.A.S.C.A. Utrecht: Holland—D.O.S. Reserve 2e klasse. 3-0 5-2 Amsterdam: Blauw-Wit IIIRapiditas II 10 Utrecht: Velox II't Gooi II 10 Afdeeling II. le klasse. Den Haag: A.D.O.Blauw-Wit 41 Hilversum: 't GooiStormvogels 31 Den Haag: H.V.V.—Z.F.C. 3—1 Rotterdam: Sparta—H.F.C. 0—0 Rotterdam: Feijenoord—Spartaan 50 Door haar groote overwinning op den Spartaan heeft Feijenoord thans 25 pun ten, een totaal, dat noch door Sparta, noch door Blauw-Wit meer kan worden bereikt. Sparta verspeelde een punt tegen H.F.C., er» de Zebra's verloren van A.D.O. En daar door is A.D.O. de eenige clpb, die het to taal van Feijenoord nog kan bereiken: zo heeft 16 punten, en nog 5 wedstrijden te spelen. De Stormvogels verloren weer, en staan nu met 2 punten achterstand onder aan, daar H.V.V. en Z.F.C. won: Feijenoord 10 11 3 2 25 51-20 Sparta 15 7 4 4 18 33—23 A.D.O. 13 6 4 3 16 36-30 Z.F.C 15 7 1 7 15 41—33 Blauw-Wit 14 6 3 5 15 22—25 't Gooi 17 6 3 8 15 37—32 Spartaan 16 4 5 7 13 22-32 H.V.V. 16 5 3 8 13 33—44 H.F.C. 16 4 5 7 13 18—47 Stormvogels 16 4 3 9 11 22-49 2e klasse A. Schiedam: HermesHercules 41 Den Haag: B.M.T.Steeds Hooger 45 Den Haag: V.I.O.S.—D.H.C. 2-4 Utrecht: VoorwaartsFortuna 113 Leiden: A.S.C.—Quick 5—3 De strijd om het kampioenschap gaat hier practlsch nog tusschen D.H.C. en Hermes, die beiden gisteren wonnen. Hercules moest de punten in Schiedam laten. En Voor waarts zag sich met 13—1 geslagen. Brt

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 6