Gouden- en Zilveren Manchetknoopen
L. J. LUYCX Zoon
BUITENLAND.
Hotel de Witte.
LUCHTVAART
Nic. Bovée,
Fama-Rijwielen.
BINNENLAND
de ëemlandeb
DIDECTEUR-UITOEVFQ: j.VALKHOFf
Donderdag 29 Maart 1328
2ba Jaarpang ho. 'Ti2
DE INTERNATIONALE
HANDEL IN WAPENEN
ENGELAND EN DE
VLOOTBEPERKING
het amerikaansche
standpunt
DE PAUS CONTRA HET
FASCISME
müssolini's antwoord
ERNSTIGE BRAND
acht personen omgekomen
DE KWESTIE-WIRTH
toch centrums-candidaat
Wil I FM RR0FNHHI7FN langestraat 43 - telefoon 352
i VV9LLt.IV! WOULlVnUIZ-LII juwelier gedipl. horlogemaker
i GEVESTIGD 1885
Met één paai goede Kousen
Motorseizoen 1928
NIC. BOVEE
DE DUITSCHE OCEAAN-
VLUCHT
PASSAGIERSVLIEGTUIG
GEVALLEN-
drie slachtoffers
Firma M. A. Ramselaar |J
J| SPECIALE AANBIEDING
Lavendelstraat 12. Tel. 1093.
Afd. Rijwielen.
Eetaling in overleg met den kooper
ERNSTIGE VLIEG
ONGEVALLEN
een viertal dooden
AMERSFOOR15QH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 naanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75. per
week (met gratia verzekering tegen ongelukkenT f O.T7Vv
Binneoiaad franco per post per 3 cnaandeo 3.-. Afzonderllike nummers- f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN v.an S—4 regels f 1.05 eer inbegrip vao eeo eewijjnumner,
elke regel meer f0.25 Liefdadigheids adv^rrentlSo voor dk
helft van den prijs. Kleine Advertentico .KEtTlES" vooruitbetaling 3 regel?
50 cent elke regel a-.eer 10 cent, driemaal plaatsen I.— Bewijsnummer extra *003
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
DE LEVERANTIES AAN CHINA
een expose van chamberlain
Londen, 28 Maar. (H. N. Draadloos.)
Iii het Lagerhuis zijn vandaag' vragen gc-steid
met betrekkig tot de ratificatie van de in
1025 onderteekende volkenbondsconvcntie
betreffende de controle op den internationalen
hendel in wapenen. In een der vragen werd
gt constateerd, dat het voortduren van den
burgeroorlog in China verlengd is door de
gemakkelijkheid, waarmede de elkaar beslrij
dende partijen wapenen uit Europa konden
krijgen. Chamberlain verklearde in zijn ant
woord, dat de Engelsche regeering bereid is
de conventie ieder oogenblik te latificeeren,
ir.dien zij de verzekering heeft, dat dit gelijk
tijdig ral geschieden door de voornaamste
overheden, die wapenen vervaardigen. Zooals
hij reeds 24 November j.l. verklaarde, heefi
de Engelsche regeering desbetreffende voor
stellen aan de regeeringen van Oostenrijk.
België. Tsjecho-Slowakije, Frankrijk, Duitsch-
land, Italië, Japan, Nederland, Spanje, Zwe
den en de Ver." Staten van Amerika gedaan.
De ontvangen antwoorden wijzen er echter op,
dat er voorloopig nog geen u'tzicht is. dat de
conventie gelijktijdig door al deze mogendhe
den zal worden geratificeerd.
Wat betreft dfc levering van wapenen aan
China ten behoeve van den burgeroorlog, is
het eenige middel van controle de overeen
komst voor het embargo van 1919. Do uit
werking van deze overeenkomst is echter in
belangrijke mate verhinderd door het feit,
dat sommige der voornaamste staten, die wa
penen leveren, .met name Duitschland, Isje-
cho Slowakije en Sovjet-Rusland, niet tot deze
overeenkomst zijn toegetreden. De mogelijk
heid, om het embargo meereffectief te maken,
is op 2! Februari te Peking door het d'ploma-
tieke corps overwogen, toen de gezant van
DuitschWid verklaarde, dat zijn regeering be
leid was om tot de overeenkomst toe te tre
den. Het diplomatieke corps besloot toen te
legrammen van gelijke strekking aan de re*
geeringen te zenden, waarbij de aandacht op
hef belang van de overeenkomst werd geves
tigd en op de noodzakelijkheid, om den uit
voer van wapenen en munitie naar China to
verhinderen. Uöarbij werd de overtuiging uit
gesproken, dat die mogendheden, welke tot
rog toe geen maatregelen in dit opzicht had
den genomen, thans aanleiding zouden vinden
om dit zoo spoedig mogelijk te doen. De Je-
pansche minister van buiten'oridsche xnken
heeft op I Maart een nota van gciijke strek
king aan den sovjet-gezant overhandigd. Door
bem'ddeling van den Engelschen gezant te
Praag is ook een dergelijk verzoek tot Tsjecho
Slowakije gericht. Bcnesj heeft geantwoord,
dat Tsjecho-Slowakije niet tot de overeen
komst kon toetreden om den uitvoer van wa
penen naar China te beletten, tenzij dit een
werkelijk internationale overeenkomst zou zijn,
woordooT alle mogendheden in gelijke mate
gebonden zouden zijn.
Londen, 28 Maart. (H. N.) Volgens be
richten uit New York is het, hoewel men zich te
cfficieeler plaatse te Washington niet over de
Engelsche vlootvoorstellen uitlaat, vrij zeker,
dat Amerika aanspraak zal maken op het recht
om 2 linieschepen te bouwen, die in gevechts-
waarde gelijk staan aan de Nelson en de
Rodney, voordat men zich tot onderhandelin
gen op den grondslag van do Engelsche voor
stellen bereid zal verkiaren. Naar verluidt,
heeft Engeland van dezen eisch van Amerika
kennis gedragen, t'oordat de voorstellen .ver
den gedaan, zoodat her de rechtmatigheid van
dezen eisch heeft erkend. Of doze eisch det
Ver. Staten ook eischen van de zijde van Japan
tengevolge zullen hebben, is nog niet bekend
Overigens is het onwaarschijnlijk, dat de re
geering der Ver. Stoten een bijccnroeping van
de vlootconferenlie voor 1931 zal aanbevolen,
zoodat er intusschcn voor de 3 groote vloot-
mogendheden voldoende gelegenheid zal be
staan, om van gedachten te wisselen.
SCHEIDING VAN KERK EN STAAT IN
TURKIJE.
In een persgesprek heeft de Turksche minis
ter van justitie gezegd, dot scheiding van kerk
en staat niet ongodsdienstig is, maar noodza
kelijk is in verband met de beginselen waarop
de jonge Turksche republiek berust. Daarom
diende het tweede artikel van de grondwet, lui
dende, dat de mohommcdaansche godsdienst
de godsdienst der Turksche regeering is, t*
worden geschrapt.
NOODLOTTIGE GRANAATONTPLOFFING
D o n a u w or t h, 2 8 Maart. Bij de ijzer-
firma Albrecht te Rain bij Neuburg aan den
Donau heeft gisteren een ernstige handgrana-
tenontploffing plaats gehad. De broer van den
eigenaar der firma hanteerde een handgranaat,
die plotseling ontplofte, waardoor hij en het
tweejarig kind van zijn broer op slag werden
gedood. De eigenaar der firma werd 2eer ern
stig gewond.
Milaan, 28 Maart. (H. N.) Naar aan
leiding van de rede van den paus tegen de
besluiten van het katholieke nationale centrum
en tegen de fascistische regeering, schrijft de
Corriere dclla Sera, dat, wat het vraagstuk
van cle opvoeding van de jeugd betrclt. de fas
cistische staat geen afstand zal doen van het
«"echt, om de toekomstige burgers lichamelijk
en geestelijk naar zijn eigen opvattingen op te
voeden. Niemand bestrijdt het recht van de
kerk om in moreel opzicht daarbij mede te
werken en daarom is ook niet te begrijpen, in
welke rechten de paus zich te kort gedaan
voelt. Het fascisme verbeeldt zich niet, dat het
den gouden lijd voor het katholicisme reeds
ten volle verwezenlijkt heeft. Do paus moet
echter in het bijzonder als Italiaan in zijn bin
nenste gevoelen, dot het fascisme zijn goeden
wil reeds heeft bewezen.
Rome, 28 Maart. (V. D.) In den heden
gehouden ministerraad heeft Mussolini een ver
klaring afgelegd over de binnenlandsche po
litiek, welke wel wordt opgevat als een ant
woord op de rede, welke door den paus werd
gehouden,
Musgolini verklaarde, dat de discipline van
de natie uitstekend is. In dit verband wees hij
vooral op de beteekenis der jeugdorganisaties,
daarbij op de noodzakelijkheid wijzende, dat
de wetgeving betreffende de jeugd in fascistl-
schen zin moet worden gereorganiseerd.
Uit Guayaquil (Ecuador) wordt gemeld, dat
bij een brand aldaar 8 personen van eenzelfde
familie zijn omgekomen.
B e r 1 ij n 2 8 Maart. (H. N.) Naar da
bloden melden, heeft de vroegere rijkskanse
lier dr. Wirth tegenover den rijkskanselier en
den rijksminister van arbeid een bindende ver
klaring afgelegd, dot hij zich voortaan zal ge
dragen naar de beslissingen van het rijksnartij-
bestuur van het centrum. Vanavond had een
bespreking tusschen do leden van het rijkspar-
tijbestuur plaats,: waaraan o. a. dr. Mant' als
voorzitter van de partij, de plaatsvervangende
voorzitter van de centrumsfractie dr. Steger-
wald en dr. Wirth deelnamen. Hierbij werd
overeengekomen om het rijkspartijbestuur to
adviseereh dr. Wirth als candidaat voor de a.s.
verkiezingen op de rijkslijst van het centrum
te brengen.
DOOR DEN ELECTR SCHEN STROOM
GEDOOD.
Berlijn, 2 3 Maart. (V. D.) Uit Frank
furt a. d. Oc'er wordt gemeld, dat aldaar eer»
mast van de hoogspanningsleiding is omgeval
len. Drie arbeiders werden getroffen. Eén hun
ner was onmiddellijk dood;-de andere verkee*
ren in levensgevaar.
DE VRIENDSCHAP TUSSCHEN
ROME EN BOEDAPEST.
Handelsfaciliteitcn voor Hongarije.
Rome, 28 Maart. (V. D.) Het staatsblad
bevat den tekst van het Italinansch-Hongaarsch
verdrag, waarbij Hongarije faciliteiten worden
crleend voor den handel over Fiume.
In het verdrag is een groot aantal bepalingen
opgenomen betreffende vermindering van
douanerechten voor vele artikelen.
Ook in de haven van Triest worden Hon
garije faciliteiten verleend.
DE ROEMEENSCHO SCHULD AAN
FRANKRIJK.
1 Fransche tegemoetkomendheid.
P a r ij s, 2 8 Maart. (II. N.) De Fransch-
Roemcenschc overeenkomst tot regeling van de
Roemeenschc oorlogsschuld aan Frankrijk zal
\andaag te Parijs worden ondertcekend. Naai
één der bloden meldt, is in de overeenkomst
rekening gehouden met het betalingsvermogon
van Roemenië en zal daardoor het tot stand
komen van de Rocmeensche stobilisatieleening.
waarover ook te Parijs onderhandeld woidt,
zeer vergemakkelijkt worden. De Roemeensrhe
gezant heeft gisteren aan minister-president
Poincaré zijn dank voor de tegemoetkomende
heading van Frankrijk bij de schuldregeling
betuigd, ook namens zijn regeering.
FRANSCH-BELGISCH
HANDELSVERDRAG.
AldeeUng WIJNHANDEL
TeL 2?.
AI LEFNVERKOOP de:
CONTINENTAL
BODEGA
COMPANY
WITTE PORT
per
flesch
Crown Superior
j 2.25
16 S.mta
2 60
ITsec Selêcto
3.—
17bis Venus
„;3.40
IS Magneto
3.75
19 Nocfêtr
4.75
ROODE PORT
Crowil Superior
S 2.25
11 Aurora
2 75
12 AIto Douro
3.25
13 Barca
3 60
14 Boro
4.50
V.V». Val da Romaneiia
4.75
I.R.D. Old Bottling Port
3.50
SHERRY
R.D. Bodega Pale
f 2-25
2 Gold, sweet
2.80
3 Elegante dry
3 25
5 Exrra fina dry
3 75
6 Amoroso
325
"i Amontillado, very dry
4 25
M6D1C1NALE MALAGA
23 Malaga Rouge
2.23
M.T, Vin Tonique
2.25
MADERA
26 FuU Medium*
1" 3.25
28 Bual old Reservé
5.
COCKTAILS
Martini
?J 4.50
Manhattan 'IS.fV.A..
v 5.
Langestraat 49. Tel. 190.
doet U even lang als met
twee paar slechte en U
is er beter mee gekleed.
Door de Belgische Kamer aan
vaard.
Dc Belgische Kamer heeft gisterochtend de
bespreking voortgezet der Fronsch-Belgische
economische overeenkomst.
Ten antwoord op een vraag van den socia
list Anseele verklaarde de minster van buiten-
landsche zaken, dat de regeering bereid was
gebruik te maken van'art. 5, dat "opzegging det
overeenkomst toestaat, indien één der onder
teekenaars hooger invoerrechten mocht heffen
dan in het accoord voorzien is.
De Kamer heeft ten slotte het verdrag met
Frankrijk aangenomen met 107 tegen 19 stem
men. Twee leden waren alwezio-
WH bnmqen U tooi bet komend motursel
zoen een .chiMerentlo serie motorrijwielen,
ellen do nieuwste modellen, welke thans bij
ons aeëtaleerd rijn
HAHLEY DAVIDSON A V - -
DOUGLAS
MATCHLESS <f-
MOTOBÓCANE
HENDERSON
Aanbevelend.
LAVENDL'LSTRAAT 12 Telefoon 1093
DRAADLOOZE TELEFOON
FRANKRIJK—AMERIKA.
Gistermiddag is do telefoon-verbinding tus
schen Frankrijk en Amerika officieel geopend.
De prijs van een gesprek \on drie minuten
bedraagt meer dan 1000 francs.
DE MEXICAANSCH E PETROLEUM-
POLITIEK.
Een vergelijk tusschen Mexico en
Washington.
Londen, 28 Maart. (H. NJ Volgens een
bericht uit Mexico hebben de Amcrikaonschc
gezant aldaar en de Mexicaansche minister van
handel gisteren een overeenkomst geteekend
tot bijlegging van de geschil1 n, die tusschen
de Ver. Staten en Mexico in verbond rr>pt de
petroleumwotgevïng zijn ontstaan. President
Calles heeft een besluit ond.wteekcnd, waar
bij de concessies, die voor 1917 zijn verleend,
ook voor de toekomst geldig worden verklaard.
DE DUÏTSCHE BEGROOTING.
B e r 1 ij n 2 8 Maart. (H. N.) Dc rijksdag
heeft Woensdag in tweede lezing de gcheele
begrooting met uitzondering van dc begrooling
der algemeene administratie voor dc financiert
afgedaan. Een bedrag van 25.000.000 Mk. is
toegestaan voor de coöperatieve landboinv-
vereenigingen. Goedgekeurd werd de oprich
ting van de Duitsche Rcntenkredilanstalt mei
het voorbehoud, dat d© deelneming van het
rijk ten hoogte 5 pet. van i het eigen kapitaal
mag bedragen.
Berlijn, 2 8 Maart (H. N.) De rijksdog
heeft de benoeming van een uit 28 leden be
staande commissie goedgekeurd, welke toe
zicht zal houdpn op de uitvoering van het
noodprogramma voor den landbouw, totdat de
nieuwe rijksdag weer bijeenkomt.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND.
Het aantal Britsche werkloozen bedroeg op 19
Maatt 1.066.100, of 5635 minder dan de
vorige week.
LORD CAVE TREEDT AF ALS
LORD KANSELIER.
Douglas Hogg zijn opvolger.
Het ontslag van lord Cave uit zijn functie
van lord kanselier wegen ziekte is aanvaard.
Sir Douglas Hogg, de attorney-general, is tot
lord kanselier benoemd. Sir Thomas Inskip,
sollicitor-general, is tot attorney-general be
noemd. Lord Cave is tot graaf bevorderd.
DE AUTONCMISCHE BEWEGING
LN DEN ELZAS.
Straatsburg, 2 8 Maart. (H. N.) Te
gen den in Zwitserland levenden baron Ley, die
bij de autonomistische beweging betrokken is,
Is een bevel tot inhechtenisneming uitgevaar
digd.
EX-KEIZERIN ZITA GEOPEREERD.
W e e n e n 2 8 Maart. (V. D.) Ex-keizerin
Zita heeft te San-Sebaslian een nieroperatie
ondergaan. Haar gezondheidstoestand is uit
muntend.
DE BRITSCH-JNDISCHE HERVORMINGEN.
De lerugkeer der commissie-
Simon
Sir John Simon, de voorzitter der commissie
voor de hervormingen, te Delhi het woord
voerend op een feestmaaltijd vóór den terug
keer der commissie'naar Engeland, zeide: „Wij
zijn niet ontevreden over den uitslag van ons
bezoek. Wij hebben de betoogingen tegen de
commissie met kalmte bijgewoond, omdat wij,
alle-.- ofwijkende meeningen eerbiedigend, ge
hoopt hebben, dat de verdenkingen zouden 'ver
dwijnen, wanneer men ons doel en onze hou
ding beter zou begrijpen. Deze' hoop is groo*
tpndeels verwezenlijkt." De commissie zal in
October naar Indië terugkeeren.
VON HOESCH EN CREWE BIJ BRIAND.
De minister van buitenlandsche zaken, Briond,
ontving gisterochtend den Duitschcn ambassa
deur von Hoesch. Daarna bracht de Britsche
ambassadeur lord Crcwe een bezoek aon
Briand.
EEN FRANSCH VAARTUIG VERGAAN.
Parijs-, 28 Maart. (Vi D.) Sedert medio
October vorig jaar wordt het Fransche vis-
scheTsvaartuig Concordat vermist Daar alle
nasporingen tot dusverre zonder resultaat ge
bleven zijn, kan than3 worden aangenomen, dat
het schip met man en muis is vergaan. De be
manning bestond uit 12 koppen-
HEDEN START
de lufthansa onslaat kohle
L o n d en, 28 Maart. (V. D.) Naar hoder-
evond werd verklaard, zal de Bremen morgen
ochtend voor de vlucht over den Oceaan star
ten, tenzij door weersomstandigheden op hei
laatste oogenblik wijziging in het plan wordt
gebracht.
Londen, 28 Maart. (H. NDe Duitsche
Oceaanvliegcrs hebben een bezoek aan den
president van den Ierschen vrijstaat gebracht
en hem hun dank betuigd voor de gastvrije
c-r.tvangst van de zijde der Icrsche bevolking.
Later waren zij de gasten van de Icrsche
luchtstrijdkrachten de Baldonnel, waar harte
lijke redevoeringen gewisseld werden en waar
den vliegers alle succes voor hun onderne
ming werd gcwenscht.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat Köhl door de
Duitsche Lufthansa in verband met zijn vlucht
naar Amerika ontslagen is. Het schijnt dal
Köhl de onderhandelingen over dc vlucht ge
voerd heeft, zonder de Lufthansa hiervan in
kennis te stellen Köhl was in dienst van dc
Lufthansa en leider der nachtvluehteti, De
Duitsche Lufthansa heeft niet van Köhl, doch
van andere zijde kennis gekregen van de
voorgenomen vlucht.
De directie der Lufthonse heeft verklaard,
det wanneer Köhl tijdig daarom verzocht hed,
hem zeker verlof voor de vlucht naar Amerika
zou zijn verleend De Lufthansa heeft van
Köhl nog geen enkele mededeeling ontvangen
Londen, 2 8 Maart. (H. N) Uit Mexico
wordt gemeld, dat gisteren een passagiers
vliegtuig neergestort is. 3 Amerikanen, die
zich in het vliegtuig bevonden, kwamen om
het leven
WEEKBERICHT 29 MAART.
Ilnop.tf Barometerstand T63.7
Lncopuna.
Laagste Barometerstand: 7o2.5 v£
qp Blacksod.
Verwachting lot den avond van
39 Maart. jm!»
Aanvankeiijk krachtig, later af- Nft
qp nemende Zuidelijke tot Westelijke
yK wind; meest zwaar bewolkt of be- v£t
N& trokken aanvankelijk met regen- XA
buien, iets kouder.
cj^c
KROMMESTRAAT 4-G-8 Z.
TEL. 311. LANGESTRAAT 52. f*
fcjj (voor advertentie controle),
Ji Prima BADHANDDOEK |C
zeer groote maat,
mooie kwaliteit
«e van 0.75 nu voor 0.39.
(slechts cnkclo dagen),
Wij vertegenwoordigen de
bekende
Prijzen vanaf f 70.--
P a r ij s, 2 8 Maart. (H. N.) Gistereii zijn
bij een militaire oefening bij Metz 2 militaire
vliegtuigen, dia zich op een hoogte van 1000 M.
bevonden, met elkaar in botsing gekomen Da
bestuürdér van een der vliegtuigen wist zich
met behulp van zijn valscherm te redden, doch
de andere, wiens valscherm zich niet ontplooide,
is om het leven gekomen. Beide vliegtuigen
werden geheel vernield. Een derdo vliegtuig
sloeg bij het landen over den kop. De be
stuurder kwam cr echter met lichte verwondin
gen af.
N c w-7 o r k, 2 8 Maart. (V. D.) Uit
Mexico City wordt gemeld, dat een Ameri-
kaonsch passagiersvliegtuig, dat ven Arizone
naar Mexico vloog, is gevallen. De drie inzit
tenden werden gedood.
Tweede Kamer;.
In dc avondvergadering van Dinsdag hield
de heer Albardn zijn interpellatie over het be
leid der regeering ten aanzien van de kweek
scholen. Hij formuleerde daarbij de volgende
vragen
1. Is de minister voornemens over te gaan
tot de opheffing van ccn aantel kweekscholen?
Zoo ja, van hoeveel en van welke?
2. Is dc minister de overtuiging toegedaan,
dat tot de opheffing van een aantal kweekscho
len kan worden overgegaan, zonder dat daar
door voor de toekomst ccn gebrek aan leer
krachten kan ontstaan?
3. Indien hel voornemen tot opheffing van
eenige kweekscholen uitsluitend op openbau-
kweekscholen betrekking heeft, op welke gron
den berust dan dat vooinemen?
4. Indien het voornemen tot opheffing van
een aantal kweekscholen verband houdt met
een verminderden toeloop van kweckelingen tot
die instellingen, is de minister dan niet van
oordeel, dat de vermindering van dien toeloop
voor een belangrijk deel een gevolg is van ver
schillende bezuinigingsmaatregelen bij de
kweekscholen en bij het lager onderwijs toege
past, en dat de toeloop weer toenemen zal, naar
jelang die bezuinigingsmaatregelen opgeheven
worden?
5. Denkt de minister voort te gaan met de
omzetting van vierjarige kweekscholen in drie
jarige, door opheffing van aanvangsldassen'?
Zoo ja, is de minister don niet van oordeel, dat
een zoodanige omzetting alleen daar zonder
schade voor het onderwijs mogelijk is, waar de
gelegenheid om onderwijs te ontvangen aan
een H. B. S., een gymnasium, een lyceum of
een U. L. O.-school in voldoende motc aan
wezig is en de aansluiting' verzekerd is?
Dc minister van onderwijs, dc heer Waszink,
wees er op, dat de toeloop naar de kweekscho
len in de laatste jaren aanmerkelijk daalde
Sinds 1924 is het aantal leerlingen van alle
kweekscholen met 2416 verminderd.
Zooals de toestand nu is, kunnen we volgens
spreker rekenen op 2400 geslaagden in 1928,
op pl m. 2300 in 1929 en op pl.m. T900 ge
slaagden in 1930.
Rekening houdende met de vermoedelijko
behoefte aan leerkrachten, komt spreker tot do
