Paaschartikelen
MAISON DE JAGER
TWEEDE BLAD
AM ERSFOOPÜfóCH BAGBI4W
Vrijdag 9 IViaart 1928
DE INDONESISCHE STUDENTEN
N.V. COMPAGNIE LYONNAISE
ELIS. ARDEN's SCHOONHEIDSMIDDELEN
FEUILLETON.
Martin's Verjongingskuur.
26e JAARGANG ..DE EEMIAMDER"
No. 215
HET PROCES HEEFT HEDEN VOOR DE HAACSCHE
RECHTBANK GEDIEND
GEVANGENISSTRAFFEN VAN 3 TOT 2 JAAR GEEISCHT
Do Haagsche Rechtbank heeft gister behan
deld de strafzaak tegen de vier Indonesische
studenten, die in September van het vorig jaai
zijn gearresteerd en in het huls van bewaring
zijn ingesloten als verdacht van opruiing.
De verdachten.
•Als verdochten staan terecht de Indonesische
studentenMohammad Hatto, geboren te
I ort de Koek, 12 Aug 19C2, wonende te 'sGra-
venhage, Adelheidstrant 121;
Ari Sastroomidjojo, geboren te Krapot, 21
Mei 1903, wonende te Leiden, Wasstrnat I;
Mohammad Nazir Datoek Pamontjak, gebo
ren te Solok. 10 April 1897. wonende te Am
sterdam, Ruijsdaclstraat 58; cn
Raden Mos Abdoeol Modjid Djojo Adhinin-
grot, geboren te Kembang, 5 Januari 1904
wonende te 's Gravcnhagc,
allen thans gedetineerd.
De verdediging
Als verdedigers in deze zaak treden cp mr
J. E W. Duys, mr. Tj. Mobech en mej. mr
E. P. A. Wéber, allen te 's Gravenhugc.
Getuigen churge.
Vanwege den officier van justitie zijp als ge
tuigen gedagvaard de heeren L. Gerritsen,
drukker, Han. Tiauw Kie, student en dr. Tan
Sin Hok. ingenieur, allen wonende te 's Gro-
venhage.
Voorts is als deskundige gedagvaa d de heei
Henri Koot, referendaris aan het departement
van buitcnlondsche zaken.
De getuige Gerritsen was drukker van het
orgaan van de vereeniging Perhimtoenan In-
donesia; de getuigen Kie cn Hok zijn resp be
stuursÜd en oud-voorzittei van de vereenigine
Chung Hida Hui te 's Gravcnhoge, aan welke
vereenigingen bovengenoemd orgaan, de In
donesia Mcrkeda, geregeld werd toegezonden
Wat aan verdochten ten laste
wordt gelegd.
Aan de verdachten wordt ten Dste gelegd,
dat zij te 's Grovenhage, althans It. Nederlurul
in of omstreeks de maanden Maar* cn Apri
van het jaar 1927, althans in het jaar 1927
opzettelijk bij geschrifte in het upenbaar toi
gewelddadig optreden tegen het Nederlundsch
openbaar gezag hebben opgeruid, door nis be
stuursleden von de vereeniging Perhimpoonar.
Indonesia (Indonesische Vereeniging) mede be
last zijnde met de reductie van het door die
vereeniging uitgegeven en nuriodtek in druk
verschijnend orgaan, g^ti'eld Ind mesh Mcr-
keda (.ndië vrijV. welk orgaan, naar zij wisten,
mede onder het publiek verspreid werd, in do
meerdere exemplaren onder het publiek ir
druk verspreide aflevering van dat orgaan van
Maart-April 1927 op te nemen, althans tc doen
opnemen artikelen, waarvan de in.ïoud en
strekking geheel, althans gedeeltelijk van op-
ruienden aard waren.
In de dagvaarding (vroeger door ons reeds
vermeld), zijn verder passages opgenomen uit
de volgende artikelen in dat nummer„Hei
nieuwe jaar in", „De Exorbitante Rechten".
„Nieuw-Guinea Troell" cn „Voderlendschc
Kroniek".
Het gerechtelijk vooronderzoek.
Het gerechtelijk vooronderzoek Is in deze
zaak verricht door den rcchter-commissoris
jhr. mr. dr. Th. W. C. Calkoen, die de ver
dachten aan langdurige verhooren heeft on
derworpen, mede als gevolg waarvan het dos
sier in deze zaak van zeer lijvigen omvang is
geworden, waarin het standpunt von elk der
verdachten afzonderlijk wordt omschreven.
Het karakter van Perhimpocnan
Indonesia.
Het standpunt van Mohammed Hatta wordi
ou. als volgt omschreven:
Verdachte Hatto is in 1925/1926 en in 1927
bestuurslid geweest van Perhimpoenan Indo
nesia, welke vereeniging zich ten doel stelt het
arbeiden voor de onafhankelijkheid der Indone-
6iëis. Van het begin van 1926 tot nu was hij
voorzitter der vereeniging, daarvoor penning
meester.
Het bestuur der vereeniging was te beschou
wen als redactiecommissie voor het orgarin
„Indonesia Mcrkeda'en behalve in spoed-
eischende gevallen werd de copy vooi dat or-
gtan besproken en goedgekeurd in bestuurs
vergaderingen. Hatta ontkent, dot in de afleve
ringen gedeelten voorkomen, wier inhoud op
ruiend is.
Het oi gaan werd ook verspreid buiten den
kring der leden.
De vereeniging tracht haar doel te bereiken
voornamelijk door versterking von dc een
heidsgedachte ondci dc Indonesiërs In zich
zelve is dot doel vreemd aan de gedachte aan
een gewelddadige omverwerping van het Ned
gezag in Indië We. zijn er enkele leden dei
veieeniging, die als hun persoonlijke opvntiing
huldigen, dat geweld als ultima t o i o,
doch ook alleen in dat geval, moet worden
aanvaard.
Naar de mcening van Hatta bevat geen dei
afleveringen van het orgaan een aanbeveling
tel gewelddadig optreden tegen het Ned gezae
Waar in cenige passages gesproken word:
van geweld en het veijogrn van het Ned ge
zag in Ncd.-Indië, is daormee niet bedoeld om
een oanbcveling als zoodanig te geven tot het
plegen van onmiddellijk geweld, doch die pas
sages houden slechts in een beschouwing betref
fende de mogelijkheid tot het plegen van ge
weld als laatste trede in den ontwikkelings
gang von het streven der vereeniging naar on
afhankelijkheid.
Perhimpoenan Indonesia (P. I.) is een natio
nalistische vereeniging, die in hoor wezen niet
communistisch is. Wel heeft Hatta als voor
zitter contact gezocht met dc „Persarikaton
Kommunist Indonesia" (P. K. I.) Hij deed dit.
omdd\ de P. K. 1. destijds de volksmassa in
Indië onder haar invloed had en het Hatta s
doc) was, hoar dezen invloed te ontnemen cn
de volksmnssu te brengen onder den invloed
van Perhimpoenan Indonesia, derhalve ondei
zuiver notionalistischen invloed.
Hattn heeft dit doel trachten te bereiken «looi
het vormen van een nationaal blok mot dc-
P K. I Dit blok zou dan tevens omvatten an
dere nationalistische vereenigingen als: San-
kat Islam, de B o c d i Ortomo cn de
Sarikat Raiat.
De poging tot vorming van dit blok heelt
plaats gehad op een te Bandoeng op 21 en 22
Augustus 1926 gehotiden vergadering, waarop
besloten werd tot vorming van een Comité
voor Indonesische eenheid.
No de mislukking van de door de P K. I in
Indië verwekte opstanden, in November 1926,
kroeg Hatta gelegenheid om S c m a o e n, dm
offincelen vertegenwoordiger van de P. K l
in Europo, tot dc erkenning te brengen, dat dc
door de P. K. I. gevolgde taktick niet juist was
Dc vereeniging Perhimpoenan Indonesia
heeft met dc Kommintern te Meskou nooit '-on-
tact gehad. Alleen heeft zij eens een adhaesic-
betulging aan de Kommintern gezonden vooi
het besluit tot het opgeven von de bestrijding
van nationalistische bewegingen.
Sommige leden van Perhimpoenan Indonesia
ontvingen wel eens gelden van Semoocn, doch
deze waren altijd voo' persoonlijke ondersteu
ning en niet ter bevoi dering van de doeleinden.
Ultech'scV-evueg 10 Tol 179 Amersfoort
welke binnen den kring van de handelingen
der vereeniging liggen.
Teneinde in het buitenland meer belangstel
ling te wekken voor Indonesië is door Perhim
poenan Indonesia contuct gezocht eerst niet
buitenlanders individueel, daarna met besta-inde
vereenigingen, voornamelijk Aziatische ver
eenigingen.
Perhimpoenan Indonesia heeft als vereeniging
nimmer samengewerkt en ook geen direct con
tact gehad met Europcesche communisten
Wel is van dc zijde der Hollondsche communis
ten steeds veel moeite gedaan om samenwei-
king te verkrijgen met Perhimpoenan Indonesia,
maor deze heeft zich daorvan echter steeds
afkcerig betoond.
Dc belangstelling in het proces.
Dc belangstelling voor dit proces was zeei
gtoot, doch velen moesten worden teleurge
steld, omdat de president had beslist, dot nie
mand in de zaal mocht worden toegelaten don
degenen, die iets met het proces tc maker.
Sadden.
Voor de pers waren ook ditmaal bijzondere
maatregelen getroffen in overleg met den pre
sident.
Ook van de zijde der balie bestond groote
belangstelling voor deze zaak
De publieke tribune wos geheel bezet, en
«•elen, die dnor werden toegelaten, hadden zich
geruimen tijd von tc voren een plaatsje moeten
verzekeren in de file van belangstellenden.
In de rechtszaal.
Te ongeveer kwart na 10 trad de rcchtb tnk
binnen.
Nadat eenige vonnissen waren uitgesproken,
werden de verdochten binnengeleid.
Inmiddels was het hnlf elf geworden.
Nadot de president de gewone vrngen om-
rrent naam, ouderdom enz. aan verdochten had
gesteld, deed de officier mr Rijkens /oorle
ring von dc geheclc dagvoard;ng, welke voor
lezing bijna 10 minuten in beslag nam.
Wijziging in de getuigenlijst.
Dc officier deelt mede, dot getuige dr. Sin
Hok buitenlands vertoeft en dot daarvoor in de
plaats komt mr. Mazel.
Getuige a décharge.
Van de zijde der verdediging waren 3 getui
gen décharge gedagvaard, maar, nadat de
officier op een vraag var» mr. Mobach had
medegedeeld, dat hij het „organisatieplan" van
Semaoen niet te berde zou brengen, zog mr.
Mobach af von het hooren von deze getuigen
Het getuigenverhoor.
Getuige Gerritsen heeft geregeld het o:-
goon van Perhimpoenan Indonesia gedrukt in
een oplaag von 3 h 500 exemplaren.
Getuige kende den inhoud nie« en hij heelt
altijd de gehecle cplaag aan het adres von een
der bestuursleden afgeleverd.
Getuige Han Tiauw Kie verklaart, dat in
het lokaal von de Chincesche vereeniging
Chung Heda Hin gercgeeld 't orgaan van Per
himpoenan Indonesia ter lezing 'ag. Getuige
heeft dc nummers zelf gelezen en hij heeft ook
gezien, dot anderen daorvan kennis namen.
Getuige Mazel was geabonneerd op het
tijdschrift Indonesia Merkeda. Ook het num
mer van MaartApril 1927 heeft hij ontvan
gen.
Het verhoor der verdachten.
Alle verdachten erkennen de te laste gelegde
feiten, maar zij ontkennen, dat dc artikelen een
opruiend karakter hebben.
Het requisitoir.
Mr. R ij k e n s begint met dc opmerking, dut
de betreurenswaardige opstanden in Indië in
November 1926 dc aandacht hebben gevestigd
op de Vereeniging Perhimpoenan Indones'a
Verschillende artikelen verschonen in het tijd
schrift der vereeniging, welke artikelen eer»
sterk opruiend karakter hadden.
Dit was aanleiding voor het Haagsche par
ket om een vervolging in te stellen tegen deze
vereeniging en met machtiging dor rechtbank
werden verschillende huiszoekingen gedaan,
waarbij tal van geschriften en brochures wer
den in beslag genomen.
De rechter-commissaris heeft daarna een
commissie van deskundigen benoemd, voor
wier arbeid spreker zijn dank betuigd.
De verdere kennisneming van het dossiet
was voor spreker aanleiding om dc thans ver
dachten te vervolgen, waarna de verdachten
konden worden ingesloten.
Volgens spreker hebben de verschillende be
richten over deze zaak in de couranten in het
algemeen in Nederland en in Indië groote ont
steltenis gewekt Men wist niet, dat er onder
de studeerenden in Leiden rulke gevaarlijke
personen waren.
Voorts brengt spreker hulde aan de wijze,
waarop mr. Calkoen het gerechtelijk vooron
derzoek heeft geleid.
De thans verdachten zijn vervolgd op grond
van art. 131 van het Wetboek van Strafrecht
Zij wisten, dat de exemplaren van het rijd
schrift ook buitc-n den kring der leden weiden
verspreid en zij kc-nden allen den inhoud van
dc afleveringen, want voor dien inhoud waiet»
zij als bestuursleden verantwoordelijk.
Spr acht de in de dagvaarding opgenomen
passages zeer zeker van opruienden aard cn
hjj kan zich niet vereenigen met de ontkente-
nis van de verdachten te dezen aanzien
De officier doe» vervolgens nog voorlezing
von eenige passages, waai uit volgens hem ook
voldoende hel karaktei der vereeniging blijkt
De inhoud van al die artikelen is in hoogt-
maie opruiend, in één daarvan ziet hij een
goedkeuring van het optreden der Atjehers en
een nonsporing om daarmede voort te gaan.
In een artikel tn een der Mnleischo afleve
ringen van het orgaan wordt nog gezegd, dat
er maar één weg openstoot, en dot is het r*--
weld.
In nog een ander artikel wordt uiteengezet,
v aarom de actie in het geheim moet worden
gevoerd De blonken mogen de actie naai vrij
heid niet verhinderen en die vrijheid is slechts
te verkrijgen dooi geweld
Haat moet dc machine zijn, die ons ophitst
tot het geweld Haai moet de basis zijn vat»
onzen strijd togen den gevloekte.
Dot dergelijke passages optreden tegen her
Ned gezag in Indië, valt niet te betwijfelen
Bij de bcoordeeling van dc strekking moet
ekening worden gehouden met het tijdstip,
waarep de artikelen zijn gepubliceerd De in
Je dagvaordirg genoemde ortikelcn zijn ge
schreven, toen de rust in Indië reeds was te
ruggekeerd on Spi is et van overtuigd, dat de
betockenis van die artikelen niet ondeis is. don
het Indische volk opnieuw tot verzot oon te
sporen
Het streven van dc vereeniging ocht Spt.
don ook hoogst gevaarlijk en stnafsmisdadig.
Het te laste gelegde acht de officiei daarom
wettig en overtuigend bewezen Alvorens ech
ter over te gaan tot tot bespreking van de
strafmaat, gaat mr. Rijkens nog even verschil
lende feilen na.
Aanvankelijk bestond er In Nederland oer»
Indische vereeniging, welke een gewoon ka
rakter ^rocg Geleidelijk is dit neutraal karak
ter gewijzigd en kwam men tot de tegenwoor
dige vereeniging Peihimnoenon Indonesia Een
voorstel om de vereeniging weer het vroeger*
neutrale karakter terug te geven, werd afge
wezen Hoe langer hoe meer ging de vereeni
ging zich begeven op politiek gebied.
Vóór alles stelde de vereeniging zich op hev
standpunt ven non-coöperatie Het streven der
vereeniging is omverwerping van het gezag
en zij begint daaitoe een ondergrondsche actie,
zoowel hier als in Indië
Eind December 1925 werd door Perhim
poenan Indonesia een manifest opgesteld in de
Hol'ondsche en de Maleische taal. Dat mani
fest. dar ook een revolutionair en een opruiend
korokter had, werd o.m te 's Gravcnhoge ver
spreid Spr. doet vooi lezing van dit manifest
In dat manifest wordt o m. de Jong-Indonesl-
sche vereeniging opgewekt om mee tc pro-
tcsteeren tegen de huidige terreur, teneinde tt
komen tot een Indonesia Merkedo.
Spr. verwijst voorts naar een in druk ver
schenen rede van Hatto, waarin deze o m.
gezegd heeft, dat hij zelfs vreest, dot het eind
doel der vereeniging door geweld zal moeten
worden bereikt.
De vereeniging heeft in den loop der tijder»
contact gezocht met verschillende extremisti
sche vereenigingen in het buitenland, o.o. te
Parijs. Daar werd het blok gevormd voor het
in Augustus 1926 gehouden congres in Bier-
ville
Op dut congres en bij dc sluiting hield
Hatta redevoeringen, welke eveneens In het
orgaan zijn opgenomen.
In het dossier heeft spr. verder een schrijven
gevonden, waaruit blijkt, dot de vereeniging
P. 1. ook in verbinding stond met den Bond
van Egyptische Studeerenden in Bcriijn.
Verder heeft Perhimpoenan Indonesia in een
schrijven instemming betuigd mc? het streven
van de Kommintern te Moskou. Zelfs werden
Simnoen en mr Sumantri tot vertegenwoordi
gers van P. I. bij do Kommintern benoemd.
Deze Semnocn was communist en met hom
heeft Hatta de overeenkomst van 5 December
1926 gesloten.
In het dossier rijn verschillende stukken,
waaruit blijkt, dot verschillende leden van Per
himpoenan Indonesia gelden ontvingen von
Semaoen, welke laatste betaald werd doot do
sovjet. Ook de verdachten wisten, dnt het geld,
dot sommige leden var» Semoocn ontvingen, van
Rusland afkomstig wos.
Dc pleidooien.
In do eerste plaats pleitte mr. Mobach,
die de in het dossier aanwezige stukken be
handelde en die rich als tauk had gesteld om
aan te toonen. Jn geen deze stukken bezwu-
-end voor verdachten is. Pleiter wos von mee
ding. dat geen dei in do dngvoardr l v''^oom-
de passages van opruienden aard was. Pleiter
rcloofde dat dc officier het wel met hem eens
*al zijn. dot uit niets gebleken is het bestaan
von contact ven deze verdachten met Perkim-
poena Indonesia, met de communistische par-
ij in Holland of met de Hollondsche commu-
isten Wat do geldzendingen betreft, merkt©
leiter op, dot het de zaak van Semboen was,
hoe dezo onn do gelden kwam. ook is hel zijn
'aak dot hij bij de steunverleoning non Indo
nesische studenten mogelijk bijbedoelingen
''eeft gehad Aan het slot van zijn betoog con-
ludeerde mr. Mobach tot vrijspraak van do
verdachten.
Na de pauze word gepleit door mr Duys,
nlciter ontkende, dot cr ontsteltenis is geweest
<n den lande, toen men vernam, dat er studen-
*cn waren, die hnnde'den gelijk de verdachten.
Spreker trachtte aan te toonen, dot don ver-
'nchten geen opruiing kon worden ten laste
jolegd. noch tot geweld, noch tegen het open
haar gezag.
Het O. M. bij de Hnngsche rechtbank eischt©
In dc zaak tegen de Indonesische studenten,
wogen opruiing, tegen Hatto 3 jaren Pamontjak
2Y» jaar, Sastroomidjojo en Adhiningrat ieder
2 jaren gevangenisstraf.
UIT DE STAATSCOURANT
Kon. besluiten cn benoemingen.
Met ingang van T Mei op verzoek eervol
omslagen de directeur van het Post- en Tele
graafkantoor te Ommen C von Andel;
met ingang van 16 Mei dc Directeur van
het Post- en Telegraafkantoor tv Alphen aan
den Rijn J. M. Bekoor en de hoofdcommies G.
Rottier;
benoemd met T April tot directeur van het
Post- en Telegraafkantoor to Briel'c S L. Blok
zijl, thans commies der Pcsterijer en Teleg-a-
fie en met ingang van 1 Mei tct diircteur van 't
Post- en Telegraafkantoor to Vlaordingen J.
S Husscn, thans commies der Posterijen en
Telegrafie te H'llegom;
toegekend do bronzen eeremedoille der
Oranje Nassou-orde aan J. Baart, pakhuis
knecht bij K H de Jong's exporthondel te
Hoorn; de zilveren idem aan G. Janssen, oud
agent van politie der gemeente Vecnendaal.
Lentestraat 56 Telef 115,
Zij, die een land onsterfelijk maken, heb
ben zeider. in zijne paleizen geleefd.
WALLIS.
Dooi RAFAEL SAHAT1N1
Uit het Engclsch dooi C. M. G. A W.
„Ja, denk er eens goed over na", zei ze. „Hij
is te La Rochctte, daar rijdt men in een dag
naar toe en daar wordt hij opgehouden doo«
een beetje koorts. In ieder geval belooft hij te
gen het eind van de week hier te zijn. Dus
aanstaanden Zaterdag zijn wij Condillac kwijt;
het is onherstelbaai voor je verloren. Wil je
La Vauvrage ook nog verliezen?'
Zijn hond viel slop langs zijn zijde, hij draaide
zich om en keek haar aan.
„Wat kon ik doen? Wat kunnen wij doen?"
vroeg hij met eenige heftigheid in zijn stem
Zij kwam vlok bij hem en legde haar hond op
zijn schouder.
„Je hebt drie maanden gehad om dat meisje
het hof te maken, 't is treurig zoo lang je er
mee gedraaid hebt Marius. Je hebt nu op^ zijn
meest drie dagen om het gedaan te krijgen
Wat zal je doen?"
,,'t Is mogelijk dat ik onhandig geweest ben
zei hij bitter ,Jk heb te veel geduld met haa'
gehad Ik heb te vast gerekend op de kans da-
Florimond dood was, zooals waarschijnlijk was
toen er geen bericht van hem kwam. En wat
kon ik er aan doen? Haar met geweld meevoe
ren en een priester het mes op de keel zetten
om hem te noodzaken, ons te trouwen?
Zii nam haar hand van ziin schouder en
glimlachte alsof zij met hem cn zijn heftigheid
spotte.
rrJc bent niet heel vindingrijk, Marius", zei
ze. „En toch wou ik wel graug, dat je je wat
inspande om er wat op tc bedenken of Zom-
dog aanstaande, stonn wij om zoo tc zeggen
op straat. Ik ben niet van plan de liefdadigheid
von markies de Condillac aan te nemen en ik
denk jij ook niet".
„Als alles mislukt", zei hij, „hebben wij uw
huis in Touraine nog"
„Mijn huis?" herhaalde zij met schrille, toor
nige stem. „Mijn hut, wil je zeggen Zou jij
daar willen wonen in zoo'n varkenshol?"
„Vertudieu? Als alles mislukt, dan mo
gen wij blij zijn het te bezitten".
„Blij? Ik dan niet En toch zal alles misluk
ken, tenzij jij je wat inspant dc volgende drie
dagen Condillac is zoo goed als verloren vooi
je, daar Florimond als 't ware op den drempel
staat. La Vauvrage zal stellig ook verloren
gaan tenzij jij je wat haast cn er je op het laat
ste oogenblik nog von meester maakt
„Ik kan het onmogelijk doen, madame?'
riep hij uit en zijn ongeduld scheen toe te new
men door dat onredelijk aandringen van zijn
moeder.
„Wie vraagt jc dal?"
„Doet u dat dan niet?"
„Ik? Ach koml Ik raad je alleen oon Valéri©
de" grens over tc brengen noor Savoyc, daar
kan je gemakkelijk oen priester krijgen om \t
te trouwen. Als je maar maakt dat het voo'
Zaterdag gebeurt'.
„En is dat dan geen onmogelijkheid? Zij wil
niét met mij mee gaan, zooals u wel weet, ma
dame".
Een oogenblik zwegen zij. Zijn moeder wie.p
hem een blik toe; daarna sloeg zij de ooge:.
neer. Zij hijgde, alsof zij door een zonderlinge
opgewondenheid bevangen werd. Vrees en
schaamte gevoelde zij; één middel kende rij
om mademoiselle te dwingen met hem mee .e
gaan te dwingen? Neen, dan zou zij gewil
lig gaan, ja veriangend zijn hem naar het altaa
te volgen. Maat zij was zijn moeder en zeifs
haar wreede en ruwe aard deinsde terug vooi
de taak hem in te lichten in zoo iets gemeens
Waarom had die zotte jongen geen verstand
genoeg om het zelf te begrijpen?
Marius grimlachte spottend toen hij haa:
stilzwijgen opmerkte.
„U mag cr wel goed over denken", zei hij
Het is gemakkelijk genoeg om te zeggen wat
ik doen moet, Zeg mij liever hoe ik het doer,
moet".
Zijn onbegrijpelijkheid maakte haar nog
meer vertoornd en die toorn legde haar aarze
ling het zwijgen op.
„Als ik in jouw plaats was, Marius, don zou
ik er wel wat op weten", zei ze met gedempte
stem zonder hem aan te zien
Hij keek haar vragend aan. Hij zog hoe gea
giteerd zij was cn hij vroeg zich af wat dat
bcteekende, ook die oogen, neergeslagen nu
en gewoonlijk zoo stoutmoedig en brutaal Er»
dan haar doffe toon, juist door die dofheid
zoo vol uitdrukking en plotseling ging er een
licht voor hem op en begreep hij duidelijk haar
afschuwelijke bedoeling. Hij bleef een oogen
blik ademloos staan en deinsde doarna ever»
terug. Toen drukte hij de lippen op elkaar.
„In dot geval, madame", rei hij na eenig
zwijgen en op een toon alsof hij haar meening
nog niet begreep, „spijt het mij dat u niet v\
mijn geval verkeert Want ik voor mij denk
dot wij ons moeten tevreden stellen met uw
varkenshok in Touraine".
Zij beet op haar lippen, vol verdriet ei»
schaamte. Zij was niet dom en verbeeldde zich
niet dat hij haar niet begrepen had. Zij wist dot
het tegendeel waar was en dot hij liever deed
alsof hij dat niet had gevat. Zij keek plotse*-
[ling op, haar donkere oogen schoten vuur, zij
hod een roodc plek op iedere wang.
„Dwaas." beet zij hem toe. „Jou leli blanke
domkopBen jij inderdaad mijn zoon? Kan jij
zoo gemakkelijk praten van toegeven
Zij trad een stap nader in zijn richting.
„Door jou blooheid mag je je tevreden stel
len met een bcdelaarslevcn, maar zoo ben ik
nietcn zoo zal ik nooit zijn zoo lang ik eer»
arm heb en een stem Jij mag daar naar to*
gaan als je geen mo^d hebt voor iets anders:
mnnr ik zal dc- brug laten ophalen cn mij zeil
verschansen binnen deze muren. Florimond de
Condillac zet hier geen voet in zoo lang fk
leefen als hij b'nnen het bereik komt van ge
weervuur dan zal hij er slecht aan toe zijn".
„Ik geloof dat u op 't oogenblik waanzinnig
is mifcame, waanzinnig om zoo te spreken,
hem te willen weerstand bieden en mij een laf
aard te noemen. Ik ga heen totdat u wat kal
mer gestemd is".
En dit zeggende keerde hij zich om, met
glooiend gelaat door de verachting waarmee
zij hc-m aanzaghij liep de kamer uit cn liet
haar alleen.
Zij werd doodsbleek, heur boezem hijgde <?i»
zij klemde de honden samen Zoo bleef zij een
oogenblik staan waar hij haar verlaten had.
Toen viel zij in een stoel neer, met de kin ia
de hand en haar elleboog rustend op de knie
Zoo bleef zij eenigen tijd zitten, het haardvuur
verlichtte haar volmaakt schoon profiel, waar
op men weinig kon lezen ven den storm die
woedde in haar ziel. Een andere vrouw zou
misschien verlichting gezocht hebben in tronen,
maar in de mooie oogen van de markiezin rie
Condillac vertoonden zij zich zelden.
Zij bleef daar zitten totdat zon niet meer
scheen in de vensters achter haar en In de boe
ken der kamer alles donker was. Eindelijk werd
rij verstoord door het b'nnenkomcn van een
bediende, d,ie den graaf de Tressan, den Sé-
néchal van Dauphiné, aankondigde.
Zij beval den bediende iemand tc halen om
de tafel te helpen afnemen en daarna den Sé-
néchal binnen te loten Met haar rug toegekeerd
naar de bedienden die met hun werk bezig wa
ren stond zij peinzend in de vlammen te kij
ken met een glimlach van spot eerder dan
«ets anders op het gelaat.
Indien al het andere mislukte, docht zij, be-
hoefd^ zij nog niet naar het hutje in Tonrain©
te trekken Zij kon toch altijd gravin de Tres
san worden. Marius mo^st dan maar alleen do
straf dragen voor zijn lafheid.
In den noordelijken toren, de verblijfplaats
van mademoiselle zat Valérie dritk te praten
met Garnache, die onopgemerkt en met succes
van zijn spionneerwerk wos teruggekeerd.
Hij had haar verteld wat hij uit het gesprek
von Mariiis en zijn moeder ovei den inhoud
van den brief vernomen had. Florimord was »n
de buurt, in la Rochette, hij had koorts en
moest dnor dus eenige dagen blijven, muar
hij hoopte in het eind van de week te Condil
lac te komen. Als dat zoo was vond Velério
het niet langer noodig zich de moeite t« geven
te vluchten zooals zij van plan wnr^n geweest.
Was het niet beter te wachten tot Florimond
kwnfn
Moor Garnache schudde het hoofd. Hij had
nog meer gehoord; en ofschoon hij haar op 't
oogenblik beveiligd beschouwde voot Marius,
toch had hij geen te groote verwnchring van
het veranderlijke karakter van dpzen jongeheer
om misle:d te worden door zijn vertoonmg vat,
Icieschheid op dtat oogenblik Daar de tijd van
Florimonds komst naderde, vond hij het zeer
goed mogelijk dat Marius wanhopig werd. Et
was groot gevaar voor Valérie om larger t©
blijven. Hij sprak daar geen WNjrd van maar
toch overtiugde hij mademoiselle dat het be
ter wos heen te gaan.
^v jWordt vcrvolgAJ i
