DE EEMLANDEQ
Zaterdag 17 Maart 1928
26e Jaargang Mo. 222
BUITENLAND.
2 Firma M. A. Ramselaar f*
OOST-INDIE
ïÖORTSQi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maaodeD voor Amersfoort f2.10 per maand f 0.75. per
1 week (met grêtit verzekering tegen ongelukken) f 0.I71/*
Binoeoiaoó franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers 1 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DIRECTEUR - UITGEVER. J.VALKHOFF
PRIJS OER ADVERTENTIEN —•-« I 05 eet inbegrip vu een bewijsnummer.
elke regel mee» f0.25. Liefdadigheids advrrfeotito v©or de
helft van den prijs Kleine Advertentie „KEITIES" b(j vooruitbetaling 3 '«gel»
50 cent elke regel meet 10 cent, driemaal plaatsen I.Bewijsnummer extra 005
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2»
VOLKENBOND EN
ONTWAPENING
LITvVINOF KRITISEERT
G e n v e, 16 M >i a r t. (H. N.) Dc voorbe
reidende ontwapeningscommissie hcc-ft van
middag over hel resultaat der werkzaomheJen
vnn het veiligheidscomité beraadsalagd. Politis
(Griekenlnd) voerde daarbij a-Is rappoileur van
bet veiligheidscomité het woord. De Canodee-
sche ©delegeerde Riddell oefende kritiek op
het feit, dat het hoofdstuk in het rapport,
waarin het model-verdrag voor regionale pac
ten is opgenomen, den titel „veiligheidsvci-
dragen" heeft, hoewel het vcil gheidscomite
2e'f besloten hoeft deze verdragen non agres
sie-pacten en Verdragen tot wedcrzijdscheti
steun te noemen Op voorstel van d n voorzit*
tet, die daarbij door graaf Bcrnstorlf werd ge
steund, werd bcsioten in verband hiermede bij
het rapport het protocol van dc zitting cp to
nerr .en
Vervolgens nenm Litwinof het woord, die
verklaarde, dat volgens de opvatting van de
Russische delegatie het werk van het veilig-
he'drccmité tot geen resultaat kon leiden. Dc
rcgtpnale verdragen kunnen al te licht het ka
rr kter van de bondgenootschappen van voor
d i: oorlcg verkregen, welke bondgenootschap
pen een der voornaamste oorzuken van der
veie'dooilog zijn geweest.
Indien de over'gc delegaties mei
de resultaten van hei werk van het veiligheids-
cornité tevreden zijn, dan is de Russische de
legatie daarover eveneens tevreden, omdat een
kunstmo'ige hinderpaal als uit den weg ge
ruimd ken worden beschouwd en lot de be
handeling van het eigenlijke vraagstuk over
gegaan kan worden PoÜtis protesteerde tegen
hc-i gebruik van de uitdru'-Ung .kunstmat gi
hinderpaal" en wees erop. dat de voorgestelde
mcd-l-verdragcn nog door den Volkenbond
goedgekeurd en door de regcerir.gen aange
nomen moeten worden
De regionale pacten vullen geenszins d**
oude bondgenoolsrhaj>pcn van vooi den oor
log weer doen opleven, doch zijn geheel in
overeenstemming mr-t het pact van den Vol
kenbond De Frnnsche gedelegeerde graaf
C.'auzel betreurde het. dat het resultaat van
het werk van het veiligHeidccomité niet ter
stond ann den raad van den Volkenbond, doch
eerst aan de vcrschillerde regieringen is
voorgelegd Tens'otte voerde graaf Bemstorff
het woord, die met voldoening censtateerd i.
dr.t in hei rapport var. P.olitis vastgesteld
wcr^t', dat de .veyigheid met de ontwapening
ge'ijke.n trek moet houden Nu voor 'e vei
ligheid de eerste stap is gedaan, mopf ook de
cerstg. -tap voor de ontwapening worden ge
daan. Opf voorstel van den voorzitter werd
d'snrcp het debet ges'oter, en de volgende ver
gadering op Maandag a.s. vastgesteld.
Fransch pessimisme.
P a r ij s, 16 Maart. (V. D.) De voorberei
dende ontwapeniogs-conferentie wordt in de
Parijsche pers -eeds mislukt genoemd, voor
dat de commissie nog met haar werk is begon
nen. In het algemeen is men de opvatting toe»-
gc'aon, dat de huidige zitting zonder eenig re
sultaat zal blijven en van gcenerlei belang is,
afgeïien van de interventie van graaf Bern
storfl en van den Russischen gedelegeerde
Zoo schrijft de Matin o.a in zijn verslag van
Geneve„Reeds bij het begin van dc confe
rentie kon men zich duidelijk voor oogen stel
len, dat er niet mee: te bereiken was dan op
de lange baan schuiven, een commissie benoe
men en dan uiteen gaan. Tot Maandag zal men
over onbelangrijke dingen spreken en Maandag
door tijdsgebrek gedwongen sluiting dor debat
ten voorstellen, terwijl men het in April uitge
werkte ontwerp voor oen conventie en de Rus
sische voorstellen var» November aan een com
missie ter besiude'ering znl overlaten. Men
koestert slechts vrees voor twee incidenten,
namelijk een voórstoi van graaf Bernstorff om
den datum voor het bijeenkomen van de alge*
meene ontwapeningsconferentie nauwkeurig
vast te stellen en een voorstel van de sovjet-
delegatie, om onmiddellijk te beraadslagen
over hun ontwerp voor een conventiede ont
wapeningsgedachte is ccn idee, die evenals een
nachtlicht van tijd tot tijd acor een prantj'
brandend moet worden gehouden en anders
geheel uitgaat.
DE ENGELSCH-CHINEESCHE
BETREKKINGEN.
Is cr een verdrag gesloten
P a r ij s16 M a a r t." (H. N De corrcspon
dent van de Petit Parisien te Sjanghai meldt,
det Engeland, nu Nanking de betrekkingen met-
Moskou heeft verbroken, met de Zuidelijke re
geering van China een overeenkomst tracht te
sluiten, om de overige mogendheden voor te
zijn Miles Lampson, de Engelsche gezant,
beeft sedert de vorige week onderhandelingen
gevoerd met den minister van buien landsche
zakr-n der Nankingregeering te Sjanghai. Vol
gens sommige berichten moet zelfs reeds een
overeenkomst gesloten zijn.
NAAR EEN HANDELSVERDRAG
TUSSCHEN ESTLAND EN 'RUSLAND?
K o f n o 16 Maart. (V. D.) Naar uit Mos
kou wordt gemold, heeft de gezant van Estland
te Moskou gisteren een bespreking gehad in
het commissariaat van buitenlandsche zaken
over de hprvatting van de onderhandelingen
over een handelsverdrag tusschen Rusland en
Esl'and, welke dp 10 April te Moskou zullen
beginnen In Russische kringen wordt deze
koerswijziging in de buitenlandsche politiek van
Estland met vreugde begroet
HET AFGHAANSCHE
BEZOEK AAN EUROPA
GEEN AFBREKEN VAN ZIJN REIS
Londen, 16 Maart. (H-N.) Dc koningin
van Afghanistan heeft vanmiddag onverwacht
een bezoek gebracht aan dc tentoonstelling
van het ideale huis in Olympia. Oorspronkelijk
was vastgesteld, dat de koningin koning Ama-
noellah naar Birmingham zou vergezellen,
c-och zij besloot te Londen te blijven en het
Engelsche huiselijke leven in zijn meest mo
derne vormen op de tentoonstelling te gaan
zien. Hoewel het bezoek niet officieel bekend
was, bevond zich een groote menigte bij de
tentoonstelling, toen de koningin aankwam. Dc
^erste stand, dien de koningin bezocht, was
het huis van de toekomst, „de utopische wo
ning", waarin de talrijke wonderbaarlijke uit
vindingen, die, naar men verwacht, in het
jaar 2000 tot het dagclijksche comfort der be
woners zuiien bijdragen, voorgesteld worden.
Londen, T 6 Maart. (VLD.) De koning
en koningin dineerden gisteravond met den
koning en de koningin van Afghanistan in de
Afghaarsche legatie.
Heden begonnen de hooge bezoekers hun
niet-officieclen toch* door Engeland, waarbij zij
verscheidene provinciale steden zullen bezoe
ken
Londen. 16 Maart. V.DVolgens dc
bladen zal de koning van Afghanistan na zijn
bezoek aan Engelard tengevolge van den
binnenlandschen politieken toestand van Af
ghanistan onmiddellijk* naar zijn land terugkee-
ren. Van zijn leis naar Moskou zal dus niets
komen. (De Afghaansche legatie te Londen
spreekt inmiddels tegen, dat de koning zijn
reis zal onderbreken wegens een beweerde ont
dekking van een samenzwering tegen zijn le
ven).
De koning van Afghanistan inspecteerde
gisteren een wapenfabriek te Birmingham en
verrichtte cenige schietoefeningen tijdens zijn
bezoek, waarbij hij verscheidene malen in 't
/wart ven dc roos' schoot.
Onderscheidingen voor Minden
burg en Marx.
Volgens ccn persbericht heeft de Afghaan
sche gezant te Berlijn, no net vertrek van
Amanocllah, ann rijkspresident von Hinden-
buig cn rijkskanselier dr. Marx een Afghaan
sche orde en eon mantel van roode zijde
oveihandigd. De mantel beteekent, dat zijn
dragers Archaansche hertogen zijn. De soc.-
demccratischc president van den rijksdag,
Loebe, moet deze onderscheiding hebben ge
weigerd.
DE POOLSCH-LITAUSCHE
BESPREKINGEN
OP 30 MAART
ONDERHANDELINGEN
Warschau, 16 Maart (V.D.) De Pool-
scke antwoord-nota is gisteren naar Kofno ver
zonden. In deze nota v.ordt het voorstel van
Woldemarns aangenomen, om de onderhande
lingen op 30 Maart te Koningsbergen te be
ginnen.
Naar verluidt, zullen de Poolschc minister van
buitenlandsche zaken, Zaleski, en Woldemaros
de onderhandelingen persoonlijk leiden.
DE FRANSCHE VERKIEZINGEN.
Geen vrijlating der communis
tische député's.
P a r ij s16 Maart. (H. N.) Dc Fransche
ministerraad heeft gisteren onder voorzitter
schap van president Doumcrgue beraadslaagd
over de vrijlating der Fransche communistische
afgevaardigden, die op het oogenblik gevan
genisstraf ondergaan, bij het begin van dc ver
kiezingscampagne. Met meerderheid van stem
men is bcsioten, dot de regeering zich tegen
ieder voorstel tot vrijlat'r.g zal verzetten en in
het parlement zoo noodig de kwestie van ver
trouwen zal stellen. Herriöt, die voor zijn kie
zers had verklaard, dat hij voor de vrijlating
der communistische afgevaardigden zou opko
men, is dus overstemd. Verder beraadslaagde
de ministerraad over den bu'tenlondschen poli
tieken toestand, waarover Briand rapport uit
bracht. De beraadslagingen liepen hoofdzake
lijk over het tijdens de laatste vergadering van
den road van den Volkenbond behandelde.
Briand moet verklaard hebben, dat de regeling
van het St. Gotthard-incident moeilijk is, aan
gezien tot nu toe hot bewijs niet geleverd is,
dot de wapenen voor Hongarije bestemd waren
Met betrekking tot het Rocmecnsch-Hongaar-
scho optantengeschil heeft Briand, naar ver
luidt, te kennen gegeven, dat hij de voor Roe
menië ongunstige bcsliss:ng betreurt, doch dat
dc schuld daarvoor in hoofdzaak bij Titulcscu
berust.
P a r ij s, 16 Maart. (H. N.) Het voorstel
der communisten, om de afgevaardigden, die
op het oogenbÜk gevangenisstraf ondergaan,
in verband met de verkiezingscampagne, op
vrije voeten tc stellen, is vanmiddag, nadat de
minister van justitie Baithou het bestreden
had, met 340 tegen 150 stemmen verworpen
Ook een poging der sociaae-democrotcn, om
een debat over het vereenigingsrecht der amb
tenaren uit te lokken, werd verijdeld, nadat mi
nister-president Poincaré dc kwestie van ver
trouwen had gesteld.
DE TOTALISATOR.
Londen, T 6 Maart. (H. N. Draadloos).
Het wetsvoorstel, om de invoering van den to-
talisator bij paardenrennen wettig te erkennen,
:s vandeeg in tweede lezing door het Lager
huis met 149 tegen 134 stemmen aangenomen,
waarbij geen sprake van een partijstemming
was.
KRUITFABRIEK IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
Uit New York wordt gemeld, dat drie werk
plaatsen von de Hercules Powcrmaatschoppij
door een ontploffing zijn vernield Er werden
4 personen gedood.
HET BELGISCH-FRANSCHE
HANDELSVERDRAG.
Naar uit Parijs wordt bericht, heeft de Komei
het handelsverdrag met België goedgekeurd en
de daardoor noodig geworden tariefwijzigingen.
DE DUITSCH-RUSSISCHE MOEILIJK
HEDEN.
De gearresteerde ingenieurs.
Zai Moskou toegeven?
f'. Duitsche kabinet heeft glstei avond
Z"'t.ng gehouden in den rijksdog De Russi
sche kwestie werd niet verder besprokcn, om
dat er or.dertusschen geen nieuwe inlichtingen
uir Moskou rijn ontvangen.
Het „nide-mémoirc" hetwelk Strcsemann
aan den Russ'schen gezant overhandigde, be
vat geen verzoek om JXritsche verdedigers aar»
de beklaagden te mogen toevoegen Ju:st is
orhter, dat deze eisch door den Duiis^n "v-
wmt do mondelinge besprekingen f.e Moskou
's gesteld
Een besluit, om haast te maken met de be
handeling vnn de zaak dor van sabotage be*
Gehuldigde perconen, werd, naar vor sovjet*
rijde wordt mcep-c'eeM, reeds vóór de ont
vangst van het Duitsche memorandum geno
men In sov.j o f-Rus? 'scho kringen men dt
mnpning toegedaan. dat d vridnFng der Duit
sche ingenieurs vermoedelijk niet door een
afzonderlik© procedure 'kan worden tot stand
gebracht cn dat zelfs het stellen van een
waarborgsom r ontvdyrhti-cr«gevnnt niet uit-
wordën ongetwijfeld i>ogingen ondernemen,
zender verlies van prestige geschiedt.
Kofno, IC Maar t. (V D.) Naar uit Mos
kou wordt gemeld, heeft de comroissnris voo.
t>uiton'aridc'c,»o znVen heden het r nu port van
den Russ'schen gezont te Berlijn, K'estinsky.
betreffendè diens ond-rhoud mei Strosöm«nt>
wene zitting van den rand »an Volks
commissarissen en vor. hu: politiek bureau
plaats, want K'.rr.chan verslag zol uitbrengen
Londen, 16 ivFaart. (V D) De Evening
Standard levert heden commentaar op het «f
breken der Duitsch-Russisrhr ondoihandelin
gen en spreekt daarbij de mcening uit. dat
het verwekken \an pol'tielce complicaties -net
eigenlijk in vele opzichten op Duitschlend ia
aangewezen, één van die merkwaardige dingen
is, welke alleen in Rusland mogelijk rijn D\
arrestaties van de Du'tschc ingenieurs °n fl©
bewering dat er sprake is van een complot
van buitenlanders, is waarschijnlijk een po
ging, om het Russische publiek voor te berei
den op het échec der onderhandelingen mei
Duitschlend.
DE STRIJD TEGEN, DÉ
AUTONOMISTEN IN DEN ELZAS
P o r ij s 16 Maart (V D.) Dc autono-
mistenléider Ricklin is, naar uit Mühlhausen in
den Elzas wordt gemeld, hedenmiddag gear
resteerd
DE CONFERENTIE
TANGER
INZAKE
WASHINGTON WAARSCHUWT
Dc Vcreenigde Staten hebben aan Engeland,
Frankrijk, Spanje en Italië meegedeeld, dat zij
volledig voorbehoud maken omtrent hun po
sitie ten aanzien van de beslissingen, die op
dc conferentie voor de Marokkannsche aange
legenheden te Purijs genomen zullen worden en
die aan dc Amcrikaansche belangen in Marok
ko en Tanger zouden kunnen raken.
In gelijkluidende nota's betoogt het departe
ment van buitenlandsche zaken, dat de positie
dor Ver Staten dezelfde blijft als voor de ge
lijkwaardige conferentie van 1923, n 1. dat, of
schoon zij geen politiek belang in Marokko
hebben, zij een fundamenteel belang hebben
bij het behoud van het beginsel der open deut
DO INTERGEALLIEERDE SCHULDEN.
Een nieuwe regeling overwogen.
Berlijn, 16 Maart. (H. N Volgens be
richten uit Londen zijn nieuwe plannen opge»-
doken tot regeling van het vraagstuk der inter-
gcalüecrde schulden in verband met dc Duit
sche schadeve. goeding. Een desbetreffend me
morandum is uitgewerkt, waarin op den voor
grond wordt gesteld, dat van Duitschlond een
schadevergoeding moet worden gcëischt tot
het bedrag, dat de Ver. St. van de vroegere
geallieerden tot regeling van de oorlogsschub
den verlangen en dat de schulden van de geal
lieerden tegenover dc Ver. St. omgezet zullen
worden in eên schuld van Duitschland aan
Amerika. Dc Duitsche schuld zou met behulp
van Engelsche cn Amcrikaansche banken wor
den gemobiliseerd tegen een redelijken rente
voet. België en Frankrijk zouden dan tegelij
kertijd met Duitschlond een overeenkkomst be*
treffende de ontruiming van het Rijnland en
dc oplossing van het vraagstuk van het Soar-
gebied moeten treffen. Naar verluidt, zou de
Engelsche diplomatie een internationale con
ferentie voor het vraagstuk der intergcallieerr
de schulden tegen November a.s. willen voor
bereiden, dus tegen den tijd, waarop de uit*-
slag van de Amcrikaansche presidentsverkie
zingen vast zal staan.
SPANJE EN DE VOLKENBOND.
Dc terugkeer naor Gcnèvt
waarschijnlijk.
In den Spaanschcn kabinetsraad besprak
Primo de Rivera gisteren met zijn collega's dc
uitnoodiging van den Volkenb'ondsraad aan
Spanje cm naar Gcnèvc terug te koeren
Primo deelde mee, dat hij aan' den volgendon
kabinetsraad een ontwerp van een antwoord
ann den Volkenbond zol voorleggen. De bladen
meenen algemeen, dat de Spaanschc regeering.
in antwoord op dit bewijs van woardecring van
den Volkenbond voor Spanje, gevolg zoi geven
aan den wensch, dien het organisme te Genèvc
te kennen gaf en binnenkort in den boezem
van den Volkenbond zol terugkceren.
FRANSCHE SUFFRAGETTES.
Een betooging in den Senaat.
Bij de behandeling in den Franschen senaat
van het wetsontwerp over de legerindeeling
heeft een groep vrouwen op dc openbare tri
bune een betooging gehouden voor het vrou
wenkiesrecht. De darrtcs werden van de tribune
verwijderd, waarop de senaat zijn werk voort
zette.
WEERBERICHT 17 MAART.
Hoogste Baromctertsand 7S0.S
Danzig.
'jN Langste Barometerstand 727.0
Rrvkjani.
Verwachting tot den avond van v*
13 Maart.
Matige Zuid-Oostelijke tot Zuide- V!&
lijke wind. heldor tot licht bewolkt N&
droog weer, lichte vorst 's nachts, v/
y2s overdag weinig verandering in Vx
ïfó temperatuur.
avt pjfc jyc» »v« ofc w jvci »vclivi jci
KROWiMFSTRAAT 4—6—8.
LANGESTRAAT 52.
VOILE |J
«jf met bewerkte randen, ij*
ISO c.M. breed
1.10, S 1.25 por et
.£«,£4
79 ct
(5%t cttj
DE VERKIEZINGEN IN
NICARAGUA
AMERIKA ZENDT TROEPEN
Noor uit Washington wordt bericht, zullen
zoo spoedig mogelijk nog twee bataljons ma
riniers naor Nicaragua gezonden worden, om
mee te helpen bij het handhaven van de orde
bij dc os. verkiezingen.
DE RAMP TE SANTOS
TWEE EN NEGENTIG DOODEN
Uit Santos wordt officieel gemeld, dat het
Mantal dooden bij de aardverschuiving 92 be
droeg.
DE VLEESCHVOORZ1ENING VAN
DUITSCHLAND.
B e r 1 ij n, 16 Maart. (H N.) De centrums^
fractie van den rijksdag heeft besloten een
verlaging van de hoeveelheid bevroren
vleesch, welke vrij van belasting in Duitsch
land kan worden ingevoerd, rot 150000 ton
per jaar goed te keuren, op voorwaarde, dat
bij de verdeeling van het vleesch bijzondei re
kening zal worden gehouden met het gebied
van Mannheim Voorts verlangt de fiactie, dat
indien zich bij de vleeschvoorziening van het
Duitsche volk moeilijkheden voordoen, gebruik
zal worden gemaakt van de machtiging om de
hoeveelheid, die vrij van invoerrecht kan wor
den ingevoerd, tc verhoogen.
DE OORZAKEN VAN DEN WERELD
OORLOG.
Publicatie van Fransche documenten.
P a r ij s, 15 M o a r t. (V. D.) De commissie,
welke is samengesteld, om de documenten,
betrekking hebbende cp de oorzaken van den
wereldoorlog te publiceeren, heeft onder voor
zitterschap van den rector van dc Parijsch©
academie de eerste bijeenkomst gehouden.
Briand verklaarde, dat de commissie van alle
documenten, welke zij voor haar arbeid noodig
heeft, kennis kan nemen. Hij gaf uiting aan
de hoop, dot de commissie haar taak als von
zuiver historischen aard zal beschouwen.
Vervolgens nam de commissie het besluit
de documenten van 1871 tot T9I4 te publiceei
ren. De documenten van 1900 tot 1914 ver
schijnen in twee dealen; het eerste deel gaat
van 1900 tot November 19TT cn het tweede
deel van November 1911 tot Augustus T9T4.
De documenten van 1871 tot 1900 volgen Er
werd onmiddellijk een aanvang gemoakt met
de werkzaamheden.
DE ZOMERTIJD IN FRANKRIJK.
Moeilijkheden in verband met de
verkiezingen.
Internationaal is overeengekomen, dot de
zomertijd dit jaar op 21 April begint Dit is de
vooravond van de verkiezingen in Frenkrijk.
Vandoor dot de minister van openbare werken,
bevreesd, dnt de overgang zal leiden tot ver
warring cn vergissingen ten aanzien van dc
sluiting der stembussen, de Belgische c,n Ne-
derlandsche regeeringen verzocht heeft er in
toe te stemmen, dot de zomertijd 14 April in
gaat.
AARDBEVINGEN OPGETEEKEND.
Het observatorium te Kew heeft gisteroch
tend om 5 uur 20 een sterke aardbeving ge
registreerd op 8400 mijl afstands.
Te SpokondWashington) zijn eergisteravond
om 9 uur 20 aardschokken geregistreerd op
4850 mijl afstands.
HET VERGAAN DER ZEEMEEUW.
Soerabajo, 16 Moart. (Aneta). De Vh-
ting van het verongelukte gouvernementsvaar
tuig „Zeemeeuw" blijkt zeer moeilijk cn zeer
kostbaor te zijn. Het in de lucht laten vliegen
van het wrok is ongewenscht en daarom is
het vaarwater verlegd. - -
